Vrijdag 26 October 1623
No. 233
NIDD
H
163' Jaargang
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
Abonnementsprijs per kwar
taal:
op de buitenwegen om Middelburg, en
Voor de andere gemeenten p. post f 2.50;
voor Middelburg en agentschap Vlis-
*iingen f 2.30;
•weekabonnementen in Middelburg 18
bent per week.
Advertentie n: 30 cent p. regel.
Ingezonden Mededeelingen50 cent p.
.regèl. Bij abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen:
•van 17 regels f2.10, elke regel meer
30 cent.
Kleine advertentiën niet
grooter dan vijf regels druks en waarbij
is aangegeven dat zij in deze rubriek
-moeten geplaatst worden, 85 cent bij
"vooruitbetaling. Advertentiën onder
ibrieven of bevragen bureau dezer cou
rant 10 cent extra.
Bewijsnummer 5 cent plus 2 cent voor
port per stuk.
Advertentiën moeten, willen ze nog in
•ons blad van dienzelfden dag worden
opgenomen, uiterlijk 12 UUR en des
ZATERDAGS uiterlijk HALF ELF aan
tons Bureau bezorgd zijn.
KAMEROVERZICHT.
3 Tweede Kamer.
£Tt(£n$ van Woensdag:)
Eerst nog iets over de rede van den M i-
mister van Marine. Het ontbrak ons
gisteren aan plaats, en bovendien had
'blijkbaar het snelle voorlezen van de
vooruit opgeschreven rede ten gevolge,
dat het verslag in de ochtendbladen niet
overal duidelijk was.
We laten daarom hier uit h*t Kort
Verslag nog eens volgen wat de Minister
zei in antwoord op de vraag waarom n u
met dat ontwerp gekomen wordt.
Men zegt, zola zei de Minister, dat het
psychologisch moment daarvoor slecht
gekozen was. Maar wanneer is het 't ge
schikte psychologisch moment? Is dat
het geval als men de situatie hiefefty
gelijk zij was op 3 Augustus 191-4? Maar
de Regeering, die daarop wtachten zooi,
zou haar plicht verzaken. Op zoo'ti ©ogen
blik kan men geen vloot uit den grond
stampen, terwijl de commandanten en
de bemanningen niet te vinden zouden
zijn. Daarom piioet de Regeering met
andere omstandigheden rekening houden
bij het kiezen van het psychologisch,
moment.
Reeds tijdens den Russisch-Japansdhen
oorlog is het aan de Regeering gebleken,
dat het materieel in Indië niet voldoend®
was om de neutraliteit te handhaven;
Daarom mioest het hier te lande beschik
bare materieel naar Indië worden ge
zonden, Kxm althans den indruk te geven,
dat het mogelijke werd gedaan.
Sindsdien is relatief (men moet die
vloot zetten in het kader van haar tijd)
de vloot achteruit gegaan en de heer
Hugenholtz heeft daarop ook gedoeld. Als
men de vergelijking trekt van de cijfers
der samenstelling van de vloten van fioen
en nu, dan ziet men, dat onze vloot niet
aan redelijke efechen voldoet. In den oor
log is de noodzakelijkheid van verken
ningsmiddelen gebleken, en daarvoor zijn
thans geen schepen aanwezig. Ook de
vlootbasis is niet berekend op de tegen"
Waardige omstandigheden. Er ontbreekt
ten slotte een vast plan vtoor de samen
stelling der personeelsorganisatie, die
juist een vooruitziende taktiek vereiscli't.
De Regeering heeft echter ook nog
een andere verantwoordelijkheid, een vim
financieelen aard. Er moest dus een har
monisch verband zijn tusschen de behoef
ten van de vloiot en den financieelen toe
stand. In 1922 achtte de Regeering het
Boft dig om een commissie van bekwame
mannen dat harmonisch verband n|og
eens te laten beoordeelen. Dat gaf aan
leiding tot de instelling der Vliootwetcom-
missie, die in haar rapport van April
1923 de bekende voorstellen deed.
De Regeering achtte .toen het psycho
logisch mioment gekomen. Er is overwo
gen, of nog niet een jaar gewhcht kou
worden, maar de Regeering achtte dat
niet mogelijk, eensdeels met het loog op
de verdeeling van den pensioenslast en
anderdeels in het belang van de werkver
schaffing. Daarbij komt, dat uitstel den
achterstand zou vergnooten; uitstel zou
een nieuwe stap zijn in de richting der
liquidatie vim de vloot, en de Regeering
achtte bet onverantwoordelijk nog langer
te wachten.
Zitting van Donderdag.,
De redevoering over de Vlootwet van
den Minister van Koloniën, den
heer de Graaff, was niet emotieneerend
Dat is hij nooit. Hij heeft zich gisteren
bepaald tot een bespreking van de In
dische financiën.
Hij rekende de Kamer volar dat aan
den eisch der Vlootcommissie om het
budget te brengen op gezonden grondslag,
voor Indië in hoofdzaak reeds is voldaan.
Ook het tekort is gedaald, zoowel voor
den geheelen dienst als voor den gewo
nen dienst. Voor 1924 is het tekort
slechts op f 23 millioen geraamd.,
Men heeft opgemerkt, dat in de .uit
komsten van den gewonen dienst voor
de laatste jaren een belangrijk bedrag
begrepen was aan ingekomen achterstal
lige belastingschulden. Dit is in hoofd
zaak juist Maar zij hebben er in niet
geringe mate toe bijgedragen, om dpgr
de crisisjaren 'heen te komen.
De mééerdere uitgaven voor de Viool"
wet zouden hoogstens 12 millioen 's jaars
bedragen, en m de volgende jaren min
der.
Maar ook de middelen zullen z.i. stij-
gleoi. En een krachtige doorzetting in dc
versobering in 's lands dienst, waaron
der ook de defensie te land en ter zees
is uitvoerbaar, ook met de VLootweti'
Ten tweede zal verruiming van de
landsinkomsten als middel tot compen
seering noodig zij». Slechts met het
grootste voorbehoud zou spreker de
meening van den heer Dresselhuys tot
de zijne willen mlaken, dat daardoor de
toestrojoomng van vreemd kapitaal wordt
tegengegaan. De inkomstenbelasting zal
worden herzien en nieuwe bronnen van
inkomsten zullen worden aangeboord.
Ten derde meent spreker dat een accres
van de middelen door de nieuwe op
leving, die is ingetreden "ha de crisis,
zeer waarschijnlijk is'. De huidige om
standigheden in Indië stómmen tot ge
zond optimisme. De regeering ls dus vast
overtuigd, dat uitvoering der Vlootplon-
nen binnen de grenzen der financieele
mogelijkheid van Indië.
Bij de redevan Mihister Co' ijm
ging h.el levendiger toe.
Hij ging eerst in op de beschouwingen
van dc heeren Marchant en Dresselhuys
volgens welke de Minister vah Financiën
van de mdllioenennota een attdere is dan
de Minister bij de interpelIatie-Troelstra.
De heer Marchant stelde het voor, alsor
do Minister opzettelijk van h<et leettings-
ionds in de millioenennoita geen melding
had gemaakt, mlaar dat is in de vooraf
gaande jaren ook nimmier gedaan. Voor
aal fonds is een afzonderlijke bcgroo-
tiug. De millioenehnota voor 192-1 is
gemaakt naar het patroon van vorige
jaren.
Op de opmerking van de'n hjear Van
Vuuren. dat het Ieenipgsfonds niet mocht
dienen om tekorten op den gewonen
dienst le dekken, zei de Minister dat als
er een overschjot in het foïods is, dat een
ruimte aan kasmiddelen beleëkeht, die
gebruikt mogen worden. Anders zou
men ze naar de spaarbank moeten bren
gen.
De heer K e te laar. Naar het Giro I
(Vroolijkhjpid).
De beer Kleerekoo per. Het woord
is aan den minister van Waterstaai!
(GelachJ.
De Minister: Dit overschot blijft
dus aan hipt leeningsfonds behooren.
Maar het wordt gebruikt om stijging' van
de vlottende sch'uld tegen te gaan.
Voorts Verzekerde de Minister den heer
Dresselh;uys, dat als hij had gemeend,
dal op dit ontwerp na zes jaar nood1-
z a k e 1 ij k een tweede ontwerp zou ko
men dat evenveel zou "kosten, hij zeker
n:eL achter deze tafel zou Staan en geen
enkel Minister van Financiën zou daar
s.aan. Want niemand zou zich' daartoe
willen binden.
De heer Dresselhuys: Dal is geen
artweord op mijn vraag. Het is de vraag
ol' hel tweede gedeelte van de vloot een
logische consequentie is van het eerste
De Minister: Gisteren hpeft de Mi
nister van Marine verklaard, dat men
zich moet bepalen tot de verdediging van
de meest waardevolle punten van den In-
d,'- .ihjcn archipel. Dat is de positie. Spr.
hpudl du» alleen rekening ermede, wat
dit ontwerp kost.
En in dit opzichjt hield hij als juist de
becijfering vol door hem bij de inlelr-
pellatie-Troelstra gegeven.
Zooals telkens1 in het debat, gaven ook
tijdens deze redevoeringen veel interrup
ties uiting aan de zeer warme stemming
der oppositie.
Vooral aan het slol, toen de Minister
opkwam tegen de voorstelling dat hij de
man zou zijn gteweest die de behandeling
der Vlootwet heeft doorgedreven. Voor
zijn persolon kan spr. dit niets schelenji
Doch hij behoort ook tot een volksgroep,
die recht heeft dc feiten te kennen zoo-
als zij zijn. Met de totstandkoming der
Vlolotwet vóór 1924 heeft de minister
van financiën niets te maken. De beslis
sing inzake de uitvoering per 1 Januari.
1924 is genomen vóór de minister van
financiën in het Kabinet trad. (Groot
tumult).
De heer Duys:: Dat weet iedereeni
De Minister. Dan moest men niet
een tegeno verge stelden indruk trachten
te vestigien.
De heer Duvs: Bij de Djambi-znak
was het oiolc de heer Colijn die invloed
uitoefende.
Do Minister herhaalt dat hij geen
woord .heeft gesproken over de Vloot-
wet met het Kabinet vóór hij pis Mé-
nister optrad. Spreker zegt, dal hij daar
om toch met z'ijti volle hart voor de
Vlootwet staat. Wanneer dit niet zoo
geweest ware, zou hij hier niet staan»
Als mandataris voor de wereld over
Indië moeten wij onze taak zoo vervul
len, dat daarop geen aanmerkingen zijn
te maken. (Applaus en hoongeroep).
Toen kwam als vijfde Minister do
heer v. Karnebeek aan het woord,
speciaal om te ontkennen dat dit ontwerp
zou ingaan tegen het verdrag! van Was
hington. En voorts hield hij een betoog
over de noodzakelijkheid om te foonen
dat wij prijs stellen op onze zelfsthin-»
digheid. Naar sprekers meening is de
eenige politiek, die ypor Nederkpyl is
weggelegd, er een van handhaving van
het reCht tot in het uiterse. De positie
van Nederland zal bij de finale afreke
ning sterker zijn wanneer het zijn inter
nationale verplichtingen bot liet laatst toe
vervult dan als het een houding Van pas
siviteit aanneemt. Ten slotte beziet spr.
het vlootplan in het licht van den Vol
kenbond, welks statuut spreekt van be
perking van bewapening ,met handhaving
der nationale veiligheid en international®
verplichtingen. Aan nieuwe leden wor
den in dit opzicht dan ook zekere eisdheD
gesteld.
De replieken van gisteren bracht geen
nieuwen stand van zaken.
De heer Dresselhuys verklaard©
weinig behoefte meer te hebben aan
lange discussies, daar de machtskwestie
de rechtskwestie vervangt. Er wordt niet
gestemd over de Vlootwet, maar over het
behoud der coalitie. Op tal van vragen
had spr. ook geen qntwoord gekregen).
Spr. constateerde echter, dat de re
geering niet heeft durven zeggen, dat
de gouverneur-generaal een bevestigend
antwoord heeft gegeven op de hoofd
vraag1, n.l. dat hij zich vereenigt met de
invoering der Vlootwet op 1 Januari '24.
Dat was weder een halve waarheid van
de ergste so-ort waartegen "spr. wensebt
te protesteeren.
Ook de heer Marc-hlint hield ml
dat de Vlootwet wordt doorgedfreven te
gen het advies van den Gouverneur-Ge
neraal.
De heer Hugenholtz haalde in zijn
repliek nog een vermaning van den voor
zitter op den hals, door te beweren, dat
de regeering door de wet ons volk drijft
in een wedstrijd de bewapening ©n daar
na „een vloek over het NcderLandsche
volk brengt.
Vandaag komt de Kamer twee uur
vroeger bijeen, al te elf uur, in de hoop
dat heden de eindstemming over de
Vlootwet kan plaats hebben.
Woensdag wordt de interpellatie-Boon
gehouden over den Girodienst. Eu dan
gaat de Kamer tot 7 Nov. uiteen'.
BINNENLAND.
DE CONTROLE IX NEDERLAND VOOR
REIZIGERS NAAR BELG IC OPGE
HEVEN-
In een nader antwoord deelt de heer
Colijn, Minister van Financiën, op de vra
gen van den heer de Veer inzake het
sporadisch onderzoek, aan het slation le
Roosendaal, naar 1iet bezit van een pas
of een bewijs van Nederlanderschap door
reizigers naar België, het volgende mede
In den regel worden tol nog toe hij
hel verlaten van het rijlc aan de grenssta
tions de passen van alle reizigers gecon
troleerd, Deze controle heeft haar nut
Daaitoede wordt nagegaan of vreem
delingen, die een paspoort behoeven,
daarvan zijn voorzien en of het visum,
voor zoover vereischt, en het paspoort
nog geldig zijn, Nederlanders, die zich
als zoodanig kunnen legitimeeren, wordetv
steeds doorgelaten
Bij groote drukte aan hel station
Roosendaal geschiedde dezen zomer de
controle der passen len deele, indien het
oponthoud van den uitgaanden trein le
kort was om alle passen na te zien. Thans
is besloten, de passen-conlrole met be
trekking tol de ons land verlatende per
sonen aan de Belgische grens geheel op
te heffen.
SECRETARIS ROTTERDAM.
Bij de stemming in den Rotterdam-
schen gemeenteraad over de voordracht
tot benoeming van den nieuwen secreta
ris (bestaande uit Ie. mr. M. W. Schel-
tema Jzn., 2e. mr. M. Smeding', werden
uitgebracht op mr. Scheltema 20, op mr.
Smeding 19, op mr. "Peiffer 1 stem en
1 stem in blanco, totaal 41.
Rij tweede, vrije stemming, werden uil-
gebracht op mr. Sdheltema 18; »>p mr.
Smeding 22; blanco 1, zioodat benoemd
is mr M. Smeding, thans hoofdambte
naar ter gemeentesecretarie le Rotter
dam.
ZAKELIJKE RECRDFSBfEL \STLNG
Het is niet te Zaandam, maar te Zaan
dijk, dat de zakelijke belasting op het
bedrijf werd ingetrokken.
UIT NED. OOST-INDIK
Fraude Je "Soerabaja.
Aneta meldt uit Soerabaja aan hel
„Bat. NbldT
Bij de gemeentesecretarie is ontdekt,
dat een bedrag van f 47.000 niet 'bij de
bank gestort was, hetgeen mogelijk was,
doordat hel storimgsboek niet gecontro
leerd werd. Bij een kasopneming te
vens een tekort van f 16 000 ontdekt.
De schade is gedekt doior den borgtocht
van den Chineeschen kassier, die onmid
dellijk een hypotheek top zijn onbezwaar
de eigendommen nam
De kassier is geschorst.
Hij weigerde te zeggen waar het geld
gebleven is, daar hij andere mensdijaa
niet in het ongeluk wil storten.
De chef der betrokken afdeel ing is
met verlof gezonden.
Uit Stad en Provincie.
De Minister van Arbeid heeft goed
gevonden dat vroeger toegekende bijdra"
gen votor woningbouw zullen worden uit
gekeerd aan de gemeenten
Goes, ten behpeve van M. P v d
Weele, f 900;
O. en W. Souburg, ten behoeve van
J. C. Geluk, f1200;
Westdorp e, ten behoeve van A.
Vernaeve, f 300;
Uit Middelburg.
De gister alhier gehouden Roode-
Kruiscollecte, heeft de som van f 235.75
opgebracht
Het was gisterenavond in hel Schut
tershof te zien, dat de heer J. H. Speen
hof! en zijn eehtgenoote, al hebben zij
zich hier in lang niet doen hooren nog
vele vereerders hebben, 'dat .gr nog heel
wat zijn, die hun. levensliedjes Weten le
begrijpen en te waardeer©». De zaal
was zeer goed bezet, toen de heer Speen-
hoff, onder applaus op het looneel ver
scheen en direct zijn prettige wijzen van
vertellen aanving, waarbij hij zijn par
lando afwisselde door zijn voor de meesten
nog minder bekende liedjes van den laat-
sten tijd. En reeds van "liet eerste liedje
af, bleek, dat het ook nu weer insloeg wat
de menschen en toestanden zo© goed ken
nende dichter-zanger ons te vertellen had.
had.
Waren deze nieuwe liedjes voor vele
onbekend, dit was' ook het geval met den
zoon van het echtpaar. Koos Speenhoff,
door zijn vader voorgesteld als Jacobus
de Tweede. De jongeman nam aan cte
piano plaats en vele stonden verbaasd
over de krachtige stem, waarmede hij de
door hem) zelf begeleide liederen, ten
gehoore bracht. Toen vader en zoon
ook te samen enkele hunner liederen tem
gëhoorc brachten steeg hun succes en
claar<mede de bijvalsbetuigingen van tie
aanwezigen.
De heer Speenhoff moest echter me-
dedeelen, dat zijn echlgenoole, wegens
ongesteldheid, in Haarlem moesl nehler
blijven Hij en zijn zoon zouden echter
trachten hel publiek die teleurstelling
te doen vergeten. Nu zij hebben <1/1 op-
zeer lofwaardige wijze gedaan, óofc na
do pauze toen zij enkele der door het pu
bliek gevraagde liederen uit hei oude
repertoire waaronder van 20 jaar ge-
eden ten gehoore brachten, en het bleek,
dat ook die eerste liederen van senior het
nog altijd goed doen bij1 velen.
Uit V1 i s s i n g e n.
Burg. en Wetb. van Ylissingen
stollen den raad nog voor de subsidie aan hei
burgerlijk armbestuur met f 15.000 voor 1923
te verhoogen. Zij -wijzen er op, dat roeds in
Juni f 4000 verhooging werd toegestaan. De
verhooging is dus in totaal f19.000 en is
noodig, doordat reeds f 6950.71 voor steun aan
werklcozen is uitgegeven, terwijl onder meer
aan bestedingskosten en bedeelingen resp.
f 3000 en f 6600 meer is uitgegeven dan do
raming bedroeg. Ongerekend den steun aan
werkloozen zijn dus de andere posten der
begrooting met. f12.000 overschreden. Of
schoon B. en Ww beseffen, dat een juiste
raming voor het burgerlijk armbestuur m
den tegenwoordigen tijd van malaise en
werkloosheid zeer moeilijk is, hebben zij toch
ernstige bezwaren tegen een begrootings-
overschrijding als de onderhavige, tengevolge
waarvan het evenwicht in de gemeentebe-
grooting dreigt te worden verstoord. Daar
de bedoelde bedragen roeds zijn uitgegeven,
zijn B. en Wi genoodzaakt voor te stellen de
gevraagde subsidie te verleenen.
Nog één maand
kunt U profiteered vaa de lage
prgzeu in
Parfumeriën en Zeepen,
Leerwaren enz.
ffilllMMilS, LangeOeüf.
P.S U spaart van 50 tot 80 pCt.
(Ingee Med.).
Uit Zuid-Beveland.
Tot onze verwondering ontvingen we
geen verslag van de Dinsdag! gehouden
n adsvergadering van IC r a b b e n d ij k e.
We ontleenen daarom aan een verslag
in de Goesclie Crt. dat;
ingewilligd werd een verzoek der land-
bouwvereeniging „E. M. Mom) voor een
tuinbouwcursus gebruik te maken van
een lokaal der O. School;
in de vacature-de Koning in de Comm.
t. w. van sehoolv. werd benoemd de heer
v. Hekken;
aangenomen werd met 4 tegen 3 s't.
een voorstel-de Kok tot verbod van
dansmuziek behalve in besloten kring;
(vóór de heeren Langendijk, de Kok, Hir-
dis en Krijger);
afgewezen werd met dezelfde stem
verhouding een verzoek van het Nut ©m
het gymnastiek-lokaal te mogen ge
bruiken voor winterlezingen
besloten werd met dezelfde stemver
houding om aan alle vereenigingfen het
gebruik van (dat lokaal 1e ontzeggen -
Bij de begroot ing worden in salaris ge
minderd de gemeentewerkman, gemeen
te-architect en gemeente-geneesheer, al
len 10 pct_; de havenmeester en gemeen
teveldwachter echter niet.
Ook wordt de subsidie voor het Groene
Kruis met f 100 verminderd. De tobidie
aan de werk(oozen-kassen wordt afge
schaft
Daartoe vanwege het Nutsdeparte-
ment ilitgenoodigd trad gisterenavond te
Kapel le voor een flink bezette zaal
op Dr. J. I) Schmidt om een lezing te
houden met lichtbeelden over de afstam
ming van den mensch.
De spr. werd ingeleid door den voor
zitter H. Blok.
Aan de landarbeiders-vereeniging le
R i 11 a n d is vanwege den Minister van Fi
nanciën een voorschot verleend, (ol hel
aanknopen van grond groot T 10.060
Uit ThoFen.
Met den aanlog der aansluitingen
der huizen aan de Waterleiding te Sla
ve n i s s e heeft men een begin gemaakt.
Uit Zeeuwsch-Vlaan deren O. D
Dinsdagmiddag is te Ter neuzen
brand uitgebroken op de naaikamer van
het manufacturen magazijn „De Matador'
firmfe A. de Zeeuw-Guilüet. De op de
eerste verdieping gelegen kamer is uitge
brand. Het magazijn werd in lrorlen ijjd
leeggëdragen. Er is zeer veel water
schade. Door de politie wordt naar de
oorzaak van dezen brand een onder-
.oek ingesteld.
Heden seint men ons nog, dal in ver
band met verdachte omstandigheden bij
dezen brand, is aangehouden J. II. L. B.,
Confectie-boopman te Middelburg,
die voor den officier van justitie zal
worden geleid.
Dinsdagnacht zijn ongenoode ghs'ten
door uitsnijding eener ruit in de veranda
en voorts door verbreking van het paneel
eener deur binnengedrongen 'in de villa
van den heer A. C. Lensen, reeder te
Ter Neuzen, aan de Axelsche straal
De geheele benedenverdieping, ook de
kelder, werd doorzocht. Verschillend©
kasten werden opengebroken en daar
uit eenig geld, vermoedelijk ongeveer 100
gulden meegenomen, terwijl ook gebruik
gemaakt werd van eelwaren. Zij brachten
ook een bezoek aan het kantoor, dal ook
doorzocht werd ,docli waar de inbrekers
niets van hun gading konden bemadi-
igen. De bewoners hebben eerst 's mor
gens het gebeurde ontdekt.
Omstreeks 2 uur in dien nacht zag
de dochter van den rustend landbouwer
F. de Nijs, wonend tegenover die villa,
een man in haar kamer komen. Hij be
lichtte haar met een electriscke zaklan
taarn. Toen zij zich oprichtte en vroeg
wat lyj hebben moest, verdween de man
die op zijn kousen liep Daar h5j achter de
temp stond, kon zij hem "niet zien. Ge
bleken is, dat men daar binnenkwam
door inklimiming langs een privaat-
raampje.
Ongeveer half 12 in dien nacht is
bij den smid De Jager, te Spui, aan den
weg naar Axel door uitsnijden vati een
ruit een bezoek gebracht aan de werk
plaats, waaruit 3 heerenrijwielen zijn
meegenomen. Men vermoedt dal de rij-
wieldieven ook de bezoekers bij de
heeren Lensen en De Nijs waren.
