Club-House IN VERKEERDE SCHOENEN. CIGARETTES s -J, 248 Zaterdag 20 October 1923 166* Jaanrait? OURANT. Dit nunaei bestaat uit TWEE Bladen. BERSTE BLAB. Abonnementsprijs per kwar taal: op de buitenwegen om Middelburg, en voor de andere gemeenten p. post f 2.50; voor Middelburg en agentschap Vlis- stngen f 2.30; weekabonnementen in Middelburg 18 cent per week Advertentie n: 30 cent p. regel. Ingezonden Mededeelingen: 50 cent p. regel. Bij abonnement veel lager. Familieberichten en dankbetuigingen: v*n 1—7 regels f2.10, elke regel meer 30 cent. Kleine advertentiën niet grooter dan vijf regels druks en waarbij ia aangegeven dat zij in deze rubriek moeten geplaatst worden, 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder brieven of bevragen bureau dezer cou rant 10 cent extra. Bewijsnummer 5 cent plus 2 cent voor port per stuk. Advertentiën moeten, willen ze nog in ons blad van dienzelfden dag worden opgenomen, uiterlijk 12 UUR en des ZATERDAGS uiterlijk HALF ELF aan ons Bureau bezorgd zijn BINNENLAND. TM EN OM DiE HOOFDSTUK XL VIII. Van de Plantage naar de Gas-tentoonstelling. Dezer dagen leidde mijn weg toevallig naar het oostelijk deel der stad, de Plan tage door, langs de breede Middenlaan, den mooien verkeersweg met flink ge boomte, nog overgebleven van hetgeen voor de Amsterdammers uit het midden der 19e eeuw de Plantage, het lustoord, was met zijn buiten-tuinen en buiten- café's. Nu is alleen over die mooie Mid denlaan en aan een kant, tusschen Kerk straat en de brug over de Muiderpoort, die trots van Amsterdam, „Artis". ónze „Artis", beroemd in het land en buiten het land. En daar gaande dacht ik on willekeurig terug aan die oude Amster dammers, die mannen van durf en initia tief geweest zijn voor hun vadertad, en daar den grondslag legden tot instellin gen en zaken, waarvan het levend ge slacht nog de voordeelen en de zege ningen geniet. Dat waren de mannen van handelen en doen, die zélf en met hun vrienden de handen uit de mouw staken, zonder dadelijk zich af te vra gen wat straks rijk of provincie of ge meente zouden bijdragen om hun plan nen te steunen. Ik dacht aan een Westerman, die door het beginnen met zijn dieren-collectie in die Plantage, den grondslag tot dat „Ar tis" legde, thans bron van genot, van wetenschap tevens; ik dacht aan een Schadd, die in diezelfde Middenlaan ge woond heeft en een der medeoprichters was van die „Amsterdamsche Omnibus- Maatschappij", waaruit ons uitgebreid electrisch tramnet is ontstaan; dat tram net, hetwelk zijn oorsprong vond in het feit, „dat de Plantage zóó ver weg was" en dus omnibussen, die de buitenmen- schen der Plantage zouden brengen Nalar het Enoelsoh, door Bert» Ruck. 17. Vanimlorgen heMHeii wij sir Richard dus bij Cook verlaten en zijta wijl bood- schappen gaan doeü. O wat was dat een wonderlijke open baring voor mSj. Wij wandelden door do stralen van Pa rijs, mSjn aangenomen Bellemère en ik ik. genietende van de helderheid, de lucht, de getajakkelijke wegen, de gi'oo- le, lichte huizen. Ik h(ad vergelen hoe vroolijk Parijs is na liet dierbare don kere deftige uitzicht van onzeeï^eïi hoofdstad. Parijs met z'yh vele hoornen, zijn mtenigvuldjge grasperken, het plot seling plassen en sprinjgfen van fontei nen... 'nu ïiiferkle ik weer op hoe opwek kend, in die bewegelijke mlehlgte hel glinsteren dev uniformen u aandoet. Toen wij een slecht geplaveide zijstraat uitkwamen, kwam ei* iets voorbij in eeh liemèlsblauwen wapenrok, mei een rond je goudkant en de schittering van een roode streep er om heen, ik' kon niet, nalaten tot lady Meredith uit te roepen „Oi, ia het niet een verademfag weer naar den Dam, in de nabijheid hunner kantoren of naar het spoorwegstation, toen buiten de Haarlemmerpoort, zoo nuttig zouden zijn. Ik dacht aan een Van Eeghen, die de grondlegger is geweest van ons Vondel park; aan een Hubrecht gelukkig nog onder de levenden die voor het Am sterdamsche telcfoonwezen was, wat een Schadd voor de tram, en aan dezen kant der Middenlaan even het Wert- heim-park in drentelende, herinnerde ik mij den man, naar wien dit park werd genoemd en die op zoo menig gebied in het Amsterdam van het laatste kwar taal der vorige eeuw vooral, een steun en stuwer is geweest. De bankier Abraham Carel Wertheim, op den laatsten Novemberdag 1897 over leden, was een man, die m tal van in stellingen, welke tot den bloei en den vooruitgang der hoofdstad bijdroegen, een vooraanstaande plaats had ingeno men; die voor vele nuttige en philan- thropische stichtingen en vereBnigingen een groote steun was en aan wiens na gedachtenis bij zijn uitvaart schier ge heel Amsterdam dankbare hulde bracht. In October van het jaar na zijn verschei den. dus nu juist een kwarteeuw gele den, is in het park der Plantage plechtig een gedenkteeken met fontein hem ter eere onthuld en liet park met toestem ming van het gemeentebestuur tot „Wertheim-park" gedoopt. Nog kan men het lezen, gegrifd in het bekken der fontein, wat Wertheim geweest is:- „Der armen hulp; der zwakken staf; der menschheid vriend; een wekstem tot leven; den kunst'naar tot steun; den tragen tot spoorslag door stad en land betreurd". Veel is er sedert den dag, waarop dat gedenkteeken werd onthuld in dit deel der hoofdstad niet veranderd. Het park dat, nu ongeveer een halve eeuw gele den, een der eerste-rangsvermakelijk- heden van Amsterdam was, door de toen beroemde Strumpff-concerten, die er toen werden gegeven; het park dat in latere jaren o.a. de aantrekkelijkheid voor de massa had door het oplaten van luchtballons ër gingen er soms eeni- ge tegelijk op voor een ballon-wedstrijd is nu sedert een kwart-eeuw reeds openbaar park, terwijl het daarachter gelegen gedeelte later, toen eindelijk de ruïnes van den vervallen Parkschouw burg waren opgeruimd, tot openbaar speelterrein werd ingericht. Maar de fraaie Middenlaan ligt daar nog als van ouds, mooie verkeersweg, doch zon derling genoeg ook al hebben de be woners er menigmaal om gevraagd nog altijd niet van een ter plaatse pas send plaveisel voorzien* geen asphalt- bestrating ligt er nog in een weg, die door het „Artis"-bezoek dagelijks door landgenoot en .vreemdeling wordt be treden. Misschien dat die laan nu vallen zal in het groote bestrating-verbetering- olan, waarvan in de hangende gemeente- oegrooting wordt gerept 't is te ho pen; de overwegingen welke bij dege nen, die er zeggenschap over hebben, voor het al of niet verbeteren van de bestrating voor dezen of genen verkeers- weg gelden, zijn voor den buitenstaan- den burger veelal onbelangrijk. „Den kunst'naar tot steun" staat, zoo als ik boven aanhaalde, ook in dat fon tein-bekken van het Wertheim-park ge beiteld. Ook die regel doet, nu in deze dagen het optreden van den grooten Duitschen tooneelspeler Albert Basser- mann te Amsterdam de aandacht der kunstliefhebbers trekt, terugdenken aan eens soldalen te zieh met kleur in hun umforln." ,.0 Rose, hoe onvaderlandslievend!" zei ze met een blik van verwijl. „Zelf bij een vergelijking 'mag je gjeeïi kwaad spre- ken van khaki". „Dal doe ik ook niet!" protesteerde ik heftig, natuurlijk zal Ik altijd veel ihjeer gesteld zijn op ons eigen khaki al is het nog zoo bejmtodderd en ver- cheurd, dan op liet prachtigste Hier zweeg ik. Want ïk had een glim lach van verrukking gezien op lady Me redith's gcziihl, loen zij daarnaast mij liep. Hoe aandoenlijk Natuurlijk: ver beeldde zij zich dat eindelijk eenier- inneritog aan George" in zijn gehavend khaki uniform begon door te breken doof* de nteveleln, die den ven warden geest, van dit arme jonge vrouw tje omhulden, Waarom had ik mijn mond open ge daan om te zeggen svat ik gezegd had? Ik denk dat ik verscheidene van de meest betooverde winkels gemist heb1, terwijl ik mij boos maakte op mij zelf over mijn domheid; en ik had mijn vuiU- roode kleur van schaamte mog nieL ge heel verloren toen wij bij een hoekhuis waren aangekomen met een zwart mar meren bord waarop met vergulde letters te lezen stond: „Jeanne". Lady Meredith zei vroolijk: „Hier moe- 1 ten we zijn 1" den tijd toen acteurs en actrices uit den vreemde, met name uit Duitschland, te Amsterdam hun triomfen vierden. Zulks is zekeii grooteudeels te danken geweest aan de gebroeders van Lier, die naar hun schouwburg in de Amstelstraat zoo herhaaldelijk de besten onder de bes ten onder de tooneelkunstenaars uit den vrecm^wisten te lokken In de geschiedenis van het 60-jarig be staan van dit „Grand Theatre" in de Am stelstraat, dat in 1912 werd herdacht, kan men uitvoerig vermeld vinden hoe vooral het Duitschc tooneel bij de heeren Vaij Lier gastvrijheid vond en beroemdheden als een Friedrich Mitterwurzer, Aug. Junkermann, Clara Ziegler, Ernst von Possart de Amsterdammers in groote scharen achter hun voetlicht trokken. En dat de gebroeders Van Lier vaak, trots "tal van moeilijkheden in die dagen, de kunst in hun schouwburg hoog wisten te houden, hadden zij voor een niet gering deel ook^ te dankeo aan wijlen den heer Wertheim, die „den kunst'naar tot steun'' was en wiens beeltenis uit dank baarheid en eerbied door de heeren Van Lier in den foyer van hun theatre een -eereplaats was gegeven. En in het bovenvermelde geschicdboekje wordt de naam der heeren Wertheim dankbaar ge noemd. Met trots wordt in datzelfde boekske Van Lier voor het eerst te Amsterdam ook vermeld, dat in den schouwburg gas werd gebrand. Een Engelsche fa briek nam er hare proeven en toen deze prachtig slaagden, was het met de ver aarde olielampen gedaan. Of deze laatste bewering, althans in den vorm waarin zij in het gedenk boekje is afgedrukt, wel juist is, valt te betwijfelen. Misschien dat er mede bedoeld is dat het „Grand Theatre" de eerste der Amsterdamsche schouwbur gen is geweest, waar het „nieuwe licht" gestraald heeft, maar het had al lang te voren elders gebrand en wel in de Groote Kapel. Dat niet iedereen toen van die nieuwigheid gediend was, kan men lezen in, het gedicht, gemaakt „Op het zien van het gaslicht in de Groote Kapel, op den 5en October 1S35" en dat men in zijn geheel afgedrukt vindt in het bekende werk, dat door den heer G. P. Zahn Jr. geschreven is over „De Geschiedenis der Verlichting van Am sterdam." In dat poëem wordt vermeld, dat de menschen in menigte stroomden naar het kerkgebouw om de gasverlichting te zien en dat dan eindigt met deze woor den: „Ontwaakt toch Helden-Heer van woor- (den en van Kerk, Ach! drijf toch spoedig uit, dit Gas-ver- (lichtingswerk! Drijf met den Sociaan, der Remonstran- (ten leere, Drijf met lichtzinnigheid, dan dan ont- (vangt gij eere, Door U, door U alleen; dan is den zegen (wis, Die door U wordt gepland en 't werk (der Geestes is; Dan wordt men voorbereid door waar- (heid en gerichten, Tot 's Heeren avondmaal en gaslicht (moet dan zwichten, Dan blijft men bij de kaars, die als een (fakkel brandt, t Dierbaar woord van God de leidster (in zijn hand, En dat onveilbaar is in Heilige genoegen, Van een Drieëeuwig God, kom leer ons (tot U voegen, Verwerpen wat niet is naar heiligheid (en regt, Verdoem 't gaslicht, foei? weg zorge- (looze knecht. Waarom ik deze regels aanhaal, welke men nü, een eeuw bijkans, nadat zij neergeschreven werden, zeker glimla chend zal lezen? Omdat het wel eigen- aardig is, dat men in die* dagen een nieuwe wijze van verlichten in verband bracht met godsdienstige gevoelens en omdat die versregels tevens aantoonen, hoeveel er binnen een eeuw, binnen nog geen negentig jaren feitelijk, veranderd is. Toen, in 1835 nieuwsgierigen, die toe stroomden om het nieuwe gaslicht^, te zien branden, thans in 1923 de hoofdstad van Nederland, waar men nog niet zoo lang geleden een groote gasfabriek heeft kunnen sluiten, omdat het gas als ver- lichtings-bron zooal niet gehéél heeft afgedaan, dan toch al danig heeft moeten wijken voor de nieuwe lichtbron, de electriciteit. En toch, niettegenstaande dat, thans te Amsterdam ter herinnering aan het feit, dat deze stad het gasbe drijf in eigen exploitatie nam, een ten toonstelling op gasgebied, die zeer de aandacht trekt, en een aanstaand inter nationaal gas-congres. Het in 1835 nog zoo gevreesde, ver foeide gas, hetwelk nu voor verlichtings doeleinden door electriciteit is vervan gen, krachtig aanbevolen om dienstbaar te zijn als bron voor beweegkracht, als bron voor warmte en dat als zoodanig nog van de allergrootste beteekenis is. Totdat totdat mogelijk binnen korter tijd dan wij denken, de electrische stroom niet alleen voor verlichting, doch ook voor verwarming en voor beweeg kracht, zóó goedkoop zal kunnen wor den geleverd, dat niemand meer om gaslornuizen en gaskachels zal denken. Maar op dit oogenblik zijn we zóó ver nog' niet en verdient dus de tentoonstel ling met betrekking tot het gaswezen, die hier ter stede thans wordt gehou den, aller aandacht. Misschien geeft zij mij zelfs nog aanleiding er eerlang nog iets meer over te zeggen. SINI SANA DE VEREEXÏGING VAX HUISVROUWEN. Domlei'dagniiddng hafl op do groote hoven- corzaal vim, 'St. Joris een vei^jadoring met introductie plaats, van de afd. Middel burg van bovengenoemde vereoniging. wel- ergadering zéér druk bezocht was. a een inleidend woord van de presi dente, me.j. Backer, was het woord aan rae- rouw D. Jacobs uit 's-Gravenhage, die sprak ver „De taak der huisvrouw". De taaie der huisvrouw is, volgens spreek ter, in do allereerste plaats in huiszij moei zorgen, dat daar de machine goed loopt. Men is zéér vooruitgegaan. Zeilen hebben de kk-oren vervangenalles werd eenvoudiger, zonder de gezelligheid te schaden. Stofzuigers maakten het werk een- oudig, geen uithalen van kamers meer om de 4 of 6 weken, -De overhoopt© kamer- dagen zijn voorbij. Men kan tijd sparen, en dat is noodzakelijk. De huisvrouw moejfi zicli geven aan man. kinderen, bezoekers, on daarom kon zij niet altijd bezig zijn; zij moot ook kunnen ontvangen. Er zijn nog andore manieren om tijd te nnon. Ten eerste door alles op tijd te laten geschieden, koffiedrinken, eten, enz, en hierin moet de huisvrouw het voorbeeld geven, ook tegenover do dienstboden. Dit is de eerste eisch voor ©on geregeld huis- En wij gingen naar binneu. Uit de benedenhal leidde een lage wen teltrap naar den verheven tempel dezer Fransche modiste. De geheele bovenver dieping was handig verdeeld, door scher men. koepelvormige openingen en wan den. Alle dingen in deze van elkaar afge scheiden vertrekjes "waren mooi, van de dikke dofgekleurde tapijten af tot de wan den tce; donkere pauwkleurig gnoen van boven af naar de schilderijlijn toe, ver der wolkengrijs. Er stonden lage cana- peetjes en kussens op den grond. Kastjes met glazen deuren waardoor men rijke stukken handborduursel zag liggen en kraten galon van alle mogelijke kleuren. Een enkele roode r,oos was „ge schilderd" op een rand van zwart en donkergroen lcralengalon als achtergrond, alles onbeschrijfelijk eenvoudig en rijk\ Een strook van melkwitte kleur met éen patroon van rose eh oranjebloemeu hing tusschen een vrooiijke troep waaiers, vee- ren en gekleurde lampekappen. Waarlijk, het Was een vertrek waarin alle ijdelhec uen van alle eeuweh elkaar schenen lé ontmoeten. De muren waren versierd met een gordel van geëncadreerde modepla ten, uitgeknipt uit „Le Journal des De moiselles" en „Le Tollet"" uit de jaren dertig' en veertig en vijftig keurig uil- gevoerd en gekleurd met de artistieke nauwkeurigheid van een vlinder De mannequins bewogen zich heen en weer tegen dezen achtergrond, de ven* deuzes, de groote maclame Jeanne zelve, een teer klein vtfouwtje in het grijs, glim lachend tegen Lady Meredith, toen deze binnenkwam en daarna voortgaande mei druk praten, met oogen, lippen en ham den, met haar geheele gezicht en lichaam en toilet, tot oen Ir iep je klanten die met him rug naar ons toe stonden. Aan dien rug kon ik zien dat het En- gelsehen waren. Twee jonge meisjes, de een met een zWare, zwarte vlecht op ihaar rug. Een omstreeks \an mijn leef. tijd. De oudere dame was zeker hun moe der. Een korte, gezel te wouw, met een jpaar kleine gracieuse voetjes en enkels die uit haar bruinen, bonten mantel uit- 'j kwamen; liet grijze haar glanzig en mooi onderhouden, kwam uit een brutaal vee- ren toque uil Ik keek hoe zij haar hoiofd vrij ironisch ophier om naar madame Jeanne's stort- •loed van woorden te luisteren, toen ik mijn arm plotseling1 wanhopig voelde grij pen. Wat was er9 Ik keerde mij om en zag Ladv Mere dith's gezicht. Zij keek meer geagiteerd, dan sedert dien middag in die hal thuis ('t is merkwaardig dat ik dat huis in Wales al myn „thuis" kon noemen en dat leek mij heel natuurlijk"). Zij trok mij een weinig terzijde. (Ingez. Mod houden. Ben andere taak is lid te zijn vuu de vereeniging van huisvrouwen, omdat zij de belangen van de huisvrouw als zoodanig behartigt. O. a doet zij dit door demonstra ties heden een voor afleiding na den arbeid, waarover ook niet te licht moet worden gedacht. In do groote plaatsen vooral komen ook de cursussen tot hun recht, o. a. die in huishoudelijke bezigheden, waardoor e l geld kan worden bespaard Spr. wijst nu op het resultaat door bsi hoofdbestuur behaald door te verkrijgen, dat de voorzitter der examencommissie kan wor den vervangen door een voorzitster. Spr. zegt dit zonder feministe le zijn, maar zij meent, dat een man toch niet kan oordeelen over naaien, breien, enz. Ook wordt gewerkt voor verlaging van prijzen van boter, melk i andeve levensmiddelen. De vereeniging wist het invoeren van dug- mtezegcls te verkrijgen, wat bij hol heb ben van werkvrouwen o. a. zoo van be teekenis is. Spr. wekt met klem op leden 1e winuon wel heeft Middelburg 140 leden, maar voor stad van deze grootte is het toch nog te giering. Als ander belangrijk onderdeel van de fa fik noemt spr. do waseh. -en daarmede in verband wijst zij op wasehmacliinee, en wasch- middelcn, electrische strijkijzers, wat allo» de n'aéëllbehandeling zooveel vereenvoudigd heeft. Het naaiwerk is ook vereenvoudigd, -i©- •laal de japonnen zijn heel wat makkelijker knippen en af v naaien. Geen belijnen, bandon, enz,, vroeger drie dagen, nu dén dag voor oen japon. Br zijn euggMon, die makkelijk do kennis aanbrengen. Ook het koken is vereenvoudigd, door stoomketel hcoikist. guscowfoor enz. Men kan dus eeu huisvrouw zijn en toch nie' altijd bezig zijn, tijd vinden voor ontwikkeling, die toch ook zoo noodig is. Men moet ook tijd houden, al is hot, niet iederen dag. om uit te gaan. Als moeder Van do kindoren moet men hek •t altijd beter willen weten, men moet de kinderen ook tot hun reclit laten konion, en trachten zich in huil godaehtengang in le werken. In groote plaatsen kan men zich op ouSe- •en 'leeftijd zoo goed ontwikkelen aan de volksuniversiteiten. De vereeniging voor huis- rouwen moet politiek neutraal zijn, maai* wel moeten de leden het gewicht begrijpen van het stembiljet, dal een middel F. oin de maatschappij ingericht te krijgen zooals mea het gaarne voor zich en de kindereu zou willen hebben. Men moet zorgen voor boeken iu huis, daar kan men van genieten zonder een ander' te hinderen. Men kan dit door onderling Rose, luister een o ogenblikfluister de rij op haastigen loon „Die. vrouw di© met madame praal, kijk! Dat is "een heel oude vriendin van mij." „O hoe aardig voor u haar te ontmoe ten", begon ik te zeggen. Maar er was blijkbaar iets waardoor George's moeder hot 'I tegenovergestelde van aardig vond. „Ik zal haar moeten aanspreken. Je moet iets voor mij doen lieve". „O graag Belle-móve. Alles wat u maar wilt", zei ik vroolijk, daar ik bedacht dat ik iets voor haar uit het hotel moest halen. Waren er maar meer dingen, die ik voor haar doen kon, voor haar die alles voor mij doet. Zij zei steeds zoo wanhopig fluisterend; „Ik heb een bcpaarde reden waarom ik niet wensch dal die mensohen weten dal je weel wel, lieveling!" En teiio nog wanhopiger „Ik kan haar; hun niet laten denken dat je niet de vrouw van George bent' Ik muet ze laten denken, dat je 't wel bent. VooK 't oogenblik alleen' Het zal later verklaard worden later Rose! Ach toe, acli toe, als je blieft, wil je Ik weet niet welk antwoord ik gaf. Maar voordat ik over dal antwoord kon denken, had de dame met liet brutale toqueje zich plotseling omgekeerd op haar Iiooge hakjes en George's moeder gezien „Ha! ben jij daar!" riep zij Haar

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1923 | | pagina 1