UURGENS7
„WAT 7N BEZUINIGING7
FIJNSTE PLANTENBOTER
EN DAN NOG VOOR DEN 1AAA
GROOTSTEN VERBRUIKER 11/U V G U LDEN
IHYERKEERDE SCHOENEN,
fa*
SSJVOESSEL
VAN DE
Woensdag 17 October 1923 no. 245.
REGEERF.N
ZONDER PARLEMENT.
Duitschland heeft door de jnladiii-
gingswel dus ook zijn parlemieht uit
geschakeld uit de wetgeving. 'I Is waar
dal het slechts tijdelijk geschiedt,
voor een halfjaar. En ook dal de Rijks-
dag zich een recht heeft voorbehouden
om de dictatoriale rijksregeerïng op de
vingers te tikken. Maar een feil blijft
liet dat, n& de afhandeling van een zoo
te noemen uitzondering, de vtolfcsverIer
gesiwooraiging naar huis gaal en dat het
Rylfr kabinet dan rechtsgeldige verordet-
nin^en kan afkondigen zonder vooraf de
volk*vertegenwoordiging te raadplegen.
Dal het de Rijksdag van de democrati
sche Duitsche Republiek zelf was, die
de Grondwet ter zijde stelde en zulk een
buitengewone bevoegdheid gaf aan e<
ge personen, maakt de zaak niet beter.
Want daarin alleen reeds ligt de erken
ning door die volksvertegenwoordiging
zelf, dat zij onmachtig is om de beslui
ten te nemen, noodig door de moeilijke
toestanden waarin Duitschland nu ver
keert, gebonden als de partijen zijd door
allerlei partijbelangen, die de staatsbter
langen in den weg' staan.
„Diktatur der Vernunfl'',»d. i de dicta
tuur van hef gezond verstand, zoo ken
schetste de Rijkskanselier Stresemianh
öe door hem gevraagde machtiging. En
de Rijksdag erkende, dat zijn ver
gaderingsbes lui ten dat gezonde verstand
niet meer brachten, door hem de
(nyachtiging te gewen
Op welk gebied die machtiging geldt'?
Ja, dat is nog niei zoo heel duidelijk
De leyeering heeft alleen gesproken van
hel ezond maken van het economisch^
leven, van maatregelen inzake hel belaal-
miiddei, heffing van nieuwe belastin
gen, in,, rijping in de prijzen der le
vensbehoeften, enz. Daar zitten al ont
zaglijke belangen aan vast. Men denke
Sr/aar eens aan de moeilijkheden, die
onze eigen regeeringi had (met de dist-
trioutieregelïng en de inzameling van
gra,n bij de boeren. Maar er zit nog
vee! 'meer aan vast als men denkt aan
hel zeer innige verband tusschen bijv
de kolenproduclie en de betaling der
schadevergoeding aan de Geallieerden.
01 als men denkt aan het verband lus-
schep prijzen en uitdeeling van voe-
din_ middelen, en de oproeren van de
comlmuni ten.
Iedere maatregel op dal gebied kan
ver-strekkende maatregelen op heel an
der terrein na zich slepen. F.n blijkbaar
is hel de bedoeling dat ook daarin de
Rijksdag niet gekend zal worden.
Slechts één onderwerp is er waarover
de Rijksdag nog de regeling aan zich zelf
heeft voorbehouden Maar dat onderwerp
zelf bewijst reeds hoezeer de besluiten
van dal lichaam beheerscht worden door
partijbelangen Dat geldt n.l den acht
urige» arbeidsdag. Eerst wa» in de mach-'
ligïngswet ook begrepen de mb gelijkheid
om een langeren arbeidsdag toe te laten,
en hel ontbreekt bij de sociaal democra
ten waarlijk niet aan het inzicht, d,aL in tal
van bedrijven de. malaise slecht» kan
worden verholpen wanneer ook een v er
lenging van den nu star volgehouden ar
beidsdag de productiekosten lager maakt
Ze durfden echter niet vanwege de zeer
invloedrijke vakbondleiders', maar vooral
niet vanwege de communisten wier toe
nemende aanhang hen ook deed terug
schrikken voor een nieuwe verkiezing Zo
hebben toen een uitweg gevonden die een.
komedie is van de machtiging is uitge
sloten de arbeidsdag,, maar er zal nu
onmiddellijk door den Rijksdag behan
deld worden een wetsontwerp, waarij de 8
urendag formeel gehandhaafd wordt,
maar waarbij allerlei uitzonderingen zijn
mogelijk gemaakt Als' die wet is aange
nomen gaan de Rijksdagleden naar huis.
En blijft de dictatuur van het Rijkskabi
net almachtig.
We meenen dat de beteekeni's van de
zen toestand voor hel parlementarisme
niet te gering miag worden aangeslagen.
Dat er in Italië en Spanje rare dingen,
met de Volksvertegenwoordiging gebeur
den. of dat er in Boelgarije of in Hon
garije de hand gelicht werd met hel par
lementaire stelsel, was voornamelijk
teekenend voor de mentaliteit van'de be
woners dier landen, waar nooit het par
lementair isme een inheemsche plant i;
geweest
Maar in het nieuwe Duitschland, met
zijn verheerlijking der democratie
grond beginsel der nieuwe staatsregeling,
daar lean de uitschakeling van het par
lement een beteekenis krijgen, die véél
verder reikt dan dat eene half jaar
In alle parlementaire landen kent
de mogelijkheid om tijdelijk enkele grond
wettelijke rechten ter zijde te stellen, n.l
door afkondiging van den staat van oor
log, oorlogsgevaar en hinnenlandsche on
lusten. En dan nog gaat hel volgens de
bepaling van onze Grondwet niet om de
wetgeTfhg, maar alleen om de bevoegd
heid san tiet burgerlijk gezag „ten op
zichte van de openbare orde cn de po
litie" aan het militair gezag te doen over
gaan, behalve dan nog dat de vrijheid
van drukpers en ook het recht van ver-
eeniging en vergadering kan worden be
knot, en nog enkele dingen meer
Maar dat is heel wat anders dan dat
een ministerie gerechtigd wordt, allerlei
wetten af te kondigen, en uil le voeren
zonder dat de volksvertegenwoordiging
daar ook maar iets in te zeggen heeft.
Voor de toekomst van hel parlementai-
risme beteekent dit dat men telkens zich
zal herinneren, dat de volksvertegen
woordiging in den Rijksdag haai' volslagen
onmacht heeft erkend toen de zaken
moeilijk waren. Die herinnering zal den
terugkeer naar de vroegere macht v
het parlement niet weinig bemoeilijken
Het is waar dat er een klein achter
deurtje is opengelaten Wanneer een der
de deel der leden het w©nsc'ht, moet d,e
Rijksdag weer bijeengeroepen "worden.
Maar gelooft men, gesteld dal dit binnen
dal halt jaar gebeurt, dal de Rijksdag
dan in eens wèl macht tol handelen zou
bezitten0
En het is ook waar dat de machtiging
slechts zoolang strekt, als dc huidige
groote coalitie in stand blijft- Het zich
terugtrekken van een der partijen zou
dus het kabinet-Stresemann doen ineen
zinken Maar opnieuw de vlaag gelooft
men dat d&n een nieuwe parlemen
taire regeering mogelijk zou wezen9
Hel zal de val van d i t kabinet btteeke-
nen. Maar daarom nog niet dc terugkeer
naar «en parlementair kabinet
Zooals de zaken nu slaan, zijn parle
mentaire regeeringen machteloos in het
Duitsche Rijk Een verschijnsel, dat men
trouwens na iedere groote revolutie heeft
kunnen waarnemen. Steeds heelt men
na een revolutie een period® gehad
dictatuur, vaak nog gevolgd door de
geering van „een sabel". En eerst als de
orde en rust hersteld waren Icon de
volksvertegenwoordiging beginnen met
haar pogingen om langzamerhand v\
haar macht te herwinnen. Ilel zou niets
wonderlijks zijn, als het in Duitschland
nu ook zioo ging
BINNENLAND.
DE SALARIS VERMINDERING
.Vaar de „Tel.verneem/t, heeft hel
wetsontwerp, betreffende salari»vermin
dering der ambtenaren den Raad van
State reed» verlaten en is de indiening bij
de Tweede Kamer deze week le wachten
UIT DE PERS.
De grooten worden
gespaard.
Omdat ook in ons blad de kwestie ie aan
geroerd dat de groote inkomens niet genoeg
zouden worden aangepakt door den fiscus,
tegenover do kleinere, laten we hier eenige
opmerkingen volgen uit de Limb. Koerier,
die op een dergelijke klacht het volgende
antwoordde
„Hoe komt hij aan het idee, dat de> kleine
luydon de zwaarste lasten hebben te torsen,
en zij, die ia den oorlog schatten hebben
verdiend, bijna niets hebben bij te dra
gen? Heeft hij nooit van de O. W- belasting
gehoord, die 30 proeent der gemaakte oor
logswinsten opslokte, ook al werd er later
schade op de handelsoperaties geleden'' Cij
fert hi.i ganschelijk de Vermogensbelasting
wog? Vergeet hij de Rijksinkomstenbelasting
mot hare lage aanslagen in de onderste
rangen en hare geweldige progressie, die op
de hooge en allerhoogste inkomens tot de
helft, ja driekwart tce van hel jaarhjksch
revenu inslokt? Weet hij niet, dat deze maat
staf ook bijv. geldt voor de betaling van
schoolgeld, zoodat voor hetzelfde onderwijs,
in dezelfde schoolklasse verstrekt, de een
voor zijn kinderen f 3, de ander f 30. een
derde f 300 betaalt5
I.aat mon toch do dwaze idee niet ver
spreidon, die van socialistische zijde pleegt
te worden voorgepraat, dat de Kederlandsche
Staat de kleinen belast en de grooten ver
licht! Ook met de Grondbelasting. de Suo-
etisHie en andere heffingen weet hij de bezit
ters heusch wel te vinden. Indien dit niet
hot geval ware. hoe zou het don te verkla
ren ziju, dat buitenlandsohe werklieden zoc
gaarne naar Nederland komen, en Nederland-
sche kapitalisten hun toevlucht iu hot- tmi-
téniund gaan zoeken5
De heffing op de hoog" inkomens in
Nederland is nu reeds van dien aard, dat
ook de geringste verzwaring een verdoren
uittocht van kapitaal naar het buitenland zou
veroorzaken. Wat die drogers nog helpen
meebetalen, zal dan door de kleineren iuoer
moeten worden opgebracht. Meenen ze daar
door beter te worden?
GEEN' STEEN AIEER OOR LICHAAMS
OEFENINGEN
Naar de Residentiebode vernoemt, iigt het
in dc bedoeling van den Minister van Onder
wijs, K. en W. om, met het oog op den
ongunstigen toestand van 's lands lïuanciën,
te bevorderen, dat het Besluit en de Beschik
king betreffende de lichaamsoefening met
ingang van 1 November a.s voor 3 jaar
buiten werking worden gesteld.
De bestaande oefaningsoursucaen moeten
dus met ingang van I .Nov. vervallen
en nieuwe cursussen mogen met ingang van
dien datum niet worden geopend.
Door dezen bezuinigingsmaatregel zullen
tal van vereenigmgen ter lievordering van
lichaamsoefening worden getroffen.
KERKNIEUWS,
De bouw van de Gerei'. Kerk en
Pastorie te St. Laurens is door den
kerkeraad gegund aan (let? laagsten in
schrijver, den aannemer W Walraven, te
St. Laurens voor f 27300.
LANT
PvtjeLTOlIp
Naar het Enaebch; door Berta Ruck.
15).
Bij deze woorden trok ik mijn hand
terug'. Ik maakte mijn laatste tegenwer
ping. Ik zei, bevend maar flink duidelijk
„Indien ik hier blijf, is het dan ipet
onder verkeerde voorwendsels9 Bepaald
niet als de vrouw van George
„Neen, neen. Het is alleen als je eigen
lief persoontje", zei Lady Meredith icwer-
tuigend. „Het is omdat ik jou zKm heb
ben gekozen, uit een heelé massa andere
meisjes, voor de vnouw die George gehad
moest hébben. Zeg nu dat alles in orde
is. Zeg dat je bij ons wilt komen
„Ik verdien hel niet. Ik voel dal ik mij
toeeigen waar een ander meisje recht op
beeft. Maar zei ik op wanhopigen
toon tot besluit „maar ik kom,"
En ik liet toe dal Ladv Meredith mijn
rgezicht tusschen haar twee slanke han
den nam en mij kuste als bewijs dat de
koop gesloten was
„Richard, schel om de thee", zei ze
toen met haar zachte gedecideerde stem,
„Wij kullen hier thee drinken. Het is
hier vandaag gezelliger dan in de hal
en wij behoeven niet door visite gestoord
te worden. En Rose" hier raakte Zij
mijn knie met de rose peignoir aan „jij
blijft vandaag bij ons thee drinken, niet
waar? Het verveelt je zeker boven op
je slaapkamer -thee te drinken, hé?"
„Ja, dat zal waar zijn", bekende ik
glimlachend en wat verbluft, nog niet
gelieel en al de verandering in mijn leven
heseffende die ik load aangenomen. „Als
u niet kwalijk neemt dat ik in dit slaap-
kamercostuum beneden blijf heel graag
Lady Meredith
Zij schudde even liet hoofd
„.Te moet mij niet Lady Meredith noe
men", zei ze „Je bent nu mijn dochtertje^
Wij moeten een naam bedenken, hole je
mij noemen moet
Er viel mij iets in. Voordat ik wist
of ik die gedachte zou uiten, ja of neen,
sprak George's moeder ze zelf uit.
„Als als ik een schoondochter had
zou ik niet willen dat ze mij „moeder"
noemde. Niemand moest met dien naam
genoemd worden, behalve de moeder van
haar kind."
„Dank u", zei ik en ik kuste haar
de hand.
Zij keek mij heel vriendelijk aan en zei
„Als ik zeg alleen maar als ik een
schoondochter had, zou ik graag hebben
geloof ik, dat zij mij „Belle-mère" noem
de. Dat zou ik voor haar willen zijn
en het klinkt- lief."
„Ik zou u graag een naam geven, dien }jeei en aj straalde, zei- „Het is eigen-
u vindt dat lief klinkt!" zei ik als bij ]jjb niel zoo'n heel verre reis, waar wij"'
ingeving. „Ik zal u Belle-mère noemen1" niee beginnen, misschien hesluiten wij
En toen ik zag hoe prettig zij dat vond later verder te gaan Het is maar naar
was ik blij, dat ik het gezegd had. Parijs
Nadat het kamermeisje hel zilveren Maar ik zette mijn kopje neer en sloeg
theeservies had gebracht en het scbo- de handen ineen van genot bij het deuk-
teltje koekjes en wij weer met ons drieën j beeld Parijs weer te zien. Parijs met zijn
alleen waren, vertelde mijn pleegmoeder groote, glimlachende vroolijkheidParijs
mij met een uitdrukking van meisjesachtig, met zijn roezemoes, die ik als sehoolmeis-
genol van het plan, waarvan zij gespro- je zoo heerlijk vond.
ken had. j „O', je bent dol op het vroolijke Parijs,
„Als je waarlijk sterk genoeg bent om niet waar?" zei Sir Richard knikkende,
te kunnen reizen. Rose, dan moet je mis- toen hij mijn vreugde opmerkte Hij kwam
scbien op reis, niet van ons vandaan, maar de tafel om voor zich zelf een ynovra
maar met ons", zei ze. „Je moet weten,'stuk pruimen taait af te snijden, vochtig
wij denken er over om bijna dadelijk p-p'en bruin als verrotte bladeren Hij glim-
reis te gaanlachte mij toe en zei „Dat zal je wel
„Op reis-1" herhaalde ik Ik weel zeker,
dat mijn gezicht straalde. „Op reis'
O ja?"
Ik was niel op reis geweest sedert de
laatste Kerslvacantie op school, toen Wij
allen de wintersport gingen meemaken in
Zwitserland, mijn familie, mijn neven en
nichten en ik.
„Het is al zoo lang geleden, dat ik
iefs anders gezien heb dan Engeland,
Londen"' riep ik uit. „Het zou zalig zijn!
op reis le gaan
Over hun theekopjes heen, zag ik de
Merediths een blik wisselen van echt
jeugdig genot. Zij leefden in mijn pleizier
Lady Meredith, wier lieve gezicht ge"
prettig vinden, niet waar" Rondloiopen
en eens kijken wat er in de theaters ge
geven wordt, en welke onwijze nieuwe
lampekappen wij voor je kunnen krijgen
hij wijze van rokken
„Richard! De wijde rokken zijn lang
zoo onwijs niet als de oude kokers wa
ren. Hel komt alleen, zooals Ethel Tra-
cey zei, omdat een Engelsche juist acht
tien maanden noodig heeft torn (e wen
nen aan de geringste nieuwe mode I" pro
testeerde Ladv Meredith. „De kleine Rose
zal er alleraardigst uitzien in ales wat
Jeanne voor haar maakt. Ik verlang er
naar haar aan het werk te zetten Waar
zullen wij logeeren9"
„O, in een aardig gezellig hotelletje
midden in de stad. Wat mankeert er aan
de Ritz9 Laten we de jonge dame het
het laatste nieuwtje laten zien op het ge
bied van Poolsche prinsessen en Eraiistihe
luchtreizigers", zei Sir Richard .,A pro
pos v§n vliegeniers (neen dank je lieve,
(geen thee meer de veroverde I'aubes
zijn le zien in het Ilotel des Invalides, die
Icunnen we ook gaan bekijken
„En de theaters' O Fransche looneel-
spelers weer te zien; met een jeugdig per
soontje er bij ik wil zeggen nog een
ander .jeugdig persoontjeriep Lady Me
redith woolijk uit Wij moeten de kin
deren, ik meen jou en Rose, bepaald mee
nemen om die verrukkelijke danseressen
te zien
Zoo babbelde zij voort, terwijl ik naast
hear zat met een stuk gesmeerd brood in
Rtijn hand waar ik nog niet van geproefd
had en mij maar steeds niet kon begrijpen
dat die familie ,de echte familie van Ge
orge .nu ook mijn familie z»u wezen'
Daar zalen zij, dat buitengewone paar
menschep, le praten over Ideeren en
hotel» en theaters, alsof zij zich voor
namen een uilstapje naar Parijs te Hoen
in de vroolijke tijden van vrede' Niemand
zou één oogenblik gedacht hebben dat dit
een beproefd echtpaar was, daf in liet
begin v6n hun rouwtijd een land ging be
zoeken op welks bodem him eenige zoon
zijn bloed had vergoten voor de zaak
