241.
Vrijdag 12 October 1923
166* Jaargang
BINNENLAND.
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
KAMEROVERZICHT.
Tweede Kamer.
Zitting van Donderdag,/
Behalve de heeren de Visser en Aalber'
se, zaten alle ministers achter de groene
tafel. De tribunes waren vol, en ook de
Kamerleden waren in grooten getale op
gekomen.
Het was ook de met spanning tegemoet
geziene dag van de vraag aan de re
geering over de ministercrisis in verband
met de Vlootwet.
De interpellant ,de heer Troelstra,
heeft, zooals reeds uit de korte mede
deel ing in ons vorig nummer bleek, de
zaak zeer breed opgezet. Het was niet
alleen de mini&lercrisjis die hij aan-
aanroerde, maar de lieele VlootwetkWes-
Itie. En hij heeft dat gedaan met een
breedvoerigheid, die de belangstelling niet
steeds op hetzelfde peil kon houden.
De vragen door den heer Troelslra
ten slotte gesteld betroffen de volgen
de punten
1. of de regeeving de uiteenzetting wil
geven van hel geschil met Minister de
Geer en de debatten in den Ministerraad.
2. De reden van vervanging van mi
nister de Geer door minister Colijn.
3. Aavaardt oe regeering de Conclusion
der staatscommissie van 21 November
1922, onder nummers 110, 111 en 112
van haar rapport? .Bedoeld worden de
conclusies waarin-een uiteenzetting wordt
conclusies waarin de urgentie van de
Vlootwet wordt bepleit).
I Erkent de regeering1 met de staals-
coralmissie (conclusie 150\ dat de finan-
eieele moeilijkheden van het «ogenblik
door de verdere uitvoering van de vloot-
plannen zullen worden verzwaard9
5. Moei de regeering niet toegeven, dat
de kostenberekening voor de hitvoering
van haar vlootplan zeer globaal en voor.
een juiste heoordceling van den, te ver
wachten; druk op de Nederlandsche en
Indische financiën niet voldoende is»
6 Wil de regeering het advies van den
gouverneur-generaal over de voorgeno
men uitvoering der Vlootwet ïnedcdeelen?
7. Aclit de regeering de voorwaarde der
staatscommissie vervuld, dat geen be
sluit van verre strekking, als (le Vlootwet
beval, <le geldmiddelen van Nederland
en Ned Indië voor, de toekoümst nog meer
vast zal leggen, tenzij *1 budget aire even
wicht herstelt.
3. Kan met name de vegeering de ver
antwoordelijkheid op zicli nemen voor
een verslechtering van dien toestand, in
verband ook met het geheel of gedeel le
lijk stopzetten van belangrijke sociale en
eullurecle maatregelen, zoowel in Ne
derland, als in Ned. Indië, miet de weinig
gunstige vooruitzichten voor hel bedrijfs
leven en de heerschende werkloosheid,
die mtede versterkt zal worden door de
hoog-noodige bezuiniging op hel aantal
ambtenarenten gevolge der voorgenomen
reorganisatie van den staatsdienst en is
de regeering van meeninjg!, dat liet aan
gaat, den belastingdruk op de mheem's'che
bevolking van Indië en de ambtenaren te
verzwaren en de Nederlandsche be
volking met nieuwe of verhoogde in
directe belastingen zwaarder te drukken,
mede niet het oog op de [pons- en salaris
verlagingen, die aan de orcle van den dag
rijn?
9. Is er op de regeering- van| builenland-
tfche zijde eenigc directe of indirecte
«andrang geoefend of acht zij zich, met
hel oog op aangegane veiplichtingen, ge
bonden, de onverwijlde aanneming dei-
ingediende .vlootplannen door te drijvten?
Zoo ja, waarin bestapn deze aandrang en
die verplichtingen, zoo neen, welke zijn
dan de dringende overweginglen van in
ternationalen aard, die de "onverwijlde
totstandkoming der vlootplannen eischen
Minister Ruijs stelde in zijn ant
woord voorop wat hij niét zou meedeelen.
Hij zou het verhandelde in den Minis
terraad niet buiten de wanden van de
vergaderzaal van dien raad brengen. Al
leen het resultaat van dit overlegt, zoover
het naar buiten werkt, is voor mededee"
Itng vatbaar.
Hetzelfde geldt de vraag of de regee-
frng het advies van den Gouverneur-Ge
neraal omtrent de invoering van de Vloot
wet zöu willen publiöeeren.
Alleen voegde de Minister er met stem
verheffing aan toe, dat die vraag naar
het oordeel van den Gouverneur eigenlijk
ook niet beantwoord behoefde te worden.
Welke Gouverneur-Generaal, als hij tegen
die wet was, zou aanblijven om die wet
uit te voeren? Trouwens bij de openbare
behandeling in den Volksraad is| reeds
tweemaal gebleken dat de Gouverneur-
Generaal geen tegenstander is der Vloot-
•wej-
Voorts haalde de spreker nog uit de
vroeger verschenen sjukken aan, dat de
Vlootwet niet is aangehouden om finan-
cieele redenen, maar om eerst met be
kwamen spoed te onderzoeken in welk
tempo de aanbouw zal dienen te geschie
den.
Toen kwam de heer Ruijs tot de mi
nistercrisis
De heer De Geel', zoo deelde hij mede,
stond op het sjlandpunt dat onze staats
financiën een onmiddellijke uitvoering
der wet niet gedoogen.
De overige leden van het Kabinet zijn
an meening, dat tegen mogelijke slop- rq
zetting van aanbouw moei worden ge-jv
spanning, die om de Stille Zuidzee hing,
verminderd en de omstandigheden, die
oorzaak zouden kunnen worden, tot een
conflict beperkt Maar van den dag van
morgen Is men diet zeker, en 3e Regec
ring meent dat het haar plicht is le
zorgen ,dat de middelen aanwezig fijn om
aan'de internationale verplichtingen te
voldoen
De verschillende verklaringen, die d©
^ring in verband met de conferentie
Washington hee.'t ontvangen, ont
waakt en wel omdat het laten van dc. j heil haar vati dien plicht niel. Zij treedt
'loot In den tegenwoirdigen toestand daarbij niet buiten hel kader van den
haar op onvoldoende sterkte zou hou-Volkenbond, die eigen veiligheid voorop
den en voorts omdat dit zou meebrengen'stelt en in een minimum-van bewapening
liet daaraan onthouden van de verken- doet voorzien. Dat minimum heeft niel
nmgsorganen, die onmisbaar z-ijn, cn het'ten doel in den oorlog te gaan, maar le
•oorloopig stopzetten van den aanbouw}maken dat Nederland niet behoeft le
van nieuwe flottieljevaartuigen en hot;vechten. Ifrt geldl hier de vervulling
niet beginnen met het aanleggen van.van e<en niiernatronalen plitTit. waaraan
een behoorlijk verdedigde vlotolbasi s (geen regebrmg, van welke kleur ook, zich
Werden die gevolgen aanvaard, dan}op den duur kan onttrekken Deed de
werd de mogelijkheid uitgesloten om in" regeer ing haar plicht niet en verrasten
zen plicht als zelfstandige Slaat, in Oost" ons de omstandigheden, de bestrijd/ers
Azië vooral, op eenigszins behoorlijke!van dit wetsontwerp zouden de eersten
wijze te vervullen. zijn, de regeering te verwijten, dat zij
Bovendien zou aan de vloot elke vaste dien plicht niet had vervuld,
grondslag ontbreken. Het bestaande ma-l We kunnen niet zeggen dat deze mede-
terieel zou nog meer worden opgebruikt deelingen een nieuwen kijk op de zaken
of nieuwe l'eiten openbaren. Dot zal van
daag bij het verdei- debat wel gezegd
worden. We rullen dus nog moeten af
wachten of Minister Ruijs bij de repliek
meer te zeggen heeft.)
dan thans het geval is.
Deze kloof tusschen den minister van
financiën en zijn amblgenoolen bleek
ecliter niet te overbruggen. Fr bleef
dus constitutioneel niets over dan dnt
de»- zijn ontslag nam Hoezeer liet ju. vervolgens k.iani Minister Colijn
bmet dit betreurde, moest het er in k» M1) ,lel woord Mn entelp alters levra'.
rusten. In hel optreden van den nen rtrekken dic de gTonddaj, kunncn £ijn
wen minister van financial z.m beide ,voor verdere vruchUMre iK^rekinSen'
■- an de scherpste Ijeziijc hjj he( ujtdruklc
van de erkenning vail
wenschen
ging
nigirug en die van oe eiKenuing van gerst echter antwoordde hij op de op-
hel overwegend belang van de klor.twet |,„crking van d6„ llMr Troelslra, als zon
""""W1 Herstel vim hel j/wjjgta» jspr.. omdat hij een deel van zijn leven
evenwicht zal nu op den kortst mogelijke,, I verbondeA was geweest aan groot-indus-
termpjn plaats hebben Srads liet optie triw|c, ,nd onïemtminget,, ongeschikt
den van den nieuwen minister van voor de bezuinig,ng, d.e noodig is
ooi tvarendheulSpreker zou willen voorstellen aan dc
Kamer af te wachten welke
Eiken
nauciën is met groote
gewerkt
Dc heer Kele 1 a
krantenbericht:
De Minister. Een algemeen plan
van bezuiniging, zouals dc Vloolwetcom-
missie wilde; ïs niet aan te geven, om
dat d< uitgaven van den meed uiteen-
loopenden aard zijn en de gronden
voor de vermindering van eiken po,st ge
toetst moeten worden arm. uileenloopende
belangen.
Uil de gedragslijn der regecriflgi is
gebleken dat zij meegaat niel de conclu
sies 140 -142 der Vloolwelcomniissie.
Ook me! conclusie 150 kan de regeering
tof op zekere hoogte mee gaan. Het
waren zeker gewcnscht de gelegenheid te
behouden om het marinehudget in alle
onderdeelen le verlagen, maar ook hier
nioet wal het zwaarst is, liet zwaar
ste wegen.
Op vraag ft onvolledige berekening)'
antwoordde de Minister beslist ontken
nend.
En toen eindelijk dc kwestie van de
aandrang van buitenlandsche
zijde.
Deze vraag zoo zei de Minister, ver
raadt allesbehalve een juist begrip van
de Nederlandsche staatkunde. Daarin is
geen plaats voor builenlandsche pressies
of politieke obligo's, als door den inter
pellant bedoeld. Het is genoegzaam he
kend, dat de Nederlandsche buitchland-
sclie politiek wordt beheersch.l doorliet
beginsel van de zelfstandigheid, waar
mee de veronderstellingen van den i«r
tea-pellant geheel onjveveetoigbaajr zijn.
Niel i- gebleken, dat het beginsel, het
welk de grondslag is van die politiek,
niet door den heer Troelstra en de zijnen
wordt aanvaard. Hij vergeel echter, dat
zoolang de wereld er blijft uitzien als
thans de handhjavüng van dit beginsel van
zelfstandigheid noodzakelijk maakt het
hebben van een voldoende Weermacht,
ook om aan erkende volkenrechtelijke
verplichtingen te voldoeh. Wordt hier
in le kort geschoten, dan zal niet alleen
blijken, dal die beproefde politiek niel
kan worden volgehouden, maar loopt
Nederland gevaar te geraken in het vaar-
len hij van achter de regeerings tafel zal
voorstellen en verdedigen en naai- die
maatregelen zijn geschiktheid le booor-
deelen.
Poen kwaaien de cijfers.
xEerst de rlgemeoiic imancien, die ten
t-anzien van Nederland diL resultaat heb
ben dal voor 1923 voor den gewonen
dienst niet geleend behoeft le worden, cn
dat de vegeering door de reeds bekende
bezuinigingsuiaai regelen lioopt althans jjt
1925 een sluitend budget te maken
Voor Indië is er in 22 een kentering
len goede gekomen. Terwijl daarvwör de
tclcorlen steeds stegen is toen het ver
wachte tekort van 118 millioen in werke
lijkheid geweest 15 millioein Men ver
wacht dat het «udgel voor I923zal sluiten
Voor 1924 is nog een tekort van 22 iliil-
lioen geraamd, maar na dc ervaring van
(Ie voorgaande jaren zou hel niet te ver
wonderen zijn als ook deze uitkomst gun
stiger blijkt
Welke gevolgen zal de Vlootwet nu uit
oefenen op de financiën/yan Nederland wu
Indië?
Wmineer dc Vlootwet niet wordt inge
voerd zijn de maritieme uitgaven voor
1921 geraamd op 33 millioen Wordt do
Vlootwet wél ingevoerd op 1 Jan. ais.
dan beleekent dit voor.hel volgend jaar
een maritieme uitgave v3h f 83.000
lager En voor 1929 berekende de Minister:
de uilgaven inèl de Vlootwet op nog 2';
ton lager
De Minulei achtte dus de conclusie
volkomen gerechtvaardigd dat de Vloot
wet voor Nederland geen nieuwe lasten
meebrengt, en dus niet leidt tot ver
slechtering van den toestand der finan
ciën
Enigzins -.nders ^taat hel met Indië.
Zonder Vlootwet zijn de marine-uitgaven
hi 21 op de Ind liegrooting 23 niiillijo.cn.
Met Vlootwet wordt dat differ 26.5 mil
lioen. In de volgende jaren stijgt dat
echter aanmerkelijk, zoodat ten slotte dc
Vlootwet votor Indië een verhooging mee
brengt van 12 millioen per jaar, wat de
3 regeermg niet bezwaarlijk acht, lettend
„'"'op 3e gebleken elasticiteit van do IndK-
water ren de pol.tiet van andere Mo- lMlie
genclliedcn, met al de voor Nederland1
daaraan verbonden gevolgen van dien
Door den drflhg der omstandigheden
zouden andere Mogendheden er loe ge
bracht worden Indië op te nemen in de
;"oer van hun politieke berekening en
belangstelling, hetzij uit zelfbehoud; het
zij om andere redenen.
Handhaving der souvereinileït is dus
een csscntieelc eiscliDoet men dan niól
dan draagt men er toe bij, een interna
tionale complicatie te scheppen. Men
zou zelfs de vraag kimnen stellen, of Ne
derland aan den vrede in de wereld wel
een dienst zou bewijzen, als het ziifn
koloniën aah hun lot overliet.
Het gevaar ligt in gevalleft, waarmede
Nederland door zijn Iiglging in aanraking
zou komen. Speciaal in Indië, met fijn
uitgebreide territoriale wateren, zijn stra
tegisch gevoelige ligging en belangrijke'
straten en schuilplaatsen, doet zich die
eiseh gelden.
Het debat is toen lot lieden verdaagd.,
daar de heer Troelstra gelegenheid vFoeg
de gehoorde cijfers nader te bestudeeren.
DE STOPZETTING VAN DEN POST
CHEQUE- EN GIRODIENST.
Op uilnoodiging van het bestuur van
den Middensfandslxmd heeft zich een co
mité gevormd ter bescherming van de be
langen van rekeninghouders bij den Post
cheque- en Girodienst, bestaande uit de
heeren mr. .1 G. Schfirman, lid van "den
rand van advies vtan den Middenstands
bond le Rotterdam, voorzitter, I. lei
Hope, industrieel tc Rollerdam; R. Lage-
laar, accountant le Rotterdam,; A Inge-
nool jr,, directeur van het bureau van den
Middenstandsbond te 's'-Gravenliagc on
De conferentie te Washington heeft del mv A. Fontein, secretaris, '.c Rotterdam
Rekeninghouders, die de behartiging
hunner belangen wenscTien op tc dragen
aan dit comité, gelieven met opgave van
naam. adres, rekeningnummer, en ondei
toezending van f 2 50 als bijdrage in de
kosten zicli aan tc melden bij den
secretaris, wiens adres is Korte IIoog
straat 3(5 le Rotterdam.
Gisterenmorgen heeft mr R. Bak
huizen vnn den Brink le Haarlem aan de
giroaideeling van bet postkantoor aldaar
oen cheque ter betaling aangeboden, onv-
drl hij zicli niet wenseht te onderwerpen
aan de sluiting van den girodienst, die
hem rechtens ongeoorloofd voorkomt De
betaling werd ecliter door den betrokken
postbeambte geweigerd, omdat hu geen
advies voor betaling ontvangen lia-1
Thans zal lot dagvaarding worden ever-
gegaan.
De heer Rink, lid van dc Eerste Kanier,
heefl den minister van waterstaat de
gende vragen 'gesteld.
1 Zou de heer minister willen me Be
doelen aan welke bepaling; naar zijn
nieenuig, de bevoegdheid ontleend word
om den postcheque- en girodienst voot
onbepiudden tijd te sluiten?
2. Erkent dc ,hcer minister, dat de Slaat
schuldeuvar is vin liet tegoed der re
keninghouders?
Zoo ja, acht Zijn Excellentie het be
hoorlijk, dal deze in gebreke zijnde schul
denaar let zijn schuldeischers spreekt in
te mien en hun eenzijdig voorwaarden
vleit voor het xfbetalen vdn zijn schuld,
als vervat in de Inlichtingen, welke de
postcheque- en girodienst voor ie re
keninghouders liet licht heeft doen zien9
Beschouwt de heer minister deze
sluiting van den dienst aLs het ,,zeci spoe
dig eindevan den „ongewenschlen' toe
stand in deze?
Zoo neen, wat gaf dan grond voor het
opwekken van deze verwachting en welke
toen niet voorzienbare, omstandigheden
hebben aan die verwachting den bodem
ingeslagen?
1 Zou de heer minister thans niel het
„scherp omlijnd- heeld van liet toekomstig
herstel willen geven dut Zijn Excellentie
op 20 September jd„ in Unlwoerd op een
waag van den lieer san Braambeek, ver
klaarde „eerstdaags in staat ie zullen
zijn lé verstrekken-'
Wil de heer minister mpl van de in
getreden jstrgnatie ifebruik maken, om
tot den gedecenlr'.diseerden dienst van
vroeger terug te kecren? Althans, om
r de wenschelijkbeid daarvan een ge
heel onbevooroordeeld onderzoek te doen
instellen door personen, die aan do ern-
belangen in deze vXri het publiek
de hun toekomende waarde hechten9
De directeur-geoeTaal der poslerijen en
telegrafie heeft am den voorzitter van de
Middenslundsunie le Utrecht in antwoord!
op haar telegi-am van I dezer, bericht,
dat er maatregelen zijn genomen om aan
san vragen door rekeninghouders om
.'oorwfardelijife uitbetaling san een ge
deelte van hun tegoed bij den poslc lièque-
en girodienst z<-u Spoedig mogelijk te vol
doen. Op ae postkantoren kunnen daar
omtrent gedurende den geheelen lijd van.
openstelling inlichlingen worden
kregen.
Uit Zuid-Beveland.
In tegenwoordigheid van B. en W.
ran Baarland, den burgenfeester s-an Hoe-
dekenskerke en eenige genoodigden werd
Donderdag aan de wjjkzustqp inej. G. J.
Bongaards, die de gemeente Hoede-
kenskerke met ter woon serlaat eeu
cadeau van de ingezetenen der beide
gemeenten bestainde uil een icheniier-
lanip en een hiu'nd met bloemen, bij
monde van den burgemeester s an Baar
land aangeboden
Daarin '-prak dr. Koek tuur toe,
die lure soorti'effclijke hpedonigheden
als wijkzuster roemde, waardoor zij de
;enegenheid san de ingezetenen had ss-e-
ten tc verwers-en
Zn- ter Boogaards dankte daarna voor
I haar aangeboden htSrleblijk.
Ui t Zo«uwBob-Vlaand«ran O. D
Door den (ójniniissaris dei Koningin
is benoemd lot lid san de gezondheids
commissie, zetel Hulst, de heer mr.
A. J. E lerwindÜ. griffier bij liet 5;an-
tongereebt aldaar
o
Uit Zeeuwse h-V laanderen W D
We sornemeTT>dat de Koninklijke
Kantwerkschool „Koningin Sophie" tc
Sluis, op uilnoodiging het vervaardigen
van Sluiscfie kant /al vertoonen op een
dezer dagen te Tiel te houden tentoon
stelling. Pe leerlinge der kantwerkschool
ntej. C. de Visser te Oostburg mol de
directrice, raej. A. Met/, zullen den naam
der Sluisclie kantwerkschool ho?g hou
den.
Door de marechaussee le A a r d e n-
burg is in hes,lag genomen een revol
ver en enkele scherpe patronen, terwijl
tegen den osertreder proces-s-erbaal is
opgemaakt
SAI ARISVERMINDERING BIJ I)E DOOIt
DEN STAAT GESUBSIDIEERD!. IN
STELLINGEN.
In een ingezonden stuk in dc N R Grt
ui oen „accountant bij een gesubsidieer
de instellingwerd de opmerking ge
maakt, dat de bedoeling van de regeering
zouoe zijn, wèl een algemeene verminr
dering van 10 pet op de rijkssulisidies
toe te passen, maar aan de besturen der
gcMib.idieerde instellingen de vrijheid le
laten op welke wijze zij zullen trachten,
er niel de verminderde subsidie toch te
komen.
In een noot gaf de redactie v'an dat
blad toen als haar vermoeden le kennen,
dat dit inderdaad de bedoeling wel zoude
zijn
Thans blijkt haar dat dit niet het ge-
geval is Behalve de reeds verminder
de subsidies zelf wordt aan gesubsi
dieerde instellingen <le eïsch gesteld de
salarissen van hun personeel met 10
pel te verminderen en wordt dit bedra
dan ook bovendien nog van de roods ver
minderde subsidie afgetrokken
Uit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
Men verzoekt ons er op te wijzen,
dal houders van nog loopende chèqucs
van den Postcheque- ep girodienst zich
aan hel postkantoor kunnen vervoegeni
voor uitbetaling. Aan enkele houders
van dergelijke cheques schjijnt dat niel
bektnd te zjjn.
KERKNIEUWS.
Ds W. S.ieder-;, emeviLvvs-predikaat
an de Gerei Kerk te Vlaardingen, her
dacht Woensdag zijn 55-jarig ambtsjubi
leum. In 1868 aanvaardde hij het predik
ambt te Uol, vcrU'ok in 1871 naai Her
wijnen. welke standplaats in 1873 mei
Enkhuizen verwisseld werd. In 1880 deed
hij intrede in Vlaardingen» waar hij na
meer dan 10 dienstjaren, kortgeleden eer
vol emeritaat ontving.
NT cd. II or v. Kerk.
Bedankt voov liet beroep naar Bier
vliet, door ds. .5. P Snoep, le Ten Boer.
(N. R. Crf:
KI NST EN WETENSCHAPPEN
De lieer -I. v hlsacker aoopt
Vi ijdag 28 Dec alhier een voordraclit
le houden van „Den Spicghcl der salicheit
van Elckerlye
ONDERWIJ.S.
Geslaagd le Breda voor het exaurei
vrije- en ordeoefeningen mej. M. de
Bruijn, alhier.
Geslaagd voor het pi-actisch gedeelte
oor machiiitstendiploma de lieer A.
'Auer. te Y1 i s si n g'e n
- Aan de Leidsche Universiteit werd
niel gunstigen iiilsjag afgelegd het Taal
kundig Candidualx-examen voor Bidolo-
gische Studiën door den lieer D M Hol-
lestelle. te Goes.
Geslaagd voor vak .1 inej M. 1' v d.
Heijde, ran W issrnkerke, leerlinge-
op de R. K S le Apeldoorn.
- De voordracht voor hoofd der L.
School le Kampei land luidt no 1
G. Elipse, onderwijzer tc Rotterdam; uo. 2
.1 Schippers, id. te IToedekenskerkeno.
3 C v <1 Velde, id- le Oudelande.
RECHTZAKEN.
De rechtbank heeft R. K„ 18 jaar,
uil Ambt Ilardenberg «die op 1 t Augustus
niet een ijzeren staaf zijn stiefvader dood
geslagen heeft, tol 2 jaar gevangenisstraf,
ermrdeeld mot aftrek van dc voorloo-
pigc hechtenis De eiscli was drie jaar*.
M e 1 k v e r v a 1 s c h i n g
B. en W. van Hulst brengen ter open
bare kennis dal blijken^ schrijven van
Üen directeur van den keuringsdienst van
waren in het gebied Goes bij vonnis van
het kantongerecht te Hulst d.d. 12 Sep-
