1
1
A sl vertentiën.
NIEUWE DUITSCHE FINANCIEELE
MAATREGELEN.
Do Börlijnsche redacteur van do Maasbode
schrijft:
Het Berliner Tageblatt meent, dat do
nieuwe financieeïe maatregelen wel niemand
geheel tevreden zullen stellen, maar dat
men reeds blij mag zijn, wanneer zij het
rijk over de moeilijkheden van do eerstvol
gende maanden he>n helpt. Het plan voor
den nieuwen standaard is een compromis van
do meest op den voorgrond tredende voor
stellen der laatste dagen, vooral van die
von Minoux en van Helfforich. Er zullen in
den vervolge drie betaalmiddelen in Duitsch-
land in omloop zijn:
Ten oerste de tegenwoordige papiermark,
die nog maar tot een nader te bepalen bedrag
wettig betaalmiddel zal blijven.
Ten tweede de bankbiljetten van de ge
reorganiseerde rijksbank en,
ten dorde de biljetten van een nieuw op
te richten bank, die slechts als overgangs
maatregel bedoeld wordt en niet langer dan
drie a vier maanden in functie zal blijven
Er wordt een hypotheek op hot kapitaal
genomen van niet meer dan 5 pet. Deze
hypotheek' zal omtrent 4 milliard goud op
brengen en deze waarde zal als onderpand
dienen voor de biljetten van .do tijdelijke
bank. Het rijk krijgt hiervan een vastgesteld
bedrag en moet daarmede zijn begrooting in
evenwicht brengen. Met de rest wordt o. a.
de papiermark teruggekocht. De hypotheek
zal tevens do basis vormen van dc goud
obligaties en de biljetten lcunneb tegen deze
goudobligaties dcsgewenscht ingewisseld wor
den. Wanneer de rijksfinanciën in ovenwioht
zijn gebracht, gaat de rijksbank de rol van
centrale circulatiebank weer spelen. Do tij
delijke bank wordt geliquideerd en haar
biljotten tegen die van do rijksbank inge
wisseld, waarna dit laatste instituut, bevrijd
van haar plicht sohatkistwissels te discon-
teeren, een zuivere Wirtsohaftsbank lean vor
men, die tegen wissels of goud bankbiljetten
zal mogen uitgeven.
De salarissen der ambtenaren zullen spoe
dig in het nieuwe papier uitbetaald wor
den.
Verder is er verandering gebracht in de
uitvoervergunning. De lijst van verboden ar
tikelen is zeer besnoeid en bevat alleen nog
voedingsmiddelen, grondstoffen en halffabri
katen, bij welker afwerking de Duitsche in
dustrie geïnteresseerd is. Do lie taling der
geëxporteerde goederen moet in hoogo va
luta plaats hebben- 30 pet. hiervan moet aan
het rijk worden overgedaan.
In aansluiting aan het bovenstaande, seint
het Wolffbureau uit Herlijn,.dat volgens de
Voss. Ztg. de Minister van Financiën een
verordening zal invoeren, waarbij de doua
nerechten zear sterk verhoogd zulleu worden,
teneinde den invoer van luxe artikelen te
verminderen. Het betreft hier in de
gevallen verhoogingen van 331/8 pet., bij en
kele gevallen ook van meer dan 100 pOt.
De voornaamste voorwaarde voor het geluk
ken van alle nieuwe financieeïe maatregelen
is echter de zoo 6nel mogelijke reorganisatie
der Staatshuishouding. Plannen hiervoor zijn
reeds door den Eijksniiaister vau Financiën
uitgewerkt en zullen binnenkort bekend ge
maakt worden.
DE GRIEKSCHE VERONTSCHULDI
GINGEN.
Tot nu toe gesohiedt de boetedoening, die
Griekenland den Geallieerden, inzonderheid
Italië, geven moet wegens de vermoording
van Italiaansche. ledën der Grieksoh-Albanee-
Bohe grenscommissie bij Janina, regelmatig,
volgens de eischen, door den Gezantonraad
aan Griekenland gesteld.
De Minister hééft gisterenochtend offici
eel aan het Italiaansche, Fransohe en En-
gelsehe gezantschap de verontschuldigingei
der Grieksche regeering aangeboden, gelijk
hij dit moest doen. Italië had dit des
tijds geëischt „in den meest uitgebreiden
vorm". Die term is in de nota van den
Gezantonraad afwezig gebleven.
De lijken van Generaal Tellini en de an
dere slachtoffers rijn te Preveza aan boord
gebracht, waarbij twee oompagniön infan
terie en een torpedoboot jager de verschul
digde eerbewijzen brachten.
Heden heeft de plechtigheid te Phale-
ron plaats: het kanonsaluut voor de Ge
allieerde schepen. Ook is de Geallieerde
missie van onderzoek onder voorzitterschap
van den Japanschen kolonel Sjiboei te Ja
nina aangekomen, waar rij onmiddellijk het
onderzoek
mijnd. De liberale en de conservatieve
partij, die beurtelings aan het roer kwa
men, hadden alle prestige bij het volk
verloren. In het leger werd de discipline
door regeeringsorders verzwakt.
In Marokko werden de operaties op
onverstandige wijze gevoerd. De syndi
caten te Barcelona van den anderen kant
organiseerden ongestraft een ware ter
reur en moordpartijen.
Primo de Rivera, die altijd beschouwd
werd als chef van de jonge Spaansche
militaire groep, was door dezen staat
van zaken ten zeerste verontrust. In
1893, toen de Arabieren in Marokko in
opstand waren, deed hij daar in het
koloniale leger als luitenant dienst. De
Arabieren hadden twee stukken geschut
omsingeld. Rivera liet zijn troepen storm
loopen en heroverde de stukken.
Op 22-jarigen leeftijd werd hij tijdens
de operaties tot kapitein bevorderd. Tot
commandant benoemd op Cuba en latei-
tot luitenant-kolonel op de Philippijnen,
werd hij in 1909 te Melilla tot generaal
bevorderd wegens oorlogsverdiensten.
Zijn populariteit nam steeds toe in het
koloniale leger, waarvan de commandan
ten doorgaans bejaard zijn, daar de leef
tijdsgrens 72 jaar voor de korpscomman
danten en 68 jaar voor de divisie-gene
raals is. Rivera was toen slechts 52 jaar
oud.
opgeworpen: de regeneratie van Spanje.
Den daarop volgenden dag vertrok hij
naar Madrid, in antwoord op een oproep
van den koning. Hij had niet, zooals Mus
solini, legioenen achter zich, die tevoren
voor het werk van zuivering en herstel
waren georganiseerd en geprepareerd,
maar was geheel alleen.
Na zijn bezoek aan den koning was de
zaak beklonken.
EEN AARDBEVING IN DE MIDDEL-
LANDSCHE ZEE.
Er worden nu ook aardschokken gemeld
in de Middellandsche Zee, bij Malta. De'
schok, die gisteren om half acht opkwam,
duurde verscheidene seconden. Gehouwen en
kerken, die gevuld waren met meuschen, die
den dienst bijwoonden, schudden hevig. In
panischen schrik vluchtten do menschsn de
straten op, die spoedig vol waren Tot nog
deed zich geen 6chade voor, wat zou
worden toegeschreven aan de sterkte der
gebouwen Het beele eiland bleef echter in
een paniekstemming Maar de schade be
perkte *rich tot scheuren in muren van ver
scheidene gebouwen en vallende steenen
BEKNOPTE MEDF.DEELINGEN.
DE STAATSGREEP IN SPANJE.
Een correspondent van de „Petit Pa.
risien" te Barcelona heeft tot den „groo-
ten man" van het oogenblik in Spanje,
kapitein-generaal Primo de Rivera, kun
nen doordringen, te wiens paleize hij een
belangwekkend onderhoud had.
Een soldaat met blauwe muts, met
breede roode tressen afgezet, geleidde
den journalist naar het vertrek van
Spanje's nieuwen dictator.
Na den wachtpost te zijn gepasseerd,
trad hij een grooten cour binnen met co-
lonnaden en arcaden en belandde ten
slotte in een op een eerste verdieping
gelegen groote zaal, waarvan de mu
ren met het portret des konings en
Fransche gravures, militaire gebeurte-
sen voorstellend, waren versierd.
In deze zaal was het, dat de spontane
beweging, waardoor de Spaansche re-
geering omver geworpen werd en de mi
litaire dictatuur werd ingesteld, als het
ware haar oorsprong nam.
Eén der medewerkers van Rivera ver
telde den correspondent de werkelijk
fantastische geschiedenis van den staats-
greep.
„Sedert vijf jaren," zoo zeide hij, „was
de ontevredenheid in Spanje tegen het
openbaar gezag steeds toegenomen. Het,
autoriteitsbeginsel was volkomen onder-
Toen hij in Catalonië arriveerde, was
hij ook daar dadelijk zeer populair. Hij
bewoog zich in alle kringen van de meest
aristocratische, tot de méést nederige, be
studeerde de economische behoeften der
bevolking in deze industriestreek en ver
klaarde herhaalde malen, dat hel leger
zich tot medeplichtige maakte van de re
geering door bewindsmannen te steunen,
die Spanje tot den ondergang brachten.
Niettemin aarzelde hij nog, het vaan
del van den opstand te ontplooien, de
druppel, die den beker deed overloopen,
was de kwestie van de hernieuwing der
handelsverdragen. Tijdens den oorlog had
ravitailleering der geallieerden de toen
a 't bewind zijnde ministers in staat
gesteld, zich op schandalige wijze te ver
rijken door het handelen in uitvoerver
gunningen. Tusschenpersonen, die aan de
geallieerden waren met 100 pet. winst
verkochten, lieten gaarne een commissie
loon van 10 pet. aan de ministers en lioo-
gere functionarissen. Van hoog tot laag
vierde de corruptie hoogtij. Alba wist een
aanzienlijk fortuin bijeen te brengen.
Rivera, die den 4den September naar
Madrid vertrok, maakte zich bij Garcia
Prieto tot tolk dergenen, die klachten
tegen Alba hadden in te brengen en pro
testeerde tegen het schandaal.
De minister-president verklaarde hem,
dat de geruchten ongegrond en overdre
ven waren en weigerde zich van zijn
medewerker los te maken. Rivera ver
klaarde hem toen openhartig, dat het
leger de schande niet meer zou verdra
gen. Hij had een onderhoud met den mi
nister van oorlog, dien hij tevergeefs
trachtte over te halen, met de overige
ministers te breken en wendde zich daar
op tot zijn vriend, den generaal Sanjurgo,
divisie-commandant te Saragossa, Ver
volgens zette hij zijn plannen uiteen aan
de generaals Cavalcanti, Saro Daban en
Berenguer en weerde den 9den Septem
ber naar Barcelona terug.
De regeering te Madrid nam de bedrei
gingen van Rivera niet ernstig op. Men
leschouwde ze als kinderachtigheden.
Hij zou geïsoleerd staan, zeide men. Nie
mand zou hem volgen.
In drie dagen tijds had Rivera in het
geheim, zonder zijn medewerkers te
waarschuwen, zijn plan van actie opge
steld. Hij had begrepen, dat het „moment
psychologique" was aangebroken.
Met het vertrouwen, dat hem zijn groo
te vaderlandsliefde inboezemde, stelde hij
in den nacht van 11 op 12 September een
manifest op, dat door de kleine militaire
drukkerij, waarover hij beschikte, inder
haast gedrukt werd. Het was het sein van
den opstand.
Rivera zond zijn proclamatie, verge
zeld van zijn visitekaartje, aan alle ge
neraals, die in de verschillende distric
ten het commando voerden. Bij de pro
clamatie waren voorts in potloodschrift
eenige woorden van aanbeveling gevoegd
aan het adres van diegenen zijner vrien
den, waarop hij meende te kunnen re
kenen.
In den morgen van den 12den ontbood
hij zijn ordonnance-officier en gelastte
hem de proclamatie van den staat van
beleg voor te bereiden, maar den datum
van de afkondiging der krijgswet oninge
vuld te laten.
In den namiddag ontving hij een tele
gram van de officieren tc Madrid, met
iet verzoek de beweging te'verhaasten,
's Avonds om 10 uur riep Rivera op zijn
bureau alle generaals en commandanten
van legersteden in Catalonië bijeen. Zij
verschenen allen in burgerkleeding, zon
der nog iets ie bevroeden. Hij las hun
de proclamatie voor en beval hun, den
staat van beleg van 4 uur 's morgens af
kondigen.
Alle officieren betuigden hun chef spon
taan hun absolute trouw. Zij keerden naar
hun kazernes terug om aan hun officie
ren de proclamatie van Rivera mede te
deelen.
Om half 10 's morgens meldde een te
legram uit Madrid, dat het garnizoen der
hoofdstad de beweging steunde en van
dat oogenblik af was het in het paleis
van Rivera voortdurend een komen en
gaan van allerlei delegaties, die haar
steun kwamen toezeggen.
In twee dagen tijds had hij het klaar
gespeeld, het land te winnen voor de
zaak, waarvan hij zich tot kampioen had
11, Winter Prinses 11, Schutters Reinetten hoornen 1228, Groene Boenen 225, Aard-
5—7, Qasieappels 66, Grauwznur 14, Grof-
zuur 6—17, Zoete Ribbeling 712, 'Tuinz/jet
712, Eng Pigéon 12, Lindenappel 8—12,
Gelder3cho Holaart 710, Pomine d'Oranje;
12, alles per 100 E.G.
Diversen: Abrikoospruimen 12—41, Roo
de Eierpruimen 17, Reine Victoriapruïmen
25, Reine Olaude 31, Reine Violette 3545,
Moerbeien 33, Blauwe Druiven 50—52, Snij-
appolen 3.50—5.20, Sjalotten 5, Uien 34,
alles per 100 K.G. Augurken 0.200.44, Me
loenen 30, Bloemkool 410, Roode Kool 2—7,
Witte Kool 1—4, alles por 100 stuks; Jonge
Kippen 2.38, Patrijzen 0.440 50 p. stuk.
Oostburg, 19 Sept. Graanmarkt: Tar
we 10.25—11, Ohovaliergerst 10.60," Haver
9.75, Kroonerwten 21—22.
HitEngeland.
De „Daly News'" publiceert een mfc-
deef eling van Havilland mlaftüschappij
waarin een omwenteling op liet vlieg-
gebied wordt aangekondigd, n.l. een der
gelijke verlaging der kosten van 'L vliegen,
dat het bezit van 'n vliegtuig binnen het
bereik van den gewonen handelsman en
landbouwer komt. Binnenkort zullen
vliegtuigen op de markt komen, die niet
'meer dan 200 pond z'nllelt kosten. Deze
machines dragen de naam van D 53 en
zu'Ier? in alle weersomstandigheden kun
nen worden gebruikt. Zij liebben slechts
een kleine landingsplaats noodig ioim te
dalen en op le stijgen, terwijl verder eén
loods onnoodig is, daar het vliegtuig
imiet opgevouwen vleugels nog minder
plaats inneemt dan een automobiel.
Uit Ierland.
Heden komt de Dail bijeen ter ver
kiezing van eert nieuwen YrijslaaUpre-
sident. De keuze op Cosgravc schijnt vast
le staan.
Dit Duitsefcland-
Sinds Dinsdag staken de bootwer
kers in D'inUig om eeh loon ge schil. Zij
eischen een dagloon van 300 mlllioerf
Mark
Uit Japan.
Hei Japansch/e steunfonds in Ame
rika bedraagt thans meer dan 8 mlllioen
dollar.
Uil Italië.
De toestand van Prinses Malfslda
vooruitgaande, evenals die van Prin
ses Giovanna.
Uit Palastina.
In Palastina waar in Transjordonia
een revolutie uitgebroken was, is 't thahs
weer rustig. Etmil Abdoellah's troepen
hebben de beweging onderdrukt.
Ver. Staten.
De groote ochtendbladen zJijn gis-
leren te New-York niet uitgekomen, daar
een staking, wegens een loongesfchil on
der het druklcerspersoneel was uitge
broken
Van bevoegde ziijde wordt te Was
hington vernomen, dat de regeering der
Ver. Sinten de regeeringen van Groot!
Briltannië en Japan in kennis heeft ge
steld van haar voornelmen te iracht-
ten een tweede ontwapeningsconferentie
tie le doen houden. Deze conferenHjé
zou de werkzaamheden der eerste moé
ten voortzetten en voltooien, en zal zich
vertier hebben bezig te houden 6u|el'
hel probleem van den Stillen Oceaan
de beperking der duikbooteb en lucht
vloten
MARKTBERICHTEN.
Goes, 18 Sept Op de veiling werden de
volgende prijzen besteed
Peren: Bonne Louis se d'Avranobes f40
84, Triumphe de Vienne 3554, Soldat La-
boureur 19—34, Spaansche Wijnperen 40—46,
Seigneur d'Esperen 22—43, Duchesse d'An-
goulème 2228, Beunt Hardy 4158, Beur-
ré de Merode 24—38, Beurré Wilhelmina 17
30, Beurré Durandeau 2636, Beurré Le
brun 2128, Beurré Olairgeau 2942, Beur
ré Alexander Lucas .76, Beurré Diel 25-—28,
Beurré d'Amanlis 2347, Beurré van den
Ham 3035, Oalabaseo Carafon 3035, Ca-
labasse Tirlemont 2628, Souvenir Sims, de
Bouwé 25, Souvenir Madame Treyve 45, Sou
venir de Congres 17—20, Vijgeperen 32, Do
yenne de Oomice 57, Maria Louisse 2430„
General Totleben 21—26, Dr. Jules Guyot
Lange Perakperen 2126, Ronde
Perzikperen 1619, Maagdoperen 22—33. Jut-
teperen 27, Williams Duchesse 1745, Dr.
Oornelis 33, Nouveau Poiteau 2124, Gons.
la Oour 2028, St Germain 28, Ouré 1418,
Diamantperen 20, Marsepijnperen 14, Duif
jesperen 17, Kruidperon 16—20, Scbillebel-
len 19, Scharlakenperen 1315, Oalleboute-
peren 1214, alles per 100 K.G.
Appels: Transp. do Oroncels 1635, The
Queen 2037, Cox Pomona 1027T Sweden-
ippel 18, Manks Oodlin 20—26, Signe Tillish
18—23, Sterappels 1419, Paesgood Nonsuch
925, Leven d'Alma 25, Oranje Reinetten
15,' Keizer Alexander 16—2-4, Baumans Rei
netten 1017, Celine 6—12, Bismarck 11
21, Lord Suffield 816, Landsberger Rei
netten 9—11, Oofllin Keswick 918, Nota-
risappel 717, Zomor Court Pendu 815#
Roinette d"Automne 9—13, Ocmst. de Groot
7—18, Jacques Lebel 914. Gulderling 9—11,
Hondsmuilen 813, Belle de Pontoise 11.
Ganzebout 9—12, Present van Lunteren 7
Getrouwd;
P. G. BOLIER
Allen hartelijk dank die blijken
van belangstelling hebben betoond
en op inijn negentigsten jaardag,
MARIE E. ROUFFAER, Iz. DE KRAKER,
die mede namens wederzijdsche Nieuw- en St. Joosland,
familie dank zeggen voor de vele
blijken van belangstelling bij hun
huwelijk ondervonden.
Middelburg, 19 Sept. 1923.
19 Sept. 1923.
Heden overleed tot onze
diepe droefheid onze
liefde Zuster, Behuwdzuster
en Tante, Mejuffrouw
CORNELIA GEERTRUIDA
HEBLIJ,
in den ouderdom van 63 jaar. j
Uit aller naam,
Wed. J. van der L e ij é- f
II e b 1 ij.
Middelburg, 19 Sept. 1923.
Rouwbezoek kan niet worden
afgewacht.
Heden overleed onze ge
liefde Vader, Behuwd- en
Grootvader, de Heer
JANNIS CASTELEIJN,
Weduwnaar
van J. A. VERHAGE,
in den ouderdom van 78 jaar.
Middelburg, 18 Sept. 1923,
Utrecht.
W. D. CASTELEIJN.
S. CASTELEIJN—
DE REIJ.
A. M. BUNING—
CASTELEIJN.
J. F. J. BUNING.
Amsterdam.
JAN J. CASTELEIJN.
Weltevreden N.O.I.
R. T. BUNING.
Eenige kennisgeving.
Wegens overlijden van Mej.
HEBLIJ Is de zaak Korte Delft
tijdelijk gesloten.
GwVESTIOD:
Mr 6. W. VAN DER BEND,
Achocaat en Procureur.
MIDDELBURG.
Lange Delft B 130.
Telephoon 375. Postgiro 111206.
Mr. J. W. GOEDBLOED,
Advocaat en Procureur te Goes
en
Mr. G. W. VAN DER BEND,
Advocaat en Procureur te
Middelburg,
zullen de recbtspractijk voor ge-
lamenlijke rekening uitoefenen.
WINKELIERS
die er nog een artikel bij wenschen
te nemen, schrijven onder No, 40
aan dit blad.
Volledige uitrusting.
Zeer gunstige conditiën.
GILD
beschikbaar, billijk, vlug.
Strikt geheimgeen koeten
vooruit, meten zonder borg.
Br. no. 362, Adv.-Bur Zee
vaart, Leuvehaven 44e R'dam.
HENDRIKSE SCO's
BANKIERS- en EFFECTENKANTOOR
MIDDELBURG - SLUIS - OOSTBURG.
DEP0SST0RENTE:
Met één dag opzegging 4
Met één maand opzegging 4V, 7„.
Met drie maanden opzegging 41/, °U
Met één jaar opzegging S
De grootste publiciteit wordt
bereikt door te adverteeren in:
s
e
Dordrechtsche Courant
- Leidsel) Dagblad -
- Delitsclie Courant -
m
I
I
Middelburgsche Courant
Provinciale Overijsselsche en
Zwolsche Courant
Oprechte Haarlemsche Courant
Leeuwarder Courant
Provinciale (leldersche en Nijmeeg-
sche Courant
9
9
9
Arnhenische Courant
Prov. Drentsche en Asser Courant
Zutphensehe Courant
's Her-
9
Provinciale Noordbrab. en
togenb Courant
Alkmaarsche Courant
Provinc. Groninger Courant
Scltiedamsche Courant
