LUX
Maandag 14 Mei 1923
'Dekens moei men nalophanqen
No. 112.
166' Jaargang.
MIDDELBURGSCHE COURANT.
BINNENLAND.
HULDEBLIJK KONINGIN.
Het Comité voor hel Nationaal Hulde
blijk aan de Koningin zal, behalve de
restaura lie van het Kooi* in de Nieuwe
Kerk te Delft, ook een persoonlijk ge
schenk aanbieden bestaande in een al
bum met afbeeldingen van onze typi-
ftidhe landscïiappen, sleden en gebouwen,
vyjaarloe aan een 150-tal schilders op
dracht zal worden verleend.
PERSOONLIJKE VRIJHEID.
in Den Haag is dezer dagen naar aan
jie N. R. Crt. 'bericht wordt, in beginsel
besloten, een vereeniging op te richten.
Welke stelling zal nemen tegen de
ineiging. de persoonlijke vrijheid te be
lemmeren door allerlei maatregelen, die
Verder gjaan dan het wegnemen van die
Uitwassen, misstanden en woekeringen,
welke Algemeen door weldenkende
menschen |0s zoodpjnig Worden aange
merkt.
Bedoeld 'Wordt front te mjaken tegen
de opdringerige propaganda, die aan
stuurt op allerlei verboden als bioscoop-
verbod, drooglegging, beperking Van de
wijze van besteden van den vrtfen Zon
dag, en wellicht in de toekomst op een
rookverbod
Reeds hebben vooraanstaande per
sonen van verschillende staatkundige en
geestelijke richting met deze nieuwe be
weging instemming betuigd, waarvan bin
nenkort door een verklaring zal blijken.
Het secretariaat wordt waargenomen
door kapitein W\ J. M. Linden, in Den
Haag.
VRIJ RELIGIEl'SE STAATSPARTIJ.
Te Amsterdam is door een aantal „Vrij
religieusen" een nieuwe partij opge
richt onder bovenstjaanden naam. Tiet
voorloopiig (secretariaat is gevestigd bij J.
H. Bfcsrt. Burgerplein 2, Amsterdam
DUVMAER VAN TWIST.
Ajan hel Tweede Kamerlid luit. kolo
nel titulair Diiymiaer van Twist is op
aajöVraag" met ingang van 16 Mei eer
vol ontslag uit den dienst yerleend, met
behoud v^n recht op pensioen.
BEPERKING SCHOENEN'INVOER.
Zaterdag is geïnstalleerd de Commissie
die bnn de regeering advies "zal geven
b^ hel vaststellen der voorwaarden bjj
evtent. beperking vim invoer van schoe
nen. De commissie heeft dadelijk haar
werkzaamheden begonnen.
Uit Thole n-
In de Zaterdagmorgen te Btavenie-
ee gehouden vergadering van ingelanden van
het waterschap Stavenisse werf do begroo
ting voor 1923"24 in onfcv. en ui tg. vast
gesteld op f31602 78. Hot dijkgeschot .werf,
ovenals het vorige jaar, bepaald op f 20
por H.A. Besloten werrd dat de ambtenaren
van het waterschap 5 pOt moeten betalen
voor het weduwen- en weezenfonds; het an
dere is allee vrij
Do uitslag van de stemming voor don
gemeenteraad van Poortvliet op 11 Mei
is als volgt:
Staatk. Geref. lijst 1: 0. t. d Male 37, 0.
P. Vogelaar 18, W. J. Boogaart 17, J. v.
Oost 20, D. M. Kievit 1, A. B. v. d. Vate 7
Gekozen 0. v. d. Male.
Groep gemeentebelang:
Lijst 2: G. J. de Graaff 67.
Lijst 3a: E. v,, d Slikke 33, Ohr. P. v. jL.
Slikke 88; J. Elenbaos 9, H. v. Westen 18,
Geuze. Gekozen E. v. d Slikke, Ohr. P.
v. d. Slikke on J. Eleribaas. (Aftredenden
Lijst 3b.: Wi. Oarels 189. Gekozen W.
Oarels.
Anti-Rev. Lijst 4: M. K. Krijger 71, E. 0.
Uijl 10, P. van Rees 32, Horm. Ujjl 7, 0.
K. v. d. Slikke 2, A. de Groen, 1, Wi Krijger
1; 0. M. Uijl 1- Gekozen: M. K Krijger
en E. 0. Uijl. (Aftredendon.
Uil Zeeuw c h-V Ipanderen W,. D.
- Naai' wij vernemen heeft men onder de
gemeente Groode een staaldraad geworpen
over de geleidingsdraden der olectrisohe cen
trale in Zeouw6oh-Vlaanderen De gevol
gen waren van dien aard, dat niet alleen
geen stroom kon geleverd worden, maar ook,
dat schado werd toegebraoht aan hot gebouw
je Sas van Gent. Het is te hopen, dat spoe
dig de laffe dader door de politie zal wor-
opgeepoord.
- Op verzoek is de verplaatsing van
kommies ,T. Sluiter, ingaande 16 Mei van
Biervliot naar Budel, ingetrokken.
- Aon den heer J. Kotvis, gemeente
veldwachter te Hoofdplaat, is tegen 1
Juni ae. eervol ontslag verleend, met be
houd op pensioen.
In de vacature als raadslid te S c h o o n-
d ij k e, ontstaan door het overlijden van den
heer Iz, Seen, is door het stembureau voor
hot loopende zittingsjaar benoemd de heer
J. A. Oransberg.
- Do heer Iz. de Hulster, overleden te
Schoondijke, hooft gelegateerd, vrij van
successierechten, f500 aan de diaconie der
Herv. gemeente, f 500 aan de bewaarschool,
beide aldaar, en f500 aan de stichting „Ro-
iord" te Sluis, een tehuis voor ouden
van dagen voor Wiest Zeeuwsch Vlaanderen.
Uit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
Voor hen, die Oud-Middelburg bezooh-
ten, staat het vast, dat dit van de nu ge
sloten tentoonstelling een zeer goede at
tractie was, dat het zitje op dit plein met
mooi weer aangenaam is en het zal hun
daarom zeker een prettige mededeeling zijn,
dat besloten is het gebouwencomplex nog
niet af te breken, maar het gedurende de
Pinksterdagen weder voor bezoekers open te
stellen. De meeste dei' huisjes zullen op
dezelfde wijze bevolkt zijn al9 in de afgeloo-
pen week. terwijl gezorgd zal worden, dat ei'
ook dan muzikale en andere afwisseling is.
Vooral des avonds zal het bij goed weer
gezellig zijn, want er komt een geheel an
dere verlichting, die eeu nog feestelijker
karakter aan het geheel zal geven dan nu
het geval was. Voor hen, die door slecht weer
of andere redenen nog geen bezoek brach
ten, ook voor onze lezers huiten Middel
burg, zij bovenstaande een opwekking van
deze nu geboden gelegenheid gebruik en er
mede kennis te maken.
Door den Mai'ktkoopliedenbond „Een
dracht maakt Macht" alhier iB besloten
evenals verleden jaar, ook nu weder op
een nader te melden Donderdag een wed
strijd in het étaleeren der kramen te or
ganiseer en.
o
Uit VliBsitogen.
De .stjMMuziek: der Mpj-ine lconü 25
dezer (nirf den 24sten' te V 1 i s s i n
gen in verband met de zomeroefemingen
in. het Zuiderkwartier en blijft tol begin
Juhi.
Uit Zuid-Beveland.
Vrijdagmiddag ie de werkman S., woon
achtig te I e r s e k e, werkzaam bij het los
sen van materialen voor de in aanbouw
zijnde derde schutsluis te Wiemeldin
ge, van een tamelijk hooge stelling geval
len, met het ongelukkig gevolg, dat hij een
zijner polsen brak, en do andere ernstig be
geerde. De man is nadat de plaatselijke ge-
neeeheer heelkundige hulp had verleond, por
rijtuig «nar rijn woonplaats gebracht.
IN GEBRUIKSTELLING VAN DE CEN
TRALE VOOR ZEEUWSCH VLAAN
DEREN DER P. Z. E M.
Daartoe uitgenoodigd door den raad
van Commissarissen begaven de genoo-
digden van boven de Schelde zich he
denmorgen te 9 uur per extra boot van
den Provincialen Stoombootdienist Van
Vlissingen naar Terneuzen, waar in de
SLuiS een aantal genoodigden uit Z
Vlaanderen zich bij het gezelschap aan
sloten. Het doel wjas de officieele in ge-
bruikstelling' van de Electrische Centrale
voor Zeeuwsch -Vlaanderendoor de P.
Z. E. Mte "Westclorpe opgericht. Even
als op 21 M^art 1922 bij de eerste steen
legging voor hel gebouw, voer de boot
ook nu door tot voor de Centrale.
Hier verlieten de genoodigden, o. w.
wij opmerkten den Commissaris der Ko
ningin, leden van Ged. en Pr. Staten met
den griffier, besturen van gemeenten in
Zeeuwsch Vlaanderen, hoofdingenieurs
van rijks en prov. waterstaat, ingenieur
der domeinen, enz., de boot. Van de
R.Z.E.M. waren behalve de raad van com-
mis'sarissen, bestaande uit de lieerien
J. A van Rompu, mr. P Dieleman, mr.
F. J Sprenger, D. W. Lindenbergh, mr.
J. M. II. Stieger en de directeur, de heer
H. Streefkerk, aanwezig de adjuncl-secre
taris', de heer J F. Magendans, de inge
nieur, de heer H. Everwijn, de boek
houder, de heer G. W. Graafhjuis. de
bouwkundige, de heer C W. B. Keiler.
Deladviseur, de heer prof. C Fe.ldmann
te Delft had bericht van verhindering ge-
zondiein:.
Verder werden nog opgemerkt, ver
tegenwoordigers van A. E. G. te Berlijn,
de Heentaf te Hengelo, en de aannemer
van den bouw, de heer Buitendijk, de
architect, de heer Kok, en de bouwkun
dige, de heer Mesntan.
Nadat de gasten hel flinke gebouvs
van [buiten hadden bewonderd^, traden,
alle binnen en was het de beer van
Rompu, voorzitter van den raad van
commissarissen, die ongeveer als volgt
tot hen sprak.
Hel is nauwelijks een jaar geleden,,
dat de Provinciale Zeeuwsche Eleo-
tricilo;t8-Maatsdhappy', U naar deze plek
riep, om den eersten steen te leggen van
het gebouw harer centrale, dat gij thans
jgereed ziet niet alleen, maar dat ook
reeds al die inrichtingen bevat, welke
noodig' zijn, ,om het Nederlandsche, het
Zocuwsche gedeelte van het aloude
Vlaanderen te voorzien van het licht en
de kracht van den nieuwen, Dij uitstek
technischen tijd.
.Nauwelijks een jaar'1, zeide ik; dit
resultaat, dat gunstig' afsteektf, zoowel
in bclrekkelijken als in absoluten zin,
bij do bouwtijden, die elders wel voor
(eleririscfhe centrales gevorderd werden,,
is fapreikt door het ondanks de nimmer
luitblijvrnde tegenslagen eendrachtig en
:volbardend arbeiden van de velen, die
op de eene of de andfere wijze, hetzij!
leidend hetzij uitvoerend:, hetzij tech
nisch hetzij administratief, bij deze on
derneming' betrokken waren.
Onze Maatschappij, van wier Raad van
Commissarissen :k het voorrecht héb
de loorzitter te zijn, is begrijpelijkerwijze
over dit resultaat alleszins verheugd;
Commissarissen hebben dan ook ge
meend, dat hot pas gaf, de ingebruikne
ming dezer electrische centrale, waar
van gij, als ik mij zoo uitdrukken mag',
de geboorte zaagt, en wier wasdom en
Volgroeiing door U, in het (bijzonder door
Üe Zeeuwsch.Vlaamsdie gemeenten, met
schier crifsche belangstelling' werd ga
degeslagen, door Uwe tegenwoordigheid
te accentueeren en daaraan alzoo, voor
zoovm de iong<unst der tijden dat gjedoogt,
n eenigszins feestelijk karakter te ge
in.
Het stemt Commissarissen daarom blij
de, dat zoovele leden van de Provirt-
cialo Staten van dit gewest, zoovele ge
meentebesturen in Zeeuw^ch.Vlaamleren.,
zoovele hoofdambtenaren van Rijks- en
Provinciale diensten alsmede industriee-
len en leiders van en in Industriebedrij-
ven, am onze uitnoodiglng gevolg gaven,
omdat wij daarin eenerzijds een blijk van
belangstellende sympathie, voor wat hier
.'gewrocht werd en zal Worden, mogen
zien, anderzijds een grond voor goede
hope, dat wij weldra de nog Van verre
staanden onze stroomafnemers mogen tel
len, -lal ook de Zeeuwsche pers ons
(hare vertegenwoordigers wilde zenden,:
stemt ons tot erkentelijkheid, verzekerd:
als wij daardoor zijn, dat de ruchtbaar
heid, welke wij voor onze onderneming
behoeven, aldus op juiste en veilige wijze
is verzekerd.
Maar onze voldoening1 culmineert, Myn
heer dé Commissaris der Koningin I in]
(Uwe aanwezigheid, alhier en in Uwe grif
on gaarne gegeven bereidverklaring, lom
de iribedrijfs-telling der centrale officieel
en plechtig door Uw woord te consta
teren.
Ongetwijfeld behoeft onze maatschap
pij in de eerste plaats de voortduren,-1
de aandacht van de Provinciale Staten,
reeds daarom, wijl die ons den oumis-
haren „nérvus rérum" moeten verschaf
fen, do.h daarnaast kan toch ook zon
der de welwillende, ik mag wel zeggen
do toegenegen medewerking van het da-
gelijkseh bestuur der provincie ons werk
nauwelijks slagen, uit de gestie van den
Vooizilter dier twee lichamen mogen
wij Desluiten, dat wij ook in-de toekomst
op beider steun zullen kunnen rekenen.
U allen, Mijne Heeren, welkom hee-
tende aan deze plaats, zij hel mij' dan
thans vergund U, Mijnheer, dc Commis
saris der Koningin in Zeeland te ver
zoeken, hel woord Ie willen nemen
De Commissaris der Koningin, de heer
Jhr. Mr J. "Wi. Quarles van IJ f ford,
sprak hierop als volgt:
Op 21 Maarl van het vorige jaar zijn
velen uwer met mij te dezer plaatse
.samengekomen tol hel leggen van denj
eersten steen van dit gebouw-. Thans,
ruim een jaar later, zijn Wij hier teug
'gekeerd om, zooals de Raad van Commis
sarissen het in rijn uitnood'igibgen uüJl-
drukt, de plechtige officieele in bedrijf-
sielling van de electrische centrale voor
Zeenwsch-Vlaanderen ic doen plaats
tanden
Toen de president-commissaris der
Maatschappij voor eenigen tijd mij met
het voornemen van commissarissen iri
kennis stelde om die officieele opening
der Centrale op eenigszins feestelijke Wij
ze te doen plaats vinden, en mij reeds bij
voorbaat uitnoodigde daarbij een 'kort
woord tol alle genoodigden te richten,
heb ik dit plan toegejuicht, niet alleen,
omdat ik méende, dat het als Voorzitter
der Staten en van Gedeputeerde Stalen
dezer provincie op mijnen weg lag aan
Üeze feestelijkheid of Wil men plech
tigheid mijne medewerking te geven
en niet alleen omdat mij uit die uttlnoo-
öiging andermaal bleek, dat Commissa
rissen overtuigd rijd van de Wenschelijk-
heid eener nauwe samenwerking tusschen
het Provinciaal bestuur en hun College,
(eene samenwerking, die, naar ik mét
vreugde kan constateeren, zoo Welwillend
tnogelijk is, maar bovenal omdat het mij
[uiterst aangenaam 'was en ik het eene ïwj
AiitsEek geschikte gelegènheid achtte om
nogmaals een krachtige aansporing te
richten tot alle openbare besturen en
alle particulieren in hèt IVe en Ve dist
trict tot liet zich' algemeen doen aan
De zuivere fijne LUX vlokjes wélke
in een .oogwenk een overvloedig
schuim geven, iijn-detbeste vrienden
van een deken.
Zet een deken te weeken ih een LUX»
Sop-en hang zeenat op dan zullen, zij: eYefl
zacht en luchtig blijven alscnieuwj
DE LEVER'S ZEEP MAATSCHAPPIJ - VLMRD1NGEN
Fahnkantcu'varwSUNUGHTexrtzTWINK.
(Ingez. M®d.)
sluiten aan het kabelnet der maatschappij
en zich waardig te keuren het
groote offer, door de provincie aan
dpze streek gebracht. Mijn dank derhalve
aan den Raad van Commissarissen voor
de zeer op prijs gestelde uilnoodiging,
welke ik mocht ontvangen. In de toe-
prank, welke ik ten vorige jare on
der Maartsche lentebuien tot u mocht
houden, trachtte ik in korte trekken u
een terugblik te doen werpen op de wor
dingsgeschiedenis der maatschappij, Wel
ke reeds in haar prille jeugd met zoovele
moeilijkheden te kampen beeft gehad,
Ihans nu de werkzaamheden zoo ver ge
vorderd rijn dat de levering van elec-
trischeu stroom sedert enkele weken een
aanvang heeft kunnen nemén, wil ik
in de eerste plaats eeu oogenblik uw
pandacht vragen voor de wijze, waarop
die stroom in dit gebouw, hetwelk reeds
bij het binnentreden zulk een aange-
nameu en grooischen indruk maakt, door
middel van de Machtige machines wordt
opgewekt en van hier wordt overgebacht
naar de diverse afnemers
Laat mij aanvangen met het ketelhuis
De sloom die noodig is voor het drij-
\en der turbines wordt geproduceerd
in waterpijpkelels onder een druk van
'10 atmosplieren In hel ketelhuis zijn
daartoe twee zulke ketels opgesteld, die
ieder normaal 10.000 K.G en maximaal
12000 KG sloom per uur kunnen pro-
duceeren
De voeding vim de ketels geschiedt
of door een niet stoomturbine aangedre
ven pomp oi door een met een electro
motor aangedreven pomp. Deze pompen
zijn in een afzonderlijke pompenkamer
onJdergébrachl, die zich hoven don re
genwaterbak bevindt. Het water, dal door
de pompen naar den ketel geperst wordt,
gaat door een buizenstelsel, dal in den
stroom van de rookgassen geplaatst is.
Hierdoor wordt hel water met anders
verloren w'armte verhit alvorens in den
ketel te komen, zoodat het rendement
van de ketel installatie verhoogd wordt.
In hel machinehuis zijn twee stoom
turbines opgesteld, wöarvan ieder direct
gekoppeld is met een draaistroom gene
ra tor. Deze draaistroomgenerator kan
een vermogen van 2000 K. V A, afgeven
onder een spanning van 6000 volt. Daar
deze spanning voor "de distributie van
de electriciteit over Zeeuwsch-Vb andc.
ren te laag is wordt deze door U'nnsfor.
matoren van gelijk vermogen als de ge
neratoren omgezet in 10000 volt.
De afgewerkte stoom van de turbines
wordt in een daaronder opgeslelden
condensor neergeslagen. Het hierbij ge
vormde whter wordt teruggevoerd nam
een bak boven de pompenkamer, van
waaruit de pompen het weer m de ke
tels persen
Voor het neerslaan vSn de afgewerk
ten stoom is koelwater noodig, dat door
pompen, aangedreven door een stoom
turbine, den condensor toegevoerd wordt.
Het koelwhter wordt onttroklceu aan
een kanaal onder de turbo-pompen, dal
door een gegoten ijzeren buisleiding in
directe verbinding staat met het kanaal
van Neuzen naar Sas van Gent
Voor de reguleering en de verdeeling.
van den elerfrischen stroom cn dc be
veiliging dient bet schakelhuis Op de
grens van machine- en schakelhuis isi
de schakeltafel geplaatst, waarop alle
manipulaties, hetzij door directe, mecha
nische, hetzij door electrische overbren
ging plaats vinden
In de ruimte achter bet schjakelbord
is hel dubbel-railsysteem ondergebracht,
wbarheen over olieschakelaars dc stroom
van de machines gevoex-d wordt en waar
vandaan ook weer over olieschakelaars
Ide kahelleidingen aftakken Deze olie-
schakelpars zijn in een ruimte onder
die van het dubbel -railsysteem ohder
gebracht.
Voor de noodverlichting eu voor de
bediening van de olieschakelaar is een
ace umulaloren-batterij opgesteld
Door deze mechaniseering en clecl'iii-
ceering van het schakcihpiis hoopt men
de sehakelbordwachlers voorloopig to
'Iqunnen ontberen
Vanuit dc rentrale geschiedt de dis
tributie over Zeeuwsch Vlaandereu dom*
sier kabels t w voor de richtingen Ter-
ucitzen, TJzendijke, Hulst cn Sas van
Gent. I
Uitgevoerd ziin deze kabeUeidingenJ
alle behalve die voor Sas vau Gent-
welke slechts gedeeltelijk gelegd is Dc
overige distributie leidingen met hooge
spanning zijn bovengrondsch Als btoven-
gronjd|sche leidingen rijn uitgeroerd dip
lijnen
IJzendijkc—Gi-oede met een attakking
naar Breskeus, IJzendijke-Biervliet met
eeu aflakking naar Hoofdplaat, terwijl in
aanleg is de lijn Terneuzen—Zaamslag.
Zoowel de leiding van de Centrale uaar
Sas van Gent als die van Terneuzen naai*
Zaamslag zijn nog niet gereed, daar de
onderhandelingen Ier zake van stroom-
levering aan die gemeenten nog niet
geheel oeëindicd zijn
Op de eindpunten van dc kabelleidiu,"
gen 2ijn schakelstations met woningen
gebouwd c v, in IJzendijke, Hulst en
Terneuzen Bovendien zijn in Drie Sc hou
wen en Philippine ook fcéhakelstatipna
gebouwd, die meer dienen voor een on-
