No. 1ÖS.
Vrijdag 4 Mei 1923
166° Jaargang;
Bij dit nummer behoort een Bijvo'e^sfel.
zaak
3 VOfft
KAMEROVERZICHT.
Eerste Kamer.
Zitting van Donderdag'.
De dreigende onweerswolk voor het
Arbeidsgeschillenontwerp van Minister
Aalberse is ten slotte toch nog weggedre
ven.
Er waren 33 van de 50 leden aan
wen's; en daarvan stemden er 22 voor
en tl tegen, n.I. 5 Chr.-Hist., 5 Katholie
ken en de heer Smeenge.
De uitslag was blijkbaar voor som
mige leden onverwacht, want zij gingen
na afloop van de stemming Minister .Aal-
berso gelukwenschen.
In hoever de verdediging van den Mi
nister tot dezen uitslag heeft meegewerkt
i.v mei uit te maken. Maar vermelding
verdient, dat hij1 in zijd antwoord spe
ciaal trachtte aan te toonen, dat er ge
noeg vrafirborgen waren tegen het mis
bruik dat vooral van Werkgeverszijde
gevreesd werd.
In art. 45 staat uitdrukkelijk dat de
enquête-commissie handelt naar een in
structie van den minister en van ziynj
kant wil spreker de toezegging doen, dat
hij steeds daarin het voorhehjoud zal
maken, dat de commissie niet zal mo
gen overgaan tot boekenonderzoek dan
na uitdrukkelijke toestemming1 en mach
tiging van den minister. Wat de opvol
gers van den minister betreft, moet ook
een radicale minister steunen op de meer
derheid der Staten Generaal en boven
dien is er de wet op de ministerieelej
verantwoordelijkheid, zoodat de minister
steeds ter verantwoording kan worden
geroepen. Op de vraag1 van den heer
Scbönpeld antwoordt spr. dat in het ont
werp duidelijk is bepaald, dat de werke
lijke geheimen niet in liet rapport zullen
worden gepubliceerd.
(De overzichtschrijver van het Hand.
geeft de volgende verklaring van de
verrassend groote meerderheid: Van
iemand, die Woensdag een rechts Eer
ste Kamerlid had gesproken, vernam
hij, dal de uitslag toen zeer twijfelachtig
werd gtrelcend; het zou zoowat 20 om
20 gaan. Maar de houding van den mmist
te r had oe balans verre doen doorslaan
ten gunste van het ontwerp. Eenerziijd'a
moet de minister den vorigen avond pri-
Vatira te kennen hebben gegeven, dat hij,
bij verwerping zou aftreden, anderzijds
lecde hij een paar geruststellende ver
klaringen af. Hij beloofde n.I. dat, bSj
het pnblieeeren van enquêle-resiultaten
niets °.ou worden openbaar gemaakt wat
geheim behoorde te blijven en voorts,
dat hij zou bepalen, dat de enquête al
leen met des ministers toestemming zbu
kunnen worden gehouden. Een en
ander heeft zeker ecu aantal twijfelaars
voor hel ontwerp gewonnen en eenige
anderen doen wegblijven).
Dal geringe aantal leden werd later
in de zitting nog geringer, toen ook nog
hel Schocncnwelje aan de orde kwam
Er schijnen toen zelfs te weinig leden te
zijn geweest voor een stemming, en dat
wordt als verklaring gegeven voor het
feit, dal dit voorstel er zonder stemming
en zoo goed als zonder discussie door
ging.
Alleen de heeren Schönfeld en
Smeenge legden korte verklaringen af,
dal ze geen stemming wilden vragen,
maar geacht wi'/ien worden t© hebben
tegengestemd.
In dien lussehentijd was de begrooting
van Suriname behandeld en die had
blijkbaar verschillende leden-zondcr-be-
langt telling doen weggaan.
Toch kwam daarbij een belangrijke
kwestie ter sprake, n I. de opzienbaren
de klacht van gouverneur Heemstra over
de te groote gebondenheid van het ko
loniaal bestuur tegenover het departe
ment van koloniën in Den. Haag, zelfs
in kleine zaken
De heer Marchant heeft daarover een
interpellatie aangevraagd in de Tweede
Kamer Maar hier bracht de heer l d e n-
bnrg, /elf oud-gouverneur ze ter spra
ke. Hij ach lie de grieven verklaarbaar
maar keurde den vorm af, waarmee deze
2'aken publiek waren gemaakt in de Mem.
van Toel. van dien Gouverneur op de be
grooting voor 1924.
Ook Minister de Granff keurde
dien vorm of Hij ging niet op de grieven
in. Het wil hem intusschen voorkomen,
dat de schrijver van de Memorie niet vol
doende doordrongen is van het besef
dal een Minister door omstandigheden
wel eens zaken moet nalaten, die hij lie
ver lol stand h,ad zien gebracht.
Spieker betreurt dit Ook is de weg,
dien de Gouverneur voor zijn opmerkin
gen heeft gekozen niet de weg, dien een
gouverneur had moeten bewandelen. Zijn
opmerkingen kwamen in de eerste plaats
in aanmerking voor een gedachten-wis
seling tusschen den Minister en hein, die
dan zeer waarschijnlijk bevredigende re-
sulhlen 20U hebben opgeleverd.
Tweede Kamer.
Zitting van Donderdag.
Zuiden eefonds, maar meer over
en tegen de denkbeelden van den heer v.
Gijn dan over de regeerings voorstellen.
De heer v. Gijn had bij het begin der
Iiesprekingen nog eens weer zijn beloog
herhaald, dat het in de huidige onï-
slandieheden beter is den afsluitdijk nog'
niet te leggen. Maar hij kreeg, tegen zich
de heeren Altörda, Snoeck Ilenkemans, v.
d. Waerden en Duymaer, en bovendien
Minister v. Swaay, die in een welspre
kende rede de voordeden uiteenzette
van het leggen van dien dijk.
Het wetsontwerp werd aangenomen
h. st.
EEN ONGEBRUIKTE MILLIOE.NEN-
STIÖHTING.
Iedere treinreiziger, die Leiden pas
seert, vraagt zicfli telkens woeA' af wan"
neer er nu iets gebeuren gaat met hel'
ontzaglijke gebouwen-complex tegenover
het station, gesticht voor ziekenhuis.
Gisteren vroeg de heer de Waal Male-
feit in de Eersite Kamer of de reed^
afgewerkte gebou'wten niet alvast nuttig
gebruikt kunnen Worden, lot het geheel
klaar isi (waaraan tot nu toe reeds 7
miüioen ist besteed).
Minister de Visser gaf het merkwaar
dige antwoord: dat inrichting dier gebou- -
wen voor het doel waarvoor zij bestemd
zijn, evenveel zou kosten als hun stich
ting! Hij1 overweegt nu stuksgewijze ij»
gebruik neming
Hij zei ook, met de curotoren der
Universiteit te willen overwegen, of ei*
middelerwijl „een andere bestemming"
kan Worden gegeven aan een deel
der gebouwen.
Dit noemt itten in 't gewone leven
een strop.
BINNENLAND.
GEEN PAASCHUITKEERING AAN
WERKLOOZEN.
Naar de Res. bode meldt, heeft de
Minister van Binnenlandschc Zaken
thans opnieuw aan het gemeentebe
stuur van Den Ha;ag medegedeeld, dat
hij na hernieuwde overweging geen ter
men heeft kunnen vinden, om liet be
sluit van den Raad, om een extra uit-
keering van een week steun te Verleenén
aan de werkloozen, goed te keuren.
De Minister heeft B. en W. verzocht
den Raad voor te stellen dit bestuit in
te trekken.
B. en W. hebben echter den Minister
geantwoord dat zij daartoe niet bereid
zijn, zoodat dezer dagen de vernietiging
van het raadsbesluit lean Worden ver
wacht.
DE HAVEN VAN VLISSINGEN.
De heer Dresselhuys slekle don Minis
ter van Waters tapt de volgende vragen:
I. Is de Minister bereid mede te dee ten
of de uitvoering van de werken tol
erbètering van de haven Van Vlis-
singen op den oorspronkelijken voet re
gelmatig wordt voortgezet cn tot stand
recht, gelijk dit door de Tweede Ka
mer met bijna algemecne stemmen
'enschelijk werd geoordeeld'?
II. Wil de Minister mededeelen, of het
ontwerp voor het bouwen van den kaai
muur thans gereed is en wanneer lot aan
besteding hiervan zal worden overge
gaan? -
III. Is de Minister bereid mede le
deelen, welke feiten of omstandigheden
zijn gunstig inzicht omtrent de toekomst
van de haven van Vlissingen hebben
doen wijzigen, daar immers de Minister
30 November 1922 in de Tweede Kamer
als zijn meening gaf, dat Vlissingen
gunstig lag en men er een schitterende
haven van kon maken, terwijl de Minister
op 25 April 1923 in de Eerste Kamer
verklaarde, dal hij voor zijn persoon om
trent de haven van Vlissingen niet zoo
optimistisch was gestemd cn dat hij cr
geen groote toekomst in zag?
Uit Stad sn ProvinGie.
Bij Kon. besluit is de hoor A. van
Biervliet orkend en toegelaten als consul-
generaal van België te Rotterdam voor de
provinciën Noord-Brabant, Limburg en Zee
land en voor de arrondissementen 's-Gra-1
venhage cn Rotterdam.
Uit Middelburg.
Het hoofdstembureau voor do verkie
zing van loden van den gemeenteraad al-
Ui er heeft heden in de vacature ontstaan,
door het vertrok van den heor Van Schou
wen, gekozen verklaard den heer mr. J. Wt,<
Zijlstra, dio in 1919 op den heer v. Schou
wen volgde op de lijst der Liborale Unie,
maar die nu niet bij een partij is aange
sloten
Uit Waloheron.
In de Woonsdog gehoudon vergadering
van den Gemeenteraad van Aagtekerke
werd in de eei^te plaats aan de orde gesteld
do circulaire van Ged- Staten inzake ver
van do .Wethouders tractexuenten De
I oorzitter doolt mode dat zi. do bezuiniging
daardoor verkregen zoo gering is dat het uit
dat oogpunt vrijwel geen resultaat zal op-i
leveren. De heeren P. de Visser, Moljers en
Corré zijn voor verlaging, hot voorstel van
den Voorzitter om niet tot verlaging te advi-
seeren wordt verworpen met op een na alge-
meene stemmen.
Eane uitgebreide dicussie ontspint zich
thans over het voorstel tot het vaststellen
eaner verordening tegen het vloeken. De
heeren Maljers en Kodde vreezen dat eene
dergelijke verordening moeilijk zal zijn te
handhaven. De heer P. de Visser meent,
dat het vaststellen van zulk een verordening
ook om principieele redenen aanbeveling ver
dient. Ook de heeren Moens en Bosselaar
zijn voor het invoeren van een dergelijke
verordening. Met op een na algemeen» stem
men, die van don heer Maljers, wordt be
sloten tot vaststellen van een dergelijke ver
ordening Het ontwerp door B. en W. vast
gesteld, wordt daarna na het aanbrengen
van oen wijziging aangenomen.
Omtrent de bepaling van het heffing^»
porcentage van Je Rijksinkomstenbelasting
voor het dienstjaar 1923'24 zijn do mee-
niugen verdeeld- De voorzitter zag gaarne
oenige verlaging aangebracht. De heer Moens
wil hot thans gehevene behouden, daar vele
inkomens sterk zullen achteruitgaan on voor
onderhoud van wegen een grooter bedrag
zal moe tan worden uitgegeven, terwijl de
heer Bostelaar het percentage liever wil
verlagen. Het voorstel tot verlaging van het
percentage wordt daarna in stemming ge
nacht en verworpen met 4 tegen 3 stem
men, die van de heeren J. de Visser, Bos
selaar en C'orré.
Nadat do voorzitter nog eenige inlich
tingen heeft gegeven omtrent de centrale
slachtplaats wordt de vergadering gesloten
Uit Zu id-Bevoland
Donderdag j i> vergaderde de raad der
-emeente Nis se. Aanwezig al'e leden.
In de schatting-commissie voor de rijks
inkomstenbelasting werden benoemd de hee
ren D. do Kuijper, L. Huijssoon, H. Dane en
J. Slabbekoorn.
De cursus vervolgonderwijs word opge
heven mot ingang van 16 Maart 1923, en eer
vol ontslag gegeven aan het personeel De
gömeentebegrooting en die van het burg.
armbestuur 1922 werden gewijzigd. Wat de
jaarwedde van de wethouders bet: eft word
besloten mode te gaan met de missive van
God. Staten. Het percentage voor de plaat-1
selijke inkomstenbelasting 1923—'24 werd
vastgesteld op 3 5 pCfc.
In de Donderdag te Wolfaarts-
dijk gebonden vergadering van do vtreeni-
ing Eigen grond, werd als bestuurslid her
kozen de hoer J. A. Kloort en gekozen
in do plaats van den heer P. van Meer de
heer P. Rijn. De rekening sloot met ren ba
tig slot van f63 77. Besloten werd dit jaar
geon contributie te innen. Daar Je grond
prijzen nog van dien aard zijn, dat het be
stuur meent do wenschen niet te zullen
kunnen DevreJlgon, zoo zal verjer bet be
stuur actief zijn en bij geschikte gelegenheid
on tegen aannemelijken prijs trachten grond
in handen te krijgen, die nan het doel van
de lanclarbeiderswet beantwoordt.
Uit N o o r d-B e ve 1 a n cl.
Donderdag j 1. vergaderde te Kort»
gene het plaatselijk comité tot leniging van
den nood in Duitschland, onder voorzitter
schap van den heer J. Snellen, burgemees
ter. Besloten werd in deze gemeente op 12
Mei as. oen collecte bij do ingezetenen te
doen houden tot het inzamelen van golden,
levensmiddelen, kleodingstukken enz
toe de hulp zal worden ingeroepen van
oon 12-tal jonge dames.
Uit Tho 1 n.
Te Oud-Vossemeer moest de uien-
ketel voor het stoomgemaal, wegend© plm.
16.000 ICQ zogt men, vervoerd worden van
de haven naar de Hilscho zeesluis; dit
heeft heel wat voeten in de aarde gehad,
daar men zelfs met 6 A 8 paarden or aan to
pas moest komen, net vervoer vorderde on
geveer 2Va dag werk.
In de raadsvergadering van 1 Mei
le Scherpenisse werd tot lid der
sehaltingscommissie benoemd de lieer Jb.
II. Ilage in de plaats van den heer J.
Keur, die voor eene herbenoeming bad
bedankt.
De ontruimingstermijn uit dc onbe-
woonbaarverklaardc woning van de weet.
P Suurland werd weder verlegd.
Het vermenigvuldigingscijler voor dc
plaatselijke inkomstenbelasting 1922-'23
werd vastgesteld op 1.5 pet.
Aan den rijksveldwachter Klootwijk (c
St. Maartensdijk werd een gratificatie
verleend van f 30; aten den rijksveld
wachter van den Berg le Stavenissc van
f 5, en aan den gemeente veldwachter
Van Dijk te Poortvliet f 5, voor bewezen
politiediensten in 1922
Besloten werd tot ophelting der aan
sluiting bij de electrische centrale voor
zooveel de schiool betreft. Een leeg
komende gemeente woning weid ver
huurd aan schipper.D. E Harlog alhier.
Op verzoek van Ged. Stalen werden
eenige verordeningen gewijzigd^
Ingetrokken word het raadsbesluit 'Jan
;2 Maart j.l. betreffende schorsing ran
den gemeenteamtenaar D. Brand
Met de nieuwe regeling inzake de
jaarwedden der wethouders werd ac
toord gegaan. Een verzoek van de mu-
iokvereeniging „Eendracht"' om gebruik
te mogen maken van de achterkamer
van het gemeentehuis voor hiel houden
van repetities werd van de hand gewe
zen
Uit Zeenwsch-V 1 a anderen O. D.
Naai- wij vernemen zal woldra officieel
do in bedrijfsetelling van de Prov. electr.
centrale bij Sas van Gent plaats hebben
Uit Zee uwsoh-V la anderen W. D.
Donderdag vergaderde de raad der
gemeente Schoondijko, waarbij behou
dens één vacature, alle leden aanwezig waren
Nadat do vergadering geopend was, her
dacht de voorzitter het overlijden van hot
raadslid Iz. Seen, hulde brengend voor het-
•een de overledene van af 1909 voor d©
■emeente in den raad had gepresteerd.
Onder de ingekomen stukken was o. m.
een schrijven van hot comité voor de land
bouwschool, meldend dat deze definitief al
daar zal gevestigd worden, met verzoek om
Spoedige uitkeoring der toegestane gelden.
De raad besloot om in te gaan op het
voorstel van B en W, en aan den Commissa
ris der Koningin te verzoeken, dat do com
missie tot wering van schoolverzuim worde
©bracht op vier leden.
Daai' de gemeentelijke centrale heeft opge
houden te bestaan, werd aan de machinisten
eervol ontslag verleend.
De raad ging, wat de wethouderssalari.--
sen betreft, mede met het voorstel van Ged.
Staten.
Ten slotte werd het kohier van den H. O.
vastgesteld (percentage 1 2) tegen 19 in het
afgeloopen jaar
Donderdagavond had de burgemeester
der gemeente Aavdenhuig de inwoners
bijeengeroepen op de groote zaal van hot
stadhuis ter bespreking over het al of niet
houden van een volksfeest op 6 Sept e.k.
Besloten werd tot viering van het feevt.
Daarna stelde de burgemeester voor een
feestcommissie to laten benoemen door de 4
hoofden der verschillende kerl olijke lichtin
gen. Na eenige discussie word dit voorstel jnet
jroote moerdeiheid verworpen. Een voorstel
van den heer I. A. de Brouwer om een com
missie te benoemen uit de diverse vereeni-
gingen, die in Aardenburg bestaan, weid
daardoor aangenomen. Een 60-tal ingezeten
woonden deze bijeenkomst hij.
Tot voorzitter der muziekvereeniging
Geduld Overwint'', te Cadzand (wegens
bedanken door vertrek van den vorigen voor
zitter) is benoemd de heer P H. van
Iwaai'de.
(Voor verder Stad on Provincie zie
men ook het Bijvoegsel
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
(lngex. Med.)
Abend in d. Dünen bei Middelkerke
En wij het auditorium leefden
liet met den dichler-voerdrachtkunstei
naar mee.
Tol slot vroolijke „Volksliedcr zur
Laaie" Wanderleider, Frühlingsleider,
die naluuurlijk een groot succes hadden.
Mejuffrouw Risseeuw, bood namens tie
hoogste klasse een lint aan met de
woorden- ,.H- II. S, Middelburg", er op
gebatikt om aan dc luit tc hangen, waar
mee die ban ook dadelijk versierd werd.
Een .aardige attente, waar dr Oberlan-
der hartelijk voer dankte; zij zou hem
steeds herinneren aan den schonen
Abend in Middelburg. En dan j/il de
Dov.tr r zeker ook telkens het spontaau
ap>plaus weer hoeren, dat hein steeds be
loonde voor al wat hij van den grooten
Duitsehen dichter en filosoof, en uit
eigen ziel eleven gaf! Een scho.-neavond;
wij hopen, dat zijn „Auf wiedersehen"
cok inderdaad een „wiedersehen", woe
den zal.
Aardige step- en foxtrolmuzick van
hel strijkje der leerlingen vulde de
pauze's.
Dc heer Zandijk, die dr. Oberlanden
had ingeleid, dankte hem namens al
len, terwijl ook de kunstenaar zelve
con wooid van erkentelijkheid sprak voor
de organisatie van dezen avond.
Auf wiedersehen Ilerr Doctor'
To betreuren was de weinige eerbied
die men boven onze hooiden had voor
wal ci heneden te genieten werd ge
boden.
De avond werd ook bijgewoond door
den burgemeester den heer P Dumon
Talc. Dc Commissaris der Koningin had
bericht van verhindering ingezonden
ONDERWIJS.
In verband met een in ons' vorig
nummer medegedeelden uitslag van een
examen rekening.couranl boekhouden,
en het daarbij vermelden van den naam}
I „Mercurius". maakt men er ons op at
tent, dat dat hier betreft examens van
het Instituut Mercurius te Amsterdam'
Dc examens van de federatie Mercu
rius moeten nog plaats hebben
Gedaagd voor hot diploma A als leer
ling-verpleegster moj A. Dorst van Oud-
Vosscmeer, verbonden aan de stichting
Vrederust te Bergen op Zoom
Bij het eindexamen der R IC. land-
t bouwschool tc Roozendaal slaagde A van
dor Voorde te Rilland en word bovor-
D u i l sch e Kunstavond.
Het was een goede gedachte van de
directie der Hoogere Handelsschool a 1-
h i e r de Duilshe Kunstavond niet le
houden in den intiemen kring der school
>elve, doch de invitaties uit te breiden
met ca. H. B. S. en gymnasium, zoodat
de groote zaal der sociëteit St. Joris
gisterenavond geheel gevuld was met do
centen en leerlingen van alle inrichlirf-
gen van honger en middelbaar ouderwijs,
om twee uur lang geboeid le worden
door voordrachten van den Duilschcr,
dr. Hans Oberlanden Van allerlei slag.
Klassieke; hel pillige „Der Zauberlehr-
ling" van Goethe, het stemmingsvolle
„Aa den Mond', Schiller's ballade- Das
verschleierte Bild zu Sais, en lol slot
\oc-r dc pauze een drietal scènes uit
Fa.isl I.
Hel was alles goed en voortreffelijk
de monoloog uit de „Faustcn de daar
op volgende gesprekken niet den Frd-
geist en Waglier.
Na de pauze eenige „eigtene Dich-
tuneen", dc mcesle uil de loopgraven in
don strijd aan de IJscr. Het waren
zouals de dichter zelve ze al inleidde
allesbehalve „Hoera" en „Frisohe, frö-
licho Krieg-verzen, maar de uitingen van
hel menschelijk gevoel, van wat er .mi-
gaal in de fijne ziel van den man, die ac>-
tiel a An den oorlog deelneemt Evenmin
wrang, verbitterend cynisme, slechts de
stille droefheid van een, die diep
meeleed met hel lijden om hem heeiu
Zoo ontstonden leere gedichtjes als-
„Abend a. d. User", „Pfingstraorgen",
derd tot de 2o klasse J. v. d. Voorde.
Met ingang van 1 Juli as h be
noemd lol onderwijzer aan de R K.
school le Hoofdplaat do heer A.
Oubrie le Biervliet
De heer C. J. v. Ledden Hulsebosch
heeft lieden zijn lessen als privaat-docent
in de leer van de opspdring van slr.if
bare feiten aan de Universiteit te Amsler.
dam geopend ujel een rede getiteld:
„Hel liedcndd'flipche documenten onder
zoek-
HANDEL, NIJVERHEID EN
VISSCHERIJ.
De bemiddelingspoging in liet con-
ili .1 der Almeloscbe textielindustrie van
dc eomnüssie-Sybrandy is mislukt, na-
dal van de 2ijde der fabrikanten duidelijk
le ver-taan was gegeven, dat in het hui
dige geval iedere poging nutteloos zou
zijn
De R K. 'georganiseerde arbeiders helt
ben tol nu toe geen lutkeering van stemt
ontvangen, omdat de bond zich op het
standpunt stelt dal het conflict buitten,
den bontAiitgebroken is.
VERKEERSWEZEN, POST EN
TELEGRAFIE.
Benoemd tot kantoorhouder aan het
post. en lelefoonkantooor le Sla ve
il is se P. Baslinanse
Aan den hes teller P J. Iveukelaar
te Biervliet is met ingang van t
Aug. a.s. op zijn verzoek eervol ontH
slag verleend
Blijkens hel verslag van do steun-,
sectie der Ned. Studenten Organisatie, ten
behoeve van de noodlijdende studenten
in Centraal en OosLEuropa, van Jan.
'22 tot en met April '23, is er vei'zondelt
f 35.000 aan geld en voor f 300000 aan
