DERDE BLAD Y AK DB Zaterdag 7 April 1923, No. 82. KUNST EN WETENSCHAPPEN. Tentoonstelling A. J. a n D ij c k. De heer A. J. van Dijc'k uit Veere, houdt in het Kunstmuseum Schutters hof alhier een tentoonstelling van schilderijen. Zij geeft een overzicht van Tietgeen hij geschjapen heeft in de laat ste drie jaar van zijn verblijf in Zee land. Dal blijkt Van zeer wisselend ka rakter le zijn geweest. En ook uit zijn Werk van den allerlaatste» lijd blijkt een loffelijk zoeken naar steeds nieuwe .uitdrukkingsmiddelen. Een zéér licht ge houden, fijn getint lente-landschap, en eenige, in zwaren toon geschilderde stuk ken van symbolisch religieusen aard, zijn ver uiteen gelegen uitersten waar tus- sehen de andere stukken zijn gelegen. Daar zijn er onder van zijn eersten tijd hier, waarin de stoere rompen van hoog- aartsen in de Veersche haven hiem leid de tot kleurtegenstellingen op 't harde af. Daar zyn er ook onder van tateren tijd, zooals de vischmarkt te Middel burg en vooral eenige schilderachtige hoekjes uit Sluis', die veel meer sfeer hebben. Verder verschillende stillevens, waarvan dat in mauve de aandacht trekt, ook weer door de sTeer, en waarvan an dere meer op de kleuren zijn aangelegd. En dan verdient naast het hierboven ver melde lente-landschap in 't bijzonder ver melding het ochtendbeeld aan bet Veer sche Gat, dat bijzonder goed is geslaagd in hel weergeven van de stemming in Üe lucht. De lange rechterwand wordt bijna ge heel ingenomen door de donlcer getinte stukken, waarin geen weergave van reali teit werd bedoeld ,maar het in beeld uit drukken van eén gedachte. Het reeds van vroeger daleerend beeld van Zoute- lande met twee goed gekarakteriseerde beerentypen, was reeds een uiling in aicn geest, evenals de biddende visscher, dal in een tweede editie versterkt werd door een achtergrond in fel geel en groen. Maar hel béste is die .stemming ge- vouJen in „Meditatie", een eenvoudig beeld van een in droefheid neergezeten vrouw naast een crucifix; en dan vooral in d.\t zeer rustige tafereel van een krui- sigjn-,sehilderij met daarvóór een paar kelken en een bloemstuk onder een stolp, z'o.oals men die in hoerenkamers wel ziet In de goed volgehouden tonige sfeer staan die simpele voorwerpen daar ats een tafereel van eenvoudig-religjeuse intimiteit j De tentoonstelling is in afwijking van de eerste aankondiging op de gis- wone wiji e toegankelijk van 1—5, en Zon an 10—5 uur. I Gemeente- en waterschapsar chieven in Zeeland. (Slot). i Di sommige gevallen echter trof den inspecteur de groote zorg, welke aan de stukken wordt besleed. Vooreerst mogen de archieven van den ealamiteuzen Burgh- en AVesllanidpolder en van de walerkeering van dezen pol der worden genoemd. Ook het archief van den polder .Weslerfjaa-van-Schouwen te Haamstede is zeer goed verzorgd. De ontvanger-griffier van den Giiel- linckpolder, den Kleine Sint-Albert- of Sas van Genlpolder, den Sint Pielerspol- der, den Seijdlilpolder en Ver|droniken' poldertje ten "Z.-O. van Philippine, te Sas van Gent, heeft'alle door hem be heerde archieven zuiver uit elkander gehouden en overzichtelijk in zijn kan toor opgesteld. Betreffende enkele archieven meent de inspecteur nog mededeelingen te moe ten doen en wel eerst over dat der ge meente Dreischor, dal door wethou der Klompe in een goede bergplaats is gerangschikt, maar dat mr, Meerkamp van Ein'bden nog niet heeft kunnen be zoeken. Verder dat zonder succes is on derzocht waar een kist archiefstukken der gemeente Sint Maartensdijk is geble ven, die volgens' de overlevering om streeks 1813 naar het ministerie van Bin- nenlandsche zaken werd verzonden. De inspecteur heeft na gehouden' on- derzzoek geen bezwaar gehad de op het gemeentehuis te Middelburg bewaarde notarieele archieven over te brengen naar de zgn. „Steenen kamer." Bjj een ingesteld onderzoek bleek het juist te zijn, dal zich in een vertrek van het raadhuis te Veer e naast den toren een groote hoeveelheid archiefstukken bevond, waaronder eenige lionderden charters, daleerend uit de 15e lot de 19e eeuw, waarvan het bestaan voor 'demi ambtsvoorganger \an den inspecteur, die het archief van Veere voorloopig geor dend en beschreven heeft, verborgen zijn gehouden, allhans gebleven. Dit is vol gens den burgemeester toe le sphi'ijvenJ aan een onwillekeurig verzuim. De toe zegging werd verkregen, dat de stukken onmiddellijk zouden worden gereinigd en in een der benedenkamers voorloopig zouden worden opgeborgen, wal zeker gewenscht was met het oog iop de te ver wachten restauratie van den toren, waar door de stukken met volkomen onder gang zouden zijn bedreigd. De reiniging is geschied. Nu zijn 10 doozen met charters naar het Rijksarchief overge bracht om le worden geordend. De gemeente-archivaris van VI is sin- ge n raadpleegde den inspecteur op nieuw over het samenstellen van den inventaris. In een uitvoerig onderhoud worden de moeilijkheden besproken, die zich bij hel werk voordoen. De regeling van het archief der ge- mijgnle Arnemuiden is in 1922 onaf gebroken door den heer De Waard voortgezet. Mei afwijking van de beslaan de gewoonte, om iu den Inventaris an een archief een regestentijst toe le voé- gen alleen van stukken uit de middel eeuwen, scheen het voor dit archief zeer gewenscht die lijst te doen doorloopert lol hel jaar 1600, ten einde daarin zon- der langdurig onderzoek te kunnen na gaan, wat er gebeurt, als een dorp of burcht, in dit geval Arnemuiden, lot stad verheven wordt. Zeer waarschijn lijk zijn de veranderingen, welke in liet laatste lcwarl der 16e eeuw le Arne muiden plaats grepen, vrijwel dezelfde geweest, als eeuwen (e voren bij een dergelijke verheffing elders' geschiedden Behalve de samenstelling van deze re- gentenlijst zijn er nog andere onider- deelen van het werk die tijdroovend zijn. In 1811 zijn de stukken van Burgemees ter en Schepenen (de vierschaar") van Arnemuiden zeer onvolledig aan den vre derechter overgedragen, en onder de ve le stukken, die na de voorloopige inven tarisatie van het Veersche gemeentear chief door dr. Heeringa daaruit zijn ver wijderd, als behoorende hot archieven van andere plaatsen, bevonden zich even eens eenige rechterlijke bescheiden van Arnemuiden en Kleverskerke. Alles le zamen niet minder dan 14 liassen, pak ken enz., die alsnog door de gemeente aan bel Rijksarchief behooren te worden overgedragen. Bovendien bevinden zich bij hel oud-archief van Arnemuiden tal van kohieren van schattingen, welke el ders in 1811 eveneens aan den vrede rechter zijn overgedragen, eu dus oogen- schijnlijk denzelfden weg als de boven bedoelde 44 nummers zouden moeten volgen. Het zijn echter juist deze stukken, die lol een langdurig onderzoek naar de rechtmatigheid van overdracht aanleiding hebben gegeven, met het resultaat, dat zij naar hel oordeel van den bewerker, die hierin afwijkt van de Lol dusver gel dende opvatting, bij het gemeente-archief! behooren te blijven. Burgemeester en wethouders hebben op advies van den inspecteur besloten hel oud-archief, dat afzonderlijk zal be waard worden, te laten doorloopen lot 1857, hel jaar, waarin Arnemuiden en Kleverskerke lot één gemeente werden In verblind daarmede werden in den herfst 1922 de stukken van 1811 tot 1857 naar hel Rijksarchief ter bewerking overgebracht Met voldoening wordt nog vermeld, (lat de raad voor de dringend' noodige herstelling van deelen en stuk ken, benevens aanschaffing van de hoog-jt noodige portefeuilles1 en andere pakmid- delen, een ci'ediet van f 150 over 1922 en een gelijk bedrag os-er 7923 lieefl toegestaan. VERSCHILLENDE BERICHTEN. Het „Vad." meldt, dal het faillis semenl van den Haagsclien Bestuurders- bond is aangevraagd, wegens niet beta ling vah f 50.775, met bijbetaling van 6 pCl. rente van 1 Januari 1921 af, aan de American Express Company te New-York voor geleverde dameskousen, heerensclioenen, rubberboorden en ka. loenen goederen. Uil Weltevreden wordt de gedeel telijke instorting gemeld van 'den Kloel- lunnel, die men graaft om het water van hel meer in dien krater bij een uitbarsting af Ie leiden. Acht personen personen werden bedolven, waarvan zes gered konden worden. Twee werden ge dood. Uit Allahabad wordt gemeld, dat een Engelsche vlieger, die boven Dardoni op de Noord-Westelijke grens van lndié vloog, onverwacht door een adelhar werd aangevallen en "jn allerijl moest dalen om aan de greep van den roofvogel le ontkomen. Als bijzonderheid wordt er bij gemeld, dat dit de eerste majal is1, dat een vogel een volledige overwinning op een vlieger behaalde. Aanvallen zijn er reeds meer dere bekend. Zoo werd de Fransclie vlieger Vedrines reeds voor den oorlog, toen hij over de Pyreneeën vloog, door een zwarm vogels aangevallen Door Ce volverschoten kon hij ze edijter van zich verwijderd houden. Ook Gilbert heeft zich eens legen een buitengewoon groo- ten arend moeten verdedigen, Sn zou er minder goed afgekomen zijn, als hij niel bij geluk het roofdier in volle borst getroffen had. o GEEN KINDERSPEELGOED. Terwijl le Zandvoorl eenige kinderen zich vermaakten met hel schieten met een flobertbuks, werd hel spelletje voortgezet met het schieten op de pet- Icn van een viertal knapen uil Amster dam, die op een fietstochtje naar Zand voorl waren 'gekomen. De Amsterdam- sche knapen verscholen zich', aan den duinrand Toen een hunner nieuwsgie rig over liet duin gluurde, werd hij door een flobertkogel in hel linkeroog getrof. fen "Par aulo werd hij naar hel AVilhiel- mina-Gasthuis te Amsterdam vervoerd. Hel oog is verloren, maar bovendien, vreest men voor erger, daar het kogel tje nog niet verwijderd is kunnen wor den HET VLIEGONGELUK TE SOKSTFR- 'BERG. Aangaande bel vliegongeluk wordl als nog gemeld De machine duikelde op- pene geringe hoogte, haar schatting 30 a 10 Mwelke manieuvre mislukte, waarna hel vlieg, luig mei een harden slag in hel weiland viel. Door behulpzame lieden, die kwa men toeschieten, werden de beide aVfa- leurs uit hunne zitplaatsen bevrijd, waar bij de riemen, waarmede zij Waren vast- g-einaakt, moesten worden doorgesne den. Toen de bestuurder uil hel toestel was gedragen, verloor hij het bewustzijn, hij had een Giepe wonde aan (jen hpls, zijn kin was verwond door hel koper werk der machine, terwijl zijn borstkas ■was gekneusd. De waarnemer had een gapende wonde aan het achterhoofd be komen en een diepe snede in de Lin; ook hij verloor later het bewustzijn De vliegers werden op het weiland neerge legd; het eerste verband werd gelegd ,door dr. Schlijecher, dr. Heijbroek en dr, Muijslien, die spoedig ter pPaatse wa ren. Later werden zij per brancard naai* de ziekenverpleging vervoerd. Er kwam veel publiek opdagen, dal door de politie niet dan met moeite op een afstand kon worden gehouden. Na eenigen lijd streek een ander militair in Hulst: R. G. E. Nolson voon IM ZOMERTIJD. Zaterdag is Ier griffie van de Eerste Kamer ingekomen het adres van liet comité van Actie voor het behoud van den Zomertijd, dal zijn zetel gevestigd had in hotel Krasnapolsky te te Amster dam. Blijkens een bijlage ging het adres vergezeld van 392286 liandtcekeningen. DE GEMALIN VAN KEIZER WILHELM. Zaterdag namen we van hel Vaderl. over het bericht, dat de Duitschj© regee ring op, grond van de weL tot bescher- aizng der republiek den toegang in. Daitschland geweigerd zou hebben aan prinses Hermine van Reuss, gehuwd met keizer iWilhehn. Hel Handelsblad, dal een dergelijk be richt ontving, noemt het ten stelligste oujuisl. „Volgens bedoelde wet kan wel aan leden van gewezen regeerende vor- Srtpnhuizen, die hun domicilie in litet bui tenland hebben, het betreden van hjet ge bied des Rijks worden verboden, doch "a dergelijk verbod kan alleen uitgaan van de> Bijksrcgecring, welke van haar be voegdheid tot dusverre geen gebruik heelt gemaakt Het is echter mogelijk da1 dc landsregeering van Thuringen, op grond van de nog in Thuringen be- stóandea uitzonderingstoestand, bijzonde re maatregelen heeft getroffen tegen de gemalin van den ex-keizer. Uit Stad en Provincie. Uit Middelburg. Bij hel bestuur der Prov. Zeeuw- sche ,Vereenigüig lot bestrijding der t. b c, is bericht ontvangen van den di recteur-generaal van de Volksgezondheid, den heer un*. L. Lietaert Peerbolte, dat hij a.s Donderdag de officieel© opening van heL consultatiebureau der vereeniging gaarne zal bijwonen. Op Gö-jarigen leeftijd is alhier hedennacht plotseling overleden de heer A.JW verheijden, m leven a ris De over ledene, die door zijn arbeid, in breede kringen bekend was, za! zeker door velen noode worden gemist De overledene maakte gedurende lal van jaren deel uit van hel bestuur der Godshuizen. Met den heer Verheijden is de oudste der medici alhier heen gegaan 0 Uit Vlissingcn. Daar mevr. Enge ring—Spil lnei-, aft*. den Gem. bouwmeester, waaruit tevens het \ocrnemen van den aanvrager blijkt, om elke woning, in strijd met de wette lijke voorschriften^ door twee gezinnen te laten bewonen. (Intusschen kwam de heer Vau der Bijl ter vergadering). De hc-er Pouwer stelde voor om aan vrager het stukje grond te geven, daar particuliere bouw dient bevorderd le wol den. üc heer van der Bijl wilde liet aan Kousemaker geven onder voorwaar den, dat de weg op zijn kosten wordt omgelegd en de woningen voör niet meer dan vier gezinnen worden bestemd. Dit voorstel vond algemeene instemming, waarna m. a. st. in "beginsel aldus werd besloten. Eerst moet nog onttrekking van den publieken dienst plaats hebben. Tot plaatsvervangend .dijkgraaf, Mo lenpolder, werd herbenoemd den heer L. Puijpe. De heer v. d Bijl ,wees er, naar aan leiding van het verslag der gezondheids commissie op, dat de secretaris dier com missie herbenoemd is voor den tyjd van vijf jaar, hetwelk wel met een jaar ge lijk had kunnen gebeuren, daar hij 't vol gende jaar, bjj1 mogelijke opheffing der Gezondheidscommissie waarschijnlijk op wachtgeld gesteld wordt en dit een mas sa geld kost. Spreker wilde de regcering hierop wijzen. Thans kwam ter tafel de verpachting staanplaatsen kermis. Er zijn vier in schrijvingen binnen gekomen, waarvan 1 draaimolen f 100, een draaimolen f 40, een schommel f 200, en een vischver- maakspel f 10 staangeld bieden. B. en W. willen den draaimolen van den heer J. Reijnders voor f 100 slaan- geid toe laten. Wel geeft de schommel 1 100 meer doch met het oog op de on gelukken achtten B en W. dc draaimo len het beste. Alzoo mot 5 legen 1 stem besloten. Op een adres mzake inslelliDg vloek- \erbod, deelde de voorzitter mede, dat B. en W. geen termen vinden hierover een verbodsbepaling in te stellen; zij" uehtlo hel te meer gewenscht dc over treders er opmerkzaam op te maken, waarmede de heer v. d. Bijl instemde}. De lieer Pouwer kan hiermede niel ac- coord gaan. spreker is er voor een vLoek- verbod in het leven te roepen. De heer Franse zegl, dat, wanneer een persoon vloekt, hetgeen volgens de politie zelden voorkomt, zoo iemand gewezen wordt op zij'jn verkeerde handelwijze, hij van schaamte bloost. Spreker verwacht hier meer heil van dan van hel instellen van een vloekvcrbod. De lieer Pouwen is van ineeniug, dat wanneer een per- sucm. voor hel vloeken gestraft wordt, dit veel afschrik zal teweeg brengen. De lieer Schuit is van meeiiing dat het vloekeu des Zaterdags en Zondagsj nog al vaak gebeurt en naai' zijn meening kou volgorde: 1. A de- Milliam2. J. R,. Slurm, 3 J. F. Feynaut, 4. A. J. Buijck, allen aftren 5. P. L. H. Bouwens. - Te Rctranchement is Zater dagavond na een openbare, druk bezoch te vergadering1, waarin dc heel* Jac. Wel- leioan, als spreker optrad, een afdecling an den Vrijzinnig Democralischen Bond opgericht. (Voor verder Stadsnieuws zie men ook hel Bijvoegsel) KERKNIEUWS. - Do or kerkvoogden en notabelen van do Ned. Herv. Kerk te M i d d c 1 b u r g is besloten tot invoering van liet acpef en passief vrouwenkiesrecht. Te Ankeveen is op 45-jarigen leef tijd overleden onze vroegere stadgenoot de heer ds. A. Dronkcrs, predikant bij de Ned. Herv. kerk aldaar. ONDERWIJS. Zaterdag slaagde voor liet diploma der suikerschool te Soerabaja (N. O I.) de heer C. O van Nieuwenlmize, geboor tig van W: o 1 f a a r t s d ij k. RECHTZAKEN. - Jlel O. M. aan de rechtbank te 's-Herlogenbusdi eischte ze-s jaar ge vangenisstraf legen M. v. P. 22 jaar, arbeider le Oss, terzako dal hij op 16 Januari 1923 te Heesch, zijn oom II. van Arsouvv mei een krapzeis in den sjdiedel heeft geslagen, tengevolge waarvan deze Spoedig overleed. HANDEL, NIJVERHEID EN YISSCHERIJ. - Het Duilsche stoomschip „Globus'" dat alhier een lading houl gelost J\ecft is naar Rotterdam vertrokken. -- Dooi" 'l Cenli*. Oesterbureau (C. O C. Z. O zijn naar Frankrijk twee wagons zaaioeslers afgeleverd. F a i 11 i s s e m e n l. Failliet-verklaard. Th. L. F. Roersch notaris te Aardenburg. Rechler-Commissaris mr. G. F. Ba ron llioe Schwarlzenberg en Hohtenlans berg. Curator mr. M. C Kegge, advo caat en procureur te Goes. J". C. Hondsmcrk, koopman, te M i <1- d e i b u r g. Rechler-Commissaris mr. J. \imiiiuivc gecu euiteic uiiga\e z/.u we. hoeven tc doen. Na 31 December 1927 zal dc- vennootschap, wanneer zij den wansch daartoe ten minste 6 maanden tevoren kenbaar maakt, hol terrein m erfpacht verkrijgen voor een door haar te bepalen tijd. welke ten minste 25 en ten hoogste 75 jaar »:\1 bedragen Voor de eerste vijf crfpachlsj'aren zul een canon verschuldigd zijn van 0.10 per M- per jaar eu daarna voor elke 5 opvolgende jaren tclkenjs 1' 0.10 meer tot voor do vijl'de vijfjarige periode con jaarlijkschc canon van f 0.50 per M3 is bereikt Voor de alsdan eventueel nog" resleerende erf spach Is jaren zullen bur gcaneesier en wethouders op den bij dc uitgifte van kade- en industrieterreinen gebruikelijken voel een verhooging van den canon kunnen verlangen o— e n sl ak in g d i spri v c r k r tl ïn ecu persbericht van den Metaal- bond, wordt over de staking hij dc 'al. Scheepsbouw Mij o a. hel volgende mede gedeeld Schijnbaar is het een staking van dc klinknageljongehSj maar feitelijk door 'n deel der klinkers veroorzaakt, waardoor Uians ongeveer 1650 arbeiders zonder werk rijn. Reeds geruimen lijd gaf de' uitvoering van hel klinlcwerk aanleiding tot zeer gerechtvaardigde klachten en werd door allerlei sabotage getracht het werk 'tc bemoeilijken. Hiertoe werkte mede, de omstandigheid, dal er baast bij het over,UI was, waardoor de Ned. Scnecpsbouw Maatschappij om op tijd gereed le komen, genoodzaakt was werklieden in dag- en nachtploegen te laten werken. In plaats van in deze moeilijke tijds omstandigheden mede zorg te dragen door op lijd le leveren, de kans op nieuw werk te vergrooten. meende de Fede ratie juist nu het geschikte oogenblik gekomen oin legen le werken en zoo doende een actie mogelijk te maken. Zooals gewoonlijk, geldt dan in het begin het motief, dat de looncn der jongens moeien worden herzien, d.w.z. ver hoogd worden, om dan later bij een gun stige» loop der actie ook andere eisciien te kunnen stellen. Dr Ned. Scheepsbouw Mij1 deelde nu mede, dat de zaak thans een geheel an der verloe »r>' jheeft dan de Federatie waarschijnlijk denkt. Dc directie was er namelijk in ge slaagd een belangrijk uilstel van de be treffende leverantie le verkrijgen, omdat ock de bestellers van oordeel waren, dat een voor onbepaalde» lijd stilleg gen van hel werk de voorkeur verdient Op die wijze kan men met ecu veel ge- linger aantal klinkploegeu volstaan cn kan. zoodra die beschikbaar zijn, de arbeid van liet overblijvende werk op - Dil jaar zullen naar V. D. meldt v.-ederom een groot aantal reserve offi cieren gelijktijdig onder (le wapenen moe ten komen met oudere lichtingen. Ver moedelijk zal dit zijn van 3 lot en mei 22 September Enkele zullen izi de ge legenheid worden gesteld om de vervolg- oefeningen medé te maken en wel in de tijdvakken van 9 tot 28 Juli. 23 Juli tol 11 Augustus en van 6 lot 25 Auas. SPORT. Voetbal. Voor het kampioenschap van de Zui delijke derde klasse werd gisteren a l- hier de wedstrijd Walcheren Eindho ven 11 gespeeld met 1 3 tol uitslag Voor dc derde klasse speelde te Vlis- singen VHssingen II legen Dosko U met 1-1 tot uilslag. Voor den Zeeuw&chen Voetbalbond hadden de volgende wedstrijden plaats Eerste klasse Walcheren l - Zeeland 1 1, Goes 2-Stavast 0—2 Tweede klasse Delo 1 Walcheren III 3—0. Derde klasse ZuidBeveland II Zee- landia III 1—5 Door dozen laatsten uitstag is Zee- landia kampioen van de derde klasse van den Z V. B. geworden VERSCHILLENDE BERICHTEN. - Zondagmorgen kwam le Zandvoorl een dnewielig motorrijtuig, waarin geze ten wircn behalve den bestuurder, den heer M Blok uit Amsterdam, het echt paar Spruyt cn hun 18-jarige dochter, met hel holton* in aanraking, zoodal ue wagen kantelde en de vier «inzit tenden er onder kwamen le liggen. Het bleek dal merv. S. ernstige iu- en uit- wend'ce kneuzingen had opgeloopen,. De heel' S. klaagde over pijn en was even eens gewond Mei Paschen hccl'l le Madrid een schilderachtige religieus© plechtigheid plaats gevonden. Het is in Span je namelijk de gewoonte zoo lezen wij in de „Evening News dat de koning cn koningin den dag voor Paschen. dc voeten van twaalf arme menscheuj wesschen en kussen cn dezen lieden daarna te eten geven. Reeds lang voor twaalf uur 's middags verdrong zich een groote menigte inciv schen voor het koninklijk palcis, om bin nengelaten te worden, ten einde getuige tc zijn van dit bijzondere schouwspel. Middelerijl begaven de koning en de koningin zich «aar een der groote salons van het paleis, waarin een klein altaar was opgesteld, waaromheen zich eenige

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1923 | | pagina 9