So. 82. Zaterdag 7 April 1923 188' Jaargang Dit nummer bestaat tilt DRIE bladon. EERSTE Bill). Abonnementsprijs per kwar taal: op de buitenwegen om Middelburg, en voor de andere gemeenten p. post i 2.50; voor Middelburg en agentschap Vlis singen i 2.30; weekabonnementen in Middelburg 18 cent per week. Advertentiën: 30 cent p. regel. Ingezonden Mededeelingen: 50 cent p. regel. Bij abonnement veel lager. Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels f2.10, elke regel meer 30 cent. Kleine advertentiën niet grooler dan vijl regels druks en waarbij h aangegeven dat zij in deze rubriek moeten geplaatst worden, 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder brieven of bevragen bureau dezer cou rant 10 cent extra. Bewijsnummer 5 cent plus 2 ceat voor port per stuk. Advertentiën moeten, willen ze nog in ons blad van dienzelfden dag worden opgenomen, uiterlijk 12 UUR en des ZATERDAGS uiterlijk HALF ELF aan ons Bureau bezorgd zijn. Aangesloten bij den Post-, Cheque- en Girodienst onder no. 43255. Wont deze wijziging is er geen van zakjelijken aard, majar is er louter een van politiekI Men kent de geschiedenis van coalitie misère als gevolg van de behandeling der bioscoopwet de anti-rev. waren zeer ontstemd, omdat een amendement-Rut gers, bedoelende aan de gemeenteraden de bevoegdheid te geven uit te maken of er in een gemeente al of niet een bioscoop mag worden geëxploiteerd, be streden werd van Katholieke zijde en dan ook met behulp van een deel der Katholieken werd verworpen. Voorts wa ren de Chr.-Hist. ontstemd, omdat een amendement-Tilanus, strekkend om naast de rijkskeuring ook een gemeentelijke (kfcuring mogelijk te maken, eveneens verworpen werd met behulp van Ka tholieke slemmen. En eindelijk nog ge beurde weer hetzelfde met een améndé- mfent-Rutgers om aan de gemeentera- bevoegdheid te geven het bioscoop bezoek te verbieden aan kinderen beno den een zekeren leeftijd. Die ontstemming was zoo groot, dat alle chr. hist. Kamerleden tegen stemden, terwijl de meeste anti-rev. bij de stem ming wegbleven, zoo dat het wetsont werp werd verworpen En zie, nu lcomt Minister "Ruys een voudig met een nieuw voorstel waarin al die toen verworpen amendementen 'zijn OlM ITT IIET SLOP TE KOMEN. Wanneer het nieuwe öntwerp-bios- «oopwet wordt aangenomen en daar bestaat wel kans op dan kin het zich voordoen, dat in alle gemeenten van Zeeland de bioscoop geheel verboden wordt, behalve in 'Vlissingen, omdat dit meer dan 20.000 inwoners heeft, wat de grenslijn voor dit gemeentelijk verbod zal zijn. Nu achten we de Vlissingers lioogl Maar het is ons verre van duidelijk, wöarom zij vrijelijk, mogen worden bloot gesteld aan de „zedelijke en maatschap pelijke gevaren van de bioscoop", ter wijl in alle andere gemeenten van Zee land de bioscoop-enthousiasten door pen eventueele meerderheid van niet-enthou- siasten in den Raad kunnen worden gedwongen zich ran die liefhebberij te spenen, of weldaarvoor naar Vlis singen te gaan. En stel dat ook! Middelburg nog be vrijd blijft van dat verbod, dan bestaat de mogelijkheid dat hier een gemeente, lijke keuring wordt ingevoerd, terwijl Vlissingen zichaan de rijkskeuring houdt. En dan kan het gevaf 'zich voordoen, dat de Middelburgers zich niet mogen vergasten aan een door de rijkskeuring fioedgekeurden film, tenzij ze naar Vlis singen gaan, Wöar dat wel mag. Bat zijn de dwaze consequenties van de nieuwste veranderingen in een wets ontwerp waartegen wjj in zijn oorspron kelijke vorm reeds dit principieele be zwaar hadden, dat het niet alleen voor kinderen, maar ook voor volwassenen een censuur invoerde, die den weg opent voor een geestelijken dwang. Maar we gelooven niet dat de zake lijke argumenten tegen deze malle nieu wigheden ook maar eenige leans hebben aangehoord te worden fPILLETOH, ZEVENGESTERNTE Roman door Marg&rotha Böhmf. Naar het Duitsdh door C. M. de W. (Geautoriseerde vertaling). 47). Inge sprong lachend in bed en tTok de dekens over haaF ooren. ,,Wij zijn in de maand Juni. Dus in de dagen der rozen. Ptedicafies voor den vastentijd hooren in een andel" seizioen thuis Het was en bleef zonderling in c ocgen der meisjes, dat df Morrison te- 3ensprak,dat hij een huis had in Steglitz Male Mayer lachte spottend toen Maria baar zei, dal hij in de Schlütcrstraal woonde Male wist wel bctetr Een lante van haar wps in Steglitz woonachtig en de vrienden van die tante kende den evenaar van het huis, waarin Morrison kamers had. Daarbij kende hair Steglitz den dwazen dokter. Indien hij niet be trekkelijk goed betaalde dan zou de huis baas hem er at lang uitgegooid hebben. Wanl uil louter gierigheid hield hij geen 'bedienden, maar ruimde zelf 2ijn kamers op t .Was waar, hij kwam heel dikwijls des nachts niet thuis; hij had zeker nog eea gelegenheid om te slapen in de Of zou het niet zo» vlot met dat nieu we voorstel afloopen? Simple comme bonjour! De linkerzijde, die tegen het wetsvoor stel en tegen die amendementen was, zal nu natuurlijk nog sterker zijn tegen wetsvoorstel mèt die amendementen. Maar veel meer dan tegenstemmen kan zij niet doen. Ja, misschien zal Minister 'Ruys min der hooghartig dan bij de beraadslaging van zjjn eerste ontwerp de denkbeelden van de linkerzijde ter Zijde schuiven als iets waar hij geen rekening mee heeft te houden. Men zal "zichj herin neren dat hij juist daarover een zeer scherpe woordenwisseling had met den heer Dresselhuijs, die terech/t voor een andere opvatting van het pariemenfcairis- tne opkwam. Maar verder is het ceu kwestie van onderling overleg der rechterzijde. En nu zijn wo er zeer benieuwd naar,- waf dMrvan Teretfit komt. fïet is zeer wel mogelijk dat er een overeenstem ming op dat punt tot Stand wordt ge bracht, maar dan moeten er van katho lieke zijde toch zonderlinge sprongen terug worden gemaakt. Aan katholieke zijde denken velen heel anders over 3e bioscoop dan de Prote-s- tantsch-christelijken. Dat fs bekend. En wc gelooven ook niet dat de katholieken het prettig zouden vinden wanneer in een aantal protestantsche gemeenten door een bioscoopverbod de mogelijkheid werd weggenomen om daar de katholieke pro pagandafilms to verloonen Maar al die overwegingen z.ijn door hen in de Kamer niet vermeld Nie mand minder dan de heer Nolens zelf kwam in het debat En hij voerde als motief tegen de amendementen van tic coalitiebroeders aan dat het bioseoopont- werp zooals het oorspronkelijk luidde het resultaat was van een compromis in deze delicate lcwostie, en dat die amendementen een buitengewone in breuk maakten op dat compromis Ra-Ra. is nu dif nieuwe voorstel óók het resultaat van een compromis'' Zoo ja, dan is er óf bij het eerste óf bij dit tweede compromis heel zonderling gesclinrreld met de wederzijd- sche meoningen Want dan zou toen op zeer principieele punten zijn afgewezen wat nu aanvaard werd Zoo neen, wat zullen dan de katholie ken doen die toen tegen die voorstellen van de protestanten waren? Of is dit nieuwe voorstel louter een concessie aan de ontstemde bondgenoo- ten ter bezwering Van een crisisstem- ming die volgens de geruchten uit den "Tïr.ag in kringen der regeeringsmeerder. heid zou opkomen' We zijn zeer benieuwd naar hetgeen nog verder zal blijken. BINNENLAND. t IN EN OM DE HOOFDSTAD. (Nadruk verboden) o XXI De voorjaars-feestdagen en nog wat. De Nederiandsche hoofdslad heeft naast het vele aanlokkelijke, hetwelk zij voor groot-stadbewoners bezit, dit legen, dat zij geen omstreken, daaronder te verstaan, geen onmiddellijk in de nabij heid gelegen natuurschoon bezit, terwijl het weinige, dat zij daarvan bezeten heeft, door de uitbreiding naar alle kan ten voor een goed de«l verloren is ge- an. Want, Amsterdam had vroeger om het bebouwde gedeelte wel veel typisch Hol- landscli moois. Toen de bouw langs den Amstel zich nog niet veriler .uitstrekte dan tot de Schollenbrug aan de Weesperzijde, en tot de grens van het vroegere Nieu- wer.Arastel aan den anderen kant ia vroeger tijden de Utrcchtsche zijde, la ter de Amsteldijk genoemd was het heerlijk gaan langs de Amstclboorden Lot „het Kalfje" en verder heen, of door de meer, de Watergraafsmeer, het echt Hollandsche polderland met zijn veel gezochte buiten-tuinen. Aan den anderen kant der stad had het Tolhuis over het IJ zijn groote zo- mer-atlracties; was het tuindersjand achter den Overtoom o.ok iets eigenaar dig Ilollandsch Maar aan alle zijden is veel, of nagenoeg alles van dat mooie, dat Amsterdammers zich van een vijf en twintig, dertig jaren geleden nog herinne ren kunnen, door de steeds verder gaan de „bouw.woede" verloren geraakt. Wie de stad niet uit wil, moet zich tevreden stellen met de parken, waarvan ontegen zeggelijk enkele geroemd mogen worden en die wij als oasen tusjschen al die hui- zenniassa'.\ niet gaarne missen zouden, maar toch, wie van het buiten-zijn genie ten wil, moet de stad verder uitgaan Hagenaars, Haarlemmers, hebben in dat opzicht boven de hoofdstad-bewoners vóél voor het valt niet to loochenen. Dan, allengs hebben de moderne ver keersmiddelen de natuur dichter lot ons gebracht - de spoorwegverbindingen naar Haarlem en hel Gooi; de trams naar Zandvoort en het Gooi, totdat het enorme verkeer kwam op fietsen, op motorbussen, in auto's Maar tot dusver re zijn de verkeerswegen naar buiten van Amsterdam uit, niet in verhouding verbeterd Een lange, akelig-kale straat weg ligt langs do in Hildebrand's lijd beroemde Haarlemmer-trekvaari, die al sedert jaren een niet langer noodza kelijke waterweg schijnt tusschen deze slad en Haarlem; de verbreeding ervan is begonnen, doch hel werk gaat lang zaam, te langzaam zou men zeggen. Waar in deze tijden zóóveel schatten gelds aan uitkeeringen voor werkloozen wor den besteed, vraagt men zich af, waar om liever dat geld niet aangewend om hel in loon uit te betalen aan nog meer werkkrachten, die dit verbreedingswerk bespoedigen konden? Waarom ook niet meer geld besteed tot bespoediging van den aanleg van een flinkeai, breeden weg naa»' Gooiland heen, opdat het moderne verkeer niet langer behoeft te gaan over een vreeselijk slechten weg van Amster dam naar Naarden, waarop men zelfs nog de brutaliteit, zou men bijna zeggen, heeft om bij Muiden tol te heffen Wie naar buiten wil moet zich echter, als hij niet met den trein wil gaan, nog met dergelijke wegen tevreden stellen De voorjaars-feestdagen liggen achter s, en de Amsterdammers zijn in hun, honderden, duizenden misschien, naar buiten geweest; hun „leeg geworden" plaatsen werden op den tweeden Pnasch- tlag ingenomen door andere duizenden, naar de hoofdstad gekomen voor de nieu we aantrekkelijkheid van onzen lijd, een internationalen voetbalwedstrijd in het Amsterdamsche Stadion, waarbij men zich afvraagt, hoe het mogelijk is, dat den daarvoor handen vol geld willen offeren. Merkwaardig was wederom het bezoek aan de oude Naardensche vesting op den Goeden Vrijdag Typisch oud stedeke dat Naarden, zooals het daar ligt, omsloten door de vestingwallen, die den groei ervan belemmeren. Men spreekt vaak over de „doode" steden aan onze Zui derzee Naarden is het „doode" stad je van Gooiland Wie het plaatsje bezoekt is er gauw uitgekeken; een paar oude buizen herinneren door him nog oudere gevelsteenen aan al de ellende, die men hier doorstond In de bange oorlogslijden der zestiende en zeventiende eeuw, hót oude stadhuis heeft nog iets* beziens waardigs voor het Comenius-museum, herinneringen van den beroemd gewor den paedagoog, die er leefde en werkte en wien ter eere bij de Utreclitsehe poort een gedenkteeken verrezen is, maar veel is overigens van het vroegere mooie oude niet bewaard gebleven. Naar den slaapt binnen zijn aarden vesting wallen; alleen de Gooische stoomtram, die zich door de nauwe hoofdstraat wringt, brengt er door zijn aanhoudend bel-geljingel, eenige malen op den dag wat eentonig „lawaai". Maar tweemaal in het jaar ontwaakt Naarden eens im] den zomer als het beroemd geworden zomer.eoncert, eens sedert verleden jaar voor het eerst - als op den Goeden Vrijdag in de deflige oude groote kerk de Nederiandsche Bach-Vcreeniging er de „Matthaus-Passjon" doet uitvoeren Dan is Naarden gedurende eenige uren „vol", wanneer de scharen uit Amsterdam, uit gansch de Gooische streek, zelfs uit tal van ver gelegen steden, loeslroomen om binnen de grootsche kerkruimten Ie ge nieten van de meest aangrijpende kunst De vorige week Vrijdag heeft deze groote intocht in de oude stad weder plaats gehad; t was eigenaardig te zien hoe de burgers waren saamgeslroomd bij den toegang lot de groote kerk om het komen en enkele uren later weder vertrekken van al die „groole-stad" menschen le zien; zoo'n „echte" belang stelling van burgers, die in hun klei nen kring, zelfs in deze twintigste eeuw. „nog niet veel gewoon zijn". De komst van al die honderden te voet van het Bussumsche spool weg-slaliiondat aanrij den van honderden aulo's en fietsen, bet .Schiütcrstraal. ,Hii' heefl zeker een geliefde daar zitten. een zoogenaamde liaison', zei Ulla, toen bij gelegenheid van een kort bezoek, dal zij Inge bracht het onder werp Morrison op het tapijt kwam. „Ik verzeker je, hier in Berlijn ^gebeuren dingen o dingen! De schrik zou je om 'l hart slaan als je aan trouwen denxt. wanneer men hoeri wat er hier al zoo voorvalt." Ulla zag er heel elegant uit in haaïl chic zwart met wit geruit oostuum, den groolen hoed met anjelieren gegarneerd en den rooden parasol Den hoed en pa rasol had zij den dat te voren van mevr. Auerbuch cadeau gekregen O leve hemel Telkens als mevr von Auerbach haar man boos maakte en dat geschiedde! vrij dikwijls dan wreekte de rit meester zich door Ulla het hof te ma ken. Verleden had mijnheer v. Auerbach na een huiselijke scène, voor zijn \ri>uw ecü bouquet mooie blauwe distels mee gebracht en voo[r Ulla een bouquötje rozen, dal hij haar toereikte met de Wool den„Rozen voor bet roosje!" Dalt had een kwaad dessert vo< r Ulla ten ge- 1 volgc geharf Maar nadat tnevFouw v jA uerbach's woede bekoeld was, kwam zooals gewoonlijk de reactie Dan gaf zij Ulla cadeautjes en trachtte door hel suikerbrood van dubbele beminnelijkheid de voorafgegane zweepslagen te doenj vergeten. was iets merkwaardigs voor de stad. vooral voor de Naardensche jeugd, even half zes waren al de honderden vreemdelingen cn de voerluigcn wede* verdwenen - Naarden ging zijn rustig» rust weder in, maar zijn ljoroemdheid heeft 't thuis toch herkregen, niet dopr ooriogsgeweld, doch door de veredelen de verheven kunst, die men er in zijn kerk onder Johan Schoonderbeek's bezie lende leiding komt genieten. Daar is nog zoo'n eigenaardige plaat* in het Gooi, daar bij de Zuiderzee, hel dorp Huizen, ook al is het eigenaardige daar van geheel anderen aard Huizen en zijn bewoners hebben lanf m een kwaden „reuk" geslaan, en hoe wel de toestanden er in latere jare® veel verbeterd zijn, laat de bevolking zich er nog dikwijls van een raindei gun&tigen kant kennen. Ik herinner mij nog heel goed, dat men, jaren geleden, als vreemdeling liever niet op zijn rij- iel en zeker niet op Zondag Hui zen moest bezoeken De bewoners wa ren van de „stadslui" op die dingen niet gediend sneden de fietsbanden stuk", zochten ruzie met de bezoekers en bt>* enal wanneer die den Huizer Zondag kwamen ontheiligen door hun bezoek Dat is gelukkig voorbij Sedert de Hui- zer.boer of Huizer-visscher zelf peddeft 3e Huizer-„jonkvrouw" eveneens, is het rijwiel veilig, ook op den Zondag, maar onder elkander hebben die meo- schen nog hun veeten, soms uit jaloe- over hun schoonen, vaak onder in vloed van den drank; voor den politie rechter te Amsterdam worden nog me nigen keer baldadigheden, huisvrede breuk, en dergelijke, die zich te Huizen afspeelden, behandeld, welke een eigen aardig licht werpen op de begrippen van zedelijkheid eener bevolking, die betrekkelijk op zoo korten afstand van de hoofdslad des lands gevestigd is Voor wie het nooit mocht gezien heb ben is de dsrgelijlcsche Huizoriinvasie te Bussum een typisch gebeuren, dat men in onzen modennen tiid niet meer ver wachten zou Als ge zoo omstreeks acht uur 's morgens bij het Bussumer spoor wegstation staat en de tram uit Huizen aankomt, dan ziet ge hoe eenige tier. tallen Huizcr-vrouwen uit dat voertuig stappen Ze zijn allen precies lietzelWe uitgedoscht. Ze dragen, breed-geheupt, de lange zwarte japonnen en bruine jak ken met pofmouwen, op het hoofd de kanten, aan beide zijden gevleugelde tu- le-muts over het glad weggestreken haar, dat achte1' op het hoofd in een klein khi- wetje gewondeu is; ze /im stood* ge tooid met een wollen gehaakten omslag doek en de blauw-bonte werkschort, en de zwart-gekousde voeten zijn steeds ge stoken in ongehakte platte muilen- meest al - als er maar óón donker klein wolkje aan de lucht is zijn zij gewapend met de schier onafscheidelijke parapluïe, wel ke alle een haak als knop hebben, om dat de vrouwen die dragen aan de «c- de'" het gaan bijkans steeds, over de borst gekruiste armen Zoodra zij de tram hebben verlaten, scheiden zij zich in groepjes van tweeën, drieën of meer en sloffen hoorbaar en langzaam Bussuni in naar hun „werkhui zen." Want al die Huizer vrouwen zijn werksters, die als dagdienstbode huw diensten komen verrichten in de buizen van Bussume'" cn ook van lïitversumsehe mevrouwen, en in dezen, trot* „de Duil- sche invasie", toch nog schaa'schen lijd aan goed dienstpersoneel, halen zij uit Bussum heel wat geld weg Fr komen er s morgens toch zeker wel Ulla was echt gedrukt. „JuHie hebt het goed", beweerde zij „Als je met je werk klaar bent. dan ben je baas over je zelf. Je hoeft niemand naar de oogen te- zien of de barometer op mooi weer slaat of op storm. Lo heeft ook in acht dagen al weer niet geschreven. Ach, ik wou dal ik doen kon wat ik wou^ Mr. White en Lodewijk waren op dat oogenblik op reis in Lotharingen. Mis schien maakten zij nog een uitstapje naar Parijs. Voer hel eind van Juli kon men hen niet thuis verwatchten. Den len Juli was dr. Morrison jarig. Dc meisjes van het laboratorium, die er achter gekomen waren, feliciteerden hem Male Mayer gaf hem een klein zelf- gehaakl beursje len geschenke, een der anderen bloemen en een derde zei een vers op, lang nicl onaardig, waaraan het halve personeel erkende le hebben méé gewerkt. Mtriison nam de hulde mei hij hem ongewone humor aan en noodigdeJ de geachte collega's uit met den chef en zijn vFouw hem het genoegen te doen den volgenden Zondag om een uur bij hem aan huis in de Schlüters.Taat te ko men déjeunccrcn. Allen waren sprake loos ran verbazing, zij namen de uit- noodiging; echter allen aan, dat zou een zeldzaam pretje wezen I Dc verjaardag was geweest op een Maandag. De aan staande gebeurtenis, een déjeuner op dr. Morrison's kamer vervulde het personeel de peheele week door in alle vertrek ken van hel vaccine-bureau, ract de vtoo- lijkste verwachtingen en vermoeden*; er kwam geen eind aan de carnavalsstem ming De werkelijkheid overtrof echter alle veronderstellingen. Reeds de woning was oen groote verrassing. Aan de straatzijde drie elegante zitkamers. Muziek-, werk en ontvangkamer Dan dc Berlijner eet kamer en daarachter het „berenhok" een niet al le groot vertrek, waarin men een orisincelc beren verzameling vondDe gezamenlijke kamers droegen door de vele Oostersclie tapijten, gordijnen en borduurwerken en een overdadige massa kostbare snuisterijen, het stempel van verfijnden smaak, die een verwonderlijk conlrasl veirinde mei den wferkzamen geest van vlen bewoner. Hier was dr. Mor risen in zijn onberispelijke smoking trou wens al een geheel ander mensch dan de zenuwachtige onrustige bacterioloog, die in zijn wijde laboratoriumjas tol welkom mikpunt diende voor de goedkoope .Tap pen zijner vrouwelijke collega's. Op de gedekte tafel lagen naast ieder dameseouverl een paar losse orchideeën; en ceu groole bonbonnière Als voorge recht wei'd een pyramide zilverachtig grijze kavianriiroodjes op "stukjes ijs ge presenteerd. Dan kwam een heerlijke sihilpaahouillon zoo helder als goud, in kleine zilveren kopjes, heel groote ver- sche kreeften, een lendestuk, zoo taalsch en sappig als een Hamburger volmaakte kok slechts Icon klaar maken, jonge kui kentje i zooals ze slechts groeien en ge braden werden lang de Elbe. Perziken la Molba en Alstcr zwaantjes van anan* ijs Er werd Pommery gedronken en eea oude, 2waro rqode wijn. die het bloed ophitste en loom maakte in de voeten. Alles bjj elkaar genomen het was een dé jeuner san een rijken Hamburger wie* voor zijn gasten niels te goed ts Hoewel de kleine groom in bruine liverei de gla zen steeds vulde, wou de rechte stem ming niet komen. Zelfs de champagne ïnsante de anders zoo bewegelijke ton gen der jonge meisjes niet los Mal© Mayer alleen liet zich niet uil hel veld slaan „Sven Morrison i* een verdach te sen! Hii heeft het achter de ruou* fluisterde zij Maria toe. .Dik ah een vuist zit het hem achter de motiv. En die zaak van Steglitz is toch waar. Dat weel ik stellig en zeker Maria deed alsof zij dal gefluisterd niet hoorde. In stilte verheugde het haar ver- fmziend, aat Morrison hel sprookje van' zijn gierigheid voof ed uit de wereld vei dreven had Dr Schilling on Inge waren ook uitge- noodi"d. Inge zat tusschen den heer des huizes on Maria's cher en jiraatte druk niet haar beide brren. „Wie uw huis ziet 1 en u niet kent mijhheev Morrison zou l nch eon heel verkeerde voorstcllinsj va* 'u msken" vei ze „De vele hloenie* e*

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1923 | | pagina 1