No. «O.
op de oranje band
öomderdag 5 April 1923
i iUi' Jaargang
MIDDELBURGSCHE COURANT
DE KEUZE.
Dcnkl erora, dat uw slem bij1 de Staten
verkiezing van Woensdag a.s een even
groote politieke beleekenis heeft als bij
de Tweede Kamerverkiezing. Want door
de stemming van Woensdag wordt ook
uitgemaakt, hoo> de samenstelling van de
Eerste Kamer zal zijn.
Op het oogenblik is die samenstelling
een paskwil. Toen verleden jaar naar
aanleiding van de Grondwetsherziening
de Eersle Kamer opnieuw moest wor
den Verkozen, is, door het bekende ge
brek aan samenwerking links, door de
irechter/.ijde gebruik gemaakt van haar
overwegende positie, en zijn alle Vrij-
Jieidsbondcrs op één na uit de Eerste
•Kamer gewipt, zoodat daar nu een meer
derheid rechts bestaat, die veel te groot
is in verhouding lot haar ledental in de
Staten der gezamenlijke provincies.
Maai dat zal nu veranderen. Op do
agenda van de Tweede Kamer staat een
welicntwerp, waarin uitvoering wordt ge
geven aan het nieuwe Grondwettelijke
voorschrift, volgens hetwelk de samen
stelling van de Eerste Kamer door de
Prov. Staten zal geschieden opdengrond-
werden gestuwd, en die bij zoovolcn het j liccfl de Minister van Oorlog, geant-
dagelijksch onderwerp van gesprek zijn wooid dat er geen Duitsche vliegers
En in diezelfde overweging ligt ook in dienst van de Nederlandsche regce-
de aanwijzing van de houding van de ring dergelijke waarnemingen hebben ver
Vrijheidsbonders tegenover do democra ben verricht.
ten van linies; natuurlijk tegenover de Wel zijn in 1920 op verzoek van het
zeer eenzijdig-arbeidersgezinde xiciaal- Departement van Marine proeven ge-
democraten, manr ook tegenover de Vrij- daan met het in kaarlbrengen van kust-
zinnig-dcmocrslen, die, wellicht mede on
der den invloed van de bij hen zoo
talrijk vertegenwoordigde ambtenaren,
minder ijver toonen voor de bedrijfsbe
langen die gelukkig meer en meer weer
hun erkenning vragen, en daarvoor uit
gesproken den steun hebben van den
Vrijheidsbond.
Dal zijn kort samengevat de politieke
overwegingen die ons leiden lot het ad
vies; stemt op de lijsten van den "Vrij
heidsbond.
En dat advies aunnen we versterken
door te verwijzen ilaar de namen van
de personen die aan het hoofd werden
gesteld van do lijslen in de zeven kies
kringen. Wie de verslagen van de verga
deringen van de Provinciale Staten ge
regeld leest, zal bij het lezen van de on
derstaande namen zich herinneren dat
slag van evenredige vertegenwoordiging zij personen betreffen die in de Staten
Die wel zal wel zijn afgehandeld, wan
neer volgens de Addilioneele artikelen
dit jaar de Eerste Kamer weer aftreedt.
En dus zal de Staten verkiezing van de
volgende week tevens uitmaken hoe de
Eeiste Kamer zal worden samengesteld
Dal kan men betreuren ,maar daar is
niets aan te veranderen. De stemming
voor de Slaten is nu eenmaal van poli-
tienen aard om die reden, ook al ziyti ver
reweg, «e n"»fste, zoo niet alle /onder
werpen die de Staten in hun vergaderin
gen behandelen, van nièt-polilieken aard.
iWij kunnen dan ook in afwijking van den
heer Welleman in zijn onlangs opgeno
men ingezonden stulc er niet veel belee
kenis aan hechten, als in die niet-poli-
tieho zaken de leden van één politieke
groep herhaaldelijk onderling' verschil
lend stemmen. Dat spreekt van zelf. Dat
k»in( in iedere Statenfractie voor, zoodat
dit allesbehalve een politiek argument
is tegen een der partijen.
De Eerste Kamer-verkiezingen rijn ech
ter van zoo'n overwegend belang, dat 'bij
deïe S'atenverkiezing de politieke parlij
allereerst aan de orde komt.
Voor den lezer zal het duidelijk zijn,
ilat ons advies niet anders kan zijn dan:
stemt op de lijst van den Vrijheids-bond 1
Och: we welen wel dal er door an
deren behoorlijk en onbehoorlijk ge
schimpt wordt op den Vrijheidsbond. En
we zullen geen brevet van politieke on
feilbaarheid voor dien Bond opeischen.
Maar we voelen ons in die omgeving
nog altijd thuis, en we meenen, dat voor
al de laatste twee jaren steeds sterker de
.positieve beleekenis van dien bond in
in onze politiek duidelijk werd.
De negatieve beleekenis van niet-cleri-
caal, niet donkerrood en niet half-rood,
had de Bond al dadelijk. Maar in den
loop der zaken bleek het vooral die Vrij
heidsbom! te die het krachtigste
stolling nam tegen hetgeen de oorlogstijd
en d< revolutie-vrees ons hadden be
zorgd ten opzichte van toenemende over
heidsdwang en ten opzichte van over
hecrsching van de arbeidersbelangen
met benadeeling van die van andere klas
sen en van het algemeen. De democrati
sche waan van den na-oorlogstijd is reeds
bij velen ia alle partijen geweken of aan
het wijken, getuige de onderlinge moei
lijkheden Maar duidelijk is het ook, dat
•zoowel de niet-democratisohe katholieken
ais de Anli-Uevolutionnairen en de Chr.
Historische» geen macht hebben over
het besturen van het schuitje, waarin
ze hel vorig jaar bleven meevaren. Ea of
die beide Prót. partijen nu al eens een
teer zich verzeilen, en een voorstel van
de regeering doen stranden, dat veran
dert niets aan het Yeit ,dat ze ten opzich
te van s'.aalsdwaug de lijn volgen van de
katholieke sociologen, en dat ze aan het
departement van Arbeid nog steeds niet
den grootea invloed hebben weggenomen
van <le Katholieke vakbonden, of, wil
men anders, van de katholieke democra
ten
Nu zullen de anti-revolulionnairen wel
meer en meer tot een kornpariij worden
bfima'hheldL Want eeoerzijds verliezen
«o aan de 3la«tk Gereformeerden; en
anderzijds aan de veld winnende Chr.
Historische Unie jdie in do huidige con-
lalie de mode-partij schijnt te zijn ge-
worden voor reien van de kleurlooze
middenstof. Missdhien vrel juist omdat
*eh zoo weinig kleur hoeft, bemoeilijkt
als ze m ti^ar daden wordt door het veT-
mel de katholieken en de Cal
vinisten, dat haar belet zich uit te leven
ra de gematigde richting] die haar van na
ture eigen ia.
Iu vele opzi.iteu ,,fc,al ,ij thmegk
client bij den Vrijheidsbond Maar we
«■lachen dun toch voor dezen Bond de
erkenning dat hg zich onaflifcuxkel ijker
steviger betoont in het slrij'dcn voor
wc belangen welke door den demorra-
wschen vloedgolf ran na '18 naar achter
zich hebben doen kennen als leden naar
wier woord geluisterd werd. "Wat we
in ons vorig nummer reeds schreven over
de in aanmerking komende personen
zullen we nog eens herhalen voor den
Vrijheidsbond, die als eerslen op de
candidalenlijsten stelde
in Middelburg mr F. J. Sprenger,
lid van Gedeputeerde Staten
in Goes W. Ivakebeeke en J. G Van
Nieuwenhuijzen
in Tholen W. Moelker;
in Zierikzee A. v. d. Weijde, lid van
Gedep. Staten, en J. W. van Oeveren,
in Hulst R. G. E. Nolson en Ph. J.
van Dixhoorn
in Sluis P. Erasmus en D. H van
Zuijjen.
En dan raag naast die aflredenden nog
genoemd worden in Vlissingen "M. Laer-
noes.
Er worden bij deze verkiezingen
merkwaardig weinig verkiezingsvergade
ringen gehouden. Maar voor de hier-
bovengenoemden geldt ongetwijfeld, dat
zij zich niet meer hebben te doen ken
nen. Men kent hen uit het werk dat zij
reeds in hel openbaar deden.
Moeten we nog veel schrijven over de
kleine partijen? Een enkel woord
Het is ons werkelijk onbegrijp elijk
dat eenige personen er toe gekomen zijn
den heer van Teijlingen eandidaat te
stellen alleen in Middelburg, alsof er
nog een dislrictsverkiezing bestond. Dat
is voorbij. Nu lean zoo iets slechts tot
stem versnippering leiden. En hoe hoog
we den heer van Teijlingen ook achlen
toch moeien we schrijven dat iedere stem
op hem uitgebracht, beslist verloren is.
En het zou ons even onbegrijpelijk zijn
wat men bedoelt met de lijst-Jeroniruus-
d. Harst, wanneer we lyet uit de ge
schiedenis van de Kamer van Koophandel
leerden, dat het hier een oppositie geldt
togen alles wat leiding geeft of tracht te
geven. We zouden het zeer betreuren
wanneer deze lijst in de vier kieskringen
waar zij is ingediend, afbreuk deed van
een der andere partijlijsten, welke ook,
want al die andere bieden meer waar
borg voor positief werk, dan deze groep
die zich nog niet anders heeft doen
kennen dan als een van louter oppositie
zij 't ook met de vage leus van bezuini
ging.
BIWfiEKLAKO.
slrooken door middel, van phologramme-
trie uit vliegtuigen. De daarvoor aange
stelde commissie heeft een overéénkomst
gestolen met de Nederl. Mij. Ilvo en mei
dö^Duilschc Mij Luflbeld.
De eerstgenoemde maatschappij lieefl
met de leiding dezer proeven belast den
in haar dienst zijnden gewezen majoor
van hel Duitsche leger Dicmer. Deze
heeft het nemen van de photo's uit het
vliegtuig opgedragen aan een gewezen lui
'tenant van dal leger, zich noemende In-
gen, die echter later bleek te zijn de
veelbesproken luit. Kurt Vogel, beschul
digd van doodslag op Rosa Luxemburg
De andere maatschappij heeft de lei
ding opgedragen aan den in haar dienst
zijnden Duitschen ingenieur Gurtler en
de photo's laten nemen door den gewe
zen kapitein van het Duilsche leger Rijs-
sel.
DE R. K. UNIVERSITEIT
Do raad der gemeente Nijmegen heef
gisteren met 7 tegen 14 stemmen het
nieuwe voorstel van B. en W. inzake'
de R. K. Universiteit, aangenomen.
VERBODEN.
De „Limb. Koerier" is voor den tijd
van een maand door de intergealiieerde
Rijulandcommissic in het bezette gebied
verboden.
WEER EEN BIOSCOOPWET.
De regeerïng heeft een nieuw ontwerp
voor de bioscoopwet ingediend, waarvan
de hoofdbepalingen gelijk zijn aan liet
vorige, maar waarin ook deze regelin
gen voorkomen:
dat in kleine gemeenten, n 1. die bene
den 20 000 inwoners, de gemeenteraad
een absoluut verbod kau uitvaardigen tot
het oprichten van bioscopen; (zoo iets
zou dus kunnen gebeuren in Middel
burg);
dat er gelegenheid geopend wordt om
de rijkskeuring te vervangen door
gemeentelijke keuring
dat aan den gemeenteraad vrijheid
wordt gelaten om aan personen bene
den 18 jaar den toegang te verbieden
tot andere bioscopen dan paedagbgische.
PHOTOGRAFISCIIE KUSTOPNAME
DOOR BUITENLANDERS.
Op de vragen van den heer Iiugenholtz
betreffende het verrichten van hydro-
grapnisclie waarnemingen door eenige
Duil&che vliegers in dienst van do Neder
landsche regeering' en het maken van
pholografischc opnamen van onze kust
verdediging door den gewezen Duitsdhen
vlieger lste-luitenant Kurt Vogel, in op
dracht van de Nederlandsche regeering
SALARIS WATERBOUWKUNDIGE
AMBTENAREN.
Onder dagleekening van 4 April is
aan Ged. Staten van Zeeland door het
bestuur van den Bond van Technici een
adres gericht, waarin adressanten eraan
herinneren dat zij dd 21 October een
adres zonden naar aanleiding van de op
roeping van sollicitanten naai* de vacan
te betrekking van waterbouwkundig amb
tenaar bij het Walersclijap de Vrije Pol
ders onder Tholen waarvoor een salaris
van f 1500 per jaar was vastgesteld;
en waarin zjj wijzen op den oproep van
hel waterschap Poortvliet ,waar een wa
terbouwkundig ambtenaar wordt ge-
i*aa;d op een aanvangssalaris van f 1300
plus eenige emolumenten.
Adressant meent, ongeacht het bele
digende van een verkeerde beoordeéling
Ged Slaten te moeten wijzen op de ge
volgen dio een te lage salarieering kan
hebben, te meer ,daar bedoelde ambte
naren een 2eer zelfstandige en verant
woordelijke betrekking bekleeden.
Adiessant vraagt aan Ged S a ten haar
vloed aan te wenden, dat betioeldq
salarissen gewijzigd worden en er voor te
aken dat door besturen van andere
pokiers en waterschappen een betere
salarieering wordt vastgesteld
Uit Stad ea Provincie.
Do Minister van Arbeid heeft goed
gevonden dat vroeger toegekende bij
dragen voor woningbouw, zullen worden
uitgekeerd aan* de gemeenten.
A x e 1, ten behoeve van A. v.~ 't Hoff
(restant) f 2290; van J A. Lensen 1' G00
Goes, ten behoeve van M. Schrijver
f G00;
Terneuzen, ten behoeve van de
Zeeuwsch-Vlaamsche Trümweg Mij. f510
en idem f 945;
Vlissingen, ten behoeve vail S. M.
Visser, f 1200,
Wemeldinge, ten behoeve van A.
Heijstek, f G00, van A. de Jonge f 600.
Wolphaartsdijk, ten behoeve van
P. Melis, f 300.
Iwcedc schrijven van den heer Van der
Harst, waarin hij dank brengt voor de
waardeerende woorden in de bestuurs
vergadering ten zijnen opzichte gespro
ken, en voor hel aanbieden [van hel e-erc-
vooJzilterschap, dat hij dankbaar aan
vaardt, de verzekering gevende steeds
zoo veel mogelijk de belangen dei' ver-
ceniging le zullen blijven behartigen
Deze ledenvergadering was belegd om
le voorzien in de vacature als bestuurs
lid, ontstaan door genoemd bedanken en
in die ontstaan door het vertrek van
den heer K. van Schouwen binnenkort
uit de gemeente.
Tol bestuursleden werden met alge-
meene stemmen gekozen de heeren J
N Pattist en A. Kloeke, In de eerst
volgende bestuursvergadering zullen de
functies nader worden verdeeld
Gisteren hadden hier twee aanrij
dingen door automobielen plaats, beide
zonder schuld van den betrokken chauf
feur. De eerste aanrijding vond plaats op
den hoek van den Seissingel en den Ja-
dengang. Een auto reed aldaar tegen een
13-jarjgen fietsenden jongen aan, die
eigenlijk lee' ling-wielri der was, hij kwam
te vallen en was eenigszins aan het hoofd
verwond, terwijl het rijwiel beschadigd
was De chauffeur verklaarde zich be
reid hel rijwiel te herstellen.
De tweede aanrijding was des middags
lusschen een de'' autobussen en een met
r. paard bespannen tilbury, die dezelf-'
de richting reden. De chauffeur van de,
bus wilde links achterop rijden, maar de
voerman in de tilbury draaide plotseling
den Helm in, zonder vooraf met zijn
zweep te kennen te hebben gegeven van
richting te willen veranderen. Dit werd1
de oorzaak der aanrijding, waarbij het
ijluig vrij ernstig werd beschadigd en
van de autobus enkele ruiten braken.
Het schijnt, dat men het tegenwoor
dig nogal makkelijk neemt als men een
rijwiel noodig heeft. Bij de politie zijn
twee aangiften van rijwieldiefstal inge
komen, die ook weer moesten worden in
getrokken Bij een rijwielhandelaar werd
een rijwiel vermist, dat echler na twee
dagen door een militair werd terugge
bracht met de boodschap, dat een ander
militair, bang te laat in Vlissingen te ko
men, het rijwiel zonder vragen maar
had medegenomen. Het tweede geval be
trof een daraesrijwiel, dat bij een ander
stadgenoot verdwenen was, maar na eeni
ge uren weer netjes tegen de woning
was geplaatst. Vermoedelijk gold het ook
hier iemand, die de verleiding van een
gratis rijwielloclitjc niet kon weerstaan.
Gisterennacht heeft de politie een
schoorsteenbrand gebluseht bij II in de'
Singelsiraal, waarbij het vuur zich reeds
aan den schoorsteenmantel had medege
deeld
Dinsdagavond werd tegen een vier
tal volwassen personen proces-verbaal op'
gemaakt wegens hel afsteken van vuur
werk op de openbare straat
Uit Vlissingen.
Door den Vrijheidshond zijn te
Vlissingen eandidaat gesteld voor
den gemeenteraad 1 M. Laernocs (aftr.)
2 H. C. Wiesseling; 3 J. P "Vermaas
(aflr,); 4 Mevr. .1. Wagenaar-Loos5
W Anker Sr 6 J. C. Paap, 7 -T. F. Op
den Zieke; 8. P. J. N. van Os; 9 mevr
van MaanenGötte, 10 S. M. Polak;
11 W. J. Nijzink.
Uif Walcheren.
Door de Staalk. Geref. partij zijn
eandidaat gesteld voor den gemeenteraad
le Zoutelande de heeren J S Adri-
aanse en J P. Louwerse.
Door de Staatkundige Gerei'. Party
zijn voor den gemeenteraad te Melis-
kerke eandidaat gesteld de heeren 1
Jac Koppejan; 2 Corn. Wisse Szn.; 3 P.
Dekker Jzn.;"4 P. Wisse Szn.; 5 Jac.
Looyse No 1 fen 2 rijn aftredend
Vlug en goed
'Uhoöfdenmpjni.
sctujnse/en van griep door hetgebi
Jjef echter'
Q/azen buisje 75 cents.
Pap/erro/ ÓO cents,
(ioo Spoedig m
(ingez. Med.)
lijst verzocht, dat er van zijn verkie
zing gedurende geruime» tijd geen spra
ke */>u z^n.
De lyst van den Vrijheidsbond te
Goes voor de as. gemeenteraadsverkie
zingen luidt als volgt
D. D. van den Bout, M. P. de Looff,
J M. van Bommel van Vloten, P. C. La
brijn, J. van Poelgeest, J. 'C. van der
leijl, L. A M. Sarapon, W. G. Koning.
M A. Pilaar, W. J Willemse en F.
van Zee.
De vereeniging „De Voorzorg" te
W o 1 f a a r t s d ij k heeft een bestuurs-
voorsje] lot ontbinding der vereeniging ro.
a st aangenomen, met dien verstande,
dat de ontbinding pas zal ingaan op hel
moment, dat de Land- en Tuinbouwonge-
vallenwet in werking treedt.
Door de Anti-Revolutionaire Kies-
vereenigfng te Nisse zijn eandidaat ge
steld voor den gemeenteraad .J. J Mol
(aflr.); Jacob Slabbckoorn Az L Hujja
soon (aflr.)
Door de Herv. kies vereeniging
's-G i'avcnpolder werden eandidaat
gesteld voor de a.s. ge meen ter a ad sve rkue-
zing L Schouten, P. J Kousemaker,
A Lokerse, A. de Graag, W Vijverberg.
J. Kruj-s Voorberge, C Zuidweg, D P
Prumers, P van Boven, C Potter
Te Feerwerd (classis Groningen)
gisteren na langdurig lijden overleden
de predikant der Ned. Herv. Gem al
daar ds. H. G Rozeboom, in den ouder
dom van "59 jaar. De overledene werd
5 Maart 1893 le Anlo in het ambt be
vestigd. Hij diende o. a de gemeente
Eikerzee.
Uit Middelburg.
- Gisteravond had een buitengewone
algemeene vergadering plaats van de ver
eeniging Uit het Volk-Voor het Volk,
onder voorzitterschap van den waarne-
menden voorzitter, den heer C. W. D'huij.
Medegedeeld werd, dat in de laatste
bestuursvergadering een schrijven
ingekomen van den voorzitter, den heer
L. K. van der Harst J Jz., dat hij zeer
tot zijn leedwezen met het oog op zijn
leeftijd en zijn gezondheidstoestand zichj Buck en no
gonoodzaakl zag ontslag te nemen alsj m
voorzitter. j Uit Zuid-Beve 1 and.
In die bestuursvergadering heeft do| De anti-rev. kiesvereeniging te
heer D'huij geschetst hot vele, dat do Goes stelde Woensdagavond de volgen-
heer Van dei* Harst J.Jz. voor de vcreeni-j de candidatenlijst vast voor de verkie-
ging heeft gedaan tijdens' zijn jarenlange zing van den gemeenteraad- t. mr. J
bostuursloopbaan, waarvan een groot deel W. Goedbloed, 2. A de Lange, 3. J Eck-
als voorzitter der vereeniging. In die- hardt, 4. J. S. Bedet; 5. Ph. Wessels,
zelfde vergadering benoemde het bestuur 6. J. Dirks, 7. J. v. Zetten, 8 J. Fokkema,
den aftredenden voorzitter tot eere-voor-i 9. A. de Jonge Wzn., 10. P. Oosterbaan
zitter. (aftr.) De heer Oosterbaan had om ge-
Th arts werii voorlezing gedaan van een zbndhcidsredenen zulk een plaals op de
Hel bericht van het bedanken
wethouder Van Sluijs van Domburg
als raadslid, vloeit voort uit het feit,
dal hij zijn candidatuur voor de neu
trale kies vereeniging niet heeft aange
nomen. Echter blijft hij zitting houden
tot den tijd van aftreding
Door een groep kiezers le Se
Tooskerke zijn ook eandidaat gesteld
voor den gemeenteraad no. 1 Iz de
2 P. Melse Gz
KERKNIEUWS.
ONDERWIJS.
Dinsdagavond vereenigden zich ia
hotel „Van Oppen" te Zierikzee eem
aantal oud-leerlingen van de Rijks-Nor
maallessen aldaar, ten einde den heer
P. van der Have, die met ingoing ran f
Mei a.s eervol ontslag is verleend Ms
directeur der R. N. L waaraan hij 2t
jaren verhonden is geweest, een diner
aan te bieden en afscheid van hem te n»
men Een comité van oud-leeriingen ha«t
zich tol de her en derwaarts gestovenea
gewend en ondervond van alle kan tea
sympathie De avond van 3 April moet
voor mevrouw en mynheer v. rf. Hav»
een onvergetelijke avond zijn geworden
Oudo kennissen werden ontmoet mid*
herinneringen opgehaald, woorden iw
dankbaarheid en wajardeering geuit, ernst
on luim wisselden elkander af, terwijl 4*
lieer Hottinga, die bijna evenveel jaren
werkzaam is geweest iïan de Normaalles.
sen en vee! heeft bijgedragen ajan d»
muzikale opleiding der toekomstige op
oeders, zor$le met een clubje ond
leerlingen, dat het kunstgenot niet ank-
terwege bleef.
Toen ten laatste, de heer Vijverborg,
hoofd der school te Noordgouwe, diuuOw
aan - en afwezige oud-leerlingen den heer*
v. d. Have een bureau ministre, en mevr.
v. d. Have een bloemenmand had sanpn
boden als stoffelijke herinnering, hednnk-
le de heer v d. Have diepbewogen voor
dezen schoonen avond, die voor hem en
z'n vrouw onvergetelijk zou zijn, en
hem vooral hierom zoo goed hjad gedaan,
omdal zoowel de leerlingen die naar het
bizonder onderwijs waren gegaan, als rij
die 'l openbaar onderwijs dienden, haoh