SHANTUNGS.
I
j. F WQLSKY
-So. 70.
Vrijdag 23 Maart 1923
1 «!<»c Jaargang
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel
KAMEROVERZICHT.
Tweede Kamer.
Zitting van Donderdag.
DDe heer H. Colijn heeft gister een
ttfïstc kwalificatie gegeven van hel ant
woord van Minister van Karnebeek op
de inlerpellatie-Brautigain inzake de be
moeilijking van onzen handel tengevolge
ran de Roerbezetting.
Hij verklaarde zich dankbaar vpor het
antwoord vqn den Minister op de vragen,
want daardoor heeft deze ons vergast op
öen van die redevoeringen, waaraan men
gaarne smult. Maar bij een gped diner
Slfaiqt het voor, dat men daarna nog
eengevoel van eellust heeft. Dat slaat
(ook op. de rede des Ministers, die niet
altijd kan zeggen wat een lid van de
Kamer wel kan zeggen.
JJpreker miste iets te veel de tcleur-
stlling over de voortdurende krenking
Tan het recht in het algemeen, niet al-
seen ten aanzien vSn ons eigen land.
De; Minister heeft ons vergast op een
éfisivige mededeeling van den Franschen
Minister van Buitenlandsehe Zaken. Deze
wil de Rijnvaartakte eerbiedigen, maar
Sowjer voorwaarde, dat anderen daaraan
geen belemmering in den weg leggen.
Met alle waardeering van de autoriteit
van den Franschen Minister, acht de
heef Colijn het stellen van die voorwaar
de uit het oogpunt van het recht niet
toelaatbaar. Frankrijk on België hebben
beiden het traclaat losuderleekend en
mpeten zonder eenige beperking het
■recht handhaven.
En ,epn andere, zeer belangrijke vraag
Werd na het antwoord van den Minister
oog door don heer Dresselhuijs ge
stéld, n.l. deze: wat is de Minister Voor
nemens te djoen ten aanzien van de
reeds ondervonden directe schade van
.Nederlandsche belanghebbenden?
De Minister antwoordde, dat het
antwoord, ook voor bevoegden, zeer
Moeilijk is. Men kan zich niet enkel
óp schrijvers beroepen. Vóór de Ruhr-
bèzetting was er een andere bezetting,
ram de Rijnstreek, tot stand gekomen
krachtens contractueel recht, krachtens 't
aanhangsel van het traclaat van Versail
les. Dat arrangement bevat gelegenheids-
sNjoht en een buiten werking stellen van
het verdrag van 1807, voor zekere doel-
si»den, en dit arrangement geeft dus
eon speciaal recht.
Nu heeft er bezetting plaats, terwijl
men eigenlijk tast naar een rechtsgrond.
Br is toch ook geen aanleiding om hier
de bepalingen vloor den linker-Rijnoever
toje le passen?
Spreker vraagt zich met den heer Ga"
lijn af, pf die vraag wel veel concrete
waarde heeft. Spreker ontkent ziiet het
belang van de vraag, maar wil zich bij
de feiteu houden en sluit zich dan aan
hij den heer Colijn, die zegt let op de
Rijnvaar takte.
De heer Dresselhuijs. acht dit
tooü niet voldoende.
Minister variKarnebeek: Ik meen
dat men dam al een heel eind komt.
De lieer Dresselhuijs: Maar dan
bent u er njog niett
Minister van Karne'beek herinnert
aan het qui triop embrasse mal ëtreint.
De vraag van den heer Dresselhuijs
i® belangrijk, maar men moet daarop
niet alleen zijn kracht werpen
■We hebben deze bijzonderheden voor-
gesteld, omdat ze meer interesse zul
le» wekken door hetgeen de Minister
antwoordde op de vragen van den heer
v. Braambeek, die voornameli'k betrek
king hadden op de bemoeilijking van
de» d loorvocr en de stappen door de re
geering daartegen landernomen, speciaal
w«t de schending van de Rijnvaartacte
h» treft
De Minister heeft zich voornamelijk
bepaald tot een als altijd onderhou
dende vertelde uiteenzetting van het
geen de regeering gedaan en bereikt
heeft. Het meeste daarvan was echter
bekend Teveofci gaf bij een schelf bx>e de
toestanden zich in het Roergebied ver-'
^ftkelen, maar met de mededeeling dat
hij zich niet aai» voorspellingen zal wa
gen. Hij verzekerde daarbij echter, dat
de Nederlandsche regeering in haar bij-
™dagelijkscho aanraking met Parijs,
Cpbienz en ook Berlijn want ook daar
waren klachten den indruk heeft, dat
Nederlandsche belangen met goed-
ganstigen wil worden behandeld.
En wat do Rijnvaartakte betreft, las' hij
uit een sóhrijvan, dioor onzen gezant te
Parijs, van de Frmsche regeering ont
vangen, de verklaring vjoor, dat deze
den vasten wil heeft die acte "te eer
biedigen en aan Nederland moeilijkhe
den te besparen
Ttat slot sprak de Minister de hoop
uit, dat aan de moeilijkheden, die Ne
derland van den toestand ondervindt,
eerlang een einde mOge komen. Het ligt
e«hter rjp den weg van Nederland, te
volharden bij de politiek, die tot dus
ver werd gewerd ten aanzien van de
beaetting van het Rulirgebied.
De rest van den middag werd ingeno
men dioor een rede van den heer Vlie
gen tegen liet Sclnoenwetje, dat hij kwa
lificeerde als een „paardenmiddel", en
dal z.i. niet in het belang is van de
arbeidersklasse, zooals hij uitvoerig toe
lichtte.
if
Eerste Kamer.
Zilling van Donderdag.
De heer v. Em luien heeft gisteren,
een uitvoerige rede gehouden, beplei
tende een rantsoeneering der mililaire
uitgaven tol ongeveer 30 millioen 's
jaars. En hij heeft dit in een motie be
lichaamd, waarin hij een uitspraak van-
de Kamer vraagt.
Hij stelde dit middel tot bezuinigiug
tegenover de 17 pCt.-methode van de
regeering, want zA. ligt de ziekte van
onze financiën in de uilgaven van oor
log. Tot een ontwapeningsvoorstel kwam
deze vrijz.-dem. spreker niet. Hij wil
echter een absoluut maximum, waarvan
hij het bedrag bepaald h«d door verge-
fTjking mét hetgeen DenemaiSen be
steedt.
De heer Idenburg vatte hem hier
op echter dadelijk, ïloor fe wijzen op
de veel klarlere landgrens van Dene
marken, en op het feit, dat Denemarken
geen koloniën heeft. Bovendien zijn de
militaire uilgaven daar oog hooger dan
hier, n.l. f9 gemiddeld per inwoner te
gen f 8.53 in ons land.
Wel achtte ook de heer Idenburg eetw
vermindering mogelijk, maar hij dacht
daarbij aan hel minimum waartoe het
Volkenbondsverdrag ons verplicht ter
handhaving van onze neutraliteit.
Voorts heeft de heer v. E m b d e n aan
de regeering stuurvastheid verwelen en
gewezen op de prineipieele verschillen
die de eenheid der kerkelijke fraclies
vertoonen in zake religieuzen aard.
En heeft de heer Idenburg, alsof er
geen Icoudje aan de coalitie-lucht was,
nog eens aangediongen op een oplo>s.ng
van vraagstukken van lijkverbranding en
Zondagsrust, vaccin edwang, staatsloterij,
invoering van doodstraf enz.
BINNENLAND.
DE ZOMERTIJD.
Minister Ruys heeft op de vraag van
het lid van de Eerste Kamer, den heer
De Veer of de Minister bereid is, te
bevorderen, dat de termijn, gedurende
welke de zomertijd dit jaar zal duren,
in vergelijking met dien van vorige jaren
worde verkort, geantwoord:
Gelijk reeds in het antwoord aan den
heer De Vos van Steenwijk is opge
merkt, pleegt de keuze van de data
voor den zomertijd nauw verband te
houden met de eischen van het inter
nationaal verkeer. Nu die eischen nog
niet vaststaan, moet de ondergeteekende
zich reeds uit dezen hoofde van een
antwoord op de gestelde vraag onthou
den.
EEN RIJKSCOMMISSIE VOOR HET
VERKEER.
Eerlang is, naar de ,,N. R, Ct." mede
deelt, te verwachten de instelling van
een algemeene rijkscommissie voor het
verkeer, die zich zal hebben bezig te
houden met de bestudeering van het
verkeersvraagstuk in den ruimsten zin
van het woord. Tot voorzitter van deze
commissie is bestemd de heer H. Colijn,
Over de verdere samenstelling van d_e
commissie wordt nog overleg
JAAGPADEN.
Volgens de ,,N. R. C." overweegt de
regeering, bij het toenemende motor-
bootverkeer de mogelijkheid, de jaag
paden langs de trekvaarten te laten ver
vallen.
Uit Stad en Provincie.
Uit Walcheren.
De Chr. Hist, kiesvereenigm^ „Ebcn-
Haëzer" te Vee re stelde de volgende
candidaten voor de a.s. gemeenteraads
verkiezing: t. F. J. Castel, 2. Jac. Rap
pe Gzn., 3. Jrfios Mesu, 4. L. Coraelis^e.
Plattelanders Cursus te Rotterdam
Uit Zuid-Bevel and.
Door B. en W-. van Hoedekens-
kerke is de stemming voor loden van
den gemeenteraad bepaald op Vrijdag
18 Mei a.s.
Te \V o l f a a r t sd ij k Irad Dinsdag
avond in de zaal van den heer J. Pole ij
pp de lieer Jac. Wolleman mot het oii-
derwerp De Vrijz. Democraten en de
a.s. Statenverkiezing. Er waren 21 pei-
|sonen tegenwoordig. Door den heer M.
Kloosterman, candidaat voor den Vrij-
lieidsbond, werd met spreker van ge
dachten gewisseld over een der punten
j van het partijprogram van den V. D. B
'terwijl de heer O van de Kreeke van
spreker een antwoord kreeg op zijn vraag
hoe de V D B. denkt over hel mili-
lairisme. Een afdëcling kon. niet worden
ppgericht; wel gaven een 4-tal aanwezi-
iggn zich pp als personeele leden.
Door B. en W. van Baarland is
de dag voor de stemming voor de leden
van den gemeenteraad bepaald pp Woens
dag 16 Mei 1923.
Door B. en W. van S chore is
bepaald dat de stemming voor leden van
den gemeenteraad Zal geschieden pp Vrij
dag 18 Mei c.k
Donderdagavond schrok te 's-Gra-
venpolder een paard, gespannen voor
de zaaimachine van de landbouwers W
van de passecren<le autobus. De zaai
machine reed den dijk af, legen een
boom en kwam in gehavenden toestand
beneden terecht. Gelukkig wist de be
stuurder van tusschen de wielen te ko
men.
Gisterenavond, daartoe door de ver.
van oud-leerlingen van de tuinbouwcur-
susspn uilgenoodigd, trad te K a p e 11 e
als spr. voor een talrijk gehoor op de
rijkstuinbouwieeraar voor Zeeland, de
heer 13. Btoemsma met het onderwerp
De grondslagen van de aanlegmethoden
in de fruitteelt, welke rede werd toege
licht dioor lichtbeelden.
Te Borsselc zijn door een groep
kiezers voor de a.s. gemeenteraadsver
kiezing de volgende personen candidaat
1. J Bruinooge Jz., 2 J. Leijs,
3. C. Rottier Jz., 4. P. Dekker, 5. P.
Warren, 6. C. Almekinders, 7, St Alme-
kinders, 8. Jtohs. Zweemer Pz., 9. C.
da Krijger, 10. J. van de Velde Cz.
o
Uit Tholen.
De Opheffing der Rijksnonmaal-
school te Tholen is, ondanks de in
gediende verzoeken lot behoud, een feit
geworden, want de leeraren hebben hun
ontslagbrief thuis, terwijl aan ouders
van leerlingen vragen zijn gedaan in ver
band met plaatsing hunner kinderen aan
andere Normaalscholen.
Te O u d-Vps s e m ee r werd in de
O. L. school een vergadering gehouden
van de leden van den vrijwilligen land
storm, waarin de heer Laeimoes van
Vlissingen een rede hield; de manschap
pen werden op chocolademelk enz. ont
haald, terwijl een gramaphoon voor wat
afwisseling zorgde
o
Uit Zeeuwsch Vlaanderen W. D
Onze correspondent le B i e i-
vliet zendt ons een mededeeling waar
uit 'blijkt, dat tengevolge van een misver
stand geen verslag is gezonden van de
Zaterdag j.l. daar gehouden uitstekend
geslaagde openbare vergadering van den
.Vrijheidsbond.
Voor verder Stad en Provincie zie men
het Bijvoegsel.
RECHTZAKEN,
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
We vestigen bijzondere aandacht
op de meedeeling onder de advertenties
in dil nummer dat morgen, Zaterdag,
bij de plaatsbespreking voor genera ie
bepelitie en uitvoering van de Matthüus
Passion ieder hoogstens drie plaatsen
mag bespreken.
Voorls brengen we in herinnering dat
de generale repetitie om 7 uur en de
uilvoering om half acht begint.
ONDERWIJS.
Geslaagd te Rotterdam voor het
examen nuttige handwerken mej. J. E.
Jurrij, te V1 i s s i n g e n.
De vorige week slaagde te Utrecht
voor Rijks gediplomeerd hoefsmid de
heer W. C. Gebraad, Oostdijk, gemeente
Krabbendijke geb. te 'Poortvliet.
Mej. J. J. Geluk, thans onderwij
zeres in de nuttige handwerken aan de
R. N. L. te Tholen, staat naar men ons
mededeeld, als no. 1 voor leerares in
de nuttige handwerken voor de dagnor
maalschool to Z i e r i k z c e.
Aan den heer C. M. de Wilde le
Poortvliet, werd deze week 'l diplo
ma üitgereikt voor boekhouden en ver
dere landbouwkcnnxs, 'bij den Eersten
Ned. Plattelanderscursus te Rotterdam.
De vadermoord te V lis sin gefn.
I Hedenmiddag werd voor de recht-
bank le Middelburg behandeld de fciak
tegen Klaas Marijs, oud 29 jaar, werk
man wonende le Vlissingcn, thans ge-
delincerd in het huis van bewaring te
Middelburg, aan wicn volgens de dag
vaarding was ten laste gelegd, dal hij op
of omstreeks 3 Febr. 1923 te Vlissingen
opzettelijk zijn vader Jacob Marijs van
het leven beeft beroefd door hem iop-
zettetijk met kracht met een dolkmes, al
thans mei een -.cherp voorwerp eenige
sloolen in zijn börsl, althans in zijn li
chaam le geven, waardoor -de navolgende
wonden zijn ontslaan bij Jacob Marijs.
1. een zeer oppervlakkige wonde aan
de rechterzijde van de borst
2. een wond twee en een halve centi
meter boven do lijn, die de lepels, ver
bindt en welke le vervolgen is tot vijf
c.M. in de linkerlong;
3. een wond in het onderste deel van
de linker borslheifl .welke niet verder
dan het kaakbees is doorgedrongen;
4. ejen wond vijf cM. beneden de linker
lepel welke wond door den wand van
de borstkas is te vervolgen tot diooH
het harlczakje en tot de in den wand
van de linker kamer aan de punt en
aan de achterzijde;
5. een wond drie c.M. beneden de lin-
ker tepel, welke wond door den wand
van do borstkas heen te vervolgen is
door het hartezakje en do,or den wand
van de linker kamer aan de voorbuiten
zijde tot in de linker kamer;
6. een wond twaalf c.M. beneden de
Imker tepel, welke wond juist le ver
volgen is door den w;and van de borst
kas;
tengevolge van welke wonden, in het
bijzonder van de onder 5 vermeide tot
in de holte van het hart door gedrongen
verwonding die eene uit- en inwendige
verbloeding heeft tengevolge gehad, Ja
cob Marijs kort daarop is overleden;
althans dat hij op tijd en plaats voor
noemd zijn wettigen vader Jacob Marijs
heefl mishandeld door hem opzettelijk
govveldadig' met een dolkmes, althans
met een scherp voorwerp, een zestal
keeren in zijn borst, althans in zijn li
chaam te steken, waardoor bij Jacob
Matijs de bovenomschreven wonden zijn
ontstaan, terwijl voren omschreven mis
handeling kort <I(aarop den dood van.
Jacob Marijs heeft tengevolge .gehad, m
liet bijzonder doordat de onder 5 vér-
melde tol in de holte van het hart
doorgedrongen verwonding een uit- en
inwendige verbloeding heeft tengevolgé
gehad.
Als getuigen waren gedagvaard A J
de "Koning, arts te Vlsisingen, J. P. L.
Hulst, arts te Leiden, beiden als des-
kundgien; G. L C. van der Heijde, a^ent
van politie te Vlissingen, en Prins, re
chercheur van politie te Vlissingen.
Als verdediger van bekl. trad op de
heer mr. A. H. Kuipers .advocaat te
Middelburg.
De eiscïi luidde zes jaar «gevangenis
straf.
(We komen morgen o*p deze zaak na-
der "terug).
O n e e r 1 ij k gemeente
ambtenaar.
De Rechtbank alhier deed hbden-
inorgen uitspraak in de zaak tegen den
50-jarigen A J B. Lamberlz, Ontslagen
klerk ten kantore van den gemeente
ontvanger aldaar, tegen wien verleden
week wegens verduistering van door hem
ontvangen gelden voor belasting op pu
blieke vermakelijkheden en begrafenis
rechten, vier jaar gevangenisstraf werd
geëischt. Dè verdediger vroeg toen voor
waardelijke veroordeeling.
De rechtbank veroordeelde bekl. tot
drie jaar gev. straf mol aftrek van voor
arrest.
v.h. X. J. QUIST.
LANGE DELFT I 18.
W\\ Efafeeren de nieuwste
Enorme sorteerlnfj.
Prijzen van ai 75 cent tot 4.50 p. El.
(Inge?. Med.)
Doodslag le Koewacht.
Ook werd uitspraak gedaan in de zaak
legen den 30-jarigen slager J. Apers
uit St. Jansteen, tegen wien wegens dood
slag op Joseph Snij te Koewacht op 15
Januari j.l, gepleegd, verleden week 3
joar wlas geeischt.
Deze bekl. werd veroordeeld tot 3 jaar
gev. 'straf met aftrek van voorarrest.
o-
De moordaanslag te
V a 1 k e n s w a a r d.
Na de gisteren reeds vermelde zaak
tegen den 28-jarigen fabrikant K., legen
wien ló jaar gevangenisstraf werd ge
eischt wegens den bekenden moordaan
slag op den bioscoophouder Desmet te
Eindhoven, stond de vrouw van dezen
laatste terecht.
Haar werd ten laste gelegd dat zij
le in Aug. :22 haar man heeft getracht
hel leven te benemen door hem een
boterham besmeerd met cvankali voor
te zetten, waarvan hij echter reeds de
eerste hap vanwege den bitteren smaak
uitspuwde; 2e. dat zij K. bij zijn moord
aanslag behulpzaam is geweest door hem
een met scherp geladen pistool te over
handigen.
j Bekl. blijft bij haar bekentenis, afge
legd bij den rechter-oommissaris. Op eea,
vraag van den president, op wiens inilia-
tief de misdadige handelingen zijn ge
pleegd, antwoordt bekl op initiatief van
K. Van be.den is uitgegaan het idee, dat
bekl. van D. zou scheiden, en zij hadden
in verband hiermee het advies van een
advocaat ingewonnen. Zij hield niet meer
van haar man en deze had haar -tok
j wel e ens geslagen.
Op zekeren dag heeft K. haar een
naar zijn zeggen „zwaar vergif' ter hand
gesteld, met de bedoeling, dat zij dat
haar man zou toedienen. Dit heeft beid.
in de W C. geworpen Spoedig daarna
heeft K. haar een staafje overhandigd tn
den vorm van een potlood, met dezelf
de 'bedoeling Bekl heeft \an deze stof
eerst wat door het voer van een kip
gedaann, die daarna een paar uur „stil
gelegen" Tieeft, maar er niet van is
dood gegaan Vervolgens heeft bekl. een
weinig van de stof K. had haar ook
hiervan gezegd dat het zwaar vergif was
op een voor D. bestemde boterham
geslipoid en daar een stukje kalfsvleesch
overheen gelegd. D. was met het brood
naar haar toegekomen omdat het zoo
vreemd smaakte, en hij had gezegd: hap
jij er eens in. Bekl. heeft dat gedaan.
Op een vraag van den president ant
woordt bekl., dat zij het vergif niet op
D.'s boterham heeft geslroo.d om hem
te dooden, maar alleen „om hem eert
een beetje ziek te maken."
Ten slotte heeft K haar een revol
ver ter hand gesteld Toen zij deze op
een avond aan 't bekijken was, ging hel
wapen af. Kort daarop had zij, op aan
stichting van K., in de slaapkamer de
bedden verzei, om D. aan den rechter
kant in het hoofd te kunnen schieten, als
zij samen in bed lagen. Dil aou dan d^n
schijn wekken, dat D zelfmoord had
gepleegd. Bekl. heeft K. echler de re
volver teruggegeven, maar hij heeft de
ze haar den avond van 1 Januari weer
opgedrongen met de woorden, pak aan,
of ik schiet jou op slag neer. IC. heeft
er toen bijg e/.egd, dat ze 's nachts haar
man moest doodschieten. Zij heeft bel
pistool echter op de zoldertrap en den
volgenden ochtend op zolder gelegd. Den
volgenden dag heefl IC. wederom gezegd
er moet een eind aan komen.
Als de president bekl verhoort over
hel feil, dat zij den 3den Januari de re
volver weer aan K. heeft laten brengen,
zeg! belcl., dat zij tevoren tot K. had
gezegd Als jij mijn man doodschiet,
kan ik niet meer van je houden. Even
later verklaart zij, dal K. haar eenige
dagen tevoren beloofd had, dat hij hel
misdrijf niet plegen zou.
De president zegt, dil niet te geloo-
ven, waar bekl. hierover in de instructie
nooit gesproken lieeft. Ilij wijst er haar
op, dal uit de stukken blijkt, dat K. bij
herhaling gezegd heeft, D. te zu.len dOo-
den, en dat zij hem desondanks de re
volver weer heeft laten brengen
De officier van justitie, mr. Paarde-
kwoper Overman is van oordeel, dal
bekl. even schuldig is ais IC. en eischt
ook legen haar 15 jaar gevangenisstraf
(de officier vraagt bij dezen eiseh geen
aftrek van de voorloopige hechtenis).
De verdediger, mr E. v. Zinnicq
Bergmann, bepleille vrijspraak voor be
klaagde en vroeg haar onmiddellijke in
vrijheidstelling.
Na raadkamer deelt de president mee.
dal de rechtbank het verzoek tot be-
klaagde's onmiddellijke inv.ijheidsstelling
Afwijst. Uitspraak in beide zaken' 5 April.
HANDEL, NIJVERHEID EN
VISSCHERI.1
N. V. Z^euwsche Confectie
fabriek te Middelburg.
Volgens de in de aandcelhouders-ver-
gadering van bovcugenoeindc vennoot
schap goedgekeurde winst- en verlies
rekening over 1922, het zesde boekjaar,
van de N. V., werd aan confectie ver
kocht voor f 111.260.9iy3, de onkosten
vorderden f 90.657.53Vj, aan 'intrest
wievd betaald f 7716.05, zoodat over
