L J. P's
C Ftt-'tAFT I Ml _i"~
Sfo. 58.
Vrijdag 9 ,Maart 1923
MIDDEL
166° Jaargang,
OPUIT.
KAMEROVERZICHT.
Tweede Kamer.
Zilling van Donderdag
Eerst een paar woorden ter lier
laering over de Jachtwet
Het heeft heel lang geduurd eer er
iets werd gedaan ter tegemoetkoming aan
den door niemand bestreden wensch om
.Je «eer verouderde jachtwet te her-
eien. En toen de regeering in haar vo
rige periode in '20, met een .voorstel
toSj1 dc Kamer kwam, had ze niet het plan
gevolgd van het rapport der Jagersver-
eenigingen die een regeling voor jacht-
wchappen hadden icntworpen, maar dien
de ze een wet in, die wel de heerlijke
jachtrechten afschafte, maar zich ver
der bepaalde tot een technische Jierzie-
iiring ran de beslaande jachtwet, met spe
ciale maatregelent egen de wild schade.
Dat ontwerp -werd slecht ontvangen in
d« Kamerafdêelingen. Zoo slecht, dal een
jaar geleden de regeering met een nieuw
Antwerp kwam, dat „met meer nadruk
■Sn beslistheid de belangen eener ratio-
oeele ixodemproductie op den voorgrond
iteldee." De voornaamste wijze waarop
dat geschiedde was deze dal het uit
sluitend recht tot het bemachtigen en
dooden van schadelijk gedierte is toe-
gekend aan den gebruiker van den grond
(den eigenaar of den pachter').
Als schadelijk wild wordt dan speciaal
alangegevenhet konijn, de fazant ca
het wilde zwijn. En bij het bemachtigen
daarvan mag zelfs ook de strik gebruikt
worden.
Het recht van jacht rnèg de grondge
bruiker. dus ook de pachter, aan an
deren verhuren.
Daarmee was voldaan aan den wensch
van hen die de jachlbelangen onderge-
Artfiikl willen maken aan die van den
landbouw En in den eersten tijd heeft
anen daarover niet zoo heel veel be
zwaren gehoord
Maar m den laatstcn lijd is dat het ver
zet sterker geworden. Er werd gewe
zen op de eigendomsrechten, op het ver-
Schil in wildschadc in verschillende stre
ken, op de indirecte gevolgen van uit
roeiing ook van niet schadelijk wild als
iedere grondgebruiker .recht tot jagen
kreeg, op de indirecte gevolgen voor de
veiligheid van het platteland door het
verdwijnen van^e jachtopzieners; over
de moeilijkheden lyif den gedwongen af
klop van jachtrechten enz
Hel viel in de Kamer echter mee.
De eerste sprekers in de Kamer heb
ben zich allen gesteld op het standpunt
van den boer, die door het wild schade
leidt in zijn gewas, en toch door onze
huidige wet belet wordt daartegen iets
te doen Ze hebben daar tal van voor
beelden van aangehaald, speciaal in bet
Oiosten van ons land, waar inderdaad erge
toestanden blijken te bestaan.
Het waren zelfs elf sprekers achter
elkaar, die hun steun aan het ontwerp
toezegden, at waren er ook enkelen bij
zooals de hoeren Van Voorst tot Voorst
ea Biorema, die tevens een schadeloos
fetelliug aan de eigenaars van het jacht-
redht bepleitten
Eerst de twaalfde spreker, de heer
3Co Ikman bleek in een geestige redo
een tegenstander van het ontwerp, dat
'nera te ver gaat, daar het de eigenaars
ran den gnoind zonder meer op zij 'zet,
sn de edele fazant onder het schadelijk
wild rangschikt. Alleen het konijn zou hjj
willen uitroeien En toen kwamen ook
laftg de heer v. R a p p a r d en me? Van
Dorp de overdracht van het jachtrecht
aan den grondgebruiker afkeuren als een
irdhending van het eigendomsrecht.
Bij de discussies kwam ook nog den
dierenbescherming ter sprake in verband
•met het gebruik van strikken. Maar daar
«uilen we. wel meer Kwcr hooren bij
de artikels
Minister Ruys had hel in zijn, ant
woord op de algemeene bescihouwingenj
makkelijk Hij stelde vioorop dat het
fctenij'n en de onverstandige jachtbe-
dofeuaar* de grootste oorzaken zijn van
de «marine schade aan de gewassen, en
betoogde dat de belangen van dc jacht
«toeten wijken voor die hoogere be
langen van den landbouw.
Na nog eenige replieken werden de
algemeene 'beschouwingen geslolen
BINNENLAND.
*r. R- R. L DE MURALT
BURGEMEESTER.
Bij Kon besluit is benoemd tot bur-
jpaeester der gemeente Borculo 'Geld.)
Ie heer jhr. R, R L. de Mural t.
derswoningen. Zoodra het daarvoor uil-
gelrokken bedrag van f 9 millioen zal
zijn uitgeput, en in iedor geval mei
het einde van het Loopende jaar, zal iiet
verleenen van premiën gestaakt worden
Hypotheek wordt niet meer gegeven
Van 1905 tot eind 1922 zijn krachtens
de Woningwet bouwvoorscliolteu toege
kend tot een bedrag van 673 millioen
Door storting van annuïteiten worden
die geregeld terugbetaald
MR. KOLKMAN.
Mi". Kolkman viert heden zijn 70sten
verjaardag.
DE R. Tt. UNIVERSITEIT.
Gedep. Staten van Gelderland hebben
verdaagd de beslissing over het besluit
van den Raad van Nijmegen betreffende
do oprichting eener R K. Universiteit al
daar
DF. ZAKDOEKEN VOOR DE MLRINE.
Op dé vTagên van mej. vim Dorp be
treffende de gunning .en de leverantie
van zakdoeken voor de marine, heeft
dc Minister van Marine het volgende
geantwoord: i
Uit dc opgegeven prijzen is op te
maken, dal wordt bedoeld een op 2t
November j.l. gehouden onder handset ie
inschrijving voor een levering van 600
dozijn katoenen zakdoeken
Bij de uitnoodiging tol prijsopgaaf was
medegedeeld, dat bij de aanbieding een
monster mbest worden overgelegd, en
dat dit monster zooveel mogelijk moest
overeenkomen met het slandmodel
Van de ingekomen drie aanbiedingen
van Nederlandsche firma's, weken dc
monsters van de twee, waarvan de prij
zen per dozijn in de gestelde vragen
zijn genoemd, xh kwaliteit als anders
zins te veel af van hel standniodol,
in aanmerking te kunnen komen,
zoodal dc levering tegen iets hoogeren
prijs (f3 759 per dozijn) aan den der
den inschrijver (een Nederlandsche fir
ma) is gegund.
Bij die gunning heeft blijkens het bo
venstaande °de aangeboden kwaliteit den
doorslag gegeven. Geleverd is Neder-
landsch fabrikaat.
UIT DE PERS.
Hot invoerverbod
van Schoenwerk
Hel Handelsblad meldt
Wij hebben in parlementaire kringen
eens geïnformeerd naar de houding van
de Tweede Kamer tegenover het wets
ontwerp tol beperking Van den invoer
van schoenwerk. Men verzekerde ons
daarbij, dat dit wetsontwerp een even
groote kans van verwerping loopt als
de Bioscoopwet De verwachting is, dat
de R. K. allen zullen vóór stemmen,
de anti-revolutioxmairen waarschijnlijk
ook, al is de mogelijkheid niet uitge
sloten, dal er een enkel lid 'der laatst
genoemde fractie tegen ®s. De Chr.-Hist.
fractie zal stellig verdeeld zijn. Er zijn
wel leden, die vóór het ontwerp zijn,
maar er zijn er ook Versclieidenen, die
hel krachtig zullen bestrijden. De soc.-
dem. waren aanvankelijk verdeeld miaar
zijn na ernstig beraad tot overeenstem
ming gekomen, nl. om tegen te stemmen.
De fractie van den V. B. is in haar ge
heel tegen het ontwerp; wat de \rijz.-
dem. zullen doen, is alleen nog niet
bekend.
Zoo zal 'liet dus weer van de opkomst
der fracties en van het aantal Chr.-Hist.
die tegen zijn, afhangen, hoe 'de stem
ming zal verloopen.
Het blad verneemt nog van andere
zijde, dal de tegenstanders voornamelijk
het argument ontwikkelden, dat er op
het oogenblik in ons land bij de Ne
derlandsche schoenfabrikanten nog zoo n
groote voorraad schoenen ligt, dat dit
wetsontwerp alleen maar den fabri-kkn
ten de gelegenheid zou geven dien voor.
raad op te ruimen, zonder dat men 'er
zeker van kon zijn, dat zij ook de werk-
loozen weer aan den arbeid zullen bren
gen. In het licht van dit argument bezien
zou het wetsontwerp dus niet eens de
werkloosheid in de schoenindustrie hel
pen bestrijden, maar alleen leiden lot
een financieel voordeel voor de fabri
kanten.
STAKING PREMIËN WONINGBOUW.
Ie zijn Mom. van Antwoord aan de
Eerste Kamer over zijp begrooting deelt
de Minister van Aibeid o. a. mee dat de
regeering dit jaar nog premiën toekent
-iW|j* »8rpnoAï»a nes irasvnoq jaq .roou
Uit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
Bij Kon. besluit is benoemd met
ingan.. van 1 April a.s. tot technisch
a,mb!cnaar bij de arbeidsinspectie, de
heer A. J. .de Bliek ,alhier en is hij
werk? aam gesteld in het 1ste district
ter standplaats Maastricht.
Gisterenavond was door de Pro-
pagandacommissie van de afd. Middel
burg van den Vrijz. Dem Bond weder,
een propaganda-avond belegd en dit
maal in de groote zaal van het Schullers-
l.oJ, waar ongeveer 250 vrouwen en
mannen vercenigd waren, toen de heer
J C. Peeman, voorzitter der commissie
de aanwezigen welkom heette, waarna de
voorzitter der afdeeling ,de lieer D N.
van Gtldcren, een openingswoord sprak,
waarin Ijij wees op het groote belang
van de komende Statenverkiezing, mede
in verhand met de gewijzigde wijze san
verkiezing Üer leden van de Eerste Ka
mer Verder wees deze spr. op hel af
slachten van de kleine partijtjes, en
raadde aan ook nu een partij' als bijv.
den Nat Bond voor Bezuiniging, niet te
steunen Spr is trouwens overtuigd dal
Vrij2. Dem deze partij geen stemmen
2ullen brengen hoogstens verwach.l hij
scnade voor den Vrijheidsbond
Ten slotte hield spr. een krachtig plei
dooi voor het handhaven van den vrij
handel en wees hij op de verschillende
gevaren, die aan de protectie verbonden
zijn, op den weg waarvan men gaal, als
jnen invoerverboden van schoenen ert
wie weet wat nog meer gaal invoeren.
Nadat het strijkje ,dat zich welwillend
beschikbaar had gesteld zich had laten
hooren ,was het woord aan den lieer
Jac Wellcman ,die sprak over „Een
brokje kiesreclitgescliiedenis", in zijn op
kalme wijze voorgedragen rede behan
delde do spreker in groote trekken de
geschiedenis van hel kiesrecht sedert
1348 en deed vooral uitkomen, welk een
aandeel de vroegere Liberale Unie, maüir
later in de eerste plaats de Vrijz. Dem
aan de tot slandkoming van het algemeen
kiesrecht voor mannen cn vrouwen heb
ben gehad. Spr. vond daarbij meermalen
Gelegenheid den naam te noemen van
den heer Herman Snijders. Zulks omdat
deze in den strijd voor hel kiesrecht
steeds vooraan heeft geslaan.
De lieer Wellcman wekte op zich bij
een politieke partij aan te sluiten, op-
dal men dan van het begin af invloed
kan uitoefenen op de samenstelling der
lijsten van candidaten en men dan eerst
lui kiesrecht voor 100 pet. lieeft.
Spr. vond een zeer aandachtig gehoor
en had een warm applaus in ontvangst
te nemen. Dit laatste was niet minder het
geval met de vijf jongelui ,die nadat in
de pauze het traditioneele kopje thee
was aangeboden ,liet één-acterlje „Een
zwaar ontbijt", een door den lieer Wellc
man geschreven propagandas tukje, ver
tolkten eu zonder in bijzonderheden af te
dalen, kunnen wij slechts instemmen
met de woorden van dank en hulde hen
gebracht voor de wijze van vertolking
door den heer Peeman ,die levens de
medespelende jonge dames een bloe
menhulde aanbood
|Het slotwoord van den avond werd
gesproken door den lieer Snijders, die
allereerst dank bracht aan allen die tot
hel welslagen van den avond medewerk
ten nan de bedoelde amateur-looneelis-
ten, aan de leden van hel strijkje en ook
aan den heer Welleman waarhij hij zij
ner 2'ijds niet naliet om er op te wijzen
dat deze hem steeds in den strijd heeft
ter zijde gestaan. I
Spr eindigde met „er ook wat politiek
nij te voegen" en ook zijnerzijds nog)
eens te doen uitkomen hoe onzuiver
de politiek wordt gemaakt ,door dat
men nog maar «altijd de kerkelijke par
tijen wil doen beschouwen als één ter
wijl herhaaldelijk blijkt ,dal zij over be
langrijke zaken geheel anders denken.
Bijv wordt op de vergadering van de
Chr. Hisl. Unie gesproken van proles-
tanlsch Nederland terwijl de R. K. Nieu
we Zeeuwsche Courant tracht aan te loo-
nen, dal do R. K recht hebben op hel
van ouds R. K. Nederland.
iDe Vrijheidsbond wilde spr. ditmaal
niet rust ïalen, maar toch wees hij erop
dat deze partij liet oorspronkelijke fiere
liberalisme geen eer aan doel, terwijl
de Vrijz. Dem. steeds de rechte lijn, die
uit hel liberalisme is voorgesproten, blij
ven houden. Spr. waarschuwde legen een
partij als den bond voor bezuinigiiy,
die niet aangeeft waarop bezuinigd moet
worden, deed zij dit wel, dan zou het
wel eens Jtunnen zijn ,dat de V D., zou-
deu ?eg:en, maar dat ep dat liebl gij nog
nog vergeten, daarop kan en moet ook
bezuinigd worden
Met een opwekking zicli aan te slui
ten bij de Vrijz. Dem. en bij de a.s. ver
kiezingen goed te denken hoe te stem
men eindigde spr. onder krachtig aR
plaus.
De heer Peeman sloot ten slotte met
een enkel woord dc bijeenkomst.
Uit Vlissingen.
Na een lezing van den heet* G. M.
Feij uil Middelburg, is le V1 i s s i n g e n
een afdeeling opgericht van de Gerof.
Vereeniging voor Drankbestrijding.
Uit Walcheren.
»-■ Woensdagavond Jiad onder leiding
an den burgemeester le Souburg
veigadering plaats om tot. oprichting te
komen van een comité met het oog op
het jubileum van II. M. de Koningin
liet comité is als volgt samengesteld
P. S. Buleux, eere-voorzitler, A. Melis,
voorzitter. J de Bruijn, J J. v. de Meu
ten ds Graves van WillenswinardA. v.
Veen, van IJckereu; M. Arendse Mz
i Wisse, secrelaris-penningsmcester
De heer L. Krijger, sedert 1897 lid
van den raad van B i g g c k c- r k e cn
sedert 1913 wethouder dezer gemeente
heeft aan de Christelijk Historische kics-
vereeniging kennis gegeven ,dal hij niet
ineer voor een candidatuur in aanmer
king wenscht te komen.
Onder groote belangstelling van het
publiek werd Dinsdagavond raad gehou
den te V e e r e. Mededeeling werd ge
daan van verschillende ingekomen stuk
ken. Op een verzoek van S v. d. Hamer
tot aankoop van bouwgrond, besloot de
raad tot den vei koop f 1.00 f 1.50 en
f0.25 per vierk. M, naar dat het meer
of minder hoog gelegen is. Van K W.
Dekker en C de lloo was ingekomen
een schrijven, dat zij zich in de ge
meente hebben gevestigd als schilder en
verzoeken ook de gunst van de «emeen-
te. Op een verziek van J. Gilde werd
besloten zijn zuster Catharina voorgoed
op te nemen in het Godshuis
Ontvangen was een schrijven van den
Minister van O., K. en Wdat f 3000 is
toegestaan voor de stormschade aan het
Stadhuis; als architect van deze her
stelling werd aangewezen de heer Van
Reiswijk, le 's-Gravenhage.
Ingekomen was de begrooting voor
hel leggen van een straatweg ter ver
binding van. de Warwijksche straal met
den Gapingschen straatweg, door hel lid
Castel in Mei 1922 voorgesteld. Met alge
meene slemmen wordt daartoe beslo
ten, op voorwaarde, dat een renteloos
voorschot er voor kan wgrden verkre
gen. Aan B. en W werd machtiging ge
geven, oin de jacht voor den tijd van
3 jaar publiek te verpachten Herbe
noemd werden tot leden van de schal-
tingsojmmissie de heeren Buijs Ballot,
Volkers, Maas en Verslraale en benoemd
werden de leden van het stembureau;.
Tol lid der commissie van toezicht op
het lager onderwijs werd benoemd me
vrouw Ten Klooster—Gerrits.
Tot onderwijzer aan de O I. school
werd benoemd de heer G. J Ilolthuijsen
le Middelburg met algemeene stemmen
Daarop kwam aan de orde de benoe
ming van een lioofd der O L. school, en
stelde de voorzitter voor eenige mede-
dcclingen te doen in geheime zitting.
Mevr v. d Hamine vroeg vooraf nog
hel woord, waarop een scherpe discus
sie ontstond, alvorens, tot besloten ver
gadering werd overgegaan. Na herope
ning werd tot stemming overgegaan, waar
van de uitslag was, dat de heer W. Heit
met 4 stemmen wero gekozen, 2 stem
men werden uitgebracht op den heer
Klokke.
De voorzitter stelde voor, dat de can-
didatenlijst voor den gemeenteraad moet
ingeleverd zijn voor of op 10 April, ter
wijl de verkiezing zal plaals hebben op
8 Mei a.s., heigeen m a st wordt aan
genomen
Uit Z u i d-B e v e 1 a n d
Woensdagavond 11. '.prak hier mr.
II P. Marclianl in 't hotel Nolet voor
fdccling lerseke var den Vrij/
Dem Bond. Zijn rede was dezelfde als
die welke hij le Neuzen gehouden beeft
Misschien stond hij wal langer stil hij de
partij van ds. Kersten. Hij meende dial d&
Kersten in de Kamer is gekomen van
een compromis der drie rechtsche par
tijen Ieder moest eenige concessies doen,
vooral dc anti revolutionairen Ilun lag
vooral na aan 'l hart opheffing van
vaccinedwang en Zondagswet, zaken
waarover de katholieken geheel anders
denken. Ds. Kersten heeft nu alles opge
zameld wat lusschen de miizen doorge-
Vallen is en heeft die druppeltjes bijeeu
gebracht in een emmertje en is daarna
dien boer opgegaan. Toen hebben de
consequente anti-revolulionnairen ge
zegd Gij zijt de echte Christen, cn ze
hebben hem in de Kamer gebracht
Hel is werkelijk ïijn verdienste, dat
hij heeft gewezen op alles waarin de
a'nti-rev. volgens hun program te kort
schoten, als gevolg' van 't compromis
der parlijen.
Bijna drie uren achtereen op een korte
pauze na, hield de spreker het ongeveer
140 personen tellende publiek, dat de
gelieele zaal vulde, geboeid. Er waren 15
dames
Spr eindigde met een vurige perora
tie, waarin hij allen opriep tegen 't mi-
litairisine en de lioop uitsprak, dat bet
mjlitarisme in de Roer liet moclit afleg
gen tegen 't lijdelijk verzet van een weer
loos volk. Want de economische macht
hebbers willen steeds meer naar zich
toehalen en hebben altijd achter zich
do bajonetten, wal toch zeker strijdt
tegen het democratisch beginsel, het
welk een volk de vrije beschikking over
met vruchten
DE FIJNE PAASCHPUDDING.
(fogez. Med.j.
zicli zelf wil laten
Onder de toehoorders waren enkele
niet-geestverwantenVan de gelegenheid
voor debat werd geen gebruik gemankt
Uit Noor d-B eveland
De afdeeling Wi&senkerke van
den Bond voor Staalspcnsioneering hield
den Sen dezer een propaganda-vergade-
ring, waaraan werd medegewerkt dooi
hel harnvmiegezelscliap Apolle cn een
groepje tooneeldiletlanten
Ln een k«rle openingsrede toonde de
voorzitter aan, dat ondanks de verbete
ring, dooi' de Invaliditeits- en Ouderdoms
wet in het Lot der huidige arme ouden
gebracht, het beginsel van den Bond
g niet in onze wetgeving tot uitdruk
king is gebracht en daar dus «og met
alle macht moet op aangestuurd worden.
Aprollo gaf enkele muzieknummers op
zijn verdienstelijke wijze. De tooueelis-
len gaven een toepasselijk tooneelspel en
als toegift twee prettige één-acters Het
spei viel zeer le roemen vooral het
dichtertje was kranig - wat de volte
zaal dan .ook door krachtig applaus te
kennen gaf. Als vrucht der propagauda
konden 23 nieuwe leden geboekt worden.
o
Uit T h o 1 e n.
- Doer den Commissaris der Koningin
is aan den heer J A. de Graaff, landbou
wcr te Schcrpenisse .eervol ont
slag verleend als lid der gezondheidscora
mis Je zetel Tholen.
o
Uit Zeeuwsch-Vla anderen O. D.
Ter aanvulling van het raadsverslag
van Axel dicne niog vermeld, dat naast
de genoemde analyse van het gas nog een
tweede was gekomen, welke luidde als
volgt: koolzuur 2.9, zware koolwaterstof
zuurstof 16, kooloxyde 6 4,
methaan 29.6, waterstof 49.2 en stikstof
8.9, met een verbrandingswarmtc per
Liter van 4796 caloriën. Het eerstge-
melde monster werd als onzuiver geoor
deeld, omdat er tijdens de monsterneming
lucht bij het gas was gekomen; vandaar
hel hoogc gehalte aan zuurstof en stik
stof.
In besloten zitting werd gesproken over
dc secretaris-vacature, waaromtrent bij
de heropening der openbare vergadering
word medegedeeld, dat m a s was be
stoten om aan Ged St te vragen de jaar
wedde van den te benoemen gemeente
secretaris zoo tc regelen, dat deze aan
ving mot f f3000, met 3 tweejaarlijksche
verhoogingen van' f 200. tot ten hoogste
f 3600
o
Uit Zeeuws ch-V laanderen W D.
-- Woensdagavond hield mr P. J Oud
lid der Tweede Kamer, een lezing te
Schoondijkc in holel „de Zwaan"
aldaar
Voor de pauze behandelde spreker
om de kwestie der "Eerste Kamer, die
als een rein werkt cn een weerspiegeling
is van hel Engelsche Hoogerhuis, waar
do hooge adel zetelt.
En ofschoon de regeering in 1918
beloften had afgelegd om ook daar even
redige vertegenwoordiging in te voeren,
nu komt Iluys met zoo n ding, dat eigen
lijk niemand voldoet, om de 3 jaar af
treden van de helft der leden
Na de pauze werd het regceringsbeteid
onder handen genomen, wal betreft de
bezuiniging Wat komt er van de 17 pot.
terecht, als de minister van verdediging
de nieuwe vlootwet zal voorstellen.
Ook naar aanleiding der bezuiniging
sprak de heer Oud over de Lager Onder
wijswet en liij vond het niet te verdedi
gen, dat de leden van den Vrijheidsbond
vóór de wet hadden gestemd
Mede in verband met andere ge-
gedragingen meende spreker, dat de
Vrijheidsbond de spade in den grond
hadden gestoken om hun eigen graf
te delven.
Een hiel talrijk, maiir aandachtig ge
hoor, beloonde don spreker met krachtig
applaus.
ONDERWIJS.
Donderdagavond hield de Chr.
Schoolvereeniging te St. Laurens haar
ledenvergadering De voorzitter, de heer
A. Abrahamse P.Aziion ïn zijn ope
ningswoord met genoegen constateeren
dat de school bij vooriduring bloeit en
dal dit jaar een lang gekoesterde wensch'
nl. het bijbouwen Van een derde lokaal,
in vervulliug.is gekomen, met Mei hoopt
men dit in gebruik te kunnen nemen
Hel aftredend bestuurslid, de lieer 1.
Marinissen werd als zoodanig herkozen
De leden van de financieele commissie
