FEUILLETON.
I«. SS.
Dinsdag GjMaart 1923
MIDDELBURGSCHE
166' Jaargang
BINNENLAND.
IMF- CIIR. HIST. EN IIET BIJZONDER
HOOGER ONDERWIJS.
in verband met wat wij Zaterdag
sdiheven over de instelling van cpn
Staatscnmnrfsfeie ter onderzoeking van
Öe kostenbesparing van het openhaar
hooger onderwijs, en de betere ontwik
keling van liet bijzonder "hooger onder
wijs, zij gemeld, dat de Nederlander, liet
orgaan der Clir. Hist, partij, in zijn blad
van Maandag hel „vreemd" noemt, dat
de staatscommissie „haar laak zou kun
men opvatten als te doelen op inperking
van hel openbaar, en uitbreiding van
het bijzonder hooger onderwijs".
„Wij zouden dit niet oorbaar achten
sdhrijfl het blad. Trouwens wij gelooven
het niet. Eenige verduidelijking is ech-
ter gewenscht
JttE KOLENAANVOEK UIT ÖLTTSCH-
LAND.
Een Havas-telegram uit üusseldj^f
meldt, dal de Fransche bezettingsautoii-
teiten erkennen, dat sedert 25 Februari
geen enkele kolen trein naar Nederland
torn worden verzonden; het betrokken
Fransche bestuur, dat er veel prijs op
sjeltde Nederlandsche belangen te waar-
fciorgen houdt zich echter bezig met het
nemen van maatregelen om den toestand
te veerbeteren
Hét Tweede Kamerlid van Dijk heeft
aan den Minister van Buitenl. zaken
eenige vragen gedaan betreffend deze
kwestie.
DE BEZETTING VAN HET
ROERGEBIED.
Uil Heerlen wordt aan de N R. Crt
gemeld Het transitoverkeer van Ne
derland naar Zwitserland over Visee-
Lanackon is voor vandaag en morgen
weer gesloten. De verwarring op de
Belgische spoorwegen moet verschrik
kelijk zijn.
Uit Stad sa Provincie.
Uit Middelburg.
We hebben in de laatste weken
op 'zooveel punten van de stad oprui-
mings- en verfraaiïngswerken waargeno
men, dat we er eens naar geïnformeerd
hebben wat er at zoo door „fabricage"
is geschied. En dat bleek heel wat
te zjpi
Hel parkje op den Dam, dat dood
het sterven van de meeste boomen, en
ook van een deel der rhododendron-
struiken zijn eens zoo aantrekkelijk uiter
lijk geheel had verloren, is stevig on
der handen genomen. Het gazon is om
gespit hd rhodondendirojnpexk is ver
nieuwd, en de gestorven oude boomen
zSfa door nieuwe van verschillende soort
vervangen Bovendien zijn de voetpaden
verhard
De kanten van de Heerengracht, door
de schooljeugd in den loop der jaren
als speelterrein veroverd en kaalgetrapt,
zijn weer behoorlijk geëffend, en zullen
weer grasveld worden, aan de straat-
zijde begrensd door paaltjes met een
band, die hopelijk de jeugd ditmaal bui
len de perken zal houden. Bovendien
zijn er enkele perkjes in aangelegd, en
er een fietspad aangebracht, dat daar
geen overbodige weelde is.
Zoo'o fietspad is er ook gekomen langs
de voormalige vest aan de Dampoort. En
wie langs de singels liep, zal daar ook
i hebben ,dat er verscheidene perk
jes werden gemaakt op de glooiing van
de Vest.
En dan is er nog heel wal gedaan
aan de bloomen.
We leven nu eenmaal in een streek
waarin eeuwenoude boomen niet moge
lijk zijn. Ze moeten erna 'n lijd uit, vaak
omdat ze gevaarlijk worden. Maar soms
kunnen ze nog een tijdlang worden ge
red, door zc te „kandelaren". Na zoon
eerste verminking zijn zc niet mooi Men
kijkc maar eens op de Vischmarkl. Maar
bij ervaring, welen we dat de jonge uit-
Ioopers dat kale spoedig weer doen ver
dwijnen
En 't wordt nóg kaler, als de oude
boomen geheel verdwijnen, zoodal met
dankbaarheid wordt geconstateerd, dat er
nieuwe voor in de plaats gezel worden.
Zoo werden aan de Dwarskaai de elf
dikke oude boomen vervangen door nieu-
die er echten' al flink uit zien. In
de laan door het Molenwater werden.
30 oude boomen door nieuwe vervan
gen. Langs den NadoFstweg werden 18
plalanen geplant,- langs het Oude Arne-
muidsche voetpad werden de populieren
wel gekapt, maar er werden nieuwe vioor
de plaats gezet; en langs den Nieuw-
landschen Dijk werden een 40-tal boo
men vernieuwd.
Voegen we hier nog bij dal verschil
lende voetpaden, o. a eenige op het
Molenwater harder zijn gemaakt, en dat
verschillende vuile siooten, zooals; aan
het Middelburgsche wegje, de Jodengang
en Nadorstweg werden schoongemaakt,
dan is dat een opsomming van verbe
teringen, die waardeoring verdient
In de kleine zaal van hel Schut
tershof htield gisterenavond de Middel
burgsche Bestuurdersbond ecne slechts
matig bezochte openbare vergadering,
waarin de heer R H Waterberg, hoofd
bestuurslid van den Ccnlralen Neder--
landschen Ambtenaarsband, sprak over-
JDe Strijd der Arbeiders in het heden
en in de toekomst"
Na een inleiding van den voorzitter,
den heer J. Korenhof, die mededeelde,,
dat hel N. V. V een propaganda-
maand op touw zette, verkreeg de lieer
Waterberg het woord, die het abnormaal
noemde, dat het N. V V. tegen ongeorH
ganiseerden en anders .Reorganiseerden
moet zeggen ,,sluil u hij ons aan"
Juist in dezen tijd, nu men een aanval
doet op arbeidstijd en loon. Hel tweede
abnormale, is de «fhaos in de wereld,
als ge\olc van den wereldoorlog, waar
aan de arbeiders geen schuld hadden,
maar nu zeggen de werkgevers dat alle
misère de schuld is van de voeleischen-
de arlieidcrs.
Als oorzaak van het toenemen van
het aanlal ongeorganiseerden, noemde-
spr. dat men door de omstandigheden:
geen directe verbeteringen kon verkrij
gen, maar zij, die de ox-ganisalic verlie
ten, zijn mede schuldig aan de versleeh
leringen, die men moet trachten tc ver
hinderen of te verminderen
De nu nog 200.000 leden lellende mo
derne arbeidersorganisatie, belet geluk
kig nog het ergste, was zij er niet, dan
was er geen grens meer naar beneden.
•Us de ongeorganiseerden maar eens
enkele dagen in den toestand van 1890
worden gebracht, zouden ze wel wakker
worden, wat spr. nader aantoonde
Ook in 1898 zeide Regout: „Er zal
veel bezuinigd moeten worden op de
ariwudors, om het bedrijf gaande te hou
den" Fn als de arbeiders, dit niet in
zien, gaat men weer naar dezelfde toe
standen terug, dal men de fabriek stelt
boven de raenschen, die er in werken
Er staat zeer veel op het spel
Spr ging na hoe men zich organisce-
ren moet en zette uiteen, dat dit z. i.
moet zijn bij de moderne organisatie, die
de sterkste is, en den strijd het zuiverste*
voert, wat neutraal of sectarisch niet
kan geschieden. De R. K. arbeiders geven
blijk ook te weten hel verschil in Ixelan-
gprt tusschen werkgevers en werkne
mers De werkgevers geven in deze den
4nb»eï<lers een goed voorbeeld, door
samenwerking, zonder verschil van Rodv-
dien. I of polilióke richting
Spr. protesteert tegen den regeer, ngs-
diwang cp de gemeenten om Styirpcl. af lc
Lrekken voor pensioenpremie vaji de
•salarissen en de loonen
'Spr. vraagt of het onchristelijk is
zich te verzetten tegen het militairisme
Dit is loch niet vol te houden. Waar er
steeds wijziging is gebracht in de wijze
van voortbrenging, kan er toch geen be
letsel zijn in de Christelijke vvcreldlxe-
sthomvine om de wereld zoo te verande
ren, dat conflicten verhinderd wórden.
Ook lenen het antï-militairisme kunnen
de Christelijke arbeiders geen bezwaar
hebben.
Spr. behandelt nu de kwestie van -.ie
veiling Holland en de daaraan gedurende
50 jaar „weggeworpen millioenen, wat
foliin toegeeft Aan die geldverspilling
kan locli ook een Christelijk arbeider een
einde helpen maken
Daar naast staat de moreclc zijde van
het vraagstuk, wat, er op wijst, dat men
geschillen niet meer niet kanonnen en
vergiftige gassen moet uitvechten. Spr.
geeft 'n voorbeeld dal op 11 perc. gü'ond
Te Haarlem door 3 boeren op een dag
I 328.000 winst werd gemaakt, wat de
er op gebouwde arbeiderswoningen zeer
duur deed worden en daarbij was baron
van Harden broek, de sleenfabrikant, die
pleit voor het buitenwerking stellen van
alle sociale wetten
Spr zegt, dat juist krachtige organi
se alleen kan voorkomen dat zulke
toestanden blijven beslaan, en kan mede
werken ora in betere economische lij
den weer winst te behalen voor de ar
beiders.
Men moet gaan begrijpen, dal oorlog!
enzoovoorl niet natuurverschijnsels zijn
waaraan de menschen niets kunnen doen
Iel is een menschclijke plicht, mede te
verken, aan de bevordering van het
eigen belang, dat tevens is een algemeen
maatschappelijk, menschclijk belang
Spr eindigde onder applaus.
Met dapk aan den spreker en opwek
king ziinerzJijds tol het voren van pro
paganda er organisatie^, slool de heer
Korenhof de vergadering.
- Het 's reeds weder eenigen lijd ge
leden, dut wij iets meldden over de in
Mei te houden tentoonstelling van Handel
en Nijverheid.
~i: terenavond hebben wij daarom een
kijkje genomen op de wekelijksche bij
eenkomst der commissie voor do ten-
toor.sle'ling Dat, die commissie niet stil
zit, zullen velen reeds hebben gecon
stateerd aan het reclamebord, staande
bij de Koningsbrug en deze week zal
dit nog meer uitkomen als alom de aan
plakbiljetten zullen zijn aangebracht, zoo
wel in Middelburg zelf als in andere ge
meenten der provincie.
Maar wat niet naar builen wordt ge
zien .is dal hel aantal inzendingen nog
stpeds toeneemt, en dit reeds zeer groot
niettegenstaande de gelegenheid voor*
inschrijving eerst 17 Maart sluit. Voor de
twijfelaars onder hen, die voor een stand
in aanmerking komen, zal hel goed zijn
niet lc lang meer le twijfelen, willen zij
nog een stand naar hun keuze kunnen
hernat htigen.
Ook de nndere bijzonderheden ,dio wij
mochten vernemen,.; over de voor do
tentoonstelling gedachte, attractie, Oud-
Middelburg, doen ons nog meer dan de
eerste maal met overtuiging schrijven;
dal die attractie er een van bijzondere
beteckcnis 2al worden. Ook in dat afzon
derlijk deel der tentoonstelling is reeds.'
ZEVENGESTERNTE
Roman door Margaretha Bökmf
Naar het Duilscb door C. M de W.
(Geautoriseerde vertaling).
3£|
®en toevallige ontmoeting verleende
levenskracht aan Maria's besluit Op
de wandeling met Wilhelmina en Her
man Zevengesternte was Maria een eind
achtergebleven. Daar kwam j>lotscling
uit boscbnaadje een jong paartje
aan Een oogonWik bleef Maria staan
als 'X ware aan den erond vastgenageld.
Zü was verlamd van schrik het was
Rudolf Ellerubaum. De houtvester groet
te beleefde en passeerde haar zonder
2** .gebabbel met het jonge vrouwtje af
te breken Toen Maria voortliep, voelde
zij een wonderlijk, bijna pijnlijke leegte
in eich alsof plotseling een levensfunc
tie «tilstood Uit haar innerlijk btewust-
maakte zich een doffe afschuw los
een lvelangrijk deel der voor exposanten Ida re^tauralie van den toren in de afd.
beschikbare ruimte verhuurd (Gapinge, en van een adres van C. Din-
gemanse o a houdende verzoek ora ver-
Gedurende de maand Februari heb- laging der huur van de woningen in de
ben in deze geineetilp verblijf ge hou-1 aTd (iapinge, werden aangehouden tot de
den in totaal 5Q7 vreemdelingen, n.l I volgeiidi vergadering
-172 Nederlanders; 8 Belgen; 21 Duit- j Na breedvoerige bespreking van hel
schprs; I Engelschen en 2 Spanjaarden.adres van J. Dingemanse e a, U-ouden de
q{verzoek om het onderhoud van de weeg-
Uit VI issia ges .brug voor rekening dor gemeente le ne
Naar men pan de „Vliss. Crt." meldt men> werd m. a. st. besloten afwijzend
heeft de heer J. A. Hollaers, vanaf de op
richting, nu ruim 10 jaar geleden, di
recteur van de Vlissingsche Poslfanfarc,
als zoodanig ontslag genomen
Gisteravond hield de vereeniging
„Het Gnoene Kruis" le 'V 11 s sj n g e n
haar jaarvergadering in de trouwzaal ten
stadhuizc (ónder voorzitterschap van den
heer C. A. van Woelderen
Door den secretaris, den heer P
Landsman werd het jaarverslag over
1922 uitgebracht, waaruit o a blijkt,
dal hel ledeijtal steeg van 1817 lol
1918, dus mei 71. De wijkverpleegster,
zuster A. Algra heeft nxet „groole toe-
ijding haar laak verricht en niet minder
dan 5142 bezoeken afgelegd, in al deze
gevallen werd hulp verleend. Van de
verplcgings-artikelen werden 2293 maal
voorwerpen in bruikleen gegeven. De
rijwielbraneard werd 11 maal binnen en
i maal builen de stad gebruikt
Herinnerd wordt aan de nieuw ge
troffen regeling, waardoor voor verple
ging van de leden een vergoeding wordt
gevraagd van 10 cent tot f J, verdeeld
over 10 klassen en voor hulp bij beval
ling, afleggen en bij transport f 2 50 -f 10
verdeeld over 4 klassen
Ten slotte wordt herinnerd aan de ge-
Ivouden tentoonstelling voor volksgezond
heid en de hoop uitgesproken, dat waar
1923 begint mer zulk een belangrijke po
ging Lot voorlichting van de bewoners
der stad op het gebied der algemcenc
volkshygiënc, ook in het komende jaar dc
vereeniging vele lijdenden lot verlich
ting en steun moge zijn
Uit Walcheren.
Ook te Souburg is een comité van
dames bereid gewonden om op hel einde
dezer en het begin der volgende week
bij de ingezetenen rond te gaan, voor
het inzamelen van gelden als bijdra
gen stoor het aan li. M de Koningin
aan le bieden huldeblijk
In dc Vrijdagmiddag gebonden
raadsvergadering van V r o uwcpol-
der deelde de vporzilter mede, dat het
zich nog lc Veerc bevindende oud ar
chief der gemeente en dat der voormalige
gemeente Gapinge, met toeslemming van
den Rijksarchivaris in Zeeland naar de
gemeentekamer te Visouwe polder zal wor
den overgebracht, dat het voorschot der
rijks v ergoeding in de kosten van het o I
nderwijs voor 1923 is vastgesteld op
f9212, dat de (Opbrengst der plaatselijke
inkomstenbelasting en die van dc op
centen o]) de hoofdsom der Rijksinkom
sten belasting 1922/1923 door den inspec
teur der directe belastingen zijn geraamd
op respectievelijk f7900 en f2000, dal de
eerste termijn van de rijkssubsidie en dc
eerste én tweede termijn van de Pnov.
subsidie ten behoeve van de restauratie
van den toren in de afd. Gapinge respec
tievelijk gnoot f 5000 en f 1500, zijn ont
vangen, alsmede dat bericht is ingeko
men, dat de raad van Scrooskerke (Wo
afwijzend heeft beschikt op het verzoek
van voor gezamenlijke rekening over le
gaan tot den aanleg van een voetpad
van af de bom der afd. Gapinge naar hel
zgn kokhuis Al deze mededeelingen wer
den Moor kennisgeving aangenomen.
De behandeling van een schrijven van
den Minister van O. Iv en W. inzake
op dal verzoek te beschikken.
Op voorstel van den heer Keslelorf
werd met 6 legen 1 stem besloten ten
behoeve van liet onderhoud van de weeg
brug over het jaar 1923 een extra sub
sidie le verleenen van f 30 onder voor
waarde. dal in 1923 25 kub M grind op
dien weg wordt gebracht
Daarna deelde de voorzitter mede, dat
B. en W ofschoon de raad van Seroos-
kerke (W.) onwillig is bij le dragen in de
kosten van aanleg van een voetpad naar
het zgn. kokhuis, den raad voorstellen,
Lach tol den aanleg van dat voetpad te
besluiten. M a sl werd overeenkomstig
het voorstel van B. en W besloten
Bij dc rondvraag deelde de heer De
Kruo mede, dal hij gezien zijn leeftijd,
met de periodieke aftreding van den raad
zich niet meer verkiesbaar zal stellen
Deze kennisgeving werd mei leedwezen
vernomen
De A R. kiesvereeniging „Neder
land en Oranje' te St. Laurens heelt
haar 20-jarig bestaan Vrijdagavond fees
telijk herdacht Meer dan 100 personen
waren in de gezellig ingerichte Ger
kerk te samen gekomen, waaronder zioh
ook bevonden afgevaardigden \an den
Kerkerrad der Gerei kerk en van de
beide C.Iir Jongelingsvereenigingen. Ook
nir. de Veer, de voorzitter van do
Centrale kiesvereeniging was aanwezig
Do voorzitter, dc lieer P Boon, sprak
na gebed en bijbellezing een inleidend
woord over „Ernstige lijden en feest-
vieren?" Daarna kwamen de historische
verslagen van secretaris en penningmees.
ter, felicitaties van de reeds genoemde
afgevaardigden, terwijl icdei der be
stuursleden en de lieer 'Simonsc iets
ten beste gaf Mr. de Veer betuigde zijn
ingenomenheid, dal hij was uitgenoodigd
hij gaf daixr gafirne gevolg aan, ook omdat
St Laurt'ns, waar hij een deel zijner
jeugd heeft doorgebracht, tyem nog al
tijd trekt Van deze gelegenheid mankte
hij levens gebruik 0111 in hel kort te wij
zen op de belangen, welke bij de a.s.
Statenverkiezingen op het spel staan,
omdat de Pros Staten de leden van
de Eerste Kamer kiezen en dat, wil
de regeering krachtig stann, zij ook moot
kunnen steunen op een l'chtsrhe meer
derheid in die Eerste Kamer
Voorts wees hij nog op den invloed, dien
dc Stalen in de provincie hebben door
het kiezen van dc leden van Gedeputeer
de Stalen, welke macht /.eer groot is
Behalve de verschillende sprekers, luid
hel voor deze gelegenheid samengestelde
(zangkoortje een groot succes met de
liederen welke hel zeer verdienstelijk
ten gehoore bracht.
o
Uit Z u i d-B evelaod
In de gisterenavond gehouden alge
mee no vergadering van 'vrije kiezers lc
Ti e z e 11 n ge werden als candidaten
oor den gemeenteraad gesteld dc hee
ren no l.A. van der Graaff, 2 E. Ver
vaal. 3 M. Verhuist, 4 P Vermaire
o
Uil Noor d-B eveland
Vrijdagmiddag hield de gemeente
raad van o 1 ij n s p 1 a a t een openbare
vergadering, waar de heer .1. F. Dees
afwezig was met kennisgeving
Ingekomen was een bericht dat
voorlaan hel veerbootje om 5 45 jn
plaats van om 5.30 u. s namiddags van
voor een onbekend iets dat in haar ge
slapen had en dat zich nu weer deed
gelden om haar le pijnigen en bang le
maken. Maar dit dreigende iets ver
sterkt levens haar moed en haar voorne
men om een aanvullende inhoud le
geven aan haar beslaan. Als er eerst
maar andere belcngens in haar leven
kwamen, was er geen plaats meer voor
overtollige wenschen en sentimenteete
gevoelens ,die baar slccjils pijn deden
en nergens loc dienden.
Lodewijk was den dag na de begra-
Cenis naar Berlijn teruggekeerd. Inge
bleef eenige dalgen langer. In een langen
brief lind zij haar vriend alle gebeur
tenissen meegedeeld en dadelijk ant
woord van hem gekregen Men moest
zich schikken in iets waar toch( niets
aan le veranderen was. En zijn lief
jjoed schatje hoefde niet te seltreien
om de verloren millioenen. Nu had
Inge zich ook werkelijk geen oogenblik
werkelijk ongelukkig gevoeld Haar jong
hart was zoo vervuld van liefdes-geluk,
dat droefheid en telurstcelling van ge
heel uilerlijken aard slechts vluchtig
voorbij haar streken.
Dr. Schilling vertrok gelijk met Inge.
Tot Friedrichroda reisden zij samen.
Inge was een stille reisgenoot, Haar
gedachten ijlden den trein reeds vooruit,
den geliefde tegemoet. Vol belangstelling
bestudeerde Schilling het bevallige pro
fiel van haar jeugdig gezicht, waarach
ter de gedachten bloeiden als bloemen
achter heldere ruilen. Er was geen bij
zondere scherpzinnigheid toe noodig
den aard dier gedachten lc raden
,U heeft aan uw oom uw welwillend
sle vriend verloren, juffrouw Ingeborg
zei hij plotseling. „Zou u mij willen ver
oorloven zijn plaats le vervullen? Zou
u vertrouwen genoeg in mij kunnen
stellen om u lot mij te wenden als u
raad of hulp noodig mocht htebben
Inge verlrok haar mond een weinig.
„Ik heb altijd veel van u gehouden,
mijnheer Schilling, maar iedereen zegt,
dat wij het aan u te danken hebben dfcit
oom ons als 't ware onterfde. En dat
hindert mij natuuurlijk ook."
„Zie ik er uil als een erfenisjager
juffrouw* Ingeborg?"
„Neen, dal geloof ik ook niet van u.
JIaar u had uw invloed toch kunnen
gebruiken ten gunste van ons."
Schilling glimlachte „U lijeeft uw oom
niet goed gekend, anders zou u weten
dat hij niet de man was om zich in een
zaak die hij zelf voor "goed hield door
een derde te laten beïnvloeden. Gelooft
u werkelijk dat hij zich bij i'jet opmaken
van zijn laatste wilsbeschikking door an
dere beweegredenen liet leiden dan door
dc allerbeste?'
„Ik heb over zijn beweegredenen nog
niet nagedacht erkende Inge Ik hield
vreeselijk veel van oom. Peter en hen ook
niet boos op hem, dat hij ons op liplf
ranlsoen stelde ,wat dc erfenis betreft"
„Dal had ik van u wel gedacht. Daar.
om zou het mij plezier doen als u mij
in plaats Van den overledene uw vriend
schap en vertrouwen wou schenken."
,,'t Is mij goqd." Inge legde haar hand
in de zijne die haar werd toegestoken
cn lachte vroolijk. „Wij zullen ons bok
wel door de wereld heenslaan beroofd
van de miljoenen krans
Ulla en mijnheer Neumann stonden
haar op te wachten aan Inet station tc
Friedrichroda Zij keek wal teleurgesteld
naai* Koen raad uit. Maar dicht bij
Moritzheide kwam een heer le paard
naar haar rijtuig gedraafd en wierp haar
een groot bouquet viooltjes toe. Zelf ge
pluk!, juffrouw Inge' De eerste viool
tjes, ze bloeien nu achter de dennen,
de vijver. Welkom in Moritzheide'Toen
was alles weer goed.
„Ja mei de millionaire heerlijkheid is
het uit, Ulle," zei Inge 's avonds toen zij
alleen waren „Lo is nu ook niets hxeer
dan een eenvoudig jongmensch zonder
stralenkrans. Ben je daar al ingekomen
Ulla knikte „lo schrijft „twintig dui
zend mark op een geschikt oogenblik,
heeft hij lie ver v dan een half millioen
over dertig jaar Hij zal 'wel weten wat
liij wil."
Wal was die Ulla veranderd' Hoe
netjes gekapt zat het zwarte haar om
haar fijnbesneden voorhoofd ,en boe keu
rig en accuraat was haar toilet bij vroe
ger vergeleken' Inge knikte met een
gelukkige uitdrukking op haar gezicht
De liefde maakt iemand goed. Dat wist
zij Een mcnschenhart dat lief heeft
is als een pas schoongemaakte voor-
jr.arskamcr met open vensters, bloesem
en groen Stof en vuil 'zijn terdege ver
wijderd.
(Wordt vervolgd).