N#. Si.
Donderdag 1 Maart f923
IDDELBUR
166° Jaargang
KA.MEROV ËHZICHT.
Tweede Kamer.
Zitting van Woensdag.
Ln de eerste «oplage van dit nummer
herbalen we wat we in de tweede oplage
van ons vorig nummer kondou mcdedec-
len over dc interpellatic-V a n Ravo-
s t e ij n We behoeven er liier weinig
aan faoe te voegen, want veel nieuws
/al niemand daaruit leeren. De bedoeling
van den interpellant was blijkbaar sast
te stellen dal onze regeeriug wel de
regeering van Angora erkend heeft, hoe
wel die in oorsprong revolulionnair is.
Hij' zal dan "wel bij een volgende gelegen
heid daaruit de conclusie trekken dat
wij, dan even goed ook de revolutio
naire regeering van Rusland moeten er
kennen.
Toen ging dc Kamer verdei' met de
behandeling van de Huurommissiewet.
Hel diepst ingrijpende amendement
daarbfj was dat van den heer Scha
per Om de met rijkssteun gebouwde
woningen vóór 1920 gebouwd ook onder
de wet te doen vallen, daar zij nu bloot
staan de huurders daar van nu bloot
staan aan huurverhoogingen waarop zij
niet gerkend hadden.
Van de Minislerbank klonk echter het
woord „onaannemelijk", en hel voorstel
werd mei 52 legen 17 st verwierpen.
Maar aan den andereu kant werd ook
verwierpen een voorslel-K r ij g e r om nog
verder te gaan dan de regeering door
van deze wel vrij te stellen de woningen
boven een door B. en W. vast te stellen
huur.
Aangenomen werd alleen een voorstel
Zijlstra aan dc regqering de bevoegd
heid gevend om voor een gemeente te
verklaren dat de wet binnen zes maanden
na die verklaring geheel i<xf gedeeltelijk
buiten werking zal treden.
Vandaag stemming over de bioscoop-
well
(Men zie hel bericht van de ver
werping onder Laatste Berichten
Fin voorts de zomertijd.
BINNENLAND.
ONTEVREDEN KIEZERS.
Te Maastricht heeft zich onder de
Katholieken een be/.uinigingsbewegitig ge
openbaard ten opzichte van het gemeen
telijk beheer. Als gevolg daarvan rijn
in de lialh. kiesvereeniging eenige de-
balavtonden gehouden, waarna ongeveer
de helft van de zittende raadsleden zijn
weggestemd, waanonder drié "Wethouders.
Uit Stad en Provincie.
zöowel als slechthoorenden op te wek- de
ken zich bij de vereeniging aan te
sluiten.
Reeds hedenmorgen kwamen \e!e lre-
laugslellenden een kijkje nemen, wij her
inneren er aan, dat ook hedenavond nog
gelegenheid is de verzameling le zien
en van de zoo volijverige „Doovenmoe-
der", mejuffrouw Tine Marcus, en haar
helpers en helpsters inlichtingen en raad.
•eesies lief had.
daardoor
verdraagzaamheid. En dit verdi aagza
heidsideaal kruiil wel zeer bijzonder uit
in Nathan der Weise.
Spr Loonde dit aan door verschillende
fragmenten uit het drama le behan
delen, waar zwoveol vragen, dio dc ver
draagzaamheid, de liefde voor de mede-
mcnschen raken, worden gesteld.
Telkens worden 'daar tegenover elkaar
gevingen le ontvangen. Morgen hoeffYbesleld de lanatioke, de zelfgenoegza
me geloofsovertuiging, waarvoor alles wij
ken moet, en daartegenover de nieuwe,
ruimere denkbeelden, die zich daar niet
mee verzoenen kunnen.
Dit drama leerl, dat de waarde van
den ntensch niet afhankelijk is van zijn
geloot' of 'nationaliteit, eii hoe de liefde,
die op haar tijd en op haar plaats haar
plicht dioet, \Toeg of laat voor de men-
schcn of voor God gerechtvaardigd
wordt Van de drie geloof, hoop en lief
de, is de liefde hel hoogste Dat een
Jood een Jiristen kan zijn als de beste
snider hen.
Wanneer wij dit van een schrijver
als Lessing kunnen leeren, laai men
daar dan ook de gelegenheid toe op de
school nicl ontnemen!
Vóór de pauze, die de rede van den
spreker in twee dcele.n splitste, had
d. Kamp een schoone zangvoor-
drachl ten gelnoore gebracht, op den
lcugel begeleid door freule v. Ach'i-
ciiem Boogaerl.
heer lierman Snijders bracht dank
aan den spreker, wiens boeiende voor
dracht van eenige citaten uil Le wing's
met applaus was beloond, en sloot
de vergadering.
Woensdag had, -sedert dc oprich
ting, «le eerste algemeene vergadering
pleats van de Eerste Zeeuwsehc Schooi
en erkliyin De voorzitter, de lieer ir
D Blpemsnw gaf een kort ovcr/ircht
van hetgeen in 1iet afgeloopcn jaar ge-
->' bied de Niettegenstaande teleurstellen
de ervaringen werd solgehouden en thans
gaal het bestuur met vertrouwen liet
nieuwe j-ar in Hel terrein zal dezer da
gen in orde komen, terwijl een vrien
delijk geschenk, in den vorm van een
keurig hekje de vereeniging staat le wach
ten. Wel is alles nog klein, maag' de re
kening en verantwoording over '22 is
bevredigend en een overzichtige begroe
ting \cor 1923 geeft hoopvolle verwich-
t.ng Dit blijkt uit het hierop uitgebrach
te jaarverslag van dé penningmeesleres,
mevr. v d. Veur, aan wie voor naar
nauwkeurig beheer onder dankbetuiging
werdt gedechargeerd
Hierna wordt besloten het aantal
tuintjes op 10 te brengen ,elk ter grootte
van plm 25 M8; en van elk stuk gereed
schap nog een 5-lal aan le schatten Ge
werkt zal worden in 2 ploegen, 1 op
Woensdag eu 1 op Zaterdag Het Uflin-
geld blijft -1 m. f 0.75 per kind.
Het aantal leiders beslaat thans uil oen
'J-Ird heereu, allen tuin en landbouw-
ondevsvij/.crsterwijl een 4-tal dames als
reserve-leidsters optreden. De beide tuin-
bouwondcrwijzers, hier Ier slede ,zullen
Sti de eerste plaats de leidiug hebben,
elk van één ploeg meer in l' bijzonder
Hierna wordl door den heer C. de
Nood nader 'l zaniplan voor jongens- en
nvüsjesluinen Ier tafel gebracht, wat on
geveer conform wordt vastgesteld De oer
ste zullen procenldsch "meer groenten
bevtdien; de anderen meer bloemen
Nadat nog enkele /aken bij de rond
ing waren afgedaan, werden bij een
rop gevolgde stemming lot bestuurs-
hn gekozen de liecren Koole en v d
Weel; terwijl ook mej. T.'Schouten stem
men op zïcli vereenigde. 1
H.erna deelde de voorzitter mede, af
te Ireden als zoodanig, en dankte de ine
debesluurslcden vooral voor de aangc-
iiime degelijke samenwerking terwijl hij
;fch bereid verklaarde voorloopig de.
leiding nog te willen behouden, lot het
werkplan zijn normaal verloop /al heb
ben
- Gisteren had een aanrijding plaats
lp den hoek van de Molstraat en de Sin
gelstra al lusschen een wielrijdsler, dio
signalen had gegeven en een jongen,
die ook per fiets was, maar die bleek
geen bel te hebben. Deswege Is proces
verbaal legen hem Opgemaakt.
Uit Vlissingea
Tc VI is sin gén geraakte gisle
rën op hel haveifterrein een Il-jarig
jongetje met zijn voet bekneld lusschen
een draaischijf voor locomotieven. Er
moesten bouten worden losgekapt om
Spr. vindt de beschikking in elk ge- den jongen te bevrijden. Eerst werd
val niet goed. Een andere was ineerjde kleine per brancard naar zijn w
in overeenstemming geweest met hel be- ning gebracht en later naar hel St Jo-
treffende artikel over de neutraliteit van seph ziekenhuis.
het onderwijs. En daarom ook is e>'{ o
een beweging ontstaan voor de vrijheid, j Uit Walcheren,
om bij de groole schrijvers le zoeken j In een dezer dagen te Middel-
naar het heldere licht, en legen 't dwin- j burg gehouden vergadering van ver
gen van anderen hun meening in- i tegenwoordigers van de gemeenten op
gang te doen vinden Walcheren (uitgezonderd Middelburg en
Spr. ging daarop in bet kort Lessing'? Vlissingen) werd besloten alle mogelijke
sche en andere gegevens oin hel nul leven na, een man, een der giioolslen medewerking te verleenen tot liet doen
der vereeniging aan le tioonen en goed- onder de Vrijmetselaars, die de vrijheid 'slagen van de plannen van iiel Lands
Uit Middelburg.
Onze gemeenteraad lijkt in den laat-
slen tijd wel een boom die gekandelaard
wiordt Dikke takken gaan er af. Eerst
moest de heer Adriaanse bedanken
wegens verandering van domicilie; toen
kwam het bericht van hel aanstaand ver
trek van den heer van Schouwen; en nu
weer kunnen we de juistheid bevestigen
van hel reeds als gerucht aan ons be
kende bericht dat de lieer Broudewijnse
voornemens is zich niet herkiesbaar le
stellen bij de bomende verkiezingen.
Naar wij vernamen gelden daarvtoor ver
schillende beweegredenen, waarvan ech
ter de voornam-ste is; gebrek aiui tijd.
Alle drie deze'leden waren personen heeft. En honderden en duizenden in
van invloed in den Raad. De heer Boude- 'den lande willen Inch ook, dat de jon-
wijnse nam d aarbij! npg een geheel bijzon,- ge menschen in aanraking vvoi-den
enzelfde inslrumentendag te Vlissingen
plaats in het voormalige burgerweeshuis
De loge „La Gompagnic Durable"
gaf gisterenavond in de Concertzaal a 1-
li i o r een inlrvodnctieavond, waarop Ds.
Juniod, van Den Haag, een lezing hield
over „Verdraagzaamheid iu verband met
Nallian der Weise van LessingDc zaal
as gi'ioolendeels /bezet
De voorzitter, de heer Hermijn Snij-
■rs, leidde den spreker mei een enkel
woord in, er op wijzend, dat dc loges
geen propaganda maken om leden le
en, djocli er "wel voor zorgen, dat er
bekendheid >ook builen engeron kring
gegeven wordt van de beginselen. En
een van de hoofdbeginselen der orde
's, dat zij verdraagzaamheid aankweekt,
•n alles tegengaat, wat geest en gemoed
verdeelt.
Dis. Juniod wees in de eei'ste plaats op
het bekende gezegde „kleine oorzaken,
groote gevolgen."
Nu is een eenigszins moeilijke kwes-
om van eéu ministeriecle lieschikking
van kleine loorzaken tc sjorcken, maar
de gevolgen dier beschikking zijn in elk
geval zeer gnoot geweest, heeft een liee-
beweging in den lande tengevolge
gehad, nicl alleen in onderwijskringen,
dicli ook bij de verschillende loges, bij
do afdcelingen van den Protestanten
bond, en verschillende andere veréeui-
gingen van geestelijke ontwikkeling
Met die ministéi'iéele lieschikking be
doelt spr hel bekende feit, dat de Mi
nister van Onderwijs einde Mei 1922 de
uitspraak 'der .onderwijsinspectie bekrach
tigde, waarbij vaft de lijst van boeken,
die in den cursusbehandeld zouden
worden, op de R. H B S. te Amers-
fioord, geschrapt werd Nathan der Wei-
van Lossing en Goethe'3 L'ausl
Over deze beschikking is daarop in
de Kamer geïnterpelleerd, en 'uit het
antwoord bleek, dat beide werken on-
geschikl voor de behandeling waren be
vonden, omdat in de Nathan der Weise
gedeelten voorkomen, die voor de R.
jeugd onstichtelijk kunnen zijn, eu
omdat de levensbeschouwing, n'eergelegd
in Goethe's Faust in strijd is met de
Christelijke levcnsbeschmiw ing
Deze uitspraak is aanleiding geweest
l een groote pro- en contrapolemiek in
de verschillende bladen Er ontstonden
twee stroomiilgen Een die het beper-
kende autoritaire ingrijpen, zooals het
zich hier geuit heeft, voorstond, eu een
die een voorliefde voor de ruimte van
blik, vrijheid van bewegen en mildheid
van opvatting loont.
De tweede slnooming stelde dc vraag
is dit hel begin van een bepaalde ge
dragslijn, uïtboopende op een /éér uUg<
breide censuur Zij vroeg zich al, of
men zal behouden het vrijheidsbeginsel.
Of dat langzamerhand aan het open
baar fonder wijs de boeien, en banden zou
den worden aangedaan
En waarlijk, nocll in de Nallian dei
Weise, noch in de Faust komt iels
v.oor, dal voor andersdenkenden 1111
schien meer sloolend zou zijn, dan wat
zij icdcren dag om /ich iieeu kunnen
zien, en dal toch ook recht van bestaan
derlijke plaats in, ais (Onafhankelijk lid,,
staande buiten eenig partijverband. Als
voorzitter van de commissie van Fin.
heeft hij wel het leeuwendeel gehad van
het vele niet-polilieke werk dat die com
missie in de laatste jaren verriciht heeft.
Hedenmorgen hebben wij een be
zoek gebracht aan de bovenvoorzaal van
de stocileil „St. Joris", waar de afdeeling
Middelburg en omstreken van de Ver
eeniging van Slechlhioorenden een istru-
raentendng houdt Daar zijn tal van in
strumenten, ook electrische, geëtaleerd,
die den slechlluoorenden de mogelijkheid
bieden anderen le verstaan en Zoo hun
leven te veraangenamen. Grootendeels
kennen wij deze instrumenten nog van
vroeger, toen de groote tentoonstelling
dor vereeniging hier werd gehouden,
maar toch zijn er ook weder veel nieuwe
waarbij vooral de aandacht dient te wor
den gevestigd op die van celluloid, die
door hun licht gewicht door velen ge
kozen worden boven de koperen instru
menten Verder zijn er geëtaleerd de
pnopaganda-artikelen der vereeniging en
de sinds de vorige maal nog aangevulde
verzameling van kwakzalvers-artikelen op
het gebied der bestrijding van de doof
heid.
Aan de wanden hangen tal van grafi-
brachl met de ideeën en de idealen
van grpote denkers; laat men dan
ook de uitingen, die daarin voorkomen,
van zuiveren liberalen jjeesl getuigend,
voor lief nemen Voor hen, die dat
niet willen, laai de wet toch gelegenheid
genoeg open om zich anders in te rich
ten.
Einde Juni verscheen echter een
communiqué in de dagbladpers, dat er
nog iets anders achter zat, dat n.l. de
Minister niet zpn hebben medegewerkt
aan de oprichting eener bijzondere H.
B. Sdat belanghebbenden toen niet
hebben aangedrongen op subsidie, maar
hebben gecapituleerd oj> voorwaarde, dat
de bewuste werken on dc boekenlijst
moesten worden geschrapt
Het was dus een geldkwestie eigenlijk,
terwijl in het eerste antwoord hel prin-
cipieele naar voren was geschoven.
Huldiging? Comité om ter gelegenheid
van het zilveren Regeermgs jub.leum
van H M. de Koningin in September
a.s een groots'che belooging te houden
te Amsterdam en, bijaldien H M. Middel
burg mocht bezoeken, ook afüfiér
De bedoeling is* gelijk bekend
dat in Amsterdam -2 leden v;ui elke
vereeniging, die daarpan wetischt deel
te. nemen, en in Middelburg de gansehe
rereemging, zoo mogelijk voorzien van
«-aandels en banieren, voor Hure Mhjes
teil verschijnen en op de/e wijze mede
persoonlijk van hun trouw en gehechlt
heid aan Haar en Haar huis doen blij
ken.-
Alle vei'eenigingen zijn ahcöo welkom
en juist op de vertegenwoordiging van
liet zoo schilderachtige Zceuwsche cos
tuum op deze betooging, wordl ten zeer
ste prijs gcsleld
Tot dit doel nu zijn m elk dezer ge
meenten op Walcheren circulaires met
rugenlijsten aan de burgemeesters ver
zonden, en worden de yerecnigingen, die
in aanmerking wenschen (e komen, om
aan de betooging deel tc nemen, uiige
noodigd een vragenlijst a( le halen, in
vullen en bij den burgemeester in
leveren, uiterlijk 10 Maart 11 s
o
Uit Zuid Beveland
laar ,,De Zeeuwverneemt heeft de
heer Iloulekanier le K I o e l i n g c, een
uilnoodiging ontvangen om omstreeks
Pinksteren een zanguitvoering ie geven
Folkestone met een koor van Zuid-
Bcvelandschc jongens en meisjes, in na
tionaal costuum gekleed. Wellicht gaat
de reis ook naar Londen
De lieer M Karelse, weihouder,
S c li o r e wenscht bij de verkiezing
voor lid van den raad nicl meer in aan
merking Ié komen
Kerkvoogden en notabelen der Xed.
Herv K fe 11 o e d e k e n s k o r-k t* heb-
1011 sfwii/end beschikt op het verzoek
van diverse bandgebruikers om vermin
dering va 11 pacht wegens de malaiso in
be l landbouwbedrijf.
Dinsdagavond trad le Ierse kc in
..I Len ilaezer" voor 't Nutsdeparlek
al jj de heer Paltist van Middelburg
mei zijn bekende lezing met lichtbeelden
over Zeeuwsch Vlaanderen llij had een
belsngslellend gehoor en de opkomst was
zeer beirodigend ongeveer 80 personen)
U i L Noor (1-B eveJand.
Door „Hel Groene Kruis le o-
I il 11 p 1 a a 1 weid Dinsdagavond een al-
;e»necne vergadering gehouden ten huize
hq A. Verbriig, bijgewoond door een
.eer groot aantal leden t il het verslag
.n den secretaris bleek, dat hel aantal
leden was gestegen van 338 lol 436.
In hel afgeloopcn jaar werden 193 arti
kelen uitgegeven. V in af Juin zijn dooi
de j usler 215 bezoeken afgelegd voor dc
l.b.c bestrijding terwijl bovendien t'13
huisbezoeken met verpleging er bij plaats
lu.dden. Déze huisbezoeken golden 17
gezmnen
l il dc rekening van den penningmees
ter lileck ,d»t de uitgaven voor het Groe
ne Kruis bedroegen f 9-12 15, de inkom
sten I 597.49J/2, dus een lekort win
1' 3-14 G5i/2. Uitgaven voor de t.b.c. be
strijding f 687.46, inkomsten f 236 89, dus
een tekort van f 450,57. Het tekort be
droeg in totaal f 795 22Va, zoodat op 1
Jftn 1923 nog een saldo overbleef van
536.35.
De aftredende bestuursleden de !iee-
n Jv. Woliers ,1. van Dis en H M.
II ai inguian werden allen herkozen
Nu kwam aan de orde de le/ing mei
lichtbeelden door dr. A J Hoorweg
van Middelburg tover luberculosebestrij-
ding De spreker legde er in zijn lezing
ooral den nadruk op, dal voor Zeeland
een sanatoittum hoognoodig is, en wek
te de aanwezigen op om al liet mogelijke
le doen om tol dat doel te geraken.
Verder zette hij zeer duidelijk uiteen,
wal met hel consultatiebureau beoogd)
werd Jammer was liet, dat na het suc
ces met de mooie lezing de lichtbeel
den moesten mislukken, want zij waren
dioor een defect aan de lantaarn zoo on
duidelijk ,dftt slechts enkelen ze goed
konden onderscheiden
Met dank woor de groote aandacht
voor zijn lezing eindigde de spreker na
nogmaals aan ieder aangeraden te heb
ben al zijne krachten le besteden ter be-
slrijding van de gevaarlijke ziekte, die
jaarlijks alleen in Zeeland 270 sterfge
vallen eisclil.
o
Uil Schouwe n-D uiveland
In de Dijkraadvergadering van den
f.slainilcuzen polder Burgh en Wcsl-
1 a nd ic tot waterbouwkundig ambtenaar
benoemd de lieer 11 vin Rooijen te Rot
terdam.
o
Uit Z e e u w s 0 h-V 1 a a n d e r e a W. D.
Voor een dertigtal belangstellenden
zclle liet lid der Tweede Kamer "R de
Boer in hel café de Jvenlioorn le Oost-
burg Maandagavond in een kalme eu
op de oranje band
Q/azen buisje 75 cents.
Pop/erroi 60 cents.
(zoo spoedig mogefyk re geörvlPen).
duidelijke, mei Aandacht gevolgde rede
hel doel der plattelandsheweging uiteen
Hij word ingeleid door oen heer J le
Clerck, landbouwer le Relranchciuent
De spreker schetste liet ontstaan van den
Plattielandevsbond uil een gevoel wan
ontevredenheid Sjt herinnerde aan den
tijd, dal voedsel tekort dreigde; de boer
moest er in voorzien ]s cr waardecring
voor hem uil voort'-'esproken^ Geen
sprake van getuige uitlatingen in kran
ten, die spr voorlas. Er werd gesmaald
op den ..conservatieven boer die zoo
rijk heet geworden le zijn.
De landbouwer is echter nicl con
rvatiér, al wil liij zich niet aanpassen
aan hel mondaine stadsleven, hij is
sober en eenvoudig Dc mentaliteit van
den boer wordt niét begrepen, vandaar
dc foutieve bcoordeeling Nu de gunst
der lijden koerende is en er wellicht
moeilijke jaren voor deur staan,
nu uioel de hoer liet verdwenen geld
opbrengen Spr is geen grar ér in dezen
zin. dat hij niet anders dan landbouwers
zou kennen op hol platteland, hij weel
dat daar Ja! vtitl Ambachtslieden, veld-
arbeiders en ook .imbleuai-en zijn, zij
rillen hebben belang bij een welvarende
landbouwbevolking, waarom /ij dan ook
allen bij elkaar bchonren. Spr uitte
de hoop dat alle pLillolandsbewonevs dit
zouden inzien, op<lal er een eind koine
aan de niinderwi. nlige bejegening vran
Jen bewoner van hél platteland
De plattelandei'sbond wil geen schei
ding, liij wil allen onder zijn vaandel
veveenigen/.ijn afgevaardigden /.uilen
liiel nitsluilcnd oog hebben voor land
bouw leestenden, maar ook volle apn-
daeht schenken aan /-ken van siiijeep-
aari, liandel en nijverheid en onderwijs
Spreker besloot zijn rede met een
opwekking lol de aanwezigen, te gevoe
len voor de gedachte van den Bond
Van de gelegenheid lol liet stellen van
vragen werd door eenige aanwezigen
gebruik gemaakt
Op uitnoodiginfi van de pas se
deel eenige weken geleden cpy/rielite
We°t Zeeuwsch Vlaamsche afdeeling van
het ,Alg. Ned Verbond trad de heer
Lfltu.aire, lecraar aan de HBS Maan-
avond in het café ..de Eenhoorn te
Oost burg oj) inel een rede over het
Vlaamsche activisme Hij werd ingeleid
en aan de vergadering, een vijftigtal be
langslellenden, waaronder eenige dames
rvoorgesleld, door ds Ruijtenberg, die
iu zijn i poiiingswoord 111 korle trekken
schelste, wit de groot-Nederlandsche be
weging wil n 1 liet vormen van een een
heidsband lusschen al dc leden van ,,Ne-
derlandschen stam dus niet enkel lus
schen tien, die van den Dollar lot de
Schelde wonen, maai ver over de gren
zen, d!e hand /al omvatten zoowel do
w'er ui>llioen Zuid-Ncdcrlanders, als dc
lien-lui?cndlallen Nederlanders, die huis
vesten in Oost- en West-Indiö, in Ame
rika en Afrika
De heer Lunaire begon zijn rede met
een terugblik le werpen op het België
van vcoi den oorjog, schetsend de stSef-
muederlijkheid waarmede liet Vlaamsche
volk slecJs werd behandeld, ,ian de
hand van duidelijke cijfers liet hij zien,
hoezeer Wallonië hol lievelingskind der
colilercenvolgendc regeeringen is ge-
wee.sl en hoe, speciaal in zaken van on
derwijs, ue ongelijke reclitsbcdceling? tol
uiting kwam Vlaanderen werd hel land
van minachting eu verdrukking en hel
is een fout v in het volk geweest ,dnt het
nicl onmiddellijk krachtig heeft gepro
testeerd tegen zoovelerlei aanranding
van zijn stamfierheid, maar zich ge-
dnldig liet vertrappen.
Toen eclitei' de oorlog uitbrak,
