No, 304
Woensdag 27 Dacemhe* 1922«
103" Jaargang
BINNENLAND.
Uit Stad m Provincie.
M3B$&
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel
ONBEHAAGLIJKE HINGEN.
Het. eind van dit malaise-jaar brengt
nog even een van de meest onbehaag
lijke dingen van uie malaise onder de
aandacht, n.l. de onverantwoordelijke
wijze waarop sommige directies van
naamlooze vennootschappen hebben ge
speeld met de belangen van de aandeel
houders en vaft anderen, door den
slechten toestand van de financiën ver
borgen te houden, dikwijs door (lie on
gunstige resultaten te verdoezelen in nog
veel gewaagder ondernemingen. En daar
naast staal dan de verbijsterende gemak-
kelijkhe d waarmee het de directie moge
lijk was de commissarissen om den tuin te
leiden, of althans hen in zoo'n stemming
te brengen dat ze de zaken lieten zoo
als ze waren.
Het eene stuk van dien aard is Jiet
rapport van curatoren uitgebracht in het
faillissement van de. Zuid-Holl. Crediet-
vereeniging. Het andere is het verslag
van den rechter commissaris inzake de
Algemeene Maatschappij van Levensver
zekering.
In beide gevallen bestond de slechte
toestand reeds lang vóór den oortog, en
werd door de gevolgen daarvan slechts
de laatste stoot tot den val toegebracht,
bracht.
Enkele aanhalingen uit die verslagen
als bewijs.
In het rapport over de Z. H. Crediet-
vereen. leest men o.a.:
„Van 1893 op een hellend vlak, werd,
om de Vereeniging staande te houden, op
lichtvaardige wijze op crediet-aanvragen
ingegaan, de geleden verliezen üi de
boeken over enweer geboekt om ze te
kunnen „wekboeken" en werden de jaar
balansen versierd met cijfers, welke wel
met de boeken klopten doch met de wer
kelijkheid in strijd waren. De ge-
«amoufleerde 'bedragen werden steeds
grooter en de balansen steeds meer ge"
flatteerd. Hoe dit alles aan de aandacht
van den president-commissaris is kunnen
ontsnappen, die van Mei 1905 tot Sep
tember 1907 mede-directeur is geweest
en voor wien dus niets geheim was of
kon worden gehouden, is curatoren een
raadsel.
De van Maart af in ongewoon sterke
mate toenemende opvrage van spaar
boekjes en andere deposito's vermocht
geen achterdocht of bezorgdheid ver
wekken. Hel moest eerst Augustus wor
den, toen er niets meer aan te doen viel,
dat commissarissen tot inzicht kwamen,
dat zij het toezicht hadden op een te
eenenmale verloren onderneming.
Op de commissarisvergadering van 3
Aug. werd o. m. ook geconstateerd, dat in
den post diverse debiteuren, op de ha-
lans 31 Dec. 1921 voorkomende met
f 1.926.329, dus als actief, een 'bedrag
van f 1.268.861, ten minste, was opge
nomen, dat volkomen waardeloos was
omdat die debiteuren nimmer aan hun
verplichtingen zouden kunnen voldoen."
En in het zeer lijvige rapport van
den rechter-commissaris inzake de „Al
gemeene" komen bijv. zinnen voor als
deze:
„Men bleef zich telkens voeden met
hoop, die evenveel malen in rook ver
vloog, pe winsten, die door Nederland
en Ned.-Indië werden gemaakt, werden
meermalen voor het grootste gede
verslonden door de bijkantoren, terwijl
hel Russische bedrijf zoodanige offers
eischtc, dat zij een aanzienlijke verzwak
king der maatschappij meebrachten."
Ten einde door te kunnen hollen op
den ingeslagen weg, heeft men telkens
opnieuw door wiskundige drogredenen
en kunstgrepen verdere gedeelten van de
wiskunstige reserven „afgeknabbeld" (het
woord is van den Rechter-Commissiaris).
Men heeft langen tijd opzettelijk gebruik
gemaakt van één zelfde sterftelafel voor
overlijden en lijfrente, wetende dat hier.
door het financieele resultaat moest wor
den geflatteerd. Men heeft aan de ver
zekerden met winstaandeel, in verband
met hetgeen concurrenten deden, winst
uitgekeerd, ook wanneer de winst dit
eigenlijk niet toeliet, omdat men dit als
een, uit reclame-oogpunt noodige uitga
ve beschouwde. „Men ging niet na, wel
ke winst er Was, en wat dus voor de
verzekerden 'beschikbaar kwam, maar
men bepaalde, wat noodig was voor
winstuitkeering op de basis van li/s pCt
der totaal betaalde premiën en voor di
vidend op verplichte en niet verplichte
stortingen op de aandeelen, en bepaalde
hiernaar de winst die men noodig had.-"
Ernstige kritiek wordt uitgeoefend op
de wiskundige adviseurs, prof. van Geez
en later prof. H. de Vries.
„In de commissarissen-vergadering van
19 December 1908 stelde de commit a
ris, mr. .T. Luden, de vraag, „of wij
over het bedrag onzer reserven ul li
nie 190/ gerust kunnen zijin, een vraag,
voor ons van' overwegend belang, om
dat in verhouding tot den omvang onzer
verplichtingen ons maatschappelijk ka
pitaal zeer gering is." Prof. de Vries
antwoordde, „dat er geen reden is om
te twijfelen aan de juistheid der reser.
ve-berekening."
Do Rechter-Commissaris leekent hier
bij aan, dat het niet de vraag was of
de grondslagen van dien aard wai'^,
dat men met gerus,Uieid de toekomst
tegemoet kon gaan, hetgeen reeds door
het ontbreken van iedere veiligheids
marge niet het geval was.
Voorts wordt echter door den rech
ter-commissaris gewezen op het zich
neerleggen door de commissarissen bij
volstrekt ontoelaatbare balansen, waarbij
o. a. het opzettelijk niet vermelden van
de opslagen voor onkosten der wiskunsti
ge reserve van 1907 tot en met 1919,
omdat die den toets van billijke kritiek
niet zouden kunnen verdragen, niet als
beheersfout, maar als „ongeoorloofde
handeling" wordt gekwalificeerd.
En bovendien wijst de rechter-commis
saris op het gemis in de directie van
een voorzichtig en tevens krachtig direc
teur-financier.
'VSWV'£r>r7~~'Z
tfen behoeve
van
Is het wonder, dat het lezen van der
gelijke rapporten wederom gevraagd
wordt, wanneer er eindelijk eens iets
zal komen van het reeds in 1910 inge
diend ontwerp inzake de regeling van
de N. Vennootschappen.
Voor het Levens verzekeringsbedrijf
heeft men nu ten minste een juist dezer
dagen door de Eerste Kamer aangeno
men wel die het onder controle stelt.
Maar het geval van de Z. H. Crediet-
vereeniging herinnert er, aan, dat er nog
andere maatschappijen zijn (men denke
bijv. aan de Chr. „Amsterdammer") waar
bij het bedrog der directie en de blind
heid der commissarissen tot zulk een
financieele benadeeling van aandeelhou
ders en crediteuren hebben geleid, dat
publiek '*ic.h verbaasd af waagt, of dat
alles nu maar straffeloos kan geschieden.
cobs, f 1200;
Oosterland,
Bouwman, f 420;
O u d-V ossemeer, ten behoeve van I
A. Gunter (restant), f 200.
Sas van Gent, ten behoeve van de
Zeeuwsch-Vlaamsche Tramweg Maatsch.
f 1000. --
Door den Minister van Arbeid is
ten behoeve van woningbouw (premie
bouw) toegekend asm de gemeenten:
Haamstede, f 600 voor een woning
van A. Leeuwe;
V1 i s s i n^ge n, f 600 voor een woniug
van M. Maas.
DE S. D. A. P. EN IIET KONINGIN NE
EEEST.
In een beschouwing in „Het Volk"
wordt het standpunt van de S. D. A. P.
ten opzichte van de viering van het
25-jarig re geer i n gsj u bi 1 e u in van de Ko
ningin aangeduid als: Onthouding van
medewerking en onthouding van tegen
werking.
In dien gedachtengang heelt htei partij',
bestuur ontkennend geantwoord op 'n
vraag of door partijgenooten zóu kun
nen worden meegewerkt aan de samen
stelling van een Gedenkboek. Maar
daarentegen keurt het blad hel af dat
de soc.-dem. raadsleden in Noord-Holf-
land hebben besloten te weigeren gele
genheid te geven tot het doen fotogra
feeren van de gemeenteraden ten be
hoeve van dat gedenkboek. Het blad ziet
niet in waarom soc.-dem. raadsleden het
nemen dier foto's onmogelijk zouden
moeten maken.
EEN AANKLACHT TEGEN BEN
BURGEMEESTER VAX WORMUR-
VEER.
Op voorstel van wethouder Binnendijk
(soc. dein.) besloot de raad van Wior-
meryeer, naar de „Tel", meldt, met zes
tegen vijf stemmen een aanklacht in te
dienen bij den procureur-generaal tegen
den 'burgemeester van Wormerveer, op
grond van het feit, dat deze zich in open
bare raadszitting zou hebben uitgelaten
over aangelegenheden, besproken in ge
heime zitting, ten opzichte waarvan ge
heimhouding was opgelegd. Men was
evenwel niet algemeen van meening, dat
een besluit tot geheimhouding was ge
nomen en uit de notulen der geheime
zitting bleek zulks evenmin.
Een van de niet-sociaal-democraten, de
heer Ferf, stemde vóór het soc.-dem.
voorstel, blijkbaar om een beslissing uit
te lokken. Dg heer De Boer onthield
zich van stemming. De lieer Ferf ver
klaarde nog, dal ook hij een aanklacht
zou indienen, n.l. tegen wethouder Bin
nendijk.
Uit M iddel burg.
Op uilnoodiging van de afd. S. D. A.
P. sprak alhier het Tweede Kamerlid,
de heer J. H. F. van Zadelhoff, Maandag
middag over „Vrede op aarde, door ont
wapening."
De kleine zaal van het Schuttershof
was geheel bezet. i
In een gloedvol beloog, schetste de
spr. den toestand, waarin wij thans leven,
onder de regeeringen ,die nog steeds van
meening zijn dat geschillen met de „wa
penen der barbaren" moeten worden be
slecht. Zoo haalde h(ij o. m. aan het feit,
dat juist in de afgeloopen dagen de oor-
logsbegrooting in de Tweede Kamer door
de politieke christenen is aangenomen en
hel deze zijn, die tb|ans op het Kerstfeest
mede zingen van „Vrede op Aarde".
Daartegenover stelde hij het feit, dat
de moderne vakbeweging (Internationaal
Vakverbond) en de S. D. A. P. huil leuze
ran „Ontwapening" 'hebben aangeheven
cn is hij van meening, dat door de goed
georganiseerde macht van de arbeiders
klasse het mogelijk zal zijn iederen oor
log te verhinderen, waardoor het Kerst
feest werkelijk als; een vredesfeiest kan
worden gevierd. Spir. oogstte een dank
baar applaus.
Zondagavond werd door een baan
wachter op de spoorlijn enkele bonder,
den meters van het station alhier in
de richting van Vlissingen het deerlijk
verminkt lijk gevonden van een mans
persoon. Daar het lijk op Koudakerksch
grondgebied lag, werden de burgemees
ter en de veldwachter van die gemeente
gewaarschuwd, en werd liet lijk naar Kou-
dekerke vervoerd, het is gebleken te
zijn van een ruim 45-jarig weduwnaar,
vader van 7 kinderen, uil Vlissingen,
iemand, die veel misbruik maakte van
sterken drank.
-o
Uit Vlissingen.
Bij de gedurende de Kerstdagen te
Vlissingen gehouden kanarielenloon-
«telling werden de volgende prijzen be
haald:
Klasse I, 4 vogels eigen teelt, 1922:
eerste prijs J. van Ham, Tilburg; tweede
F. A. Schoep, Tilburg; derde F. van
Raak, Tilburg; vierde C. A. J. Hier.
wijnen, Middelburg.
Klasse II, 2 vogels,•- eigenteell 1922,
eerste J. van Ham; tweede A. Swarl, Vlis
singen; derde J. de Jonge, Vlissingen;
Klasse III, een vogel eigen teelt 1922,
eerste J. C. Janse, Middelburg; tweede
F. A. Schoep, derde L. van Velzen,
{Souburg.
Klasse IV, 4 vogels open klasse, eer
ste A. Roos, Vlissingen; tweede J. de
Jonge, derde A. Kuipers, Vlissingen;
Klasse V, 2 vogels open klasse: eer.
ste J. Gahriêlse, Middelburg, (na loling)
tweede F. Mommers, Tilburg; derde J.
Tromp, Vlissingen.
Klasse VI, een vogel open klasse: eer
ste J. van Damme, Middelburg; twee
de G. Janssens Tilburg (na loting); der
de J. Haaijman, Middelburg.
Klasse VII, poppen eigen teelt 1922,
eersjte J. Tromp', tweede J. de Jonge.
Klasse Vila, poppen open klasse, eer
ste J. de Nooïjer, Vlissingen, tweede
F. de Nooïjter, Vlissingen.
(Ingez. Med)
krachtig optreden van den werkman J.
v. W. is het te danken dat het vernie
lingswerk zich niet voort kon zetten. An
ders zouden spoedig twee gezinnen dak
loos zijn geweest.
Dinsdagnacht of vroeger is op de
hofstede van R. te S chore door op
schuiving van een raam in een onbe
woond vertrek een naaikistje, waarin
een aanzienlijke som gelds weggenomen
iiet moet het werk zijn van iemand die
door en door bekend is met de huiselijke
toestanden. Aan de politie is kennis ge
geven ran 't gebeurde.
Uit Noor d~B eveland.
Door de beheerders van het electri-
citeitsbedrijf te "Wii ss e n k e r k e is. Vrij
dag jl. besloten tot het aanschaffen van
eene draaislroomgenerator en het aan
brengen van meiers in de huisleidingen.
Eerlang zal dus de wensch der inge
zetenen. -om naar 't gebruik te betalen
in vervulling gaan. Door de nieuwe ma
chine hoopt men het licht nog ie verbe
teren
De-geldleening, voor een en ander noo
dig, zal betaald worden uit de halen
die 't bedrijf thans reeds heeft opge
leverd en die welke uit de toeneming der
aansluitingen te wachten zijin.
lijken druk zou leggen in verband met
den datum van hunne aftreding.
Met het oog daarop hebben wij een
nader besluit genomen, waarbij de thans
geldende jaarwedden met 15 pCt. zullen
worden verlaagd voor die burge
meesters, die voor de eerste maal met in
gang van 1 Januari 1923 of later worden
benoemd.
Dit besluit is thans aan de goed
keuring der Kroon voiOfgelegd-
Mede om de redenen, ontvouwd in
den hierboven aangeliaalden brief, komt
het ons evenwel billijk voor, dat ook de
op 1 Jan. 1923 in functie zijnde titularis
sen een offer aan de tijdsomstandigheden
brengen. Wij zouden dit willen stellen op
een bedrag, gelijk aan 15 pCt. der jaar
wedden, en zouden de verlaging op allen
gelijkelijk willen doen drukken, dons
haar voor allen te doen ingaan met 1
Januari 1924.
Wij hebben daarom termen gevonden,
om die regeling nader vast te stellen
overeenkomstig ons hierachter afgedrukt
concept-besluit.
Met hei oog op het bepaalde bij art.
73, eerste lid, (ter Gemeentewet zal het
ons aangenaam zijn, vóór 31 Januari
1923, 's Raads advies daarover te ver
nemen. Is op dien datum geen bericht
ontvangen, dan wordt- .geacht, dat de
Raad met tie voorgestelde wijziging in
stemt."
Uit Z e e u w s c h-V S a s n d e r e n W D
Doordat Zaterdagovand een der vlok
jes wattensneeuw in de etelagekast van
den meubelhandevlaar B.le Oostburg
te dicht bij 'n gasvlam kwam, ontstond 'n
begin ran brand ,dat, gezien de vele licht
brandbare vstoffen in die kast opgesta
peld. zeer zeker een leelijk vterloop zou
hebben gehad, zoo niet de eigenaar in
een paar minuten tijds met een minimax
het smeulende vuur htad geblugcht; toch
Was reeds een schade aan spreien, de
kens enz. ontstaan van circa f 150 welke
evenwel' door assurantie wordt gedekt.
Zaterdag vergaderde de gemeente
raad van W a t e r 1 a n d kerk j e.
De heeren W. v. d. Hooft en F. C. Die-
leman waren afwezig.
De lieer J. D. Bareman, hoofd dei-
school werd m. a. st. benoemd ingevolge
art. 184 der lager onderwijswet.
Besloten werd f 50 bijdrage te verlee-
nen in' het onderhoud van de elf jarige
S. Temmerman wier moeder is overleden
en wier wettelijke vader zich ophoudt in
Noord Amerika. Het kind zal overge
bracht worden naar het St. Antboniusge-
stichl te Oostburg.
KERKNIEUWS,
Tweede Kevsjdag werd door <1«
leiders van de Zondagschool te Kapel-
Ie de.' dag herdacht, dat zij' 30 jaar gele
den als onderwijzer optraden. Aan* lie
langstelling ontbrak liet deze jubilarissen
allenzins. Als blijk van waardeering en
sympathie werd iien namens de burgerij
een blijvend aandenken aangeboden, be
slaande uit een fraai meubelstuk en een
gracht bijbel.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Arnemuiden ds. H. Jap-
c-hen te den Bommel.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
In het Princessiehof te Leeuwarden
wordt tot 12 Januari een tentoonstelling
gehouden van werken van Kees van
IJrk, te Barchem, en van'houtsneden van
R. ten Klooster, te Vee re.
De Minister van Arbeid heeft goed
gevonden, dal vroeger toegekende bij
dragen voor woningbouw, zullen worden
uitgekeerd aan de gemeenten:
's-H. Are nds kerke, ten behoeve
van H. Grimminck, f 600;
Ileinkenszand, ten behoeve van
A. J Rijk, f 1000;
Oostburg, ten behoeve van P.
Daansen (restant) f866; van C. W. Ja-
Uit Z ui d-B e vet/and.
In een Maandagavond to Ka pel le
.gehouden reciteerwedstrijd die in het lo
kaal Abadja werd gehouden 'ochaaide
de'lieer B. de Jager den eersten prijs in
de eerste afd., P. v. d. Krceke den twefo-
den prijs en A. v. Willigen den-deddéru
prijs.
In de tweede afdeeling eersten prijs de
heer J. Veerhoek, tweeden prijs de heer
J. Burger, derden pr. de heer C. Malle-
kote.
De yjiury bestond uit de heeren: C.
J. Louwerse, W. Glas en G. v. "Wille-
gen Jr.
Tijdens afwezigheid van de moeder
ontstond bij een der bewoners van de
Weststraat le Kapeïle begin ran
brand, dat zich ernstig deed aanzien.
Een kleine kjeuter van ruim vier jaar
had de kaarsen van een kerstboompje
aangestoken.
De gordijnen waren in een minimum
ran tijd een prooi der vlammen. Aan hel
BE BURGEMEESTERSSALARISSEN IN
ZEELAND.
Hoewel het stuk reeds 8 Dec. geda
teerd is, willen we toch nog melding
maken van het schrijven dat Ged. Sta
ten van Zeeland hebben gezonden aan
de colleges van B. en W. van Zeeland
ten vervolge op' 'de indertijd door ons
gemelde circulaire van 27 October, waar
in advies werd gevraagd over de door
Ged. Stalen ontworpen nieuwe regeling
der salarissen van 'ie burgemeesters,
welke regeling neerkwam op een ver
mindering met óén vierde, welke nieu
we regeling zou worden ingevoerd bij
herbenoeming of nieuwe benoeming. (Met
uitzondering van de gemeenten Middel
burg, Neuzen, Goes, Sas van Gent en
en Zierikzee, die niet onder regeling
vallen).
Men zal zich herinneren dat in No
vember door de gemeenteraden daarover
een oordeel werd uitgesproken.
Ged. Stalen schrijven in de deze
maand verzonden mededeelingen
„De naar aanleiding van ons schrij
ven van 27 October j.1ingekomen be
richten hebben in onze vergadering een
punt van nauwgezelte overweging uit
gemaakt. Het is ons daarbij voorge
komen, dat de aanvankelijk voorgenomen
verlaging van de jaarwedden der burge
meesters inderdaad nog al ingrijpend
moet worden geacht, in het bijzonder
mei het oog op de bijdragen vioor pen
sioen, welke volgens de wet zouden kun
nen worden gevorderd, en dat zij' op de
thans aanwezige titularissen een te onge-
ONDERWIJS.
Geslaagd te Arnhem voor Gewa
pend beton technicus de heer W. Kooie,
alhier.
Op de voordracht tot hoofd der Gh«*.
school te Genderen (N. Br.) komt voor de
heer W. Blom te Goes.
Met ingang van 1 Januari 1923 is
mej. J. M. van'Westenbrugge van Poort
vliet (vroeger te Colijnsplaat) benoemd
tct onderwijzeres te Oostvoorne.
De part. klerk bij de D. B. te Til
burg, vroeger in. gelijke betrekking le
Oostburg, de lieer J. J. Risseeuw slaagde
voer het examen rijksklerk.
HANDEL, NIJVERHEID EN
VISSCEERIJ.
Het Typografencontract.
De Neder 1. Graf. Bond heeft in de
Dinsdag te Utrecht gehouden vergade
ring "het ontwerp-collcontract met 21
tegen 9 stemmen aangenomen.
Het contract voor de boekbinders werd
aangenomen met 24 tegen 4 stemmen.
De stembiljetten voor het referendum
van den Alg. Ned. Typ. Bond zouden
heden 'bij de afdeelingen zijn, en worden
morgen terug verwacht, zoodat men Vrij
dag den uitslag hoopt te kunnen inede-
deelen
Het algemeen hoofdbestuur van de Fe-
