DENEVERS FRÈRES,
Hypothecair Kapitaal
beschikbaar.
TROUWFEESTEN EN PARTIJEN.
Wijnimporteurs - Likeurstokers,
Middelburg.
Goede en goedkoope Wijnen
Bij partij genomen korting. Vraagt uitgebreide
prijscourant. Bij levering wijnen gratis gebruik van glaswerk.
ONOVERTREFBAAR
h de ZWAKTE
Ml A J E T waarvan
iedere fcaat voer
■l**n ia van neven
Ktaand Handeia-
n.rk.
^sawauiiiriTMmiim m 11i«nwmi»Bi,Mfnii»»iIIwn IIIH—
jjesieide veranderingen in de inrichting
«neer scholen vioor Lager Onderwijl, hem
het meest treft wat vcxer Üe gemeeip
l© ras een groot belang is: de verande
ring welke voorgesteld wordt in de leer
krachten en de daaruit voortvloeiende
wijteigjng in het leerplan van school G.
Indien wij eens nagaan de wording der
school ziooals zij' thans is, dan treedt
daaruit steeds op den voorgrond dat in
onze gemeente altijd gewoeld is de Jbte-
hoefte aan een inrichting van onderwijs,
waardoor meisjes', die geen H. B. S. of
Gynmkunnen bezoeken, tot een veel
zijdige ontwikkeling kunnen komen.
Spr. gaat fde ontwikkeling! van de
school na, kan de .oprichting tot heden,
Wetoiogend, dat steeds behoefte aan deze
schooi is gevoeld.
Nog niet lang geleden, in 1919, is de
schooi in den tegen woo rdigen vorm1 ver
anderd in een Mulo-school, waardoor di
ploma's kimneq behaald worden, welke
toegang geven tot verschillende ibetreks-
kingea. 1 i rl! j
Slechts één gebrek kleefde vóórdien
aan deze school, namelijk, dat zij fei
telijk uitsluitend kon bezocht wprden
door kinderen van de meergegoede klas
se, waardoor zij in den volksmond |g|e-
noem*3 werd: een jongejuffrouwen-school.
De invoering van de proportioneele
jschoolgeldheffing heeft daaraan echter
igjejuklSg een einde gemaakt. Thans fis
deze school bereikbaar voor kinderen
van alle ingezetenen, zelfs voor kinde
ren van die ouders, welke in het geheel
geen schoolgeld kunnen betalen. En dat
daarvan gebruik wordt gemaakt getuigt
het (getal van 15 leerlingen, welke zonder
betaling en mét verminderd schoolgeld
de school bezoeken.
Nu wordt door den inspecteur wel er
kend het nuttig bestaan vjan deze school
en dat de resultaten van dat onderwijs
uitstékend zijn, met het gevolg dat het
getal leerlingen steeds toeneemt, dat de
school dus waL ontwikkeling betreft zich i
beweegt in een opgaande lijn cn dat daar
uit de behoefte aan deze school bewe
zen is.
Echter, tegelijkertijd dat hij het fiuti
en het succes van dat onderwijs lioog
roerat, wordt een maatregel vooijgesteld,
waardoor het onderwijs aan school G
tot een. veel lager peil zal dalen. j
Het voorstel van B. en W. zal het ge- j
voljg hebben, dat het zeer gewichtige j
vak van de lessen in de Nederlandsche j
taal- en letterkunde voortaan zal (gege- j
ven móeten worden door leerkrachten
die wèl de bevoegdheid hebben, maar
volgens eigen erkentenis de bekwaamheid
en tvooral de routine missen om feulks j
imlet "voldoend succes te <i°©n.
Wordt overal in den lande en vooral
ook otp onze scholen geklaagd over het
onvoldoend resultaat van het Lager on-
.vijs wat betreft het Nederlandsch, wat j
zal er dan terecht moeten komen Van
net onderwijs daarin aan deze school.
Maar buitendien zullen vele andere
vakken door den voorgestelden maatregel
in het gedrang komen. Wat blijft van
scheikunde over en zulks nog wel in
gecombineerde klassen, wat van 'gym"- j
nastiek, een vak nog niet lang geleden i
door de regeering zoo hoog geroemd en
waarvoor wij door den drang! der regee- j
ring vorig jaar groote financeele offers
hébben gebracht. Wat zullen de gevolgen
zijn en hoe moet voorzien worden in
de afwezigheid van een of meer leer
krachten, door ongesteldheid, of ande
re omstandigheden.
Spr. heeft de overtuiging ,dat biij> aan
neming van het voorstel, zooals het daar
ligt, de thans-opbloeiende school, welke
in een behoefte voorziet, zal gaan kwij
nen en eindelijk zal ondergaan, z'èèr
tegen het belang van de algemeene volks
ontwikkeling en tegen het materieel be
lang van onze gemeente. Dit laatste
wel daardoor, dat het peil van het on
derwijs dalende, de vestiging van perso
nen met grootere gezinnen zal tegen-j
gegaan worden. Immers bij' ervaring
weten Wij, dat bij verplaatsing naar de
aene of andere stad door families met
kinderen in de eerste plaats gevraagd
wordt naar de inrichtingen van onder
wijs in die- gemeente.
De inspecteur zegt o. a. nog in heit
rapport, dat de verandering noodig is
in het financieel belang der gemeente,
want, zegt de wet, indien een leerkracht
volgens de wet te veel is, zullen ook
de beide andere U. L. O. scholen ieder
zulk een leerkracht kunnen vragen. Spr
heeft wel zooveel vertrouwen in de be
sturen dier andere scholen, dat zij geen
leerkrachten zullen vragen, indien deze
niet noodig zlijb en mocht het tegenover
gestelde waar blijken te zijn, dat die
daar ook noodig .^ijti, dan zou spr. niet
aarzelen in het belang der volksontwik-1
keling in het algemeen zijn stem daar
aan te geven. Waar onze gemeente steeds
en met recht zelfs financieele offers
getroost heeft voor het onderwijl in
het algemeen, getuige de subsidies aan
Handelschool en Industrieschool, daar
mogen wij ons niet laten afschrikken
door desnoods n'og eens geldelijke of-
Iers te brengen tot instandhouding van
een school, waaraan zufk een dringende
behoefte is, en dat dit ook in andere
gemeenten gevoeld wordt, getuigt het
beslaan van een dergelijke school o. a.
in gemeenten als Hilversum met een
(schoolbevolking van 69, in Baarn met
een van 42, Deventer met 47 leerlingen.
Nog een krachtig argument moet spr.
aanvoeren tegen het voorstel. Er be
staat een ontwerp van wét om wijzi
ging te brengen in het Middelbaar On
derwijs, waarbij Middelbare scholen
voor meisjes door het rijk zullen wor
den opgericht en waarbij subsidies wor
den verleend voor het oprichten en in
standhouden dier scholen door gemeen
ten. Dit ontwerp, hetwelk buitengewoon
veel goeds bevat, zal weldra in behan
deling worden gebracht: nu is het tochj
duidelijk dat waar hier een dergelijke
inrichting reeds bestaat het rijk gemak
kelijker er toe zal overgaan om school
G te hervormen tot een dusdanige en
we hier zullen krijgen een Rijks Burger
school voor Meisjes, waartoe wij veel
kans hebben, in het oog houdende, dat
bij de instelling der R. H. B. S. in 1864,
onze stad behoorde tot die 4 gemeen
ten waar het eerst een R. H. B. S. voor
jongens door het rijk werd opgericht.
En mocht zulks onverhoopt niet het
geval zijd dan zullen wij zeker béter en
goedkooper de school G kunnen inrich
ten tot H. B. S. voor meisjes.
Ofschoon ook spr. overtuigd is van
de noodzakelijkheid van bezuiniging,
moet spr. toch waarschuwen, deze niet
in de eerste plaats toe te pass|en ten
koste van de volksontwikkeling.
Spr. leest hierna een stukje voor lilt
„de Nederlander", bovenbedoeld wets
ontwerp verdedigend.
De v ooi* zittel" merkt op, dat het
voorstel van den heer Paul veel ver dei-
gaat dan dat van B. en W. School G
wordt dan iets heel anders, krijgt een
heel ander karakter. Spr. zou daarom,
voorstellen, het eerst het raors'tel-Paul
te behandelen. f.
De heer v. S c houw en zegt dat eeTsjt
dan toch mjoet w|oirden uitgemaakt de
kwestie van het bestaansrecht van school
G. En dan verdient het aandacht, dat
het voorstel van B. en W. in wezen niets
anders wil dan het voor stel-Paul. Want
ook het voorstel van B. en Wi. heeft de
comequenties, dat school G onherroe-i
pelijk te gronde gaat; het aanlal leerlin
gen daalt dan zeker beneden de 70,
zocdat men weer een onderwijzeres op
wachtgeld moet stellen. En zon voort.
Beide voorstellen aclit spr. dan ook ver
de heeren Boasson en van Schouwen,
maar zich niet vereenigen met hét voor-1
stel van B. en W. Want: Ie ontstaat daar j
door een verslechtering in het onder-1
wijs in de Ned. taal, 2e is het een blegin
van een vernietigingsproces van schoolt
G. Wat dat betreft is er géén verschil
tusschen de voorstellen van ~B. en W.
en van den heer Paul. Alleen bij' helt
voorstel-Paul is het vernietigingsproces'
vlugger.
De heer Paul heeft gesproken over
de oplossing, maar spr. vindt het jaui-
mer, dat aan die oplossing tie grond
gedachte voorzit schoot G op te heffen.
Spr. vindt dat een dergelijke gedachtfje
niet mag voorzitten, en zou liever een
onderzoek willen instellen naar de mo
gelijkheid van open'biaar gecombineerd
U. L. O. onderwijs, en bij dit 'onderzoek
rekening houden met de 'direct belang
hebbenden, de ouders der leerlingen en
de meening van het hoofd van school G,
en hel hoofd van de Jongensschool.
Spr. stelt derhalve voor in te stel
len een commissie ad hoe bestaande uit
3 raadsleden, de hoofden van school G
en school J en 2 leden van de ,oiudercomi!->'
missie van school G om te overwegen op
welke wijze het U. L. O. voor jongens en
meisjes alhier moet worden geregeld, en
hierover rapport uit te brengen.
De heer Paul wil in zijn voorstel
de clausule betreffende school G laten
vervallen „daar de opheffing1 practis'ch
uit hel eerste deel volgt.
De heer Adlriaanse betoogt, dat
itnjen nu twee voorstellen heeft. Het
wordt nu niet mjakkelijk gemaakt wel
ke weg ingeslagen moet worden. Wij
jmfoeten toch eer.^t het oordeel heb
ben van B. en W'.; want spr. kan zoo
zijn stem biet uiitbrengen. Zoo ineens
is) het (moeilijk een oordeel te vormen, j
De voorzitter gelooft, dat het voor
Sijel-PauJ de verste strekking heeft.
De heer Adttliaanse wil de zaak j
uitstellen tot hét voorstel-Paul is on- j
der zocht.
Than} volgt een zeer verward debat i
over de strekking der voorstellen. i
De voorzitter meent dat het voor-1
werpelijk. In de eersje plaats is het voor
stel van B. en W. eigelijk nu ook nioigjt
ontijdig. Want w'ij (maken juist een tijd-viél-Paul uitgaat van de grondgedachte J
perk van bloei (tnee van deze school, j school G op te heffen, j
waarop ook kinderen van buiten de stad Vers cheidene stem(meriDat
op gaan. O. a. ook uit Goes, wiaar toch shoeft niet.
een gecombineerde .ULO school be- l De heer Van Schouwen gelooft,
staat. Er zijn daar dus ouders, die zich dat het voorstel-Boudewijnse verder
gaat. Dat bestrijkt het heele terrein van
het openbaar U.L.O. onderwijs, dat men
wil onderzoeken.
De heer Onderdijk gelooft dat een
brug is te slaan tusschen de voorstellen
De heer v. Scho.uwen: Neen, dsriej. j van de heeren Paul en Boudewijnse.
En dan geven de cijfers door B. en j De heer Paul erkent dat tusschen
W. gegeven toch ook geen juist beeldt die twee voorstellen weinig verschil is.
niet mei dat gecombineerd onderwijs ver
eenigen. kunnen, en hun kinderen hier
heen sturen. I
De heer Paul: Er is: mjaar 1 leer
ling uit Goes.
Want het is nog de vraag; of de bijzonde
re scholen gebruik zullen maken van hun
bevoegdheid om een leerkracht meer te
Spr. heeft geen bezwaar tegen een der
gelijke commissie, als als tenminste niet
van te voren al een bepaalde richting
vragen; dat staat toch nog niet vast *e voorzien is. De leden dier commissie
Alleen zullen zij dit doen als ze er be
hoefte aan hebben, en is er behoefte,
moeten de kwestie zoo objectief moge
lijk behandelen.
dan is het noodig' voor het onderwijs. De heer De Veer betoogt, dat de
Voor bezuiniging komt naar spr.'s meening heele kwestie voor zoover die door.B.
'deze maatregel pas in aanmerking' als en W. aanhangig is gemaakt, een finan-
alle andere middelen zijn uitgeput. Maar cieele kwestie is. De beide andere voor
zoover zijn we nog niet. Het is toch j stellen zijn meer onderwijs-kwesties.
niet noodjg', dat men daar nu in de al- Br is bij het debat eigenlijk niets ge-
lereerste plaats 'met het onderwij's mee j zegd over de financiën,
begint. r Spr. voelt volkomen, dat bij aanne-
fin dan is er nog' iets. Spr gelooft, dat i miug van het voorstel van B. en W. het
het ,'U L. onderwij's zijn goeden tijd onderwijs wat naar beneden gehaald
hecfL gehad en de vraag zich voordoet
of aan het U. L. O', onderwijs noig1 zoo'n
groote plaats ingeruimd moet worden.
Spr wijst op de bloeiende Handelsavond
school en verschillende andere inrichtin
gen. Is het nu wel zoo noodig' nog allerlei
maatregelen le nemen voor het U. L. O.?
het Gymnasium en de wijziging in de
nooduitkeering zullen zeker maken, dat
onze financiën danig in de war loopen,
en de voorgespiegelde verlaging der be
lasting zal een luchtkasteel blijken.
Bezuinigen moeten we dus. Het is maar
de vraag waarop. De eene wil het op
dit, de ander op dat; en nu B. en W.
hierop bezuinigen willen, nu is er oppo
sitie.
En wanneer er dan een nieuwe U.L.O.-
school zou moeten komen, dan kost dit
in elk geval veel geld. Die plannen zul
len zeker hooge kosten meebrengen.
Wanneer we dit alles overwegen, doet
de raad het verstandigst, het voorstel
van B. en W. aan te nemen, die dit
voorstel hebben gedaan na overleg met
de schóól-inspectie.
De heer Adriaanse zegt, dat wij
in dit geval de luxe moeten permit-
teeren. School G is een prachtschool.
Spr, gelooft bij op-wachtgeld-stellxng aan
een zeer spoedige verbrokkeling, en ver
dedigt met de reeds bekende argumen
ten, dat het leerlingbezoek minder zal
worden. En dan is er nog alleen de
kans, dat de beide bijzondere scholen
nog een leerkracht zullen aanvragen.
Daar moet dan toch eerst een reden
voor zijn. School G vold'oet aan een be
hoefte; laten wij die zoo houden, als
ze nu is.
De heer Paul zou in het voorstel-
Boudewijnse liever de samenstelling an
ders willen hebben, n.l. 4 leden van den
raad, 1 lid oudercommissie, 2 onderwijs-
specialiteiten.
De heer Boudewijnse acht het
niet gewenscht het aantal raadsleden
uit te breiden. Spr, heeft juist het oog
gehad op de drie stroomingen over deze
kwestie in den raad.
Na nog eenig debat wijzigt de heer
Boudewijnse zijn voorstel, door het aan
tal leden uit de oudercommissie te bren
gen op 1.
De heer Paul trekt dan zijn voor
stel in.
De heer De Veer zegt, dat de rech-
terzijde geen prijs stelt zitting te hebben
in de commissie. D. w. z. niet omdat zij
lid zijn van de rechterzijde.
De Voorzitter wijst er nog nog,
dat de onderwijzeressen die na 1 Januari
op wachtgeld komen, er veel slechter
aan toe zijn, als dan de aanhangige wets
wijziging mocht zijn aangenomen.
Het voorstel-Boudewijnse (instelling
eener commissie ad hoe, bestaande uit
3 raadsleden, het hoofd van School G
en van School J, en 1 lid uit de ouder
commissie, om te overwegen op welke
wijze het U.L.O.-onderwijs voor jongens
èn meisjes alhier moet worden geregeld
en hierover rapport uit te brengen),
wordt aangenomen met 11 tegen 5 sf.
Links tegen Rechts.
In de commissie ad hoe worden uit
de raadsleden gekozen de heeren:
Paul, met 9 st., Boasson, met 7 st.,
bij eerste stemming (5 st. blanco), en
bij de tweede stemming de heer Bou
dewijnse met 9 stemmen.
Wering
schoolverzuim.
Aan de orde is het voorstel van B. en
W. betreffende de belooning van den
Secretaris en het presentiegeld der leden
van de Commissie tot Wering van
Schoolverzuim.
Z, h. st. goedgekeurd.
Retributie
Gem. b e d r ij v e n.
Aangehouden wordt 't afwijzend prae-
advies op het voorstel van den heer
Cornelisse c. s. tot geleidelijke afschaf
fing der door de Bedrijven aan de ge
meente verschuldigde retributies.
Gemeente-ontvanger.
Aan de orde is het voorstel betref
fende de jaarwedde-regeling van den ge
meente-ontvanger.
Z. h, st. goedgekeurd.
Oninbare posten.
Vastgesteld werd de staat van onin
bare posten der plaatselijke directe be
lasting naar het inkomen, dienst 1920
1921, op een bedrag van f6378,19.
Rondvraag,
De heer Paul stelt voor B. en W.
uit te noodigen tot de Tweede Kamer
een protest te richten tegen de voorge
stelde technische wijzigingen in de L. O,
Wet 1920, inzonderheid waar die gelden
het vergrooten van het aantal leerlin
gen per onderwijzer, en het aan ge
meente- en schoolbestuur ontnemen van
het recht tot eenig initiatief tot verbe
tering van het onderwijs, daar deze
maatregelen een verslechtering van het
onderwijs meebrengen.
De heer Boasson wil daarin spe
ciaal de woorden „Artikel 28" inbren
gen, wat de heer Paul goed vindt.
De Voorzitter zou het adres van
den raad willen laten uitgaan. Ook dit
vindt de heer Paul goed.
De raad vereenigt zich met het voor
stel.
De heer Cornelisse wijst op de
donkerte in het begin van de Jacob Cats-
straat en verzoekt maatregelen daar
tegen.
De heer De Veer zal het geval on-
I derzoeken. Waarschijnlijk ligt het aan
j het feit, dat nog enkele kopjes van de
electrische verlichting ontbreken.
De heet Cornelisse vraagt hoe
het komt, dat nog geen voortgang gé-
maakt wordt met de bestrating der Ja
cob Catsstraat,
De heer Onderdijk zegt, dat een
schip met steenen onderweg is en zoo
gauw mogelijk zal worden voortgegaan.
Hierna sluiting, te kwart vóór zes.
J!TS«B3tEarejgSi3iEai -ifm
A&wert&mtiêxk*
wordt, en als hij het voorstel van B. en
W. nochtans verdedigt, dan doet hij het
niet con amore.
Ook op financieele gronden bestrijdt
spr, de voorstellen-Paul en Boudewijnse.
Er is maar één mogelijkheid: óf er komt
een gecombineerde U.L.O, School voor
Spr. zou geert 'bezwaar hebben te-I jongens en meisjes, óf de tegenwoordige
gen een rustige overweging van het voor-school blijft gehandhaafd. Al degenen, die
stel Paul. Hij zou echter de clausule be- tot nog toe gesproken hebben, zijn voor
Itreffende school G er uit willen la- het handhaven van School G., behalve
len zoodat niet zoo voorop is gesteld misschien de spreker der S. D. A. P.,
dat school G tnioet verdwijnen. want spr. heeft den indruk, dat ook bij
n - 1 den heer Boudewijnse handhaving van
De voorzitter zegt, dat m den w/
raad gesproken werd over het beginnen C'K>® i-f°r°A^J nndi<s In daar-
met bezuiniging bij' het onderwijs. Maar een f. e .- T j L O
dan moet spr. er toch op wijteen, dat wij n\ast, heeft eerfn aff v"'L/9;
door het Iiehhen van een leerkrachft sc voor jongens ge
meer dan het rijk vergoedt, ruimer zijn
staan.
dan de wet, dat dit dus een soort luxoj |aat echter om de vraag, dat
is. Het voorstel van B. en W,. is dan ook zoveel voor het onderwijs meer moet
geen bezuiniging ten koste van het on- j w°ri?.ff uitgegeven, an e w
der wijs, maar om de luxe te besparen, schrijft. Toen hebben .en ov g
De heer Onderdijk, die eerst de gepleegd met hel Schooltoezicht en zijn
kwestie der oprichting der U. L. O. ]vo°rs gekomen,
school in 1918 nagaat, zegt, dat sinds Door het voorstel van en
school G een school is geworden met Pe1.^ we ieJs ^a^en' maa
het U. L. O. diploma, het leerlingenaan-1 m°et niet vergeten wor en, a c oo
tal is uitgebreid. En nu is het een feit, een luxe-school. De bijzondere scholen
dat de overgroote meerderheid, die de ëeven ^ocJ1 °°k hc* U, ttt01^6^1f
klasse voor het U. L. O. diploma heeft leiden toch ook voor het U.L.O, diploma
bereikt, de 5de klasse laat zitten voor°P- En bovendien kan nader an ij een
wat het is. i vacature aan School G worden rekening
1 De heer Paul sprak van een middel- gehouden met het onderwijs in het Ne-
fcare meisjesschool, maar spr. gelooft derlandsch.
niet, dat de minister hieraan zijn goed- i In het rekest van ouders van leer-
keuring zou hechlen. Daartegenover lingen aan School G wordt gesproken
staat, dat volgens spr. er wel een vol- van een recht op het onderwijs van het-
doend aantal leerlingen zal zijn voor zelfde gehalte. Maar dan moet niet ver
een gecombineerde U. L. O. school, geten worden, dat deze school de ge
en tegenwoordig zou het ook niet moei- meente veel kost, en dat „recht vol-
lijttc zijn er een schoolgebouw voor te strekt niet met ae schoolgelden betaald
vinden. Wij komeu in de toekomst toch wordt. Nu dwingen de tijdsomstandig-
voor de vraag te "staan of school G een heden eenige wijzigingen aan te brengen.
Middelbare Meisjesschool of een gecom- Dat de schade aan de volksontwikke-
b'ineerde U. L. O. school moet worden, ling door het voorstel van B. en W. zou
Spr. wijst er voorts op dat er hier 2 worden gebracht, acht spr. zeer over-
Mjz. U. L. O. scholen zijn en geen dreven-
openbare. Is dat goed? Boven alles staat dus de financieele
Spr. gelooft in de bestaansreden eener kwestie. En de financiën van Middel-
gecotmtiineerde U. L. O. school, als burg hangen aan een zijden draad, en
het leerlingenaantal aan school G sterk het Rijk is bezig die door te snijden,
afnemend wordt. Op het oogenblik heeft spr. geen over-
De heer Boudewijnse kan zich zicht van de financiën van Middelburg,
vereenigen met hetgeen gezegd is, door maar de wijziging in de uitkeering aan
Indien gij belang stelt in
ZUIVERE NATUURWIJNEN
in plaats van de vele aangeboden
KUNSTWIJNEN
koopt dan in den ouden bekenden
Wijnhandel der Firma
wegens lage valuta.
Fransche Tafel wijn f 1.35
Roode zoete Atrikaansche
Wijnf
Witte Italiaansche Wijn f
Zoete Muskaatwijn f 1.65
Zoete Turksehe Wyn f 1.65
Iets t ij n s
1.50
1.60
Bloedwijn (versterkend), f 1.75
Advocaatf 2.75
Morellen op Brandewijn f 2.25
Supra Korenjenever p. L. f3 70
Supra Korenbrandew. p.L. f 3 80
Fransche Cognac p flesch f 3.75
en goedkoop.
Deze e»jet munt uit door sterkte en
eeh'he'd van kleur
Bovenstaand handelsmerk i» in 1898
door de Firma 8 WIENER dfc Co
gedeponeerd.
Zie Staa'sblad ro 281 Voor weder-
verkoopers uitsluitend bjj haar verkrjjg
baar.
De Directie
Mr. S. J. VAN ZYST.
Mr. J. F. VERSTEEVEN.
Eleetr. Drukkerij G. W. DEN BOER, Middelburg
