So. 204. Woensdag 30 Augustus 19fi< BINNENLAND. UIT STAD EN PROVINCIE. o Het is niel voldoende, dat Uve handen (Sevassclien zijn. Uw gezondheid wordt voortdurend bedreigd .wanneer de handen niet volkomen rein zijn Gebruik daarom UFEBUOY-ZEER en U zult weldra- den weldadiger! invloed op Uw huid gevoelen. LIFEBUOY HEALTH SOA? (logez. Modi.) 16oe Jaargang GSCHE Abonnementsprijs per kwar taal; op de buitenwegen om Middelburgsen voor de andere gemeenten p. post f 2.50; voor Middelburg en agentschap Vlis- singen f2.30; weekabonnementen in Middelburg 18 cent per week. Advertentiën: 30 cent p. regel. Ingezonden Mededeelingen: 50 cent p, regel. Bij abonnement veel lager. Familieberichten en dankbetuigingen; van 17 regels f 2.10, elke regel meer 30 cent. Kleine advertentiën niet grooter dan vijf regels druks en waarbij is aangegeven dat zij in deze rubriek moeten geplaatst worden, 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder brieven of bevragen bureau dezer cou rant 10 cent extra. Bewijsnummer 5 cent plus 2 cent voor port per stuk. Advertentiën moeten, willen ze nog in ons blad van dienzelfden dag worden opgenomen, uiterlijk 12 UUR en des ZATERDAGS uiterlijk KALF ELF aan ons Bureaubezorgd zijn. Aangesloten bij den Post-, Cheque- en Girodienst onder no. 43255. DE KABINETSCRISIS. Het staat thans vrijlwel vast, aldus het Vad., dat de partijten der rechterzijde 1ot overeenstemming zullen komten. Het nieuwe kabinet zal in alle gevallen den heer Raiys de Beerenbrouck tot minister president hebben. Alle pogingen van de anti-revolutionairen om te komen tot een kabinet-Colijn, waarin deze minister van financiën zou moeten hebben wezen, zijn vian meet af aan mislukt, door de vol strekte -weigering van de Katholieken en Christelijk'-Historischen Ook in verband met de uitstedigheid Van enkele ministers verwacht het blad de definitieve oplossing' van de crisis niet vóór de volgende wteek. HET SALARIS DER RIJKSAMB TENAREN. Naar de Tel. verneemt, is men bij de bespreking Van de vraag of de salarissen van het Rijkspersoneel dienen te wor den verlaagd, tot de slotsom gekomen, dat zoodanige verlaging uitgesloten ge acht moet wOrden, omdat zijl juridisch onmogelijk zou zijn. Men was van mteeninigj dlnt de rechter een vordering lot betaling Van de eenmaal genoten salarissen zon toewijzen, en dus de bevoegdheid vian de regeering tot Vermindering van de sa larissen ontktent. NEDERLAND EN VENEZUELA. Dte gtezlaïit van Venezuela heeft van zijn regeering telegrafisch bericht ontvangen, dat de president van de republiek' aan on zen minister van buitenlandsche zaken, jhr. wr. dr. H. A'. van Karaebeek, bij' bevordering de versierselen van de 1ste klasse Van de orde van den Bevrijder heeft verleend, een onderscheiding, waar in het bewijs te zien is van #e !bijlzon-( dere vriendschappelijke gezindheid van Venezuela voor Nederland. HOLLANDERS IN DUITSCIILANDt De heer G. Nypels, mledeWeFker aan het H'bld. schrijft aan zijn blad: Van een mijner vrienden in Düssel- dorf, dien ik als een oud vriend fVaiyions land 'ken en die dat o. a. beWeeS tdoor jonger elke gelegenheid te benutten om hier een paar dagen te vertoeven, ontving ik een schrijven, waarin ik de volgende Pasage aanhaal: „Ik moet je echter m|ededeelen ik verzoek het niet persoonlijk op te Vatten dat de antipathie tegen je landgenoo- len in .Duitschland doorloopend "toe neem t tengevolge van hun arrogant op treden. Gisteren nog heb ik in Breiden-» bacher Hof 'hel oude, deftige hotel van Düsseldorf N.) een groep van 25 Hollan ders, in ieder geval van de allerergste soort, gezien, wier brutaal en aanmati gend optreden de verontwaardiging van alle gasten verwekte. En zoo gaat het niet slechts in D. maar langs den 'heef len Rijn. Je moet dus niet verbaasd zijin, als de gemeenten slechts met de grootste voorzichtigheid toestemming lot blijvend zich vestigen aan Hollanders geven..." HET GOOI. Zoowel de gemeenteraad van Weesp als die van Bussum hebben mtet algemee- ne stemmen een motie aangenomen, ■waarin B, en W. gemachtigd' worden tegen de ontworpen plannen vbor den ele.-trisehen spoorwegaanleg! in het Gooi Mj de regeerinigi bezwaren in te dienen. DE CARNEGIErSTICHTING. Bij Kon. btesluit is op verzloek eer vol .ontslag verleentd aan mr. R. J. H. Patijn als lid en secretaris-penningmeesf- ter der Carnegie-stichtSng. Met de Staatscourant van 29 Aug. zijn verzonden afdrukken van de sta tuten betreffende de Nederl. Kunstkring „het Zuiden", gevestigd tte Vlissingen, de afdeelirig Goes van de Nationale Chr Geheelonthouders VeTeeniglng, gevestigd te Goes;.den R. K. 'Vrouwenbond, nf- deeling Ossenisse, gevestigd te O s, s e- nisse. o Uit Middelburg. Met een enkel woord herinneren wij er aan, dat morgen den gebeelen d'agjide ringrijderij plaats heeft op het afgesloten Abdijplein en een afgesloten deel van het Molenwater, en dat morgenavond te 8 uur de muziek en verlichting op het Mo lenwater beginnen. Het korte, doch vrij hevige onweer, dat igisteren velen kwam beletten een avondwandeling te maken, heeft in an dere dèelen van onze provincie nog in enger mate gjewoed, zoo vernamen wij, dat in Zierikzee het vuur een tijdlang niet van den hemel was en het ontzet-» tend heeft gestortregend. De commissaris' van politie verzoekt ons er met klem de aandacht der winke liers op te vtesjfcigten, dat het verkoop Van stukken Sultanazeep met bons, die kans op een prijs, te staken, daar als dit niet spoedig geschiedt, de politie zal overgaan tot het opmaken van proces- verhaal wegens! overtreding der ÜoterijWet Uit Z u i d'-B eveland. Bij den slagter M. P. te I e r s e k e ontstond Maandagavond brand in een houten schuurtje achter zijn slagerij1 en woonhuis, doordat bij 't staielden van reu zel de vlam in den pot /sloeg. Gelukkig kon de brand zonder brandweer spoe dig gebluscht worden, maar het schuur tje ging toch grootendeels verloren, Van een nabijstaand schuurtje Van een buur man geraakte de goot in brand, mbate ook dit liep goed af. o Ui t Noord-Be veljapd. De heer K. Sch. te Kampterland reed Dinsdagmiddag met twee zoontjes in de tilbury over de Voorstraat te Wissen- k e r k e, De buikriem brak' en de bak sloeg achterover, waardoor het paard schrok en de zwing sloegj stuk. Daar door werd alles schteef oyer dten grond getrokken, tot 't rijnigje ontsloeg en de drie inzittenden over de straat tuimlel- den, terwijl 't paard er vandoor ging. Behalve wat aVerijl aan de tilbury en een paar licht gekwetste vingers, liep het geval zonder ongelukken af. Bij de Maandag! j-I. te W|i s;se n Icer- ke gehouden gemeenteraadszitting waren afwezig de heeren Joh. V. d. Maas, A. L. Abtoahaïtese en L. J. Sporte. De Voorzitter Ijas een adres voor, door hem1 namtens den raajd bij' de Inspectie der Posterijen ingezonden, waarin met ernst Werd opgekomten tegten nog grooter be snoeiing Van den post en telegraafdienst op Zon- en feestdagen. Ingekomen w'as een kennisigteving van de Gezondheidsöolrnlmlïskie te Veere, dat het fandeel in de kasten voor Wissen kerke f 45.05 bedroeg. Daarna deelde de voorzitter mtee, dat" hem een aimbtsverlof verleend was van 4 tot 28 Sept. a.s. Aan de orde Was nu het rapport om trent de gemteeriterektenin'g oVer 1921. Het werd uitgebracht bij' monde van het lid De Regt, die adviseerde tot goed keuring behoudens een paar opmerkin gen, door hem1 en petit comité nader te bespreken. Overgelegd wterd de begrooting' voor 1923, in ontvang en uitgaaf sluitend op f 91.027.201/2 Ze kon met de opcenten op de Rijksbelasting sluitend! gemaakt Worden, zoodat er geen boofdelijken om slag noodig was. De begrooting zal aan de leden wtorden toegezonden. Daarna deelde de voorzitter mede, dat .enkele wijzigingen in de vleeschkeuringsr verordening en in die op de heffing en inning der keurloonen in de gemeenten Wissenkterke en Kortgene noodig waren gebleken. Nevens de door Ged. Staten iwtenschelajk geachte veranderingen werd lalhier art. 2 nog zóó giewij'zigd, (lat de ingezetenen van beide gemeenten dé gé- legenheid zouden hebben, de noodige laangiften te hunnen gemeentehuize te doen. Dit werd bij; 't onderling overleg door Kortgene afgewezen. De beslissing lis nu |aan Ged. Staten. B. en W. stellen alsteu voor een leenixig groot f 2500 - te sluiten a 6 pCt„ laf te lossen binnen 20 jiaar, doch zoo mogelijk op 31 December 1923. Voor hét plaatsen eener klok in den toren der Herv. kerk te Kamperland was f 1100 en voor de rioleering in den TÜoornpolder en dekking Van verschillen de telcortjes op Kaven- en andere werken fwlas f 1400 noodig'. Na eon paari opmerkin gen werd het voorstel aangenomen. Tengevolge van de f 2400 rijkssubsi die voor woningbouw, verleend aan Jac. de Smit te Kamperland, werd B. en Wi mtec'htiging gegeven tot borgstelling voor de te sluiten hypotheek. Het in uw vorige vergadering aange houden amendement-De Jonge ,om de gemeentelijke subsidie voor den auto- busdienst GoesWolfaaJTsdijk te verdee- len over de beide ondernemers, werd thans na een discussie tusschen de hee ren De Regt en Buijze mtet 6 tegen 2 stem'mten verworpen. De dienst-Krijger behoudt dus de subsidie. Bij de rondvraag informeerde de heer Buijze naar het verbeteren van den kei weg te Kamperland. De voorzitter ant woordde, dat het werk onafgedaan gela ten werd, dlaar de straatmaker naar el ders geroepen Werd1, doch dat de zaak de voortdurende aandacht van B. en Wl. heeft 'De heer Buijze vroeg of de oude klok te Kamperland nu werd opgeruimd. De voorzitter antwloordde, dat die noig t'o|t 31 Dec. ajs. zou blijven, omldat tot dien datum nog geluid zou worden. De heer v Ilee merkte op dat de oude tegenwoor dig beter h,aar best deed dan de nieuwe die eenvoudig stil stond. De Voorzitter antwoordde dat dit noodzakelijk was, in ver eland mtet de reparatie in den toren. De heer v. Hee bracht de jongste beproeving van het brandweermateriaal te Kamperland ter sprake. Het heeft hem getroffen hoe laks en onbeholpen de wa terdragers te werk gingen bij het bren gen van water in de spuit ,inplaatsj van daarvoor den aanjager, te gebruiken. De voorzitter verklaarde, dezelfde opmer king gemaakt te hebben. Het bleek ,dat de sanvoerslang te kort wa^ om het water te hereiken en dat niemand op de ge dachte kwam er een verlengstuk aan te schroeven. Intusschen had dit weer de goede zijde, dat de dragers een hooiglnoo- dige praktische oefening moesten maken. De kracht van de waterstraal viel sipr. nog mee, mlaar de ijver der spuitgasten liet veel te wenschen over. De heer De Feijier oordeelde ,d|at dit wel anders zou zijn bij een werkelijken brand. De heer De Regt dacht daar anders over en hoopte ,dat de vorige spreker maar nooit in 't geval zou verkeeren, waarin hij van den ijver der spuitgasten de bewijzen zou noodig hebben. De voorzitter sluit zich bij het gespro kene door den heer De Regt aan. Hij heeft ook werkweigerinig' geconstateerd en met verbaliseeren moeten dreigen om wat gang in 't werk te krijlglen. De heer De Feijter zou 't beter achtten, als de brandweer een vrijwilligte be moeiing der ingezetenen werd. De voor zitter zou dat ook toejuichen en- dan voor een into torspuit willen ij veren De beer Buijze onderstelde ,dat door 't een of ander de gtoede geest bedorven w!as. De voorzitter kon alleen vaststellen dat de geest than5 alles te wenschen overliet. 1 Van verschillende zijden werden daar voor nog bewijzen aangevoerd De heer De Jonge vroeg of er geen ge schikter tijd voor de oefeningen kon ge kozen worden. De voorzitter antwoordde dat daaromtrent nader overleg zou wor den gepleegd en noodiigjde de leden drin gend uit bij de eerstvolgende oefening in October a.s. tegenwoordig te zijn. De heeren De Regt en Van Hee brach ten nog een paar voetpaden ter sprake. De voorzitter antwoordde dat de op zichter der wegen met hun opmerkingen in kennis gesteld zon worden Daarna sluiting. schikken over een bedrag Van f 38.50 uit den post onvoorziene uitgaven dienst 1922 en de begrooting 1922 werd gewij zigd met een vermeerdering in ontvang en uitgaaf van. f 5225. .Aan B. en W. werd machtiging verleend tot hel verhuren van ligplaatsen voor suikerbieten en tot het verkoopen van de gemeente mestvaalt. 0 'Uil Zeeuwseh-Vlaanderen W'. D. In de Dinsdag gehouden raadszitting te S c h o o n d ij k e was de heer Iz. Seen wegens ziekte afwezig. Bij de ingtektomten stukken was een van den Ontvanger der Rijksbelastingen om1 aanwijzing van een lokaal Van gemeente wege tot het innen der belasting1. De raadzaal werd ter beschikking gesteld. In verband met een vorige genomen be sluit werd een verordening! Vast^fesljeld voor de maximumsnelheid van auto's en motoren, alsmiede een verbod van het berijden der klin'kterpaden, terwijl te vens de plaatsen werden aangegeven waar de waarschuwingsborden gfelplaatst zullen worden. Aan een yerzoek Van het bestuur der bijzondere school aldaar omi een bestra ting voor de school, welke minder le ven veroorzaakt dan de bestaande, werd voldaan. f Als zetters zullen Worden voorgtedra- gen de hjeeren J. I. van Male en IP. I. Risseeuw, als hunne plaatsvervangers' W. J. Leenhouts en P. A. de Ligtny. De rekening over 1921 wordt voorlo!»- pig, vastgesteld tot een bedrag! van f 62195.931/2 en f 51304.421/2, góed slot f',10891.51. Ten slotte had de eedsaflegging plaatsi van den nieuw benoemden ontvanger den heer F. A. van Rosevelt. Nadat dte voor zitter hem had igeluk ge wen sch t, betuigt de heer van Rosevelt zijn dank vooT het in hem gestelde vertrouwen. Bij de rondvraag wordt de aandacht ge vestigd op het ontbreken van een wegwij zer in de kom. Het reizend' publiek on dervindt daarvan dikwijls de gevolgen. Waarom de vroeger geplaatste verwijderd blijft, is een raadsel. De voorzitter had juist mededeeling ontvangen dat in die behoefte zal worden voorzien. Hierna sluiting der vergadering. OEXEVEcr-s ZEEP M? vlaardimgeo Fabpikmfën van Sunlight en Ltzx. »«9B©JS5Vi!0»c.'Brassss!*a»w- Uit Tholen. I11 de Maandag jl. gehouden raads vergadering te Scherpe nis se w&si het lid D. K. Rijstenbil afwezig. Onder de ingekomen stukken klwaml voor de begrooting van de giezondheids- commissie Tholen, welkte Voor Scherpe- nisse 'voor 1923 was geraamd op" f 126.08 en een Kon. besluit Van 8 Aug. jl. betreffende toekenning .van f 7900, voor uitvoering der landarbeiderswet. Aan het Burgerlijk Armbestuur werd voor 1922 een verhoogd subsidie van f 400 toegewezen. De rekening van het Burgerlijk Arm bestuur werd' goedgekeurd tot' een be drag in ontvangst van i? 689.81 en in uit gaaf f'|680.85, alzoo met een goed slot van f ,8.96. De begrooting voor 1923 aan genoemd Armbestuur werd goedgekeurd met een bedrag 'in ontvang en uitg'aaf van f 978.96. De gemeenterekening over 1921 werd voorloopig vastgesteld in ontvangst op f 64140 en in uitgaaf op. f 60861,37, Alzoo met 'n gfoed slot van f 13279.13®. De huur der gemeentewoningten werd verhoogd Van f 117 op f 129 per jaar, ingaande 1 Mei 1922. In de politieverordening werd een klei ne wij'ziging aangebracht. De begrooting! 1923 bedraagt in ont)- vang en uitgjaaf f 39332.38®. B. en W'. kregen vergunning le be BiE HERSTELLING VAN DE OMGEVING DER ORANJEGRAVEN IN DE NIEUWE KERK TE DELFT. In verhand met dte plannen tot restau ratie van het koor der Nieuwe Kerk te Delft schrijft de heer A. M. v. E. het volgende1 Het koor v,an (le Nieuwe Kerk te Delft zal gerestaureerd worden. In alle provinciën van het land hébben zich comité's gevormd om bijdragen tot dat doel in te zamelen. Inderdaad geldt het hier een landsbelang. Dit koor imlinters bevat de gedtenkteekenen en de graven van onze Oranje-vorsten. Dit feit zelf isi algemeen bekend, m'aar het is welliciht niet overbodig, diat eenigte bijzonderheden 1 worden m'eegtedeeld aangaande de kerk, koor, de mtonumtenten en de Oranjes, die in het koor rusten. De Nieuwe Kerk, oorspronkelijk gewijd aan de Heilige Maagd, later aan St. Ursula, is in Göthischen stijl gebouwd van 1383 tot 1496. Zij heeft een toren en bestaat voorts uit een schip van drie beuken en een koor. Door goed bedoelde, maar slecht uitgevoerde herstellingten in de eerste helft der 19de eeuw heeft het inwendige zeer geleden. Een vlakke zoldering verbergt in het middenschip en het koor de oorspronkelijke gewelven de muren en de zandsteenen zuilen zijn bedekt door een dikke laag kalk. Eer tijds Waren van buiten tegen het koor huisjes aang'e'btouwd en in verband hier mede zijn verscheiden koorramen gtedeel- tclijk dichtgemetseld. De liuisjes zijn tha.us verdwenen, maar de ratteen bleven tot dusverre misvormd. Ook de ongelijke vloer van het koor heeft voorziening noodig. Midden in dit armlijke en zwaar ge schonden koor prijkt nu het prachtige praalgraf van Prins Willem I, gebouwd cp last van de Staten Generaal door Hen- drick de Keijzer en zijn oudsten zoon Pieter in de jaren 16141622. j Op een steenen verhooging' staat de tombe, eveneens Van steen, waarop een wifmlariteeren beeld van den Prins rost Aan 't hoofdeinde is een tweede beeld'ge plaatst, dat den vorst voorstelt in wapen rusting zittend op een zetel met kussen. Dit beeld is van meiaal. Aan het voetein de staat een prachtige metalen Faam1, Om1 de tombe verheffen zich 22 zuilen vain zwart marmer, met wit-marmeren voetstukken en kapileelen. Zij zijn be kroond met gebogen frontons' van wit mlafmter. Tusschen de kolommen zijn nis sen van wit marmer opgesjeld, behangen met gekleurde wapenschilden. Op voet stukken en in sjteenen nissen staan aan de vier hoeken van het gedenkteeken itee- tajen vrouwenbeelden ,die de Gerechtig heid, de Vrijheid, den Gddsdiens|t en de Dapperheid voorstellen en van pasjsende attributen voorzien zijn. Op verschillende plaatsen zijn opschrif ten aangebracht o. a. Je iteaintiendrai, piété ét justice (Ik zal godsdienst en ge rechtigheid handhaven). Een zwarte steenen plaat draagt in glulden letters een opsomming in het latijn van de groote da den, door den Prins verricht. Rechts achter het monument bij den koorwiand, ziet men het gedenkteeken van Koning Willem I, in 1847 door W. Geefs vervaardigd'. Op een 'granieten voetstuk leunt het wit-marmeren beeld Van den Koning tegten een ligjgenden leeuw, eveneens van wit marmer. Dit monument .afkomstig "uit het kasteel Rahe bij Aken, werd aangekocht door de regee ring en in 1905 naar Delft overgebracht. Meer naar links is tegen den muur van het koor een gedenkteeken voor prins Willem George Frederik broeder van koning Willem I, aangebracht- Canova schiep dit sehoone kunstwerk in de ja ren 1806—1808. Het is van wit marteler en stelt in relief een vrouw voor, die voorover gebogen op een lagien stoel zit: Het hoofd rust op de rechterhand, de lin ker ligt in den schoot. Een pelikiaian, het zinnebeeld der trouwe liefde verge zelt deze figuur, Waarboven het woord: Pïofós (Vrouwenliefde) is. ingte'beiteld. Prins Willem George Frederik iisl :uit den aard der zaak veel minder btekerid dan zijn broeder. Op jeugdigen leeftijd onderscheidde hij zich in den oorlog: te gen Frankrijk gedurende de jaren 1793 en 1794. Na. het vertrek der stadhouder lijke familie in 1795 trad de prins in OoiSr tenrijkschen dienst. Met het leger van den Nederrijn mlaakte hij den veldtocht van 1796 tegen de Franschen mee. Twee jaar later wefd hij opperbevelhebber van het Oostenrijk's;che leger in Italië en kort daarna (6 Januari 1799) overleed' hij te Padua, waar hij in de kterk van het He remietenklooster werd begraven. Het ge denkteeken een waar meesterwerk van Canova heeft tot 1896 die kerk versierd in dit jaar werden htet stoffelijk overschot van den Prins en het monument naar Delft overgebracht. Links van dit kunstwerk bevindt! zich een eenvoudig1 gedenkteeken van prins Willem Alexander Ernest Casimir, zoon van Koning Willem II en de Russische grootvorstin Anna Paulowna.' Hij1 over leed ,22 October 1822, weinige maanden oud. s; Fenige schreden verder in het monu ment van Hugo de Groot, onze gtroofe rechtsgeleerde, geplaatst.. De Delftenaar H- Zwol Vervaardigde het in 1781. Een sirenen verhevenheid van drie treden draagt twee hardsteenen pilasters, waar boven zich een frontispice verheft. Tus schen de pilasters ziet met) een nis-, (Waar in een pyramide 'istaat van zwariien Steen, waarover een kleed hangt Van wit mar mer. Een bteste van De Groot ,is vlóór de pyramide geplaatst, en zijl wordi ver gezeld teloor een kinderfiguur, m'et een neerhangende fakkel m de hand. De an dere hand rust op het wapenschild' van De Groot. Link's van de buste Staat een witte 'steen met een Latijtesch gedicht, in zwarte letters, waarin de groote ge leerde, het „prodigium Europae", het „wonder van Europa" wordt gteli uldigd. De bezoekter Wordt pijnlijk getroffen door de scherpe tegenstelling, welkte bestaat tusschen de genoemde, voor het raeeren- deel buitengewoon luisterrijke monumen ten en d e troostelooze leeiijkheid van de omgeving. Maar er is nogl een belangrijke reden, die elk warm Vaderlander de plan nen tot restauratie van het koor moet doen steunen; onder het mausoleum van den grooten Zwijger ligt de grafkelder der Oranjes, aan wie het land zoo (veel heeft te danken. De kelder is aangelegd in het laatst der zestiende eeuw en (ver groot in" 1822. De belangrijkste leden vian het Vorstelijk geslacht, wier stoffelijk overschot hier is bijgezet, zijte: Prins Willem I, overleden 10 Juli 1584; Louise de Coligny, gemalin van den Prins, overleden 9 October 1620; prin> Maurits, overleden 23 April 1625; prins Frederik Hendrik, overleden 14 Maart 1647; prins Willem II, overleden 6 Novem-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1922 | | pagina 1