Hih 146 Vrijdag S3 Jimi 19ML BINNENLAND. UIT STAD EN PROVINCIE. PROEFT, y OORDEELT, £65* .Jaargang Abonneaseaisprp per kwartaal: op de buitenwegen om Middelburg, en voor de andere gemeenten par post f 2.50; viator Middelburg en agentschap Vlissin- gen f 2.30; weekabonnementen in Middelburg 18 Sent per week. Advertentiên: 30 cent p. rsgel. Ingezonden Madedeelingea50 cftnt p. regel. Bij abonnement veel lager. Familieberichten en dankbetuigingen: van 1—7 regels f 2.10, elke regel meer 10 cent Heine adverfentiêfi niet groor ter dan vijf regels druks en waarbij is aangegeven, dat zij in deze rubriek nüoer ïen geplaatst worden, 85 cent bij vooruit betaling. Advertentièn ionder brieven ol bevragen bureau dezer courant 10 cent extra. Bewijsnummer 5 cant pins 2 cent voor port per stuk. Adjvertentièn moeten, willen ze nog in «na blad van dieazelfden dag worden opgenomen, uiterlijk 12 UUR en de« ZATERDAGS uiterlijk HAUE ELF aan «as Bureau bezorgd zijn. Aangesloten bij den Piest-, Cheque- en girodienst onder nou 43255. VAN 30—20 TOT 41-0 ÏWe gelooven dat er tegen idle Christef- lijke coalitie geen betere verkiezingsleus denkbaar ware geweest dan zij zelf heeft geschapen door den verkiezingsuitslag die gister de Provinciale Staten hebben ge produceerd bij de samenstelling vap de •Eerste Kamer. Ziehier de vergelijking: TevorenThans Katholieken 17 i 21 'Anti-Rev. 9 13 Chr. Hist. 4 7 Samen 30 41 •Vrijheidsb. 13 1 Vrijz. Dem'. 2 4 S. D. A. P. '5 f 4 Samen links. "0 9 (We hebben hierbij miakshalve bij den Vrijheidsbond ook kend de heer v. d. Feltz, al was die et aangesloten; en de heer Fokker, die pas in een der laatste zittingen verklaarde van liberaal naar de Chr. Historischen over te gaan). Voor de stem'ming die onder het kieh zerskkorps thans heersciht, bewijlst deze uitslag niets. Hij is het resultaat, van de partijverhouding iu 1919, toen de Provin ciale Staten werden samengesteld! dié nu deze verkiezingen deden. En eigenlijk geeft dit resultaat ook niet weer de partijverhouding, die zich toen in het land openbaarde, want die "was blijkens de, volgens Evenr. Vertegenwoordiging een jaar te Voren samengestelde Tweédé Kamer hoogstens half-om-half, en zeker niet 419. Trouwens, van evenredigheid is ook bij deze Eerste Kamerverkiezing) heelemiaal geen sprake, want als men het aantal Vrijheidsbonders van de Prov Staten optelt, komt men voor hen tot een hooger percentage in de Eerste Ka mer dan één op 50. Voor de reeds overwogen invoering van Evenr. Vert. ook vloor de Eerste Kamer is deze uitslag een sterk pleidooi (mits men een goede» vorm vindt I) Het nu verkregen resultaat is natuur lijk ten deele ook een gevolg van de weigering van den Vrijheidsbond om met de rechter- of linkerpartijen afspraken te maken over de onderlinge verdoe ling der zetels. Dat de in Noord Holland reeds gemaakte afspraak weer door den Vrijheidsbond weer werd opgezegd op aandrang van het hoofdbestuur, verheugt ons van harte. In dezen tijd, aan den vooravond van de Tweede Kamerverkie zingen, doet die Bond het beste zich aan geen andere partij te binden, daar niemand weet hoe de partijen zich na de verkiezingen zullen groepeeren. Hét is waar dat thans de Vrijheidsbond er het loodje bij heeft gelegd, maar men be denke wel dat dit slechts is voor één jaar, want het volgend jaar heeft; in gevolge het bepaalde bij de aanhangige grondwetsherziening een nieuwe verkie zing van de Eerste Kamer plaats, en dan zal die verkiezing geschieden door Prov Stalen, die in het voorjaar van dat jaar opnieuw zullen zijn samengesteld Eerste Kamer van 50 leden met 21 ka tholieken, en nog minder met 14 re vol. een weerspiegeling is van hetgeen in het volk bestaat. De uitslag van de a.s. Tweede Kamerverkiezingen zal dat •wel heel duidelijk mjaken. Maar voor die a.s. verkiezingen kan dit resultaat van zeer gnooten invloed zijn, want het herinnert er de onverschilligen links aan, dat zij zich opnieuw ondeij den dwang van de chr. coalitie zullen plaatsen, met een zeer sterk katholiek' overwicht wanneer zij, die onverschilligen links, niet ziorgen op hun post te zijn". !We durven zelfs zeggen dat er voor die chr. coalitie niets ongelukkigfers' had kun nen gebeuren dan deze tastbaar-almor- male samenstelling van de Eerste Kamer juist vóór de verkiezingen van de Twee de Kamer. ÏWie weet, of de berichten van dezen uitslag van gister niet het beste middel zullen blijken te zijn om weer wat warmte te brengen in een verkiezingscampagne waarin maai' geen warmte te krijgen was. Menigeen; die van plan was thuis te blijven, en dezulken, vindt men vooral links' bij' de aièt-iuïteH- sten, bij de miannen zibowel als! bij' de vrouwen zal wellicht nu toch iets van de wenschelijkheid! gaan v'oeleo om 5 Juli toch naar de stembus' te gaan. Over de gevolgen van deze samenstel- hng van de Eerste Kamer maken we ons met al te ongerust, want zij is er slechts voor één jaar. Dan Volgt er, zoo alls reeds gezegd, een nieuwe verkiezing! door «an dere Staten. Nu kèn het wel tot een eigenaardige tegenstelling leiden, wan neer de Tweede Kamer over veerden dia gen een gieheel ander karakter zal blijken te hebben; en 't iai ook' mógelijk dat hetj nieuwe kabinet daarvan eenige moeilijk heden ondervindt, maar dat kan toch aie(t heel veel zijn, want het eerste jaar vap een kabinet is gewoonlijk niet het jaar van de groote voorstellen. Die komen jmeest in het tweede en het derde. Maar dat heele jaar zal die onevenredig) groote coalitie-meerderheid in de Eerste Kamér 'n voortdurende* prikkel zijn vtoof de vrijzinnige kiezers, om er in! het vol gend jaar bij de Statenverkiezingen voor te zorgen dat de bordjes! verhangen wor den. En ze kuninen er thans reeds dadelijk een tegenwicht tegen ophangen door ook reeds 6 Juli a.s. door hun stem invloed in die richtinjg) uit te oefe nen. Wellicht zullen sommigen au ook heter dan te voren voelen dlat men me!t kleine partijen in die richting niets be reikt. Wat het resultaat van Zeeland be treft, daarover zal wel niemand zich ver wonderd hebben. De heer Fokker van Crayenstein, die in 1913 als liberaal tot lid der Eerste Kamer werd gekozen in de korte periode waarin toen de meer derheid der Prov. Staten onzer provin cie links was, zou bij de huidige samen stelling der Staten geen kans hebben g|e- had op een herkiezing als afgevaardigde voor links, ook al had hij niet kort te voren de welbekende verklaring van zijn voorliefde voor de Chr. Historischen afge legd. Men heeft aan de rechterzijde den nieuwen partijigenoot echter niet al da delijk naar den Senaat gestuurd, maar de keus laten vallen op een reeds lang waseh-echt gebleken chr-historische, dr. Slotemaker de Bruine. r En inplaats van den heer Lucaisse werd diens partijgenoot, mr. A. A. de Veer afgevaardigd, die nu natuurlijk als lid der Prov. Staten moet bedanken, doch wethouder van Middelburg kan blijven. den getrokken, en bij deze vacaturei alien him stem op een eigen candidaat had den uitgebracht, evengoed als ze later bij de tweede vacature allen op den heer Elenbaas stemden. DE EERSTE KAMERVERKIEZINGEN De gisteren grootendeels in onze twee de pplage vermelde uitslag van de Eer ste Kamerverkiezing, dient dog te worden' laamgevuld met de trouwens te verwachten' meedeeling dat de Staten van N. Brabant haar zes katholieke Kamerleden 'herkoosl Nieuwe en oude leden. Als nieuwe leden komen in «te Eerste Kamer: vioor de katholieken: mr. J. N. J. E; Heerkens Thüjsse; W1. Franse Jr.; P. F. M. Dubbelman en J. J. Hazevoet. voor de antrreV. Wl die Vlugt, mr. S. de Vries (de oud-minister), mr. A. A. de Veer, J. J. Crjoles en S. Sytsema. voor de chr. histjoris'chen: L.vWi de Vries, mr. H. Verkouteren en dr. Slote maker de Bruine; Voor de tvrljlzt Dein.J. B. iWesterdijk (2 maal gekozen, n.l. in Drenthe en Gro ningen); vioor de S. D. A. P.de heer F. M Wibaut. Er Was één vacature in Gelderlapd (door het overlijden ran mr. Reekers R.-K.) Van de aftredende leden hadden zich niet herkiesbaar gesteld die heeren Cre- mer, van der Feltz, Van Nierop, Kraus, Lucusse. i 1 Niet herkozen zijn de heeren Fokker in Zeeland, Van Kol; Polak; Bergsmia en Rengers in Friesland, de Bóer en Van Houten in Noord-Holland, Dojes en Geertsema in Groningen. Hét eenige lid van den Vrijheidsbond in de Eerste Kamer isl thans die heer Smeenge, die na drie stemmingen af- geva'prdijgde bleef van de Staten van Drenthe. In N. Holland. Omtrent de gebeurtenissen JU Noord- Holland wordt in een verklaring van den Vrijheidsbond meegedeeld, dat eerst aan de coalitiepartijen is voorgesteld hand having der 'bestaande verhouding der par tijen in de Eerste Kamfer, in afwachting van de spoedig komende evenr. verte- jgenw. Dii(t is' tdjoor de rechterzijde afge wezen. De Statenclub heeft toen de be kende overeenkomst gesloten mtet de soc. en Vrijz. Dem1. Bij nader overleg niiet de comtmissie uit het hoofdbestuur is van de zijde van het hoofdbestuur zeer op den.voorgrond gesteld, dat de gjesloten overeenkomst tot groote ontstemming in het land zou leiden. Besloten werd toen op het besluit terug te komen. Men gaf daarbij evenwel aan de beide andere Statenclubs te kennen, dat men in ver band mfet den gang van zaken zich ver plicht gievoelde op de aftredendie so ciaal- en vrij zinnigpieimocraten te stem men, maar daartegenover op geen en kele tegenpraestatie aanspraak maakte en er zich toe zou bepalen, in alle instanties voor de overige vijf plaatsen alleen op de Candida ten van den Vrijheidsbond te stemmen. Men verkoos dezen weg, oiok al leverde dit groot gevaar op voor be langrijk zetelverlies. Mevrouw M. Boissevain—Pijnappel, lid van de Prov. Staten van Noord-Holland, Door de verkiezing van mr. A. A de Veer tot lid der Eerste. Kamer ontslaat er een vacature in de Pr. Staten. Volgjens den uitslag van de verkiezingen van 1919 zal hij worden opgevolgd door den heer J. H. Geschiere te Grijpskerkeoud-lid der Staten. Uit Middelburg. Op' verzoek van den commissaris van politie te Middelbu rg, is te Zieu rikzee aangehouden zekere F. B., ver dacht van verduistering van een rijwiel. Nader bleek, dat hij' zich ook te Vlisj- singen aan zulk een misdrijf had' schul dig gtemiaakt. Het rijlwiel, dat hij1 te Vlissingen verduisterde, werd te Goes verkocht en daar in beslag genomen; het te Middtelburg verduisterde rijwiel verkocht B. te Vlissingen, doch intusr schen is deze fiets reeds weer naar Amsterdam verkocht. Nadat B. eerst naar Goes ter confrontatie Was' overgebracht, werd hij naar Vlissingen getransporteerd en na beëindiging van het onldterzoek aldaar naar 'Middelburg, waar thans ook het politie-onderzoek is geëindigd^ zloof dat B. aan idle justtiie kon worden voor geleid. i Gisteren werd intussehen weder tot tweemaal toe aangifte van diefstal van een rijwiel gedaan. Op de Markt alhier verloor giste renmiddag Pen juffrouw iuit, Vlissingen een portemönnaie mfet een vrij belangrijk be drag aan geld er in. Omstanders hadden gezien, dat een Middelburgsche juffrouw het verlorene opraapte. De p|olitie be gaf zich naar de woning vap laatstbe doelde en deze had de porteim|oinnaie voorloopig in haar kast opgeborgen, vól gens haar zeggen met de bedoeling er later aangifte van te doen. De politie wees er de vindster op, dat zij' dit 'beter direct had kunnen doen'. De. afdeeling alhier der lande lijke federatie van Bouwvakarbeiders in koopt steeds weerA. J. Vauïlle» Crêmepudtlins met de heerljjke Vanille- Roomsmaak en A J P's Frambozen saus, a 77j ets. per pakje. (Ingez. Med.) Aan de Groene Kruisvereenigiug ea de "Diacopeisisen'vereenigiug, beiden te H e i nk! c n s z a ri d, zijn door, wijlen douairière van Citters, géboren jionkvr. Lewe v. Nijenstein gelegateerd elk f 100. In dat alles is niets abnormaals. Alleen heeft als lid der Vrijheidsb.-Tractie b^- verwonderde het ons dat er van de 11 stemmen der Vrijheidsbonders nog 6 iop den heer De Veer werden uitgebracht, in plaats van dit ze alle blanco waren, zoo- als de 5 overigen. En nog beter liad het ons toegeschenen, als zij allen op een eigen candidaat waren uitgebracht. Dat de Vrijheidsbond later bij' de ver kiezing van een lid van Ged. Staten mee dankt. i 1 Een meedeeling van ümr. Dresselhuys. In een gister te Amsterdam geho.udfen' vergadering heeft mr. Dresselhuys mee gedeeld gemachtigd te* zijn tot de ver klaring, dat van den kant van de rechterz'ij'de aan dien Vrijheidsbond het aanbod is gedaan met haar samen hielp den heer Gerlach van St. Joosland tee werken. Dan Zou de Vrijheidsbond te benoemen, is heel iets anders. Wij zeven van de negen Eerste Kamerzetéls' voelen daarin de nawerking van de j vnn de Staten vau Noord' Holland krijgen o oude afspraak, waarbijank bij1 een meer- j en zoti rechts zich met de twee overblijf Klerk, en verklaard dat tie modernen derheid van rechts, toch twee leden van vende zetels tevreden stellen. Mén vindtpraclisch uit de omstandigheden willen links in het college van Ged. Staten wer- dit aanbod in een brief, geschreven door grijpen en houden, wat er te houden is. Nederland hield gisterenavond een opeini- bare vergadering in de kleine zaal van het Schuttershof, waar de heer C. A. de Klerk, voorzitter der landelijke fedef- ratie van bouwvakarbeiders den toestand in het bouwbedrijf besprak. Spr. gaf daartoe eerst een breedvoerig overzicht van de arbeidersbeweging der laatste jaren; hoe de reactie overal den kop opstak, doch boe men de bouwvakar-. beiders1 niet dadelijk heeft aangepakt, le Om het woningtekort, en ten tweede) om de mentaliteit van de bouwvakarbei ders. Men heeft nu getracht dfe bouw vakarbeiders óp een andere wijze tot toegeven te dwingen nl. door een zloo groot mogelijke lastercampagne; door de woningnood zooveel mogelijk te besten digen; en door buitenlandtsche arbeiders! aan het Werk te stellen. Spr. lichtje deze punten zeer breedvoerig met allerlei voorbeelden toe. Voorts werd behandeld de vraag of de woningburen zoio hoog komen dóór de loonen der arbeiders. Spr. meent van niet, en Wijst op de groote inko mens van aannemers, en naamlooze ven nootschappen als Me N. V. Nationaal Grondbezit. Het treurige acht spr. nu, dat er ar beidersorganisaties zfijh, als de moderne; katholieke, en christelijke organisa ties, die zich niet krachtig verzetten tegen Loonsverlaging en langer.en ar beidsduur, en daar ook overleg over wordt gepleegd, terwijl de federatie strijdt voor het behoud van loon, en overigens van collectieve contracten niet wil weten. Uitvoerig geeft Spr. een over zicht van de gevoerde onderhandelingen dier organisaties en de houding der fe deratie daarbij. Hij roept de .aanwezigen krachtig op., de federatie te steunen; en flink mee te strijden tegen loons verlaging en langeren arbeidsduur. In debat kwam de heer Sinoo namens de modernen, die wees op onjuisthe- den in het betoog van den heer de Uit Zeeiuwsch-Vlaandanen O. Dj; Wegens vertrek uit de gemeentel Ter neuzen heeft de heer P. C. Geèns sen ontslag genomen als lid van de* raad. Zijn opvolger is de heer A. J. Harte. Het zoontje van den heer A. T. te Kl|oo ster Zande had het ongeluk uiteen flesch spiritus te drinken, "waar door de mond zjop erg werd verbrand, dat onmiddellijk geneeskundige hulp móest worden ingeroepen. Ui, i Gy ZeeHwsch-Vlaaad:e;EeB. >W, t>, Woensdagavond trad te Bier vliet vioor een goed gevulde zaal op. de heer A. M. Overkof uit Goes mJet het onderwerp; De S.D.A.P. bij de verkie zingen. Waar wij reedis van zijn rede elders gewag mfaakte, volstaan wij nu met deze aanduiding. Bij het debat bracht de heer Pru$s- «sen in het midden ,dat het optreden van. mr. Troelstra in 1918 bewezen heeft, dat de S.DJ.AP. als het in haar kraam' te pas komt den parlementairenWeg niet blijft bewandelen ,m|aar dioor revolutie tracht spoediger tot haai' doel te geraken. Het standpunt der S.D^A.P. als parle mentaire partij is al-zoo onbetrouwbaar. Wat ontwapening betreft ,is debater het in zooverre met den spreker eens, dlat er op de militaire uitgaven flink dient bezuinigd te Worden ,ruaar dat mep, 'gezien den toestand van ons land in 1914 den opgenomen. Dat men bjj den Vrij- rur. Heerkens Thij'ssen, het hoofd van heidsbond oo*k zelfs geen poging wilde de katholieke Statenfractie, in overleg doen om die verhouding te veranderen, met den aanvoerder van de protestantsch! is begrijpelijk. christelijke fractie, mr. Verkouteern; aan Maar bij de verkiezing voor oen lid een der voormannen van den Vrijheids1- Dan zal ook de Vrijheidsbond 'evenals der Eerste Kamer tond inen er heel böbd in de Staten van Noord Holland?, de andere natuurlijk) gelegenheid heb- anders voor, en hadden de Vrijheide j Dit voorstel, aldus spreker; is door bonders o. i. 'beter gedaan om principieel den Vrijheidsbond afgewezen, omdat geen van allen mee te helpen tot verkio het met ons gevoel stuitje. Ten eerste zing van een ooalitïe-candidaiat. Men meenden Wij, diat zeven zetels ons niet heeft uit den verkiezingsuitslag gisteren toekwamen, gezien onze getalssterkte in in enkele andere provincies gezien, hoe dee Staten, maar bovendien wilden wij' zonderling het daar bij de stemmingen deze gelegenheid niet gebruiken om di geloopen is, en hoe, na drie stemmin- sociaal-democratische en vrijzinnig de mo thans de ben gehad te toonen wat aanhang beteekent. Dan weet men welke politieke groepee ring de wetgeving beheerscht voor de vol gende periode, en dan kuönen de partijen beter samenwerken voor de verkiezing van Eerste Kamerleden, dan nu bij deze verkiezingi-in.-'t-blinde-weg,' die dan ook een reusachlige coalitie-meerderheid schiep, terwijl het zeer twijfelachtig is of die coalitie na Juli nog zal blijven door werken. En dan zal men vermoedelijk een heel gen. "candidaten van minderheidsgroepen cmtis7h7 Statenleden van Hoord-Holland iS^?i M tot Eerste Kamerlid werden gekozen, die 1 .,ji r?rho-l X..„ Na antwoord van den spreker werd de vergadering gesloten. Hier ter stede is Donderdag opgericht de Jeugdbond voor Onthou ding, afd. Middelburg met aanvankelijk 14 leden; tot 2e voorzitter werd gekozen G. L. Koster, Zuidsingel 42b; secretaresise B. Hendrikse, Schoorsteenvegerssingel Q 71c; penningmeester J. J. la Bruijère, Oud Arnem. Voetpad T 80. o tot Eerste Kamerlid werden &ekozeig 4ie uit de Eerste Kamer te houden ten be-| 1922 benoemd tot conlroleerend genees- zeker niet op een verkiezing gerekend hoeve van rechts. Zoowel rood als zwart heeer voor den krina Vlissinoen ae hadden. Stel dat hier de^coalitie niét is ons vreemd! De Vrijheidsbond kan heeer^oor den krm^' viissmg.a, de eensgezind was gebleven, en dat daar siechts één houding aannemen": zijn bijv. de R. K het niet met hun coali- eigene! (Applau*). anderen uit.Tag krijgen, dan nu dit oud- tiegenooten eens hadde* kunnen wor- bakken product van een periode die den. Dan had 't wel degelijk ook van reeds voorbij is. Want dit zal wel nier i practische beteekenis kunnen worden, mand kunnen tegenspreken: dat een i wanneer de Vrijheidsbonders étWlijn had- heer P. A. Jens, arts. o Uit Z n i d-R e v e 1 a d. De netto-opbrengst van de* Nutsj- avond (24 Mei) te Kapelle ten b«t« nan Rusland )bedraagt f 129.50. en van Z. VI. in "het bijzonder, het nog Riet 'geheel zonder leger kunnen stel len. mlaar voorloopig niet buiten een neu- traliteitsleger kunnen. Wat de verhiooging van het inkomen dei' kroon betreft geeft debater te ken nen ,hal zbollanlgl we er een koning of ka- binfëin Op na hobden, deze ook een staat 'kan voeren, aan haar hoojge positie verschuldigd. Voor socialisatie acht debater de mas sa niet rijp en de meeste bedrijven on geschikt. Verder verdedigt hij den Vrjjj- heidsibond als den beschermer van dei geestelijke vrijheid. Nadat de debater door den spreker beantwoord is, wordt de druk bezochte vergadering gesloten. JS. Di. A. i In de flink bezette groote zaal van het Schuttershof sprak Woensdagavond voor de Middelburgische afdeeling der S. D. A. P de heer J. van den Tempel, lid der Tweedle Kamer, ingeleid d|oor den heer L. Onderdijk. i De heer v. d, T e m' p e 1 wees op de ruime keuze van partijen, die dfe kiezers! bij de a.s. verkiezingen zullen hebben'. Allerlei partijen zijn ontstaan, met eelt grootev erseheidenheid van namen en aanduidingen, doch inderdaad is er dopr het optreden van al die groepen niets ver anders, is er ge*en enkele nieuwe trek gekomen. Spr. Wijst op de platteliandspartij'. In alle partijen zijln vertegenwoordigers van' het platteland, maar deze heele platte-" land spartij beweging is mede een poging van reactie, tegen de oppositie. En wie heeft er voor gezorgd, dat de landbouw-i arbeiders ook een ongevallenwet kregen, veel later dan de fabrieksarbeiders: de socialistische beweging, en ook de S. D. A. P. heeft gewerkt voor den arbeidsduup voor de landarbeiders. Niet dfe platten landspartijdie heeft geen nieuw ele ment in de politiek gebracht. Maar ook valt er i* verigens niets uieuWs te onderkennen. Alleen blijkt hoe langer hoe meer, dat in het wezen van de zaak hoegenaamd geen verschil van opvatting bestaat ten opzichte van de groote maat-, schappelijke vraagstukken bij de burgerll partijen, en tevens; dat de gansehe bur gerlijke partijWereld eenzelfde richting uitgaat, die van het conservatisme; van de reactie. Er is per slot slechts één partij, en 't is geen kleine, die daartegen oppositie voert. In deze verkiezingtsdlaigen staan twee groote vraagstukken iep den voorgrond. Ten eerste de malaise en het noodzake lijk herstel van het economische leven iW ons land. Er is ongetwijfeld malaise, en het her stel van het economisch leven is wel degelijk ook een belang van de arbei dersklasse. Die malaise is voortgekomen uitd en wereldoorlog. Als dlat waar is, dan ligt de ftchuld toch MQ hen, sit wier stel-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1922 | | pagina 1