FEUILLETON.
BIJVOEGSEL
BET TBAGISCH LOT.
BUITENLAND.
is
kent
UN
ten
•kt
Me
Woensdag 14 Juni 1922, No. 138.
e11 zoo kan het niet anders tof er is
gebrek aan warmte. Een strijd zonder
strjjd-dpel kan gCen warmte geven. 'En
verkiezingen in zulke omstandigheden
worden een volkstelling. De mbns'chen
hebben zich er niet drpk over gemjapkf
toen ze geteld werden naar hun geslacht,
godsdient, beroep enz., en ze maliën er
zich nu niet warm' over nu ze gjeteld
wprden naar (hun politieke kleur, die volor
een deel van hen, vooral bij de vrouwen
Pog altijd een 'geheim is' vvoór henzelf,
in (de war als ze worden gebracht dóór
die 30 a 40 iplartijen. i
S
|gen
J wil
en
reau
i>pen
16
ijne
ing
»kte
Irgen
»te 6
cent
i stal
Ikstr.
lichte
het
voor
rdstr.
307,
R,
Q 3.
lap. I
1 kist
Iste
filling
brdanE
res
Ifiott.
9^—
9.-
~9.—
a» 12
pe«
VOSj
loüï,
Ik.
YAK BE
YAM
in rustige 1
RUST. r 1 ii
Hebt (u wel eens een partijtje ïnteegjel-
m'aakt, waarin de opgewekte feeststem
ming Pilaar niet wilde komen? Het waren
soms dezelfde menschen waarmee Pien
een paar dagen tevoren een genoeglijk1
fuifje had gevierd, en die nu ook' al hup
hun best deden oim' 'door voordrachten,
grappen en zaPg er de istemming Weer
in te brengen. Maar het bleef er saai.
Aan zoo'n mislukt partijtje doet ions
de verkiezmgjsicpjmlpagne denken. ,Ze is
grauw van saaiheid. De vergaderingen
.wlorden meerendeels slecht bezocht; in
het dagfelijksChe leven wordt er ter nau-
Werniood |oiver gesproken, en als1 liet on
derwerp ter sprake komt, blijkt nog Weer
eens' te unieer boe onverschillig de -stem
ming van lieel veel 'mlannen en noig meer
vrouwen is'. Ze interesseeren er zich ab'so'r
luut niet vpor. En tjoteh is' het aantal per
sonen dat zoloals' piet door voordrachten;
grapjes en zang; m'aar dain to'ch'dojor rede
voeringen probeert er wat stemSming in te
brengen; grooter dan |o(oit, even als' het
aantal partijten.
Het is zöö erg dat zelfs in de iover-
s'chilligheid Idoor isoPiPiigen wordt [ge
vraagd, waardoor die algemèene lopver
sChilligheid verklaard móet worden.
iWant men vergete niet: vandaag over
drie weken reeds' heeft de stemlming
reeds plaats1; en menigeen zal zich pit
vrpeger dagen verkiezingen herinneren;
Waarbij drie weken Vóór de stemming
een heel wat sterker beroering der ge
moederen [mterkbaar wast
Nu kan men minachtendlgaan sbhimpen
Op de onverschilligen; die ,,'geen belang-
istellinlg to'pnen vlojor dot gewichtige taalröïe
de wetgewer hen opdroeg in het belang
van bet Rijk" of iets' in dien trant.
Maar dat is mis. iWianneer de o-nver-
schillligheid zoo algemeen is' als nu 'dan
mjoet er o(ok een algemteene oorzaak voor
zijn; pf Pileer dan een oorzaak buiten
het kiezerskorps.
Eén oorzaak is al dadelijk pan Is wij
zen: de afwezigheid van iets' wa'ar men
vóór of teglen kan zijp'.
Vóór of tegen de huidige regiering
gaat het niet. Zij is geen inzet vpn dezen
verkiezingsstrijd. Niet omdiat zijl zloo vol
ledig voldloet aan aller wensdhen. Hee-
1 etmaal niet. Maiar ze is' uitgewerkt, en
iedereen voelt, dót zelfs wanneer de ver
kiezingsuitslag een nieuwe kerkelijke coa
litie [als rjegeermgsmeepderheid! mógelijk
Zou mlakeM, er dan een nieuwe re'gee-
ringsprograPiPila zfou moeten worden ioj>
gesteld dfat niets heeft uit te staan met
dat der huidige regteering?
Vóór of tegen een partij gaat het even
min. Men kan zich ergeren aan de macht
die de katholieke partij1 in de afgtelóopten
periode heeft gehad!, mten weet toch ook
weer dat die partij niet almachtig is ge
weest en ook niet almla'chtig zial worden.
Vóór of tegen een leuze dan? )-Ve zou
den niet weten Welke. De socialisatieleus'
Van de S. 5D. a'.. P. neemt niemand ernstig
Pa de ervaringen in Duitschland' door de
socialisten 'daar zelf erkend. De later op
den voötrgrond geschoven ontwapenings'.
leus maakt de mensdhen evenmin w.arm'
bij den taanblik van nog Zoo veel beroe
ringen in Europa die het dog wel eens
wenschelijk zouden kunnen maken van
oPs af te kunnen slaan.
Bij de andere partijlen is het al net
Zoo. De kwestie van de publiekrechter
lijke bedTijf soTganisatiedie een paar jaar
geleden dóór de katholieken naar voreP
scheeP te worden geschoven? is' verbleekt
door de (onderlinge verdeeldheid der ka
tholieken: pp dat 'ptunt. 'Aap protestpn'fsch!-
rechtsche Zijde worden geen bijzóndere
leuzen aangeheven, nu de schoolstrijd
is beslecht. Eu wat den Vrijheidsbond
betreft, beschouwen wij zelf "het dooT
hem1 geleverd pleidooi vïopr meerdere
erkenning van het vrijheidsbeginsel in
derdaad als een factor, van groot gewicht
en ook als' een nïeuW elePitent in de poé
litiek ma de vele staatsbemloieienis der
laatste jaren ,maaC alleen reeds het ver
kondigen vjan dat beginsel heeft bij' veel
anderen het gevolg gehad dat ze opk
opkwamen tegen de (onvrijheid,1,- zoodat de
strijd d|aaTover pok al weer verzaakte.
Vóór of tegen bezuiniging? Lieve he-
mCl, wie is er tegen bezuiniging? Ieder-»
een wil bezuinigen en de formuleerjng
van ieders plannen op dat gebied is nog
veel te vaag; dan dat daarover een wer
kelijke strijd mogelijk zop zijn.
Vóór of tegen de revolutie dan? Och;
daar kón je dikke woorden Piver schrij
ven; en het is' ook' best mógelijk dat over
een ploos bij het vfoprtduren van de ma
laise nog gevaarlijke woelingen (ontstaan;
maar op het ologtenblik is1 de stemming
van d e overgropie meerderheid deijr Ne
derlanders zpo rustig, dat de kiezers en
kiezeressen zich over een revolutie-gelyaar
niet warm laten xbaken, zelfs' niet door
verwijzing naar de bloedige wandaden
der Ruslsen die nu heel rustig in onze
eigCn residentie kombn confereeren.
Vóór of tegen de democratie? "Opk al
niet bruikbaar vpor verkiezingsleus want
iedereen heeft zijn eigten begrip van dat
woord en er is' in Nederland geen enkele
partij die toegeeft dat hij' nièt-democra(-
tisch is'. 1
I11 het kiezerskorps althans is niet ge
noeg belangstelling daarvoor te vinden.
Dat de onverschilligen glad verkeerd
do-en met z-opi te denken;: het wordt
zonder eenig voorbehoud toegegCven. Er
hangt inderdaad heel veel van den uitslag
dezer verkiezingen af. Als' de thuisblijvers
bij deze verkiezingen ondervinden dat liet
land bestuurd wórdt in een geest die de
hunne niet is; die hun 'belangen bena
deelt en hun rechtsgevoel krent: dan...
kunnen ze er niets'meer 'aan veranderen
en kunnen ze alleen m'aar betreuren dat
ze zelf niet hebben mteege Werkt om die
mogelijkheid af te weren.
Wellicht is het dan ook maai' beter
pim' nu niet ver uit te weiden over nog
andere porzaken van de onverschillig
heid; zooals de mindere Verwachting van
hetgeen de Kamfer zal kunnen doen; of
de verslapping van de belangstelling die
het stelsel van Evenredige Vertegen-
wjoordiginjg tenjgfevplgó heeft door liet
wegnemen van den persoonlijken band
tusschen kiezer en verkozene; en door
't verwateren van de persoonlijke stem'
in de gelei van een Candidatenlijst. We
hebben het daarover reeds' meermalen
gehad; en we gelooven ook dat dit zeer
belangrijke kwesties zijp.
Maar voor het loógenblik -staat de zi^ak
nn eenmaal zoo; dat we dat -stelsel en
o-ok een Tweede Kamfer hebben; en dat
de samenstelling van 'de volgens dat
stelsel gevormde Tweede Kamer beslist;
in welken geest de volgende vier jaar
ons land zal worden bestuurd. En daaróm
willen we nu noig eens! de ho|o|p uitspre
ken, dat in de volgende vier weken velen
der lonverschilligfen alsnog zjoo-veel warm
te in zich voelen ,o-pk|oPiten voor liet ge
volg van deze verkiezingen, dat ze niet
alleen omdat de wet het veilplicht, maar
Ook omdat ze de no odzakelïjklieid ervan
voelen, ter stembps' gaan mlet een wel
bewust doel oirn hun stemt in een lof an
dere richting uit te brepgCP.
We herhalen: wie thuisblijft, in weer
wil van de verplichting, bedenke altijd
dat anderen vap een tegeno vprgesteldej
zienswijze waarschijnlijk niét thuis blij
ven. 1 i i i iU
deunen leert. (Voor het schip ,,de Vólks-
zangschool" staat de béste stuprtp'an niet
pap wal!
De vertrekkende leerlingen boden den
heer Kuiler een fraaie r-ozenbbuquet aap.
:\fji '«Cl l
sum
Door de Geref. kerk' van KEab-
'bendijke is besloten tot den bópw
van een niepw kerkgebjo-uw en pastorie.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
VAN NICOLAAS II EN ZIJN GESMN.
(Dertien jaren am het Russische Rol)
naar het Ftrönsch van Pierre Gilliflrd dpor
Eforguérite de Rouville. (Geautoriseerd®
vertaling.) Nadruk verbfeden.
59).
Ik deelde generaal D m'ijn bevindin
gen mee. Men liet dem' kPaap binnen
komen. Ik stelde hem eenige vragten in
hel Fra'nschhij1 z'weeg. En toen men
aapidrong ,dat hij' mij' zóu antwoorden;
verklaarde hij', dlat hij' alles begreep van 't
geen ik zCi, maar dat hij' zijp redenen
had om slechts! Russisch te spreken.
ToeP sprak ik hem in die taal .aan. Het
was eveh nutteloos. Hij beweerde ,dót
hij besloten was slechts antwoord te
geven aan ^Admiraal Koltchak' zelf. En
aldus ein-diglde ons' ion)derhoud.(l)
Het toeval liad óp m'ij'n weg gebracht
den eersten der talloüze pretendenten?
die nog vele jaren na d'ez'en ongetwijfeld
Openbare Les Volks'z'angs'c'hpiol
Zoo'n openbpre les van de volkszang-
schojol, zopals wij' gisterenavond weer
hadden in de Concert- en Gehoóirzaal
la 1 h i e ris altijd: iets genoeglijks om
over te schrijven, omdat èlk jaar weer
meer blijkt, hoio, 'n gToot nut deze ver-
eeniging heeft .,en hoeveel schioons zij'
brengen kan Uit het volk' Vóór het volk.
Is het geen prettig gezicht al dadelijk
b'ij het binnenkomen, dat heele podium
lals een bloemenveld van kleurige toi
letjes, en onder lal die jjoPge jeugd beken
den te ontdekken van het vorig jaar,
;,gr.oóter" geworden en 'hun stemmen
steeds beter gevormd'?
De uitvoering oï openbare les, is' te
vens' het -succes dat de Volkszangjseh-oóli
onder de steeds lonvprmbeide en voor
treffelijke leiding Van den heeer W-. K.
Kuiler, elk jiaaT weer bereikt, en/ ge
slacht op geslacht o(ok elk jaar meer be
reikt. Bij de zlangnum'mers van de eer
ste klas hoioren wij: de stem'men-in-wor
ding en zóó vepdler, 'de tweede; derde;
vierde klas, steeds ge school der, steedis
voller.
Wie zoo de vier klassen der zaiigL
schoiol heeft dooMioiopen ,en die gaat ver
laten, neemt er 'iets' van infee voor zijn
(of beter haar) muzikaal gevoel en voor
zijp of haar zleleleven. De liedjes eens
gezongen in de jonge jaren, blijven een
mensch laltijd b'ij. En de heer van
Schouwen wees er in z'ijn- d-ankwioord
noig op ,,Bös'e mCnschen hab'en kleine
Lieder!"
tiet programma was naar het kunnen
van ieder jaar gekozen. ;,Een jagertje
stapte parmantig ein stout, trara! trarat
tra travan Catharine van Rennes, wat
iedereen wel zal kennen, evenals' liet
nog 'bekendere ,;IIet Angelus" van de
zelfde Componiste, zóówel als zwaardere
werkenals het Vijfde Schep'pingslied van
Richard Iiol, door de derde en vierde
klasse gecombineerd zeer gloed gezon
gen, met een solopartij waar wij meer
Van kunhen verwachten. Ook kregen Wij
een drietal liederen van den Mid'delburgr
schen componist A. Lïj'sen, waarbij diens
zeer fraaie Hulde aap M. 'AzL de
R u'ijter".
In de eerste en tweede klas boven
dien een paar solistjes'. Hun Voor de
groto'te concertzaal wel Wat te fijne stem
metjes beloofde wel iets', hun voordracht
verried miizikali tei t-inj-knop. Dat zij belde
.eigenschappen, mede 'dank' zij de Volks-
z'angs'choi'ol, mogen weten te ontwikke
len!
Het was een dankbare avond als elk
jaar. Voor den leidler, voor de uitvoeren
den en vóór die toehoórders. Een avond
die gelukkig niet aan het euvel leed,
waaraan openbare lessen wel eens
kunnen leidente copieus p'PoigTaiüPila.
De belangstelling bleef frisch en onver
flauwd tot het einde toe.
Wij kunneP dan olök piet anders dan
ons aansluiten bij' de woorden v,an lof
van den heer K. van Schouwen aan den
leider en de uitvoerenden en bij' diens'
aansporingen dat allen zich inspapnen
nieuwe leden en nog gr,ooter deelname
te verwerven. Het podium1 in de doU-
cerizlaal klan nog veel Voller; er waren
genoeg stoelen leeg. Laten vooral pok
de jongfens beseffen dat zij hier onder
betere leiding staan d!an de straat,
die hen in den loop der jaren genoeg
1) Korten tijd na m'ijta vertrek eindigde
fle vermfeehdle tsaferitch mtet zijn bedrog
te WektePheP. 1 i
WjaPórde en lóhrust zullen stichten te
midden der onwetende en goedgeloovige
Russische boerenbevolking.
In Maart vond ik' generaal Diteriks
en N. Solokof in Kh'a|rbine(2) terug, waar
zij evePals ik wiaTen aangeland na den
val van het 'bewind van generaal Koltchak
Zij waren in groote ongerustheid, want
de toestand in Mandsjoerije werd d!ag|e-
lijks zorgwekkender en mfen bon iedter
óiögePblik verwachten dat de Oost-Chi-
Peesche tspooriijh in handen der Rooden
viel. Reeds wfem'eldte het van bolsjeristi1-
sche spionnen pan hetstation en im
dein omtrek djaarvan. Wat te doen met de
documenten van de enquête? Waar ze
in veiligheid te brengen? Generaal Dite
riks en N. Solokof baddfen aaPgeklopt
(blij dein hopgen oómhi-issaris vpn Engfeland,,
vóór zijn vertrek naar Peking ,en hem
verzocht de overblijfselen vali de keizer
lijke familie Uaar Europa te willen over
brengen, tegelijk met de papieren betref
fende het onderzó-ek ,,eP deze 'had daar
over pan zijn regeering -geschreven. Het
antwoord liet zich wachten. Eindelijk
kWam het.... het luidde afwijkend!
Toen wendde ik m!ij' persoonlijk tot
l
21 De FraPSehe militaire miksie was
steeds meer naar het Oosten verplaatst
eta bevond zifeh' Pu te Khart>ine,
BERUIJNSCHE BRIEVEN.
I LI. J Ml
(Nadrpk verbóden).
Kroonprins Wühelm' en zijn boek'.
Berlijp, in Mei.
(In een beschouwing, die we iets' meen-,
den te mógen bekorten, in verhand met
hetgeen we zelf reeds over het boek 'san
den ex-kroonprins1 schreven, maakt onze
Berlijpstehe briefschrijver o. a. de vol
gende opmferkingen)
Kroonprins iWilheim is hij' ops in
Dnitslchlanö eigenlijk steeds verkeerd be
oordeeld. Men hield hem' vóór een niet
bijzonder sfehranderen kop en vjofer een
Voorstander van die pplitieke beschouwin
gen, die zich eenzijdig- conservatief-jfe or
daal aanstelden, In vrede to-t oiorlog dre
ven, tijdens den oorlóg zelfs den be
dreigden toestand van Dpitsfehland niet (in
zagen en heden aan de Dpitsfche republiek
móoilijkheden in den weg trachten te
leglgen. Men beoordeelde den tóekóimsti-
gen erfgenaam1 der Keizerskroon als een
oppervlakkig, zich Van zijn verantwóór
delijkheid niet bewust man, die gewoon
ten 'der je.ugd ook' in rijpere jaren al te
lang vasthield en wiens belangstelling al
leen in sjpórt en" flirt (opging. Niets was (otf-
billijker dan deze opvatting! Of de kro|op-
prins' zelf in zijn onbfevapgePheid. die
i-Wel niet altijd elk' woord olp een gjoud-
'weegschaaltje legde, Voor een deel 'hielp
aan isChuld gehad heeft, z(al hier niet om
derzocht worden. MensChen, 'die een bij
zondere positie inne'mfen, he'bben dikwijls'
het ongeluk, dat dolor een 'boos' toeval
willekeurige, uit haar verband gierpkte
uitlatingen verbreid worden en ertoe bij'-
dragen, dat het publiek' een igteheel ver
keerd beeld van hen krijgt. Het boek,
dat thans verschenen is zal fl|an 'zeer ve
len de oogfen (openen en huP een igehfelel
ander wezen van den kroonprins' tpói-
nen, dan zij zloh dit steeds voorgesteld
hadden, en hoe 't Werkelijk mtet den nu
veertigjarige gesteld is', die het zware
lot van het gedwongen verblijf in den
vreemde, de -scheiding van zijp gemalin
en zijn kinderen mioet dragen 'die in
de kern zijner levensjaren tot werke-
looslieid gedoemd is.
Ik heb h et boek met gropite vreugde be
groet, want het heeft mïj bevestigd; wat
ik over den krojopprins' gedacht heb', -se
dert ik tijdens den -oorlog gelegenheid
had hePi persoonlijk te leeren kennen.
Ik 'bespeurde toen to-t mijn verwondering?
dat de geheele voorstelling, -welke mfen
zich mtet mterkwaardigfe hardnekkiglrejid
in Dpitschland van hem' maakte, op ion
houdbare veronderstellingen berustte. Ik'
trof een o pgewekt, natuurlijk menslch aan
van een bePiinnelijken aard, eeP longe-
knutselde, in het geheel niet officieel
d-oende, in het geheel niet hoogmoedige
ridderlijke verschijPing. Zeker, de
kroonprins is, Oivereenkómstig de tradji-
ties' van zijn huis en zijn opvoeding, in
de eerste plaats soldaat en officier ge
weest. De gedachtenkring van de liooge,
Duitsiche militairen, onder wie hij' opge
groeid was en zich bewopg, was in m'enig
opzicht o|ok de zijne en hij deelde veelal
ook hun vjooroordeelen. Maar wie ge
looven mocht, dat hij daad-mep 'reeds' ge
karakteriseerd was, vergjst zich. Hij' was
veeleer juist boven den nauwen gtezichts
kring van de lagen, die zijn om|gje\dng
vormden, ver uitgegroeidde stijve praal;
die aan hel keizerlijk hof haast bijgeloo-
vig werd nagestreefd, was in het gieheel
niet naar zijn smaak, de kro-onprins' was
geheel en al een modern menschenkind.
Plechtjge representatie kwam hem bijna
komisch vopr. Hij' was zich wel bewust,
dat een vorst van onze dagen verloren
zou zijn, wanneer h'ijl niet nauwe aanrlar
king met het volk zocht, wanneer hij' niet
in staat was de zorgen en wens-chen ook
van de massa's te begrijpen. 'Juist zijp
generaal Janin om hem óp de hoogte van
den toestand te btengen.
Ik ben volkomen bereid, zoo zeidte
hij, om u te helpen. Ik mioet het op mijp
eigen verantwoording doen, want de tijd
pnt'breekt om' eijover te schrijven pjan
mijn regeerinjg. Maar men zal niet kun
nen zteggfen, d,at een Fransch generaal ge
weigerd heeft de gewijde overblijfselen
in ontvangst te nemen Van hem, die eem'
trouw bondgenoot van Frankrijk was'. Laat
óelangstfilling in sport, waarvan kortzich
tige lieden helm1 dikwijls' een verwjjt -maak
ten, droeg ertoe hij deze vrije jedpchto
in hem te ontwikkelen.
Bovenal was' de kroónprins in politiek
opzicht -geenszins eep absolutist. Ik rie
het 'beeld nauwkeurig voor mij', h«e litj
in het voorjaar van 1917 dus; óp' een
tijd, waanoip niemland eraian denken kpU;
dat hij eens geen D.uitsch keizer zou worn
den in zijn hoofdkwartier in Frankrijk
het mooie landhuis Ttenaudin bij Chair-
leville, met twee bez-oekers' sprakyap
wie de een de tegenwoordige Dpitsdie
RijksPünister van Binnenla'ndsche Zaken
dr. Koster en de ander mijn -persoon was.
Toen -ontshapte hem' het wpordpch';
men spreekt altijd van ,,b!j: de gratie
Gods" de hoofdzaak is 'dat men ietj?
praes-teert." Wie zoo, spreken kan. idien
kan mfen Waarlijk niet ,als een voorsfapder
van bekrpmpen, reactiomiaire staatsopvat
tingen aanduiden. Ik heb nadien altijd be
weerd, (dat de kroonprins'; 'als hij aan
de regeering gekomen ware, zich geheel
anders dan zijn vader zou gedragen heb
ben tegjenover het parlement en ten op
zichte van de plichten van den drager:
der kroon tegenover het publiek. Hij' was
en gieheel toe aangelegd in een inodejm
staatswezen naar beho-oren de rol te spe
len, welke de constitutie van de West"
Europee s'che democratieën den Kpping
Oplegt. Wilhelm II verzette zich tegen
z,ulk een positie; zijn zoon zo-u haar op
recht en verheugt aanvaard en de geva
ren van een 'persoonlijk régime van te
voren -uitgesloten he'bben.
Het gteheele boek der ,;Herinneringen"
is vol van bewijzen, dat de heldere blik
van den kroonprins zeer vróeg de fopten
en gtehreken der keizerlijke regeoiinnëthio,-
de erkende. Hij onthult zopder vvergioelij'-
king het feit, dat de Keizer zich waarlijk
met e en ChineesCheP muur -omgaf, waar
door van de werkelijke stemmingen van
het volk slechts weinig tot hem' kon
doordringen, óf liever: dat de omgeving)
van den m|oparch, de hofsta-at-, zulk een
muur iom hem trok. De zoon is -geneigd;,
de schuld aan deze versteende inrichtin-
tingen, die hofdignitarisisentoe te schrij
ven. Maar zoiuden deze creaturen (der
monarchie den Keizer zojodanig kunnen
afsluiten, als die het niet geduld had? Zioo
ontstond het sy-steem van den derde";
zooals de kroonprins het noemt, di. de
toestand, dat nauwelijks iemand met den
Keizer direct verkeeren kon, zelfs' de
zonen niet, maar dat er zich altijd èen
tusschenschoof, die den monarch paan
den mond Sprak en dezen nojoit mtet iets
onaangenaams in aanraking bracht
Maar al te zeer heeft de kroonprins
gelijk, wanneer hij- wijst op! de weifelende
D;uitsche politiek .sedert het begin, der
eeuw en op de grofote jgevaren, die daaruit
ontstonden, dat Diuitschland zich geheel
op het sleeptouw der lichtvaardigle Op,s-
tenrijksche maatregielen tegen Servië liet
nemen. Wanneer hij werkelijk de verant
woordelijke Dpitstohe autoriteiten met
zoo'n nadruk óp deze en op andere din
gen. zooals bijv. jo.p de beginnende anti-
Dpitstehe igezindheid van Rumenië geweken
en yoor dóo-ve ooren glespreekt heeft
en men heeft niet het recht zijn woor
den te betwijfelen dan is! het diep te
betreuren, dat men den toekorostigen
troonopvolger zop onvriendelijk van de
staatszaken op een afstand hield. ïn Öe
binneiüa'ndsche politiek schijnt het piet
anders geweest te zijn. Sedert ik begon
nen ben op politiek gebied na te den
ken". schrijft hij, hfeeft zich in Pi®
steeds Pileer de Pieening versterkt, (dat
voor onze binnenlppdsche politiek eeP
gezonde ontwikkeling in liberale richtApg
de juiste lijn was." Maar hij1 heeft het ty
pische krponprinstenloit doorleefd, dat tafep
hem tmtet WantropwCn gadesloeg en in eïk
geval naar zijn gezonde en frissehe jepgjd
niet luisteren wilde. Wie weet, of biet
door de hofkringen, die den kroonprins
zoo- (onvriendschappelijk gtezind waren,
menig onbedacht wo|ord, dat hij' gesprpr
ken heeft en dat, naar hij' zelf in zijn
hoek vrijmoedig zegt beter niet geslpm-
ken ware" mtet -opzet verbreid is ge
worden.
Openhartig spreekt de kroonprins ook
zagen te voorschijn ispringfen, die op
ons toekwamen en riepen,;Wpar gaat
,gij heen? Wat hebt gij' daar in die valie
zen Toen wij' den pas' versnelden zónder
te antwoorden ,djeden zij' alsof zij ons-wil
den aanhouden en gelastten óm' de valie-
zeP te openen. De af te leggten 'afstand
wlas gelukkig niet glroOt meer; wij' Zetten
het op een loopen en een oógenblik later
kwameP wij hij' den Wagon van dien gehe-
raai, waaTvaP 'de dienstdoppde sichild-
generaal Diteriks mij de vTa-ag! op s'chrift j wachten ons tegemoet waren gekomen,
doen en dM'bij' uiting geven a|an zijhjver- Eindelijk waren alle stukken betref-
Zekerdheid omtrent m'ijn toestemming
twijfel daaromtrent zal ik als een on-
lieuschheid bes'chouwen
feUde het ondferzóek in veiligheid. Het
wa-s hoiog tijd, wantzooals wij ervaren
haddeP, 'werden onze gangen nagegaan
Die -brief weid verzonden en generaal Een uur later slopen w'ij' de een na -riten
Diteriks ging met generaal Janin overleg adder voorzichtig uit dien trein en kon-
plegen omtrent de beste manier om -den
kostbaren schat oVer te brengen aan
iemand in Europa, wiens adres hij' hem
opgaf.
Twee dagen later laadlden wij!, gene
raal Diteriks, züjta heide ordtopnansofficie1-
ren, N. Solokjof en ik' de tevoren klaar-
gemaakte valiezen op onze scho-uders,
en wij begaven ons naar den trein vtan
generaal Janin, die op eenigfen afstand
van het station gereed Stond'.
Met kleine tussdhepruimten achter el-
den onopgemerkt verdlwijhen tusschen de
wa-gons (op de omliiggtendó rails.
Den volgenden dag bracht generaal
Diteriks pan generaal Janin het koffertje
mtet de droevige (overblijfselen der kei
zerlijke familie.
Dit gebeurd den 19en Maart 1920.
,- B •- i i
Niets hield mij' np mteer in Siberië
terug, Ik had het gevoel jegens hen; met
wie ik door zulke aangrijpende herinne
ringen verhonden was, den laatsten
kaPÜer aankopiend, naderden Wij het plicht te hebben vervuld, hun den laat-
pcrron9 toen de achtersten van ons eens'- sten dienst bewezen te hebben, die ik
klaps vanuit het duister eenige lieden hun kon bewijzen, op de plaats zelve;
waar hun tragisch lot zich had afgier
speeld. Meer dap twee jaren waren ver-
loopen sedert men m'ij' vaP hen geschei
den had te Jekaterinenburg. i
JekaterinenburgMet welk eeP diepe
aanjdoe-ning heb ik, toen ik op het punt
stond Rusland te verlaten, tot in de
kleinste bijzonderheden de smartelijke
to-oUeelen opnieuw dóórleeft, dóór dien
naam' in faaïj' opgeroepenJekaterinenbprg,
dit woord heteekende vpor mij' de wan
hoop over 't ijdele van al mijn poigingen
't heteekende de wreede en ruwe schei
ding; voiotf hen Zóu het die laatste^ schrede
zijn van hun langen lijdensiweg, twtee
maanden van ellende nog ie vendureft
alvorens de opperste bevrijding zou
komen.
Het was het tijdstip Waarop Duits'ciri
land tot eiken prijis wildle zegevieren en
waarop het meende de overwinning bijna
bereikt te hebben, en terwijl Wilhelm'
zich met Leniu verbroederde, bepnopfi
den zijn legers Pog eenmaal zich op
Parijs te storten.
Te middeen van dezfen algetafeenen on
dergang van het Russische rijk waren er
nog twee plaatsen waar tegenstand ge
boden werd; in dezen "duisteren nacht
bleven er twee lichthaarden waar ife
vlam van het geloof brandldje.
Het was aan den een©n kant het dap
pere kleine leger van vrijwilligers onder
