liiurpÉ Cnoi
FEUILLETON,
BIJTOESSEi
HET TRAGISCH LOT.
VAN DE
i i y VAN i 1 -
Dinsdag 21 Maart 1922, m. 68.
EERSTE STEEENLEGGING VOOR DE
ELECTRISCHE CENTRALE VOOR
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
O
Hedenmlorgen vertrjok te 9.10 van Ylis-
sin'gen een extrab'oiot van den Proviuciar
len fctOiOmbipiPtdienst op de Wester-Sohel-
de, de „Lucfcor et Emfergb" met de bo
ven de Schelde w.onendie gastheeren en
,gi .Lsten Voor de eerste steenlegging van,
de eerste centrale van de Prov. Zeeuw-
sche Electrische Maatschappij, algemeen
bekend onder d|en maam' van P.Z.E.M!.,
welke centrale geheel ZeeuwSch Vlaan
deren Van eleclrischen stroom voor licht
en kracht zal voorzien.
Te Terneuzen kwamen aan de sluis in
den nieuwen kanaalarm', nog verschil-
lende genioioidig|d|en aan boord en nabel
schuiten stevende de bloot het kanaal in
oiim voorbij Sluiskil de cenigejaren ge
leden nieuwen v!a,aijgeul te nemenom
bet daardoor gevormde eiland bereikte
men de plaats, waar de plechtigheid zou
plaats hebben ,n.l. nabij Driekwart on
der de gemeente Westdjorpe.
Alvorens over de eigenlijke plechtig
heid te melden, zij hier opgemerkt. d,at
dezen dag als gastvmuwe fungeerde de
P.Z.E.M., vertegenwoordigd door den raad
van commissarissen de lieeren: J. A.
van Rompu, voorzitter, Terneuzen; mr.
P. Dielemian, mr. F. J. Spretiger, mr.
A. A. de Veer, allen Middelburg en D.
,W. Lindenbergh ,lid hoofdbestuur Z. L.
M. te 's-IIeer Arendskerke. De heer J. F.
Magendans, de secretaris van d.en baad
van commissarissen vergezelde hen.
Behalve de Commissaris der Koningin,
de heer jlilv mlr. J. W. Quarles van Uf-
fcird, die zich gaarne 'bereid' had ver
klaard de eerste steenlegging te ver
richten, waren uitgenoodigd alle ledien
der Provinciale Stalen. De heeren IT|.
J. E. Gerlach van St. Jooisland, Dl Mul
der, R. E. E. Nolsion, C. Hartoog, J. Wl.
van Oeveren en A. Timmerman Cz., had
den voor de uitnoodigd bedankt, ter
wijl de heer jhr. mr. E. A. O. de Casem-
hroot, oud-lid rijer Staten en oud-voor
zitter van den raad van Commissarissen
der P.Z.E.M., door een lichte ongesteld
heid verhinderd was aan de tot hem ge
richte uitnoodiging gevolg te geven. Ook
prof. C. Feldmian te Delft, adviseur der
N.V. .had medelgedfeeld verhinderd le,
zijn.
De meeste der andere Statenleden,
onder wie ook de oud-leden van net
college van commissarissen, de heeren
J. H. Blum' en A. van der Weijde, waren
aanwezig' alsmede de griffier d*er Stalen
de heer li. J. G. Hartman en de dirc-
teur, de injgenieur en de hoofdboek
houder der P.Z.E.M.
Verder waren genooidigjd; de gemeente
besturen vian de 19 gemeenten in Ooste
lijk en de 16 gemeenten in Westelijk
Zeeuwsch Vlaanderen met de secretaris
sen. Een tweetal gemteentébésturen had
den niets v(an zich laten hooiren, een
drietal zond bericht van verhindering'.
Behalve de provincie hebben aandee-
len in de P.Z.E.MI. de gemeente VIs-
singen, Goes, Middelburg ,Zierikzee Oost-
burg, Hulst, Sias van Gent, en Terneu
zen. Van de eerste vier gemeenten, die
buiten Zeeuwsch Vlaanderen liggen, wa
ren de burgemeesters geïnviteerd, die
'staiuair de gemeenten ook in de verga
dering ban aandeelhouders der P.Z.E.M1.
v ertegen woprdigenDe burgemeesters
VAN NICOLAAS II EN ZIJN GEZIN.
(Dertien jaren aan het Russische hof)
naar het Franscih van Pierre Gilliard door
Marguérite de Rouville. (Geautoriseerde
vertaling.) Nadruk verboden.
io
19).
Hel is bijna ailijü zoo, als hij in hel
openbaar irijoet verschijnen: mén kan dan
Wel imel zekerheid vooruil zeggen, dal
er op 't laatste oogen'blik iets tusschen-
'beide zal komen. Het schijnt werkelijk
soms .ol' het noodlot hen vervolgt.
Dinsdag 18 Augustus. Toen Alexis
Nicolaievitch vanmloi-gen ontdekte, dat hij
niet kon loopen is hij heel bedroefd gel
weesl. Hunne Majesteiten hebben echter
besloten, dat hij toch aan de plechtigheid
deel zal nemen; één van de "Kozakken
vnft den Keizer zial hem' drage'n. Malar het
is een gro.ote teleurstelling voor de
ouders, die vreezen, dat het volk den
indruk zal krijgen, d|at de trooho'pvolger
gebrekkig is.
Om elf uur verschijnt de Keizer boven
aan de Rooide Trap en de menigte op liet
plein juicht hem stormachtig toe. Hij
gaat de trap' langzaam op met de Keize
rin aan zijn arm, schrijdt, gevolgd door
vtrrn Vlissinfaen en Goes, de heeren Van'
Woelderen eri Hajenius namen de uit
noodiging aan. Van dc beid;e andere ge
meenten kwam geen bericht in. Nog had
den dc uitnooidiging aangenomen de hee
ren H. San Oordt, hoofdingenieur van den
rijas waterstaat te Middelburg, J. .T. van
T.eeuwen, hoofdingenieur vian den prov.
waterstaat te Middelburg, de heeren Lan-
igemeijer en Israël, ingenieurs resp. van
den rijks en den prov. waterstaat te Ter
neuzen en de heer Verhoeven, ingenieur
van de Domeinen te Middelburg, terwijl
ook aanwezig waren de heeren A. A.
Kok uil Bussum, dearchitect en P. L.
Buitendijk, ,uit Heerlen, de aannemer van
hel bouwwerk.
Nadat de biool bij die plaats der plecii-
heid had gemeerd en de .gastheeren en
■gasten zich naar de plek waar de steen
legging zou plaals hebben hadden hege
ven ,nam de voorzitter van commissaris
sen, de lieer J. A. van Rompu het
woord en sprak ongeveer als volgt:
Mijnheer de Gom'missaris der Konin
gin: Mijne ïj'cere'nHet is den raad van
commissarissen der Provinciale Zecuw-
sche E1 e c tr ici te i tsmlaatschappij recht aan
genaam en mij als zïjin voorzitter en
woordvoerder een bijzonder genoegen U
hier tegenwoordig le zien op een tijds
stip, dat in de geschiedenis der werk
zaamheden onzer maatschappij niet zon
der 'heteekenis zal blijken le zijln.
Onze vennootschap immers is, na ve
lerlei moeilijkheden doorworsteld te heb'-
hen, thans zoover gevorderd, dat zij hel
gebouw harer Centrale lean gaan .optrek
ken, d.w.z. het huis kan gereed maken,
waarin de machtige machines den stroom
zullen opwekken, die geheel Zeeuwsch
Vlaanderen van licht en kracht zullen
voorzien..
Commissarissen hebben gemeend, dit
tijdstip als aangewezen was. om dé leden
der Provinciale Staten, "het college dat
ons finalncieel tot dezen houw in slaat
stelde, en de gemeentebesturen uit dit
deel van Zeelandl, die, naar wij vertrou
wen, straks onze stroomafnemers 'zullen
zijn en propagandisten voor ons bedrijf,
liier bijeen te brengen in hel hart van
onze onderneming, ten eindte liun een
blik le gunnen op w'at onze maatschappij
reeds deed en straks Zijn "aal.
Daarbij belmoren de hoofdambtenaren
onzer Maatschappij, met name de direc
teur, uit den aard der zaak aanwezig
te zijn, terwijl ook de hij onze "werken
en plannen 'betrokken hoofdambtenaren
van Rijk en Provincie, wier medewer
king wij lót nu toe zoo ruimschoots
mochten ondervinden en op. wie wij waar
schijnlijk nog meermalen een beroep zul
len moeten doen, niet m'ogen ontbreken.
Ten slotte moest, meenden wij, de
Zeeuwsche pers vandaag naar Sas' van
Gent geroepen worden; wij zelf zouden
ons werk in het algemeen en de ge
beurtenissen van heden in het bijzonder
als onbelangrijk bestempelen, indien wij
haar niet in de gelegenheid stelden van
onzen arbeid kennis te nemen en daar
van te vertellen in hare organen Zij
zal, naar wij mogen aannemen, ons hare
onmisbare medewerking gelijk voorheen
ook in de toekomst niet .onthouden.
Mijne Heeren! liet leggen van den eer-
stfen steen van een lang geWenscht ge
bouw, zij het den werkelijk eersten steen
of den als symbool bedoelden eersten
steen ,is een feestelijke, is een plech
tige handeling, 'die Üe betrokkenen mei
vreu.gde vervult; ik twijfel niet of giij
allen zuil in de bedoeling van com
missarissen ideelen, dtat dit ooigenblik thans
voor ons voor dit gebiouw bereikt is. Een
bijzondere glans wordt aan die hande
ling verleend, yvaar zij dopr U, mijnheer d e
Commissaris der Koningin in Zeeland,
zal worden volvoerd'. Uw sympathie, Uw'
warme belangstelling voor otizen ar
beid zijn ons bekend; dat daarvan ook
thans wederom blijk wordt gegteven stemt
ons tol groole erkentelijkheid.
Ik veroorloof mij U uit te noodigen,
de plechtige eerste-steenleggin.g van het
gebouw der Zeeuwsch-Vlaamsche electri
sche centrale thans te willen verrichten.
I I Willi —II Ml H MUM» 111 IWI .irp
zijn langen hofstoet over de brug, die
hel Paleis met de Kathedraal Mari a-He
melvaart verbindt, en betreedt de kerk
te midden van de geestdriftig'e huldebe
tuigingen der menschenmassa.
De metropolieten van Kief, PetersL
'b'urg en Moskou, benevens de hoogwanr-
digheidsbtekleedars van de Grieksche Kerk
zijn allen aanwezig. Tegen het einde van
den diens! treden de leden de Keizerlijke
familie een voor een voor de heilige reli-
quien, die zij eerbiedig kusse», en knie
len daarna neder vóór de graftomben
der Patriarchen. Vervolgens hlegeven zij
zich naar het klooster der Wonderdoe-
ning, om op het graf van den heiligen
Alexis te bidden.
Lang nadat hunne Majesteiten in het
paleis Waren teruggekeerd is ,de menigte
op> het plein 'blijven staan, in de hoop
hem nog eens te zien terugkomen. En
toen wij eenige uren later uitgingen/,
waren er nog honderden hoeren op de
esphmjaüe.
Doniderd;ag 20 Augustus. De geest
drift stijgt met den dag. Het is alsof het
volk van Moskou, trotsch, dat het den
Tsaar herbergt, en in de hooip hem zoo
lang mogelijk vast te houden, hem' op
alle mogelijke W'ijKen zijn gehechtheid
tracht te toonen.
De 'beto.ogingen werden voortdurend
spontaner, luidruchtiger, nadrukkelijker
Wij. Alexis Nicolaievitch en ik, rijden
rijden iedieren morgen in een auto uit.
Vervolgens nam de Com'm i s s ar i|s)
der Koningin het woord en sprak
als volgt:
In de eerste plaats mijn bartel ijken
dank aan den raad, van Commissarissen
der P.Z.E.M. vioio.r de uitnoodjging lot
het leggen van den eersten steen van liet
bouwwerk, hetwelk hier straks zal ver
rijzen.
Die uitnoiodiigiing heb' ik dankbaar aan
vaard. De biouw van deze centrale is een
feit vdn zoo groole b'etéekenis voor Zee
land in 't algemeen en voor Zeeuwsch-
Vlaan'deren in 't 'hijzonder dat ik het
ten zeerste toejuich dat commissarissen
der P.Z.E.M. genieend hebben nevens de
dagclijksche 'besturen der gemeenten in
dit dp el der provincie ook alle leden
van het prov. bestuur tot deze plech
tigheid te moeten uitnooddgen en mij
als hunne voprzitter verzocht hebben,
door een handeling mijnerzijds mijn daad
werkelijke medewerking le verleenen aan
de oprichting van het blouwWerk, hetwelk
licht en kracht aan een groot deel onzer
provincie en hare ingezetenen zal bren
gen.. Ik stel het zeer op prijjs, dat ik niet
alleen door woorden, mlaar ook door een
daad be'b k'unneni toonen, dat de uil-
voering der electriciteitsplarinen, welke
veer Zeeuwsch-Vlaanderen zijd ontwor
pen, mijn volle instemming heeft..
Reeds sedlerl meerdere jaren hebben
de Staten van Zeeland aan het vraag
stuk der electriciteilsvooirzfiening dezer
provincie liun'ne aandacht gewijld'. Mo
ge ik in 't kort zijn geschiedenis in
herinnering 'brengen..
Bij Statenbesluit van "17 Juli 1914 werd
aan '1 dag. bestuur dezer provincie een
crediet van f 2500 toegekend voor een
onderzoek naar de beste wijze om' de pro
vincie te voorzien Va'n eleclrischen, stroom
voor licht en kracht.
Ged. Staten nopidïgden daarom prof.
Feldman te Delft uit tot het uitbrengen
van een rapport, va'n welke uitnoodiging
deze liOiOgleeraar voldteed bij zijn zoo
lezenswaardig en duidelijk eindrapport
van 17 April 1917. waarin hij tof de con
clusie kwam, dat er ook voor deze piror
vincie alle aanleiding Was mede tc wer
ken aan de oplossing van het vraagstuk
der eleclricileilsvoorziening.
Hel rapport van prof. Feldman vond
hij de leden der Stalen groole instemk
ming. In de zbmerzitling van 1917 werd
toch zonder Iioofdëlijke slem'ming be
sloten deze aangelegenheid van provin-
ciewege ter hand te nemen en in góede
banen te leiden^ terwijl over dei vorm1,
waarin het zou geschieden en de verdere
wijze van* uitvoering nader zou worden
beslist.
De Staten van Zeeland gaven derhalve
loen als hun .oordeel te kennen dat de
provincie deze aangelegenheid onder ha
re 'machtsfeer 'moest brengen. Plet wil
mij voorkomen, dat daarbiji als een der
holofldmlolieven zal hebben gegolden de
omstandigheid, dat de pnovincie, geen fi
nancieel voordeel opi den voorgrond plaat
sende, ook de meer afgelegen deelen
der provincie met liet kabelnet kan be
reiken.
In de groolere plaatsen toch, waar
veelal industrie wordt aangetroffen of
waar het aantal inwoners zoodanig is.
dal een electrische installatie levens-
va t'blaarheid heeft, zou hel ook zonder
hulp der provincie een opwekking en le
vering van electrisclien stroom mogelijk
zijn. Men mag dus m'..i. zeggen,. djat voor
namelijk friet het oog op 't platteland dé
provincie het zich tot hare taak achlle
en zich geroepen achtte handelend >op
te treden. Zonals van zelf spreekt, zal
intusschen eerst langzamerhand lot die
levering van stroom aan alle platte
landsgemeenten kunnen worden .overge
gaan en wel 'naarmate van de wenschelijk'-
heid en de noodzakelijkheid daarvan aan
den dag treedt. Voorloopig kan m..i. wor
den volstaan met ee'nige hoofdlijnen met
de noodige aftakkingen. In de n-'jaarszit
ting van 1918 Werd aah de Staten de
vraag voorgelegd of de vorm', waarin de
provincie hare medewerking zou verlee
nen een privaatrechterlijke dan wel een
Gewoonlijk gaan wtij tot aan den Mus-
sclhienfberg vanwaar men een prachtig
vergezicht heeft over hel dal Van de Mos-
ko'wa en opi üe Tsarenstad'. Vanaf dit punt
zag Napoleon Moskou liggen, alvorens
er 'binnen te gaan. den lien September
1812. Hel is een groolsch schouwspel:
op den voorgrond, aan den voet van der?
heuvel, het klooster van Novo-Dievilsky
met zijn versterkte ringmhreu e.n z'ijii
ztestien, van schietgaten, voorziene to
rens'; dan iets mfeer naar achteren de Hei
lige Stad met baar vierhondlerdvijftig .ker
ken, haar paleizen en parken, haar Mons
ters dctO' geka-tel 'fe nrurein ornjgevea, ha r
gouden koepel en de kleinere, vreemd-
gevormde, felgiekleurdie koepeldaken..
Vanmorgen, toen w'ij huiswaarts keer
den na onzen dfagelijkschen rit, w'as de
chauffeur in een van de sm'alle straten
van de Jakimanskaiabuurt genoodzaakt te
stoppen, zoo groot was de toeloop van
mensclien. Het waren allen mfensehen uit
liet Volk en 'bloeren uit de omgeving, dié
in de stad waren gekomen ouri hun zaken
te behartigen en in de hoop de Tsaar te
zien: Eensklaps weerklonk de kreet: ,,De
kroonprins!... De kroonprins!".... De me
nigte dringt naar voren, omringt de auto,
van zon dicht 'hij, dat wijf ingesloten en
als 'l ware de gevangenen zijn van deze
moujiks; arbeiders, kooplieden, die el
kander verdringen, schreeuwen, gebaren
maken, en als bezetenen te keer gaan
om' den tsarevitch 'béter te kunnen zien
publiekrechtelijke zou zijn. Z.onder hoof
delijke 'Stern'ming 'besloten de SLalen Loen
tot oprichting Van een naamlo.oze ven
nootschap. Als argumenten, welke Lol
die keuze hebben geleid ,zijn onder meer
aangewend de 'stroeve gang van zaken,
welke de publiekrechtelijke Vorm mede
brengt. en daartegenover de grom tere le
nigheid en soepelheid welke liet ken
merk eener privaatrechtelijke vennoot
schap1 zijn.
Elel aandeelenkapitaal der vennoot
schap' 'werd bij de statuten, welke in die
zelfde zitling van 1918 zijn medegedeeld
en welke bij Kon. besluit van 17 April
1919 zijn goedgekeurd, gesleld op
t 2.000.000, waarvan de provincie 1996
aandeelen tot een bedrag van f 1.996..000
voor hare rekening nam'.
Bij die statuten werd ook een regeling
getroffen, waarbij het z'waarlepunt cler
lieele gestie gelegd werd bij het pro
vinciaal bestuur. Het is mij; een groole
vreugde, dat ik heb mógen ontwlaren, dat
heeren commissarissen der Maatschappij
en in de allereerste plaats de tegenwoor
dige president-commissaris doordrongen
zijn van de noodzakelijkheid eener n ïuwe
en goede sanienWorkimig| tusschen provin
cie én vennootschap'.
"Waar de vennootschap zal werken in
hoofdzaak met de gelden, welke van pro
vinciewede worden beschikbaar gebeld',
is eene dusdanige hechte samenwerking
m.i. een der hoofdvereisehten volar een
goeden gang van zaken. De uitnood if''inp',
welke ik .ontving' voor den dag van heden,
wijst er m.i. ook op, dal commissarissen
der P.Z.E'M. stilzwijgend erkennen, dat
al is om der wille der soepelheid
de vorm eener vennootschap gekozen
in werkelijkheid htet de provincie is, wel
ke het heft in 'hlanden dient te houden.
Bij .acte van 3 Mei 1919 werd ile Naam-
looze Vennoiotschap Pro.v. Zeeuwsch je
Electr. Mij. opgericht en aanstonds to'Oigien
commissarissen en de directeur, die te
voren als electro technisch, ingenieur in
dienst der provincie was geweest, aan
het werk, hloopvol en vol goeden moed,
ter uitvoering! van de op de maatschappij'
rustende taak. In den aanvang ging alles
vlot.
Reeds in den loop van Auglustus 1919
Waren de plannen in concept .gereed
en na definitieve vaststelling, werden ze
16 October 1919 ter kennis van den Mi
nister van Waterstaat gebracht, met uit-
miodiging tot een snelle uitvoering1 le wil
len medewerken. In die eerste plannen,
was opgenomen de bouw eener provin
ciale cenlrale te Middelburg. Wat Vlaan
deren betreft, strekte dtat eerste ont
werp tot het doen transporteerein van
den stroom van uit de centrale te Mid
delburg via Zuid-Beveland do,or walerka-
bels dwars door de Schelde naar den
Zeeuwsch-Vlaamsch en oever. In DeC.
1919 kwam hel teleurstellend antwoord
uit Den Haag,, waar!)ij Z.Ex. te kennen
gjaf met liet denkbeeld: eener nieuwe cen
trale te Middelhurjg niet te kunnen in
stemmen.
Nadat zoowel Ged; Stalen als commis
sarissen nogmaals een krachtig pleidooi
hadden (ijehjouden voor de wensqhjelijkiheid!
der ontworpen plannen, dieelde Z.Ex.
daarop in April 1920 mtedè, dal op zijne
medewerking tot den bouw van éêne
nieuwe electrische -centrale niet kon wor
den gerekend. Z.Ex, de Minister stelde
zich daarbij op bei standpunt, .lat de
stroomopwekking en het transport onder
hooge spanning hij h,ct Rijk hejlipioren'
te worden gebracht en dus hlet staats
monopolie dienaangaande zich io|ok tot
Zeeland zou uitstrekken. Eenzelfde mee
ning was ook toegedaan de staatscom
missie, ingesteld bij ministerieele beschk-
king van 16 April 1919; stichting' van
nieuwe centrales moest zooveel mogelijk
worden tegengegaan.
Inde Zomerzitling van 1920 werd door
commissarissen uitvoerig rapport uiLge-
bracht over dezen ongimstigen stand van
zaken, onder mede deel ing, dat er in den
Raad zelfs stemmen waren opgegaan,
welke voor ontbinding der Mij. spraken.
Maar Laat ik op den fees!dag van lieden
niet verder uitwijden over deze minder
Vrouwen en kinderen vatten meer en
meer moed, klimmen op1 de treeplanken
van het rijtuig, steken hun armen n ar
binnen door de ramen van het por
tier en wanneer 't liun gelukt het kind
aan te raken, roepen zij zegevierend
,,Ik heb hem aangraakt! Ik heb den
kroonprins aangeraakt
Alexis Nicolaievitch, verschrikt door de
heftigheid dezer 'betoioging, heeft zich
achterover geworpen diep in het rij
tuig. Hij is 'bleek en ontroerd door hel
onverwachte dezer volksmanifestalie, die
zich zoo uitbundig uit op een wij'ze, die
hem vreemd is. Hij ..is echter gerustge
steld, als hij den goedigen glimlach van
deze brave lieden ziet, maar hij hlij'ff
verlegen en als 'beschaamd onder dp
algem'eene aandacht, waarvan hij hel
voorw'erp is, en weet niet goed, wat te
doen of te zeggen. Ik voor mij vraag mijl,
niet zonder zorg, af, hoe dit alles zal
afloop en, want ik weet, dat er geen maat
regelen van orde zijn genomen voor hel
uitrijden van den groolvorst-troioniopvor-
ger omdat daaromtrent noch de tijd noch
de le volgen route van te voren bepaald
kunnen worden. Ik begin te vreezen,
dat er een ongeluk zal gebeuren te mid*-
den van dit geweldig gedrang.
Intusschen korden iwfce dikke gorodbvy
(politieagenten) buiten adem' aanrennen,
al schreeuwend en tierend, De menigte
met de lijdelijke en gelaten volgzaam1-
heid van dén mtoujik, wijkt en gaat
opwekkende passage uit het hjstorieboelc
der Mij. Omstreeks Augustus 1920 kwam
eindelijk eener egeling tot stand, waiar-
mede zoowel de minister als de Raad van
commissarissen en de Staten accoord gin -
gen.
Ten aanzien van Zeeuwsch-Vlaanderen
hield die regeling in, dat alütiar eene
zelfstandig® cenlrale zou worden opge
richt. Ik mog'e nog slechts aan i^et korte
historische overziet^ toevoegen, dat in
de zomerzitting der staten van het vo
rige jaar eene belangrijk en levendige
discussie heeft plaats gehad over de plan
nen der P.\Z.E(M. en ten aanzien vian
het daarvoor van provincieweg|e toe te
stane kapitaal. Deze discussie heeft ge
leid tol hel besluit van 20 Juli 1921,
waarhij Ged. Stalen machtiging' ontvingen;
om lol dekking van de kosten der èlec-
Irificalie van de provincie eene leeningj
aan te gaan van ten hoogste f 1.600,000^
Mijne Heeren, Wij leven tegénwpiordig
helaas nog steeds onder ernstige tijds-
.omstandi|gjheden en de vraag, of er wel
aanleiding bestaat om van provinciewegte
de giro o te offers, welke dit werk zal vor
deren, bijeen te brengén, moest en is ook
niet ernst onder de oogén gezien. Dal
de Stalen van Zeeland niet over één nacht's
ijs zijln gegaan, toonen ro.i. de discussies;
in de zomerzitting van het vorige jaar.
Er zijn optimisten en er z'ij'n 'pessimisten
Wilt het mij niet ten kwade duiden, dat
ik mij in de rij' der eersten schaar. Ja
zeker, wie zal 't zeggen, of de moeilijk
heden, waarmede wij le kampen hebben,
nog niet veel zwaarder zullen worden en
of ?d' e malaise reeids haar toppunt hééft
'bereikt.
Het antwoord op die vraag! ligt in het
duister, maar dit neemt niet weg, d(a,t
een menschdom zonder hoiop een prooi
wordt van diepe ellende. Hoop doet le
ven en het leven eischt vooruitgang', géén
stilstand. Hoe somber en donker de tijds
omstandigheden djan ook schijnen of in
werkelijkheid zijn, wij mogen ,neen wij
moelc-n de hoop blijven koesteren, dat
hetere tijden weer eenmaal zullen aan
breken. Die bteftere lijden zullen ook
slraks aanbreken.
Mogen, neen moeten wij dan thans
niei daarmede rekening, houd|en? Zou
den wij, Zeeuwen, terwijl in nagenoeg]
alle provincies de hand aan den ploeg
wordt geslagen en van de ontwikkeling
der eleclrotechniek partij wordt getrok
ken, rustig en kalm stil blijven zitten,
waar het geldt de uitvoering van een
werk, waarvan de noodzakel ijkheiq en
de wenschelijkheid niet in twijfel lean
wiorden getrokken?
Niemland zal toch willen ontkennen, d,al
wij thans in hel tijdperk der electrïciteKt
leven en dat, waar het nu niet, dsn toch
Oi\cr eenijge jaren tot stichting der cen
trale zou moeten worden overgegaan.
Maar door uitstel zouden wij achteraan
komen en dan in Landbouw, indjustrie
enz. hiel meer kunnen wedijveren met
ionze buren in binnen- en huiten-
land.
Besturen der gemeenten in Zeeuwsch
Vlaanderen. De Staten dezer provincie
hebben een zeer prijzenswaardig hesl lit
'getroffen om' de gelden beschikbaar te
stellen voor de oprichting dezer centrale,
ik zou u thans willen toeroepen: toont
u dit besluit waardig, toont het door
in talrijke male u aan te stuiten aan liet
nel der Maatschappij* "Wilt niet eerst
de kat uit den ho|om kijken en steed's
mlaar afwachten ,wjal anderen doen. Neeii,,
overtuigt u zelf ,dat met de sticht'ng
dezer centrale rechtsstreeks het voofr-t
deel uwer gemeente en hare inwoners
wordt beoogld.
Onnojodiig zal het zijn-hier gaan uitwij
den over het nut van den eleclrischen
stroom. De stroom die u vian uil deze
centrale zal worden toegevoerd, zal u
hcht en kracht brengén in huis ein boer
derij ,stiOl en erf, in fabrieken en win
kels, op den openbaren weg en overal
waar zulks wenschelijk mócht blijken.
Voor talrijke doeleinden zal hij' bunnen
worden toegepast, voor den landjbouwi,
de groot- en klein industrie .tractie, pol-
derhemjaling!, drinkwatervoorziening enz.
langzaam achteruit. Dan geef ik den
oppekblootsman Derevenko, "die in eet?
tweede auto achter rijdt, het hevel .ons
voor te gaan en zoo gélukt het .om snel
weg te komen.
Vrijdag 21 Augustus. Hunne Majesteiten
Waren er op gesteld alvorens naar Ts,ar-
skoie-Selo terug te keeren, een bezoek
le brengen aan het klooster van Troitsa,
het meest beroelmde heiligdom in "Rus
land na de oude hermitage de ,,laure",
van Kief. De trein 'brengt ons 'tot aan het
kleine station van Serghiev.o. vanwaar
wij per rijtuig naar het klooster gaan.
Zoo,als het daar op een heuvel ligt, zou
men het van verre voor een geweldig
versterkte 'burcht houden, indien do hel
kleurige klokketorens en de verguld'e koe
pels der dertien kerken niet de ware 'be-
stemta'ing verrieden. "Als bolwerk der
Grieksche kerk had het in den loop
der eeuwen hevige aanvallen te door
staan, w'aarvlan wel het meest bekend is
hel doorgestane 'beleg van zestien maan
den jn het Ibégin van de 17e eeuw door
een legermacht van 30,000 Polen. Mei
Moskou en de steden der BovemWolga
is hel zeker wel de plaats, waar het ver
leden het sterkst herleeft: het Rusland
der 'boyarden, der grootvorsten, der eer
ste Tsaren, en waar mén het bést de
historische vprming van het Russische
volk 'begrijpt.
(Wordt vervolgd'.)
