FEUILLETON.
HET TBAGISGH LOT.
4'1.
XmtwÜMQ 18 Febfnafi 1
lassji.
165*
Jaargang
Ti
\t.—
Onze draadlooze Telefoon.
Opdat de kinderen stevig
opgroeien,
-
j i
MIDD
ELBURGSCHI
iOURAN
Hel
*K
l'in.
ide
ER-
21.
<*s
mk-
ct.
et.»
et.»
ct.s
daie
ott.
8
al
ls
70S-,
)UÏ,
Dit niönfcoter besttót uit TWEfi bladen.
EER&1E BLAD.
Op ens redactie-biureaiu hangt aan den
•waöd een dofglanzende metalen klast, met
ee» helm-band met twee oorschelpen
aan een lang snoer.. En de laatste dagen
Zo» een indringer daar herhaaldelijk heb
ben kunnen waarnemen, dat een der re
dactie-leden den helm afneemt en op
zijn hjoofd zet. Dan volgt onvermlijdelijk
d'e vraag' van een der anderen: Hoor je
wat?
Sn. dan is 't antwloiord siotós' erg ver-
ras-seiid. Emige malen hebben we het
gehad, dat de luisterende verklaarde: ik
h)oior muziek, een orkest in Parijn. Ze
spelenniu de Danse Macaibre. Of wel: non
ïs 't een brok uit de Mei ster singer of uit
de Walküre.
Maar meestal is' 't antwoord't is net
een Volière of wel: de kievit ten Zijn
weer bezig. Want dan hptor je allerlei
iTuittaonen, van verschillende soort: luu-
lu,-tuu, toet-fcoet, ta-ta-taa. Dat zijn de
mjorse-teekens door de draadlooze tele
graafstations uitgezonden.
Eki soms hpor je een steln) spreken!
Zm kregen wij' op ons kantoor de won
derlijk aandoende openbaring, djat de lucht
die schijnbaar zoo rustig om1 ons heen
hpngt, vol geluiden zit. En uit die tal-
iopze geluiden hopen wij nieuwtjes te
hfden, ten bate van onze lezers, en dus1,
zoo hopen we, ook ten bate van ons.
Want dt\t is het doel van het toestel,
dat dezer dagen werd aangebracht, ver
bonden aan de antenne of vangdTaacï,
welke nn aan de achterzijde van de
drukkerij door de lucht loopt. 1
Zoo.'n draadlooze telefoon scherp te
onderscheiden van de draadlooze telegra
fie fc niet nieuw. We hebben reeds eeni-
gen tijd geleden vermeld, dat sommige
banken hier ter stede, zoóals ook elders
iö de provincie, een dergelijk toestel
hadden aangeschaft voor het telefonee-
ren op gezette tijden van het verloop der
koersen op de Amsterüamsche Effecten
beurs.
Maar wat wel nieuw is, djat is het in
Aiettst stellen van dit instrument in
de dagelijksdhe berichtgeving aan de bla-
Üen. De draadlooze telegrafie was daar
voor reeds in de loorlogsjaren in gebruik
genomen, maar had dit bezwaar, dat zij
kostbaar werd door de noodzakelijkheid
jettn een ervaren marconist in dienst te ne-
ineo, ter opneming van de in verschillen
de talen rondgeseinde berichten in Mor
se-teek ens en bovendien waren de be
richten welke de draadlooze stations do
wereld inzonden, niet van zooveel belang
dat ze die uitgiaven geheel rechtvaardig
den. Immers die stations zijn geen
aieuwsverzamelaars
Met de telefonie, die door ons in ge-
foroik zal worden genomten, is het anders
gesteld.
Het is voorioopigals proef vopr drie
nïaanden een dienst tusschen het
Persbureau Vaz Dias Ie Amsterdam en
een aantal der door dat bureau bediende
nieuwsbladendie zich de kosten der
aanschaffing en installatie getroosten, om
te zien of het gaat op die manier den
dienst per dxaadtelefioon en per telegraaf
te vervangen.
Dat het mogelijk is, bleek reeds door
den bovenbedoelden beursdjienst. En de
toekomst voor deze nieuwigheid ziet er
gjoed uit.
Maar we willeu de lezers eh ons
zelf er op voorbereiden dat er zich moei
lijkheden zullen kunnen voordoen^ Juist
ómdat er zooveel geluiden in de lucht
1 weve», waarvan we in den ajanvang spra
ken. Het is heel interessant orkestmuziek
uit. Parijs bier in Middelburg te beluiste
ren, maai* als iemand uit AtUsferdlam be
zig is een heel belangrijk nieuwtje
te vertellen, dat niet verstaanbaar is
door, dat Parijsche orkest, dan wenscht
men die muziek naai* de maan. En iets
dergelijks komt op de lippen wanneer die
stem uit Amsterdam tot onverstaanbiaar-
wordens .toe wordt doorlijnd' door net
getuut en getoet van de telegraafstations.
De ervaring die we daarvan haddendeed
reeds dadelijk de noodzakelijkheid inzien
van onderlinge afspraken en regelingen
van hjet gebruik der lucht, dat nu volkor
men [ongeorganiseerd is.
▼AN NICOLAAS II EN ZIJN GEZIN.
(Dertien jaren aan het Russische hof)
haar het Frünsch van Pierre Gilliard door
llarguérite de Rouville. (Geautoriseerde
."vertaling.) Nadruk verboden.
Maar nu nog ©enige bijzonderheden
over den dienst.
Het „Persbureau Vaz Dias" te AmL
sterdam heeft, na ook overeenstemming
te hebben gekregen met de vereenigingj
„De Nederlan-dsche Dagbladpers" en wat
het technisch gedeelte betreft, met me
dewerking van de „Nederlandsche Sein-
toestellenïabriek" te Hilversum! dezen
dienst tot stand gebracht. We gewaag
den zloo juist van het technisch gedeelte
Dat er inderdaad een technische zijde
aan deze onderneming is, zal ieder toe
geven. die het guoote spreekstation "in
Amsterdam heeft bezichtigd. Van dit sta
tion uit worden de nieuwsberichten in
letterlijken zin „in de ruimte" gesproken
De spreker bedient zich daarbij' van
geen ander instrument dan dat een
ieder dagelijks bij bet telefoneeren in
handen fcoant, n.l. een gewoon microfoon-
apparaat.
De daarin gesproken woorden „bespe
len" als het ware het krachtige z end-a pi-
paraat, wprdeu daarin versterkt en golven
vervolgens uit in het luchtruim', naar
de (opvangnetten de antennes van
de aangesloten abonné's.
Deze hoor en dan de in Amsterdam'
„geblazen" persberichten practisch fop
hetzelfde moment als z>iji worden bit-
gesproken,.
De draadloozez golven planten zich
vjoort met een snelheid gelijk aan die van
het licht, n.l. 300.000 K.M. per seconde.
Een r adiosein van Holland naar Indië
heeft dus v(aor haai* reis 1/30 seconde
nlcodig. Is het dan overdreven om' te
'beweren, dat vöor afstandjes, die in
Nederland afgelegd moeten worden prac,-
tisch geen tijd noodig is? Zonder eenig
tijdverlies zullen alle bladen tegelijk,
waar zij ook in Nederland gevestigd mor
gen zijn, de buiten- en binnenLaindsche
berichten van het „Persbureau Vaz Dias"
kunnen (ontvangen.
Door de wonderbaarlijke werking van
een paar rustig brandende gloeilampjes
in het Ontvang apparaat bij den abonné
zal men de stem van den te Amsterdam
sprekenden „pers-ambtenaar" (ztoo zul
len we voo rl iö pig dezen nieuwen func
tionaris in de journalistiek maar noe
men) kunnen hooren. Het spreekstation
)te Amsterdam, waarvan V. D. zich be
dient, ziet er indrukwekkend en in
gewikkeld uit. Ook daar wordt gearbeid
met gloeilampen, doch zij hebben de af
metingen van een klein formaat voetbal.
Van geknetter lof ander lawaai valt niets
te bespeuren. Men hoort alleen het ge.
zloe-m van verwijderde motoren. Het be
drijf kenmerkt zich door rust en dit is
in het buitengewoon drukke we zou
den haast zeggen rumoerige persbu
reau-bedrijf een zegen.
De naalden der diverse Volt- en Ampe
remeters schommelen kalm heen en
weer. Een er van maakt meer zenuwach
tige bewegingen. Dat is de meter, die
bp de stem vibraties reageert. Deze stenri
vibraties worden op de aether trillingen
gesulperpiopeerd en zooals wij teed's
meldden, met een snelheid van 300.000
K.M. per secbnde, van de zend antenne
uit naar alle windstreken gezonden.
We willen er nog dit aan toevoegen.
De voor dezen dienst gebruikte toe
stellen zijn ingesteld voor i*adio-te-
lefonie met giroote golflengte; ze kan dus
niet [Opgevangen worden door telefoon
toestellen met kleine golflengte. Trouwens
uitdrukkelijk wordt ieder gesprek ingeleid
dioor de mededeeling, «lat de berichten
slechts mpgen worden gebruikt door hen
die daarop geabonneerd zijn. Iets derge
lijks is het geval met den beursdienst,
dien wij wel kunnen verstaan, maar niet
mogen gebruiken.
Voor een blad als 't onze dat voor zijn
•berichtendienst met Amsterdam op tele
foon en telegraaf was aangewezen, hopen
we dat we op deze mlanier de bezwaren
zullen vermijden van lang uitblijvende
inlerl. telefoon-verbindingen, die eerst
uren na de aanvraag werden verkregen;
\lan storende telefoonjuffrouwen, die met
eerbiedwekkend, maar toch vpor tons er-
geilrjk plichtsgevoel na 3 minuten of 6
minuten het gesprek middenin een be
richt afbreken; en ook nog van storing
iop de telefoon- en telegraaflijnen door
storm1 of 'ijsel tenzij' de draden van-onze
eigen antenne er aan mochten gaan, w,at
we maar zullen afbidden.
Dinsdag a. s. zal de „Draadloos-Telefet
nische Persdienst" een aanvang nemen.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Het vroolijke concert van
T»t Oef. en Uitspt
Waarom niet? Waarom1 mag in den
Schouwburg wel den eenen avond een
drama, en den volgenden -avond een
klucht gegeven worden, en zouden we in
de Goncerlzaal altijd met een strak .ge
zicht moeten zitten?
Dinsdag (over acht dagen, den 28sten
Februari, met den voorafgaanden avond
generale repetitie, geeft de zangver. „Tot
Oefening en Uitspanning" alhier een
vro olijk concert, en ze heeft daartoe geput
uit den schat van geestige muziek, die
de grootmeester van die kunstsoort in
ons land, Joh. Wagenaar, geschapen
heeft. De Schipbreuk, de Ode aan de
Vriendschap, de twee Dadelpx-acht-duet-
ten, de Lucifermarsch en nog eenig©
liederen zullen den heelen avond vullen.
Maar nu hier voor 't eerst een con
cert van dien aard w,ordt gegeven .willen
we toch ook vooraf een woordje schrij
ven over de beteekenis van zoo'n uit
voering. We zullen niet zooi onbillijk
ztijn om de Middelburgsche concertbe-
j zoekers ervan te verdenken, dht ze nog
i een elleboogstoot noodig hebben om te
begrijpen dat iets als ironie bedoeld is.
j Maar als we denken aan de minachting
waarmee sommigen de gedichten van
den t Schoolmeester afwij'zen als flaur
-o-
'3>-
Bij dit eerste bezbek zag ik, hoe de
keizerin telkens den tsarewitch tegeD
fcich aandrukte met de teederheid der
tabeder, die altijd bezorgd is voor het le
ven van haar kind, maar bij haar verrie
den de liefknozing en den blik, welke er
taee gepaard ging, zloo duidelijk een ge
heimen kwellenden 'angst, dat ik er
loogenblikkelijk door getroffen werd. Pas
«mt later leerde ik de beteekenis ervan
Bestaan.
In de Volgende jaren had ilc meer
en meer gelegenheid om' Alexis Nico-
laievitch te zien, die menigmaal aan zijn
taatroos wist te ontsnappen en dan de
leerkamer van zijn zusters kwam bin-
nenbollen, waar men hem even spoedri
weer kwam weghalen. Soms echter- hieb
den die bezoeken plotseling op en ge
durende vrij langen tijd zag men hem
niet meer. In zulk een periode heerschte
telkens een diepe verslagenheid onder
1 nwfcjaarw i" i 'i iii if Hj i1
de bewoners van het paleis, (lie zich bij
mijn leerlingen uitte in een gnoote be
druktheid, welke zij te vergeefs tracht
ten te verbergen. Wanneer ik hen onder
vroeg, zochten rij mijn vragen te ,ontwijL
ken en antwoordden mij vaag, dat Alexis
Nicolaievitch ziek was. Door buitenstaan
ders wist ik, dat hij leed aan een ziekte,
waarover men in bedekte termen sprak
en waarvan niemand mij den waren aard
had kunnen zeggen.
Zooals ik reeds eerder heb gezegd,
was mijn taak van hertog Sergius van
Leuchlenberg sinds 1909 geëindigd en
koh ik dus meer tijd aan de groot
vorstinnen wijden. Ik woonde in Peters-
burg en begaf mij vijf keer per- week naar
Tsarkoïe-Selo Ofschoon het aantal mij
ner lesuren aanmerkelijk was uitgebreid,
Vorderden mijn leerlingen slechts lang
zaam, vooral sok doordat de keizerlijke
familie soms maandenlang achtereen in
de Krim vertoefde. Ik betreurde het
meer en meer, dat men de princes sen
geen Fransche gouvernante had gege
ven ,en bij hun terugkeer bleek mij
telkens, hoeveel zij vergeten hadden. Me
juffrouw Tioutscheva, hun Russische
gouvernante, kon, niettegenstaande haar
kennis der moderne talen, niet dies op
gnoote toewijding en haar uitstekende
zich nemen. Om aan dit bezwaar tege-
mloet te komen, verzocht de keizerin mij
om de keizerlijke familie te vergezellen,
toen z^j Tsarkoïe-Sela voor langeren tijd
witeiten, '"dan is toch wel het pleidooi
(op z'n plaats: dat die gedichten van den
Schoolmeester al evenmin flauwiteiten
zijn. als de muziek, waartoe zij1 Joh.
Wagenaar inspireerden.
De Schoolmeester was de fantast, die
met een geniale vrijheid van geest de
[overdreven sentimentaliteit in de dicht
taal tot een bespotting maakte, door die
overdrijving zoover uit te zetten tot
ze zich stuk stootte aan de nuchtere
werkelijkheid, En hij heeft dat gedaan
met zfoVm buitengewoon meesterschap
lover taal en versvorm, dat de talloozen,
die probeerden hem dat na te doen, be
merkten dat ze niet konden. Ze zijn allen
vergeten en de Schoolmeester wordt na
'bijna een eeuw nog gelezen.
En. nu Is Wagenaar gekomen, en
heelt enkele van die gedichten gehéél in
dienselfden geest (op muziek gebracht;
wat er natuurlijk toe leidde, dat hij op
zij'in gebied aan 't parodie eren gtog1,
en allerlei sleurwerk in de m'uziek on
barmhartig, maai* allervermiakelijkst, in
het zonnetje zette.
Een üiopraan-aria in de Schipbreuk
om1 nu eerst bij' dat werk te blijven,
wordt een komische navolging en bespot
ting van de Italiaansche aria, die, zloo vaak
op een of a nderen onbenulligen tekst de
sterkste fcravour ten beste geeft. Eenige
duetten z'ijh parodiën van de banale du
etten van tertsen- en sextengangen; de-
fuga en de finale van het slotkoor zijn
een type van de naar vast mlodel gegoten
werken van dat sioort, in hef storta-koor
worden alle lawaaierige midkielen ge
bruikt, die, althans tot kort geleden,,
nog ~in eenige tweederapgs scho uwburgen
aangewend werden, enz'.
Maar als 't alleen bij' parodieering
was gebleven, Zou dat werk nooit zoo'n
opgang hebben gemaakt. Er zit dan ook
veel meer in. Want Wagen aar is een
even knapi componist, als de Schoolmees
ter een knap- dichter was, even knap
even geestig, even fantastisch, en even
welluidend!
De poëzie van den Schoolmeester, in
weerwil van de onverwachte geestelijke
'bokkesprongen vloeit zoo vlot als de
beste versregels van anderen. En zoo- is
colc Wagenaar's muziek een lust voor de
noren. Het inleidingskoor klinkt! Het
groio.te koor over de mooie natuur op den
■oceaan is een prachtwals; de quadrille
met de bewioners van het onbewoonde
eiland ,is geestige dansmuziek. En verder
kunnen we Wij'zen op1 de zeer zuivere
dictie, en de karakteriseering die de re
citatieven daardoor krijgen. Voorts op
de gelukkige aanwending van op de straat
gevonden thema's zooals in de preek van
den Schoolmeester, en in de slotfuga.
Men neurie die als banaal geringschatte
melodieën eens zonder woorden, dan zal
toen hooren hoe groot de muzikale waar
de daarvan is.
De „Schipbreuk" een volledig orato-
torium, vult het tweede deel vian het
concert, na de pauze.
Vóór de pauze komen een panLal klei
nere werken.
Allereerst de Lucifersm'arsch een
militaire mkrsch voor Mannenkoor, ge
componeerd op den tekst die men op dc
doosjes Zweedsche Lucifers vindt.
Dan voor de solisten eenige liederen
en de twee Dadelpracht-dialogen, die
we hier indertijd ook reeds gehoord heb
ben van den heer Sistermans in den
Schouwburg, en die toen een uitbundig
succes hadden.
En dan vervolgens de „Ode aan de
geeft de zorgzame moeder hun 'e morgens
in de melk 2—3 the-lepels Ovoasal-
tine. Ret is op opmerkelijk hoe graaft
zij het hebben.
Bussen Överal
i f 3 25 en verkrjjg-
f 175 baar.
Dr. A. Vander
I
A.-G,, BEEN
(Ingez. Med.)
Vriendschap", ook weer tekst van den
Schoolmeester. -
De muziek van dit werk is wederom
sterk pariodieerend door ultra sentimen
taliteit; maar bovendien-is ze merkwaar
dig illustratief, en daardoor een prach
tige versterking vlan al de dwaze tegen
stellingen ,die de Schoolmeester daarin
zette. Men lette reeds dadelijk bij de eer
ste regels op de ouderwetsche harmo-
ni'ên, en later op de zuigende pompTrou
wens- menigmaal zal men met stil ver
maak herinneringen voelen opkomen aan
koren uit wel eens gehoorde oratoriums,
b.v in de tegenstelling van de forsche
mannenstemmen en de daar doorheen
klagende vrouwenstemmen b'ij den blik
sem die den ceder treit, en het krakend
neerstorten van 't paleis; en iets der
gelijks ook in het slotkoor, dat uit den
treure den eenen zin: „Haar avondstond
is dageraad" door het vrouwenkoor lij'zig
doet herhalen, met een typische banale
begeleiding id(oor het mannenkoor.
Zelfs het naspel is parodie. Dit zoiu na
tuurlijk voor het klavier moeten klinken.
Maar omdat naspelen gewoonlijk worden
verdrongen door het applaudiseerend pu-
bliek wordt dit naspel ook maar door iiet
koor gezongen.
De zangvereeniging! is zoo- gelukkig ge
weest, te verkrijgen dat de heer Wage-
naiu* zelf overkomt om zijn werken op de
piano- le begeleiden. En ook daar vestigen
we reeds vooraf de aandacht op, want in
de tnllooize variaties van de begeleiding
zitien allerlei bijzondere dingen.
De solisten zullen zijn: sopraan Marie
'lei,(mans, vroeger te Utrecht ,nu te Wee-
nen; tenor Rudolf van Schaik, Den Haag;
en bas Jan Dekker, Utrecht.
APOTHEKEN.
Zondag en den volgenden nacht zulles|
de vol pende apotheken geopend zijn:
Middelburg: G. K. A. Nonhebel.
Vlissingen: S. J, Enge ring, Hendrikstr
Goes: La Porte.
OM DE ZILVEREN SCHATTEN DER
ZEE.
VII. i
DE ARBEIDSWET IS ER NIET
VOOR DE VISSCHERS.
We hadden pech en de schipper ver
wen sch te den landimachinist, die er niet
voor zorgde, dat zijn scheepje behoorlijk
gerepareerd in zee kon steken.
't Zat 'm weer in de vlampijpen waar-
verlieten. De eerste maal dat ik op- deze
wijze meereisde naar de Krim, was in
den herfst van 1911.
Ik woonde in dé kleine stad Yalta,
met mijn collega, den heer Petrof, die
men eveneens verzocht had z'ijh onder
wijs te willen blijven voortzetten; wij'
gingen dagelijks van ohze lessen naar
Livadia.
Het leven ,dat wij' toen leidden, was
zeer naar onze smaak, want buiten onze
werkzaamheden waren wij volkomen vrij
en wij konden dlus volop genieten van
het heerlijke klimaat der "Russische Ri
viera, zonder door 'formaliteiten van het
htof gebonden te zijn.
In de lente van het volgend jaar bracht
de keizerlijke familie wederom eenige
maanden in de Krim door. Ditmaal waren
de heer Petrof en ik ondergebracht in
een klein paviljoen in het park van Li
vadia. Wij gebruikten onze maaltijden met
een aantal officieren en hof dignitarissen;
alleen het gevolg en eenige wisselend!©
gasten waren toegelaten bij de lunch
der keizerlijke familie, die 's avonds in
eigen intiemen kring het middaglmaal ge
bruikte.
Eenige dagen na onze aankomst liet de
keizerin, om, zooals ik later hoorde door
deze kiesche attentie een bewijs geven
van hpar waardeering van hen, aan wie
zij de opvoeding h,arer kinderen toever
trouwde, ons door den hofmaarschalk uit-
hoodigen, deel te nemen aan den keizer
lijken disch. Ik was zeer gevoelig voor
de vriendelijke gedachte, die hieraan ten
grondslag lag, maar deze maaltijden leg
den ons, ten minste in het begin, een vrij
vermoeienden dwang op, al was de hof
etiquette, wanneer er niets bijzonders
was, niet veeleischend. Mijn leerlingen
schenen zich ook te vervelen gedurende
die lange maaltijden en wij' waren allen
blij, weer in de leerkamer terug te kee-
ren, waar wij in ongedwongenheid -onze
middaglessen hervatten.
Alexis Nicolaievitch zag' ik "weinig; hij
nam zijn maaltijden gewoonlijk bij de
keizerin, die veelal in haar eigen vertrek
ken bleef.
Wij keerden den lOen Juni naar Tsars-
koïe-Selo terug en de keizerlijke familie
begaf zich spoedig daarna naar Peter
hof, van waaruit zij iederen dag een tijd
lang met het jacht „Standard" de Fin-
sche fjorden doorkruiste.
In het begin van September 1912 ver
trok het keizerlijk gezin naar het woud
van Biólovèje waar men veertien da-
x) Keizerlijk jachtterrein in het gou
vernement Grodno, de eenige plek met
den Kaukasus, waar men den Oero's nog
vindt, den Europeeschen bison, die zich
lot p den huldigen dag heeft_ gehand
haafd in die onmetelijke wouden, welke
ongeveer 1—200 hectaren beslaan.
gen doorbracht; toen ging het verder
naar Spala 2) in Polen, wa,ar men eeni-
gen tijd dacht te blijven. Te Spala voeg
de ik mij in de maand September weder
bij de keizerlijke familie, gelijktijdig met
den heer Petrof. Kort na mijn terug
komst gaf de keizerin mij haar wensch
te kennen, dat ik een begin zou ma
ken met mijn onderricht aan Alexis Ni
colaievitch, en ik g'af hem den tweeden
October zijn eerste les, in tegenwoor
digheid zijner moeder. Het kind dat
toen acht en een half jaar oud was
kende geen woord Fransch en ik stiet
in den aanvang op groole moeilijkheden,,
den. Intusschen ging alles zijn gewonen
ken, want Alexis Nicolaievitch, die mij
vanaf het begin lijdend had toegesche
nen, moest weldra het bed houden. Mijn
collega.de heer Petrof en ik, waren bij
onze aankomst getroffen geweest, zoo
bleek als het kind er uitzag en ook door
het feit, dat hij gedragen werd, alsof hijj
niet in staat was om le loopen.3 De
kwaal, waaraan hij leed, moest dan wel
verergerd zijn.
Eenige dagen later mompelde men, dat
2) Voormalig jachtgebied der Poolsche
koningen.
s) Gewoonlijk was het de opperbootv-
man Derevenko, gewezen matroos op het
keizerlijk jacht „Standard" die den knaap
droeg,a an wien hij reeds sinds vele jaren
was toegevoegd.
