FEUILLETON.
No. SO.
Waar de gewone voeding niet
voldoende is
EEï
^mteFdag 4 Februari
'10o8 Jaargang
COURANT.
mmma
Dit nutntaer bestaat uit TWEE btadea.
EERSTE BLAD
HEÏHNNERINGSDAGEN VOOR
WALCHEREN.
II.
Dat Middelburg niet dadelijk mee overj-
ging naar de Geuzen was heelemaal niet
ctóctol de inwoners allen zoo Spaanscb-
gezirtd Waren. Integendeel zes jaar te
voren, in 1566, het jaar vinden beeldient-
sfconn, bad de Geuzenbeweging in Midf-
delburg een grfo-ote beroering verfoor-
zaakt, tot onder de overheidspiejrsolnen
toe. De baljuw Pieter Haeck had moeten
vluchten, en had zelfs in '67 te vergeefs
geprobeerd de staid met zijp 'Geuzenbenr
üdn te bezetten. Zijh opvolger, Tsonuntoi
Rfofflema, werd zoo weinig door Alva ver
trouwd, dal bij werd verviaulgen door
Martin, de Pfósja, èen naam1 die tenf opzicht
te der gezindheid al even duidelijk klinkt
«Is die van het hoofd; van 't kerkelijk
gezag hier ter stede; Nidolaas de Castro.
De Geusgezinde raadsleden en yfoor-
naiamste burgers, zfoo vertelt van Vlof
ten in zijn studie over het beleg van Mid
delburg, „hadden zich voorts bijtijds uit
de voeten gemaakt, en het bewind in hafot
den van lieden gelaten, Rome en Spanje
meer dan zij genegen".
Middelburg werd dan ook dadelijk na
den VlisssingenSChen (overgang in verweer
gesteld, in den beginne lajngZAainï aan,
aiaar weldra in versneld tempo, want de
vrijheidsbeweging groeide op "Walcheren
spoedig aan. En bovendien zaten de
Geuzen in Vlissingen niet stil. Treslong
iwas 22 April toet zijn schepen en tojannen
te Vlissingen en reeds te middernacht van
26 op 27 April kwam de eerste aanval.
Hij voer daartoe met ruim 200 man
naar Arnemiuiden toen nog een kust-
plaats verdreef daar de bezetting van
iWaalscfre soldaten, werd door een hon
derdtal boeren versterkt, trok om pe stad
heen en bestookte den Noordldlani' en Lan-
geviele poorte. Maar het lukte niet. De
Maar het belangrijkste vjpor het goed
begrip der gebeurtenissen was het feit,
dat Middelburg toen met de zee in ver
binding stond door het Havenkanaal
langs Welzinge naar den mond van het
Sloe, welk kanaal, al is; 't nu dr,oog! ter
rein, men nog altijd in zijn loop kan
volgen langs den Nieuwlandschen Dijk
en dat aan zijh monding beschermd werd
door het kasteel Zeeburg.
Ook aan 't Sloe waren de toestanden!
toen anders. Van APnemiuideM bijv. hiel
den de Spanjaarden door roeischuiten!
gemeenschap met Zuid-Beveland dpor het
gat van Heinkenszand. Want wat niu Wes
telijk Z. Beveland is, 'bestond toen uit
eilanden, gescheiden door geulen.
Wie het met feiten volgestopte boek
van Joh. van "Vloten kent, zal begirijpen
dat wij1 in dit bestek van een couranten-,
praatje geen gedetailleerd overzicht kun
nen geven van de tallooze gebeurtenis
sen die met dit beleg van Middelburg
gepaard gingen.
We kunnen slechts aanstippen: dat een
vloot van elf schepen, die uit Goes pro
beerde nieuwe versterking aan wal te
brengen te AThemluiden, door de Geu-
zenschepen in het Veersche gat zoo be
stookt werden, dat ze het plan opgaven;
dat in Juni een te Zeeburg' gelande nieur
we Spaansche versterking de Geuzen ver
joeg uit het slot te West-Souburg, en
verder door Walcheren trok. waar o. a.
Koukerke en Westkapelle in de asch
werden gelegd; dat een troep van 900
Bngelsche "soldaten, die tijdelijk bij Zou-
telande gelegerd waren, 's nachts over
vallen werd door een paar duizend Walen
en Spanjaarden uit Middelburg, maai' de
aanvallers op de vlucht joegen met groo-
te verliezen.
Walcheren was dus oorlogster-rein met
al de jammerlijke gevolgen die daaraan
verbonden zijn. Bovendien hadden de
Vlisisingters na het verlies van het slot
te Souburg de sluizen opengezet, en zoo
de streek daar geïnundeerd, en waren
ook andere dijken gedeeltelijk vernield,
zoodat uiten veel last van pet -water 'kreeg,
vooral te Middelburg.
Waalsche soldaten in de stad, onder be- bok Z.-Beveland weild in den strijd
vel van den do,or Alva naar Middelburg 'betrokken, want 25 Augustus sloegen de
gezonden Beauvoir, sloeg met behplp van j uzen I*et beieg vtooi* Goes,
burgers den aanval af, en dreef de aan-j "Van uit Middelburg gingen lange jam-
vallers terug naar Arnemuiden. Echter merklachten naar Alva. Maar die zat in
Weef Arnemuiden door de Geuzen be- Henegouwen vast door het beleg van
izef, en dat wfois een ïeelijk ding. want toen Bergen. En een der dringendste klachten
kort daarna ook 'Veere overging, was van uit Middelburg, nl. om geld, geld en nog
heel Walcheren alleen Middelburg en het eens geld voor de troepen, kon hij niet
kasteel Zeeburg (Rammekens) nog uit de wereld helpen, want hij had het
Spaansch,. zelf niet.
Maar kort daarop kwam' er hulp. EenMaar de bevelhebber dei' stad werkte
vloot van een 32 zeilschepen, w. o. zesaiïmddels hard aan de verdediging. li
gpoote, bracht 6 Mei van uit Bergen op September kregen de eigenaars der hui-
Zoom een 1200 man aan, die te Vrouwe- zen 'buiten de Seispoort (nu de bin-
polder landden, en dadelijk meehielpen neabrug van dien naam) last die gebou-
aan den aanval op Arnemuiden, d|at spoe- wen te slechtenhet daar gelegen Sch(u|t-
dig heroverd werd. tershof van de handboog moest er ook
Dat waren de eerste van een tafajge aan gelooven met boo men en al*). Buiten
reeks gevechten om de verkeerswegen, die de andere poorten werden ook overeen-
toegang gaven tot Middelburg. komstige maatregelen genomen, 'en stren-
Men moet zich goed voorstellen dat ge voorschriften werden uitgevaardigd
Middelburg toen kleiner was dan nu. voor het gedrag der burgers, de verza-
Aan de Westzijde en Noordzijde was de meling en het beheer der levensmiddel
binnengracht van nu, toen de gracht bui- ten, en de verhindering van verbinding
ten den wal. Het Molenwater lag buiten met de Geuzen.
den stadswal, die doorliep naar de Dam»- Eindelijk, 19 September, kreeg Alva
poort, welke den weg naar Arnemuiden zjjq handen vrij door dp Verovering van
beheerschte. Aan de Oostzijde liep de Bergen en dadelijk maakte hij plannen
wal paralel met wat nu het Kanaal is, joni meer* troepen te zenden. De vloot ging
maar dichter bij' de stad, onderbroken
door de Segeerspoort (ongeveer tegen- Na het beleg kregen de schutters
over de huidige Hooge Brug). De gracht het klooster en de kerk der Augustijners
langs de Rouaansche Kade enz. was toen aan de Vlasmarkt, dat nu nog als Schut-
ook heeds binnengracht. tershof bekend is.
¥oof mij alleen.
door ANDRÊ GORTHIS.
Geautoriseerde vertaling ran W, E. t.
88).
..Hij sdirijft verder: Ik wordt oud;
je Zou mij langzamerhand bij enkele di
kten kunnen vervangen." Daarom he-
®"ïjp je, met dat bewijs van vertrouwen,
hij mij geeft, dlat de Buires natuurlijk
gevraagd, of misschien geëischt heeft, zal
memand kunnen zeggen.... En dan ben
ik eri Niet Mandel zal de opvolger van
«en onden Fardier zijn maar .k
k den brief uitgespreid op zijn
linkerhand en op met zooveel
kracht, dat het papier scheurde.
„Per slot van rekening heeft die brave
Landargues mij een reuzendienst bewtt-
zeti met op deze manier dood te gaan!"
Hij herhaalde nog eens.
„De opvolger van Fardier!"
Hjj genoot een oogenblik in btilte het
geluK, ctaf h? bijna met bevatten kón, het
grootste geluk, dat hij zich kon denken,
Maar al gauw was het buitengewone er
*f- Zijh gezidit straalde niet meer van
de eerste verrukking. Hg' d*cht nog eens
na en zei toen ernstig, gewichtig, met
een zekere achteloosheid:
„Het is eigenlijk heel natuurlijk."
En poor de derde maal voegde "hij' er
h«r:
„Een mian zfooals ik
....Hij was zóó met zichzelf bezig, dat
bij alleen zichzelf hfad gezien terwijl hij
hij met mij sprak. Maar toen hij lang
zamerhand tot bedaren kwam, keek hij
mij eindelijk aan; voor het eerst sinds
ik Öe kamer wtas binnengekomen.
„Wat scheelt je...?" vroeg hij in grooi-
te verbazing, ,,'t lijkt wel, alsóf je...."
Maar doodsbenauwd voor de opimert-
king, die hij misschien Zou maken, viel
ik hem haastig in 'de rede:
„Ik heb niets... Ik ben blij'.... net als
iT'
En ik vond 't noodigtf olm' nog eens
toet meer nadruk te herhalen:
„Héél blij zelfs!"
„Dat dacht ik wel." antwoordde hïj'
,Dat kon je ook -moeilijk anders."
En hij begon weer op pn neer de
üoopen door de kamer, schoof hier en
daar een meubel bp zij, deed luidruchtig
de deur van de aangrenzende kamer
open en lachte voortdurend zelfvoldaan
zónder de lippen te openen, miaar in1-
■wemdig schokkend, zoodat de. kreuke
lige. gevlekte revel's van zijn oude huis
30 September op weg', maarde zwerm
van Geuzenschepen op de Schelde, on
der leiding van Worst, Jo.os de Mooi' en
Bouwen Ewouts, was zoo lastig, dat de
vloot terug deinsde.
Alleen de aanvoerder zelf, de bekende
en bekwame Mondragon, bleef eerst met
acht honderd man in het kasteel Je
Saitingta stak over naar de Zuid kiisjt
van Zuid Beveland bij Krabben-
dijke). En hïj had ten minste
,'dit sucCes dat hij nla een zeer
moedigen tocht over 't verdronken land*
tusschen de Agger en Krabbendijke, plot
seling. bij Goes verscheen, en daar de
Geuzen dwong het beleg op te gjeven.
Maar Middelburg bleef in 'tnauw, en
het ging daar al zorgelijk uitzien. Zooclra
de zeer jStrenge winter van dat jaar wat
luwde, werden dopr AIVa nieuwe po
gingen gedaan óm schepen met troepen
en voorraad naar de stad te sturen. Maar
telkens mislukte dat door het waakzaam'
optreden van de vloot van kleine maar
zeer beweeglijke Geuzeoischepbn.
Een in Maart '73 dfoor de Vlissingers
gedane póging om Zeeburg in een mistf,
gen nacht te verrassen, mislukte echter
hok. Wel slaagde in April een aanval van
Geuzen uit Zierikzee en Veere lop het
slót West Souburg.
En nog altijd schreven de overheids-
persjonen van Middelburg lange brieven
aan Alva. Van een in April '73 uit Ant
werpen gezonden vloot met Voorraad
kwamen slechts enkele schepen het ka
naal der Middelburgsche haven binnen.
De overige raakten, op de zandbanken
van de Schelde of werden door de Geuf-
zeu veroverd. Maar die kleine aanvulling
van den voorraad was ten minste iets,
en was pok hoog noodig. Als teekenend
van den tjoestand halen we hier een
brok aan uit een brief van een der i'niwoi-
ners van 7 Mei '73.
,Daar sterft alhier daaglijks veel vólk
van de treftfelïjkste van de stad, de zeven1-
tigjarige bisschop Nicolaas de Casitro,
•burgemeester S. Maartz en Henrik Maartz
Comelis Jambus van den Arke, Corn.
Meys, Com. Overbeke, Francois Fonr
teine. Claes Vaülant, Melchior van Aken.
Ambrosius de Cock met zijln huisvrouw,
en vloorts vele talrijke koopluiden en van
de gemeente dagelijks een, twee drie,
vier, en spmWijlen ook tien op éénen
dag, en meestendeel al van hartzeer en
benauwdheid'!"
In den voorzomer vran '73 verloor Mid
delburg zijn bevelhebber, Anthonie van
Bo-urgondiê, Heer van Wacken, gouver
neur van Zeeland, doorgaands Wacken ge
noemd. Bij een gevecht met de Vlis-
singsche troepen om den Zeedijk langs
de Middelburgsche Haven werd hij 21
Juni door een achtponder uit een der
Geuzenschepen door midden geschoten.
Als zijn opvpUger werd eerst aangewe
zen Bauvoir, maar die had er geen lust
in, en Alva benoemde toen Kristoffel de
Mondrngon, die na zijn kranige ontzetting^
van Goes, daar als bevelhebber zat, en
die n|u; tot bewindvoerder vin Zeeland
werd aangesteld.
Vóór hij in de stad was, verloren de
Spaanschen nog een belangrijk punt, want
uen 3 Os ten Juni wisten de Geuzen bij
Zeeburg s-.ao wal te komen, en de Leze
tmg gaf zich over toen de belegeraars
aanstalten maakten tot een bestorming
op groote schaal. BsU was een gebeur
tenis die den Prins en zijh genooten weer
moed gaf na den on tmi ed igenden afloop
van het beleg vin Haarlem.
En omgekeerd sof dat bericht veel ont
stemming aan Alva die aan den toen te
Antwerpen vertoevende Beauvjoir drin-
gend Last gaf spoedig zijn nieuwe vltoiot
uit te rusten, pan Middelburg hulp te
gen, en tevens MoUdrag(on gtelegtenheid
te geven in ide belegerde Stad te koanen.
In begin Augustus zeilde die vloot de
Schelde af. De toegang tot de haven van
Middelburg bleek afgesloten; van een plan
om in ZouteLande te ontschepen werd
afgezien, doordat daar Geuzentroepen
heengestuurd bleken. Maar eindelijk den
14den zette hij! b'ij Vroiuwepolder dat
zioo herhaaldelijk in de geschiedenis dè
lapflingsplaats op Walcheren bleek
Mjonöragon aan wal met 2400 soldaten,
am'm'unitie en leeftocht voor twee
maanlden.
Drie dagen van aahlióuldende gevechten
heeft Mppdragon noodig gehad ioim met
zijn troepen in Middelburg te komen.
Maar hïj kwam1 er toch en hij vestigde
zich „in den huize Simlonets" op ,den
Dami, en daar heeft hij den bangste 11 tijd
van 't beleg meegemaakt.
Want 't werden nu bange dagen. Alle
pógingen om den knellenden band losser
te maken, mislukten, en strenge maatre
gelen -werden er in de stad genomen
Moor de verdeeling der levensmiddelen,
en tegen den wiöbker. Een 10 Novemi-
ber opnieuw gedane poging' om met een
vloot hulp aan Middelburg te brengen,
liep weder op een fiasco uit, dank zij de
Waakzaamheid der steeds talrijker wóri.
den.de Geuzenvloot. In de stad zelf werd
het schamele "beetje tarwe dat mten bij
huisizloekingen had gevondten, gemengd
met gestampt lijlu^aad, en zfoo aan de bak.
bers verstrekt Moor broptb te bakkeoi
Mondragon getuigt in een brief aan Alva
dat er geen -dag Moorbij1 ging dat er niet
vier DÏ zes vrouWten of mannen van enkel
honger omkwamèn; dat er geen onverp
slonüen 'paardf, hond npch kat meer in de
stad te vinden was.
Het ging spannen. 'Prins Willem1 kwam
in December zelf naar Zeeland, wajir hij
in Zierikzee, Veere en Vlissingen dfoor
zijh bezielende taal !de goede stemming
nog aanwakkerde.
Nog een breed' opgezette poging tot
ontzet werd gedaan, door een combinatie
van twee vloten,, de eene van Antwer
pen, de ander van Bergen op Zoom' uit.
en die poging leidde tot den voor df
Spanjaarden zoo treurig afloopenden
gr op,ten scheepsslag bij' Roemerswaal, op
29 Jan. '74, waarvan we de bij zonder-f
heden mjoeten laten rusten, xhaar die alle
hoop op ontzet voorgoed weg nam1.
Het duurde eenige dagen voor men
den uitslag in Middelburg vernam'. Het
was toen voor Mondragon echter duide
lijk dat hij de stad moest overgeven.
Hoe het hier toen gesteld was, blijkt
wel uit het volgend rijmwerk van een
ooggetuige
In Februario de vijftiende dag!,
Een vierdel tarwe (voor) vijf en
veertig groote;
Een heelen daalder voor een katte,
die gegeten werd voor een mignotie;
(lekker beetje)
Een dubbele stuiver voor een ratte,
Vijf stuiver een ei, gezeid in 't platte,
't Canariezaad, lijnzaad geheel opge-
gete was,
Daar en viel te koope dit noch datte,
In de tweede helft begonnen de on
derhandelingen, en den 22sten trok Mon
dragon met zijn troepen, met slaanden
trom, maar gedoofde lonten de stad uit
vergezeld door de monniken, nonnen
en andere geestelijken, die niet in de jstep
wilden blijven.
En onmiddellijk daarna kwamen de
Geuzen met scheepkens met levenstmid-
Dr. A. Wander
jasje top en neer gingen'. Nu hij alles
gezegd had, zfocfat hïf een andere manier,
óm rijn vreugde te uiten, want die was
van dat grove soort, dat noodzakelijk
zich dioor zichtbaar vreugdebetoon uiten
moet. Eindelijk bleef hij midden in de
kamer staan, stond een oogefiblik pa te
denken met beide handen in de zakken
en zei toen plotseling:
„Gauw, doe gjauw een andere japon
aan. We zullen eens lekker gaan di-
meeren.'
„O neensmeekte ik.„NeenLatten
we hier blijven...,"
Maar nog voordat hij een verbaasd
„waarom?" h ad kunnen uiten had ik één
korte seconde met vreeselijke helderheid
voor mij gezien, wat die avond in ciie ka
mer rijn zou, had ik ons beiden tegenover
elkaar gezien en onze woorden gehoord:
die van Fabien, steeds hetzelfde herha
lend en de woorden, die ik zou moeten
antwoorden... En ik stond plotseling op.
„Ja je hebt gelijk^... dat is een prach
tig idee... Laten we gauw gaan. Ik hen
dadelijk klaar."
Maar mijn eerste weigering, die hem
blijkbaar gesehpkt had. bleef hem be
zighouden. Hij kwam dichter naar mij
toe en keek mij oplettend aan; ik ver-
wenschte dat schelle licht, dat zoo on-
barmhjartig alles deed uitkamten, zijn ge
zicht. rood van plezier en opgewonden
om gezond en energiek te blij vea, ver
betert men den voedings- en lichaams
toestand door dageljjks 2 tot 3 thee
lepels Ovomaltine in melk te nemen.
Bussen Overaï
ei 3 25 en verkrng-
f 1 75. (MWÉ baar-f
A.-G., BERR
(Ingez. Mcftf
delen de stad in ,om de uitgehongerds!
bevolking te laven.
Zoo zijh in "t ko!rt de voornaamste fei
ten van idit merkwaardige beleg, waar
van de afloop den doorslag' gaf. uiel
slechts1 voor Walcheren, maai' voor Zee
land, en dat met de mislukking! Matt 't tbs-
leg van Alkmaar en van djat vian Lei
den de (ptokeer vormt in hiet wapensiuccete.
En nu lieeft dat beleg wel te lang
geduurd dan dat w© ten opzichte vaa
den uitslag kunnen spreken van de
herinneriugsdagen voor Walcheren in bjöt
komende voorjaar. Maar het begin viel
daar wel in. En toen we dat eeningal
aanstipten, wasi 't noodig. ook nog kort
den aflótfp' in herinnering te bgengeö.
KUNST RN WETENSCHAPPEN.
Zepuw&oh Gepjiootsdhap
der Wietemsdhappen.
Ip. de Woensdagavond! gehouden gjjej-
wfone vergadering van boVengönioemkï gfor
nfootschap Werd door den heer Ir. A.
G. Verhfoeven een voordracht gehioudiefc
Waarvan hiji als onderwerp' 'had! aan get"
kondigd: Eenigte aanteekeniugjett ores
landaanwinning en ddjksbomv in Zeeland,
welke aanteekeningen voornamelijk be
trekking bleken te hebben opi de werken,
verricht tot indijking van dten Dijckmeesj.
terpolder in het Zuiden van den Brak
man.
In een inleiding htespi-ak hïj ilu het algec
meen de aanwinsten en verliezen vajé
land vroeger en nu, waarbij; hij' o.a. deed
uitkomen dat niet alleen de hooge water
vloeden de schuld waren van het landj-
verlies in vrjoeger eeuwen maar ook
het slechte onderhoud der dijken. Da
grootste verandering is daarin echter gier
komen toen Imen in de 19e eeujw dfem Oijkt
voet henedenoevers leterde b©söherméni.
Fn bovendien hebben de technische ver-
beteringen in 't eind der 19e eeuw een
zeer groote verbetering gebracht in de»
dijkaanleg, o..a. door het gebruik van
spoorrails met kipkarren, en door dje
zandzuigers, die javer grooten afstand het
zand door leidingen vervoeren en ei' op
de gewensehte plek spuiten.
Daarvan levert de indijking Man de»1
bovengenoemden Dijcktneesterpiolclttr etea
goed voorbeeld. De spreker bracht to
herinnering welke plannen er vóór den
oorlog reeds in onderzoek waren om de
schorren in het Zuiden van de BraakmaP
in te polderen, waarbij men dan teven»
had te letten op de belangen van de uit
watering der aangrenzende deelon vntó
België dbor de Isabella-sluis.
De oorlog heeft de onderhandelingen
heid en het mijne natuurlijk even duide
lijk. Hij keek mij aan en zei:
„Waarom heb je eerst neen gezegd?
En waarom zie je er zoo.... zoo eigen
aardig. bijna treurig uit?.... Op zoo'n oo
genblik!.... Dat is toch onbegrijpelijk!'
Het was waart... Waarom keek ik treu
rig?....
En waarom was die uiterlijke treurig
heid niets vergeleken bij die treurigheid
en de bitterheid, die druppel voor drup
pel in het diepst van mijn hart drong?
Waarom?.... Omdat ik nu de zekerheid
had, dat mijn man geen moordenaar was?
Want da.'irom was het.... daarom alleen.
Ik wist nu niet meer, wat zijn vrees,...,,
wat mijn hoop had kunnen zijn!.... Ik wïst
niet meer of mijn leven de laatste weken
teerde op dwaze inbeeldingen of op de
diepste, meest waarachtige gevoelens. Het
feit stond voor mij, kaal en schril als het
licht van die lamp; en mijn smart kon
daartegenover slechts belachelijk of te
rugstootend zijn. Dat begreep ik.... niets
anders drong meer tot mij door. En om
mij te verdedigen tegen mijzelf en al het
vreeselijke, dat ik in mij voelde, riep ik.
schreeuwde ik bijna:
„Treurig! ik!.... Na wat je me daar
verteld hebt!... Treurig, Neen, stel je
vporl,."
En opeens begon ik te lachen, eett hef-
tigen akeligen toch, die niet tot bedaren
wilde komen. Ik lachte oml Fabien e»
rijn voldaan gezicht. Ik lachte meer nqg
om mijzelf en ota mïjki hevige aandojening.
Mijn schpuders schokten heftig op e»
neer en brandende trane» kwa
men mij in de oogten, terwijl een kramp
achtige snik mijn keel dichtschroeide,
„Gelukkig1", riep Fabien met luidruch
tige vroolijkheid. „Zie je.... Eerst ging
het mij net als jou.... De vreugde over
stelpte mij. Het eerste oogenblik begreep
ik het nog niet. Maar toen het eenmaal
tot mij doordrong, goeje hemel, tjoen wa#
het of ik gek werd van blijdschap. Net ah*
jij', zïe je... juist zooals jij."
Ik weet den naam van het restaurant,
waarheen wij door de kleine, nauwe
straatjes liepen, niet meer en evenmin
weet ik nog, wat Fabien mij vertelde ove»
de vroegere bekendheid van het hotel
en over de personen van gewicht, die
er geregeld kwamen. Maar ik herinnen
mij nog goed het binnenkomen in die
zaal, laag van verdieping, overvol e®
warm en het lawaai van stemmen en hel
gerinkel van borden, de etensgeuren, zu
rig, vettig, olieachtig. Ik herinner mf
dien damp Öie boven in de zaal hing,
die damp van wasemende schotels, vut
menschenadem en tabaksrook, die sloeg
tegen de groote spiegels, omlijst dooft
schilderingen van guirtondesi, e» vruchf-
