t
FEUILLETON.
|ii
GRIEP.
fa#!
Ho, 19-
SMÜ
16oe Jaargang
Bin-nenïft'n d.
till
Uit Stad en Provincie.
iMM
3&*9sssm
mt&s&ssss
wiel,
Speciale aanbieding
vanaf f 10.— per stuk.
t
Maandag J3S Januari 1B&M*
141
Si-
Ait
sa-
Fl«-
éW-
raags
ige*
au»
JfcB-
twr C,
geoie
oning
l. Bp,
ser.
I- 8*
il\
alles
KUBff,
bTEiurf
B 2
Itoeleoi,
es eas.
eelngst
LSK»
iatrut
tart ®6
ht »f
iostk«a-
t. Kaki
r».—*
8^
orgeni W'
Abonnementsprijs per kwartaal:
pp de buitenwegen «sa Middelbar^, ea
tWSfcv de andere gemeente» per post 2. 50
vjacyr Middelburg ©n agentsskAP Yiissia-
ge* t 2,30;
weekabonnementen in Maddeifourg 18
«ent per week.
Advertentie»: 5® sent p, regel,
ingezonden MediedeeliUge*50 cent p.
Bif abonnement veel lager.
Fsemflieberichten en denkbetoigiage»:
vs* 1—7 regels f 2.10, elke regel meer
3d «©at.
Kleine advertentie* niet gro®-
6er dan vijf regels drwks en waarbij is
aangegeven, dat z$j ia dssse rubriek nsoe-
Sen gekaatst worden, 85 ©ont Mj veoraït-
bletaJing. Advertentie* ««der brieven ©f
bevragen bureau deeer courant 1# sent
extra.
Be wijsn umnier 5 cent plus 2 «at vt0|0r
flprt per stuk.
Adivertentiën moeten, wille* «ft nog i*
ons blad van dienselfde* dag werden
opgenomen, uiterlijk 12 UUR en des
ZATERDAGS uiterlijk HALF E*J\ aas
ons Bureau bezorgd zija.
Aangesloten bSj den Post-, Gtoegua- en
Girodienst onder no.. .43255.
8>E FORMATIE VAN DEN
VRIJHEIDSBOND.
Zij die de wtording van den Vrijheids
bond toegejuicht hebben, als een mid
del om het verstrooide leger der vrijzinni
gen althans gnootendeels weer onder één
leiding te brengen, kunnen over de ge
beurtenissen van deze maand tevreden
zijn.
Wij zelf hebben niet verwacht dat
afgezien wan de weigering der Vrijz.
Democraten om nu te doen alles nu ver
der zonder moeilijkheden zou gaan. Daar
voor wiaren de samenstellende elementen
te lang ieder hun eigen weg' gegaan. En
daarvoor werkten er ook nog te veel
persoonsfactoren mee. Het is dan ook
heel goed te begrijpen, dat zich links
de groep-Heeres vormde, democratisch-
vrijzinnigen die zich niet onder den vaan
dei- Vrijz. Democraten willen scharen
ten dat zich rechts de groep-Van Gijn c. s.
deed hoeren ten onrecht nis „bezuini-
jgingspartij" aangekondigd, daar zij veel
eer zich kenmerkt door het vooropstellen
van nationale en militaire en sociale
wrenjsehen.
Het zich afteekenen Wan die twee vleu
gels is trouwens niets bijzonders. Terecht
werd dezer dagen door de Ne^erl. erop
gjewezen, dat bij alle partijen iets derge
lijks te constateeren valt: bij de katholie
ken is een sterke stroom merkbaar teien
de sociale politiek van Minister Aaloerse,
aoo zelfs dat velen niel-kat! oliek zeggen te
zullen stemmen; naast de anti-Revol. staat
de Geref Staatspartij; naast de Chr. Hi-
tóorische de Herv. Staatspartij; bij de S.
D;. A. P. uit zich een neiging om met de
burgerlijken samen te werken naast een
neiging om uiterst links niet af te stooten.
En nu is het voor 't oogenbiik een
gunstig verschijnsel voor den Vrijheids
bond, dal de groep-Van Gijn zich niet
afscheidde als een afzonderlijke partij.
Reeds in het begin dezer maand werd
gepubliceerd, dat de groep haar invloed
«al trachten uit te oefenen in de bestaan
de partijen. Het was duidelijk uit de na
talen der personen dat dit dan voorname
lijk zou geschieden in den Vrijheidsbond.
Immers de beginselverklaring was voor-
aiïriielijk onderteekend door personen, die
na de beslissing over de Dienstplichtwet
bun ontevredenheid over de houding van
'de Vrijheidsbondfractie hadden uitgespro
ken, en zelfs uittreding overwogen.
Daarvan zml vermoedelijk niets komen.
ii
¥oof mij alleen.
door ANDRÉ GORTHIS.
Geautoriseerde vertaling va* Wl E. P.
33).
Maar evenmin als dien dag ,toen hij
rièl naar de Fabréjols wilde gaan, kon
Pwbien nu zijn bekentenis ten einde
jongen. Na langen tijd, toen hij weer :ets
kalmer geworden was, rekende hij uit:
Tardier zal mij omgaand antwoorden.
.May ]e kunt tegenwoordig niets op de
aan. ik denk, dat ik zijn brief niet
voer Donderdag kan hebben."
J zuchtte diep en zei toen, zonder
er iets meer bij te voegen, niet duldend,
dat o: ©rder over gesproken werd
Laten we maar naar huis gaan."
Het was donker geworden. De maan
scheen met Wy liepen langzaam, struike
lend ovei de sleenen ,dio hier en dcir p
den weg lagen. Hij had mijn arm ge
nomen en steunde er nu en dan on
Wat had hij gevraagd? En wat zou het
»nlwot.'rd zijn? Wat wist Fardier? Dui-
zena veronderstellingen kwamen in ver
warde menigte bij mij op. Ik wist niet,
wat er tijdens onze afwezigheid in La-
We halen in dit nummer een meedee-
Ling aan over het beslotenen ter alge-
meene vergadering van den Vrijheidsbond
en de schrijver xniotiveert daarin zijn
voorspelling dat de fraudeurs onder aan
voering van mi'. Van Gijn den Vrijheids
bond trouw zullen blijven.
Die verwachting wordt bevestigd door
een hoofdartikel in het Utrechtscli Dag
blad van Zaterdag, welks hoofdredacteur
ook tot de medestanders van de groep-
Van Gijn behoort, en die nu in een artikel
over „de eenheid der vrijzinnigen" aan de
rechts-liberalen voorhoudt: dat het loa.
Laten van den Vrijheidsbond met het oog
op üe aigemeene politieke situatie een
daad van onverstand is, en dat de syn
these tegen demagogie en ultra-democra
tie wel rijpende, doch volstrekt niet vol
groeid is, zoodat het een verstandig be
sluit van de nieuwe organisatie der groep
Van Gijn is om in ieder geval voor deze
verkiezingen buiten de politieke actie te
blijven.
We zien niet voorbij dat in datzelfde
art'kei ook een duidelijke uitnoodiging
staat tot de Chr. Historischen om de „na
tion aal-historischen" in dat nieuwe go-
nootschap frank te ontmoeten buiten de
tactische overwegingen der partij-politiek.
En we voelen daarin ook een symptoom
van een mogelijke toekomstige coonoinatie
Maar voor 't oogenbiik, voór de actueele
politiek die aan de orde komt bij de a.s.
verkiezingen, telt dat nog niet mee; en er
i& trouwens ook genoeg overeenkomst in
het program van actie van den Vrijheids
bond en de beginselverklaring der nieuwe
groep om niet verdeeld op te trekken, te
gen hetgeen dreigt als een rood-zwarte
overheersching in ultPa-degocratiichen
geest.
Of We dan tnaar heen moeten zien
iover de nu aan het licht gekomen ver
se hallen? Gedeeltelijk: ja!
Een partij van eenigen omvang die op
alle punten gelijk ©enken is onbestaan
baar. En wie toch toe tree ft aan een ver
deeling naai- de punten van verschil, drijft
naar machteloos makende versplintering.
We staan ditmaal o. i. voor een verkie
zingsstrijd, waarin zich aan vrijzinnige
bovenal zat uilen de weerzin tegen te ster
ken dwang, zoowel van bovenaf dóór óver
heidsbemoeiïng als van onder af door te
grooten invloedï van vakorgianisaties en in
het algemeen van vereenigingen van vak
genoot en, ook van werkgevers. En óp dat
hoofdpunt van den strijd is een samen
trekking van de vrijzinnigen alleszins ge
rechtvaardigd, waarbij dan nog de gegron
de hoop bestaat, dat ook uit de kleur-
looze middenstof en zelfs uit andere groe
pen kiezers zullen worden aangetrokken.
Mitser een eenheid zijWant dit
'hebben we wel bij de vorige verkiezin
gen zeer duidelijk kunnen vaststellen: dat
onderlinge oneenigEheid afstoot en dat
eensgezindheid aantrekt.
Voor zoover wij in ónze próvincie de
stemming der vrijzinnigen kunnen pei
len, bestaat hier onder hen een sterk, ver
langen, oan niet onderling verdeeld te woï
den. De moesten hunner zouden niet be
grijpen, waarom zij nu weer verdeeld
naar de stembus zouden moeten optrek
ken.
Blijkbaar is het in andere deelen van.
het Land evenzoo gesteld, getuige hel
cijfer van 250 afdeelingen met een 30.000
leden ,dat op de aigemeene vergadering j
te Amsterdam kon worden genoemd.
In ,.de Vrijheid" van de "Zeeuwsche
groep lazen we dat in deze provincie 30
afdeelingen zijn aangesloten, maar dat nog
30 andere afdeelingen wachten om te
worden opgericht. Laat men in die plaat
sen dan een beetje haast maken. De tijd
gaat dringen, en eerdaags moeien die al-
deelingen hun oordeel uitspreken over j
ds candidaa'.steiling.
garde gebeurd kon zijn in de omgeving
van dien doode, Ik wist niet wat het
zijn kun, dat Fabien zoo graag wilde we i
ten en waarvoor hij toch vreesde.
Maar op dien weg, waar hij mijn arm
vastfreld waar wij struikelden in het
donker waar wij geheel alleen waren,
kreesf ;k plotseling de zekerheid, dat
Fabien mij, wanneer hij dien brief ont
vangen had, alles zou zeggen ,dat het niet
mogelijk was, dat hij zweeg.
De zekerheid, en niet een vaag angstig
voorgevoel zooals daareven en oók niet
zooals dien morgen, toen de moed hem
had ontbroken om naar Pampérjgouste
te gaan. De zekerheid! Donderdag zou
hel zijn, Donderdag. En nu was toch
werkelijk het oogenbiik gekomen om in
mijn hart de woorden te overleggen, die
ik zeggen moest. Ik voelde die woorden
al komen, aarzelend en tegelijk haast'g,
zoo héél eenvoudig en toch bijna heilig;
immers de toekomst hing ervan af, onze
geheelo toekomst, de mijne zeker, maar
nog veel meer de toekomst van die on-
ygelukkge ziel, die ik terug moest bren
gen naar de verzoening, naar den vrede,
naar het leven. Ik deed mijn best de juis
te woorden te vinden. Maar toen wij over
cte wallen weer in de stad kwamen en het
licht, het leven en de vreugde rondom
ons opvlamden, schoot het mij te binnen,
dat ik dienzelfden Donderdag ook andere
HET MINIMUM-TARIEF DER DRUK
KERMEN,.
Naar het Va.d. verneemt, heeft de Min.
van Arbeid den Rijksnijverheidsoonsulen
ten opgedragen,bij de verschillende
boekdrukkerijen een onderzoek in te
stellen naar de werking van hel zgn. mi
nimum-tarief. Dit o. a. in verband met
de kwestie van de uitkeering van uitge
trokken typografen,
HET CONFLICT IN DEN VRIJZ. DEM,
BOND.
Nog een uittreding:
Het secretariaat van den Bond heeft
aan de Telegr. ter publicatie gegeven
het volgend schrijven aan het hoofdbe
stuur, d.d. 18 Jan.:
Mijne Heeren,
Uit het desbetreffende rondschrijven
heb ik kennis gekregen van Uw voor
stel, om, nn de heer v. Beresteijn be
dankt Iieeft als candidsut voor de Vrijz.
Dem. lijst, mij naar aanleiding van het
resultaat van het gehnuaen referendum,
als >cland>daat op deze lijst te plaatsen.
Naar aanleiding hiervan bericht ik U,
dat de geheeie wijze waarop de candidia-
tenlijst is tot stand gekomen, gevoegd bij
de gebeurtenissen voor en tijdens het re
ferendum, mij aanleiding geven U te be
richten, dat ik geen enndidatuur op deze
lijst wenscht te a,an vaarden.
Ik zie mij tevens verplicht U mede
te deelen, dat het mij niet mogelijk is
voortaan samen te werken met den
bondssecretaris, den heer Mr. P. J. Oud,
en 'dat ik daarom hierbij mijn lidmaat
schap van het hcoidbestuur neerleg.
Door mij zal in de avondbladen van
23 Jan. een bericht worden geplaatst,
luidende:
„Naar wij vernemen, heeft de heer
W. O. A. Koster aan Let hoofdbestuur
van den Vrijz. Dem. Bond medegedeeld;,
niet bereid te zijn een candidatuur vpor
de Tweede Kamer te aanvaarden."
Hoogachtend,
$V. g.) Koster.
Mondeling heeft toen de heer Koster
aan de Telegr, 'meegedeeld, dat hij d|e
publicatie van dien brief even onkiesch
als onbeschaafd acht; en voorts dat hij
als een der hOpfdoorzajien van de ont
binding der Vrijz. Dem. Partij beschouw
de het feit, dat de secretaris, de heer
Oud, bij de voorbereiding der eandjdaal-
stelling en de uit werking van het refe
rendum slechts één doel voor oogen
heeft gehad: hoe kom ik weer in de Ka
mer.
Daarentegen verklaarde de heer Oud
pertinent het referendum in geen enkel
opzicht beïnvloed te lieobeii.
UIT DE EERS.
De Vrijheidsbond.
De heer K. Vos geeft in het Hand.
zijn indruk van de aigemeene vergadering
van den Vrijheids blond, die, gelijk men
weet, in hoofdzaak met gesloten deuren'
heeft plaats gehad.
Dat ditmaal de beraadslagingen niet in
het lopenhaar zijn gevoerd, was niet ai
ders dan een voorzichtigheidsmaatregel.
Immers de blond was tol stand gekomen
na fusie van enkele vrijzinnige partijen
De organisatie wlas vooral in de laatste
weken uit den grond gestampt en had
nieuwe afdeelingen gekregen in een aan
tal plaatsen, 'wiaar vroeger een Vrijz.-Dem.
aJdeeling was. Bijv. alteen in de provincie
Groningen ten minste acht. Hierbij kwam
dat men niet vermoeden kon, welken in
vloed de groep frondeurs onder leiding
van den oud-minister Van Gijn hebben
kon.
Het algemeen oordeel na afloop wlas,
dat de vergadering gerust openbaar had
kunnen zijn. Trouwens het plan bestaat
voortaan de pers toe te laten.
Het definitieve program van actie heeft
in hoofdzaak kleine redactioneele wijzi
gingen ondergaan, doch is op enkele
p'imten belangrijk toegespitst. In de sta
tuten en reglementen zijn slechts onke-
teelcenende wijzigingen aangebracht.
Van het voorstel tot ciombineering van
de kieskringen bleef niet veel over. De
definitieve groepeering zal over enkele
weken geschieden djoor een verkiezings-
raad en zlal waarschijnlijk worden
1. Groningen, Friesland, Drente, Over-
ijsel.
2.
3.
4.
5.
woorden zou moeten zeggen. Welke zou
den dat zijn? Hoe waren die?.... Ik
vroeg het mijzelf steeds dringender af. En
scheen het mij toe, dat ik tusschen die
andere woorden niet hoefde te kiezen
of langer aarzelen. Dat gevoel van ge
luk ,dat door zooveel goede geachten,
zooveel pogingen om mij op te heffen en
staande te blijven, om mijn smart heen ge
weven was, verdween meer en meer. Ik
zag die nu in haar koude werkelijkheid,
naokl en kaal als de roode schijf van de
winterzon, waarvan slechts een nog kou
der licht op de ellende der wereld schijnt
af te stralen. Nu ik de zekerheid had,
dat die bekentenis mij zou gedaan wor
den, gaf de gedachte daaraan mij een ge
voel van groote angst; ik was vergelen
wat ;k er mee doen wilde; maar ik her
innerde mij maar al te goed de vx-eugde
en het geluk, dat Philippe Fabréjol mij
gegeven had.
Aarzelde ik nog? Zou ik nog kunnen
aarzelen Waarom Mei welk doel
Niet de woorden, die Fabien zou ie
hoeren krijgen, waren van belang, maar
tt'e ik Lol Philippe zou spreken. Die al
leen hoefde :k te overdenken, en om die
it'l te spreken moest ik al mijn moei
bijeen zamelen. Nog maar v:er dagen en
dan was het Donderdag. Voor die vier da
gen was dat mijn werk.
En gedurende die vier dagen hield iic
Gelderland en Utrecht.
Zeeland, Nioord-Brabant, Limburg.
Zuid-Holland.
Noord-Holland (misschien Amster
dam afzonderlijk).
In ieder geval w|ordt Utrecht niet met
Zeeland, en Helder niet met het Noorden
gecombineerd.
Na deze beraadslagingen gelooft de
beer Vos, dat de frondeurs onder aanvoe
ring van mr. Van Gijln den Vrijheidsbond
getrouw zullen blijven, omdat z'ij z. i. ge
heel bevredigd mioeten zijn, lo. omdat
de vergadering bereid was een paai- pro
grammapunten toe te spitsen, zoodat dui
delijker uitkwam, dat de bond hun ge-
vioelen betreffende grooter zuinigheid
deelt, 2o. omdiat de toelichting van ande
re punten djoor het hoofdbestuur zooda-
danig was, d|at ook zij daardoor moeten
zijn bevredigd', 3o. omdat de wijziging
aangebracht in de militaire paragraaf
vermoedelijk voor de meeste officieren
voldoende blijken zal om hun medewer
king te verleenen.
Behalve de verandering in de mili
taire paragraaf werden vijf andere para
grafen toegespitst.
Ging de vergadering: accoord met de
invoering van de verplichte ziekteverze
kering, waarbij twijfelachtig is, welkstel-
stel gevtolgd worden zal, wel bleek de
animo voor invoering tijdens deze eco
nomische crisis matig groot bij enkele
afdeelingen.
Daartegenover beteekent de toeken
ning van liet premie vrij ouderdomspen
sioen, dat de Vrijheidsbond geheel en al
met het streven van den bond voor
Slaatspensipnmeering medegaat en dat de
ze actie mede beteekent: dat men mee
werken zal aian pogingen tot afschaffing'
der zegeltjes-plakkerij, d!at men de Raden
van Arbeid wil opheffen, d'us pogingen
om de Invaliditeitswet practised te ver
beteren, steunen zal.
Wat aangaat den achturigen arbeids
dag (die natuurlijk blijft bestaan), de des
betreffende wet wil men z'oo soepel nior
gelijk maken. Wat dit laatste betreft,
kan de heer Van Hardebbroek uiterst
content wezen.
Eveneens miogen de landbouwers en de
middenstanders, speciaal de winkeliers
tevreden zijn met wat te hunnen aanzien
op hc't program staat. Slechts een kort
debat had plaats over het punt: steun
aan instellingen, welke de geestelijke en
godsdienstige volksontwikkeling beaogen.
Een debater vreesde voor subsidie aan
kerkelijke vereenigingen. Uit predikants
kringen kwam daarop een ander geluid,
nl.dat financieele steun volstrekt niet
het eerste of eenig noodige was en dat de
overheid haar erkenning van de waarde
van het godsdienstig leven nog op andere
en betere wijze kon uitdrukken dan door
het geven van geld.
De vrouwen-paragraaf is ongewijzigd
vastgesteld.
mij ook werkelijk alleen met Philippe Fa
bréjol bezig. Al die uren zonder ophou
den zóó in mijn droomen verzonken
dat ik niet bemerkte hoe snel de uren
voorbijgingen. Ik volgde, zooals ik laatst
gedaan had, de rue Joseph-Vernet, waar
hier en daar wat groen uitsteekt boven de
gebeeldhouwde steenen der oude huizen;
Ik ging hel hek door; ik ging het museum
binnen; en, zo.oals dien dag, was er ook
weer dal mooie schijnsel van de zon op
de glimmende parketvloeren; maar behal
ve de geschilderde en de marmeren figu
ren was er nu ook# Philippe Fabréjol.
Hij kwam mij tegemoet. Hij vroeg mij
niets, hij keek mij aan. Ik zei alleen
maar: „Vertrek niet". En beter dan ik-
zeü misschien begreep hij alles wat in (de
paar woorden opgesloten lag en mis
schien beter dan hij wist ik, wat op dat
oogenbiik diep in zijn o.ogen glansde.
Al d:e uren zonder ophouden
Falr'en had mij niet meer gesproken
over den brief van Fardier en ik dacht
niet dat hij dien nog wachtte. Ik ging
weer naar den tuin, die eiken dag vochv
tiger en herfslachtiger werd. Ik vond
de heerlijke herinneringen terug in bet
klater van bel water, in den geur dei-
struiken. Ik keek er naar, ik ademde ze
in, ik nam er den geur van mede in mijn
hand die voortdurend blaadjes had ge
plukt en fijngewreven
(Ingez, Med.)
Haringplaats - MIDDELBURG
(Ingez. Med.)
Als voorbehoedmiddel wordt gepre
zen ,,Vul een glas halfvol met warm
water en roer daarin een eetl pel Abdij
siroop. Hiermede vijtmaal daags goed
gorgelen.
(ingez. Med.)
Uit Middelburg.
In eeu ingezonden stuk in de N. R.
Crt., naar aanleiding van een artikel vaa.
dat Wad over leven simddtele oprij zen, wees
v. B. uit Midde/'burg er op, (lat hier
ter stede het brood sedert een maand
gebracht is op 20 cent per kilo voor
gebuild brood.
,,ln üe omliggende plaatsen en dor
pen", zoo voegt hij er aan foe, „ï's het
brood belangrijk duurder, terwijl andere
artikelen hier ter plaatse Veel hooger
in prijs zijn dan in de grootere steden.
Alleen gezonde concurrentie van kleine
en zeer kleine bakkerijen heeft een geléi-
delijke prijsdaling teweeggebracht, zon
der dat een enkele dwang of drang van
bovenaf hierop invloed had. Niettegen
staande, of liever dank zij de zoo. ver
guisde energie-verspilling inhaerent aan
den ouderlingen naijver, eten wij' hier
goed en goedkoop 'brood, terwijl die bak
kers er niet aan denken failliet te gaan#'
Dit schrijven Lokte een ander ingezon
den stuk uit van P. Pot te Bareadrechjt
Woensdagavond bleef ik in den tuin
droomen in een soort verdooving, tótdat
het donker werd. Toen ik eindelijk het
huis binnenging cn door de donkere
gang naar de trap liep, zag ik aan het
eina daarvan de huisdeur zich openen
en weer sluiten. Fabien kwam terug
van de bibliotheek. Hij bemerkte mij niet
dadelijk en ik hoorde ,dat hij in de duis
ternis tastend iets zocht. Daarop volgde
bijna dadelijk het gekraak van een lucifer
en het kleine vlammetje verlichtte zij*
opgeticven hand.
Toen verlichtte het de brievenbus, die
achter de deur hing. Fabien maakte die
zóó ongeduldig open, dat de sleutel uit
het slot in zijn hand viel; hij smeet dien
cp den grond, stak zijn hand in de nauwe
opening en ik hoorde zijn nagels zeuuw-
ochLic krassen tegen den muur.
„Zoo, ben je daar", zei hij toen ik
o'cht bij hem was. „Ik keek ïk
dacht datMaar hel kan eigenlijk pas
mórgen' 't Zal wel morgen worden
Nog een seconde verlichtte het kleine
vlammetje ons beiden. Toen ging het uit.
Fatr'en herhaalde:
..MorgenstelPg morgen."
Én :k merkte, dat ik ook herhaalde,
mei nr.g droeviger bezorgdheid dan hij:
„Morgenzeker morgen".
(Wordt vervolgd).
