No. 8.
BMsdag ÏO Jannapi 1922.
Binnenland,
Uit Stad 6E Provincie.
Hötel „SUISSE".
AMSTERDAM.
72 kamers m, warm en
koud water.
Prima keuken en wijnkelder»
RECHTZAKEN.
16de Jaargang
RIEKENHUISPLANNEN
EN NIET-ABÏÏEIDE1W.
Men. heeft Zaterdag in ons bfitfd kun
nen lezen van een tweede plan voor een
groot Ziekenhuis te Goes, uitgaand van
Siet aasthuisbestuur. Een tijdje geleden
néiaktcn we gewag Van een plan van ka
tholieke zijde aldaar. Men kent voorts de
vele propaganda voor een ziekenhuis te
Missingen. Verder is in wording een sa
natorium in de duinen bij Oostkapelle.
En bovendien zitten de bestaande inrieh-
tingesi zeker niet stil in hun poigingen
tol het voldoen aan de mèest moderne
eischen.
Hel fs geen to'eVal dat dit zoo in de
ïufdbt zit. De toepassing van de bepalin
gen der Invaliditeitswet over de genees
kundige behandeling van dreigend-invar-
Beden dopr de Rijtev er zeker jngbank op
advies der Raden van Arbeid; maar no,g
veel meer de naderende uitvoering van
fte Ziektewet met haar vele mlqgelijkhe-.
den hebben tot deze plannen mee
gewerkt. Of ze allen zullen künnen wor
men worden uitgevoerd, ia natuurlijk ge
heel onzeker. Het Rijk heeft daarin een
laatste woord te zeggen, want het Rijk
geeft het geld! En de regeling is nog al
tijd dat wie betaalt, de voorwaarden kan
stellen.
Er is reden tot verheugenis ovel* die be
weging tot verbetering der ziekenverple
ging, vooral voor de inwoners van een af
gelegen provincie, die bij allen ijver van
hun eigen medici, toch niet de veel
zijdige verzorging hadden, waarover
men in een groote stad kan beschikken.
De ontwikkeling Van de medische we
ienschap in velerlei onderdeelen, die van
!t hoogste belang bleken te zijn voor een
goed begrip van de algemeen® zieken-
behandeling, heeft een toestand gescha
pen waarin b'ij eeuigszins gecompliceerde
gevallen de waarneming door den huis
dokter. en ook die in kleine zieken-
inricbtingen achter móet staan bij het
onderzoek en de behandeling in een
rijk toegerust ziekenhuis.
Die verbetering van waarneming en
Verpleging is een heil voor de mensch-
neid.
Maar een schaduwzijde daarvan is het
gev'clg dat een onderzoek en behandeling
in een inrichting met zulk veelzijdig me
disch personeel en met zulke rijke hulp
middelen, onvermijdelijk zeer kostbaar
wordt, zóó buitengewoon kostbaar zelf»
dal wanneer alleen de zieken dat door 't
betalen, hunner rekeningen moesten dek
ken, die ziekenhuizen niet zóó zouden
kunnen blijven bestaan. Bijna allen ge
nieten dan ook behalve particuliere
giften een overheidssteun in een of
anderen vorm, hetzij door een recht-
streekseh subsidie, 't zij door betaling van
de kosten der armlsten door gemeente ot
door rijksfondsen (invaliditeitswet) helzj
door betaling door coöperaties d. w. x.
ziekenfondsen
Als nu ook de Ziektewet tot uitvoe
ring komt, zal die overheidssteun zich
nog veel sterker ontwikkelen. E« we
hopen dat van harte
Mitsmen dan zooveel mogelijk' er
tegen wake, dat de door die overheids
gelden geschapen inrichtingen niet slechts
aan een deel der inwoners ten goede
kernen.
Er is werkelijk alle reden vfoor die
opmerking nog vóór men met de uitvoe
ring der plannen begint. Nil reeds is de
toestand zoo, dat er terecht gespot word!
dat een ernstige zieke voor een eerst©
rangs verpleging óf tot de allerrijkste^
óf tot de allerarmsten moet behooren.
Dat verwijt treft niet de dpkters in
't algemeen. We herinneren ons in een
brochure eens de opmerking gelezen te
hebben dat het een vam de eervolste
tradities van de medici is, dat bij lien
50 bezoeken van een, gulden, volstrekt
niet altijd aan 't ein;d van 't jaar 50 gul
den beteekenen. Zpo is 't werkelijk. De
dokters hebben inderdaad getoond reke
ning" te houden met den financieelen toe
stand van hun. patiënten. Het nu ver
dwenen bloekje van den Hoofd. Omslag
was voor vélen hunner een leiddraad bij
het schrijven van hun rekeningen. In
welk ander vak gebeurt dat?
Maar we hebben het nu Over iets an
ders, nl. over het gebruik van dé met
staatshulp ingerichte en v)ooral: in te
richten ziekenhuizen, sanatoria enz., mét
t bijbeboorend personeel.
En als we nu zien wat er met de In
validiteitswet gebeurt, d|an is de vrees
niet ongegrond dat de eerstc-rjaldgls-ver-
zjorging van de allerarmsten wordt uitge
breid tot den geheelen arbeidersstand,
maar dat daarboven een groote groep
blijft aangewezen op eigen middelen, die
daarvoor meestal te gering zullen blijken.
Zeker, er is^ ook naast de verplichte
inval.-verzekering gelegenheid geopend
voor een vrije verzekering. De .eerste
eigenaardigheid is, dat de premie voor
verplichte verzekering niet door den ver
zekerde betaald wprdt maar door zijn
werkgever. De vrijwillige verzekerde be
taalt het zelf. Maar bovendien wordt hij'
van* verschillende gunsten dór wet uit
gesloten. .Want de w'èt zegt djat op Üe
vrije verzekering alleen die bepaling
gen toepasselijk zijn welke uitdrukke
lijk daarop toepasselijk zijn verklaard."
En wilt ge nu een voorbeeld van de
wïjze waarop dat werkt? Raat dan een
middenstander met even meer dan f 3000
inkomen, maar met een zorgeischend ge
stel, eens tezertï art, 99 der invaliditeits
wet. luidend:
„Indien de Raad1 van Arbeid vaniojö-r-
deel fc, daf er gevaar bestaat dat
een verplicht verzekerde, aam
wien geen invaliditeitsrente is- toegekend,
blijvend invalide zal worden, en dat dit
gevaar afgewend kan worden door doel
matige behandeling of verpleging, is hij
(de Raad) bevoegd' de Rijks Verzeker
ringisbank vopr te stellen op haar kost
ten den verzekerde genees pi f heel
kundige behandeling te d|oen ver-
leenen of hem) in een inrichting te
doen verplegen"
Zoo gebeurt het nu ook' reeds iü vele
gevallen. En 't is ook een maatschap
pelijk nut het aantal invaliden te ver
minderen.
Maar men flenke zich nM eens iif den
gemoedstoestand van een winkelier of
ambtenaar van een vier duizend gulden
inkomen, die iets dergelijks1 ziet gebeuren
met een knecht of een werkman, en die
zelf ook datzèlfde gevaar van invalidee
worden loopt, maar niet die „doelma
tige behandeling en verpleging" kan pro-
beeren, omdat hij ze zelf betalten moet,
en ze bij zijn inkomen niet betalen kón.
Em toch kan hij niet van dat wetsarti
kel gebruik maken. Hij kan wet een vrijL
willige verzekering sluiten. Maar juist dat
artikel geldt uitdrukkelijk alleen vjopr ver
plicht verzekerden.
En daar hoort hij niet bij.
Imtm'ers hij is 6f niet in loondienst,
maar zo,o onverstandig geweest een eigien
ondernemertje te wordenof hjj is zoo
lOnhandig geweest zich op te werken zoo
dat zijn loon boven de f 3000 is: geste-
En dan werkt de wet niet meer
outoxniatisch in h«ar volle kracht. Als hij'
op eigen kosten zich vrijwillig aansluit,
krijgt hij slechts' een deel der gunsten.
Met de nag steeds op uitvoering wach
tende Ziektewet is het nog erger gesteld.
Daar is de kring van de verzekerden nog
enger getrokken, nl. alleen om1 de vaS-
t e arbeiders, mtet zéér enkele categc*-
rieën der losse. Deels om practische,
deels om! principieel© redenen wildte men
ten tijde van Talmia den kring niet eens
uitbreiden tot de verzekerden volgens
de Invaliditeits- em Ouderdomswet.
Wel is er in 1915 door Minister Treub
een herzieningsvoprstel Ingediend dat die
beide kringen wèl gelijk maakte, en dat
bovendien een vrijwillige verzekering
voorstelde met een staatssubsidie. Maar
dat ontwerp rust nog altijd. De Kamer
heeft er in die zes jaar niets aan gedaan,
en wat de handig© regeering er mee
gedaan heeft, weten we nog altijd niet,
al staat het vast, dat Minister Aalbers
een herziening in bewerking heeft.
In ieder geval is er alle reden voor
om nu juist dat ééne punt: de onbillijk^
beid tegenover niet-arbeiders in 't licht
te stellen. Het is waar, dat wat er door
de Ziektewet tons is voorgespiegeld aan
toekomstige ziekenverzorging, ten deele
ook bekostigd zal worden uit de zieken
fondsen. wier gelden djoor de verzeker
den zelf worden bijeengebracht. Maar..)
wie geen arbeider is, wordt ook daarvan
buitengesloten. En Midd enstan dis fondsen
hebben blijkbaar alleen in grpote steden
eemige bestaanskans.
Wat we hier bespreken, beroert
slechts een onderdeel' van die voor de
medici zoo netelige kwestie van de welL
s landsgrens, waarboven zij' geen fondspa
tiënten aannemen, d. w. z. geen coöpe
ratief abonnement tegen lageren prijs
toelaten, pmi het nuchter uit te druk
ken.
Waar wij nu op doelen is niet liet
gewlbne huisbezoek bij alledaagsche ge
vallen. Ook daarbij kan in middenstands-
gezinnen met veel ziektö de finantieele
zorg groot zijn. Maar ze blijft klein
vergeleken bij de finantieele zo>g voor
specialistenöehandeling, sanatorium1- en
in 'l algemeen langdurig© gestichtsver-
pleging. En in dat opzicht wordt de
•kwestie Van de weistandsgrens natuur
lijk wel degelijk door 't hier bespro
kene aangeroerd. f
We voelen daarbij heel goed' dat dat
voor Sommige dokters een bestaanskwestie
wordt. Maar we behoeven hun toch wer
kelijk niet te zeggen, dat de maatschiapr
pelijke positie van den geneesheer in
een verviormingstoestand verkeert, juist
onder den invloed van "de toenemendfe
specialiseering der ziekenbe handeling,
de uitbreiding der ziekenfondsen', en de
op invoering wachtende ziektewet.
En we weten ook wel, dat, wat we
lder bespreken, heelemlaal niets nieuws
is, en tal van hoofden reeds jaren ge
leden bezig hield. En ook dat we slechts
vluchtig een onderdeel van een zeer om
vangrijk vraagstuk aanstipten. Maar dat
is geen reden om niet nu nog weer de
aandacht erop te vestigen, want d!at mid-
denstandsbelang is óók een malatsChap-
ipelijk belang. •-T
Het is evengoed een maatschappelijk
nut lom 'te voorkomen dat een winkelier
Of timmermansbaas, of ambtenaar inva
lide wórdt, als om* zoo iets te voorkomen
bij een werkman. En dat Voorbeeld is ty
peerend voor de geheele regeling der
ziekenbehandeling. Wanneer dlaarvoor
met overheidsgeld groote inrichtingen!
Worden gebouwd en overvloedig toege
rust, móeten daarvan ook ónderen dan al
leen arbeiders de zegeningen kunnen
deelachtig worden, desnoods met extra-
onkosten hun[n!erzijds, maar niet met
een eisch tot volledige betaling van wat
hun geval vórdert; of wel dioor toela
ting ook van hen tot het algemeen fonds.
BEZUIMGINGSPARTIJ.
Naar het Vaderland verneemt, heeft
oud-mini ster mr. A. ran Gijn per circulai
re vele gelijkgezinden aangezocht tot de
oprichting van een bezuinigingspartij'.
VAN BEJIESTEIJN—MARCHANT.
De heer Van Beresteijó heeft, ter sta
ving van zijn bewering, dat het optre
den vön den heer Marchant ate {fractie
voorzitter hem tot zijn ontslag noopte,
ten eerste gewezen op den aard van het
schfijven door den heer Marchant ge
richt aan de federatie „Zeela-nd" van
den Vrijz. Demi Biotnd, naar aanleiding van
de lasterlijke aantijging, dat hij bij de
verkiezing van 1918 den heer Limburg
uit de' Kamer zo,u hebben gedrongen. De
inhjoud van dit schrijven reeds was1 van
dien aard, dat de heer Van Reresteijn
den heer Marchant niet langer wenschfe
te wpord te staan.
De druppel die dien emlmter deed otver-
loopen, was een brief van den heer Mar
chant van 24 Dec. jongstleden, waarin hij
schreef niet te kunnen toelaten dat de
heer v B. zich zonder overleg met de
fractie als spreker hpd laten insehrij-
ven vloor de alg. beschouwingen over de
Staatsbegroting. Hij vorderde daarin, d|at
de heer r. B. zich vóór de fractie-ver
gadering van dien morgen als spreker
zou laten schrappen. Geschiedde dit niet,
dan zou de heer M. voorstellen, dat de
fractie hem niet meer beschouwde als
van haar deel uit te miaken.
Het was dus' volkomen onjuist, dat
de uitslag van het referendum' over de
plaatsing van den heer Van Beresteijtt
op de candidatenlijstvan invloed was
geweest op zijn houding tegenover den
heer Marchant. Wel echter besliste dit
feit over den weg!, dien de heer Van
Beresteijn had in te slaan.
Ware den heer v. B. op die lijst eeia
plaats aangewezen, die zijn herkiezing
verzekerde, dan zou hij het tussehjen djen
heer Marchant en hem bestaande ver
schel aan het oordeel' der partij hebben
onderworpen en de partij hebben laten
kiezen tusschen den heer Marchant eo
hem'.
veel h longer dan in de jaren daarvóór, in
1917 en 1918 zijn de cijfers zóo gestegen,
dat in laatstgenoemd jaar, het gemiddel
de van 1901/5 Voor beide geslachten ver
overschreden wordt. In 1919 stierven aan
Dongtuherculose op 10.000 van elk ge
slacht 12.21 mannen en 14.01 vrouwen*.
In 1920 (10.12 en 11.96) zijn zij ongeveer
gelijk gewórden aan die van 1911—1915.
De sterfte aan kanker en andere
kwaadaardige gezwellen is stijgende.
FONDS 1918 TOT BESTRIJDING VAN
TUBERCULOSE EN KANKER.
Zooals reeds bekend kan ztjh, bestaat
het plan om binnenkort Van het Fonds
1918 tot bestrijding van tuberculose en
kanker een Vereeniging Ie Vormen met
afdeelingen in de verschillende provin
ciën en gemeenten, zoodat het een blij
vend karakter krijgt. Zoodra dit plan een
vaster en vorm heeft verkregen, wordt
dit ter kennis vaü het Nederlajndsehe volk
gebracht.
Uitdrukkelijk wórdt de aandacht er op
gevestigd, dat het Fonds 1918 geldelijke
hulp zal verieenen niet alleenaan een
bepaalde categtorie vnn menschen, doch
aan, alle Nederlanders, die aan tubercu
lose en kanker lijden, enz', niet of niet
geheel bij mlachte zijn om de kósten voor
him verpleging óf opneming in herstel
lingsoord, sanatorium of kanker instituut
zelf te bekostigen.
Tot dat doel is feusachtig veel geld
ntoodig. Gelet op de treurige omstandig
heden dat et jaarlijks ruim 17.000 men-
sehenlevens aan t. b. h. en kanker ver
nietigd wónden, blijkt het fonds 1918
steeds een krachtig beroep te doen op
allen, die zich aan zijn. zijde willen scha
ren. Bij den penningmeester dr. H. Jans
sen, Huygenspark 36a te 's-Gravenhage
en bij de penningmeesters der plaatselijke
«c'omilé's worden steeds flinke bijdragen
ingewacht.
v a
In aansluiting hieraan laten we Volgen
enkele regels uit de inleiding van het Bu
reau van Statistiek Dot de cijfers over de
sterfte ih 1920. i
Bij de sterfte naar de doodsoorzaken
treedt de tuberculose het meest op den
vóórgrond. Gemiddeld stierven daaraan
per 10.000 van elk geslacht in de jaren,
1911—1915 14.19 en 14.87.
Voor longtuberciulose alleen bedroegen/
deze cijfers 10.67 en 11.43. Was in 1916
de sterfte aan Dongtuherculose reeds
Uit MidHelbiarg.
Met een enkel woord willen wij her
inneren aan de openbare vergadering uit
gaande van de afd. Middelburg' van Mer-
curins, welke morgenavond in de so
ciëteit 'SL Joris wordt gehouden, en
waarin de heer J. H. Vos uit Rotterdam
aan de hand van lichtbeelden zal spre
ken over „Het organisatieleven onder de
handels- en kantoorbedienden,"
Wederom1 hebben Wij een bezoek ge
bracht aan het nieuwe stadsgedeelte^dit
maal daartoe uitgenoodigd! door het be
stuur van de coöperatie „De Broeder
band", die, zooals uit de advertentie in
dit numlmter blijkt, mórgen haar winkel' in
het eerste blok huizen opent. Nu konden
wij' deze binnen in oogenschouw nemen;
alles Is er praktisch betimlmerd en net
jes geschilderd; twee toonbanken geven
gelegenheid de klanten te bedienen en
de kasten bevatten een groote uitzoek
van kruideniers- en bakkerswaren. De
beide étalages zijn keurig geschikt; die
rechts van de deur is bestemd voor
de afdeeling kruidenierswaren, die links
Voor de afdeeling bakkerij.
Nu wij1 weer o.ver dit deel dfer jgemeenj-
te iets schrijven, willen wij' nog even
wijzen op de wenschelijkheid, dat geen
wagens, vooral 's avonds; midden op den
weg blijven staan zonder verlichting en
open putten ook verlicht worden. Wij' ver
namen, dat dit te wenschen overlaat
Zondagavond werd uit de portiek
van hef café Centraal in de Lange Delft
een rijwiel ontvreemd. Direct viel de ge
dachte op een ouden bekende der politie,
den 26-jarigen J. P. de W., die een rijwiel
te koop aanbood. Gisteren is deze aange
houden; het rijwiel is te Vlissingen opge
spoord. De aangehoudene bekende.
«i
Uit VïïssÏHge*.
De collecte voor den nood te Wee-
nen heeft te Vlissingen f 1270 opge
bracht.
Door GedL Staten ite bij den Provin
cialen stoom'bootdienst op de Wester-
Schelde met ingang Van 1 Januari j.'l.
benoemd tot goederenklerk te Vlissin
gen de heer P. Janse aldaar,
Uit Zuid-B ev«Iaadl
Te Goes is in den ouderdom van
83 jaar overleden de heer M. Weststrate,
oud-secretaris en gemeente-ontvanger van
"Wolpbaartsdijk, en tot 1 Jan. j.l. secre
taris van den Egbert Petruspolder, wel
ke laatstgenoemde betrekking hij' gedu
rende ongeveer een halve eeuw met groo
te accuraatheid vervulde. (de Z.)
Telefoon 158 E.
Telegr.adres„Saishotel".
(Ingtee. Mad.)
ROOKERS nemesi
de laitige droogte
in den keel het
gemakkelijkst weg
met,
PASTILLES
(loges. Mad.)
KERKNTEUWH,
De kerkeraad vaö Middelbar»
Ger. Kerk) besloot, naar de „Rotterdl7
meldt, om bij het beroepingswerk zo9
eenig&zins mogelijk geen predikantea op
tal te plaatsen, die niet door de gemeen
te gehoord zijh.
Aan het voornemen van CFud-Gtere-
foirin'. zijde omi te Vlis&i gen geregel®
godvsdi en.doe feningen te houden, ral
waarschijnlijk geen gevolg kunnen war
den gegeven. Na vergeefsche poging©*
om een kerkgebouw ter beschikking W
krijgen, is een der zalen Van het mili
tair tehuis aangevraagd. Op deze aan
vrage is echter door het bestuur afwij
zend beschikt. (De
De kerkelijke kiesvereen. Evan
gel ie en Belijdenis" te 's-Gravenhage Wei.
veelt voor de vervulling vac.-dr. Cramer,
bij de Ned. Herv. Gem) aldaar, de vol
gende predikanten aandr. J. de Groot ÖS
Vlissingen, jhr. J. L. Miartens va*
Sevenhoven, te Utrecht, en ds. C. ff,
Nolke te Amsterdam.
Te Breda is Zondag in den oindert-
dom van 75 jaar overleden mgr. F. P. LV
Flooren, pastoor te Princenhiage, en de
ken van Breda. Hij werd o. m'. benoemd!
tót kapelaan te Aardenburg, 19 Ju
ni 1872; pastoor te Sluis 13 Juni 1892
en pastoor en deken van If ,u 1 s t %9 .Turf
1899.
o
G e r e fGem.
Tweetal te Meliskerke ds. W. deU
Hengist te Leiden en ds. G. H. Kersten te
Ier&ekte. i
«*- Te Wiemeldinge is in den nacht
van Zaterdag iop Zondag in de openbare
schpol inbraak gepleegd. Alle kasten zijn
opengemaakt en doorzocht. Uit een der
kasten Is een spaarsiotmimetje der kinde
ren vaM ongeveer '25 gulden verdwenen.
Het andere geld was onaangeroerd. De
politie is den dader reeds op het spoor.
O
Uït Söüouwen-Diïllveland.
-— 'Aian den zeedijk biji Scharendijke
is het lijk aangespoeld van een naar gis
sing 30-jarige zeemian. Op h(et lijk be
vonden zich geen papieren Op den rech-
terbóvenarm is getataueerd ©en vroiu1-
wenbuste met ónderschrift „Paula Bor-
ras", terwijl op den zwemgordel staat
„Life Jack F. Front Boddy Fin". Het lijk
is naar de begraafplaats' vervoerd te Looh
perscapelle.
of- j
Uit ZeeaWseb-Vlaanderen Ol D.
Door de Engelsche regeering is aan
een vrouw te Axel die door de ontplof
fing van een boni, welke tijdens den oor
log hier terecht kWam'. drie vingers ver
loor, de som van f 3000 vergoed.
(N. Z. Crt.)
Uit Zeettw(»«h-Vla»»iaerem RB. D
Te Schoiandijke is opgericht een
afdeeling, ingevolge de Landlarbeiders!-
wet, ter verkrijging van onroerend goed.
60 leden zijn toegetreden. In het be
stuur werden verkozen F. H. Odink, voor
zitter, I. P. Claris'se, Secretaris, C. Kr.cy-
cké, penningmfeester, I. Porreij', B. de
Paepe, C. Huygji en M. BruijWooge. Op de
statuten zal de Kon. goedkeuring wor
den gevraagd, terwijl een hjuishloiudèljk
reglement is samengesteld.
ONDERWIJS
Benoemd tot onderwijzer aan de
L". school te Varsselder (gem. Gendria-
geni, de heer H. A. J. v. <L Berg, ambte
naar bij den Raad van Arbeid te Goi etf.
i (de Z.)
Geslaagd te 's-Gravenhage, voorde
Vereen, vlan modevakscholen in Neder»
land Voor leerares m©j. C. HeijboeR te
Gne». i
Door een sergeant van de militair©
politie werd naar aanleiding van een ver
zoek tot aanhouding m'et signalement van
den oomlmiandant der marechaussée te
Breskens, als verdacht van aldaar go-
pleegden diefstal' met inbraak op dé pr*v,
stoomboot tusschen "Vlissingen en Ter-
neuzen aangehouden zekere P. F. L., be-
bjoiorende tot een vroeger te Philippine
wonende familie, dpch sedert jaren te
Antwerpen wopnachtig. Hij1 gaf den ar
restant over aan de marechpusisée te
T e r n e u z e n, welke in verband met Ven-
schillende te Terneuzen en in de omge
ving gepleegde diefstallen met inbraaW
die" djoior de gemeentepolitie onderzochf
wofden, er den inspecteur van politi®
mede in kettnfs stelde. Toen bleek al
spoedig, dat men een zeer goede vangsl
had gedaan, want dat men hier den (Har
der te pakken had valn diefstallen op een
vijftal móisselschepen, liggende te Terneü-
zen, van de inbraak in de Herv, kerk
te Sas van Gent en dat hij imi pa«
Zaterdagnacht had ingebroken in d*
