ijk. L 1.11IIMÜ
m I.
li
mi
OnleidiDD Yooralle Examens, imblsfl eü Ben
Prospectus en Proeflessen gratis.
I
Nutsspaarbank Bogardstraat D 51
BASALT- EN BOUWSTOFFEXHANOEL
Banden en Zilveren Werken, Jiwetin
en Paarlin,
Borsiaandseningen
B l) IJ S1 R 0 0 P
Stoomtram-Maatschappjj „Breskeos-Malfleghem".
A Q M N T
P. DE VILDER,
Koloniale Waren, Zuidvruchten en Specerijen.
ChemVasscheri;
cvAJ&BIERENS
wm- Vraagt HET BOEK VOOR
DE VROUW,
GEWIJZIGDE DIENSTREGELING, aanvangende 1 Juni 1921 tot nadere aankondiging (Wettelijke tijd).
OF WERKDAGEN. OP ZON- en FEESTDAGEN.
De nieuwe, echt -TurkscKe
3 cents sigaret.
Basaltslag in alle afmetingen,
Basaltzuilen - Stortsteen,
Keien, enzenz.
«Eï
MJUGEMUOKB
tffistififlen.
iVflk 29 Dec.4 Jen. Ondertrouwd: F.
«ff. .£.-, Germing 32 j. en H. M. Boots
tom» 26 5.; M. Jwngman 30 j. en E. J.
®eld*)f 28 j.; J. Jüaeijsen 32 j. en H. J.
He Kok 29 j,* J. Hamakers 30 j. en E.
fc. (Hennes 25
Getrouwd: E, Elseu'dioprn 27 j. en' P. A.
Beiden 24 j.; J. C> Zijnen de Haan 28 J.
®te A. M. V. Tismeer 20 j.
Bevallen- G. de Ridder g»b'. Schets 1d.;
SR. JE. M. van Sprang geb. .Warger d.;
M. J. UoMwerse geb. Slager d.G. M
van Asperen geb. ■TuiiduaU z.P. de
Eudder geb. üaane id; S. Oreel gjeb.
Meerman z.D. Spaan geb. JSiud.de d.
v;J, Brasser geb. de Bruiine z.M. Verjjfeer
(Beb. van Gnaafeiland z.
Overleden: J. de Baipte, man van H.
Ml P. Kannegïeter, 72 j.; J. C. van de
Yelde, d. 8 w,; G. S. van Dal sum. man
van. .1. 'Af. J. Larsen. 73 j.J. M lh
Deedop, d. 9 te.; J. A. Vollemaere^ nuan
van M. (Th. Hoeren». 70 j.L. van EeUen-
fiBUte. z., '7 d.; AI, J. Njolir man vatu
A. 3. Better. 37 j.;'Mc R. Sjberts, wed
vm M. Quite, ,92 "j.;. A. van Zele, man
vteta iM. 'de Vriezte 46 j.
ïierïks®'®.
29 Dee5 Jan. Bevallen N. Land
man geb. Bil. a.L. Slootmaker geb.
Dieleman, d.J. P. v, Velthoven geb.
Jtombouts, z. B. P. v. Dongen, geb.
Bage, a.
Üfelmwd T. C. v. d. Westen, 23 j.
vin, en P. S. lüomijE lt j., jd.
EalUnliBi
BRIETEN VIT BERLIJN.
Berlijn, eind December.
Sk (gfeloof, dat men later een boek z/a!
Wdbrijven, getiteld: „Waarom de Duit-
#tehers in den oorlog tijd hadden." Dan
köI daarin vjoor alles' sprake zijn van
Mbe uitgebreide studie Over de kunst in
de dioor de Duitsdhers bezette gebieden.
,Uit deze onderzoekingen is een geheele
Ibfoekerij van statige boekwerken op tee-
benachappeïijk gebied «ontstaan. Men zJal
echter in dat fcoekomstwerk speciaal een
merkwaardige en interessante inrichting
behandelen, die eerst sedert kiort van zich
doet spreken, en die ik de: „sprekende
bibliotheek" zou willen noemeu.
AVal is dat? zullen de lezers vragen.
Ik zal het u verklaren. Door de om-
I standigkeid n.l. dat bijna alle volkeren
van den aardbodem zich tegen Duitsch-
land gekeerd hadden, kwamen tijdens de
oorlogsjaren onderdanen van zooveel ver
schillende rassen en nationaliteiten in de
Duitsche gevangenkampen te zamen als
zidh nfog nooit, zoolang de aarde draait,
bp een terrein, dat men overzien kan,
had voorgedaan. Destijds whs Duitschland
een enorme anthropologische tuin, waar
achter het prikkeldraad tem elk kamp
bijna even zooveel soorten menschenty-
pen bijeen waren als er zich in den
zfeölogischen tuin vertegenwoordigers van
het dierenrijk bevinden. De Duitschers
houden niet de vereerders van de weten
schap zijn, waarvoor zijbekend staan,
wanneer hunne professoren hunne eth-
uologen, hunne spraakgeleerden zich niet
dit unique en naar menschelijke bere
kening dooit terugkeerend voordeel ten
nutte hadden gemaakt.
/Zoo gingen de geleerdten dan aan den
arbeid. Het studiemateriaal, dat zij von
den, was ongehoord'. Honderden volks
stammen zagen zij dicht 'opeen. Honder
den talen weerklonken, en daaronder ta
len van volksstammen, welke men in
Duitschland nooit gehoord had. Er werd,,
ztooais het geleerden past, een systema
tisch plan ontworpen. Van alle univer
siteiten werden de kephers en vorschers
bij elkaar gerioepen. Zij' gingen de gevan
genkampen binnen. Zij' zlochten de per
sonen uit, die zich voor hun dloel het
meest geschikt vonden, knoopten vriend
schap met hen aan en Zoo begonnen zij
liunne wetenschappelijke experimenten.
Dat gebeurde aldus: de vreemdeling
sprak 'in een phkmograaf een deel van
een rede, die van te vofen duidelijk
in elkaar zat en tegelijk qpgesdhrevenj
Werd. Doorgaans was het een populair
verhaal (of een beschrijving van een
streek uit zijh vaderland of een gebied.
En ^opschrijven" dat wil zeggen, de ge
vangenen schreven voor zoover ^ij het
honden zelf in jtiunne klanken dat op
papieren, wat zij in de phono graaf ge
sproken hadden, echter wanneer 1/et om
wilde io'f half wilde volkeren ging, dan
schreef de betreffende Duitsche geleerde
den tekst in de, door de internationale
wetenschap vioor dergelijke doeleinden
i vastgestelde sc'hriftteekens op, j
I Op deze wijze werden gramofoonplaten.'
1 verzameld, die niet minder dan 315 talen
bevatten. Het experiment omvatte de gan- j
sche aardbol. En men liet die hè den/
niet slechts spreken: men liet ze ook
zingen, om tegelijkertijd de vreemde lie
deren te leeren kepnen en de navor-
schers op muziekgeschiedkundig gebied
een onschatbaar materiaal te verzekeren.
Vele gevangenen hadden nevens hun
ne uitrusting, ook een nationaal muziek
instrument meegebracht. Anderen en dit
aantal wiaè zeer groot, vervaardigden in
den langen tijd van het onvrijwillig niets
Hioen heel handig zulke inlstrumen ten naar
het oorspronkelijk model. De Europee-
1 Sche gevangenen stichtten buitendien 'in
de kampen muzikale vereenigin'geu, koren
i en kwartelten. Kortom het materiaal^ was
onuitputtelijk. De geheele verzameling
gramaphoonlaten is thans in de Staats
bibliotheek te Berlijn jn een daarvoor
bestemde ruimte ondergebracht. De
volksmond heeft aan deze enorme enor
me bibliotheek Onder de "Linden de offi- j
cieele echter niet zeer vleiend naam van j
„Laulabteilung" gegeven maar ik vind
mijn titel „Die speechende "Biblifothek"
mooier. Vopr genopdigden werden nu
vtoor de eerste maal uitvoeringen op touw
gezet. Er was voor gezorgd dlat niet
alleen het oor wat te .hooren kreeg, ech
ter dat er ook wat te zien was. Want de
geleerde onderzoekers van de gevangen
kampen hadden niet verzuimd hunne
vrinden telkens even te kieken, en te
gelijkertijd hadden ze van de vreeöf-
öe schriftteekens waarmee de vreemde
lingen uit verre werelddeelen hunne volks
verhalen opgeteekend hadden photografi-
sche opnamen gemaakt. Een beeld van
'bewondering wekkende bontheid trok aan
ons oog voorbij. Wij hóórden een Fransch
mlan uit de Zuidelijke provincie bij de
Pyreneeën met wondervolle stem een.
volkslied zingen. Wij hoorden een voor
treffelijk EngelSch koor het Tippeirkby-
lied vertolken en een Sckoksche doedel
zakpijper, die een oude volkszang op
het eigenaardige inlonotone instrument
voordroeg. Maar dan ging het naar ver
dere streken. Een Indiër sprak tot ons.
Een Congo-neger neuriede zijne dans-
rylhmen en sloeg djaarbij op een primitie
ve panke, die hij' in het kamp zelf ge
maakt had.
Een Australiër was aan de beurt
verschillende soorten Russen, Mongool-
feche jongelingen, zwarte en bruine, kwa
men aan het woord. Er ontvouwde zich
een vlolkerenkaart van zoo origineelen
aard en we kregen een zoo diep inzicht
in het wezen vjan volkisstamtaen, die door
wereldzeeën v!an ons gescheiden zijn, dat
wij onze verbazing niet meester konden
worden. En wij begrepen, dat de oorlog1
de verschrikkelijke vernieler van de be
trekkingen tusschen de volkeren hier,
zij het buiten zijn wil, die verbinding
weer toL stand bracht.
Nog een andere onderafdeeling bevat
de „sprekende Bibliotheek". Men heeft
n.l. pp den Voorgrond tredende figuren in
de pbonograaf laten spreken; eerst Duit
schers, daarna beroemde buitenlanders1,
die Berlijn bezochten en men heeft daar
mee den grondslag gelegd voor een stem-
jarchief, dat in de toekomst een bezit
vgn onschatbare waarde zal worden.
Maar dok de niet-sprekende bibliothe
ken die zich in Duitschland voortdu
rend uitbreiden, zijn juist den laatsten
ffijd meer dfen ooit tot bloei gekomen. Ik
doel op de buitengewone ontwikkeling
van hel Duitsche boekwezen. Nog nooit
werden de prestaties zoo hoog opgevóerd,
was het hartstochtelijk verlangen van het
publiek naar lectuur zoo sterk; nooit
heeft het boek hls geschenk bij1 het Kerst
feest zulk een rol gespeeld als nu. Dat
is het merkwaardige eu karakteristieke
kenmerk vjan het laatste Kerstfeest. De
menschen zeggen: ten slotte zijn boeken
toch nog goedkooper, tenminste naar ver-
verhouding in prijs niet zoo onzinnig
hoog gestegen als andere dingen, en in
deze keuze ligt toch altijd iets edels en
verheffends. Ik meen, dat men het als
een teeken v|an krachtige gezondheid van
het geestelijk leven in Duitschland mioet
beschouwen, dat de verhoudingen ziefe.
aldus ontwikkeld hebben.
In Holland zal in begin 1922 te 's-Grk-
venhage een groote Duitsche boekten-
stelling paats vinden. Het „Geselschaft
für Auslands-Budhhandel" in Leipzig or
ganiseert haar en heeft omvangrijke voor
bereidingen getroffen. Men zal dan bij!
onze naburen bemerken, hoe schitterend
boekhandel en boekkunst de moeilijkhe
den van oorlog, revolutie, nederlaag e»
bedrijfs1verwikkelingen overwonnen heb
ben. In Berlijn heeft vóór Kerstmis eelt
groote tentoonstelling met den titel „Buch
und Bild" opzien verwekt. Ja, het waft
sensatie, bijna zoo groot als eenigie maan
den geleden de automobiel-tentoonstel
ling, waarvan ik destijds melding maakte.
Het was niet een reusachtige verkoopge
legenheid, ah op de jaarbeurzen te Leip
zig en Frankfurt am' Main, maar een
tentoonstelling van groote beteekenïs op
kunstgebied. Plaatwerken, geïllustreerd®
boekwerken, vooral uitgaven over beel
dende kunst, prachtuitgaven zonder taf,
werden daar op uitnemende wijze bijeen-
gebracht. Men bemerkte, dat de goed©
smaak op typografische uitvoering, in
hel illustratieve bijwerk en de banduit-
vioering niet slechts bij de kostbare, doek
ook bij de goedkoopere boeken vóór.
breederen kring op een tot dusver nog
nieL gekende hoogte staat. Vele groote
uitgevers hadden heele stands ingericht^,
waar op boekenrekken en tafels de nieu
we werken uitgestald waren en uitge
zochte plaatwerken aan de wanden hin
gen. Uit de scholen kWamen de jongelui
varr enkele klassen groepsgewijs onder
leiding van hunne leeraren de expositie
bezoeken. Het succes was boven alle ver
wachtingen.
Ik moet erkennenook ik hfed zulk er*1
resultaat niet verwacht. Als men zoovele
teekenen van woeste win- en genotzucht
om zich waarneemt wordt men allicht;
sceptisch. Maar het moet vastgesteld war
den: door dit feit werd op verrassend®
wijze bewezen, dat de levensernst en d®
geestelijke energie van het Duitsche volk
niet vernietigd zijn. Deze erkenning mlo-
gen wij hls een tajooi Kerstgeschenk t&
boek stellen en als een stihoone verwach
ting in het nieuwe jaar met ons dragea.
Dr. MAX OSBORN
Adveptentiëflu
het Magazijn van
IL&ngs De Ui H 138
HMdelbnrff.
e-
as»
aö
Rö
Urn
mtn
is
S8
KONiMMJJKE
VERVERIJ
DORDRECHT.
33
Ï5C
r.n
n5
dS
O
i
Laat de heest U en Uw jams-
genootea 'e naehts niet ait den
slaap hoeden. Zorgt een fieaeh
Abdijsiroop bjj de hand te
hebbenEén lepel van dit
sljjmoplessende, hoeststillende,
verzachtende, aangenaam sma- itó
kende geneesmiddel kan U de sa
aoo neodige nachtrest tsrng- Bj
geven en bg voortgezet gebruik
spoedig van Uw feorstaandoe- j2§
nlng genezen. De
is een beproefd en
algemeen geroemd
pud-iel bjj verwaar-
Uonde verkoudheid,
verond rde hoest,
bronshitig, sljjm-
hoest, asthma, infiu-
enssa, hooikoorts,
kiokhoQBt^ gnj^p
Prijs per flacon van
±230 gram 1' 1 S0.van
550 gram f 8.60.
van 1000 /ram f6,
Alom ve brjjgbaar.
Eischt ronden
baad met onze
handteekeDicg: L I.
iK&ER. Rotterdam.
iPFigifopen
ia alle geares.
Greotete keuze. Nieuwste soorten
Gummi Yrouweispoiito
Vraagt prjjse. met alle inliehtiagee.
met alle inlichtingen en raadgevingen,
franco per post in gesloten convert, na
ontvangst 20 et. aan postsegels.
MIJ. „DE HQORDERPÖST"
ROTTERDAM
Briefadres sitsluitend
Mg >De Noorderpost" Postbox 748,
Amsterdam.
JpeeiaH Fatenl Geneesmiddileit.
Bareaa tof PaHlleiteit ?ss Wetenssbap'
mm Rienwg,
liellegracht SO, Amsterdam,
V
6RQQTSTE instelling !n Nederland op het gebied
van schrifieiyk oadsrwjj?.
Honderd geroutineerde Docenten.
Schitterende resnltaten. Billijke voorwaarden-
MIDDELBURG.
Eiken dag geopend van 10—1 nnr.
Donderdags van 1012 nur en 12 uur.
Woensdag- en Zaterdagavond bovendien van 7—8 uur.
Rente 3 pCt. van één tot 4000 gulden, per dag berekend.
Inlichtingen omtrent Spaarbusjes worden gaarne verstrekt.
HET BESTUUR
«wri'jnr»"
Broskens
Groede
Schoondgke
Oostburg
Draaibrug
Draaibrug
Aardenburg
Eede
Eede (D.S.
Aardenburg
Draaibrug
Draaibrug
Oostburg
Scboondgke
Gro°de
Breskens
Draaibrug V
Sluis A
Sluis V
Draaibrug A
A
V
5.46
6.01
A
6.18
V
6 15
6.27
A
6 42
V
5.55
6.47
9 32
613
7 05
9 50
7 24
K'09
7 35
10 20
A
7.45
10.30
6 30
6 45
Oostburg
Zuidzande
Cadzand
Cadzand
Zui tzunde
Oostburg
V
6 14 7.15
6.25 7.26
A 637 7 38
6.40
6 52
7.03
8.25
8.;rt
8.48
8.45
9 00
9 10
9.16
8 56
9.07
9.19
6af
9 30
9.42
9.53
8.15
8.25
8.36
8 55
9 13
9 18
9.33
9 45
10.12
10 24
10.39
10.44
11.02
1 21
11.32
11.42
9.25
9 40
10 25
10.40
7»t
10 00
10.11
10.23
10.37
10.49
11. 0
11.00
11.10
11.21
11 40
11.58
12.03
12.18
12.30
108
1.26
1 45
1.56
2 06
12.05
12.20
12.45
1.00
12.10
12 20
12.31
12.50
1.08
3.23
3.35
3.50
4.00
4 20
4.40
4.51
5.01
3 18
3.33
3.35
8.50
2.45
2 55
3.06
3 25
3 43
3 53
4.<8
4 20
5 15
5 27
5 42
5 47
6.07
6 26
6 37
6.47
3.55
4. 0
5.30
5.45
7.25
7.35
7.46
8 "5
8 23
8 28
8.43
5.27
5 37
5 48
6.07
6.25
6 30
6.45
6 57
6 58
7 10 8 45
7.25 9.00
8.56
9.14
6 30
6.45
8 05
8 20
8 28
8 43
8.45
9 00
11.41 8.26 4.25 6.10 8.00
1152 3.37 4.36 6.21 8 1?
12.04 8 49 4.48 6.33 8 29
12.10
12.22
12.33
3 55
4.(7
4.18
5. 7
5.49
6.C0
7.37
7.49
8.00
8 32
8.44
.55
6.30
6 48
7 07
7 18
7 28
7 45
55
8.c6
8 25
8.i3
8 48
9 0S
9.15
8 02
8 20
11.13
11.23
11.34
11 53
12.11
12.16
12 31
12 43
9 45
10 03
10.22
10.33
10 43
8 50 11 00
9 05 11.15
10.40
10.55
11.50
12.u5
2.35
2 45
2 56
3 15
3.33
3 38
3 53
4 05
10 25
10 37
1052
10.57
11.15
11.34
11 45
11.55
12.15
12.30
2 00
2.15
3 47
3.57
4 08
4 27
4.45
6.15
6.25
6.36
6 55
7.13
7.18
7.33
7 45
8.03
1.47
1.59
214
2 19
2 37
2.56
3 07
3.17
340
8.55
7 35
7;5°
4 23
4 35
4 50
4 55
5.13
5 32
5.43
5 53
5 00 7 15
5.15 7.30
4 35 6.10 7.31
4.50 7 05 7.46
Importeurs-Grossiers te Rotterdam wensehen voor de Provincie Zceluté
goed ingevoerden eerste Klasse
aan te stellen.
Brieven met uitvoerige inlichtingen onder No. 42 Adv. Bur. Ned. Eiockea.
Mjj. Wjjnhaven 85 Rotterdam.
CIGARETTE
WAT IS RAMADAN?
Ramadan ie je groote MotiafnincdaaBseljic
boete-eis vast en tijd. Gedurende deze periode
moet elt reclitgeloovig aanhanger van dan
Profeet stek van sonsopgang tot zonsonder
gang élk genot ontzeggen. Zoodra eekter,
bij zonsondergang,ket kanonschot ket einde
van Jen Raüaaoan-dag aankondigt, grijpt
kij niet naar spijt of drank, doek eerst naar
zijn lieveling!-, zijn Ramadan-sigaret. Voor
den Ramadan-tijd werd in Turkije een
kizoader lekkere sigaret vervaardigd, die
de Ramadan-sigaret keette.
RAMADAN
8 30 11 55 3.20 5 20 6 56
8 41 2d6 3.31 5 31 7 07
8.53 12 18 3.43 5 43 7 19
10.45
10 57
11 08
2.10
2. '2
2.33
4.47
4 59
5.10
6 27 7.21
6 39 7 33
6.50 7.44
De treinen 6af en 7a+ rijden alleen 8s Woensdag (marktdag Oostburg), DE DIRECTEUR
Hoofdkantoor Amsterdams N. Z Voorburgwal 361365
Telefoon Centrum 4763 en Zuid 6076, na zes uur Zuid 5351
Bijkantoren te Leiden en Krimpen a/d IJssel
Leveren:
Straatklinkers en Troitolrtegels uit onie Fabriek te
Krimcen a/d IJssel.
Levering door geheel Nederland, per schip en per wagon.
Prima materiaal en voordeetige prijzen.
Let op ona nieuw adres s.vp.
f