EZOND
No. S.
¥pljdag 6 Jai*uax»i 1922.
Uit Stad en Provineie.
Hotel „SUISSE".
ims@F - W ate*
72 kamers m, warm en
koud water.
Prima keuken en wijnkelder*
mgsBSBÊmÊamBÊmÊ^smmsmmKSSS
Ket»
1 0i>e Ja&rgattg
MIDDELBURGSCHE
S5$N BAC TRW.
BTe hebben kunne» rastttellon dat onze
«fstnerkingen rap Dinsdag orer den h*If
vr^en Maandag heel reel lezers loiezier
gcxiaon hebben. Maai' we hebben ook
bemerkt, dal anderen er zich san geër
gerd hebben, speciaal onder het geineety-
te-personeel, Hat in weerwil ran onze
waarschuwing het stukje toch las, en
teifi» ran ineening is dat we speciaal op
hen doelden, iets wat ze bij rustig
overlezen wel niet zullen, volhouden.
Maar in ieder gerat beweren zij dat
wij ten onrechte de voorstelling garen
'alsof het vrijaf geven aan het gemeeate-
personeel iets nieuws was. Het is h. i
een oude gewoonte. Wel bleek dat er In
1011 geen publicatie over sluiting der
aedretarie |»p 2 Januari te vinden is.
Maar men heeft verder gezocht, ®n be
vonden:
le. dat 24 jaar geleden, den 21 De
cember 1898, toen Nieuwjaarsdag ook op
Epmdag zou vallen, in de Middelb. Crt.
een bekendmaking heeft gestaan, mel
dend dat 26 Dec. en 2 Jan. de aangifte
v»n geboorte en overlijden van 10—11
v.m. Zoude kunnen geschieden;
2e. dat in de Middelb. Crt. van SI Dec.
1910 een (zij 't ook klein) advertentietje
Was te vinden, waarin de bakkers mee
deelden dat ze den 2en Januari geen
brood zonden bezorgen.
Die twee feiten, zoo merkte men ons
(op, leveren voldoend bewijs, dat men bier
te dioen heeft met een oud gebruik, voort
spruitend uit de behoefte van hen die
pui godsdienstige redenen Zondags geen
Nieuwjaar kunnen wenschen, en daarom
Maandag de gelegenheid er toe kregen*
Acooórd! We zouden zelfs zonder die
bewijzen hebben aanvaard, dat in vroeger
dagen, toen de overgroote meerderheid'
der bevolking uit godsdienstoverweginh
gen top Zondag geen Nieuwjaar ging wen
schen, Zulk een vrije dag werdj toegestaan.
En Voor zoover uit onze beschouwin
gen de beschuldiging sprak, dat ten op
zichte van het gemeen teHpe/rsjomeel dit
jaar iets was gebeurd, dat nooit te voren
had plaats gehad, trekken we dat in. Er
Wès een precedent!
Maar overigens blijven al onze be-
s/dhouwingen onaangetast.
Voor hoevelen van het huidig gemeeni-
lepeimxneel en voor hoevelen van hen die
nu vrij kregen in particuliere bedrij
ven, gelden die godsdienstige bezwaren
tegen Nicuvvjaarwensdieci op Zondag?
Voor een zéér klein percentage. De tij
den zijn anders. Maar dan is het totaal
stop zetten op dien Maandag thans ook
iuilerst zwak gemotiveerd. Zélfs het pre
cedent het vooral is overheids-bu-
reuux zoo overmachtige precedent is o.i.
geen motief om voort te gaan met een
sleur. Te minder omdat zooveel andere
bedrijven er zich naar richten, of ge
dwongen worden er zich naar te rich
ten. In 1911 verscheen er geen bericht
van sluiting der bankierskantoren. Dit
jaar konden ze eerst het er niet over
eens worden, en zou er niets van komen.
Maar de verschijning van de publica
tie van de gemeente gaf voor hen den
doorslag. Niel ten pleiziere van hen, die
geen enkele reden vonden om Maandag
niel le werken, 't Toeval bracht ons
in aanraking met enkelen die er door
gedupeerd wei-den geen vreemd geld te i
kunnen wisselen, en geen financieel» i
zaken le kunnen doen uitvoeren. Want
men lelie wel: de Beurs in Amsterdam
ging gewoon do-or. Ook het Agentschap
der Ncderl. Bank was geopend.
Maar hier brachten de genoemde
voorbeelden weer andere patroons voor
een moeilijke beslissing tegenover hun
personeel. En de bakkers gingen gelijk
Op met de bankiers, maar gingen nog j
verder dan in 1919 toen ze aankondig-1
den geen brood te „bezorgen", terwijl
ee nu aankondigden dat er Maandag
niet „gebakken" zou worden, wat heel j
Iets anders is. En het resultaat werd een i
rare dag.
Of dit nu zooveel woorden waard is? j
Luien we toch niet vergeten dat ook
in andere opzichten de toestanden zoo
geheel anders zijn dan een kwarteeuw
pf zei 's dan 11 jaar geleden. Toen Was.'
hel extra vrij-geven Iets waartoe een
'particuliere werkgever veel makkelijker
Overging, dan in onzen tijd, waarin hij j
hoor de wettelijke regeling van den ar-1
beid dijd zoo streng gebonden is, dal hij
Werkelijk niet dan met groot nadeel van
de 45 U'dge werkweek zoo maar een vol-
- len haa kan vrij geven, na anderhalve
dag rust, en ha een week waarin de
tweede Kerstdag (ook al een dag had vrijL
gemaakt.
Behnl e dal zijn nu in alle over
heid he rijven en in bijna alle parti
culiere bedrijven vacantiercgel Inen in
gevoegd die de kracht ontnemen aan
wat vroeger misschien kon worden aan
gevoerd voor zoo'n extra Nieuwjaarsdag,
een dor Ten Paaschdag en een Nerden
Pi nk'derdag.
Om die ecnoomisehe redenen is dit
schijnbaar zoo nietige onderwerp' zeker
een ige aandacht waard. Er wordt over
geklaagd dat de productiekosten in Ne
derland zooveel hooger zijn dan in
België, waai' veel langer gewerkt wordt
dan hier. Maai- is het ook niet tee
kenend voor de neigingen, dat hier
met Zooveel gemak de 2de Januari
als een vrije dag werd afgedwongen,
terwijl ieder, die met Kerstmis in België
is geweest, daar heeft kunnen donsta-
teereh, dat er den Tweeden Kerstdag vol
op overal gewerkt werd? De tegenstel
ling is wèl groot.
ORGANISATIE EN
PERSOON.
In de rubriek ingezonden «tukken in
de Vlissingsche Crt. is een eigenaardige
polemiek gevolgd op de afwijzing door
den gemeenteraad van het verzoek der
afdeeling Vlissingen van den Vrijheids
bond iQim een bez uiu igingscommi ssie in
te stellen.
In het nummer van Dinsdag verscheen
onder den titel „Men voelt nattigheid"
een schrijven dat onderteekend was: „de
afdeeling Zeeland van den Vrijheids
bond". Een uitspraak dus van een pro
vinciale organisatie.
Dat is zwaar geschut! Maar om zoo'n
geschut te laden moet de springstof ook
provinciaal zijn bijeengegaard. En we be
twijfelen sterk dat dit gebeurd zou zijn.
Behalve nog dat dit stuk gesteld is in den
eersten persoon enkelvoud, wat al' veel te
denken geeft, durven we zeggen dat een
beschouwing zóó persoonlijk-scherp, ze
ker niet de goedkeuring draagt van de
overgroote meerderheid der leden van
de afdeeling Zeeland van den Vrijheids
bond.
Dat de vorm van het adres der Vlis-
stngschê afdeeling aan den Raad belee-
digend was, zooals de voorzitter vlan den
Raad betoogde, kunnen we niet inzien.
Het Rijk. zelf stelt ook wel bezuiniging.s-
commissies in, en er zijn ook wel ge
meenten, zooals Eindhoven, die het on
derhoek naar bezuiniging&mogelijkheden
opdroegen aan een speciale commissie,
zonder dal iemiand daar een beleedigiog in
gelegen echtte. Ook de minachtende kri
tiek van andere partijen was log al opge
blazen.
Maar de verdediging was ook niet
sterk. Men had nu eenerzijds
de toelichting in de raadsvergadering
dooi- den heer Laemoes, die als de be
doeling aanduidde de gemeentenaren ge
rust te stellen door te bewijzen dat
er wèl naar bezuiniging wordt gestreefd;
terwijl nu in dat stuk van „de afdeeling
Zeeland" integendeel' in mlatelooze ter
men wel degelijk beschuldigingen van
nièt-zuinig zijn worden uitgesproken.
Met een dergelijk tegenstrijdig en oa-
tactvol optreden is de reputatie van den
Vrijheidsbond op ernstige wijze gemoeid.
En dat is van te meer beteekenis voor
de jonge partij, die uit den ,-iard der zaak
aan nauwkeurige waarneming en scherpe
•kritiek der tegenstanders bloot staat, en
die dus wèl te overwegen heeft wat zij
doet.
De afdeeling Zeeland van den Vrijheids
bond is noioil gekend in die Vlissingsche
kwestie en wé rneèrièn dit nu reeds in
't licht te moeten zetten, daar we niet
gaarne zouden zien dat die heele pnor
vinciale afdeeling zou worden verant
woordelijk gesteld voor hetgeen hier uit
haar naam werd geschreven in een stuk
dat zoo duidelijk van één persoon uit
ging.
Pensioenraad betreffende de aanvragen
van F. L. Ossendorp, gewezen onderwij
zer aan l'de openbare lagere school
no. 32 te Amsterdam. Dit advies was
afwijzend (op grond o.a., dal belangheb-
ben den ouderdom van 65 jaar nog niet
had bereikt, dat de overspanning, waar
aan belanghebbende lijdt, hem blijkbaar
niet verhinderd zeer inspannende en
tijdroovende werkzaamheden te verrich
ten en dat de bewering dat hij niet in
staal zou Zijn de veel rustiger betrek
king van onderwijzer uit te oefenen
een bewering is. die öjoor de feiten zel
ve wlordt weersproken; dat overigens de
Waargenomen gebreken niet tot ernstige
verandering der organen hebben geleid
en mitsdien is gebleken, dat zij een be
letsel zouden vormen tegen een verbe
tering van 'den overspannen toestand,
waarin de belanghebbende tijdelijk ver
keert.
Mr. Mendels, lid van de Eerste Kamer,
optredende ten behoeve van den heer
Ossendorp, die aanspraak op pensioen
als onderwijzer, voor welke betrekking
hij ongeschikt is verklaard, voerde tot
bestrijding van het afwijzend advies
van den Pensioenraad aan, dat het lid
maatschap van de Tweede Kamer aller
minst genoemd mag worden een zeer in
spannende werkzaamheid. Mr. Mendels
maakte onderscheid 'tusschen den groo-
ten arbeid van den leider van een
fractie en een gewoon Kamerlid. Daaren
boven is de heer Ossendorp in de Twee
de Kamer een vertegenwoordiger van een
bepaalde groep der bevolking. Hij' is een
specialiteit in de Tweede Kamer en heeft
een bijzondere taak. Als onderwijzer had
de heer Ossendjorp een zeer inspannen-
den werkzaamheid. Pleiter waagt op
grond van de geneeskundige verklaring
vtaor den belanghebbende gemeeïitepen-
sioen als onderwijzer.
BS®!
Binnenland.
HET UITTREDEN VAN JIIIÏ. VAN
IÏ.ERESTEYN.
Mr. P. J. Oud, die secretaris van de
Vrijz.-Dem. Partij, meent, naar we ia liet
Vad. lezen, d(at als de heer van Berestevn
zich beklaagt over het optreden ran mr.
Marchant tegen hem, hij dit aan zich zelf
en zijn eigen houding heeft te wijten.
Jhr. van Berestevn heeft van mr. Mar
chant als partijvoorzitter trachten gedaan
te krijgen, dat bij die candidaatsteiling;
voor de verkiezingen dp zitfende Kamer
leden in volgorde van anciënniteit als Ka
merlid, aan het hoofd der lijsten zouden
worden geplaatst. De heer Machrant heeft
evenwel geweigerd eenigen invloed le
oefenen op den uitslag van het refe
rendum, dat geheel vrij moest zijn.
De geheele uitslag van dit referendum!
is nog niet binnen, doch uit hetgeen al
is ingekomen, valt ai' le leiden, dal jhr.
van Berestevn als candidaat de onderste
pLcats der zitting hebbende Kamerleden
is aangewezen, i. c. dus die vijfde. Doch
daai- de partijdag heeft besloten de 2e
plaats te reserveeren voor een vrouw,
zakken de overige alle een nummer en
zou jhr. van Beresteyn dus op d,e 6e
plaats komen.
Als de fractie hij tie verkiezingen geen
versterking mocht ontvangen, zou hij dus
afvallen en als Kamerlid niet herkozen
worden.
DE INSPANNING VAN IIET KAMER
LIDMAATSCHAP.
Door den Raad van State is behan
deld hel advies van den Burgerlijken,
Uit Middelbu r g.
Gisterenavond hielden de Commis
saris der Koningin en mevroiuw Quarles
van Uffovd hun eerste Nieuwjaarsrecep
tie. welke druk bezocht werd.
De vele auto's en rijtuigen moesten
volgens voorschrift van de politie van de
zijde van het Koorkerkhof de Abdij: in
rijden en die dan door de poort aan de
zijde van de Balans verlaten.
Onder de bezoekers waren ook ver
scheidene personen van builen Middel
burg, o. a. uit Vlissingen.
Gisterenmiddag is op de Kanaal-
brug alhier een koe aan haar geleiders
ontsnapt en op den loop gegaan. Onder
weg richtte het dier schade aan door
liet vernielen-van een ruit van den lieer
M. in de Segeerstraat. Verder vemielda
het dier een rijwiel en bracht het den
eigenaar letsel toe; óók een wagentje
moest het ontgelden. Eindelijk is de.
vluchteling door een veehandelaar ge
grepen en voiorloopig op diens stal' gezet.
Uit Vlissingen.
Hel hedennacht van Vlissingen
uilgevaren s.s. „Prins Hendrik" van de
S. M„ Zeeland" is weer teruggekeerd,
wegens een kleine lekkage aan het ach
terschip, vermoedelijk ontslaan door het
stooten op een zwaar stuk wrakhout. Het
schip zal in het droogdok te Rotterdam'
onderzocht worden.
Te twaalf uur hedenmorgen is het s.s.
Prinses Juliana vertrokken.
De werkverschaffing van gemeente
wege zal le V1 i s s i n g e n Maandag a.s.
aanvangen. Na overleg met de beduren
der Valccentralen hebben B. en W. ech
ter niet kunnen besluiten om hooger
loon ,uit te keeren, dan 40 cent per uur.
o
Uit Walcheren.
Dinsdagavond zijn te Veere een
50 beambten en werklieden, al'lSn Duit-
schers, aangekomen, teneinde op het
vliegterrein in dienst der firma Fokker
marine-vliegtuigen te houwen. (De Z.)
Ter bestrijding der werkeloosheid in
die gemeente, worden door het dag. be
stuur van O. e n W. S o u burg pogingen
aangewend om overeenstemming le krij
gen met landbouwers en tuiniers, welke
grondwerk hebben le verrichten en dit
laatste door werkloozen te doen plaats
hebben met gedeeltelijke vergoeding van
gemeentewege.
Uit Zuid-B evelanil.
Met ingang van 1 Januari 1922
zijn te Weme Idinge benoemd tot
sluiskneehl P. Zandee en Udo, resp. brugf-
en pontknecht te Schare en Souburg.
(De Z.)
is. Hel werk geschiedt door de firma
Tak met behulp van den duiker Sperling.
Uit Zee u wsch-VIaanderen O. D.
Donderdagavond overleed te Koe
wacht in den ouderdom van 91 jaar de
heer August IJsehaerl, die verleden zo
mer onder talrijke bewijzen van belang
stelling zijn 75-jarig feest als handboog
schutter mocht vieren. De oyerledene
was gedurende tal van jaren ontvanger
griffier van den Beoostenblij polder en
ontvanger der gemeente Koewacht.
(Hulst. blad).
LOOP DER BEVOLKING.
Op1 31 Dec. 1920 bedroeg 'de bevolking
van Grijp sk erke 439 m. en 447 vr.,
le samen 886. In 1921 werden gebaren
11 M. en 13 vr., samen 24; er vestigden
zich 16 m. en 26 vr., samen 42, totale
vermeerderinjg 27 an. en 39 vr., samen 66.
Er overleden 3 m. en 9 vr., te samen
12; er vertrokken 19 m. en 26 vr.,
samen 45: totale vermindering 22 m. en
35 vr., samen 57.
Op 31 Dec. 1921 telde de gemeente
dus 444 m. en 451 vr., in totaal 895; zoo-
dal, de bevolking mei 9 ,was vooruitga,
gaan. Er werden 6 huwelijken gesloten.
Op 31 Dec, 1920 bedroeg de bevolking
van Meliskerke 343 m. en 351 vr.,
te samen 694. In 1921 werden gebaren 19
m. en 7 vr., samen 26; er vestigden zich
21 m. en 20 vr., samen 41; totale ver
meerdering 40 m. en 27 vr., samen 67.
Er overleden 7 m. en 3 vr., te zamen
10; er vertrokken 33 m. en 29 va-., samen
62; totale vermindering 46 m. en 32 vr.,
samen 72.
Op 31 Dec. 1921 telde de gemeente
dus 343 In. en 346 vr., in totaal *689; zoa
dat de bevolking met 5 was achteruitge
gaan. Er werden 4 huwelijken gesloten.
Op 31 Dee. 1920 bedroeg de bevolking
van Goes 3787 ïn. en 4165 vr., te zamen.
7952. In 1921 werden geboren 102 m.
en '109 vr., samen 211; er vestigden zich
315 m. en 384 vr., te zamen 699. Totale
vermeerdering 417 in. en 493 vr., samen
910.
Er overleden 39 m. en 51 vr., samen
90; er vertrokken 263 m. en 322 vr., sa
men 585; totale vermindering 302 m.
en 373 vr., samen 675.
Op 31 Dec. 1921 telde de .gemeente
dus 3902 m. en 4285 vr., samen 81S7;
zfoodal de Ijpvolking met 115 m. en 120
vr., in talaal met 235 was vooruitgegaan.
Op 31 Dec. 1920 telde Borssele
1326 inwoners, nl. 064 mannelijke en 662
vrouwelijke. Er stierven in den loop van
1921 9 m. en 5 vr.„ en er vertrokken
naar elders 27 m'. en 29 vr., te zamen
een vermindering met 70 inw. Het aantal
vermeerderde door geboorte met 21
m. en 19 vr. en dootr vestiging met 24
m. en 25 vr.-, een totale toename al'zao
met 45 nr. en 44 vr. Op 31 Dec. 1921 be
droeg dus het aantal inw. 673 m. en
672 vrof in 't geheel 1345. Er werden
10 huwelijken gesloten. Twee werden
levenloos aangegeven.
AMSTERDAM.
Telefoon 158 K.
Telegr.adres„Suishotel".
(Ingest. Med.)
KERKNIEUWS
-o-
U i t T tï .11 ïi.
Men is thans bezig pogingen aan
te wenden tot het lichten en boven wa
ter brengen van het ijzeren vaartuig „Jo
hanna" van Oudenbosch, geladen met
suikerbieten, welk vaartuig den 21en De
cember 11. te Stavenisse gezonken
Bij de gehouden herstemming voor
een lid voor het college van notabelen
der Ned. Ilerv. Gem. te Kruiningen
tusschen de heer J. J. Frangois en Job.
Sinkei s gekozen de heer Job. Sinke
met 28 stemmen en 25 stem'men op
J. J. Francois.
Bij de herstemming voor een nota
bel tusschen de heeren W. M. F. van
de Vate en A. F. Pollie te O u d-V o. s s e-
meer waren van de 168 kiezers 68 op
gekomen; de heer Van de Vate werd ge
kozen met 38 stemmen, terwijl er 30 wa
ren uitgebracht op Pollie.
Na langdurig lijden is te Haarlem
overleden in den ouderdom van 58 ja
ren, ds. H. v. d. Wal, die verleden jaar
als predikant der Geref. Kerk te Hoek
(Z.) om gezondheidsredenen eervol eme
ritaat verkreeg. In deze gemeente heeft
hij 12 jaren gestaan. Daarvoor was hij
gedurende een 8-tal jaren predikant te
Midsland.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen naar Ierseke ds. H.
Ameide te Ridderkerk.
van
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Een Kcrkconcert ten bate van de
zending zal gegeven worden op Dins
dag 10 Jan. in de Nieuwe Kerk alhier
te geven door de dames B. Baljon van
Rotterdam (sopraan), Betsy Dhont (vi
ool) en de heeren A. van Os (orgel) en
C. J. Hondius (violoncel). De toegangs
prijs is 50 cent plus 7 ct. sted. belas
ting. Toegangsbewijzen zijn verkrijgbaar
hij den boekhandel R. M. Smits.
j wordt men gemakkelijk wan-
j neer men bil een verkoudheid
in de ademhalingsorganen
enkele Lakerol-Pastilies inden
mond laat smelten. Zij zijn verfdsschend
en weldadig. Overal verkrijgbaar bij
rthekers en de meeste handelaars A
O.f
•50 per doos*
zs.
(Ingsz. Med.)
met warme mels drie glazen per dag tegen
alle aandoeningen der aljjmvliezen.
Neemt geen namaak
(Iegpz. Med.)
soma
Eed Middelburgseh
rg iid ensl u k.
Bij de 9 en 10 dezer te Rotterdam
door v. Marle en de Sille te houden
verkooping van de inboedel van wijlen
douairière jhr. mr. C. J. van Nispen
tot Pannerden-Blankenheim, wordt o.a.
verkocht een gildestuk uit 1635 van de
beurtschippers der stad' Middelburg on
der voorzitterschap van den burgemees-
Ier Marcus de la Palma, Het stuk. dat
geschilderd werd dioor Allart de Loenin-
gen, is beschreven door prof. dr. Frie-
drir.h Seblie in de derde aflevering
van den lOden jaargang v,an Oud-Hol
land.
In de catalogus van deze verkooping
is ©.a. een reproductie ran dit schilderij
opgenomen.
ONDERWIJS
Naar „De Zeeuw" verneemt is door
den heer A. Rademaker met ingang van
het nieuwe cursusjaar (1 Mei) eervol
ontslag gevraagd als leeraar aan de Chr.
kweekschool alhier.
De heer J. J. van Aartsen, vroeger
onderwijzer aan een Chr school alhier,
daarna aan de openb. school B te Goes,
thans aan een o. 1. s. te Amsterdam, is
benoemd tot hoofd vaneen O. L. school
te Amsterdam'. (De Z.)
Geslaagd bij de vereen, leeraren in
de Handelswetenschappen, voor het di
ploma En-elsche Handelseer re ;pondent:e,
mej. I. Vemieuwe. te V1 i s s i u g e n.
Ondezeer ve e bl ken van belang
stelling herdacht Donderdag de heer M.
J. Waale te N i e u w e r k e r lc(D.) den
dag waarop hij voor 25 jaren fn functie
als hoofd der O. L. school aldaar aan
vaardde. Namens de ingezetenen werd
hem aangeboden een Traaie bureau mi-
nistre en een crapeaud, van de teer
lingen ontving hij een prachtig schilder
stuk in lijst en van 't onderwijzend
personeel een koperen roidkstel.
Bij de gehouden examens der ver.
voor mode-vakscholen te 's-Gravenhage
slaagden o. a. voor coupeuse de dames
W. Heuseveldt. J. Moeliker en J. Vijver
berg, allen te Z i e r i k z e e.
Geslaagd voor de akte Duitsch M. O.
de heer J. P. Flohil, onderwijzer te
Rotterdam, voordien le Brugnisse.
RECHTZAKEN.
Woensdag 4 Januari bevonden de
justitie uit Middelburg en de Belgische
justitie uit Gent zich le Zuidzande
teneinde aldaar terreinopname le doen
in verhand met den moord gepleegd op
het echtpaar Perrels in Jan. 1920.
De rechtbank alhier deed heden
o. a. uitspraak in de zaak tegen den 49-
jarigen landbouwer K. L. uit Driewegen,
en veroordeelde hem wegens ontucht
met zijn 15-jarig nichtje, dat bij hem
in huis woonde, en dat moeder moest
