FEUILLETON.
Voop mij alleen*
BIJ V0BSS1L
ar
16
ct.
ct.
v.
er*
Woensdag 23liHö"?TlMrTo. 276.
8inn enla n d.
TTq *1 4 VZ i XI Xijt/A/lZIOll y VAlA\lU«i. AAA AA l AA T V UIC1
TA* BI
J
it
»E
n.
5.5
18.
lt.
m
et
er
>r
it.
s
er
te
es
5.
en
R,
je
R.
>-
e.
UIT DE PERS.
De Kamer Candida
tu ur-Fruy tier.
We lezen in de N. Z. Crt.
Nu „Zelandia" liet bericht van het be
danken mn den lieer P. Fr,uytier voor
een verder Kamerlidmaatschap1 pp de pu
blieke markt heeft gebracht, ineenen wij
daarover ook iets te mioetPn mededetelleru
Dato 8 Novembter j.l. richtte de heer
Fruytier van 's-Gravenhage uit een brief
aan het Bestuur van den. Bond vian R|.
K. Kiesvere^nigingien in den Rijksfcies-
kring Middelburg1, waarin hiji als zijn ,uit-
drukkelijk verlangen ®e kennen gaf, dat
er bij de eandidaatstelling in de Kies-
verjdenigingen niet meer pp hem zou ge
stemd worden. Het woordje „niet" was
onderstreept. De eenige indruk dien dit
schrijden maken kon, was, dpt de heer
Fruytier zich als candidaat terug trpk
en geen nieuw mandaat meer wenschte
te aanvalaixten.
Toen het Bondsbestuur dit schrijven
in zijn vergadering van 15 Nov. j.l.
behandfefdp pm daarnaar de gedragslijn
vast te stellen vpor de kiesvereenigin-
gen die reeds vergaderd hadden pf nog
veiigafieren moesten, ontving het vain een
der leden de mondelinge mededjefeling1,
dat de heer Fruytier de zaken nog
eens wilde aanzien, nog eens wilde zien
hoe de candid|ajatstelhng verliep, ter-
wijl hij zich blteef beschikbaar stell®n'.
Deze meüPdPeling bracht het Bestuur
in een moeilijk parket Feitelijk behoefd©!
met deze mondelinge mededej&ling, door
geen enkel schriftelijk woord van den
R. K. Kiesvereniging te Temeuzen on-
geteekPnde circulaires zijn verspreid tier
aanbeveling der cahdidjatuur-Fruytiep Jr
Wij laten die geruchten voor wat zij
zijn, weigeren ze vporhands te geloovehL
De heer P. Fruytiei- is een veel tei
scherpzinnig man, om' niet te weten, dat
een Kamertpandaat geen familiestuk is,
dat van vader op zoon overgaat, maar
het eigendom der kiezers, die het bij
vrije keuze aan den waardigs ten oondidajat
toevertrouwen.
Laat echter de hjeer Fruytier aan
alle verdere gehuchten den ipas afsnijden
door een onomwonden verklaring, hpe hjij
wenscht te handellen met zijn mandaat^
aan het Bestuur van den Prov. Bond v|an
R. K. Kiesv.ere®nigingen in Zeeland. Dat
is het officieel® fichtaam waarmede de
heer Fruytier als Kamerlid heeft te re
kenen, wijl het den verbindingsschakel!
vormt tusschen de kiezers en den ge
kozene. Wij1 hebben vertrouwen genoeg
in de rechtschjaipienheid van den heer
Fruytier pin aan te nemen, dat hij' lipt
Bestuur van den R. K. Kieskring Mid-
delburg niet langer in het onzekere zal
lalen.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Das Paradis und die Peri.
Dinsdag a.s. met 'de alg. repetitie op
den voorafgiaanden Maandjagavond zal
de zanjgyerjeen. T. O. en U. alhier
een uitvoering' geven vten het bovenge
noemde werk van Schumann, dat sedert
het Mei-concert van 1905 hier niet meer
werd gehoord. Eten enkele herinnen ag|
aan den aard ervan is hier dus' wel op
haar plaats.
De sterk-jg|ekleurde Ooistersche roman
tiek die de bekoring1 is van „Paradise
and the Peri" van den Engelschen dich
ter Thomas Moore, heeft blijkbaar Schu
mann ertoe bewogen een vertaling van
dat werk door zijn muziek nog krachtiger
te kleuren. Schumann, de romanticus,
mioest wel wordfen aangetrokken door
deze fantaste van Ooistersche motieven.
Het oorspronkelijk Englelsche gedicht is
heeleniaal niet opgebouwd in een drama -
tischen vorm, zelfs niet in den vorm1 v.an
den gpbruikelijjken oratorium- of Cantate
tekst met wisseling van sprekend-optre
dende figuijen. Het is eenvoudig een ver
haal. Toch heeft Schumann die indeeling
heer Fruytier bevestigd, geen rekening in hoofdzaken onveranderd tot grond-
te houden. Toch deed het dit pit sla,g van zijn werk gemlaakt. En dat was
respect vpor den heer F. en zoo werd j mogelijk omd(at er genoeg dramatische
staande die vergadering e^n collectief j kracilt zit in de Verschillende episoden,
schrijven opgemaakt (en door alle ia,ati- j van dit veriiaal 't Vertelt v,an een Peri,
wezigte bestuursleden ,onderteekj&nd),, een luchtgeest uit 't Perzische volksgeloof.
waarin op even heusch|en als weiwillen-
den wij hadJden h|aast gezegd „eerbie
digen" toon |den heer Fruytier werd
verzocht, nu teens duidelijk zijn hou
ding tegenover het Bondsbestuur te be
palen door een onomwjonden verklaring,
dat hij zijn tegenwoordig manjdaat als Ka
merlid al dan niet wenschte neder te
leggen bij het einöe der huidige wet
gevende period®.
Dit schrijven werd nog denzelfden;
avond, onmiddellijk na de vergadering,
door een der heUi-en v,an liet Bestuur
mee naar Den Haaig genomen om het
den heer Fruytier, die in de Residen.
tie vertoefde, te overhandigen.
Op dit officieel schrijven van hpt
Bondsbestuur is tot op het op|genblik
dat wij dit schrijven hjedeninorgen 22
November nog geen antwoord 'ontvan
gen. Inmiddels giajan !de geruchten h(pn
gang. Want tegenover de medpdeeling^
van „Zelandia", dat de -heer Fruytier
voor een candidjatuur heeft bedankt,
wprdt ons van andere zijde voor zeker
verteld, dat de heer Fruytier zich. wel'
candidaat zal laten stellen en dan hoopt,
dat zijn zoon, de heer L. Fruytier, num
mer twee van dp lijst wordt, om, na op
nieuw gekozen te zijn, na korteren of
Langfenen tijd ten gunste van zij'n zoon
te bedanken. Ook moet voor dien zoion
ondjehhands sterk geageerd worden en
zouden b.v. vóór de vergadering van de
Door André Cotthis.
Geautoriseerde vertaling van .W. E, P.
een soort fee. goedhartig, mJaar niet toe
gelaten lot hjet Eden van den hemel.
Maar haar verlangen om ook het eeuwige
geluk binnen de poorten van het Eden
deelachlig te worden, is zoo groot dat ze
tracht te voldoen aan den strengen,
daarvoor in het Boek van h'et Noodlot ge
stelden leis'ch: de gpye te brengen dis
hel dierbaarst is aan dien Hemel.
In d.ie Inleiding hfeeft al dadelijk de
musicus kleuren voor zijn muziek: de ly
rische klacht van de Peri, de hemelsche
klanken uil het Edjen, de strenge bood
schap van. den Engel.
En ieder van die daarop volgende 'ge
deelten door Schumann's muziek nog
scherper onderscheiden dan in 't gedicht
gaf hem die gfelegenheid bot Weer eeni
igeheei ander toonbeeld.
In het ejerste dieel een fantasie-beeld
van de wilde krijgsbenden van den tyran
Gazan, den mohamedaanschjen veroveraar
van Voor-Indië, die het weelderig land
verwoest, zijn bevolking vertrapt. En uit
djat beeld van vernielende kracht komt
dan één mioanent naar voren: de helden
moed van pen jongeling uit het land, die
den tyrap probeert te dooden, maar, zelf
is slachtoffer valt. Voelt jgje hoe dat alles
reeds een muzikale kleur kan krijgen? En
als dan de Peri mjeent dat de laatste drop
pel van dat voor de vrijhJeid vergoten
heldenbiofed de gave kan zijn, die haar
den Hemjel zial openen, dan versterkt
Schumann haar loflied daarop door pen
breed opgezet grootsch koolr, dat in zijn
geweldig tojenemtende kracht een zegje!-'
2'an,g wordt van vaderlandsliefde.
De gave was echter niet voldoende. De
Peri daalt wjaer naar do aarde, nJaar dlo
Nijlbrun waar Schumiann een zang; van
NijJgeesten inschakelde, die Móore niet
kenndfe en die trouwens niet tot-'het
'meest indrukwekkende van het muziek
werk' behoort.
Maar dan volgt een van de aangrijpend
ste orkestrale schilderingen uit h,et werk:
de vrpeselijke stilte van het door pest ge
teisterde Egypteen daarna een prachtig
brok SchumamTsche lyriek in een kwar
tel der solo-stemmen, doordrongen van
medelijden.
Hel' is daar, in die lomigteving, dat de
Peri haar doel mteent te vinden in de zelf
opoffering van een meisje, troostend haar
door pest aangetasten geliefde, tot zij sa
nten in eikaars armjm den eeuwigen slaap
ingtian. Een prachtig koor als. grafzang
over dat twefetal besluit deze episode',
waarin Schumann zich in zijn volle
kracht als de Zangter der liefde heeft kun -
nen geven.
Maar ook de laatste zucht van die zelf
opofferende ziel, door de Peri omhoog
gebracht naai" de poort van hiet Eden
waaruit het gezang der Houri's hjaar te
gen klinkt ii niet 'genoeg om' haar die
poor t te doen opfenen, en diep tele urge,
iteld (in de muziek uitgesproken in een
treffende aria) daalt ze weer naar de aar
de af', waar ze nu terecht komt in Syrië.
Een verbaas de vraag vaju zuster-peri's
leidt haar met af van hiet djoel. Ze blijft
zoeken. En zie vindt dat in een tafereel'
van roerende '.teejdiprhei'dhpt bjeteld. van
een knaap die mioe van 't spelen tusschen
de bloemen ligt. Bij dat 'kind voert net
toeval een man, wien alle misdaden op 't
gezicht staan geschreven. Juist als hij
dw staat roept de vesper, het kind rijst
op, en bidt in kinderlijkte reinheid. En
tie mlan wordt bij het kijkjen naar dat kind
diep bewogen; er ontwaakt in zijn zon
dig gemoed herinneringen aan den tijd
dat hij zelf rein en jong! was.
Het zijn de tranen van berouw dooi
den man gestort, die door de peri pip-
gevangen, en naar het Eden gevoerd, haar
de poorten openen. De glorie-zang waar
mee zij dien laatsten tocht doet, met het
zich. daarbij aansluitend verwlelkomings-
koor, is een schitterend sLot van hejt
werk, waarin dit vluchtig; overzicht
slechts enk|ele djer meest treffende pun
ten heeft aangestipt.
Schumiann's werk heeft in zoover iets
geheel afzonderlijks, dat zijn solo-partijen
eigenlijk een reeks van lieder(e|n, zijN
Aan de solisten 'd|e taak om de melodische
bekoring' daarvan tot werking te brengen.
Hel zijn ditmaal: sopraan Mia Pel ten burg,
Haarlem; alt Tine Brèdius—Heskes, Zut-
phen; tenor Louis van Tulder, Den Haag;
bas dr. H. v. d. K., Middelburg.
De befgieleid|ing zal geschieden door eenj
volledig orkest, en dé teiding! is in han
den van den hieer Joh. H. Cai'o, voor wien
dit, na den Herdenkingsavond ge-wijd aan
(den he(er Cleuver, de eerste uitvoering
der zangvjerpjeniging zal zijn.
3).
natuurlijkmaar later hadden ze toch
niet zoo gemeen hoeven te zijin.
Ja, later!.... want zie Je... Toen G.ui-
charde ter wereld zou komen, zijh we
samen naar Parijs ^legjaian.... om het schan
daal... iedereen wist het.... en we konden
niet meèr in de streek blijven... Mijn
moeder was woedend.
Zij zo.u mij', geloof ik, toch wel bij zich,
gehouden hpbben, omdat ik Itet kwaad)...
i ei 't,,eZ1C was maSer en afgetobd, j met een Landgrgues, had bedreven en iu)q
hom. tl™6 ■Aar dunnetjes langsi Landargues, jullie kunt niet begrijpen,
°°g®nblik was hoe die in onze streek van gewicht zijn',...
dip Vb ^'en helderên blik, I Maar mijn vader kon ltet mij! niet verge,
dprliil-e n' r «nuï mo®-1 ven.... Een meisje, dat een opvoeding
hWv s een ukJe j had gehad als 'de mijne, dat ontwikkeld
blauw, een lelsj gioen soms, v.an een was en dameslnanieren geleerd had,..."
onbepaalde, men zou zeggten aarzelende, j Mama" zei G ui ch arde toen zit zwpec
were' Verlep\y f°°saS eiaal| hpele lie^;en zij hield haar nog steeds omklemd als
wezen Was 1^ Wat scheen haar gezichtreen kind en lierkoosde zacht haar wahg
jpng, toen zij a-an liaar liefde van vroegierj „mijn lief, klein moesiei"
terugdacht
„Ja, zie jullie, zoo ging het mijn klein.
tjes.... Jullie weet, ik was de dochter
van een schrijnwerker, wel een kunste
naar, en een man die reel van boeken
hield en een mt'ester was in het her
stellen van oude nteubeis met van die
gedraaide pao ten en fijn beeldhouwwerk,
®aar toch een werkman, en nog wel een
vroegpi j „mijn lief, klein moesje.
„O kind!.... als je wist... de schaamte,
hoe die je pijn kan doen, zooi hPvig als
wanneer je je snijdt, 0f je brandt, allben,
het gaat met over. Toen zijn wij! in Pa
rijs gekomen, eerst in een kamertje, bij
na armoedig. Georges had geen „ent aan
aan zijn ouders willen wagen, omdat ze
te veel jpeiijks over mij' enover- hete
gezegd haidden... Hij' heeft hard gewerkt
werkman, die maar twee knechts er op j maar hij kende alleen maar de groe
na hield. En Georges was mijnheer Geor- j ven en hoe je een honderd werklui mo|e)d
ges Landai-flUes. de tweede zoon van dp 5 rpfreprp.-. \ron nietf
tl'ie of var
- wrij. Dat sites he6ft hjiji igepro
mee mgsenomen was, dat was ook heel beerd. Maar Jiij verdiende niet veel. Ein.
Natuurk u{n dig G e z e Is c h a p.
Prof. dr. H. J. Jordan uit Utrecht over:
Natuurwetenschap', wijsbegeerte en ge
loof in den tijd van Haeckel en in onzen
tijd.
In den tijd 'vóór de ontdekkingen
van Lavoisier en anderen geloiofde men
aan een strenge afscheiding tusschen de
d)oode en de levende stof, welke laat-'
ste hare werkingen aan een geheimzin
nige „levenskracht" dankte. In alles wat
leefde werkte deze wonderbare kracht
en daarbij stond nog de mensch op>
een afzonderlijke plaats, afgescheiden
van de dieren. De planten- en diereh1-
siojorten waren allen mét oiifverainder-
lijke eigenschappen geschapen, waarbij
overgangen in elkaar tot de onmoge
lijkheden behojorden.
Toen dolor de ohderzloekingen van La
voisier de standvastige temperatuur van
delijk op een winter waren >vij te onge
lukkig. Toen heeft hjij aan zijn moeften
geschreven. Zij antwoordde.- Als jejaf-
ziel van je rechten op mijb nalatensch|ap,
die je niet verdient, en als ik nooit meer
iets van je hoef te hoorCn, wil ik je
wel honderdduizend francs geren.... Na
tuurlijk heeft lifij1 pveral' van afgezien'^...
denk eens, honderdduizend francst..."'
„Ja maar toch...." begon Guicharde die
practisch van aiard was.
„Oje hadt mjaar eens moeten zien
hoe we er aan toe waren.... Door die hon
derdduizend francs zijn we etp pan
maanden heel gelukkig geweest. Genrgjeb
zei tegen meik zal een mooie zaak zien
te vinden, wagr ik als compagnon in kan
kamen. Ik kan niet ondeifgescliikte zijh.
Daar ben ik niet voor in de wiejg gP.
lqgd.... maar als ptalroon, dat zul je zien...
En hij. heeft de zaak ook @evonden, maar
't was geen goed® zaali en de honderd
duizend francs waren bijna naar de maan
geweest. De helft ervan is nog gered
kunnen worden; maar we hebben zóó'n
angst geliad, zóó'n vreeselijke angst, dat
we niets meer wilden wagen. We heb
ben het geld in staatsfondsen belegd'
om rustig te kunnen zijn en je .vader
heeft toen bij1 Marpdau dat baantje van
kassier gekregen, waar hij' nteer don twin-
jaar gebleven is, tot a,an z^jn dood fcoe(..."
We kenden wel enkele van die bijizon-
derjh'ed.en, maar vandaag lip orden wij' ze
weer aan, alsof alles onbekend voor ions
was en Wè luisterden ntet een dhoevigte.
het menschelijk lichaam bleek doior vpr-
branding, op dezelfde wijze als bij de
djoode stof, tot stand te komen, en
pok de andere chemische werkingen
in het organisme in reageerbuisjes en
retolrten konden wiorden nagedaan, ja,
zelfs in 1828 een organische stof van
het menschelijk lichaam uit doode stof
werd nagemaakt, kwam de kentering io
de toenmalige opvatting en begon hej
levenswonder zijn aureool te verliezen.
Men begon te drolomen van de moge
lijkheid een levend wezen, misschien,'
zelfs een mensch in een retort te be
reiden uit doode stof.
Darwin's ontdekking van de 'aanpas-
singsevolptiieleérde „struggle for life"-
tlieforie, kwam in de plaats van Lin
naeus' opvatting betreffend6 de standvas
tigheid der siojoften en dit alles ^e zamen
bracht Haeckel tot zijn leer van de mo
gelijkheid pm uit een droppel dood eiwit,
een meneer, langs lïjpjeh van geleidelijk
heid, toestaande in de combinatie en,
differentiaties van cellen, tot de fortnatie
van de hoogere dieren en zelfs van den
mensch te komen, zijin „natürlichje
Schöpfung Geschjchté" komt in de plaats
van de -opvatting in het Bijbèlsche schep
pingsverhaal. Het levenswonder heeft
uitgeldiend; alles geschiedt ook in het
leven langs de draden van oorzakelijk
heid, volgens de natuurwetten, die ook
in de doode stof heerschen
Hel leven is eenvtoudig een episode in
de ontwikkeling vfln dein chaos van den
nevel van Klant en Lapi'ace naar een vol
genden chaos'..
Haecltel heeft zijin wetenschap zeer g|e-
pjopuljariseerd en heeft den stoot gege
ven tot de oplwekking van den monis-
tenbond waarvan vooral niet vakmenschen
lid waren.
De nieuwere Ibesehojuwingen hebben 'gjei-
leerd, dat, mocht 't al 'piogelijk zijin, dat 't
eens gelukt de 30 amonozuren van het
doode eiwit na te maken, dan toch njog
veel raadselachtige werkingen van de
levensverrichtingen overblijven en moch
ten deze ook etens' uit het report te voor
schijn konten, dan toch de geestelijke
functie, bestaande in doelbewust hande
len, denken, voortbrengen van kunst
producten door hét genie, jn 't kort
het hoogste, dat hej; mens'chelijke leven
waarde geeft, nog steeds op. een verkla
ring volgens de causale wetten dér doode
stof wacht. De levende wezens vlormen
deden een zinvjo, 1 geheel. De draden
van liet causale weefsel Van wat in het
leven geschiedt, vormen een patroon.
De causale werking "heeft plaats in
doelmatig bijeengebrachte voorwaarden
die tezamen de levensfunctie vormen..
Als men een wilde een uurwerk ver
toont, noemt hij dit, een wfoti'der. Men kan
zijn gelotof aan dat wonder vernietigen
door hem dte raderen te laten zien, na
het uit elkaar gehaald te hebben, mahr
daarmee is het uurwerk vernield en al
leen de geest van de horlogemaker kan
er weer een uurwerk, een zinvol ge
heel van maken..
Haeckel heeft het niet verder gebracht,
dan het uit elkaar halen volgens die dra
den van de oorzakelijkheid.
In de ontwikkeling vap het leven echter
werkt een plan naast de natuurkundige
iop;rzakelijkheid.
-Waar de bioloog ophoudt kan de wijs
geer de materie, die ook nfofg de religieu
zen mensch voljdlpende kan geven tot
beschouwingen, die hem boven de stof
vepheffenovernemen.
In de wetenschap' heeft Haeckels leer
uitgediend, maai" zijn beschouwingen heb
ben grooten invloed uitgeoefend vooral
Op enkele politieke richtingen, waarbij
ook dikwijls meer aandacht aan 'de in
dividuen in de maatschappij wordt ge
wijd dan aan het organisch geheel.
Met groote aandacht hebben die aan
wezigen de uiteenzettingen van den be
kwamen spreker gevolgd, dje dit moei
lijke onderwerp op zeer bloeiende en
bevattelijke wijze wist yoor tie dragen. Uijt
het dankbare applaus bleek wel djat allen
hadden genoten.
eNDEfiWUS,
Lezing S. Brftjjidsma
over het onderwijs.
Over de onderwijs-paragraaf ia hei ont-
werp-progrgm van Actie van het Cen
traal Comité der Anti-Rev., hield de heer
S. Brandsmaschoolopziener, Maandag
avond een lezing vooi* dje A. R. Kiesveree-
niging „Nederland en Oranje" alhier.
Na een uiteenzetting van dfen huidigen
toestand op oöderwijsgebied door d«
nieuwe onderwijswet, zei spr., met een
verwijzing naar de enorme kosten, heel
goed den wanhoopskreet om bezuiniging,
ook op. het terrein van onderwijs, te be
grijpen.
Er dient bezuinigd, zegt het onjjwerp-
program, 'maar het voegt er aan toe „teen
en ander met handhaving van dé vrijheid
van het onderwijs." Spr. vindt het geluk
kig dat deze clau&ulte volgt. Z. i. heeft de
bijz. school al een doel van haaV vrijheid
ingeboet. Jammer, dat d© gemeenten niej
werden uitgeschakeld, zooals dr. Kuy-
per .ook lang reeds had vtofergestaan, daf
de Bijz. school ö;o1i niet heeft een eigen
sclh'o|olt(oezicht, "dat aan ziooveel voor
waarden moet voldjoen. Als knellende be
paling voelt spr. den gesteldten eisch,
dat per week minstens 22 uur aan de ge
wone vakken moet wprden hesteed„ waar
door zjoo licht het Bijbelsch onderwijs
in het gedi'ang Itomt. Spr. laakt die han
delingen van den raad van Middelburg),
die geen geldten toestond voor den bouw
van een lokaal eener bijzojnfclere Scfeoiolj
niettegenstaande de \Wej het gebied.
Als spr. tot de bezuiniging komt, dienj)
i. niet de weg ingtesla'gBn, dien het onf
werp' Stopwet beoogt. Hej; doet spreke*
geniotegen, dat uit het vioforlpppig ver
slag blijkt, dat tal van Kaimerledeh be
zwaar hebben tegen déze Wet, omdat ze
de vrijheid aanrandt. Bezuinigd kan wor
den op andere -wijze. Zote kan volgens
de bestaande wet fe gemakkelijk een
school gesplitst in een jlongens- en eea
meisjesschool.. Ook gaat het te gemakke
lijk U. L. O. schooltjes op te richten. Spr.
zou het aantal leerlingen, dat dtaarvoo»
wordt vereisdht, willen verhoogd zien.
Eveneens acht hij het aantal kinderenda'
nopdig is, iomykot löprichtingl vim een nieu
we school te kimnen geraken te gering.
Ook kan Óp' het VerhipIgiopilerwijs heel
wat bezuinigd. Spr. ontmoette inrichtin
gen, waar 6 leerlingen niominaal ston
den ingeschreven, waar 15 uur per week
werd les gegeven en waar bij beztoek
-van het scbojolt'oezicht 1 leerling ean-
wezig was.
Voor de instelling van bet 7de Fer-
jaar voelt spr. wel, maai" de schatten,
die nooidig zullen zijn vioipt" den. "bouw
4 van nieuwe lokalen dpe.n hem schrikken.
Het onderwijs in lichamelijke otefenin-
gen acht spr. vooral vpoh tie kinderen
van het platte land van niet zoo grootte
beteeken is, dat het ctfe enorme kostten
voor aan te leggen terreinen rechtvaar
digt.
Als spr. komt tot het punt financielele
gelijkstelling van het middelbaar, gymna
siaal en hooger onderwij's, sttelt b|ij: in h®t
licht, dial de rijks- en gemeentelijke H.
B. S. vele zijn, dte Chr. daarentegen wei
nig. Hij zou het van groot belang achtten,
dat ook Zeeltend een Chr. H. B. S. had.
"Wel is er een nieuwe Wet op komst, maar
ook daarin knelt de bepaling, dat het
schoolgeld op de Chr. H. B. S. niet min
der mlaig zijn dan op de andere. Het Hoo
ger onderwijs ontvangt volgens spr. nog
te weinig subsidie. Hij wijst in dit ver
band op den treurig|en toestand van hel
gebouw der Vrije Universiteit, waar col
lege gegeven wordt in lokalen, die geens
zins aan rechtmatige eischen voldoen.
Bij de gedachtenwisseling wordt door
djexi heer Weedia gewezen op de ve.éï' gun
stiger oondjtie, waarin d|e rijkskweek
school verkeert, wat het uitreiken van
beurzen betreft, boven de Chr. kweek
school. Zoo kunnen vopr de rijkskweek
school in vier jaar tijd 00 a 80 beurzen
verleend, terwijl de Chr. kweekschool er
gespannen verwondering naai" dat niéuwe
verjhaal
G ui cl) arde vrpeg met zachte stem:
„En moeder... uw huwelijk d|an?...."
„Dat was zoo" antwoordde zijl. „Mijtn
vader lag toen op sterven. Hij. wild6
mijl niet weerzien 6n dat was een groot
verdriet voor meGeorges hiji was
zoo zacht, en misscbjen ook wat vreesach
tig, zooals ik! Georges hoigpte altijd,
dat zijn moeder Üifem vergeven zou en
toestemming tot oïis' h uwelijk zou Jgte vent
Omdat hij' een goed® opvoeding had ge-
had, vomld lijij het iets ontzettends, di®
toestemming niét te hebbenHiji zei
het miji en ik kon het ook wel begrij
pen. Maar hij' zag tenslotte wel in, dat zij'
hem h,aa,r he$e leven lang zou" blijven
verachtten en dat hater toorn tegen 'hem
niet graoier kon worden. Nadat we er
lang over jjesproken hadden, zijh we toen
op een dag naar het stadhjuis en naar de
kerk gegaan, zonder er iemand iets van
te zeggen. In Parijs werd ik toch .al ma
dame Landargues genoemd, ^.us er ver.
andeijde niets; mlaaJ" herinner je je wel,
Guicharde, het was dien morgen, toen
wij- hij' onze thuiskomst die mooie pop
met dat rose jurkje voor je meebrach
ten en er als dessert een taart was
met geslagen room en geconfijte vriich-
ten("
„Ja zeker," zei G.uicharde, ik weet het
no|g heel jgoed Ik was zoo' rilij'
O, daarvoor was die taart en die jmp',...
Als je klein bent, begj?jp je dat «atmir-
fijk niet."
Moeder ging rechtop in haai" leunstoel
zitten en keek door h'et raam oagr de
leelïjke grjjize daken en de grauwe tocht,
die hier en daar een plekje Wauw 'begon
te rertoonen(
„Zoo was het, zie j.ut lie, zoo was hpt"
herhaalde zij nog eens. „Begrijp jullie
nu, kleintjes, waarom ik je zoo héb
opgevoed Twe6 uur 's morgens waren
jullie op een schooltje in d® Ij'u'urt. Ik
bracht er je zelf hpen en kwam je wetek
haten. Jullie leprden er genoeg:, wpht
ik wilde niet, dat jullie werk zo,ud6n
doen, waardoor je uit mijn nabrjheid
mjoest gaanO neen, daarvoor had ik
te veel angst! In al die huizen, waar
jonge meisjes aan 't w«a-k zijh, op al
die bureaux, daar zie je telkens weer,
dat mijn geschiedenis zich herhaalt. Neen,,
neen, dat wilde ik niet. Ik had nog lie
ver, dat jullie niets verdienden. Ik bleef
nog liever in onze armoe, als ik jullie
maal" bij me had, altijd.En dat ik
jullie iheel streng hteb opgevoed, dat ik
pveral bang voor was^ voor vriendinnen,
voor boeken, voor liet toonee]) vóór wan
delen pp straat, en dat jullie je dikwijls
hebt vei-vöpld, och, jé begrijpt nu wel,
dat jie daarom maar niet boos op lm*
moet zijh
(Wordt vervolgd).