FEUILLETON.
8e lao jisl dei Hoepel
SUf OEESEL
B inn enia d d.
Yrpafl 18 Hot. 1921, no.|272.
VAJf »E
GEOItGANISEERDEN EN
ONGEORGANISEERDEN.
Blijkens een vraag van den heer De
Ranter heeft de Minister van Binnenland-
*che Zaken 4 October een schrijven
aan Gedeputeerde Staten in de onder
scheidene provinciën gericht, hierop
neerkomende
„Naar aanleiding van een bij mijn De
pariement ingekomen adres van dë
Vereeniging van onafhankelijke Drukkers-
patroons in Nederland;, waarbij deze
rich beklaagt, dat zonder redelijken
grond een aantal drukkerijen, welke zich
niet onder die collectieve arbeidsover
eenkomst verbonden hebben, door open
bare diensten van leveringen worden
uilgesloten, heb ik de eer Uw© aandacht
te vestigen op het bepaalde in mijn cir-
«ulaire van 9 Juni 1917, dat aan werk
gevers, die niet door de collectieve
«rbeidsjotvereenkomst zijin gebonden,,
druk- en bindwerk kan worden opgedra
gen, mits naar het oordeel van dien. di
recteur-generaal van den arbeid dë ar
beiders bij hen onder geen ongunstiger
voorwaarden werkzaam ziijn dian bij de
leden der collectief contracteerende pa
troonsorganisaties. Genoemde directeur-
generaal is bereid tot het verstrekken
van voorlichting omtrent de voorwaar
den, waaronder arbeiders werkzaam zijn
bij niet onder de collectieve arbeidsover
eenkomst georganiseerde patroons
De heer De Ivan ter heeft hier de vraag
aan vastgeknoopt:
Is de minister van meening, dat de
tot het uiterste doorgevoerde jyustvorm
van de collectief contracteerende pa
troonsorganisaties, welke feitelijk de nor
male concurrentie onmogelijk maakt, den
steun der regeering verdient in dezen
vorm, dat de drukkerijen,, welke zich
niet onder collectieve arbeidsovereen
komst Verhonden hebben, zij het indirect
genoodzaakt moeten worden zich daar
naar te richten?
Wij mogen zeker wel even herinneren
aan wat wij onlangs schreven tegen het
binden van ongeorganiseerden diojor de
afspraken der georganiseerden (wat o.i.
in lijlnrechten strijd zou zijp met den
rechtsregel dat een derde niet gëbondje»
'tam worden door een overeenkomst Van
twee anderen, die geen machtiging! van
hem hebben). 1 f
Toch is, wat d;e regeering in die circu
laire doet, niets anders dan een poging
om de ongeorganiseerden indirect te
dwingen zich naar de afspraken der ge-
prganiseerden te voegen. Het 1 ij k t wel' of
de rejgeering door haar nieuwe aanschrij
ving de mogelijkheid opent om ook pnge-
gjaniseOrden werk te gunnen. Maar de
waarheid is. dat die circulaire van 1917
tot uitwerking heeft gehadi, dat verschil
lende patroons noodgedwongen en tegen
hun zin zich moesten aansluiten.
Immers ons zijn gevallen uit 1917 toe
tend waarin dpor overheidslichamen dë
patroons onder overlegging van een
rapport van den directeur-generaal van
den' arbeid over het aantal le, 2e en 3e
k) a .se arbeiders op hun werkplaats in
vergelijking met de verdeeling, jgeëischt
door 't collectief contract eenvoudig
voor de keu> werden gesteld: arbeiders^
maeeling en Loonen volgen» dat contract
of anders geen werk van overheidswege
ïn*er.
Dit was reeds een ze&r bedenkelijk^
inmenging, een ongewenscht® medewer
king; van de regeering aan de toepassing
van een particulier contract.
Datzelfde gebeurt nu weer.
En al mbge mr. Van Rhijn, de woord
voerder van de patroons-organisatie.» nu
ook beweren, zooals hij onlangs in de N.
R. Crt deed, d»t er geen enkel steek-,
houdend bezwaar fegen de bindendver-
klarinj;' is, omdat er geen sprake is van
binaing aan de prijspolitiek en alleen van
bindendverklailen der arbeidsvoorwaar
den, dat Zat niemand die oogen doen
«luiten voor het feit, dat bij drukwerk
(waarbij dë loonen etc. het grootste deel
der kosten vornfen) de bindendverklaring
der arbeidsvoiorwaardien ook de prijzen
v&na het ongeorganiseerd drukwerk paar
boven móet jagen. Wat trouwens het
uitgesproken dioeï is van Mr. Van
Rhijn c. s., ter will© van het belang van
den patroon en van de organisatientet
negeering van het verhruikersbelang.
Maar nu vragen we: wat wil de regee
ring djan toch?
Ze zendt zelf drukwerk naar Duitsch-
land, omdat het drukwerk van de georga-
niseerde patroons hier te lande h. i. te
duur i» tengevolge van het contract. Ze
weigert een steunregeling voor de uitge
trokken werHooze typografen, omdat
deze dopr het collectieve contract zouden
hebben mleegeholpen tot het ontstaan van
werkloosheid, daar hun vertegenwoordi
ger» ook het prijstarief mee goedkeurden.
En nu komt ze met een circulaire waar
van 't djoel is tot d© ongeorganiseerden të
zeggen zoo al nfet djat ze zich moeten
aansluiten, dan toch dat ze hun perso
neel moeten indeelen en beloonen naar*
dezelfde arbeidsvoorwaarden van het col
lectief contract, en djns ook hóolgere prij
zen moeten berekenen.
Dat klopt niet! Die twee regeerings-
uitingen hebbjen een tegeno;vergesteld
'bedoeling. Als dat contract tot te dure
prijzen leidt, mjojet ze niet de ongeorga
niseerden willen dwingen de bepalingen
van dat contract te volgen.
Behalve nog dat het zooals we reeds
schreven een miskenning van de grondbe
ginselen van ons' burgerlijk recht is, om
een onderlinge afspraak tusschen twee
partijen, wettelijk op te leggen aan een
derde partij, dite er zich met opzet bui
ten hield.
door Douglas Valentine
Geautoriseerde vertaling van W. E. P.
(Nadruk verboden).
47).
Hij nam de s Lukken op en keek er
een ©ogenblik naar. Toen nam hij' een
map van het bureau, die voor hem - lag,
opende die en haalde er d© tweed»
helft van den brief van den keizer uit,
hel fragmentdat ik goed en wel in de
tasch in het stqjtion van Roftterdjam waan-,
de. Hij legde de stukken naast elkaar.
Ze pasten precies, toen sloot hij de map
bergde haar in een brandkast aan de an
dere zijde van de kamer en draak}© di©
op slot. Toen kwam hij met uitgies| rekte
handen op ons toe, ajaf mij: de luchter
hand, Francis den linker en Zei:
Jullie hebt pracht ia werk geleverd,
brave kerels zijn jullie, brave kerelsr
„Maar die andere heflt," begon ik.
„;Uw vriend Ashcroft is zoo d|om
nog niet als hij er uitziet," grinnikte
de chef. „Hij heeft ©en verstandige
streek gedaan met uw beide bri©ven
aan mij te brengen.. Ik zorgde voor de
rest. Toen dus liet telegram van uw
broer kwam uit Rotterdam, haalde ik
de tweede helft van dien brief uit zijn
bewaarplaatsik vond, djat ik klaar
moest wezen als u kwami, riet u!"
.„Maar hoe wist u, dat wij de rest
van dien brief hadden?" vroeg ik.
De chef grinnikte weer.
VEfiEENIGING VAN GEMEENTEN IN
Z. VLAANDEREN.
•We lezen in „Zelandia
In verband met; het onderzoek dat
Ged. Staten thans hebben ingesteld naar
de wenschelijkheid en mogelijkheid van
vereeniging van gemeenten, kunnen wij
tmieldedeelen, dat bij 'Ged. Staten een voor
stel in onderzoek is om dp 109 gemeen
ten, welke thans in ;onze provincie be
staan zoodanig te vereenigen, dat er
slechts 25 gemeenten ©verblij'ven.
ÏWat Zeenwsch-Vlaanderen betreft
wordt voorgesteld met Hulst te ver
eenigen Clinge, Graauw en St. Jansteen.
Met Kloosterzande worden vereenigd
Boschkapelle, Hengstdijk, Lamswaarde,
Ossenisse, Stoppeldijk en -Walsoorden.
De dwaze benaming Hnntenisse zal ver-
moiedelijk wel verdwijnen.
Met Axel wordt Zaamslag vereenigd.
Met Sas van Gent worden vereenigd
Koewacht, Overslag, Westdorpe ën Zuid-
dorpe.
Met Neuzen worden Hoek en Philip
pine veFeenïgd.
Met IJzendijke woorden vereenigd Bier
vliet, Hoofdplaat en Waterlandkerkje.
Met Breskens worden vereenigd Groe-
de, Nieuwvliet en Schoondijke.
Met Oostburg worden vereenigd Cad-
zand, Retranchement en Zuidzande.
Met Aardenburg worden vereenigd
Eede, Sluis en St. Kruis.
Het blad. voegt er aan toe:
Zooals uit dit voorstel blijkt, ifs ge
tracht met de Godsdienstige en maat
schappelijke belangen der ingezetenen!
zooveel mogelijk rekening te houden.
De Katholieke gemeenten zijn tot één
enkele gemeente vereenigd, eveneens ge
schiedt dit met de gemeenten, waarvan
de overgroote meerderheid der bevolking
tot het protestantisme behóórt.
Ook 'wordt in djt voórstel zooveel mo
gelijk rekening gehouden xnët de maat
schappelijke belangen der bevolking, zoa
worden b.v. de landbouwende .gemeenten
zooveel als maai' ietwat kan bij! elkan
der gebracht.
Indien wij: goed ingelicht zijn, moet
dei tegenwoordige* Commissaris dier Ko
ningin van de regeering d© opdracht heb
ben de samensmelting djer gemeenten in
de hand te werken en te bespoedigen!.
Het is niet onmogelijk, dat bij1 hefc
nader uitwerken van bovengenoemd plan
de grenzen npg wel hier en daar een wij
ziging zullen ondergaan om uitspringende
hoeken te brengen in: die gemeent©»
waarin ze op natuurlijke gronden! meer
thuis behooren.
Wij begrijpen, aldus' besluit Zelandia,
dat de voorstellen tot opheffing en ver
eenigen van gemeenten wel verz©t zal
uitlokken, maar dit verzet zal wel in
hoofdzaak komen van dë zijde van wet
houders en raadsleden, diehet parti
culier belang zullen stellen hoven het
algemeen belang, dat sterk wordt bevoor
deeld door het hebben van gnojote en
krachtige gemeenten.
DE NEDERLANDSCH-BELGISCHE
KWESTIE
De redacteur te Brussel dër Msbj.
schrijft omtrent het vermelde bericht van
de ,Dernière Heure" over een hervattinjgi
der onderhandelingen
Dit bericht is voor htet grootste gjed©©lej
onjuist. Mogelijk en zelfs waarschijnlijk
is, dat het nieuwe Belgische kabinet de
hangende kwesties onmiddellijk zal on
derzoeken. Plet verlangen om de kwesties
op te lossen, neemt steeds toe, doch, z©»
verzekert men ons van de meest be voeg.
de zijde, tot nog! toe is men geen
stap verder gekomen. Het is d|an
ook onjuist, dat een nieuw statuut voor
de Wielingen reeds zou zijn ontworpen,
dat foan heide regfeeringen voldoening zou
geven. Sinds de bijë©nkomst van de heide
ministers van buitenljapdsehe zaken in
Zwitserland welke -gfeen enkel direct
resultaat opleverde waren de kwesties
niet meer het onderwerp van onderhian-
delingen of besprekingen tussch©n beide
regeeringen. Trouwens bij de naderend©
verkiezingen in België was het thans daar
voor niet de geschikte tijd.
Minister Jaspar heeft op e©n Katho
lieke kies vergadering t© Brussel, waarin
hij o.a. de buitenlja»dsclie betrekkingen
hesprak, he t volgende verklaard
„Morgen ook zal België in een ge©st
van goede verstancUioudinjgj. een formule
van o veneejnstemtainjg met Holland zoe.
ken.".
Deze laatste zin zegt de correspondent,
bevëstigf volkomen ons bericht, waarin
wij medjedeejdjen, dat het onjuist is' dj
er inzake de Wielingen de tekst van een
nieuw statuut is ontworpen, die aan beid©
naties voldoening; zou geven. Er is, zoo-
als ook weer blijkt uit de woorden van
minister Jaspar-, niets in dien geest tojt
stand gekomen
„Mijn jongens telegrafëeren niet, dat
een auto hen moet opwachten aan lief
station, wanneer züji niet geslaagd zijn,"
antwoordde hij. ^Vertel imlijf nu eens alles
ervan
En zoo vertelde ik hem mijn heel©
geschiedenis van het begin af.
Toen ik alles verteld liad, zei hij1:
„Je schijnt van nature groot talent
te hebben voor ons 'spel, Okewood^
Het lijkt me jaarimer, dat je dat zoudt
verspillen door bij je regiment te blijven...
Haas Lig viel ik hem in dje rede.
„Ik heb nog een paai- weken zieken
verlof, en ik verlangd© ernaar om daar
na naai' het front terug te g]aan. om
rust te hebben. Dit soort van ttezig-
heid vergt te veel van mijin zenuwen.!"
„da. ja," antwoordde de chef,
„tdat zullen we later nog wel eens
zien. Intusschen zullen wij niet verge
ten wat u gedaan heeft en ik zal er
voor zorgen dat het verder niet vergo
ten wordt."
En daarmee verlieten wij h©m. Eerst
toen ik buiten wajherinnerde ik mij,
dal hij. mij niet hjad verteld van diat-
gene, waarnaar ik zoo brandend nieuws
gierig was, namelijk over den oorsprong
en het verdwijnen van den brief van
den keizer.
Het was mijn oude vriend Boodkraag,
dien ik ontmoette op een Van onze
vele bezoeken aan geheimzinnige, ma^r
blijkbaar belangrijke ambtenaren, die ten
slotte veel duistere punten van mij»
avontuur voor nHj "ophelfdjande. Tloen tijij
mij zag, barstte hij in lachen lÖt.
„Op mij li woord" grinnikte h.1*, „jij
schijnt ook op een enkelen kleinen wenk
te kunnen handelen, lfe f'
Toen vertelde hij .mij - de geschiedenis
van den brief va» den keizer}
Ik hoef je niets te zeggen van den
inhoud van dien verwonderlijken brief,"
begon hij, „want jij kent dien waarschijn
lijk heter dan ik. De datum alleen is
al genoeg31 Juli 1914die verklaart
veel. De laatste Juli was de dog waar
op de vrede van Europa letterlijk op
de weegschaal stond. Je kent htet gril
lige, eigenzinnige karakter van den keizer,
zijn zucht naar eer en militairen roem,
zijn sombere vrees' voor het onbekend©
In die noodlottige laatste week 'van Juli
werd hij tusschén twee tegenovergesfeidó
machten heen en weer geslingerd. Aan djp
eene zijde stond d© heele Pruisisch)©
militaire partij, geleid door den kroon
prins en de onmiddellijke omgeving van
den keizer; aan de ander© zijde de
groote voorspoed, die jaren van vred©
in zijn rijk had gebracht. Hij had te
kiezen tusschen zij eigCn zucht naar
grootheid, die dorstte naai' krijgsroem,
aan den eenen kant, en aan den ande
ren kant, die plaats in de geschiedenis1 (alls
Vorst des Vredes, waarnaar hij in zijn
betere oogenblikken zoo dikwijls heeft
gjehimkerdt.
De keizer is e©n man van stemmin
gen. Hij schreef dezen brief in een
oogen bi ik van besluiteloosheid en moede
loosheid, toen het visioen van den vrede
hem schooner toescheen dan het oor-
logisspook. God weet welke hevige impul-
sie hem er toe bracht dit buitengewone
beroep te d oen op zijln Enigjelscliën vriend
een beroep, dat wanneer het openbaar
STUKKEN GEMEENTERAAD van
MIDDELBURG.
De Anneutatie-
kwestie.
In druk zijn verschenen de rapporten
der Comlnissiën van Fabricage en Fi
nanciën over grenswijziging Middelburg—
Koudekerke.
Rapport der Comjmis-
sie van Fabric age.
De Commissie deelt mede dat zijj rich
met het voorstel vereenigt.
iWat echter de door B. en W. voorge
stelde verdere wijziging betreft, zou de
Commissie het volgende willen opmerken':
Daar de laatste 40 jaar in Middelburg
vele gedeelten bebouwd zijn gewordpn,
als Stationsstraat, Loskade en Singelk,
en er in de kom' van die gemeente ge©n
bouwgrond van belang meer aanwezig
is» is de mogelijkheid niet buitengesloten,
dat de bebouwing van het thans door
het wetsontwerp voorgestelde annexatie-
gebied binnen 40 a 50 jaar voltooid zal
zijn, zoodat djm weer de grens van een
naburige gemeente zich zou uitstrekken,
tot de kom van dë gemëente Middelburg.
Het ware daarom volgens inzicht dier
Commissie wenschelijk, hu B. en !W. een
verdere gebiedsvergrooting zal vragen,
art I aldus te wijzigen, dat na de woor
den: „,loopt de grens nagenjoeg' Zuid
waarts langs de Westzijlde van den Stom-
mesweg tot aan den Breedeweg" wordt
gefezen: „steekt dien over, volgt da» de
Westzijde van den Kruisweg tot aan den
straatweg van Koudekerke naar Middel
burg, loopt daarna in Zuidwestelijke rich
ting evenwijdig aan de Noordelijke zijde
van dien straatweg, steekt dien weg' over
bij den Abeelschen zandweg, volgt Laatst
genoemden weg tot aan de grens van de
gemeente Oost- en iWest-Souburg, volgt
verder deze grens tot aan den Nieuwen
Vlissingschen weg enz."
'"Rapport van de C omr
missie van Financiën,
Ook deze commissie deelt mede dat zij
zich met het voorstel vereenigt.
Toevoeging van het bedoelde gedeelte
der gemeente Koudekerke aan de ge
meente Middelburg acht zij een noodzar
kelijkheid, zoowel omdat het Voor de
hand ligt, dat uitbreiding onzer gemeen
te aan die zijde onbelemmerd moet kun
nen plaats hebben en vooral in de rich
ting naar Vlissingen moet kunnen worden
gezocht,alsmede omdat de gemeente Mid
delburg het in hare macht behoort te
hebben, dat de Singels aan de zijde van
Koujdekerke niet door een ion&estheti-
sche en te veel het uitzicht belemmeren
de bebouwing! worden ontsierd. Dat
pp dit laatste vroeger te wei-
nig is gelet, is jammer, maar tevens reden
te meer, om er in het vervolg acht op
te slaan, en dat tot slichjjng va» een
groot aantal arbeiderswoningen in een
ander gedeelte onzer gemeente t. z. t.
werd besloten, behoort te wiorden bte-
zien in het licht, dat niet daar de voor
dien bouw aangewezen plaats wgs, doch
op Koudekerksch gebied daartoe niet kbn
worden overgegaan. De geografische lig
ging van het bedoelde deel der gemeente
Koujdekerke ten opzichte van Middel
burg is zoodanig, dat het vroeg of laat
bij onze gemeente moet komen, dloch
hoe langer hiermede wordt gewacht, "ho©
meer die grenswijziging aan oplze ge
meente zal kunnen kosten.
Uiteraard zal de financieel© rijide Van
het Voorstel goed ónder de oógen moeten
worden gezien. Indjea een grenswijziging
als bedoeld, reeds veel vroeger had kun
nen plaats hebben, zou de aan Kouder
kerke te betalen vergoeding zeker min
der hebben kunnen bedragen da» thans,
doch te laat is het nog niet, daar Ook
nu nog verwacht mflg worden, dat de
geldelijke vpordeelfen, teelke uit
de grenswijziging zullen voortspruiten, dB
iinancieele »pofferingfen, welkB
gemaakt zou worden, hem sculdhig zou
bewijzen aan het diepste verraad jegens'
zijn bondgenoot, maar hrji achfeef den
brief en verzond dien onmiddellijk napr
Londen. Hij (gfai (hfem niet eens aan d©n ge
wonen koerier mee, maar Tiet hem
brengjen door een man, dien hij zelf
uitkoos, en cyje speciale instructies had
om den brief persoonlijk aa» prins Lich-
nowski, den Duitsehe» gezant, te over
handigen.
Lichnowski moest hpt bericht weer per
soonlijk aan denjgene, voor wien het t©n
slotte bestemd was, overbrengend
Even nadat de brief weg1'was, scheen
de keizer tot het besef te zijn gekomen
van wat hij gedaan hjad, en berouw te
hebben gekregen over zijn daad. Pogin
gen o m den bode tej»n te houden voor-
onze gemeente rich er vojon zal móete»
getroosten, eullen overtreffen, en
zelfs niet anbel|a,ngjrij|k.
Teneinde de financieel© gevolgen go©d
te kunnen beoordeelen, zoudjen de uit
gaven en de inkomsten van ©lb Jaaj»
tegenover elkander moeten gesteld kun
nen worden, althans over, de eerst© 10
jaren ,doch uiteraard is zulks niet mo
gelijk, daar b.v. niet voorzien ka» won
den, hoe in al dje jaren de belastinghef
fing zijn izal en welke opbrengst daarvan
verwacht zal mogen worden. De üamr
missxe vermoedt, dat in dergelijk» on
mogelijkheden dë reden móet worden ge
zocht van de soberheid van hel Cinan-
ciëele overzicht van "B. en Wt In hefc
algemeen vindt dje C. va» Fin het jammer
dat in deze materie van B. en 5W. niet
wat meer kracht is uitgegaan, en in het
bijzonder betreurt rij', dat tengevolge ven
het gebrek a«n gegevens ten opzicht©
van de finaPcieele gjevplgen rich in
onze gemeente mëenipjgen hebbe» ge
vormd, welke, hoewel onjuist, hun in
vloed op die stemhnng ten opzichie Ree
grenswijziging niet hebben gemist.
Hoewel de Comm. van Fin. zich niet
geroepen acht, om, wat de voorlichting
omtrent h©t aanhangige vraagstuk be
treft, de taak van B. en W. gedje£UjeÖjk>
over te nemen, heeft zij toch, ua over-
waging, gemeend haar eigen taak zooda
nig te moeten opvatte», dat, met gp.
bruikmaking van do door B. en Wi. ver.
schafte cijfers, deze zoodanig te^nover
elkaar worden gesteld, dat hierdoor m«er
inzicht in de financieele gjevolgë» zal kun
nen worden verkregen. De Commissie
komt 'daarbij tot de volgende becijfering
Lasten in de eerste 10 iai©n (1 Jan.
'23-31 Dec. '32).
•Verjpieeigkosten voor armlastige krank
zinnigen A f 1350 per jaiajr f 13500.—.
Vergoeding voor mindere jaarwedden
van Burgemeester, Secretaris, Ontvanger
en Ambtenaar van den Burgerlijken Stand
k t 1750 per jaar f 17500.-.
Uitke©rmg volgens art. 7, le Md van
het ontwerp f 76692,50.
Uitkeering t. z. v. geldlecninge©
Aflossingen worden berekend op Vs
van f12650— is f4743.75.
Rente wordt berekend op van
f 9158,75 is 13434.53.
VergiO|eding voor vier waars chuwi ng» -
borden f 152.—.
3e Wethouder a f 2000 per jaar
f 20000.—.
Presenlifegeld twee raadsleden af 120
per jaar f 1200.—.
Overneming veldwachter afl617.50p.
jaar f16175.—.
Overneming ambtenaar ter secretarie k
f 1700.— per jaar f 17000.
Stel voor meerdere kosten van Armen
zorg, Reiniging, Straatverlichting en
Brandweer per jaar f 5000,— f 50000,—..
Diverse en onvoorzie» f 9602,22,
Totaal f 230000.— of per jaar
f 23000—,
De tegenover d©z© lasten staande ia-
komsten kunnen onmogelijk met
juistheid worden beigroot; immers' zq rijn
in hoofdzaak belastingheffingen en d»s
voor wijziging vatbaar, wat ook geldt vopr
de uitkeering van het Rijk aan d© gemeen,
te. Zooals dBze uitkeering en de diversie
heffingen thjans zij», zullen zij te zanten,
volgens ap dooi' R. en Wi. verstrekte ge
gevens, bedragen f 36449 58, de opcenten
pp de vermojgje»sbelaatLn|| hieronder niet
begrepen.
Gevoegelijk zullen dus tegenover een
som van f 23000 lasten kunnen jgesteSd
worden f 37000 inkomsten, waarbij' nog
in aanmerking gjenomen móet worden,
dat van de lasten een groot ged©elfe
na 10 jaren als vervallen kan worden
beschouwd. D© C. v. Fin. kon dus niet
inzien, dat de grenswijziging voor onze
(gemeente ©en financieel nadeBl! zo» op
leveren; integendeel verwacht zij, dat db
inkomsten de uitgave» dermate zullen
het ding niet te zie». Eta de koerier ging
ook niet weer terug; uit Londen. Met de»
keizerlijk©» brief nog in zijn bezit ging
hij naar !t schijnt, naar een huis' in Dal
sten, en daar wórd hij gearresteerd, de»
dag na onze oorlogsverklaring aan
Duitschland.
Deze koerier rdtsd© onder den najam
van Schulte. Wij Wisten toentertijd
niet, dat hij in dienst van den keizer)
reisdet maar wij kenden hem wei als
een van de meest stoutmoedige en ge
lukkige spionnen die Duitschland ooit ge
bruikt bad in ons land. Een van ons pik
te hem bij toeval op bij zijn aankomst in
Londen, en volgde hem heimelijk naer
Dalston, waar hij dadelijk beslag op hem
legde, toen de oorlog uitbrak.
Schulte werd geïnterneerd. Je hebt gle-
dat hij scheep ging, schijnen mislukt te j hoord, hpe ©en van zij» brieven, di© te-
zijn. In ieder geval weten wij dat den j gengeliouden w©rd door de» kampcensor,
heelen 31en Juli en den eersten Augus-jons op het spoor braclg van den «nden
tus dóór, Lichnowski in Londen ntet j schepten brief, en je weet, welke stap-
telegramtoen bestormd werd om den bo- pen wij deden om het document in ons
de met den brief naar Berlijn terug' te
zenden, zoodra hij pp hel gezantschap
kwamj.
Maar de koerier kwam nooit te Carl
ton House Terrace. Iemand van de oor
logspartij aan het BerlijnsChe hof, kreeg
de Lucht vjan den fatalen brief en zond
een mededleeiing aan den epn of ander
van het Duitsehe gezantschap in Londen
de Pruisische jingo's waren d»ar
goed vertegenwoordigd door Kühlman»
en anderen van diens slag om den
brief t© onderscheppen.
De brief werd onderschept. Ho© het
bezit te krijgen. Maar wij weiden op ©en
dwaalspoor gebracht.... niet door Schulte^
maai' door het verraad van een man,
dien liij in vertrouwen nam, den tolk
van het interneeringskomp.
Aan dezen man vertrouwde Schulte dón
beroemden brief to©, en zei hem, dat bjj
die langs een onderpardischen weg naar
een zeker adres in Kleef moest bren.
gen; hij beloofde hem in ruil' daarvoor
25 pCt van den prijs, dien voor den brief
betaald zou worden. De tolk nam den
brief aan, maar deed niet, zooais hem ge
vraagd was. Integendeel, hij schreef aan
gebeurde en door wien hebben we nooit den tusschenperstoon, met wie Schulte
kunnen uitvinden, maar Lich»OjWski kreeg jjpooreespondeerd had (waarschijnlijk
