Vpijdag 23 September 1921.
104" Jaargang
Binnenland.
(„Vad.")
LANDBOUW.
Het mooie rree» in JuH «a Aam» lm»
$o. 224.
KAMEROVERZICHT.
Tweede Ka|me r.
Zitting1 van Donderdag.
r+
Relh|alve eenige formeeie kwjesties, Wetejt't
de Kjanièr gisteren bet werk van de vóór-
zitting dezer maand bezegeld door eeni-
ge eindstemhhngfen.
De wijziging der Kieswet werd aange
nomen met 76 tegen 9 stemmen.
Toen de verhooging der Rijksluitkeerinr
gen aan de gemeenten.
Het amendement-v. d. Tempel om (hel
totaal der Rijksnitkeeringpn te veriioo-
gen van 10 millioen tot 30 millioen werd
verworpen met 64 tejgfen 21 stemmen.
Het veelbesproken art. 7 tot schrap
ping van art. 9bis der wet van 1897
werd aangfenomen met 68 tegen 17 st.
En ihet wetsontwerp werd aangenomen
met 49 legen 35 stemmen.
Onder die aanzienlijke minderheid be
vonden zich 16 katholieken, 11 anti-rev.
4 Vrij'heidsbonders, 2 chr. historischen,.
en de lieeren Teenstra en Braat.
Niet minder dan 29 leden van de rech
terzijde hebben dus- bij het eerste bel|an|g|-
rij'ke voorstel van den nieuwen Minister;
van Financiën hem reeds1 in den stepk ge
laten.
Fruytier en Stiejger, teneinde daardoor
het pad te effenen voior de candidatuur
van den heer Vienings, die, blijkens djen
uitslag der verkiezingen van 1918 de
minst gewilde candidaat is."
TWEEDE-KAMERLID VAN
"BRAAMBEEK.
In de plaats1 van den heer L. M. Her
mans (s. d.), die bedankt beeft, zal a
lid van de Tweede Kamer worden aange
wezen üe heer H. J. 'van Braamheek.
DE SOC. WETHOUDERS TE
ROTTERDAM.
De gisteravond gehouden, zeer druk
bezochte huishoudelijke vergadering van
die federatie Rotterdam der S. D. A.
P. heeft met 2'na algemeene stemmen
een mötie aangenfolmten, waarvan de
strekking is, dat de heer De Zeeuw en
Heijlkoop hun wet/io udersf uncties zullen
neerleggen.
De heer Die Zefeuw zeide, dat dit; besluit
hem speet vjofor de machtspositie der S.
D. A. P. De heer Heijkioop: Igjaf te kennen
dat indien men besloten had, hen te
handhaven, hij tnchj vlolor het wet
houder schiap bedankt zou hebben.
igenheid bestaan om in voldoende malie
aan electrisch licht te voorzien. Naar
men ons meldlde, hebben grondboringen
naar geschikt water geen voldoend resul
taat gegeven.
Toen een nominatie van candidatep
voor een vacature in den Ho ogen Raad,
nadat de heer O ,u d tevergeefs een po
ging had gedaan om te besluiten het aan-jïTif Qiafl an
tal raadsleden te beperken. Dat ging maar 1 1 cu s uvlul ,r'
niet zoo in eens'.
Als eerste candidaat werd gekozen prof.
mr. B. M. Taverne te Amsterdam; als
tweede, na eenige stemmingen, mr. dr.
J. van Gelein Vitrinjgja, raadsheer van het
Hof in den Haag; en als' derde jhr. mr. E.
A. van Meeuwen, rechter in Den Bosch!
Ten slotte de regeling1 der werkzaam
heden.
Den 4en October begint het al'deelings-
onderzoek vail s taatsbegrooting, dienst
plicht-wet, en eenigte andere wetten.
Den 12den October wordt de openbare
zitting hervat, en dan komt behalve eeni-
ge kleinere wetsontwerpen ook de wijL
ziging der Arbeidswet (bakkers) aan de
beurt, ter afhandelinjg! vóór de Kamer aau
de Grondwetsherzieninjg! en aan de be
grooting begint.
Op aandrang1 van den heer Dresselhuysl
wordt ook het ontwerp betreffende den
rechtstoestand van de ambtenaren op de
agenda geplaatst.
Maar de voorzitter vreesde dat dit wel
niet voor de Grondwetsherziening! kan
worden behandeld.
IN ZEEUWSCHE POLITIEKE
KRINGEN.
Er is roering in de Zeeuwsche kathior
lieke kringen over de candi daten bij de
a.s. Kamlervierkiezingen.
In de Zeeuwsche Koerier (Sas van
Gent) van 21 dezer lazen we:
„Voior 't geval de heer P. F. Fruijtier
in 1922 geen hernieuwing van zijh mari-
daat als Kamerlid (mloicht wenschen, wordt
in katholieke Zeeuwsche kringen aan de
volgende persionen voior het Kamerlid
maatschap- in den kieskring Middelburg
gedacht: Mr. Walter Baars, lid van den
gemeenteraad te Rotterdam; Ch. L. van
der Bilt, lid van de Tweede. Kamer te
Den Helder; kapitein Alting von Geusau
militair medewerker van „De Tijd", en
J. W. Vienings, lid der Provinciale Staten
van Zeeland, te Goes."
Een naderen kijk op deze meedpelinlg
geeft een artikel in „Zeelandia" (Hulst)
van gisteravond waarin mten onder het
opschrift „Niet ridderlijk" |0.a. het vol
gende leest:
„Ter behandeling op de verg!aderinjg|
van den Prov. Bond van Kath. Kieö-
vereenigingen is ingediend djo|or de
Kiesvereenighxg „Middelburigf een mlor
üe strekkende am a eien „waardigen"
vertegenwoordiger Van den Kath. Mid
denstand op de candMatenlijist te plaat-
plaatsen en b oim het lidmaatschap der
Tweede Kamer onvereenigbaar te ver
klaren met het lidmaatschap van het col
lege van Ged. Staten.
Bij deze motie sluit zich aan
Kath. kiesvereeniging te Vlissiingten dolor
voor te stellen dat ook wethouders geen
lid mogen zijh van de Tweede Kamfer.
Wie zijn oogen den kost gleeft, ziijhe
opren te luisteren legt zal begrijpen,
dat deze uitslutiingen hebben een ge
heel persoonlijk karakter.
Hit wordt zeer duidelijk döór dfe
motie Vlissingen, welke wel de wet
houders, maar niet de burgemeesters wil
uitsluiten.
Als er iemand is, die het minst van
allen zich uit zijh gemeente kan ver
wijderen ter bijwoning van dfe vergadte-
ringten deer Kamfer dan is htet veel meer
de burgemeester dan een wethouder.
Neen, mten gebruikt eten miasker om
daar achter te verbergen,, dat mten van
de chnldidatenl^st wil waren de heeHSn
Uit Middelburg.
In den laafisten tijd zijn er herhaal
delijk werklieden van de Vitrite Works
ontslagen, zjöodat er in eenige weken
reeds meer dan 100 werklieden werkloos
zijn geworden, i
Naar men ons mteedefelt is de directie
'tengevolge van de langdurige algemeene
malaise, genoodzaakt meer evenwicht tfc
brengen tusschen haar afzet en de pro
ductie, en m|oest 'zij dientengevolge een
gedeelte, van haar 'personeel den dienst
Opzeggen.
Oi
Uit Z ju d-B e v e i a n d
Benoemd tot lid van het scheids
gerecht vb|or de g|emeente-werklieden te
Goves de heer dr. L. Smit aldaar, die
die tevens als plaatsvervangend lid vojor
dat van de ambtenaren werd aangewe
zen.
In de Wioehsdpigi gehouden raads-
veng|adering van Ka tl en dij ke is met
algemeene stemmen benoemd tot onder-
Wijzer ia. [dj. p-, 1. fsfchool' te WühfelmSnaidtorp)
de heer J. A. de Klerck, van Zuidzanide.
De gemeen tejbegnpoting voor 1922 werd
vastgesteld.
Opjgtemiaak't werd een verordening tot
heffing1 vian schoolgeld voor de lagere
scholen en voor het ve'rvolgobdHrwijs
pLsinede een heffingsbeslhit tot 100 op
centen op de vermogensbelasting en 100
pp de rijksinkomstenbelasting:, benevens:
een verordening tot heffing van een plaaft-
selijkte belas ting.
De reclames hpofdelijken omslag! '21
Werden be|li|audeld.
Tot onderwij1zer(es) bij 'het vervolgtan-
derwijis' werden alsnog' benoemd de he©r
J. A. de Klerck en de dames ,A. van den
En-de en J. J. E verste.
o—x
Uit Notjord-Be velanjd.
In de Woensd|a|gjmiddag gphoudjen
vergadering van den gemeenteraad van
C pi 1 ij' n s p 1 a a t waren alle leden aan
wezig. Aan den heer J. van Saane werd
wegens1 vertrek naar Hilleigtersberg
inlaanden ontheffing van den H. O. ver
leend. De gemeentebegrootingl 1921 werd
gewijzigd^
Van den heer C. Hollestelle was een
verzoek ingekomen om den toeslag op het
lei dingwater te verlip ogen van 2 op 3
cent per emtater, daar hij heeft moeien
bijpassen. Alvorens hier op in te gaan, aal'
het nader onderzoebt worden.
In verband met de op handen zijnde
keuringiswet, werd besloten samen te iwteir-
ken met Kiats, wat betreft een keurings-
veearts, jn de wet genoemd hoofd van
dienst. Als zoodanig werd benoemd dje
heer S. J. Iioogstra op een salaris, dat
vastgelegd zal' worden in de verordening,
door B. en W. te ontwerpen.
Vervolgens kwam ter tafel het wetsont
werp.: „Vereeniging van Gemeenten. Al
le loden verklaarden zidh' er tegfen en
besloten werd een -uitvoerig met redjee
nen omkleed adres' te zenden aap Gfed.
Staten.
In de commis'sie tot nazien van de
reclames H. O. werden benoemd de hee-
ren W. Flipse, A. Verburg en H. M. Ha-
ringlmain. Tpt hiulptoadhinist bij het 'elec-
tristeh bedrijf werd benoemd de heer B.
Kprsiuise, van 1 October toj 1 April op
een is|aïaris vati f 100 pier maand.
Verder werd nojgj besloten met ingang
van 22 Septetabter ook morgfens eleo
trisdhe stroom! te verschaffen.
Uit Zeettwsch Vlaanderen kW. D.
Met ingang van 1 Oct. a.s'. is tot tij1-
delijk ambtenaar ter secretarie van
B r p s' k e n s beooetad de beer J. Eek-
hout, volontair ter secretarie van Aar-
denburgi.
Bij die vliegdeniionstratie te IJ z e n-
d ij k e weigerde Dinsdag 'n machine bij
een passagiers vlucht. Hij ging) naar we in
de N, Z. Crf. lezen en mieter of tien bo
ven den grond, doch eensklaps sloeg- <?e
motor niet meer als gewoonlijk. De avia-
teur deed no|g| een poging! om' op het ter
rein te landen doch tevergeefs. Hij moest
dalen pp een stuk jgtepl'oegid land. Dfe
wielen zakten er totfaal in, zo.odlat de vleu-
gtels door het draaien der mlachine dten
grond ralakten waardoor zij over den klo-p
kop sloeg. Dadelijk schoten eenigfe perso
nen tp-e en allen vrefesden het érgs té,
djocb de inzittenden rolden uit de ma-
macbine op dien grond en hadden door
den schok eenige schrammen opgfeloopen
ook de avi,ateur, mJaar anders niets, zoo
dat dit ongeluk betrekkelijk góed is af-
Igeloopen. Alleen die machine is leelijk ge
havend.
GEMEENTERAAD VAN GOES.
Donderdagmiddag vergaderde de ge
meenteraad. Afwezig was de heer Oois-
terbiaan met kennisgeving van verblijf
buitenslands.
Installatie A. L.
van Mujlle.
Het nieuw-benoemde raadslid, de heer
A. L. van Mille werd geïnstalleerd en
legde in handen van dien vpiorzitter de
vereischte eeden af.
Ingejkoim'en
stukken.
De ingekomen stukken werden vioor
kennisgeving aangenomen.
De rekening van het gasthuisbestuur
(over 1920 en het verzoek van het hoofd
bestuur van den algemleenen Bond van
'Pioiitiep|er-sjo|neel in Nedierl|and, dht de
'raad zich uitsprekte dat betere verzbrging
van het p|olitie-pers|oneel en afzonderlijke
beiolojijdpeling van de -waarde van den
piolitiearbeid. in het algemeen belang
dringend gebloden is, zulks naar aanlei
ding van het verslag der Staatsqoni'mis'sie
werden in handen van B. en W'. ge
steld ter fine van prae-a|dvies, het laat
ste op verzpek van den heer De Die.
'Het Verzoek van die wed. M. Bijk
e. a. om maatregelen te treffen tegen
den stank- en roetverspreiding uit
de schoorsteen van de bakkerij van dten
heer P. Rojose in de 's-IIeer Hendrik-s-
kini'dle-renstraat werd ter afdoening in
handen van B. en !W. gesteld.
Eervjpil pints lag.
Aan den heer C. die Vrieze werd op: zijh
verzoek eervöl ontslag verleend als on
derwijzer aan de openbare x schlool viopr
iM. U. L. O. wegens zijh benoeming tot
leferaar aan de R. II. B. S. te Coe-
vorden.
Vakolnde r w'ïjz e r e s s e|n.
Aan de vakphd'er-wlijzere&'sen aan die
Openbare lagere 'sch|0|len, welke boven
de formatie zijn, werd eervlol ontslag
verleend. De raad was van pjordeel dat
deze onderwijzeressen -dpor een -grati
ficatie mloeten worden 'tegetaoetgekior
men.
De heer Flink protesteerde tegen de
meening welke bij' spimbiige dei* gemeen
tenaren heeft ppist gevat, als zjo|u de Raad
het geld wegsmijten.
Het voorstel van B. en .W. wterjd z. h. s
aangenomten.
Gemeenterekiening
19 2 0.
De gemeenterekening 1920 en de re
kening 1920 van het grondbedrijf werden
vop-rloopig vastgesteld overeenkomstig de
voorstellen van B. en W.
De voilbirfcs. lichtte toe dat van het
'batig saldo- van f 34.920.31 reeds verschil"-
lende somlmen zijn besteed, m.a. bedragfeij
van f 15000 en f'8000. Het oversclijoit
van het batig saldkj bedraagt 93 gulden
en centen.
Rpind'vr aag.
'Bij de rondvraag vrpeg die heer Goed-
bloejd |om accountantstoezicht op- de
woningbouw vereenigingen
De vöifoirz. antwoordde dat dit reeds
van het begin af heeft plaats gevonden.
Ook is er toezicht op de toewijzing der
woningen. N
De heer Co-n^tandse vroeg of het
waar is dat cokes van de gemeentegasfa
briek zijh verkocht naar een andere ge
meente en wat de prijs is geweest.
De heer S ti ej.g e rvoorzitter der gas-
comlmissie, antwoordde dat dit inderdaad
juist is. Er was »een te grppte voorraad
cokes en daarom moest deze verkocht
worden. De prijs bedrpieg f 1.30.
De heer C o- n s; t a n d s e betreurde het
dat daar niet die nopidige publiciteit aan
;is gegeven, daar hier vp|or oohos f 1.75
wordt betaald.
De heer Stieger zeide dgt dfeze ver
koop niet -over de gascommissie maar
o-ver den voorzitter is gegaan, da-ar de
voi-orraad cokes sptoedig mjoest worden
opgeruimd. De directeur -dier gasfabriek
verzekerde dat de pokes1 in idèz®; g|ej-
meente niet van de hand kondjen worden
gedaan.
De vop rz. mteendte dat d(eze zaak over
de geheele gascommissie had mjoetfen
lolopten.
De heeren Vienings en De Die
uitten ojok hun ontstemming dat de ge
heele gasconTmissi-e in deze niet is ge
hoord.
Hierna ging de Raad in besloten ver
gadering over ter vaststelling :'van ver
schillende kohieren.
Vermelden wij nog dat aan het per
soneel bij het herhalingspnderwïjls eervol
ontslag werd verleend en dat dit per
soneel bij het vervolgonderwijs werd be
noemd.
De niet genoemde voorstellen werden
zonder discussie aangenjomen.
KERKNIEUWS.
D-s. P. v. Hoven van Zuid-Beierland]
hoopt 30 Oct. des namiddags zijn intre
de te doen in de Ger. kerk van M e 1'i si
lt e r k e na des voormiddOgs tot zijn
dienstwerk te zijn inngeleid door dis'. G.
de Jager van Grijpskerke. i
o
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te IJerspke d|s- T. Stlgter,
te Berkel en Rodenrijs; te OMeliamter
(tioez.) -dr. "W. H. Weeda te Oostertnid
te Meplpei ds'. J. H. Buinink, te VHeerenr
Inoek.
(Inigfe-z. Med.)
ONDERWIJS.
T, Geslaagd te Amsterdam voor het
Lme-d,P,c^ de heeren M. de Rijden
-o-
Uit T hol en.
fichsrp enisle zai, ottar
wordt; tatedefeedefeld, floor gebrek aan
voidowjd wafes» mm. «iet mtefer fl» gmé*
of dit personeel al dan ni-e,t tot het ge
mleenteplersoneel behioordo.
Ook pver de grootte der gratificatie
liepen de meeninge-n uiteen.
-B. en .W. stelden vopr om boven het
pensioen een gratificatie tpie te kennen
naar reden van een bedrag gelijkstaande
met het pensioen ingevlolge de pen
sioenwet vpior gemeenteambtenaren. Hit
bedrag te herzien, zoodra voor belang
hebbenden een andere wettelijke pen
sioenregeling in werking zal treden.
De financieele commissie stelde voor
2/3 van het salaris toe te kennen ajtsl gra
tificatie.
De heer De Die stelde vopr 100 pet.
van het salaris uit te keeren.
Het vppr stel van B. en W. was
f 400.67 duurder dan dat der financieele
commissie.
Het voorstel De Die werd verworpen
evenals dat van B. en iW'., Waarna dfat Van
de fin. oommissie zpmder hoofdjelijke
stemming werd aangenomen.
Verbpiuwing perdeiel
f f SfehjofjoilstraatlL
De heer Vienings vrofeg (óf het niet
mogelijk was .out, nu we behalve een
kantjojor voor den gemeenfeS-ontvanger ook
een kantoior voor gemeentewerken krijL
gen, de conciergjew)onin|g Te latten verval
len, oï eenige der lokalten in het gebouw
zop om te bbuwen, dat het een verhuur
bare woning wp-rdt.
De vo-larz. antwoojrdde, djat dit dfe
bfedpeling is en flat d|e wpning verhuurd
wordt aan een der «genten van politie,
■welke negj 'geen woning heeft, 't GebtofeW
i$ dan meteen bewppod. t t
te V1 i s! s i n g e n en C. v. Sluijts! alhier.
Het blijkt nu dfat het tegelijk in
idp Nederlander en in die Standaard ver
schenen 'bericht van de benojeming vian
den heer A. J. van Ooisten te Aallteu tot
hoofd der Chr. M. U. L. O. school Itte
Goes onjuist is. Een benoeming heelt
niog niet plalats gfehad). Ook wanneer er
dioor het bestuur der school reeds een
VBordjracht mocht zijn opge'mlaakt d&n is
de-ze ten eerstje niog gteheimen ten twee
die is het voorb|arig daaruit conclusies te
trekken ,dpar eerst het s'chooltofezicht
advies heeft uit te brengen.
Benoemd tot leeraren aan de Han
delsavondschool te "G O: fe s1 in dte vaca
ture J. Pilon, de heer H. Zuring, voor
Aardrijkskunde» en A. J. de Haas vopr
Ned. Taat en in de vacature C. die Vrieze
(Fransche taal), de heer L. Thijs, allen
aldaar.
war bijzonder gunstig voo-r de rijping en
den oo|g,-t! der granen. Vooral de win
tergranen hebben dan ook een bij
zonder igloede oogst igteleverd Ook de erw
ten oogst was buitengewoon goed. De
;aardappelen zullen in het .algemeen
een vrij goed gewas leveren. Hier en daar
gjaan de knollen doorgroeien; waar dit
niet het geval is, daar is de kwaliteit
zeer goed. Dajar de phytophtora-ziektte
zich niet heeft voorgedaan en dus zaai
goed (als alle knollen gjeoogst kunnen wor
den, mja/g h'ij een vrij gfoeden stand toch
een normlale opbrengst worden verwacht.
Ook de suikerbieten vertoonen een
bevredigenden st(Snd, terwijl dje regfen ini
dte eerste helft van September gevallen,
dit giewas nog zeer ten goede komt.
In het algemeen kan dus de ppbrengst
der igeoogstje en de (stand dter nogte veldje
staiande akkerbouwgewassen tot tevreden
heid stemmen.
Een uitzondering moet worden gemaakt
voor de verschillende gr o e n v 0 e d'e r-
geiwassen. De klavers staan over het alge
meen mat|i|g lot slecht en de herfstknol-
1-en en spurie, welke ,als nagewas worden
verbouwd ,zijn geheel of ten deele mis
lukt.
Als men bedenkt, dat de twee laatstge
noemde gewassen in hoofdzaak producten:
van ziandgpondeja zijh, welke in het najaar
en den winter moeten dienen als veevoe
der, waardoor een deel van het hoöji
wordt uitgespaard, dan zal men die mis
lukking als ernstig' moeten beschouwen,
want in de eerste plaats was de hooi-
Oioigst slechts matig en kwlaim van de
tweede snede niets terechfj fen in de
tweede plafats mloest, tengevolge van den
zeer onvoldoenden grasgjnoei, reeds gedu-j
rende de weidjetperiojde eten déet van;
het hooi worden (bijgevoederd, foni het vee
voor verhongeren te bewaren.
Als er klachten wprden vernomen .over
ohadelijken invloed der droogte ,-op den
landbouw dan z'ijn die, om de bovenge
noemde reden, voor het veehoudiersbte-
driff, 'en dan wel speciaal op de hoojgerei
gronden, zeker niet misplatatst. Daar in de
z!3in'dsll(re!kjen de veejhjoudlerij een z(eer.
belangrijk deel van het landbouwbedrijf
uitmaakt, kan de rijke roiggeo.ogst de
schade daar niet goedmaken.
Voor zoover Zeeland betreft ont-
leenen we aan datj overzicht het vol
gende over de verschillende gfewasqenu
Tarwe. Van dit gewas werd in Zeeland
26 pet;., in Groningen 19 pet., in N.-
Holland en Z.-Holland elk 15 pet. van'het
totaal verbouwd. De stand was in d'e ge-
noipfmde provinciën zeer goed, evenals
ook in Friesland, Gelderland en de klei
gronden van Noord'brabant. Overal elders!
was de stand zeer goed tot gjoeld.
Zom'ergrerstin Zeeland goed.
Haver: zeer goed tot goed.
Erwten[goed.
Bruine en witte boonen. In Zeeland,
waar de helft' der in Nederland ver
bouwde boonen worden geteeld!, is de
stand vrij slecht, elders loopt de stjanid
uiteen van vrij slecht tot vrij goed.
Vlas: vrij goed tot matig.
Mosterdzaad: goed'.
Aardappelen: vrij goed.
Suikerbietengoed.
Voederbieten(goed.
Koolrapen: mjatüg tot vrij goed.
Cichoreivrij goed.
Herfstiknollenvrij slecht.
De raad van Amsterdam heeft den
heer J. Wisse te Te r neuzen, benoemd
tjot leeraar ban dje 2e H. B. S. met 3-jari-
gen cursus aldjaiar.
Stand der 1&ndbouwgewassen
De St. Crt. vian Woensdag bevat het
overzicht van dten island der landbouw
gewassen mn rpn de oogstuitkhmstea ban
17 Sept
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
„Perzikten Pruim" ITour-
né Loiuis' Bouwmeester en Nap de
Ija Mar,
Perzik en Pruim in zuidvruchten.
Pruim, oplgjaand in zijh zaak, wil van
niets anders weten, heeft nepgfenis' amlera
bellapgistelling voor.
Perzik, en vooral mevrouw Per
zik hebben „hoogere aspiratieshen
vloeit pfets „ariilten" (spreek* uit: an
tisten) blüfö aflênelè;
b© bet toonteil üllbtMJ *e*