Zaterdag 23 April 1921.
d£, beste
S^Ö. 95.
164" Jaargang
J
z0-
04t nummer bestaat uit TWEE Waden
EERSTE BLAD.
BE PERS TE DOORN.
Fr wordt in verschillende Holland sche
Maden veel ophef gemaakt van het op
treden der marechaussee bij de uitvaart
ex-keizerin te Doorn tegenover enkele
buitenlandsche verslaggevers. Deze heb
ben er zich heftig over beklaagd, dat hen
belet werd de nachtelijke plechtigheid
van nabij te zien, en een van hen, die
een foto nam, is er zeer over veront
waardigd, dat de kapitein der marechaus
see hem zijn toestel afnam. Hij beweert
zelfs dat bij terugontvangst de platen in
Jbet toestel opzcfltelijk belicht en dus
bedorven waren.
AVe kunnen niet meegaan met hen,
®.a. den voorzitter van den Journalisten
kring, die deze gebeurtenis behandelen
als een aanranding van de vrijheid der
pers, en hebben met instemming gelezen
tfiat de redacties van Handelsbl. en Va
dert. een scherp woord van afkeuring
schreven over de persmannen, die zool
weinig ontziag hadden voor den rouw
van dien ex-keizer, dat ze deze, met
opzet 's nachts gestelde plechtigheid bru
taal verstoorden door een opname met
bliksemlicht. Er is geen enkel algemeen
belang bij zoo'n foto betrokken. En, be
halve dat 't fotografeeren verboden was,
had de piëteit voor de pouwdragenden
zulk een optreden zeker moeten voor
komen.
Het is mogelijk diat die kapitein te ver
is gegaan. Een officieel onderzoek zal
dat nagaan. Maai- die buitenlandsche pers
mannen bleken dan toch ook manieren
te hebben, die heelemaal niet door den
■beujgel kunnen, en die wij hier, toch
zeker niet hebben te dulden, al zjetten
e'ij ook nog zoo'n grooten moud óp.
KAMEROVERZICHT.
Tweede Kamer.
Zitting vian Vrijdag.
Het vonnis over het vrijz.-dem. wets
ontwerp tot heffin^-in-eens ,dait wij in
het Tweede Blad van dit nummer bespre
ken, was vrij spoedig geveld. Na een be
strijding door den heer Drion ^prak
de heer Oud een verdediging. Repliekén
werden er niet gevoerd. En toien bij de
eerste stemming over bet eerste artikél
zich 41 stemmen tegen lieten hooden en
slechts 19 vóór (communisten, S. D. A. P.
en Vrijz. Dem) werd het ontwerp inge
trokken.
De toen aan de orde komende rente
dragende voorschotten van 25 millioen be
treffen: Oostenrijk, Hongarije, Polen,
ETjecho-Slowakije, Joego-Slavonië, -Roeme
nië, de Oostzeestraten, Armenië en Gteor-
ië, ten behoeve van behoeve van beta-
in|g van leveringen door Nederland en
de Nederlandsche koloniën.
Het is een kwestie van economie, ge
boren op de conferentie te Parijs, en dc
heer Troelstra erkende het als zoo
danig. Hij staat als sociaal democraat wel
sterk tegenover het huidig' bestuur in
Hongarije maar hij zou toch deze hulp
verleening aan dat land goedkeuren. Hij
vroeg echter of het mogelijk is zaken te
doen met de kleine, hem zeer sympathie
ke soc. dem. republiek Georgië, die
overweldigd is door Sovjet-Rusland.
Daarentegen had de heer v. R a v e-
isteijn slechts hoon voor dit voorstel,
dat niet van Rusland spreekt, en da|t vol
jgens hem gjeeri hulpverlejening len doel
heeft ,maar alleen ten hate van dien han-
del dient.
De Ministers De Vries en v. K a r-
n e t> e e k konden makkelijk de nnj uist-
heid dier bewering aantoonen. Het is een
internationaal plan van hulpverleening,
waartoe te Parijs besloten is, en waaraan
Nederland zich niet mag onttrekken.
Bij de replieken beweerde de heer v.
Itavesteijn nog dat wij naar die lan
den groenten uitvoeren, die de bevolking
bier niet lust. Dat gaf aanleiding tot
eenige opgewondenheid in de Kamer, en
heer Schaper vond het noodig voor
den naam van ons land, even in "t licht
te stellen, dat heft hier geien liedorven
boonen betreft, maar bloionen die te Veel
zijn ingemaakt, en die hier niet gekocht
Worden omdat er genoeg versche zijn
P
Het voorstel betreffende h(et aandeel
ïfebp Nederland in de kosten van het
secretariaat van den Volkenbond, gaf geen
aanleiding tot breede beschouwingen. Da
zal later wel gebeuren bij de behandeling
van het regeer ings verslag vian de eerste
sitting van den Bond.
MATERIAAL VOOR NED. DUIKBOOTFN
VERNIETIGD.
De Teleigr. verneemt van een corres
pondent te Dusseldorf:
Bij een bezoek aan de ijzer- en staal
fabrieken van de firma Jaeger nabij Duf-
spldorf constateerde de entenïe-cfornmis-
sie, dat aldaar de grondstoffen voor den
bouw vian Nederlandsche onderzeeboot
ten in bewerking waren.
De commissie eisehie een oogenblik-
Jtelijke stopzetting van dezen arbeid en
vernietiging van het materiaal. Door de
firma werd volgehouden ,dat haar arbeid
niet in strijd met bet vredesverdrag was.
De hulp van de Duitsche regeering! werd
ingeroepen;, <djoch deze was hiertegen,
machteloos en moest de wenschen der
commissie inwilligen.
Ook bemoeiingen van de Nederland
sche regeering mochten niet baten en
zoo werd eergisteren al het materiaal,
benevens alle modellen en teekening|eti
'dioor de entente vernietigd.
DE LOODSDIENST 1> DE
WIELINGEN.
Onder het opschrift „Jan Salie" schrijft
de hoefijzer correspondent van het
Handelsblad.
Uit het antwoord van den Minister
van Marine op de vragen van den heer
De Kanter betreffende den loodsdienst
in de Wielingen zijn een paar gevolgtrek
kingen van feitelijken aard af te leiden,
die wij nu reeds willen vastnagelen.
Ten eerste erkent de Minister, dat wij,
in de Wielingen, sret ons loodsmateriaal
achterblijven bij de Belgen.
En ten andere erkent de Minister,
als een tweede oorzaak van onzen acb-
tersfcand aan beloodste schepen (door dat
zeegat) wat wij, in onze artikelen, heb
ben gesignaleerd als „de Antwerpisiche
praktijken".
Deze twee feiten staan dus nu officieel
vast.
Voor het overige merken wij1 thans
slechts opi, dat de Minister noch tegen
de Antwerpsche praktijken, noch tegen
ons tekort aan materiaal in de Wielingen
iets wil doen.
Over de eerste zaak zwijgt hij verder
geheel en ten aanzien van de laatste
zegt hij het zou te duur worden om' de
BeLgen bij te houden; voor de scheep
vaart is de tegenwoordige toestand meer
dan voldoende. r
Dit laatste zal niemand betwisten,
maar het doet ons leed, dat een' Neder-
landsch Minister geen woord over heeft
voor het nationale argument, niet inziet,
hoe ellendig het voor onze loodsen is
om te moeten concurreeren m©t minder
waardig (materiaal, niet beseft, hoe ge
vaarlijk het voor ons is, oim, bij loinze
tegenwoordige verhouding tot België, ions
in eenig opzicht te laten overvleugelen
in onze Scheldegaten en niet voelt, welk
een jammerlijk figuur wij maken tegen
over België, mei de bewering, dat wij niet
in staat zijn, om te betalen wat België
wèl kan betalen.
De zaak is óók nog aanhangig gemaakt
in het Voorioopig Verslag over een sup-
pletoire Marinebegrooting, en wij zullen
dus gelegenheid krijgen er op terug te
komen.
Maar wij moeten nu reeds zeggen dat,
tot ons diep leedwezen, de geest van
Marine in deze quaestie niet is die van
Jan Courage, maar die van Jan Salie.
Wij hopen dat de Stalen-Generaal een
anderen geest zullen toonen.
HERTROUWEN VAN GESCHEIDEN
ECIITGENOOTEN.
Een wetsontwerp is ingediend dat een
nieuw huwelijk van gescheiden echtge-
nooten mogelijk wil maken. Het bevat
hoofdzakelijk de volgende bepalingen:
I. Tusschen personen, wier "huwelijk
is ontbonden door uitspraak van den
rechter, lean geen nieuw huwelijk worden
gesloten, dan nadat een jaar is verstre
ken sedert de inschrijving in de registers
van den burgerlijken stand van het von
nis, waarbij de ontbinding is uitgesproken.
II. Kinderen of nakomelingen uit een
vroeger ontbonden huwelijk worden bij
het opnieuw sluiten van een huwelijk
tusschen dezelfde personen niet als
stiefkinderen aangemerkt.
III. Indien geseheiden echtgenoot©n
met elkander hertrouwen, herleven alle
gevolgen van het huwelijk v,an rechts
wege, alsof er geen scheiding' had plaats
gehad, behoudens de voortdurende kracht
van handelingen jegens derden, die ge
durende de scheiding plaats hebben ge
had, en van rechterlijke uitspraken, waar
bij dc ouders van de voogdij (of toezien
de voogdij) over eigen kinderen moch
ten zijn ontheven of ontzet. In het laat
ste geval kan de vroeger gescheiden echt
genoot in de ouderlijke macht wlorden
hersteld. I i i
VORDERINGEN TEN LASTE VAN T
RIJK.
Onderstaande circulaire werd door den
Commissaris der Koningin de gemeente
besturen toegezonden.
Volgens art. 2 der wet van 8 Novem
ber 1815 (Staatsblad No. 51) moeten de
rekeningen en bewijsstukken wegens
schuldvorderingen ten laste van bet Rijk
over 1920 vóór of op 30 Juni 1921 bij
het bestuur, het Collefge, de autoriteit
of den ambtenaar, die tot de uitvfnering
van het werk of de levering tast heeft
gegeven, worden ingediend.
Artikel 29 der wet van 5 October 1841
(Staatsblad no. 40) bepaalt, dat door de
Algemeene Rekenkamer geene schuldvor
deringen ten laste van het Rijk zullen
toegestaan worden welke niet hinnen
ééne miaand1 na den voor verjaring1 ge
stelden termijn zijn ter kennis gebrachit
van de Kamer.
De bij eerstgenoemde wet gestelde ter
mijnen van verjaring zijn bijl artikel 125
Provinciale en artikel 228 der Gemeente
wet ook op de schuldvorderingen ten
laste vian de Provincie en de Gemeen t(c
toepasselijk verklaard.
In het belang van eene geregelde ad
ministratie is het wenschelijk, dat al de
vorderingen over 1920 zoo spoedig' moge
lijk wiorden ingezonden en betaald en is
het niet gewenscht, da|t daarmede tot
hel alleruiterste oogenblik wiordt ge
wacht.
Ik verzoek u de ingezetenen daartoe
uit te noodigen.
In verband met een en ander noodig ik
u voorts uit de declaratiën„ rekeningen
en andere bewijsstukken wegens schuld
vorderingen van het gemeentebestuur ten
laste van het rijk over genoemd dienst
jaar ,zoo spoedig mogelijk en in elk ge
val uiterlijk vóór 1 Mei aanstaande aan
de Departementen van Algemeen Bestuur
op te zenden, of, zoo de inzending door
tusschenkomst van derden moet geschie
den, hen daartoe bijtijds in staat te snel
len.
Intusschen is door Zijne Excellentie
den Minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel bij brief van 19 April j.l. no.
3751, Afd. Compt., dringend verzocht
ide vorderingen ten laste van genoemd
Departement vóór 1 Mei a.s. in te zen
den, of, indien dit niet kan geschieden,
daarvan tijdig opgaaf te doen.
VOW Xioxftte, ervbUxrOcie,Yajjuu&t. a to cent per stuk.
GvepcxL»
"""- (Ingez. MedJ
Uit M id del burg.
De verkoop van de Emmabloem
heeft te M i d de 1 b urg opgebracht de
som van f 562.63i/a.
Wij vestigen den aandacht erop, dat
liet voorstel van B. en W. tolt herziening
der salarissen van gemeentepersoueel niet
voorklomt op de agenda der Raadsverga
dering van a.s. Woensdag.
Zoo-als men weet heeft de Commissie
van Financiën aan B. en W. verschillen
de mededeelingen gevraagd en voldoen
den tijd om na ontvangst daarvan, hef
voorstel nader te kunnen onderzoeken,
ten einde haar nader rapport te kunnen
vaststellen.
Dit rapport der commissie is nioig niet
verschenen.
Blijkens het voorstel, vermeld onder
de stukken van den .gemeenteraad van
Middelburg, zal met ingang van de meter-
opneming in April de electriciteitsprijs
alhier wederom met 1 cent per K.W..U
worden verlaagd.
Door den keurmeester van vee en
vleesch alhier is in de> afgeloopen
week als ongeschikt voor de consumptie
bevonden, 'een rund, een kalf ©n een
veulen, welke onder politietoezicht be
graven zijn geworden.
Uit Vlissingem.
Door Burg. en Weth. van VI is sin-
gen wordt er den raad opgewezen, dat
ihet badbedrijf over 1920 een vermoe
delijk nadeelig saldo zal hebben van
f 5563.17, terwijl in de vorige 3 jaren
winst werd gemaakt, tot een gezamenlijk
bedrag van f 4208.23, waarvan de helft
aan de gemeente werd afgedragen.
Burg. en Weth. stellen voor dit laatste
'bedrag-aan het bedrijf als renteloos voor
schot te geven en te bepalen, dajt in liet
vervoLg winsten woeden gestort in lie|t
vernieuwings- en reservefonds Ook acht
ten Burg. en Weth,. het onbillijk, dat de
hadcabiries en winkelgalerij geheel voor
rekening van genoemd bedrijf zijn ge
bracht In verband met berekeningen
van den directeur der gemee n te vlerken
stellen zij voor van de op rekening van
het bedrijf geplaatste bedragen van
f 35.600 *en f 16.500, resp. f-18.000 en
f 8500 af te trekken.
De commissie heeft haar geheele be
grooting herzien en lflomt nu tolt een
vermoedelijk voordeelig slot van f 1179.15.
Gezien het groote belang van de open
bare leeszaal, de verplaatsing daarvan
naar het Burgerweeshuis, waardoor een
gemeenteglebouw vrij komt en een dleel
van den huur toch indirect weer aan de
gemeente komt stellen B. on W. voor,
te voldoen aan het verztoek om de sub
sidie te verhoogen van f 900 op f 3000,
waarbij zij nog wijzen op de lage bezoldi
ging van den bibliothecaris en zijne as
sistente, aan wier werk hét te danken
is, dat deze instellinfg op zulk een uitne
mende wijze aan haar doel beantwoordt.
Burg. en Weth. stellen voor gedurende
de zomermaanden Mei tot en met Sept.
de school voeding te staken. De eerste 3
maanden van dit jaar kostte reeds f 2463
en de f 10.000, per jaar henoodigd, zou
op genoemde wijze kunnen worden be
perkt.
Burg. en Weth. legglen ter goedkeuring
over een verordening regelende de werk
zaamheden van de commissie van toezicht
op het L. O. Aanvankelijk was daarin
opgenomen de vergjaderinngen openbaar
te doen zijn, maar mede om dat in 39
plaatsen, waar geïnformeerd werd. voor
het meerendeel dit niet het geval is,
kwam de commissie op advies van B.
en W. daarop terug.
Evenals aan de bewaarschool van het
Nut "stellen B. en W. voor ook aan die
van de Vereeniging tot bevordering van
Christelijk onderwijs een subsidie te ge
ven van f 1.75 per kwartaal en per leer
ling.
Het gem. distributiebedrijf heeft over
1920 een nadeelig saldo opgeleverd van
f 12 439.46, welk bedrag in de erisislee-
ning is opgenomen..
Door den heer L. Heijmans is wegens
zijn benoeming aan de Rijkskweekschool
te Middelburg, ontslag gevraagd als on
derwijzer in het teekenen aan de scho
len C, D en E. B. en W. willen het ont
slag ook geven voor de .U L. O. school
E, daar het wenschelijk kan 2ij'n het
onderwijs aan die school ook aan een
nieuwen onderwijzer op te dragen, maar
voorioopig willen zij1 den heer Heijmans
voor die school nog met teekenonderwijs)
belasten. s
B. en Wi. stellen voor den schoolarts,
A. P. Smitt toe te staan inplaatjs van as
sistent-geneesheer aan de Kon. Mij. „die
Schelde" de betrekking van adviseerend
geneeskundige aan den Raad van Arbeid
waar te nemen,, naast zijn gemeentebje-
trekking.
In de vacature ds. O. Norel worden
aanbevolen voor de benoeming van een
licl van de commissie van toezicht lop
het M. O. de heeren P. Landsman en ds.
A. S. Talma.
Uit Schouwen-DMl v e S a n
Vrijdagmiddag viel in het Keeten
te Bruinisse het 3i/2-jarig zoontje van
schipper Oosterwaal van Oosterhout over
boord en verdronk. Er werd nog naar
het lijkje gezocht maar het werd niet
gevonden. Op het aanbrengen van het
Lijkje staat 25 gulden.
KERKNIEUWS.
In de gisterenavond gehouden alge
meene vergadering van de afdeeling Mid
delburg van |den Nederl. Protestanten
bond werden in de bestuursvacaturen-
A. A. C. de Mol en J. W. Fransen resp.
benoemd de heeren M. J. Jonk en J. den
Heijer.
In de daarna gehouden bestuursver
gadering werd in de plaats van den heer
J. W. Fransen tot voorzitter benoemd de
heer J. den Heijer.
langzaam in een zakt door zwakte); eh
nog meer in dc Stervende Vogel, waarin!
op de eenvoudige muziek van Schütt het!
angstig fladderende, het machteloos por
gen om naar boven te vliegen, zeer ex
pressief werd weergegeven.
En daar tusschen in stond de Prér
lude van Rachmaninoff, waarin de dan
seres de zware opeenvolging van accoor-
dens (veel te zwak gespeeld door de pia
niste) liet voelen als noodlotslagen, een
oogenblik in het middendeel afgewisseld
door een dans van vrijheid.
Om dat alles over hot voetlicht heen
te brengen, zóó dat het den toeschouwers}
suggereert wat de danseres hjen wil doen
gevoelen, -=- (daarvoor is een groote fan
tasie en een weloverdachj.© gratie noodig.
"Want ook maar één verkeerde bewe
ging kan "het erhstige belachelijk maken.
Gertrud Leistikow hjeld al die ernstige
dansen op een hjoog peil.
Het waren nog meest hiaar armen die
door de mooie bewegingen hpt sterkst
uitdrukking gaven. Trouwens, onze lee-
lij'ke baldanskunst heeft ons het valsche
begrip gegeven, dat dansen alleen in de
beenen zit, inplaats van in hpt heel©
lichaam.
Naast die ernstige dansen gaf zij' ook
eenige komische: een cake walk, op mu
ziek van Debussy, en een Faunscherzo, op
muziek van Schubert. We kunnen echter
niet zeggen dat die ons prettig aande
den. Ze waren ons te gewild-kolmischi.
Misschjien waren ze als afwisseling noodig
om de aandacht vast te houden in een
serie van 10 dansnummers van dezelfde
persoon. Maar we zouden ze graag ge
geven hebben voor dansen als de eerst
genoemde.
Door steeds veranderde kostuums' werd
het gemakkelijk gemaakt dadelijk het ka
rakter van den dans te voelen. Het eer
ste (in de Mazurka) was weinig bekoor
lijk. Maar mooi waren die in de Valse tos
te en in Stervende Vogel.
Een typische karakteriseering van den!
smaak voor -deze kunst gaf de aanblik
van de zaal: beneden' bijna iedere plaats
bezet, en boven slechts enkele bezoekers.
Hel begrip, dat dansen oök een beeldende
kunst kan zijn, dringt slecjits langzaam
door.
Het publiek gaf herhaaldelijk door
warm applaus een bewijs van waardee
ring.
ONDERWIJS.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Dansavond van
Gerrtrud Leistikow.
Het rythme van een muziekstuk weer
geven idoor lichaamsbewegingen, dat is
één van de vormen van de moderne too-
neeldanskunst. Door die lichaamsbewegin
gen tegelijk een gevoelsuiting in beeld
brengen, is een tweede vorm die hpel
vaak nadert tot de pantomime. "Wat Ger
trud Leistikow gisterenavond in den
Scjh(p<uwburg alhier te zien gaf, was
een imengsel daarvan, waarbij' soms h|et
(muzikale, soims de pantomime over-
heerschte.
In de Mazurka van Chopin vonden de
bewegingen hun oorsprong geheel in de
muziek. Maar tegelijkertijd sprak er' uit
die bewegingen een angstige melancholie
die haar verklaring vooral kreeg door
de expressieve afwerende handbewegin
gen bij de zwaardere, dalende bastonen.
En het vloeiende in dat muziekstuk
kreeg men terug in de prachtige, glijden-*
de armbewegingen, die wondermooi wa
ren, en veel gracieuser dan de soms
sterke danssprongen in het middendeel.
Zoo iwerd ook de Eoossaise van Beet
hoven gekarakteriseerd in een pittigen
dans, die geheel verklaard werd door
de ïmuziek; evenals in de vroolijke
Caprice van Lewin, en in den Indisohen
dans de muziek de bewegingen in gaf.
Maar omgekeerd was het de pantomime
die sterk overheerschte iö. de indruk
wekkend gedanste Valse triste van Si
belius (de dans van een zieke, die na
een paar momenten van sterke opleving
Gister promoveerde met lof aan de
universiteit te Utrecht tot doctor in de
klassieke letteren na verdediging van een
(lalijnsch) proefschrift, waarvan de titel
vertaald luidt: „Onderzoek naar de be-
:teekenis van Xenophons „Staatkunde der
Lacedemoniórs" voor de kennis van de
Staatsinstellingen der Lacedemoniërs"
mej. W. A. Kosten, geboren te Rilland-
Bath, wonende te Middelburg.
Mej. Kosten heeft haar proefschrift
opgedragen aan haar ouders en de
schrijfster brengt dank aan allien, pro
fessoren en anderen, die haar bij haar
werk hielpen en eindigt met ©en woord,
van dank aan den heer Herman Snijders
voor de van hem ontvangen lessen in
de geschiedenis, welke sjtèeds bij haar
in aangename herinnering zullen blijven.
Aan de Leidsche universiteit werd
gisteren met gunstigpn uitslag afgelegd 't
doctoraal examen in de rechtswetenschap
door den heer J. Moolenlb'urgh van M i d-
d e 1 b u r g. i j IJ!
Benoemd tot onderwijzeres aan de
Chr. school te Zonnemaire mej. A.
Storm te Zierikzee, oud-leerling van de
Goesche Chr. Normaalschool.
Aan de lanldhouwhoo|gescholol te War
-gedingen is geslaagd voor het eaadi-
daats-examen, richting Nederlandsche
Landbouw, de heer J. S. Baas, geh. te
Sluis.
Eindexamen Burger
avondschool te i
Middelburg.
Voor het eindexamen der Burger
avondschool zijn geslaagd: J. Baljeu, Cw
Bosschaart, A. J. Calliber, J. D. Coone*
D. M. Dielissen, P. Geelhoed, P. M. Goe
man, C. Hendrikse, C. M. Huijbregsen,
.W. Kosten, A. J. van Luijk, J. de I.ange,
A. de Leeuw, M. Maas, J. C. van Noppen,
D. de Rijke, F. de Swart, "C. P. Se Vos,
allen te Middelburg; P. Boone, Arne-
muidenH. P. Broerse, Serooskerke; J.
B. Palmkoek, Oost-en West-Souburg; D.
,de Vos te Koudekerke.
J i M i P -a J I J U
