Ho. 6».
164e Jaargang
BINNENLAND.
Uit Stad en Provincie.
MOBGEN,Woensdag 23 Maart
^PASSCHPUDDING
^UITNEMENDHEID
Dinsdag 22 Maart 1921»
GESLOTEN.
GEBR VAR DORT.
PASTILLES
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
Abonnementsprijs per kwartaal
fi|> de buitenwegen om Middelbarg, én
V9or 4e andere gemeenten per post f 2L50
voor Middritnirg en agentschap Vttssfai
gen f2.30;
Weekabonnementen in Middelburg 18
cent pet week. t
EEN ZELFVERDEDIGING
TAN KEIZER WILHELM.
In den. vorm van vergelijkende histo
rische tabellen van 1884 tot aan het uit
breken van den oorlog in 1914 heeft
Keizer Wilhelm' een geschrift opgesteld
bedoelend te bewijzen dat Duitschland's
politiek steeds vredelievend is geweest
Dit stuk is door hem te zamen met
•en brochure van Stihiemaim ter bestrij
ding van Kautzky's boek over 's keizers
schuld aan den oorlog van uit het
Huis Doorn rondgezonden „ter versprei
ding in vriendenkring". Zoo wtordt al
thans gezegd in een gister door de N.
ït. Crt. gepubliceerd schrijven van den
hofmaarschalk, gedateerdHuis Doorn,
in September 1920. Ip dat sChrijVenf wordï
«r hij gevoegd:
„Zijn Majesteit zou vermeden willen
eien, dat de historische tabellen of uit
treksels er van, door de pel's zoiuden
worden gepubliceerd of besproken. Niets
is echter tegen een verspreiding in
vriendenkring. Het hierboven vermelde
geschrift van professor Theodor Sehie-
mjanai zal ook in den handel verschijnen."
Dat verweer van den ex-keizer is tof
no. toé ook inderdaad geheim gebleven.
Eerst onlangs werd er in de soc.-dem.
pers over het bestaan gesproken.. En gis
ter publiceerde de N. R Crt. een uit
voerig uittreksel.
Nu is het begrijpelijk dat iemand die
poo scherp is aangevallen als keizer
Wilhelm ten slotte zich te weer stelt. Het
is ook begrijpelijk dat iemand als hij
jde pers tracht te mijden, en liever een(
vjan hand tot hand gaand geschrift als ver
voermiddel van zijn verweer gebruikt.
Maar of 't voor iemand in zijn positie
van aarzelend toegelaten banneling ver
standig was?
In een mcedeeling van den Minister
van Binnenlandsche Zaken aan de Eer
ste Kamer van 16 Maart 1920, staat o.a.
het volgende:
„De ex-keizer heeft aan de Re-
jgfeering de verzekering gegeven dat
hij zich van alle politieke actie zal
onthouden, en Nederland dientenge
volge geen politieke moeilijkheden
zb1 berokkenen:."
Na is.met politieke actie vermoede
lijk iets anders bedoeld!, dan het opstellen
van een verweerschrift inzake die rol
van Duitschland vóór den oorlog1. Men zal
daarbij allereerst gedacht hebben aan
een poging tot inmenging in de binnen
landsche politiek van Duitschland. En
de keizer doet in dat geschrift niet an
ders dan historische gebeurtenissen op
noemen.
Maar de vorm van dat geschrift, als
een geheim document, doestemd om
vermoedelijk in een aantal afdrukken
in het geheim van hjand tot hand te gaan
in Duitschland, is niet zonder bedem
king. Juist met zoo'n geheim stuk kan
een propaganda gevoerd worden, in strijd
zelfs met de bedoeling van den schrijver.
En daarom is de vraag gewettigdwist
onze regeering dat in September 1920
znlk een geheim stuk van uit Doorn naar
Duitschland is verzonden? Zoo zij het
niet wist, is er dan aanleiding om1 der
gelijke propaganda van uit ons land te
voorkomen? En zoo zij 't wel wist, was
er dan geen aanleiding om den keizer
te zeggen, dat er voor een zelfverdediging
oen openlijk verweer beter zou zijtn ge
weest dan zulk een geheim stuk?
Het stuk zelf bevat niets ongeoor
loofds. Maar de geheime rondzending is
zeker niet zonder bedenking. Want als
de ex-keizer dit stuk geheim kan rond
zenden in Duitschland, kan hij het ook
met een ander stuk.
DE RIJKSMIDDELEN.
Februari heeft iéts meer opgebracht
dan diezelfde maand in het vorig jaar,
al. 28.3 millioen, tegen 27.8 millioen in
Febr. '20, dus een h3f millio©n meer.
Maar over de eerste twee maanden
bleef de opbrengst van 59.6 millioen
nog 8 ton achter bij die van de eerste
twee maanden van '20, toen zij 60.4 mil
lioen bedroeg.
uitslag is dan ook verre van bevre
digend; en is dat nog minder als men
let op de inmiddels ingevoerde nieuwe
betastingen en belastingverhoog»'nyn De
inkomstenbelasting bracht in die twee
maanden 3 millioen meer op de div
en tant-belasting 1 millioen méér.
Maar de suikeraccijns bracht iu die
twee maanden 2 millioen miiAr op^ het
gedistilleerd 3 ton minder, die zegelrech
ten 6 ton, de registratie 2 millioen, de
invoerrechten 7 ton, allen posten die
wijzen op een inzinking van den lian-
del.
In een volgend numimer geven we de
cijfers.
VRIJZ. DEMOCRATEN EN DE
VRIJHEIDSBOND.
Hoewel men go©d zal doen zich te
wachten Moor een t© snelle conclusie,
verdient het aandacht, diat uit verschil
lende plaatsen berichten kiomen van vrij-
zi nnighdemoicraten die overgaan naar dein
Vrijheidsbond.
De lafdeelingien Opsterland en Dennen
van den V. D. B. zijn. volgens de Vader
lander, ontbonden met het doel zich bij
den Vrijheidsbond aan te sluiten. In het
avondblad van de N. B. Crt. van gjisllier
werd gemeld, dat dl© af deeling Soubur g
van den Vrijzinnig Demoeratisehen Bond
in haar geheel is toegetreden tot den Vrij
heidsbond.
En het meest beteek©nende bericht van
dien aard is de meedleeling dat in Bredaj
een afdeeling van den Vrijheidsblomd' isl
opgericht door personen di© tot nu toe
een vooraanstaande plaats bijl d© Vrijz.
Demiocraten innamen. Voorzitter is' de
heer A. van Nijtnatfien, die in 1918 op de
Vrijz. Dem. candidalenlijst van "het Ka-
merlidmaatsfchap stond, en die in Bra
bant en Limburg jaren lang e©n grootJe
rol in de vrijz. dem. beweging speelde,
In het voprloapigi comitjp der nieuwe af-
-deelinig van den Vrijheidsbond zitten ook:
mevr. Clifford Kpicq van Breugel, en mevr
Hartmans, die eveneens' in hetl bestuur
van de afdeeling Breda van d|en Vrijz.
Dem. Bond zaten.
Zooals reeds ,uit de in onze slari. op
gehangen biljetten blijkt, zal op Zater
dag 26 dezer een beroep gedaan' worden
op den liefdadigheidszin van onze stad-
genooten.
Door het Centraal Comité voor Steun
aan Nederlanders in het Buitenland*
wordt dien dag' op zooveel mtogelijk alle
plaatsen in Nederland een inzameling
gehouden.
Waar de ellende, die door Nederlan
ders in België, Noord-Frankrijk, Duitsch
land, Oostenrijk, Hongarije, Busland enz.
wordt geleden ontzettend is, heeft het
Comité zich alom van hulp voor die inza
meling' verzekerd. N
Zoo is ook hier een Comité opgericht
bestaande uit den burgemeester ató eere-
voorzilter, en de dames: W. A. Dumon
Tak—Van Trigt, presidente; mevrouw
Sprenger—Buteux; mevrouw Van Bleijs-
wijk Bis; -mevrouw de Veer; mevrouw
Sehlüter en mevrouw Hess— BoaésonL
Waar reeds zooveel is gedaan voor
steun aan personen van vreemde na
tionaliteit twijfelen! wij niet of ook de
banden der beurzen 'zullen wijd open giaan
nu het geldt steun te geven aan de indi
recte oorlogsslachtoffers van onzen eigen
stam en zullen de jonge dames, die aan
staande Zaterdag op straat en aan de
huizen gaven komen in ontvangst nemen
door ieder naar vermogen in haar zoo
prijzenswaardige arbbeid worden ge
steund.
Donderdag 24 Maart zal het 30 jaar
geleden zijin dat de heer Jan Marks het
kapelmeesterschap van het Middelburgs-ck
Muziekkorps, toen nog Schutterijtnuziek-
ktorps, op zich nam'.
Het bestjuur van het ktorps heeft in de
bovenzalen van de sociëteit St. Joris een
ontvangst; voorbereid, waarin de jubila
ris zal worden gehuldigd en waar die
werkende leden van het korps1 hunnen di
recteur om 9 uur e©n serenade zullen
brengen, waarna een ommegang door de
stad zal worden gemaakt.
Na afloop van de muzikale huldebetoo-
ging zal er voor ieder belangstellende)
gelegenheid zijn den jubilaris1 de hand
te drukken.
Het korps zal heengaand© den volgen
den weg nem©nSt. Janstraat, Lange
Delft, Markt, Noordstraat, Wagenaar-
straal, Balans en teruggaande Balans,
Wagenaarstraat, Noordstraat, Markt,
Lange en Korte Delft, Dwarskade, Ka
den, St. Janstraat
De jaariijksche vergadering van het
Hoofdbestuur en afgevaardigden der af-
deelingen van d© Nederlandlsche Reis
vereeniging, wordt dit jaar alhi©rge
houden op 3, 4 en 5 Juni. Er wordt den
afgevaardigden en bestuursleden een fees
telijke ontvangst bereid.
De Provinciale Landdag van den
Christ. Nat. Werkmansbond zal Maandag
28 Maart worden gehouden in de Koor
kerk te Middelburg. Als sprekers
treden op ds. J. H. Buinink van 's-Hee-
renhoek met het onderwerp: „Arbeiders
zielenleven'' en B. C. SMggers van Kloe-
tinge met het onderwerp „Het Christelijk
Huisgezin". j I
De afdeeling Walcheren van de Né-
derlandsche Reisvereeniging heeft beslo
ten op Donderdag' 31 Maart in het Schut
tershof alhier eene ook volör niet-leden]
toegankelijke vergadering te houden.
De bekende organisator van de volks
feesten te Arnhem', de heer D. J. van der
Ven uit Oosterbeek, heeft zich bereid
verklaard op die Vergadering een lezing
te houden over „Zweden als toeristen-
land". De heer van der Ven heeft Zwe
den van Zuid tot Noord, tot zelfs over
de Finsche grens doorkruisd en heeft
thans de 'beschikking over een 250-lal
lichtbeelden, die een indruk geven van
het prachtig© landsclipps- en stedenlscoon
van de kleedérdrachten, zeden, en ge
woonten der bevolking1 enz. Deze 250
platen zijn gekozen uit 40.000 fotogra
fieën, gedurende 25 jaar gemaakt dooi
de beste der Zweedsche amateurfotogra
fen. Deze platen gaan, binnenkort naar
Amerika en het is dus te meer te waar-
deeren, dat ook te Middelburg deze col
lectie zal worden vertoond. Er i s dus
alle reden voor de liefhebbers, Van bij
eenkomsten als deze nu reeds aan te ra
den dien avond vrij' te houden.
Uit Z u i d-B e v e i a n d.
In de Maandagavond lonfter voorzit
terschap van den heer D. Mulder van
Ovezand ten stadhui ze gehouden verga
dering van de geziondh©id(s'0omlmissie, zetel
Goes werd door den secretaris, mir. H.
J. M. Stieger het jaarverslag uitgebracht,
Hieruit bleek, dat in h©t afgeloopen jtaar 9
vergaderingen zijn gehouden, die begroe
ting! 1920 bedroeg f 2650, het na deel ig
saldo, 1919 f 1108.
V|opr het medisch giedeeitje Man het ver
slag was de medewerking van dr. H.
Fiolmer ingeroepen. Gebleken is, dat. in
het ressort malaria weinig] of ni©t is, voort
gekomen.; 36 gevallen van diphteritis, 2
van typhus en 10 van popdvojnk werden;
aangegeven.
De sterfte was buitengewoon laag, ook
de z ui gel ingen ster ftfe, zoo was b.v. te OvCj-
zande, waar deze sterfte het vorige jaar
zeer hoog was. verbetering ingetreden.
Het Systematisch onderzoek van de wo
ningen is op de gemeenten Wtolphaarft
dijk en Heinkenszand na beëindig^.
De woningnood te Goes is en wordt'
door de verschillend© woningbuuwveree
nigingen krachtig bestreden, in het afge
loopen jaar werd Goes 120 woningen
rijker.
Het verslag! werd onder dankzegging
aan allen, die er aan hadden, medege
werkt, onveranderd vastgesteld], waarna
de iopenbare vergadering dioor den voor
zitter werd g)e!slo|ten,
i -oi
Uit Sohoi^iweiUDRiveliina.
Vrijdagavond werd te Bruini siste
een algemeen© vergadering' gehouden van
heel Groen© Kruis:, onder leiding Man
ds. WaardenbergL
r- Besloten werd de aftr. leden van liet
hoofdbestuur wederom te herbenoemen.
Uit de rekening van den penningmees
ter, S. Hage, bleek, dat de inkomsten be-
droegen f 979.75s en de uitgaven f 356.86
Zoodat er een goed slfot was vanf 622 89.
De rekening werd in orde bevonden.
Bij de stemming van bestuursleden
werden de aftredende heeren Van Oove-
ren, Hage en De Waal met bijna algem.
stemmen herkozen.
Uit de door den voorzitter gedane
meedeeling, bleek dat in het afgeloopen
jaar 45 personen van de verplegingis-
artikelen in het magazijn voorhanden
hadden gebruik gemaakt. Met het oog
op de vele werkzaamheden van den ma
gazijnmeester den heer Reinhoudwerd
diens belooning op Moorstel van het be
stuur van f 30 op f 50 gebracht.
Naar aanleiding van het verslag' Man
den heer Van Oeveren van de algem'eene
vergadering werd de ongeschikte wijze
besproken waarop op dit eiland het zieken-
vervoer moet plaats hebben. Het bezit
vön een ziekenauto werd hoogst weiï-
schelijk' geacht.
Bij de rondvraag wees de heer Van
der Ploeg erop, dat het wenschelijk zou
zijn het ziekenraam te voorzien van op
klapbare pootjes. Besloten werd deze
aan te brengen.
De heer J. L. Muller wees op den on-
reinen toestand van de sloot achter de
Nienwstraat en vroeg of er verbeteringen
te wachten zijn. Het vorig jaar was er
n.l. toegezegd ,dat demping overwogen
zou worden. De burgemeester deeld|e
mede dat bij de aanbesteding van de
demping de kosten zoo hoog bleken, dat
de raad had besloten de zaak uit te stel
len. De heer Muller zou wenschen, dat
de vereeniging zich tot den raad zou
wenden om verbetering aan te brengen.
Hel algemeen gevoelen was echter, dat
de belanghebbenden dit beter zelve kon
den doen.
In de bestuursvergadering die na af
loop nog gehouden werd, werd de heer
F. G. van den Berg gekozen tot secreta
ris. daar de heer Jac. de Waal hiervoor
bedankt had.
Uit Tholen.
Te O nd-Vossemeer werd Maan
dagmorgen een openbare vergadering ge
houden Man den raad. Naar aanleiding ran
een ingekomen schrijven van Ged. Sta
ten werd voorgesteld wijziging te bren-
gien in het besluit in d© vorige vergade
ring genomen tot onderhatndlseh© verhu
ring der winning aan het hoofd der school
en bepaald, dat de huur geen terugwer
kende kracht zal hebben en zal ingaan
met den len der maand Volgende op de
goedkeuring van dit besiuity Door hejt
hoofd der school waren verschillende be
zwaren ingebracht tegen de bedoelde om-
derhandsChe verhuring. Afgewacht zal nu
Worden het besluit van God. Staten.
Hierna kwam aan de orde benoeming
Man een Onderwijzeres aan de p. 1. sfchool;
op de voordracht slipnden de dames T.
Leeflang te Schoondijk© en A. A. A. Rijn
berg. Bij de eerste stemming waren
uitgebracht 3 op mej. Leeflang en 3
stemmen op mej. Rijnberg (het raads
lid M. A. Vermet, arts, was af
wezig wegens beroepsbezigheden.),,
bij de tweed© stemming evenzoo en bij
de derde stemlming erlangde mej. Leef
lang 4 en mej. Rijnberg 2 stemmen, zoo-
dat eersHvermolde benoemd is.
Voorgesteld werd in te stellen een
puderpommissie voor de p. 1. school, wat
aangenomen werd. Het voorstel tot instel
ling van een commissie van toezicht voor
de lagere scholen werd eveneens aange
nomen en uit een dubbeltal voor elk van
de zeven te benoemen perspoen, wer
den gekozen de heeren M. A. Vermet,
K J. Boogaart, A. van To,oren, mej. De
pondt, onderwijzeres, mej. J. Pollie, on
derwijzeres'; D. vpn der Maas, en L. Uijl.
Bij de omvraag bracht de he©r M. den
Engelsman den broodprijs ter sprake.
Voor 50 K.G. meel, zoo zeid© hij, wordt
f 15 betaald; er wordt pl.m. 70 K.G.
brood uit gebakken en daarvan wordt
circa f 26 gemaakt, al zoo een zoet wipst-
je van ongeveer f 11 per 50 K.G. bloem,
wat hem wel wat hlopig voorkomt.
o
Uit Zaéavtch-VUaiideren WL D
Door den Baad van Arbeid te Mid
delburg is tot agent der vrijwillig© verze
kering te Hoofdplaat benoemd de
heer A. Ouhrie t© Biervliet], in de plaats
van den heer P. Verhage, die bedankt
heeft.
KERKNIEUWS.
Alhier is na een langdurig lijden
overleden op 64-jarigen leeftijd, dé heer
A. A. C. de Mol, onderwijzer aan een der
openbare scholen. D© overledene heeft
zich gedurende tientallen jaren verdien
stelijk gemaakt tegenover de Vrijzinnige
godsdienstige beweging hier ter stede en
wa® tot zijn dood toe voorzitter van de
vereeniging van Vrijzinnig© Hervormden,
terwijl opk de Nederiandsche Protestan
tenbond, afdeeling Middelburg, hem jaren
onder zijin bestuursleden telde.
Voor een vrij' talrijk aantal led©h
sprak gisterenavond vopr de afdeeling
Middelburg van den Nedteriandschen
Protestantenbond in het kerkgebouw der
Vrijz.-Herv., Ds. F. G. H. Iterspn ,uifl
Nijmegen over „De Christus in ons ge
loofsleven."
In zijn openingswoord herdacht de
voorzitter, de heer J. W. Fransen, den
overleden oud-secretaris dér afdeeling,
den heer De Mol en we©s ejr op, dat deze
ook in de vereeniging van Vrijz. Herv.
zulk een belangrijke plaats heeft ingenor
men. De nagedachtenis van den heer De
Mol zal zeker hij' allen in ©ere worden ge
houden.
De heer Ds. 11 r s o n, wienS lezing
vopr het groottite gedeelte bestond uiit
Voorlezingen van verschillende beschou
wingen over den Christusfiguur, wees er
verder (op, dat de geschiedschrijvers uit
den tijd van Jezus van Nazareth hem hee-
lemaal niet noemen, wat echter ook te
verklaren is uit het' feit, dat zij,, die è©n
groot wereldgebeuren meênfaken, het an
ders bezien, dan zij di© na komen..
Spr. twijfelt eraan pf Jezus zich z©lf
wei de Messias h©eft gevoeld, en hij be
schouwt Jezus van Nazareth en Christus
als twee figuren. De Oostersclie godsdien
sten, die in dien tijd naar h©t Westen
doordrongen, lieten hun invloed geldien
op de vorming van den Christusfiguur,
zooals men die thans kent,
De Orthodoxe opvattingl, dat Christus
Gods zoon is, die op 'aarde kwam om
de zonden der ntenschen op zich te ne
men, verwerpt spr., terwijl hij' ook niet
kan geJooven in Jezus als een volmaakten
God en een volmaakt menscli tegelijk.
Wanneer wij' in onze b©ste oageinblik:-
ken opzien tot God. dan is er geen plaats
voor een tusschenpersoon tusschen ons
en Hem.
Het zangkoor der Vrijlz. Herv. deed,
onder leiding van mejuffrouw Guyot, ©en
drietal passende liederen op verdaensljelij-
ke wijze hporen ©n de collecte aan het
einde der samenkomst was bestemd voor
versterking van de kas van dit] aang-
kopr.
Bij de (gehouden stemming Van stem
gerechtigden lidmaten der Ned. Herv.
kerk te Zoutelande, wie in de vol
gend© tien jaren beslissen zal over be
roepen Man een predikant en kiezen van
is de zaak vanaf 10 vair
DEW GEHEELEW DAK
(Iögez. Med.)
U zult verwonderd
zijn over de snelle
verlichting bij hoest
en heeschheid,wan.
neer. U gebruikt
Mn. MM»
,IpcS
©HEI©
JtlfltfVfrlfgfltt
(Ingez. Med.)
kërkeriaadsleden zijn van de 63 uitge
brachte stemmen 44 stemmen voor ker-
keraad en 17 stemmen voor kiescollege
uitgebracht terwijl 1 stem van onwaar
de was en 1 blanco. De kerkeraad z,aï
dus, gelijk voorheen is geweest wederotó
beslissen.
Tot kerkMoogd dezer gemeente is, we
gens vertrek van den heer C. Leijnse,
in dienst plaats gekozen de heer Jacs.
Koppejan Ez.. thans notabel.
De heer W. van Sighem heeft wegens
gezondheidsredenen ontslag tegen 1 April
gevraagd als kerkelijk ontvanger dezer,
gemeente.
Tot predikant bij de Ned Herk kérk
te Zoutelande is beroepen de heer
J. F. Dijkstra mi*, in de rechten' te
's-Gravenhage.
-0
Ned. J'on'g. Verbond
De Prov. Bondsdag v,an het Ned. Jon-
gel Verbond zal 2en Paaschdag te Goe'X
•worden gehouden in de sociëteit V. O. V.
De morgenverg is aan huishoude
lijke zaken gewijd terwijl in de middag
vergadering, ook vofor belangstellenden!
toegankelijk, dis. G. Waardenburg spre
ken zal over: „Persoonlijkheid".
De gymnastiekafdeelingen Middelburg
en Goes zullen een uitvoering geven,
en een en ander worden afgewisseld door
orgelmuziek.
Des avonds' zal een openbare bijeen
komst plaats hebben in de Groote Kerk
Sprekers ds. Homburg en ds. Mantz.
Mej, Betsy Dhont van Middelburg zal
eenige viool solo's ten gehoore brengen
met begeleiding van orgel. Ook het zang
koor der Vrije Evang. gemeente zal zijn
medewerking verleenen.
KUNST EN WETENSCHAPPEN,
Bij de firma Frederik Muller Cie.
(A. W. M. Mensing) te Amsterdam zullen'
twee belangrijke verkoppingem worden ge
houden.
Dinsdag 5 April komen onder den im
mer moderne schilderijen en aquarellen!
uit de verzamelingen: N. Haas en J. F.
Spliethoff (op verzoek der liquidatie-oomu
missies), en voorts uit die van ©en Brus-
selschen liefhebber, en nog van anderen!.
De catalogus vermeldt werken van Bauer,
Bosboom, Breitner, Fantin, Latour, Is
raels, de drie Marisxen, Mauve, Monticelli,
Jongkind, Klinkenberg, Renner, Apol,
Wolter, Bisschop, Bles, enz. Verschillende
fraaie reproducties ziju in den catalogus
opgenomen. I
De tweed© verkooping op Dinsdag 12
April, betreft oude schilderijen.
Allereerst dient vermeld, de verkibopinjg
van „de parel uit de collectie Six", nL
het toekende „straatje te Delft", van Jant
Vermeer. E©n afzonderlijke catalogue
geeft, behalv© een beschrijving en eed!
zeer fraaie reproductie, ook de geschie
denis van dat beroemd© schilderij, en eeif
overzicht van de daarover bestaande lit
teratuur.
Voorts wordt dan verkocht een ö©eï
van de verzameling oude schilderijen valï
