No. *4.
Zaterdag 5 Maart 1921*
104' Jaargang
1
i
Uit Stad en Provincie,
tegen
lin&
fr.
bur.
.AN-
f 1
kat.
een
een
|na 2
v. J.
Hof
|ar 3
(ELD
j>r 12
rAAR-
IMER,
latfs-
ïk 70
ions',
traat.
^tting.
elo< ij-
Is Ho-
gens-
lage
ktraat,
rlxam-
Le-
I, per
nij
erdat:
irea
t
faart.
Rott,
R—
8!-
OUTj
EK.
Boo«,
Di,t nummer bestaat uit TiWEE bladen
EERSTE BLAD.
BE STRIJD OM EEN
TERKIEZINGSLEUS.
Het woelt in de Katholieke Staats
partij.
- We constateeren dat niet uit leedver.
maak of met illusies van verzwakking.
De Katholieke hand is al vaak krachtig
genoeg gebleken om sterke spanningen
,te weerstaan. Maar als ia ld© partij1 die] nu
meriek het sterkste is, en die bij verkie
zingen met Vrouwenkiesrecht wellicht
nog sterker zal worden, als in zoio'n
party een of ander denkbeeld van groote
fceteekenis naar voren wordt geschoven,
dan is 't voor de buitenstaanders van be
lang goed toe te luisteren naar wat daar
over in die partij gezegd wordt, vporal als1
ze het niet eens zijn.
En dat zijn ze tang niet.
Het betreft de bedrijfsraden, de inwen
dige organisatie in de bedrijven, de kwes
tie van medezeggenschap der arbeiders,
van 't wettelijk georganiseerd overleg' tus-
acheu directie en arbeiders.
Dat is in Mie partijen een onderwerp
van belang. Bij de communisten is date
hét hoofdthema, al zijn 't daar louter ar-
fceidersraden, die de leiding krijgen. In
de socialisatie-illusies der S. D. A. P.
vormt het een belangrijk onderdeel.
Dfezer djagen werd in het Chr. Nat. Vak
verbond een pleidooi van ver gaandfe
Strekking door den secretaris Amelink
gehouden over de medezeggingschap van
de arbeiders, niet alleen inzake de ar-
beidü» voorwaarden, maar ook by: ontslag,
stopzetten der bedrijven, invoering van
nieuwe arbeidsmethode, inzage derboe-
ken, prijsregeling, productiebevordering,
denkbeelden die bij het debat echter
veel tegenstand ontmoetten.
En meh weet dat een dergelijke Regen,-*
Mand bij de fusie-plannen der vrijzin
nigen tot resultaat had, dat de eerst ge
kozen term bevordering van de mede
zeggenschap van den werknemer in de
daarvoor vatbare groote bedrijven", ver
vangen werd door den veel zwakkeren
term: De vordering van het bewustzijn
dial medezeggingschap van den we r knie-
mer ten a,anzien van arbeidsvoorwaar
den en inwendige organisatie gje-
wensdit is.
Dat is een enorm verschil. Want de
anderen denken aan heel andere dingen
d«n alleen aan arbeidsorganisatie.
En die tegenstelling geeft des te ster
ker kleur aan 't feit dat in de katholieke
partij een krachtige groep zóó ver met
'dip bedrijfsraden wil gaan datdat
een ander deel der katholieken er van
terug schrikt, nu ze beseffen wat liet
ghat bpteékenen.
■Toen twee j,aar geledfen het Paasch-
mlanifest van den R. K. Raad van Be
drijven verscheen .heeft het niet zoo heel
veel ajandacht getrokken dat daarin erop
Werd aangedrongen
„ten spoedigste fe kómen tot de pu
bliekrechtelijke organisatie van het
bedrijfsleven in Nederland Hij tracht
de bedrijven te maken tot organen
van den Nederlandsehen Staat die
Grondwettelijk en door een Bedrij
ven wet de bevoegdheden erlangen tot
het vervaardigen v&n bedrijfs- en ar
beidsregelingen en tot het uitoefenen
van bedrijfs en arbeidsrechtsprank
Die uitspraak van genoemd lichaam
was echter ook nog geen uitspraak van
de Rath, partij'.
Het Wijkt nu dat de méesten niet be
grepen Wihirheon dat leidde. Want nu
de bovenbedoelde vooruitstrevende groep
de puntjes op de i willen zetten, is er
een pennestrijd ontstaan waaraan de groo-
te katholieke bladen kolommen wijden.
En, in dezen strijd bleek o. a. dat het be-
jg'rip van wat men onder die bedrijfsraden
moe) verstaan, niet vast staat. Pater Hen
dricks een bekend kath. socioloog ging
er heftig tegen in, maar een ander prof.
Van Aken, redacteur van liet R. K. Pa-
troons'blad, antwoordde dat paler Hen
dricks niet op rekening van dc bedrijfs
raden mag zetten wat sommige voorstan
ders daarvan zeggen. Hij bedoelde daar
mee niemand minder dan prof. Veraart,
den voorzitter van den R. K. Centr. Be-
drijfsraad. Dat zijn dus al drie richtin
gen. En de heftige uitingen van kath.
patroonszijde tegen het plan vormen een
vierde richting.
Toch h ebben de ultra's dan eersten zet
gewonnen. In de kie.svereeniging in dén
Haag is na redevoeringen van twee hun
ner, jhr. Wittert van Hoogland en prof.
Veraart, niettegenstaande de bestrijding
doende Kamerleden Kolkman en Deckers
en anderen, een motie aangenomen, vra
gend het publiekrechtelijk maken der be
drijfsorganisaties met bekwamen Spoed in
het program der R. K. Staatspartij op te
némen, in die redevoeringen zijn door
jhr. Wittert en prof. Veraart zeer scherpe
Woorden gebruikt voor de „conservatie
ve" tegenstanders die zich echter die
kwalificatie niet zonder verweer lieteif
geven. 1
En üiï woelt de strijd' in de katholieke
pers verder. De Msfo. betoogt dat die
strijd zoo, nuttig is omdat men nu kan
zien, op welke punten men een ver
schillend begrip beeft van het denkbeeld.
En de Tijd kwam met een lang artikel be-
toogend dat het veel te "voorbarig i&
nu reeds dat onderwerp tot een poli
tieke leus te maken, daar ook de katho
lieken nog veel te weinig onderlegd, zijn
inzake bedrijfsorganisatie.
Maar de heftigheid der beweging duidt
op een groote kracht van het democra
tisch element in de katholieke partij,
en op wenscben voor welker vervulling
zij ongetwijfeld den steun zou krijgen
van de S: D. A. P., zijr 't ook dat men daar
naar de Tijd opmerkt, er alleen voor te
vinden zal zijn als die publiekrechtelijke
bedrijfsorganisatie gemaakt wordt tot een
eersten stap naar de socialisatie
Dit geeft politieke vooruitzichten die
zorg haren voor ieder die slechts nieu
wen dwang vreest van een door den Staat
geleide en gecontroleerde organisatie van
het bedrijf, met een gebondenheid even
sterk als die van een wettelijk voor
schrift. Want daar toch komt een „pu
bliek rechtelijke" bedrijfsraad op neer,
in tegenstelling met de privaatrechtelijke
onderlinge collectieve contracten.
We hebben er al meer op gewezen',
dat het gebruiken van dWang als hulp
middel in de sociale vraagstukken Dij' de
Katholieke partij niet zwakker is. dan bij
de socialisten, en dat het geen wonder
is dat juist onder een katholiek minis|te-
rie de arbeidswet werd ingevoerd, wier
dwang velen n,u reeds zoo ernstig hindert,
terwijl nog andere dwang van dien aard
op komst is.
En daarom verheugt het ons te meer
dat de Vrijheidsbond zich daar tegen over
stelt, ten opzichte der bedrijfsorganisatie.
Want hoe die strijd onder de katholie
ken ook moge afloopen, mens weet nu met
welke stuwende elementen men daar re
kening heeft te houden. We zijn gewaar
schuwd.
KAMEROVERZICHT.
Tweede Rum
Zitting van Vrijdag.
Op een ministercrisis zal' het wel niet
uitloopen. De aanneming met 47 tegen 38
stemmen der motie-v. Beresteijn, tien
Minister vragend het wetsontwerp inzake
electriciteitsvoorziening „in nadere over
weging te nemen ,is e©n allesbehalve aan
gename ervaring voor Minister König.
Maar hij had het woord onaannemelijk"
niet uitgesproken. Hij beperkte ziGh tot
zeer sterk „ontraden".
Vóór de motie hebben gestemd de An-
tirevmlutionnairen, de Christelijk-Hlstori-
schen, de Vrijzinnig-Democraten, d|e Vrij
Liberalen, de Communisten, de Neutrale
fractie, de heer A. P. Staalman (Chr.
Dem.), 3 Unie-Liberalen (de 'heeren van
Doorn, Rink en De Ranter), en 10 Ka
tholieken (de heeren Winterman», d|e WijL
kensüoptb, van Sasse van IJsselt, Stule-
meijer, Bul ten, Swane, van Groeneudael,
Juten, Reijimer en Arts.
Tegen stemden de Sociaal-Democraten,
3 Unie-Liberalen (de heeren De Muralt,
Otto en Lely), de "heer Braat (P. P.), óp
heer Kolt hek (S. P.), de heer v. d. Laar
(Christelijk Sociaal), en 13 Katholieken,
(de heeren Kuiper, van dé 'Bilt, Nolenisj,
Deckers, Engels, van Dijk, Haazevoet,
Kolkman, Van Rijékevdrssel, van Vuuren,
Bpngiaerts," Henri Hermans en Rooien).
Na de aanneming <\er motie vroeg Mi
nister König schorsing der beraadslagin
gen.
Dat spreekt. Hij kon immers verder
niets met het wetsontwerp doen, dat nu
in ieder geval moet worden ingetrok
ken.
De Kamer ging toen verder met aanne
men Van een reeks kleine ontwerpen,
w. ia. dat tot veretrekking van een rente
loos voorschot aan de waterleiding vhor
Noord West Brabant.
Vrij uitvoerig werd er gesproken ovejr
de technische herziening van de Onge
vallenwet. Bij' de bespreking van eenigfe
amendementen van de Commissie van
Rapporteurs, bleef de Kamer steken, pm
Dinsidag voort te gaan.
Eerste Kamer.
Zitting van Vrijdag.
De nog al in stevigen rit begonnen
aanval van het nieuwe vrijz. dem. lick,
denbeer S1 i iigen berg, op het voor
stel tot verleenen van steun aan de St+
Mij. „Zeeland" te Vlissingen, eindigde in
ter zijde zwenking, juist toen het beslis
sende «ogenblik zou komen. Want de na
de repliek van den Minister ingediende
mlotie werd ingetrokken.
Hij1 zei in beginsel bereid te zijn tot
financieelen steun aan de „Zeeland", maar
zich niet te kunnen vereenigien met h©;
overnemen der aandeelen.
Ten opzichte van de waarborging van
de belangen van "den Staat had hij het
bezwaar dat de regeeringcommi ssarissen
geen deel uitmaken van den Raad van
Commissarissen, zoodat ze geen recht
van veto hebben geen invloed op He
besluiten der directie. Het eenige is dat
de statuten niet kunnen gewijzigd wor
den zonder medewerking van den Staat.
Maar wel zouden h.v. dé Schepen en be
zittingen aan een Engelsche maatschappij
verkocht kunnen worden.
Voorts had hij' bezwaar tegen de over
neming der aanidêeijen a pari. De li
quidatie-waarde achtte hij veel geringer.
Het winstsaldo van f 63.000 verdwijnt
als men let op de geraamde restitutie
van oorlogswinstbelasting k i 200.000.
Spr. zou het beter en nuttiger achten
indien de Staat aandeelen nam in een
nieuwe emissie, inplaats die der spoor
wegen over te memen.
Nadat Üe heer F o k k e' r nog een woord'
ter verdediging van het ontwerp had ge
sproken, en van de andere zijde Dok de
heer Gilli s sen had aangedrongen op
meer waarborgen voor den Staat, zei
Minister V. IJsSelS te ij mi de ver
antwoordelijkheid niet te zullen dragen
van de groote gevolgen van verwerping
van dit voorstel.
Indien geen steun wordt verleend, zal
opheffing der „Zeeland" of verplaatsing
naar Hoek van Holland moeten volgeh.
Geen van "deze gevolgen is echter ge-
wenscht. Ten aanzien van zijn bevoegd
heid, om overplaatsing der maatschappij
niet toe te staan, zegt spr., dat deze be
paling in de statuten is opgenomen, toen
de aandeelhouders voldoende zekerheid
hadden dat dit wetsonltwerp werd -voor
gesteld. Indien nu dit wetsontwerp zou
worden verworpen, verklaart spr. van
deze bevoegdheid geen gebruik te zul
len maken.
Toch hield de heer S1 i n gje n b e r g
vol, en diende -een motie In, vragende
nadere onderhajnjdelingen met de maat
schappij.
Maar toen daarop 1de Minister ver
klaarde bereid te zijn te trachten de
zeggenschap der regeering zoo sterk mo
gelijk te maken 'binnen het kader dér
statuten, drong ook de heep Gilisigeq
op intrekking der motie aan. En de heer
Slingenherg deed dat.
't Ontwerp werd toen z. h. st. aange
nomen.
Voorts, werd de begrooting van 't Zui-
derzeefonds goedgekeurd, en werden
de algemeene bêgrootingsbeschouwingten,
vervolgd. r 1 -
Uit Wiȕcherea,
Doordat de af deeling) Soiuburg-—
R i 11 h e m van het Groene Kruis het be
sluit genomen heeft om de boete voor
hen, die door omstandigheden genood!-'
zaakt zijn lid te worden, te bepalen op
f 10, is het aantal leden aanmerkelijk
gestegen.
Te Souburg is het ledenaantal ""geste
gen van '492 tot 655 (vermeerdering van
,32 pCt.) en te Ritthem', dat bijna Zeven
maal zha klein is, van 75 tot 130 (ver
meerdering van 73 pCt.). Daar bovenBjen
de minimum-contributie bepaald, is op
f 1, zfd de afdeeling nog dfeter haar nut
tigen arbeid kunnen verrichten,
«9
Uit Tholen.
Bij Ron. besluit is aan B. J. Tim
merman, op zijn verzoek, met ingang van
15 Mei 1921, eervol ontslag verleend uit
zijn betrekking van notaris te St. An-
naland.
KUNST EN WETENSCHAPPEN,
tenaren. die, als kinderen, den geestelij
ken inhoud niet van den stoffelijken vorm
wisten te scheidien .geloofden «lat de
dooden in leven hieven zoolang hun stof
felijken vorm werd bewaard. Dat geloof
bracht hen er ook toe de voedingtsmiid-
delen voor de dopden te conServeeren,
waardoor de vorm bewaard werd, en de
dooden datgene bleven behouden, waar
aan zij behoefte hadden. En niecüe
uit zuinigheid waartoe de groote diooden
cultus die zulke zware verplichtingen
en offers van de levendien eischte. nood
zaakte .werden ten laatste de voedings
middelen vaak' slechts op de tafels ge
schilderd, of werden de namen ervan
ingebeiteld.
De pyramiden (ontwikkelid|ejn zich uit
de groote steenen mastaba's, dje afgeplat
te pyramiden met schuine wand/en, die,
aanvankelijk alleen vpjor de pharao's, bo-
van het graf werden gebouwd nog bij
het leven van hen voor wie ze bestemd
waren. i
Deze mastaba's hadden aan de Oostzijde
een toegang naar de daarin opengelaten
ruimte, waar de (offers ajan d<e jjoiodén
werden gebracht, en die vaak waren be
schilderd met voorstellingen uit 't leven,
en met tooverspreuken, welke dea doo-
dé slechts te spreken bad( om al die :ge-
islchilderdje v|Doestellingen tot leven te
brengen, en den (djpiode te plaatejen te mid
den van hetgeen hij' hier op aardfc had
beleefd.
D|opr d e opeenstapeling van mastaba's,
waarvan de basis kleiner was dan het
topvlak van die, Waarop ze waren ge
bouwd, ontstonden de trapvormige pyra
miden, en door de opvulling der trap-
hioeken de pyramiden met de s'dhuine
vlakke wanden. Zij' allen hebben den in-
gjang aan het O|o(sten, gericht naar de Nijl,
en staan vaak dloior onderaard sche glanglen
in verbinding met de .aan dei Nijl gebouwi
de doodentempeis;. Als de do,ode 'begra
ven was, werd d,e toelglang! stevig met puin
en 'steenen verstjopt, en de gemummifi
ceerde doraden in hun on toegankelijke)
harde graven waren tegen die eeuwen
bestand en (overwonnen d|en ftaod.
De dJOiOdenzoigi der Egyptenaren wafel
hiaoge ernst. De vtorarstellingjen van het
leven na den dlolod wanen vele, en zij1 wa
ren alle voorstellingen gebonden aan het
leven der natuur, het weenopbloeien van
den djag uit den nacht, van zjctaer uit
winter. De dioiode leeft met den zonnegod!
Re, de pyramidie was de dragier ran het
pyramidiran, de vergblde driehoek op dien
top, welke het symbool is van het lich'.t.
Omstreeks 25Ó0 violor Chr. bomt het
zedelijk element in djen Griekschen igfods-
dienst, en wordt de zedelijke waarde der
persloonlijkheid erkend. Dat was oorzaak
dat de djoodencultus niet meer bleef een
strijd Van machtige stof, van steenen en
aan de vergankelijkheid ontrukte vormen
tegen den dpiod, maar verlegd werd naar
het Oordeel over den persjoon van den
doode. Dan verdrinlgt de Osiris religie,
die dB religie van den dhodbngod is|,
de religie van den lichtgod Re, en daar
mede is de tijd der pyramidjen geëin
digd,".
Na de pauze illustreerdlei de spreker
zijn viotardracht met een reeks lichtbeel
den, «lie hem ook aanleiding gaven wat
dieper in te gaan lop het dfoodengericht
uit den na-pyramidrschen tijd, op Kfe rlots-
graven en den bouw dier Sphinx.
Een talrijk gehoor volgde d© belang
wekkende voordracht.
KERKNIEUWS.
De Egyptische Pyramiden.
Professor H. Th. Obbink uit Utrecht
die gisterenavond in de kleine Concert
zaal alhier sprak voor de Geschied- en
Letterkundige Vereeniging .voerde ons
duizenden jaren terug naar het Oude
Egypte van den Nijl. vau pharao's en
pyramiden.
De oude Egyptenaren, zooais' .alle oudé
volken geloofden aan een leven na clen
dood maar bij hen was dit gei oaf buiten
gewoon sterk. Reeds de oudste graven,
welke ons uit dien tijd leeren, wijzen op
dit geloof: de doiode werd, op de linker,
zijde gelegd, met opgetrokken knieën in
de hurkende zithouding' van een jager
die rust, begraven, en hem werd voedsel
medegegeven naar het doodenrijk. en al
wat hij er noodig had om te leven, z'o-o-
als hij hier op aarde had geleefd: har
poenen voor de mannen, toiletartikelen
voor de vrouwen.
Waren de graven aanvankelijk ondiep
in den grond, van lieverlede werden ze
sterker en steviger tegen de eeuwén
bestand,. Zij werden gebouwd uit bar.
den steen, en rondom werden de tafels
geplaatst voor het voedsel. Het graf der
koningen werd door de graven «Ier riiks-
grooten omringd, opdat deze den vorst
zouden dienen. Zoo ontwikkelden zich
de doodensteden en een leger van pries
ters jverd aangesteld om te zorgen, dat
het den dooden aan niets zou ontbreken.
Omstreeks 3000 voor Christus ontstond
hel gebruik de dooden te conserveereD
de lijken werden aan een behandeling
onderworpen opdat ze tegen de eeuwen
bestand zouden zijn. En de oude Egyp-
De Evangelische vereeniging voor
Zeeland hield dezer dagen in «Jen der
zalen van het h uis der Jongelings'vereeniJ
ging in de Spanjaardslraat alhier haar
jaarlijksche algemeene vergadering.
Uit de verslagen vau secretaris en pen
ningmeester bleek, dat de toestand der
vereeniging niet was achteruitgegaan, en
dat de geldmiddelen, niettegenstaande
de rekening met een klein tekort sloot,
toch van dien aard zijn, dat de Vereeni
ging zal kunnen doen, hetgeen zij' zich
voorstelt.
De aftredende bestuursleden ds. N,
M. de Ligt en de heer H. J. van den
Ouden te Neuzen, werden als zoodanig
herkozen, terwijl in de vacature, ont
staan door het bedanken van Dr. W. H.
Weeda te Oosterland, wérd gekozen Ds.
G. van Willemswaard te Oost- en West-
Souburg.
Ge r ef. Gem.
Bedankt voor het beroep te Giessen-
dam door ds>. G. H. Kersten te Ierseke.
RECHTZAKEN.
overtreding hoterw©t: L. M. K., hvr.
van H. J. van de V., 30 j., zonder benoPpL
te Dreischor, tot 3 m'. voorw. gev. straf
met een proeftijd van één jaar; l
mishandeling1: S. J. J. J. E., 34 jL
koopman te St. Philipsland, tot f 2Q ib!
subs. 20 dagen hechtenisl; l
diefstal: J. C. W. B., 4G j., arbeidéjj
te O ud-Vossemeertot f 30 b. stubs. SO
dagen hechtenis; I
eenvoudige beieediginig van een amb
tenaar C. P. den H., 41 j., timmermans
knecht te St. Maartensdijk, tot 14 dag©rt
gev. straf, voorw. met e©n proeftijd vaal
3 jaar;
mishandeling'; J. Q., 37 j., landbouwer
te St. Philipsland, tot een maand! g©v,
straf; j
overtreding Van "de Melk^rfordening
R. J. de Z., 34 j., landbouwer te Zierik-
zee, in hooger beroep, tot f 15 b.
15 dagen hechtenis, ©n
wederspannig'heid door twee of meer
vereenigde personen en 'beleediging va!n
een ambtenaar: J. IC. Jz., 24 j., en J. IC.f
51 j., schippers te St. Philipsland, iedér
tot 6 weken gevangenisstraf. i
ONDERWIJS,
De heer E. B. van Hecke, onderwij
zer aan de R. IC. school te Axel is be
noemd tót Ieeraar aan de R. K. Middel
bare Handelsdagtschool te Hulst.
Te Kloosterzande wordt ge
tracht een bijzondere school vioor pro
testanten op te richten en in de tegen
woordige openbare school onder tebren-
(N. R. Crt.)
L ANDKOU»
Arr. rechtbank teZierikzefi».
Zitting van 1 Maart 1921.
Veroordeeld wegens:
Verduistering: M. J. S., 32 j.; koop
man te Poortvliet, thans gedetirleerd,
tot 2 m. gev. "straf, met aftrek preven
tieve hechtenis
eenvoudige beleediging: J. R., 33 j„
landbouwer te Nieuw©rkerk, tot f 30 b.
s. 30 d. hechtenis;
Kring "Walcheren der Z. L, M.
Gisterenmiddag vergaderde in d© sOt-
cieteit St. Joris de kring Walcheren d(en
Z. L. M., onder voorzitterschap van d|eü
heer jhr. P. J. Boogaert, die naar aan
leiding van de notulen der vtorige ver
gadering er op wees, dat de kring maai*
weinig succes gehad heeft met zijn ver
zoek aan de gemeentebesturen om een
verordening op verdelging van schadelijke
v|ogels in te voerenalleen Oostkapelte
verklaarde zich djaartoe bereid. Nu zal
getracht worden via het dag. bestuur deïi
maatschappij Ged. Staten te bewegen d(©
gemeentebesturen pp te dragen een ver
ordening te maken.
N]og klon spr. meded<eelen dat d© 'cur-
(sus in mjotorkennis in vollen gang is met
24 leerlingen, ontder leidjng! van den
heer Visser, Ieeraar aan de ambachts-
school en dat (dé kasten f 7.50 per leer
ling bedragen.
Ten slotte deelde de voorzitter mede,
dat tot lid van het dagelijksldh bestjuur
van den kring i® gekozen, in plaats van
den heer Boone, de heer 'D. de Buck
te Roudekerke.
Besloten werd aan het hoofdibestuur
f 50 te geven voor de aanslchaffing van
leermiddelen vioor de cursussen.
De rekening van den secretaris-peuk
ningtmee&ter, aanwijzend f 2133.87 goedi
slot, waaronder wat de voorzitter noemAl
het „potje", werd goedgekeurd.
De gewone ontvangisten en uitgaven
pver 1920 gaven een goed slot van bijna
f 100.
Het bestuur stelde vppr f 400 subsidie
te geven voor de Prov. Landbouwtentoon
stelling. Het geld kan niet beter besteed
worden, vooral waar dip tentoonstelling
op Walcheren wordt geboudpn.
De heeren v. Ooüsten en Roose
achten f 400 te weinig en stellen f 500
voor. Het bestuur neemt dit over en al'-
zöo wordt besloten.
Hierna 'gaf de vjoiio r z L11 e r het woord
aan den heer L. van Dijk, tweeden se
cretaris van de Z. L. M„ voor zijn lezing
Over „Economie en Landbouw."
De heer Van Dijk zegt dat het versje
„Hoe rustig' rolt het leven des Landbou
wers heen" wel eens juist is geweest,
maar het is ook 'dikwijls anders. Na een
periode van bloei komt raak een van
malaise, dit was in de vjoirig© eeuw het (ge
val, toen de groote concurrentie van .Ame
rika kwam, viooral op het gebied van
graanbouw en schapenteelt. Vooral het
eerste is ook voor Zeeland van belang.
De landbouw is in sterke mate afhan
kelijk van hetgeen in het buitenland ge-
geschiedt O p ©economisch gebied. Hier-
joip is niet 'voldoende gelet en de landbouw
kwam in verval, botda tdg internationale!
landbouwtentoonstelling "te Amsterdam in
1884 de pogen opende, ook die "van de
regeering.
De kunstmest kwam juist op tijd, maar
het was in den beginne niet zoo makke
lijk het nut daarvan te djoen inzien, en
de regeering moest te hulp komen door
steun aan landbouwonderwijs en bet oipH
richten van landbouwproefstations. Ook
nu is tijdens den oorlog groote bloei
geweest, en volgt nu de achteruitgang
maar er is verschil met den tachtigjarigen
raiji. door de ontwikkeling van het cr©-
dietwezen, het vereenigingswezen ©n dei
coöperaties. Gedurende den oorlog wei
den er buitengewoon hoogeprijzen ge-
