ilJÏOÏKSIl
Ingezonden Stekken.
Buitenland.
hij het Ontbijt
Een kop Ovomaltine
f
VAN BS
VAK
Zaterdag 8 Jan. 1921» m 6
LANDBOUW],
W e e p r ij z e n-d| ja 1 i n g1.
Men schrijft uit Friesland aan de Tijid!:
In weerwil van den betrekkelijk geringen
aanvoer is de handel in de miees|te(
rundveesoprten en varkens (op de jongs#©
Sneeker en Leeuwarder markten zeer
stug of 'traag geweest; hetgeen m'. a, w1.
zeggen wil, dat de boeren daarvopr hun
te koop aangtebjoden beestjes, bij! lange]
na niet zulke horige prijzen vbfeding(en(
konden als eenige weken geleden, Zulks
wjas e©n gevolg v,an de enorme verlie
zen, welke de handelaars in voor de
slachtbank bestemde runderen en var
kenskooplieden te voren met mam© op
de Londensche markt geleden hebben.
Vooral de handelaars, die vee 'in voor
koop hadden, hebben zeer veel geld ver
loren.
Zulks blijkt uit de verklaring van een
dier handelaars, dat hij! en z'ijri compag:-
nons op een „recente" Loinderisch© markt
ongteveer zooveel geld verspeeld hadden,,
als hij voor het levensonderhoud van
zich zelf en zijn gezin gedurende een ge
heel jaar noodig had.
■Men kan de waarheid 'dier bewering1
redelijkerwijs niet in twijfel trekken,
vwpnneer men weet, dat sommigen der ex
port-handelaars en slagers vppir bun zioo
op die markt aangevoerde circa 100 pond
wegende biggen, welke idopr hen vopr 95
ets en f 1 per pond gekocht waren, niet
meer dan 37,5 tot 45 ets per pondf bedin
gen konden.
Ter bestrijding van een eventueel min
deren buitenlandschen 'aftrek van Frie-
sche runderen zal het Friesdhle Fokvee-
Bureau trachten, Argentinië als afzet
gebied te bemachtigen. Voor de verwei"
zenlïjking dier idee is in een dezer da
gen door dat bureau gehouden vergade
ring besloten om 0',p "de van den 8n tot
den 22n Mei a.s. te BuenojsrAyres te hon
den tentoonstelling met een .collectieve
inzending Friesch fokvee uit te komen.
Reeds hebben circa 30 personen zich
bereid verklaard aaudeelen te riemen in
een garantie-fonds, waaruit alle aan "een
dergelijke inzending! verbonden kiois-
ien bestreden kunnen worden.
Al kan redelijkerwijs niet betwijfeld]
worden, idat een collectie Friesoh fok
vee op de zooeven vermelde "tentjoop
stelling een (goed figuur maken en derhal
ve Zeer veel bijdragen zal ter bevordering
der reputatie van onzen veestapel in Ar
gentinië, toch kan daaruit in verband
met de ook in Amerika heerschend© gel
delijke moeilijkheden nï'ef de gevolgtrek
king gemaakt Worden, dat de toekomstige
'Argentijnsche klandizie een belangrijke
veeprij'zen-daling beletten zal. Als gevolg
van die daling, zat, wa't vopr de kleine lui
den te hopen is, het rund- en varkens-
vleesch over korter of langer tijd goed-
kopper moeten worderi, terwijl de huur-
boeren geprikkeld zullen worden bij ver
pachtingen van zathen en landen niet iri
bet wilde tegen elkaar op te bieden.
S O
Invoer vata rundvee in F, ra tak rijk
Dr. van Rijn, veeteel'l-consul ent voor
Nederland te Parijs, seint aan den se
cretaris van den Ned'. Bond van Veehan
delaren
„Invoer Hollandsche herkauwers, scha
pen en (geiten toegestaan ioiver Toiur-
coinlg1, Jeumlont, en ThipnvÜlle. Herkau
wers, niet bestemd voor de slachtbank,
moeten zijn vergezeld van een "certifi
caat van oorsprong en gezondheid, verkla
rende dat zij zïjri onbesmet van tuber
culose, (ontijdige bevalling, epidemische
veeziekten, bloedwateren of ingewarids
ontsteking door besmettelijke tlubercu
lose van de moederschede eh afkomstig
van stallen, die niet door deze ziekten
zijn aangetast. Schapen en geiten moetejij
vergezeld zijn van een certificaat van
oorsprong en gezondheid, verklarende dal!
de dieren zijn van niet besmette onderne
mingen en vrij' van eemge besmettelijke
ziekte."
NAAR AANLEIDING VAN DE LEZING
VAN Mr. OUDo
Geachte redactie.
Verzoeke beleefd! opname van de na,-
Volgende regelen'.
Uit het vtersl'alg van de rede door den
beer Oud DinsdaJg j.l.' te Middelburg uit
gesproken maak ik op dat dit Kamer
lid het* noodig: heeft gevonden mij als
politiek persoon te becritiseeren; waar»
toe hij natuurlijk wèl gerechtigd maar
Üaarom nog niet in alle deele bevoegd is*
Zoo lees ik in het verslag1, voorko
mende in uw blad van Woensdag dat de
heer Oud in verhand met een door Inilijf
in de Tweede Kamer uitgesproken rede.)
bij de Indische begrooting het navolgende;
zou hebben gezegd
„De heer De- Muralt, die zoo igaarnö
iwicrdt voorgesteld ials1 de vooruit streven-
kfe Unie-Liberaal', bestreed in -de- Ka- burg!.
mer het standpunt van den Gouverneur-
Generaal, den heer van Limburg Stiruum,
(die bic ven de belangen der kapitalistepj
staat en begrijpt die der Indische bevob
king te moeten behartigen.
Als de heer De Muralt zich nog' eens de
mocraat noemt moet men hem maar herin
neringen aa?1 zijn redevtoerinjg in de, Kap
mer. welke redje meri 20 jaar tg©ledeiiJ
reeds conservatief zou hebben gPnoemd"^
Het maakt op mijnden indruk dat de
heer Oud ook persoonlijk tot die over
tuiging is gekomen. Welnu ik tart den
heer Oud1 oiok maar één en'keie me,-
(de, dei el ing' uit de door nem bedoel
dé rede. die ik in dé 2de Kamer O'. ,a,
ter bestriding! van het beleid van deus
Gouverneur-Generaal Graaf van Limburg
Stirum hield, aan te balen waaruit zou
kunnen 'blijked ,dat ik niet meer bet recht
zou hebben mij onder de democraten te
rangschikken. Ik vraag den heer Oud taiet
cm mij een|igie lo-sse zinnen ui't!
mijn relde vo or de voe ten te wer
pen. waardoor de betrokken medede
ling uit haar verband wordt gerukt, maar
ik verlang een volledig citaat, dat ook
op zich zelf toch kort kan zijn.
.Voorshands verklaar ik dat ik mij niet
tevreden kan stellen met een verwijzing!
naar veroordéelingén vaju mijn rede dood
anderen ,zooials zoo vaak in de politiek
gebeurt. Ik meen het recht te1 hebben op
een objectieve aantooning, van de zijdéi
van dén beer Oud .dat mijn rede h©ta|
het reeht igaf zóó over mij, als politiek
persoon, te spreken als hij in zijn voor
dracht te Middelburg deed.
Verder lees ik in het verslag dat de
heer Oud een en ander heeft gezégd)
over den biouw van de bekende marine-
kruisers. Heeft de heer Oud ook verteld
dat de kruisers „Java" en j;Sum|a
Jt r ,a op stapel zijn (gezet met de isltjenimen
„vóór" van de Vrijizinnig Democraten
MARCHANT, vanDeventer,, Roodenburg
en Limburg en stemmen „tegen" vari' dei
Unie-Liberalen DE MURALT, de Jong,
Smeenge en Schim v. d. Loeft tegen?
(eenstemmigheid kwam toen bij' beide
partijen niet voor).
Vast s.taat dat Marchant! c'.s'. mede de
kruisers op Stapel brachten en dat deze
heeren later het meeste kabaal maakten
toen o.a.- cke tegenstemmer de Muralt
er zoOi maar niet direct voor te vin;d©ni
was nadat er millioenen aaU waren
verwerkt om ze op de werf af tie
breken maar beter vond ze tot den pomp
af re Douwen en dan te trachten op
de meest voordeelige manier er van af
te komen! Informeert maSx eens in Vlisr
singen hoe de zaak er Voior stond.
Vast staat Öat de heer Marchantt "in
1914 verkeerd zag door te stemmen
„vóór" de kruisers en de Muralt verstan
dig deed er „tegen" te sfemtaen.
Ach Iwas heel links, 'toen maar zopi
verstandig geweest!!
Het zal mij niet moeilijk vallen t.z.t
aan te toone.ii dat wij! nog van den der
den kruiser „Celebe s." geheel z'ijri af
gekomen dopr het politiek doorzicht van
den unie-liberaal D r. L e 1 y, daarbij1 'be
scheiden dopr londergettefeklejadé bijge
staan.
Wanneer ik te Middelburg kom spre
ken zal ik wel in het openbaar aantjcpi-
ttien hoe door het vóórk ofm'en van
een'sfejntming over een taottie dioior dé
V. D. ingediend op '11 Febr 1920, het
nog gelukt 'is, ota van den pouw ran den
kruiser „Celebes." geheel af te .komen.
De heer dr. Lely en ik hebben naar
mijn bescheiden meenirig idaarin ge&n on
belangrijk aandeel gehad.
Ik kom daarop bijl leven en welzijn
in een openbare vergadering te Middel
burg terug. Trouwens ik heb heel veel
te vertellen in de a.s. campagne in Zee
land. Jammer dat wij' onzen tijd" niet 'ge
heel kunnen besteden tegen rood en
tegen zwart en dat die halsstarrige vrij
zinnig-democraten die anders toch zooi
kwaad niet z'ijri bet verTikken om met
ons samen' lop te trekken. Vele nutte-
loioze debritten zouden idan worden voor
komen.
Ten slotte niojg' dit. De brutalen krij
gen de heele wereld, zejgt 't spreek
woord, maarde Zeeuwen loopen er
niet in, waarde collega "Oud!
Hoe durft de heer Oud biijv. aan mijn
partij onva'stheid te verwijten inzake de
belastirigpolifiek, zelfs aangfenpimen, dat
het verwijt juist is. Bij! elke partij zijri
imtaers schijnbare inconsequenties aan
te wijzen!
Heeft de heer Oud aan zijn hoorders
oOk medegedeeld, dat in 1914 het toenma
lige vrijzinnag'slemocra 1 is ch Kamerlid van
Deventer stemde tegen het amendmónlj-
Vliegen (dal de aflossing dlppr een heffjing
in eeps verlanlgöe)op de leenjri!g|w©ti-
Treub? De andere vrijzinnig-democraten
slemden vopr. Dat mocht zeker wel
De heer Oud heeft hét ojojk! blijkbaar
gehad over de oorlpiglsbe|g|nooliing. Het
te hopen, dat „zijn stelsel" dat hij! in een
nota bij het vpprloopig1 verslagi uiteen
heeft gezet en in de Kamer bij dé debat
ten door iedereen is Genegeerd, ppkf zéli]s(
door den Minister, in de vengad.eri.ng; te
Middelburg! meer aandacht heeft getrok
ken. De eenige dié in de Kamer een
behcprlijké aandacht er vopr over had
was onderjgfetieekfepde. Ondank is! toch
's werelds lojon! Ik KoM daarop in het
openbaar wel terug'.
Toen ik jaren geleden door het geh'ée-
lé land redevoeringen hield total het „be
ginsel van staatspen'si'onnjee'ring ingang
te tdoeri viniden (de heer Oud is daar
ook een Onverdacht vpprstamider van) werd
ik steeds biet krachtigste: doprVrijZün-
niguBemPcratött bestppkt, pok te Middel-
Het is zeker niet iaan de VrijzJinniighj internationale idee ten deel© gèvondén is1,
Democratische Partij! te danken, dat hejf!
beginsel van premievrij ouderdpmjspen-
sioen, althanls v|o(or dé lopnarbteiiders, ji(s!
aanvaaa'd, al erkteü ik dat zij later zeer
krachtig' hebben miedeglewerkt ota het be
ginsel er dojoir te: krijgen en wij! nui loifl
hen kunnen rekenen ota zelfs dit premie
vrij ouderdomspensioen dopr een wer
kelijk staatspensioen vervangen, te krij
gen.
De heer Marchant sclireef toen op1 blz,
29 van zijn brochure „De Vrijlzinnilgi De
taPcratische Partij" sprekende piver liet
staatspensioen
„De pra/ktijk zio.u moeten uit-
wijzetn O'f dit in beglinsel ver
derfelijk stelsel niet werke
lijk heft te verwachten gjeVollg
heeft dat zorgeloosheid wordt
aangekweekt."
Ziet collega Oud! wanneer uitspraken
van een derigieliijkf igehialte in mijb rede bij
de 'Indische begrooting waren gedaan dan
ja .jneen'djan noigl niet zondt gij het
recht hebben gehad mij on-democratisch
te noemen.
Ik erken dén he:er Marchant als demo
craat ook al plaatste hij dergelijke malle
uitspraken, mgar ik ontzeg U, het recht
om taij in efen openbare vergajderin'g alsi
cridlemocratisch voor te stellen in ver
band met een rede waaruit gij' niet ci
teerde en waarin dergelijke oompromi<-.
teerde en waarin derig|el|ijke oompromi-
leerende uitspraken als in de brochure!
Marchant ook niet voorkwamen.
Mijn kiezers1 en a.s; kiezeressen Va|ngt
g'ij niet, weest daarvan' verzekerd. Daar,
z'ijn de Zeeuwen te bedachtzaam, te trouw;
te eerlijk en te nuchter voor.
Den Haag, 6 Jan. 1921.,
DE MURALT.
APOTHEKEN.
Zondiajg1 zullen de volgende apotlrekten,
die .opk de vofgénde week dép avond- en
nachtdienst hebben, géopend zijh
MiddelburgM. J. van Piénbroek, Pot-
tenmarkt.
Ylissingjen: A. J. v. Ocktenburg Jr.s
KI. Markt
Té Goes is Zondag en daaraan vooraf-
gteandien nacht geopend de appitheek van
G. v. d. Hoek.
BRIEVEN UIT BERLIJN.
XVIII.
Hollandsche kunstschilders
in Berlijn.
Wij hebben bezoek uit Holland ge-
kregten. De liartelijkbeidj,'; waannee d®
welkome gasten hier z'ijn ontvangen, zal
bewezen hebben ,diat de intellectueel Cv
wereld van Berlijn hun komst als' een
heugelijke en verhpugendjé gebeurte
nis beschouwd heeft. Het was1 dé' jonge
kunstenaarswereld v,an Nederland, die lol'
ons is gekomen, de moderneta eii modern
st en onder Nederlands' schilders eh
jbeelidh'OiUwers, en de tentoonstelling vanj
him werk in het vroegere kroonprinse
lijk paleis te Berlijn ,dat sedert pen jaar
veranderd is in 'n af deeling' van de „Na
tion algalerie", mag beschouwd worden
als het btejgin van een uitwisseling van
taleer innige |geestel'ijké gevoClénS: spoéii
dig zal' de tentoonstelling beantwoord
worden door een expositie van t werk
van jonge Duitsche kunstenaars in Ne
derland.
Evenals' die Nederlandsche kunstten
toonstelling hij ons verschillende groo-
te steden bezoeken zal v!an uit Ber
lijn zal men zich naar Keuleü. Dussel-
dprf, Dresden, Karlsruhe en Stuttgart
begeven zullen de Duits'che kunstwer
ken in verschillende Nederlandsche ste
den geëxposeerd worden. De „Korn-
scheuer", een in Berlijn zoowel! 'als
in Amsterdam' .gevestigde vereenj'ging
heeft tot deze plannen het initiatief geno
men.
Het is interessant, dat het tegenwoor
dig in alle landen juist de, te.n déeiei
zeer radicaal gezinde jongje "kunste
naarswereld is', die met levendigë ener
gie de verbroken intenialioniale betrekr
kingen weer tracht op te vattan. Ook uit
Italië is zoo juist, een soortgelijke op
roep tot ons gekomen. Dapr is het de
moderne schilderskring die zich groe
peert om het Romeinsche tijdschrift „Va-
lori Plastici", welke den Berlijners in 't
begin van 1921 zijn opwachting wil ma
ken.
Zelfs in Parijs doet zich een derge
lijke beweginjg gelden. Jonge Fransch®
kunstenaars, gegroepeerd in de „Section
d'Or" willen in Berlijn nun werk tentoon
stellen en, wat bij de huidige stemming in
Frankrijk in elk geval zeer merkwaardig
is. willen bovendien aanstaanden zomer'
van een groot aantal werken van hun
Duitsche geestverwanten e©n tentoon
stelling te Parijs inrichten. Terwijl de
oudere kunstenaarswereld in de, door
den oorlog1 elkaar vijandig gezinde l;ind!en.
nog' aarzelend toeziet pn afwacht, wil
len d.e aanhangers der moderne kunst
richtingen niet langer wachten.
Hierbij doet een algemeen cultuur-ver
schijnsel 'zijn invloed gelden,- een ver
schijnsel, dat de inzichten der Europee-
v'olkeren reeds sedert geruimen tijd bé-
influencCert en wijzigt, én dat zich in de
kunst in zichtbare vormen tracht te uiten
en het schijnt bijna, alsof in deze broe
derschap in den geestelijken strijd inder
daad de verwezenlijking van de ware
Sterkt U voor de dageiybsche
bezigheden.
Vrjjwaart U tegen overver
moeidheid en zenuwachtigheid
v I? geeft U opgewektheid en weer-
standsvermogen.
In blikken busgen van 250 ea
500 Gr. Overal verkrijgbaar.
Dr.A. WANDER A-C
BERN
(Ingez. Med.)
door een werkelijk internationaal voelen
d|at sppt met alle politieke oneenigbéid.
In de schilder- en beeldhouwkunst uit
(deze eenheid zich1 in e®n algemeènèn
afkeer van het impressionisme en van dp
natuurbegrippen, in ee|n verzet IPgPri
do bestaande re|g|eien, en in «ên vér-
langen naar sterkere uiting van eigen
innerlijk leven.
Dit alles is' .slechts de afspiegeling
van een nieuwe wereldbeschouwing', wel-
ke ons hoven de kleinheid vajn 't lev©n
van .allen dag voert tot erkenining van dé
hcogére wetten van ons bestaan tot die
per inzicht in de raadselen en wondebenj
van ons leven.
„Deze tentoonstelling moet eén sieen
bijdragen voor 't gebouw van den toe-
komstigen geest Van liefde, welk© de' ge-
heele menschheid moet omvatt©n". Met
ideze woorden ongeveer liéeft Jan Too-
rop in 'de catalogus van de Berlijnsche
Lentoonstelling1 zijn collega's en landge,
ncoten een gieleidsbrief naar Duitschland
meegegeven. En .Willem Ro.yaards, di© bij'
ions in goeidfe) herinineiring 'bleef, s©d©rt|
dén tijd, welke hij' bij Bernhardt* „Deut-
sc'hes Theater" doorbracht, voegt hier
bij: „Kunstwerken van volk tot volk uit
gewisseld, zijn de beste boodschappers"
Door dézen haar overheerschen.dén g©ést
bkavfenal is dé tentoonstelling voor ens van
veel bete|ekenis' geweest. (Wij béP
groeten in haar bo.vendie^i het eerstiel
gezelschap van buitenlandsche kunste
naars, dat onze (glast is, nia eén 6-jarige
période van afgésnlloteriheid. Dat Holland
een begin daarmee maakte, wordt hij'
ons bijzpinder jgéwaardeerd. In de plech
tige opening der tentoonstelling', welke
Duitschland's minister van buitenlandsché
Ziaik'en Dr. Simons, en d© Nederlandsiche
Igtezant, baron Gevers, bijw|b|onden, gaf
de Pruisislche minister vo|or kunsten en
we tenschappenHaenisch, aan deze ge
voelens in wellgekpizen wioprdien uitjiplgi.
Maar daarenboven is zij1 vlöpr ons van
beteekenis als middel om meer bijzon
derheden te leeren kénnen1 otahént dé
ontwikkeling', welk© zich in 't buiten
landsche kunstleven voltrpikken heeft.
Het is volor pos zeier interess.ant ota
op te merken, hoe in Holland1 de in-
heems'ch© kiunst eri de eigpn overlevering
de modern© richting "Iri de kunst iri natiior
nalen zin beïnvloeden. (Wij' g©vpel©n ons
zeer aangp trokken tolt deze richting. Siiudjsj
Rembrandts tijd heeft de invloed van de
Hollandsche kunst in Duitschland npripf
gphe©l ontbrioken. (Wij weteri wiat speci-
iaal in de laatste tientallen van "jaren de
Hollandsche kunstreizen v|oior onze schil
ders, onder welke Max Liebermdnn de
eerst plaats innam, vopr der Duitsfche
schilderkunst beteekend hebben. De oer
gezonde levenskern van het Hollandsche
ras beeft in dén tijd van het realiis|me
ontelbare malen nieuwe- prikkels tpt .ortjsi
gébra'cht.
Maar vanuit Holland kwamen pok de
eerste stemtaen, die wezen naar nieuw©
doeleindien, .Tan Tpbrjop heeft daarbij geen
onbcteekepiende rjol (gespeeld,
Nolg steedis' fs d© indruk niet vergefen„
die zijri gtro|0ite ten!tjo|onist|elliju|g( iri hei
Salon 'Gurlitt te Berlijn maakte, in hoft"
jaar 1914. Dwars dopr den gjrpoted
stropta van den naturaljstischén werkelijk-
heiidsgpest sneden toen ter zijde de ei|g)én-
zinuige rythmen van zijri gestyleerde en
symbolische gestalten. De tweede, npig'
sterker klinkende roep kwam' daaiiop
van Van Gogh. Van zijri invl'oed levért de
ten topinstelling! ménig' getuigenis'. Opk
Thorn-Prikker is Moior pnjs geen vreemd©.
Lange jaren beeft hij doprgebracht in
Plpgen in (Westfalen. Nn woiont hij' iri
Miinchep, en zijri waai'devoile, glas-kurilsit
met haar mter©ssanjfe iijnencompoisitliefs,
waarin Gothiscbe gedachtein in mioder-
nen (geest herboren wprden, eri met haar
stralende kleuren, is' bij! ons baanbre
kend werkzaam (geweest. Van de verte-
génwoiordigérs van het exprejslsijohiiism© is
Kees van Dongfen, die in Parijs bijria ver-
franschte, voer ons een welbekénde,even-(
als Jacoba van Hèerii^terck met haar de
coratieve pharitasieën.
Zij allen zijri nu weder in Berlijn terug!
gpkéerd, onigeven doior geestverwante)
kunstbroeders. Een werk van Jacioba van
Heetaskerck, van pralend', glanzend .ui
terlijk; een, van krachtig! temperament
sprektend landschap van Elsa Berg'
opvallend is het dat juist irn twee
werkten van vrouwen kleurenpracht tri-
ompheer,t de fijriziunilgle lichtspelingen]
van Leo Gestel; de dppr. het k'ubiislnie be
ta vlöede stadsjgfezichten van Loiujis Saal-
born en de vermetele teekteningieni van
I. Havermans, deze werkten trekken
vopral de aandacht. En taet glerioe'gien zién
wij, dat oiok' de extravagante, brutale en
speelSche .ateliei'-experilmtenten^ dJi© bij'
xons zulk een gjrioiote pol spelen, ook in j ki lyriscben- stijl en b'alladenkarakter,
Holland niet lontbrekfen. weerklinken, laai die dikwijls bijna ©en
De plastiek' heeft slechts een vilsft- nationalen geest ademt ©n -zich dan we«r
teklaartje afgpgeven. Weinilgp werken zijn verliest in dwepende gedachten, doch
hierheen gtezonlden, daarbiji m. een die steeds doorweven blijft van ptoëzie.
De Berlijrisch© Schouwburgen plegen
tegpn Kerstmis een vloed: van nieuw©
stukken ten topneele té breng|eri, tenteiin-
de tijdens de feestdagen het publiek iets
bijzonders te k'unnen biedeta. Veel daar
van is van een licht en ombe öeeklenenidj
genre, dat geen diepere indruikken ver-
wékt. Maaf van twee werken moet ik
toch imteldin|g| maken, nl.; van eeri nieuw!
werk van een ervaren toneelauteur, eri
van de eerstelip|g| van-een tót dulsyer ion{-
bek'end talent, dat sterk opzien baarde.
De ervaren tooneelauteur is Herman
Bahr, die een comedie onder d©n titel
„Ehelei" als Kerstgeschenk voor hlet voet
licht bracht, en daarmee eén stuk van
gropte waarde schiep, hij1 gaat daarb^
uit van deze veronderstelling1: zooi goedl
als „Liébelei" ,geen echte liefde is» zon!
is ook „Ehelei" gteen Ware echtver*
bintenis. Veeleer is dat een samenzijn
van man en vrouw, Waarbij mevrouw
rustig haai' eigen gang gaat en in' haar
burgerlijk aspiraties naar sensatie zoekt.
Zooi is mevrouw Maja, de echtgenoot©
van een tandarts, met een behoorlijk©
practij'k, die eten beroeirid opere'ttecotapo!"
riist in haar netten wil verstrikken,
Maar de componist is zulke avpnturea
moede. Hij is evenzeer blasé van d©
vrouwen 'als van zijri suceesfs'eri op de
plankeh en al de drukte die de wereld
om zijn persoon maakt. Hij' dankt dna
vo,o,r de eer en Trouwt ten slottle nog(
taet Zijn oude vriendin, 'die nog ivel een
gravin moet zijri. Maar deze intrigue ia!
slechts bijtank. Het belangrijkste i,sf d©
dialoog, "die speelscb-geestig is, eri idi©
babbelt over alle mogtelijke dingen. Over
den echtgenoot, die z'ijri kleine duivelin.'
van een vrouw viopr een hoogér wc zén
houdt en met alle 'geweld wil, dat
vriend op haar verliefd wordt, opdat zij'
hem' zal kunnen afwijzen! Over d©
moderne onzedelijkheid, cl ie ail©s
openlijk dóet blijken, in tegtenstel-
ling met de goede oud© èchtf-breuk',
die tenminste og zij behoorlijke verbor
genheden er op na hield. Over den vrou
wenkenner, die glimlacht om den "dilejt-
tant in het vak. Bahr behoort t<o.t de zeer
weinigen in Duitschland, die ^zulke .ge
sprekken vol Parijsche gewikstheden (kan
schrijven, en óver het thema „Vrouw"
Hveet hij 'dolór rijke ervaring véél amusanlife
op te merken.
..Van geheel andere hoedanigheid echter
is het stuk van den beginneling: „Kreuz-
weg" van Karl Zuckmayer. .Wat was hejt
in dit stuk van een "jongen HeidéfbergéiS
student, Öat de toehoorders zjoo boeide?
Zij zagten een jong, 'teer meisje, da#
van haar vader, een smid, en haar ver?-
loofde wegloopt. Zij zagen een Myran-
nieken burchtheer, tegten wié jiiet volk
opstaat. Zij zagen een extatiséhen boeren-
propheet, die verraden wordt. Zij! zagten
vrouwen en mannen in 'deugd' ©ri iri
liefde, in opoffering en in' moord'. Doch!
dat alles vereenigde zich niet tot eén dui
delijk beeld; het vloeide >djofor elkaar,
bleet onduidelijk en verward.
Wat was het dus, dat de toehoo{rder*ü
tocliühans zoozeer boeide? Mén moet
hierop antwoorden: het opwekkende, dé
kracht der overtuiging gevende, gevóél!
van zich werkelijk te bevinden tegenover,
een jong dichter, in wie een natuurlijk
talent opbloeit. Vanuit dit werk, dajt bijl
de eerste kennismaking nauwelijks be
grepen werd en, als door tajlooze sluier»
omgeven, tot ons kwam', straalt een staar-
telijk verlangen, waarvan riet opgroeiend
geslacht van dezen tijd vervuld' is. Ver-
langen, naar vrijheid in uiterlijk leven
en naar vrijheid in het innerlijk mensch!-
zijn. Verlangen naar goedheid en grpotr
heid van gevoelens, naar een lichtende;
toekomst. Dat alles wordt uitgedrukt in
een geheinims-volle taal, die de diopsit©
gevoelens omsluit door onzeker glanzend©
vormen. Wondertaooi gebouwde zinneb
origineel© statuette van! Van Gifflgh, ver
vaardigd door Mendes: dia Gosla, ©m de
fraai 'gemodelleerde saamgtedrjongten krip
pen van Hildo Krop.
We hebben hier den indruk' gekregen
ons le 'bevinden tegenover de kun stuit iri-1
gten van een bevriend' volk, dat z(oo geluk
kig was geen oOrlogls- en re va 1 u ti,es cli ok-
ken te doorstaan, te hebben. Daardoior
is er minder tweespalt, minder smarte
lijks en minder gé éne r vee rds te bespeu
ren in d i t werk', Maar boven deze klelilne-
re verschillen uit voelen! wij de Ger-
talaansche verwantschap. En wij ontvan?
gén nieuw inzicht jn 't leven onzer bu
ren aan den Rïjta.
Ear over alle, raadselachtige voorvallen,
rust een droomerige glans, die de hoor
ders geboeid houdt.
Ongetwijfeld moed deze jonge chchter
zich, wanneer hij het schouwtooneel wer
kelijk veroveren wit, een weg baneri délor
de slingerplanten en doornstruiken van 't
gebied van 't effectbejag naar dat van T
volbloedige waarachtige leven. Het dra
ma in 't algemeene ejscht overzichtel'ijk1-
heid ©n 't (bezit van een vast© kern. Daar
van was nu geen sprake. Maar toch gin-
igen wij lallen haar huis iri het' vreugd©volf
Ie besef het jeugdige talent begroet té
hebben van een ontWakenden geest-
Dat is een verheugende gebeurtenis.
Dr. MAX. OSBORN.
