FEUILLETON,
i 10EIEI 1
ETALAGE-WEDSTRIJD
ilDDELBURGSCHE COURANT.
1920
Binnenla nd.
GOUVERNEUR VAN SURINAM*,
KUNST RN WETENSCHAPPEN,
Ondergeteekende meent dat in aanmerking komen toot da
uitgeloofde vijl prijzen onderstaande personen oi firma's, en wol
Straat
lste Prijs
2de Prjjs:
5de Prijs:
Alles duidelijk invullen s.v.p.
TAX XX
TAN
Binsdag SO Not. 1920, ao. 283
piKl-SPROBLEMEN.
Enkele opmerkingen die wij maakten
ju bet verslag yan de opvoering in den
Schouwburg van Ibsen's „Rosmersholm",
gaven aan bet jVrijz.-Godsd. Maanblad
yoor Middelburg aanleiding tot Ben uit-
Tcerige bfèschouwing onder het hierboven
«sncemdte opschrift.
t KVij hadden, ter verklaring van bet
Tprscbijnsel diat de tooneelopvoeringen
v»n Ibsen thafts ve|SL mïndler opgang en
indruk maken, dap den dertig jaar gele
den, o, a opgemerkt dat toen in dien;
rnstigen tijd de zielsuitpluizihg een nieu
we modte was, en dat in onze dggen
die reusachtige gebeurtenissen de mten-
xeben wel dwingen allereerst daaraan te
denken. Het individju zonk .weg in de be
wegingen der massa.
Het genoemde, blad zegt die dingen
faeei anders' aan te voelen. „Het wordt
ons inziens; zoo schrijft het o. a-, hoog
fcjjd dat juist aan de „zielskwesties!" door
bet huidige geslacht de noodige aandacht
niet langer wordt onthouden. De „reus
laehtigfe gebeurtenissen"- svaar tusschen
wjj tegenwoordig hebben te leven, maken
ee ran groot bellang; ja, zelfs zullen vele
,<fer gebeurtenissen er zeker in 't nauwst
verhand mee staan. Daarom achten wij1
het gelukkig dat, 'schrijvers1 als Ibsen
tegenwoordig zoo zteer dp aan,daoht trek
ken".
KVe willen hier tegen opmerken, dat
svij hél niet igbhad hebben over het be
laag cm aan zielskwesties öje> noodljge
aandacht te scheukten, maar ovjer het ver
schijnsel dat het huidige Schouwburg
publiek minder dan vroteger aand|ach|]
schenkt aan stukken van zielsproblemen
als die van Ibsen-
Dat verschijnsel is Piet tte ontken
nen. De stukken van Ibsen worden
slechts zelden mteer opgevoerd, in ons
land zoowel als: leiders. Na staat diaar
svtel' tegenover dat een andere, [groep
van belangstellenden is opgtekjomen, nl.
dte predSkanten. Talrijk zijn de lezin
gen, .waarin predikanten teen stuk' van
fbsten behandelen. Maar dat is heel iets
anders. iWttJ hadden het over teen ver
schijnsel dat wij constateerden bjj het
jgrpotte publiek, ©n dat verschijnsel ver
dwijnt niet doordat sommigen, buiten
het topneel, ter wel aandacht aan schen
ker. Ibsen's werk i® toch allereerst
be-stemd yopr het topmtejel.
Ten slotte npg eten secundaire opmer
king. I
Het Maandblad betoogt, d,at van Ib
sen's figuren in „Roismersholm", het
baarlijk wel eens kon wezen dat jde
toeest weifelende (dat is Rosmer) de
sterkste ware; en stelt de vraag of wij'
bij de beoordeeling van die figuur als
„Karakterzwak" niet te zeer gemeftien
hebben met dten maatstaf van het intel
lectualisme „dat alles hteeft willen be
grijpen en de tegenstellingen tot een
heid heeft willen verzoenen". We lezen
zélfs in het blad:
„Dogmatisch aangelegde pf in
dogmatiek' en redeneerin|g! verstrikte
mensehen zullen zich daarom al
tijd agn waarachtige persppnlijkher
den moeten stóóten, mptelen erge
ren, misschien hen wel vopf hui
chelaar moeten 'schelden, vpor zopr
genaamd niet uit één stukl Ech
ter injoeten initellectualistein en flogl-
m'atiici van de helden der geschie
denis afblijven, en over liet leven
■M hun mxdemenachen, die peB-
■pouljjllchtedem willen wPzen liever
tewijgeu. fRot eeiiijkte, .ware critiek
eij* ze onbekwaam, want Onbe
voegd^" il
Met gpopte verbazing hebben! we dit
gelezen. Want sis Br iemand is geweest,
die de figuur, van Rosmer «is een zwak
karakter aanduidde, dian was het Ibsen
zelf, die dpor. de woorden en daden
van Rosmer, door de meedeelïngen der
anderen telkens weer in 't licht stelde
(dat het een man is. die wel droomt van
groote dingen die hg! zou willen doen,
maar telkens er sveer te laf voor is die
zich laat leiden door iejdteren sterken
invloed ia zijn omgeving, en ten slotte
zelfmoord pleegt omdat hij gpen moed
heeft voor teen leven met moeilijkhedén.
't Is Ibsen zelf liie de mooie rede
neeringen. van Rosmter telkens: afbreekt
door de verzekering; dat deze dje nian
er niet naar is om! daarnaar te hande
len. En dat alles zouden syjjj nitet k
rakterzwak mogen noemten?
We zouden echter niet over die fi
guur uit een tooneeistuk zoo. ver heb
ben uitgeweid als de schrijver in
't Maandblad er niet iets anders aan had
verbonden: teen onmondig-verklaring alsi
onbekwaam en onbevoegd van allen die
hij als intellectualistisch ten dogmatisch
brandmerkt.
.We kunnen er niet uit opmaken of hij'
ook ons bedoelde. We willen echter wel
zeggen dat syjj' ons zekter niet behept
gtevpelen met aanbidding! van het intel
lectualisme. We meenden daar zelfs wel
teenige malen uiting' aan te hebben gege
ven. Eb wij' dogmatisch? 't Klinkt ons
haast belachelijk in' de porten.
Maar dat daargelaten, willen we toch
dit zeggen: als de redjacteur van diat
godsdienstig bladt wt de hoogte aan alle
intellectualisten de. bevoegdheid! ontzejgjt
een eerlijk oordeel ,uit te spreken over
een figuur in een litterair, wterk, dan
koeren iwïj het puf, en zegfgjen, dat
iemand, 'die in eten litterair werk' Zoo
sterk als hij ten opzichte van Rosrner's
karakter, negeert svaï de schrijver zelf
naar vjoren brengt als typeerende karak-
vter-ei(gtensch.ap zeer, zeker, niet ge-
rechtigd is om' anderen af te wijjzen als
pnbtevpegd tot opndetelen. Laat de ter
minologie, voor, ieders: oordeel anderslui
dend zijp. het eerlijkst oordeelt toch hjj
diO den persoon neemt zooalsi hg! is,
door zgn daden mepr nog! dan door zijn
woprden.
De West-Indisch» bladen noemen tar.
dr. C. E. Schoeh' hoofddirecteur van dB
Surinaamsche Bank, als mogelijk opvol
ger van dien heer Staal1 ala gouvejrneM
va» Suriname.- i j
THEORIE EN PRACTIJK
Men schrijft ons uit Sas van Gent:
Onlangs, is door n ecu artiktel overge
nomen uit die Zeeuwsch Koerier bevat
tende 'n lofzang op de invoering van idten
8-urendag vian een werkman op de sui
kerfabrieken, die daarin te kermen, gaf,
dat zij nu, in afwijking van vrpeger tijdens,
de campagne teen mensehwaardig bestaan
hadden.
Wij willen er niets op afdingen, datj
voor dien fabrieksarbeid 8 uur perdjag
voldoende mag' wordfn geacht, ofschoion
toch aan het aangehaalde artikel naar wij
vermoeden een zekere tendénz tén grond
slag lag.
Hoe staat bet nu echter in de prac-
tijk? Er worden daar volkswoningen ge
bouwd, waarmede dje aannemer veel te
genspoed in den voortjgang ondervond.
Tegen litet najaar stond het er eindelijk
zóó voor*, dat de materiaLten aanwezig wa
ren pon het wterk met kracht voort te zet
ten. Maai- wat gebeurde toen?
De bietencampagne trok een aantal
daar werkzaam zijnde ambachtslieden
naar de suikerfabrieken. Zij'werken daar
nu hun 8 luren en gaan dan verder dpn
dag volmaken in 'dienst van dten aanne
mer der volkswoningen.
Een rotman uit Masosren
«oer RICHARD SKQWRONNEK.
•41).
Hot was hiermee immers duidelijk be
wezen, dat zij den eersten dans viopr
zeker iemand wild® bewaren?
De oude heer Bpgdmi zat met de an
dere hoeren van het dorp ijn de kleine
raadskamer van de herbéijg pp een pljaats-
je .vanwaar b'ijf het datajsende jonge vplk'
hi de igrppte kamer kptn overzien en
hij vloeide zich inwendig voldaan. Op
tafel stonden een dozijn flesschen rpo-
fl,en wijn waaruit de bperten drpnkén
Izppdat zij door dpn dranjk' bijina "pile
ropde hoofden hadden en in gedachte
liiield de héér Bpgdan zich met zijh
IfevlelipgSspel bezig, namelijk met uit
'zijia hppfd uit te rekenen, hoeveel tha-
^r hem wel ieder van zijpj fgjasten schul-
was en hoe zij, ondanks de lafhar-
%e, kuiperij jegens hem', van verla-ppte
bijna uit hun vel barstten-. Dit
tel zpp'n goede gelegenheid om'
le laten voelen, dat hij meer had
«p .fT1 ^!0'n' 'dan zij'. Als er een
leeg was, dan bracht de herbergier
cv ,Ü!iemrt'- V°er de menschen in de
f faal was een groot vat boter
s.angesloken niet maar zidk DOdd of.
br,u[in bier, zop.als de ^ndexte b,oeren
op jitet pjOgistfeest schonken, maar echt
Beiiiersch. De vpouwen dronken zoete
koffie en muscaalwijn vmi een thaler
de flescli en dat zijl ©r wil van hadden.
Was wel te mérkten aan hun druk ge
snater en geschreeuw. Het toppunt van
alle .genietingen was wel een klein
kastje, dat vopr den gastheer op tafel
stond. Daar-in lagein lange rollen, vjan
laliak gemaakt, djp men vplgens de nieuj-
we manier niet meer uit een pijp rookte,
mjaai- eenvoudijg zpo in den mond stak.
Het andere uiteinde werd met tondel
of met n zwavelstokje aa®gtestoken. Deze
rollen noemde men sigaren en zij' kostten
anderhaiven Igjrps'chen per stuk'. Omdat
zij ze lekker vonden, vraten de hoeren ze
half op en de andere helft rookten zij pp
zppdat men de ludht in de beide vei""
trekken wel met een mes kon snijden.
De oude Biogdan zagi dopr den nevel heeii
hoe Pawlowska, geheel zppals 't behoiorde,
een onderdanige dans voor zijn vrouw-
uitvoerde, terwijl het nog niet langl ge
leden was dat de Bogdankk bij ham* dje
borden gtewjasschen ten de keuken schoon
gemaakt had en hoe lfier afin' zijn tafel
de een© hoei- 'den ajridei- overschreeuwde,
omdat ipder "hem iets: aangena,ams wïl'de
vertellen. Dan1 lach tte hg! inwendig en
het prettigst van alles vpnd hij npg, dat
h'jji telkiens het pteizier koW hebben zich
over zijn macht en zijn rijkdom opnieuw
Ite verheugtea.
Dp concertgebied staat tens hier
het vpljgjende nog Ite wachten naast het
geen reeds, vroeger werd aang|e!k|ondiiad4
Dinsdag 14 Decembejri zal teen concert
gegeven swordten dppr den ppanist Hugjoj
van Dalen m den tenorzanger Hpnry,
de Groot J
Het 3& Abonnementsconcert hgpjö
plaats' pp Dinsdag 1 Februari.
Het tweede concert der Instrumentale
zal plaats hebbetn': repetitie iWoensdjag
9 Febr., concert Donderdag1 10 Febr.
Dp Dinsdag 15 Februari komt het B,u-
dapesterKwartet weder, eed poneert gej-
ved; dan doen z^jf hun twetede taurnéè
door Npjderlajdd («ge^i Abonnementkconr
öep), i
«Tiri&tan en Isaldle.
Bewerkt door Arthur van
Schentk;!. .Ujtg. SV!. tig
Haan.
In modern Nederlandsch proza, maar
toch in den stafigen verhaaltrant van hejt
Middeleteuwsch epos, heeft Arthur van
Schendel het verhapl verteld van Tristan
en Isolde, die vpjgens de termen vad den
Midjdeleeuwsdhen dichter „der liefde
aardische smarte drptegen en vergingen in
thaar zaligheid*'. f
Streng heeft van Schendel zich ip. den
objectiev|Ctn, epischen stijl gehouden, en hjj
heeft er mpoi Nederlandsch van gemaakt,
dat jn rustigen rytlimis.chep jgapg! hp;t vg^
haal verder draagt.
Dat de uitgever voor dit werk dezelf
de vorm' kpos als voor de onlangs ver
melde Hindoesche liefdesgeschiedenis^
lijkt ons minder gelukkig. Het teei-e, daft
bïj: die verhalen paste, is moeilijk te rij
men niet deze geschiedenis uit dén ru
wen tijd van stoere helden.
En ook de illustraties! van Rite Cramer
die in de vroegere bjoeken geheel op
hun pliaats' waren, zijn te zotel voor de ige-
spierde taalvap "dit boek.
,Uren niet Andersen.
Uitg. Hollandiai Biblioith.
In de „boeken van wijsheid en schoon
heid"- schreef Christine Doorman een
studie over den geestelijken' achtergrond
van Andersen's sprookje^', verduidelijkt
hoor fragmenten uit zijn werken. Als in
leiding wordt de zeer interressante le
vensbeschrijving gegeven die Andersefi
van zich zelf geschreven heeft. En dan
komten de beschouwingen over de diepe
gedachten die achter zijn sprookjes zit
ten, met tal van aanhalingen uit deze
bekoorlijke litteratuur.
Het is nu bijna onbegrijpelijk dat het
publiek Andersen bijl zijin Teven langen
tijd iniet begreep. Maar het is zoo. En
toen hij' waardeering vond, heeft het nog
langen tijd geduurd vóór in ruimten kring
beseft werd (dat die sprookjes een sym
bolen-taal waren voor diepe gedachten'.
Nan „Ongeweten
Leve n s", door Marie
Gijsen. Tuilings. Uitg.
Maatschappijr.
De zeer bekwamte en gevoelige schrijf
ster van het mooie boek „Hoioger op"
heeft in dit nieuwe werk een verzame
ling Brabsntsche schetsten en novellen
gegeven, die allen getuigen van haar
bijzonder talent om' totestanden uit bek
volksleven sterk sprekend uib te beel
den. De typeerende titel „Ongeweten
levens" geeft reeds aan waar zij1 den
lezer brengt: onder de kleinen van goed
en geest. Dgarvan vertelt zij het zielige
bestaan, het gemoedsleven, en ze doet
dat mtet een -pakkenden eenvoud}, en
mooie k ara kt e r i s e e ring. Het veelvuldig
gebruik van dialect geeft er nog een lo
cale kleur aan.
Naam
3de Prijs:
4de Prijs
Naam tn adrt$ van de(ninzender(ster)
Maai- ook buitendien pog had hij alle
reden Inet zichzelf en de Wereld tevreden
te zijn. De zakeh ovter de grenzen waren
Sp de laatste weken buitengewoon goed
jgeglagn. Het scheen wel alsof de men
sehen in Polen een sport geeuwhonger
naai- jPriuiisischei spiritus' hadden en hijj
dacht er ip vollen ernst over zelf een
branderij, te beginnen en daardjoor in het
vervolg meer dan het dubbele van deze
winst op tte strijlkfen, die hij tpt nn tote
had blinnjepjgfehaald. .Wat hem' bijina hojg
het meest streelde: het bezoek bïj den
klantotnrechter was pi-eoites zop: afgieloio,-
pen' als hïj1 het Zich h ad voorges told en hij!
kon het 'den bi-utsaien vlegel, dien Jan Ba-
göjnsky wel zpp. [goed ;als zeker op schrift
geven, dat hïj! zich, wat zijh erfgoed be
trof, den mond kon afvejgen, zonder iets
Igegeteh tte hebben.
De kantonrechter was zeer vriendelijk
geweest, had hem van het beg[iu tot het
eind 'toe aanjgelioo!i*d, zeer .■andachtigt,
en ten slotte gezegd: „Ja, dat schijlnt wel
een onbruikbare bengel te Wezen én het
doet mij leed vppr u, mijnheer Bngdau
dat uw ambt van schout u verplicht!
over alle mlinflerjai-igten in uwe gtemeente
voogfl'ij te moeten uitoefenen en dat u
daardoor zooveel ergernis en plagerijen
mjoet verduren. Wigi zullen in de eerstvol
gende dagen teen termijn moeten vast
stellen, waarop wij den bengjel duidelijk
aan zijn verstand brengen, dat hij wteer
haar itSa semipaitte Tvorflt toteugigtezjwdtea
Q»dt Nedeelanldisfihe Mip.-
nBliödje6v
I» de sierlijke damessalon-uitgave met
illustraties in kleuren van Rite Cramer,
op dezelfde wijze waarop de firma
iWi de Haan vprjge jaren reeds Dud-Fran-
schte eni Oud-Engelsche liedje uitjgjaf,
verscheen thans teen nieuw boek met
Oud-Nederiandsche Minneliedjes: de„Cor
njncskinderen", „Ghequtetst ben ic van
bihnen", ,De lYachtegael flje sanc een
Liet", „Van Liefde Comt gnoot Lidten",
enz. miz., in 'i gehteel een aehttal, waar
voor Willem Pijper 'Sen pianobegelei-'
dihig arrangeerde. Naast ieder lied vindt
men den tekst, met daarboven een ken
schetsende toekening van Rie Cramer,
waarvan de klem-en stteviger zijn, dan
die we ons van de vroegere uitgaven her
inneren. 1 s
Bliksemflits, dppr;
Ji O, Cuicwopfl1.
De lotgevallen van dten liond in de
Poolstreken, lialf wofi'. half hond, bet zon
populair géworden onderwerp van Cur-
'woiod's boeken, vormen ook de ihhbud
vah djt werk, dat vertaald! werd djopr dr.
J. Wi, Bojssevain. De vertaling vters'cheen
bijl J, W. Boiisse vain Co.
Kalenders-
Jacob vpn Chmpen's Kalen
der voor Gezin en Jeugd geeft op
een lteu'k geteekend' blad van Bas van der
Veer dé vier jaargetijden te zien, en bé-
vat iederten dag1 verhaaltjes', versjes, prijs
raadsels enz. Eten uitstekende jeugdkalen-
der. t
M. M. Convee in Dten Hfl,ag kwam uit
met eten Toioneelfkalender en een
Nation. Oplerakalendfir, De eer
ste is een weekkalender, die op ieder
blad een mooi afgedrukte foto geeft van
onze meest bskendte acteurs en actrices,
|en hiermee biaistal"
Hierop hjad die heer Bpgdan een tip van
den rechterlijkten chamber cloak ootmoe
dig aan zijn lippen gebracht en ter bijL
igevppg|ct: „Edelachtbare heer kantonrehc-
ter, zppals u het in uwe wijsheid beslist,
zal het gesteliiteden en hoe pok uw uit
spraak iinpgte zïjh. ik weet van.' to voren,
dat u niemand onrecht zult aandoen,
maar ieder zijn recht geven zult."
Op straat had hij' or in zich zelf pm
gelachen dat zulke wijze, gestudeerde
menschen zppi gemakkelijk te vanglen wa
ren en hij: had uit blijdschap 'daarover in
liet wijnhuis van. Pfitzhter eten flink Rots
pon van twee thalers! gtedropken en
toen h'iji naar huis reed, had hij1 dte Broek-
hoeve zpp goed als; in' dep zak
Een enkele droppel atstem was wel
iis waar in den1 bekér van levensvreugd'
gevallen, toen namelijk de oude boer Ra-
sum, dip hij op den laats ten marktl'dagj
in de stad persoonlijk op het oogstfeest
had Igenppd, 'daarvoor had bedankt. Dat
was eien duidelijk, bewijs, diat dit volk' nog!
altijd den neus in den wind stak en
'svan den omgang mlet de familie van dten
voormjdigen daglooner niet gtediend wal
en dat de trotsche Malia Rasum, die
nu zes en twintigi jaar oud' was, nog
altijd pp 'een vrijer vah haar eigen pos
tuur wachtte. Toen dé oude Rasum' pip
zijin nitnpodigingi geantwoord had, dat hij
de eer op pkijs stelde, maar djapr die aan
te nemen, de dorpsslgjenpptee aautonShil
speciaal de Haagischfi e» Rotter
ip allerlei Jafereeleu uit
ken in dit en 't vtorigö seizoen, i i
De tweede geeft op haar veertiomixa».
sche bladen foto-afbeeldingen ven tors
neelen jfit dB meest bekende auwfijpial
door dp Npt. Dpera opgtevoerdj
Norman LanexStsj*
dpor Joseph Ilcoktn^
Wan de Nedlterlandlsche vertnliB
dien roman van den veelgelezen
schen schrjjiver{vertaald dopr AxmlQ d»
Graaff) verscheen, bjj dft N. V,
Jacob1 van Campen eten tweecfe ,4cxk'.
RJB6CHTZASEN.
Dc veroirdjening iiBge» »b'©pe&.
perking vpn whOiugeltegBn-.
h'eidi. 1
Bij zijn vonnis inzake J. L. v. d. HSS,
notaris te Vlissingen ,beklaagd nte aavim-
treding van de verordening tegen beper
king der woongelegenheid, heeft km-
tonrechter alhier overwogen, efesÊ de
verklaring yan burg. en weth. iahoadk,
dat noch door bekl. noch dloor syasyiwfi
andjers vergunning is aangevraagd, ffiodbi
djoor hen vergunning is verlteend oi»
het henedtehgtedeelte van het percéel Bad
huisstraat 36, hetwelk als woning woxtl
geblruikt pan zijne bestemming tte ont
trekken en als kantoor tte gtehmfkjec,
en alzoo een andtere bestemming te geve»;
djat door d|e in onderling verhand be
schouwde aan wijzigingen, le die getuigen
verklaringen, 2e d®n inhoud: van dé ver
klaring yan burg. en weth,, 3e hetgoeo
bekl'. ter tei-eehtzitting heeft erkend!, wet
tig' en overtuigend' 'is bewezen, dat bekt
in de maand September 1920 het beno*
dien gedeelte van gemeld! perceél
kantoor in gebruik heeft gtehoïnten,
zou geven tot een 'ongegrond! praatje
had' Bpgdan zich geweldig geërgea-fi
zich geweld aan moetoa dom op dgt&&
weigering öiet een krachtig antwopasï ter
pug tte. geven', 'Als hïj de zaak nu een» ven
naderbij beschouwde, had hij toch. eigen
lijk niet veel reden om zich te ergeren.
Malia zou niet wegloopen en als zjj tapg
een paar jaai- afgewacht had, dan ka»
'zij zijh tweede nemen, Filuscli, eein echte
losbiol, die tegen dien tijd wel z'jjs wHdpi
liacen zou verloren hebben. Dooi» a#x
oudste zoon kon hiji boer Rasum! toptau*
hoe weinig waarde hij! hechtte aan vj«o»-
name verwantschap en dat hij, AugoxQ
Bogdan van Baginskett, altijd nog rijk
noeg was om zich de weelde va» ©e»
arme schoondochter te kunnen T«rtka»-
loven, een meisje als deze kltein» boöE
vestersdochter, Idie haai- man niete ssee*
•mee ten huwelijk bracht, dan waf aam
haar lijf droeg. En haar wilde idjj Tèo»
.ujitzet koppeh als voor eten prxaste» je»
het zou een bruiloft zijn, zopal» mte» bia»
in de dorpen van het broek niet belwxift
had sedert Adam Baginsky Skowrpadtoa;
Uit Lisken getrouwd! hid. Acht étage» Steng
zou er gegeten, gedronken e» gjoWbtuf
Worden, van den eenen Zondag tol de»
anderen, totdat geen mensch max*
vork »an den mlond koh 'brengen pjf «tem
Toet tot de» dans Terzettien,
Bil \MM k).
i i
mm mm**-
