1.1 P.'S
CJit Stad en Provincie.
Dinsdag 30 November 191%
Om ETAL16EWED8TBIJD.
BINNENLAND.
EEN HEERLIJKE LEKKERNIJ
Prijs 20 ets.
heete mtkeenng uit de opbrengst der den afgetreden voorzitter Aten lto«r J. daari» heb ik *t aan»* werkteren van Ben p#4th,«§*«! BB
aad toi
de zo
de g&-
loudea
fonder,
gunstE-
5en 10
eeland
ten lea
n der
ajaa-
lipjgjeiij
g' van,
n 71,
Bredl*
et aan-
k; 6 iei£
bc&azt-
ictsW^
El, tos
s WUB
\i Mefr.
rant,
G©!».
|3n feat
adïiii-
aUS
IN, J.
4.1 e
5.16
6.20
6.41
7.58
6,18
10.27
Ur
!o. 283
163e JaargaQg
M1DDELBURGSCHE
m
aft avcsnec behoort een Bijvoegsel
in het bijvoegsel van dit nummer is de
bolt opgenomen.
Knip hem uit, vul daar de namen van
d» Vijl door u uitverkoren winkeliers in,
boderteéken hein met bijvoeging van
«Ones, en bezorg hem in de bus van de
administratie van dit bladl L. SL Pie-
fcrstraat.
Ge hebt daarvoor uiterlijk den tijd' tot
Srïjdagmid^ag 12 uur. Maar hoe eerder
vrij re terugontvangen hoe liever het
•tatf ie.
Denkt erom dat ook voor déze stem-
nailing fle vrouwen kiesrecht hebben hoe
wel1 dat in gezinnen met één abonnement!
Kid neerkomen op onderling overleg.
En verder is er voor de Middelhurg-
•cfce Lezers stemplicht, althans een mot-
rtdö.
mm MEERDERE
EENHEID.
i
*Het volk gevoelt b&jtoa onbewust, dajt
•ojoiang de politieke groepeeringen niet'
beantwoorden aan hetgeen er tegenwoor
dig in het maatschappelijk leven ge
béurt ett daar de gemoederen in bewe
ging brengt, het niet van óverwegend
belang is; welke der partijen of partij-
öombinaties (het RegeeringskasjteeU in han-
We» hebben", aldus formuleerde de heer
IDeub in zijn Kamerrede van 11 Niov%
8e reeds meermalen gegevbn verklaring*
vjOT de merkwaardige politieke -onver-
dcjiilligheid van onzen tijd."
Voldoet het Vrijdag j.l. gepubliceerde
onlwerp-program voor het vtormen van
nieuwe vrijzinnige partij, aan den
«4scii dat het contact heeft met wat nu
Ito het maatschappelijk leven gebeurt?
W|e meenen dat het dat zeer zeker
doet, al was het alleen reeds door de
gcoote plaats die het geeft aan de eco
nomische en sociale vraagstukken.
Maar dat zullen wel alle nieuwe party-
fAögmnuua's doen.
Een tweede vraag is daarom!: bevat
fl2t program een Vlij zinnig element, dup
fleJijfc genoeg om het van andere pro
gramma's te onderscheiden, en krachtig
genoeg om een verzamel-signaal te zijn
voor de vrijzinnigen die mu in verstrooft-
fag leven?
En ook daarop kan hét antwoord be
dilt bevestigend luiden. De erkenning
van het vrijheidsbeginsel staat nieffi
■Jechts voorop als grondslag van het
«Staatsbeleid.
We vinden haar op geestelijk gebied
ferug in den eisch van waarborging tegen
Iedere aanranding van de volledige gees-
We vinden die doorvoering van den
ejsch van het vrijheidsbeginsel van nog)
meer belang dan de formuleering van
hetgeen de democratie vordert, Dat
woord zegt zoo weinig meer. Welke
partij! in ons land noemt zich niet demo
cratisch? Dat is geen tejgtenstjelling meer.
Ook de in het ontwerp uitgesproken
wenschelijkheid van „een zuiver demo
cratische staatsinrichlgngf', klan door de
meeste partijten onderschreven ■worden,
behalve "door de communisten en 'die so
cialisten van de richting-Troelstra.
De door m!r, Marchant uitgesproken
tegenstelling van „economische overheer-
sching en economische democratie" geeft
aan dat woord democratie een heel an
dere be teekenis dan het tot dusver had,
een betteekenis die slechts begrijpelijk
wordt dpor zijn niet door ons aanvaar
de tegenstelling van winstbejag en alge-
meene welvaart-
iWat tot tem toe' onder „democratie"
verstaan werd, vinden we in het ont-
werp-programma uitgewerkt p de vol
ledige staatkundige, burgerrechtelijke en
economische gelijkstelling van man en
vrouw; in den eisch van e®n zoo ruim
mogelijke ontwikkeling van volkskracht
tevens als maatschappelijke recht
vaardigheid; in den uitgesproken wensch
van samenwerking v,«ui kapitaal, intellect
en arbeid (een sterke tegenstelling mfef
het eenzijdige werken alleen voor ar-
belidersheLangen)in den eisch tot be
vordering van medezeggingschap van den
werknemer in de daarvoor vatbare gjroo-
te bedrijven,- in den eisch dat de. ont
wikkeling der arbeidersklasse mede ten
goede moet komen aaït de arbeidersklas
se, en dat haar belang daarbij! moet wor
den vergroot; -s
"s
•f Hel zal wellicht niet zonder, rnoeitte
'zijn gegaan, om in - d;e commilssji© iftft
Lib. Unie. Vrije Liberalen en Econ Bond
een formule voor ieder punt te vinden,
die bevredigde. Maar ten slotte gaat
die keukenbedisseling ons minder aan
dan de aard van het eindproduct-
We hebben daarvan niet alle onderdee-
len in herinnering gebracht. We zouden
nog kunnen schrijven over de thans ook
in de meeste vrijzinnige kringen erkende
waarde van het geestelijk en van het
godsdienstige leven voor maatschappij en
staat; over het verband dat gelegd wordt
tusschen hel brengen van offers voor
onze verdediging en de ontwikkeling van
den Volkenbond; over de gelukkige for
muleering van den eisch om het onder
wijs meer dan tot hedén te richten op
geschiktheid voor het maatschappelijk le
ven en de gezinstaak; over de bevor
dering' van spaarzin en kapitaalvorming
ook uit het arbeidsinkomen, enz. enz,
Maar men heeft dat alles de vorige
week kunnen lezen, en we meenen
in het bovenstaande het meest karakte
ristieke naar voren t® hebben gebracht.
Vooral die vooropstelling van het vrij-
heidsbeginsel lijkt ons gelukkig als ver-
zamel-leus van wat vrijzinnig denkt. WP'
lelijke en godsdienstige vrijheid, eenhebben onlangs bij de bespreking) van
0 ortogswinstbelasting aan den gewonen
dionst van 1920 wil laten toevloeien,
en 'gaven in hun besluit de richtlinies
aan. op grond' waarvan men tot e©n ver
menigvuldigingsfactor, van den H. O.,
niet van 2.1, maar van 2.4 zou nroetefci
komen.
SCHEURING IN DE SOC. VROUWEN
BOND.
Op een Zondag in den Haag gehouden
congres van den Rev. Soc Vrouwenbond
is hel tot een scheuring gekomen naar
aanleiding van het werken van de bols
jewistisch gezinden die ingevolge het be
sluit der Moskousche Internationale
trachtten „bolsjewistische cellen" in de
organisatie te bouwen. i
Het hoofdbestuur stelde een motie voior
om' de propaganda in dien geest in den
Bond te beletten, en eveneens de propa
ganda van dictatuur. Daarop diende de
bolsjewiki een motie in, waardoor propa
ganda voor de dictatuur en andere bols
jewistische strijdmethoden mogelijk zou
worden. Deze motie werd bijr meerder
heid van stemmen aangenomen.
Daarop verlieten all® niet-bolSjewfef$.-
sche élementen de congreszaal. Zij be
schouwen zich als de Rev. SoC Vrou
wenbond, omdat de overgrolote meerder
heid der leden op hun hand zijh1.
•LOON SPOORWEGPERSONEEL.
De hoofdbesturen van den Bond1 Van
ambtenaren in dienst bij de Ned. Spoor
wegen. di® van den Neutralen Bond van
spoorwegpersoneel en de Pr. Chr. Bond
hebben besloten het Zaterdag 1.1. door
de directi© van dje Ned. Spoorwegen, na
overleg m®t den minister, aangeboden
ocmproinis-vteorstel in zake de op 1 Jan.
1921 in te voer®n loonregeling te aan
vaarden ,hoew®l dit in verschillende op
zichten afwijkt van de door dteze or
ganisaties als billijk gestelde eischen.
A'. van Heel, dié ruim 34 jaar voorzitter
is gewetesL
De qotmmies H, WL Schnnteö.' tte
Hanswfeert is met ingang van 16 De
cember benoemd tot commies-verifica
teur te Zevenaar-
l Uit T holen.
Zaterdag j.l'. vatten de klPteren van
hét 8-jarig zoontje van den arbeider Poot
te St. Maart e m s dijk vlam, doordat
het te dicht bij een brandénjdé kachel
zat. Gelukkig knelde het ventje, dat
slechts met e®n nog jonger zusje alleen
thuis was. Haar buiten, waar eenig® rappe
banden de brandend® kleeren spoedig
hadden gedoofd. Niettegenstaande vrjji
ernstige brandwonden, is de toestand
van het knaapje naar. wij vernemen vrij
MaaMagvooa'middajg kwam to S t.;
Ma artensdjjlk het paard met kar van
den landbouwer P. Westerweel, doordat
het dier schrok tengevolge van het aan
zetten van den motor van ®en automo
biel, bijl laag water in de Haven terecht.
Een wonder maghjet heeten dat het dier
na eeuigen tijd ongedeerd op het droge
werd gebracht. Slechtst aap d© kar was
Benige schade ontstaan^
Te Oud-Vlasserneten was: geld
ontvreemd uit het kantoor van den leer
handelaar G.; de politie stélde zich ver
dekt op en had het geluk de dieven
te ontdekken. Een drietal jongelui zal
zich te, verantwoorden hebben. Delust
tot veel verteer schijnt tegenwoordig
bij véle jongelui ®en kwaad te worden.
Tg-
ttisdh die misschien binnen hfet te lan
gen tijd een zeer reëel karakter kan
krijgen, wanneer een nog vergroe te
taateht der katholieke partij neigingen
Roet ontwaken die verder gaan dan de nu
Ueeds bestaande ccnsuur-wenschen van
„Eer en Deugd".
"We vinden haar ïen opzichte van de
économische vraagstukken terug in den
teisch tot ontwikkeling van het vrije be
drijfsleven ter bereiking van welvaart
voor allen, een eisch die sterk spreekt
naar drie kantennaar de zijde der socia
listen, wier so rial i sa t ie plannen ten over
vloede nog met name worden afgewezen-
«aar de zijde der katholieken wier be
drijfsorganisatie plannen elementen in
zich bevatten, die tè sterk aan den gü_
Üenldwang herinneren om gesteund te
kunnen worden door vrijzinnigen; naar
Be zijde ook der Vrijzinnig-Democraten,
wier leider Marchant in zijn Kamerrede;
van 11 November als voornaamste tegen
stelling aan gaf: „dje tusschen het belang,
bet winstbejag, en de algemeene wel
vaart", en daarmee, door die ontkenning
den winst-factor als krachtgevende
prikkel van ons maatschappelijk leven,
onvermijdelijk tot de consequentie leidt,
dat het vrije bedrijf, gesticht en geleid
alleen mogelijk door den winstfactor,
Wondt achter gesteld bij het gemeen
schapsbedrijf dat ten slotte een andere
haam is voor socialisatie. Voert die te
genstelling van den heer Marchant niet
lot volslagen het tegenovergestelde van
den eisch van het ontwerp-program: par
ticulier intiatief als grondslag van maait-
«chappelijke welvaart?
We vinden hetzelfde "vrijheidsbegtn:-
■el op gemengd-sociaal en économisch
gebied terug in den eisch van bescher
ming van het publiek tegen machtsmis
bruik van belangen-gemeenschappen. We
denken bij woord allereerst aan de kapi-
-combinaties, die hun macht uitstrek-
over de behoeften van het publiek.
hebben in den laaf sten ffjd'echter ge-
teerd dat belangengemeenschappen ook
Ber' den anderen kant, bij de georgani-
écerdfi -werknemers een neiging tot
fcwrtdsaanmatiging kannen hebben.
de 7 uur winkelsluiting in het J^chf gte-
steld hoever we reeds waren gekomen in
het dwtingen van allen tter wille van
enkelen. In den oorlogstijd hebben we
veel dwang le©ren dragen, in de hoop
dat het tijdelijk was. Na dien tijd heb
ben velen zich slechts noode gebukt on
der nieuwen dwang. Vooral die van
den 8-unendag, düe veel sterker was
dan de meesten verwachtten, o. a. omdat
ze werd ingevoerd met veel te weinig
achtgevimg op de eigenaardige eischen
van ieder bedrijf. We noemen dit niet
om op te wekken tot een algemeen ver
zet daartegen. Maar wel als een voor
beeld waarbij het vrijheidsbeginsel te
veel is weggedrongen.
Maar dat is ook op ander gebied het
geval, En het ligt geheel in de lijb der
vrij zinnigheid om' dat beginsel w®er op
den. voorgrond te brengen.
Na den wensch tot samenwerking, die
Teeds in de verschillende deelen van
Zeeland is geuit, meenen we naar den
geest van velen, te -preken, wanneer
we hopen dat de verdere arbeid tot
het bijeenbrengen der vrijzinnigen op
dezen grondslag tot een gelukkig resul
taat zal ledden.
Uit Zoeitwscli-Vlaandieren 0. Bi,
Bij de Maandag gehouden stem(-
ming voor drie leden van 'de Kamer van
Koophandel en Fabrieken te Sas van
Gent verkregen de aftredende heerén
A. G. Stuhbé 56 stemmen, A. A. Mar-
quinie 54 stemmen, en G. Stevens 64
stemmen van de 80 uitgebrachte stemf-
ïnen, zoodat alle drie werden herkozen.
„Het Laatste Ni®uws" meldt uit
Selzaet® dht het Nederlandjsche parket
in de wijk Stuiver" in tegenwoordig
heid van het parket in Gent de vermoe
delijke dadjers v&n den moordaanslag op
den gewézen burgemeester van Phi
lippine, den hteer M. de Guelenaere,
een vérhoor heeft afgenomen. De viér
verdachte Bélgen werden met hun slacht
offer geconfronteerd, en vervolgens we
derom naar de gevangenis te Gent over
gebracht
HULP AAN WEENEN.
Door den penningmeester in dank ont
vangen:
N. N. 29 Nov. f 1.; Mevr. de H^ f 1;
door tussehenkomtst van mevr. Boddaert,
N. N. f 2 50 en N. N. tl; familie Bl
jf 2; fam. C., Westkapelle f 5;
Verder van N. N. 2 bi" ged. melk;
tatevr. V. 20 bl. gec. melk, mevr. Dü 10
hl. gec melk en 3 kilo cacao.
(Ingtez. MejdE.)
lepraar vergeleken met dat van 'den
arbeider met de 45-urige "arbeidsweek^
Heeft de Minister aan deze rede gedachf
dan is leem dub b e l e vergissing aanwezig;
dan is ér ml. geen aandacht aan geschon
ken, dat de heele rede bedoeld was oxn
jonge menschen, die voor het leeraars
ambt staan, te 'bemoedigen, maai- dat ik
begon met te Wijzen Sop de zeer grotebej
moeiten, waartegen de tegenwoordige^
leeraar worstelt Daaronder behoorde ïtf
de eerste plaats de slechte bezoldiging.
Ik! heb toen wel heel nuchter eerst de
zakelijke lichtzijden van het leeraarsanib|
aangehaald, doch er, uitdrukkelijk bijge
voegd, dat men Om utilistische voordete-
len nooit een ambt bijl het onderwijjs
nuoest kiezen, dat de motieven bijna ui
sluitend van psychisch en aard moeteil
eSjn." i j
HANDEL, NIJVERHEID EN
VISSCHER1L
KERKNIEUWS.
Te Nieuw Vosmeer is overleden de
heer C. Mulders sedert 1910 pastoor aldaar.
Hij was o.a. kapelaan te Oosthurgj
ONDERWIJS.
Uit Middelburg.
We vestigen de aandacht Onzer
leZers op den oproep van de Middel-
burgsche schilderspatroonsvereeniging In
dit nummer, om thans te laten schilde
ren', ten eind.® de werkloosheid in dat
vak 1© voorkomen.
Dé op Afaahdag 29 Nov. 1920 ge
houden collecte voor de Ev. Luth. ar
men heeft opgebracht de som van hon
derd negentig guldjen zestien (190.16).
I
Gisterenavond! is! alhier onder
hevig verzet gearresteerd J. J., een oude
bekende der politie, die zich ju dronken
schap aan nog) een ander strafbaar fteift
schuldig maakt»; bij! de arrestati® heeft
hg de agenten, die hem overbrachten
naar het politiebureau, b®leedigd. Er
werd wegens 5 strafbare feiten proces
verbaal tegen hém opgemaakt.
o
Uit Walcheteetf.
Door do Engelsche regeerihg is aan
mej. de wed. Marijs, geb. Meulmeester,
wonénde i|u de gemeente Arnem uiiden,
een gift geschonken van f 3000 daar
haar man. door 'n ongeluk met 'n Engel
sche mijn om 't leven kwam. Aan Wi v. Bei
zen, die er 't leven bij behield, dóch zijn
Moeren enz. verspeelde, een spin van
1 300 geschonken.
Voor dé iarinten: der N®d. Herv.
Kerk te Arnemuiden is een gift in
gekomen van f 200 van den WelEd. Heer
Jonkheer Mr. Radema®ker Schore van
Nieuwerkerk® te Driebergen.
o
Uit Z n i d-B v 1 a n <L
Door het Centraal Stembureau fe
Goes zijn tot loden van den gemeen
teraad verkozen verklaard in dé vaca
tures Fransen v. <f. Putte en Brants, resp.
dte he®ren W. Kakebeeke en T\ Oostér-
haon.
Naar de GoeschB Crt. verneemt, heeft
de héér Kakebeeke, in verband met zijn
drukke werkzaamheden, de benoeming
niet aangenomen; volgens de vrijz. lijst
zal thans de he«r J. C. H. Hollmann
benoemd moéten worden.
WEER EEN WETHOUDER VAN FI
NANCIËN TE ROTTERDAM WEG.
De heer H. Stulemeijer heeft zijn ont
sta? als wethouder van financiën inge
diend.
Wegens de motiveering van het besluit
van Ged. Staten dato 23-26 November
1920 waarbij goedkeuring wordt onthou
den aan het raadsbesluit d.d. 14 October
1920 tot wijziging der ftomOentebeeroo-
ting 1920 meent hij onmogelijk langer dé
verantwoordelijkheid te kunnen draden
die als wethouder van financiën op hem
rust.
Ged. Staten hebben nf. in dat be
sluit er zich niet m«e kunnen ver-
onninlkn j j - CT"*~ wmroi v «SM UVU UJIVUCUCl CVU tVZilUM.
^in fV gem^nteraad, de gé- tetmg aan zijn warme waarde«rlng voor gepubliceerd in „School en Leveo" en
Door het bestuur der vereeaiiging
„Handelsbelang" alhier, is telegrafisch!
aam don Min. van L. N. en N. adhaesié
betud(g|d aan de actie die gevoerd word!
tot behoud van het ins!tii(uu van Rijks-
midjdenstandsaidviseurs in zijh tegeu-
woordigen vorm.
In de begrooting werd n.l voorgesteld
dit instituut onder te brengen bij' den
Mididenstandsriaad waardoor deze a vi
se urs ophouden Rijksambtenaren te zijn
en veel van hun prestige zouden verliej-
zen, terwijl het toch van groot belang
is dat de voorlichting van den Midden
stand geschiedde van Rijkswege, zjoeal*
tot heden het geval was. i j
VERKEERSWEZEN, POST EN
TELEGRAFIE
Maandagavond werdj de rékeoing der
economische spijskokerij te Goes vastge
steld in ontvangsten f2231.87, in uitgaven'de onderwijzer slechts gemiddeld 2Va
t 2120.47!/,, goed 6lot f 111 39j/j, (vorig uur per dag werkt, schrijft prof. Casimir
Geslaagd te 's Gravenhag® voor het
voort otoipig; maclnnfetendSptoxna de heep
J, Willeboer, te Vlissingen,
De heer L. K. Plenckers, ondier^'
wijzer aan de Chr. U.D'O.-school te Goes,
is benoemd aan een Chr. U.L.O.-school te
Amsterdam (hoofd de heer Emous).
o
Dé onderwijzingsmeétingte
's-G ravenhage.
Men deelt aan het „Hbld." mede, dat
aan do onderwifzersmee ting in Den Haag
1.1. Zaterdag!, met de katholieken, mede,
bijna tienduizend onderwijzers hebben
deelgenomen.
o
Prof. Casimi r over den arbeids
duur der onderwijzers.
Naar aanleiding van het feit dat in de
Tweede Kamer Minister de Visser Prof.
Casimir heeft geciteerd als zegsman dat
Indisch» Stoomvaartlijnen.
Rindjani, 23 November v. Batavia n.
Rotterdam. i j
Tambora, p. 26 November Perüni,
Rotterdam n. Batavia.
Kawi, p. 26 November 'Pierim', Bte
(avia n. Rottendam! t
Menado, 27 November te en van Mar
seille, Batavia n. Rotterdam
Merauke, 27 November, te Lissabten,
Rotterdam n. Batavia. i
Koningin der Nederlanden, 28 Njoivetaif-
ber te Southampton, Amsterdam n. Ba
tavia. i.ii'
Riouw, "p. 28 November Kaap Bon,
Amsterdam n. Batavia.
Sumatra, 28 November te Antwerpen,
Amsterdam n. 'Java.
Walcheren, p. 28 November Dover,
Rotterdam o. Java.
Sindonoi. 28 November tte Rotterdalnl
r. Batavia
Medea, 29 Novembter té AmsterÖiate
v. We^t-Indië. j I 1 I
Stoomvaartlijnen op HootfL
ftmerik^ >i M l
Kennemterland, 25 November te Nelw
York v. Amsterdam. I
Noordam, 28 November tte Rotterdanii
v. New York i 1 ('Ml I 11 I I f
SPORT.
iVo-etbat.
De verdére uitslagen de Zuidelijkte af
deeling ie klasse waren:
BredaniaN.OA.D. 1—0; Velocitate—
M.V.V. 0-1; V.V.V.—Wilhelmina 1-0;
Willem II—D.O.SiO. 1—1.
Van de tweede klasse speelde M. 'AV
C. II tegen 't Zesde, uitslag 1—4. 1
Van de derdj© klasse K.D.O.—D.O.S.KG'
II uitslag 1—2.
De stand in dp Zuidelijke !lste Idasse
jaar een nade©Lig slot van f 27. 12i/2)j
Het batig slot is een gevolg van twee
extra giften.
Uil het jaarverslag blteek dat met Kerst
mis met de bedeeling werch begonnen,
welke eindigde op 27 Maart.
Aanvankelijk begonnen met 190 porties
van een liter werd de rol spoedig uit
gebreid tot 220 porties aan 91 gezin
nen uitmakend» een totaal van 4200 por
ties
aan de N. R. Ct. daarvan met verwonde
ring kennis te hebben genomen.
,Hoewel ik, zegt hij, op dit oogenWik
niet kan nazien, al wat ik in „Schooi
onwaarschijnlijk, dat ik dit ooit gezegd
zou hebben. Waarschijnlijk is hier een
vergissing in het spel. Ik heb nl. in een
voordracht voor de afdeeling Groningen
van den V. C. S. B. gesproken over ,,de(n)
In zijn slotwoord gaf de burgemeester troost van den opvoeder" een lezing,
iltnc aan ziïn warme Winr iHpnilhliDOAM in CoVinnl on T
Is thans:
doelp.
eesp.
eew.
tel.
verf.
v. teg.
pat
N. A. C.
11
10
•1
31-2
21'
Willem II
!31
7
'■f
3
24—14
IS
V- V. V.
11
7
4
18-13
14
M. V. V.
7
5
1
1
19-7
11
N. O. A. D.
9
4
3
2
16-11
11'
Bredania
8
5
W
2
12-10
11
Velocitaa
8
4
1 4
15-13
6
Dosko
31
2
'4
5
13—25
8
B. V V.
9
1
2
6
13-21
4
Wilhelmina
1 8
f
7
10-26
:i
Middelburg
31
11
5-34
BURGELIJKE STAND.
Vfth j» f O j O J fV* UL/
Middelburg.
Wui 26—29 Nov. Ondertrouwd: f. V,-
j. mei JR. JL Dtekkfla.
