BINNENLAND.
Uit Stad en Provincie*
Mo. 234
Maandag 4 October 1820*
163e Jaarjsan^
mm
DUITSCHE GEWEREN EN KANONNEN.
In verband met de berichten over in
Nederland aanwezige Duitsche gewereö
herinnert het Hbld. er aan dat zich in
ons land nog veel Duitsch öorlogsïnate-
riaal bevindt, opgeborgen in dè opslag
plaatsen te Crévecoeur, 's-Herlogenbosch
enz.
Dat de aandacht in de Ententelah-
den voortdurend gevestigd blijft op dit
feit, blijkt o.m. uit een bericht, dezer da
gen in de Daily Chron. vermeld. Daarin
•werd meegedeeld, dat de Raad van Am
bassadeurs zich had bezig gehouden met
de quaestie van vier vuurmonden, welke
de Duitschers bij hun terugtocht in ons
land hebben achtergelaten. Sinds Augus
tus 1919 as van gedachten gewisseld over
het lot van deze kanonnen, en dè daar
over vol geschreven dokumenten vormen
een lijvig boekdeel.
.Volgens het Engelsche blad zouden de
Duitschers de kanonnen uit Nederland
moeten halen, om ze daarna uit te leve
ren aan generaal Noll'et op last van de
ontwapeningscommissie, die ze daarna
naar België zal zenden.
D'e aanwezigheid van deze stukken go-
schut iu ons land is wellicht niet van
algemeene bekendheid, hoewel in Baarle-
Nassau grens, waar ze bewaard worden,
iedere straatjongen er van op de lioogte
is. Het betreft hier vier groote, geheel
nieuwe vuurmonden van 28 c.M., met
bijbehoorende oifderdeelen. Zij zijn ge
plaatst op lorries en waren door de Duit
schers bestemd voor de verdediging van
de Belgische kust.
Zij staan thans op enkele honderden
meters van de Belgische grens, in een
douane-loods. Vroeger werden zij bewaakt
door de grenswacht; na de opheffing
daarvan heeft de douane een èn ander
onder haar berusting.
heeft nu echter wraak genomen. Het
heeft aan het Rijk een voordeeltje we Len
te bezorgen van niet minder dan. f 7500,
zegge en schrijve vijf en zeventig hond-
derd gulden, door een handigè truc bij
de uitgifte van schatkistpapier op 20
September j.l. Voor driemaands papier
dat begin October wordt uitgegeven, is
de- vervaldag steevast 2 Januari. Dit is
zoo zeer de gewoonte, dat hierop vrijwel
automatisch wordt gerekend. Bij' de voor
waarden van plaatsing van driemaands
schatkistpromessen op 20 September jl.,
waarop eèn bedrag van f 39.180.000 is
toegewezen, tegen een gemiddelde rente
van 31/2 pCt., is echter in afwijking van
de 'gewoonte bepaald, dat deze promes
sen op 1 Januari zullen vervallen. Dit is
een algemeen erkende Christelijke feest
dag, waarop gieen betaling vaïi. den Staat
kan worden erlangd. Evenmin kan dit
op 2 Januari geschieden, omdat dit een
Zondag is. Vpor de houders der promes
sen ontstaat hierdoor een renteverlies1
van twee dagen, wat op ruim f 30 milli-
pen. die geplaatst zijii het bovengenoem
de bedrag van f 7500 uitmaakt..Mis-
scliien minder, omdat sommige inschrij
vers wellicht op de afwijking van de
gewone usance verdacht zijn geweest, en
hiermede bijl hun aanbieding rekenin|g
hebben gehouden. Maar eenig voordeel
levert het voor de 'schatkist toch allicht
op, dat de promessen betaalbaar zijn ge
steld op een dag, waarop betaling niet
zal be verkrijgen, evenmin als op den
volgenden dag. Domheid of snuggerheid?
TEGEN DE DUURTE.
De besturen van S. D. A. P. en N.
V. V. hebben aan de regeering een adres
gezondten inzake dje duurte. Daarin wordt
o a. gezegd:
..Hef brood het eerste d>agelijkscha
voedsel van de groote massa des volks,
wordt djuurder en duurder, terwijl dè Mi
nister van Landbouw als' onvermijdelijk
schijnt te aanvaarden, dat het nog in prij.s
zal worden verhoogd!. Dit kan niet wor.
den toegelaten.
Met nadruk eischen wij het een of
ander öf uit dje sehatkLt moet geld wor
den bijgepast in zulk een mate, djat de
prijs in geen geval hooger wordt dan hij
vóór Mei U920 was, öf uwe regeering
moet een politiek volgen, waardoor die
van over zee komendfe granen d'e inland-
sche in prijs drukken, in plaats van op
drijven, zoodiat op deze wijze prijsdaling
mogelijk wordt.
De melkprijzen zijn ontzettend hoog eti
dreigen, met goedvinden alweder van
Uwen Minister van Landbouw enz., dé
zen winter schandelijk hoog te worden.
Dit gaat ten koste van de ge'zondheid
en den groei dpr volkskinderen en dus
van het komende geslacht, en is nood
lottig voor alle zieken en zwakken in de
min gegoede klasse der samenleving-
Wij vragen met aandrang aan uwe re-
geering een zuivelpolitiek, die o.a. met
behulp van een verbod' van uitvoer zoo
lang die prijzen niet bed uidend lager wor-
den, dje algemeene volksbelangen dient,
in stede van d.ie eener bepaalde groep
van producenten en grondbezitters.
De suiker werd eveneens we©r duur
der ten behoeve van de kleine groep
sterk georganiseerde fabrikanten zonder
dat djaarvoor noodzakelijkheid bestond
gezien de buitengewoon hooge prijzen,
die verlcdpn jaar door de beetwortelsui
kerfabrieken aan hare aandeelhouders-
ïeverauciers zijn betaald.
De turf is weer ergelijk duur, de maxi
mumprijzen worden te laat gesteld; de
verveners weigèren leveranties tegen de
ze prijzen, terwijl zij de meeste leveranties
tógen de hooge prij'zen reeds uitvoerden.
Uwe Rejgeerimg aarzelt blijkbaar, forsch in
te grijpen, door ïhbezefcneming, waardoor
de verveners schatten verdaemen ten kostej
van de turfverbruikers, die, met name
in liet Noorden d(es lands veelal uit ar
beiders en kleine burgers bestaan. Wij
wraken ernstig dfeze politiek en dringen
o pwijziging ,ten spoedigste aan."
UitVlis singe n.
Zaterdagmiddag te ongeveer half
vier kwam te Wlissingen die extratrein
448 Wee'nsche kinderen, welke op r©i.s
zijn naar Engèland!, binnen. Op dat
oogenblik was juist een hevige regenbui
los gebroken en was het vrijwel on
mogelijk de kinderen naar hun tijdelijk
verblijf, de voormalige slachterij, over
te brengen. In plaats van in dat gebouw
werd nu de soep, die donor dè goede
zorgen van koks uit de restauratie van
het station, de heeren Bos en Eekhout.
giereed stond, in de wachtkamers ge
nuttigd en de kleinen lieten zich,, de
soep uitstekend smaken.
In de vroegere slachterij zijn na de
vorige maal, dat zij! als dnorgknjgshuiisi
diende, nog elnkele verbeteringten aan
gebracht, o. a. zijn zooveel mogelijk óllè
gangen tusschen de slaapplaatsen met
klleteden en loopers bedekt,opdat de
Mnflteren niet óver de koude steenen
taio|ejten loopen. I
Enkele der kinderen, wier toestand
dit noodilgj maakten, werden afzonder
lijk gelegd en worden deze volgen?
voorschrift behandeld, terwijl Zondags
avond een kleine, die koorts had, naar
het St. Joseph Ziekenhuis werd overge
bracht.
Het grootste deel der kinderen is -Zon
dagmiddag: naar het strand gèweest, waar
heen zij werden vergezeld door de
\Tissin[gsche padvinders, d_;e met hun
tambours én pijpers vooruit marchèer-
ten. terwijl anderen naast dè kinderen
Iginjaèn. Het was een heele stoet en de
kinderen genoten van het mooie nazo-
merweer. De dien dag opgeschepte pot,
pure met gehakt en gjroenteM was! een
groote traktatie. De kinderen toornen zicht
allen dankbaar voor de goede zorgen
aan hen besteed en zijn 0 a. zeer ver
rukt over het helder wit der lakens en
slcopen op him bedden, voor hun is dit
een ongekende weelde.
De dames, die de kinderen verzorgen,
géven een bewijs van internationale lief
dadigheid, wij hoorden Nederlandsch,
Duitsch en Engelsch van deze vrouwen,
die met zooveel liefde en toewijding Ide
j door den nood (der tijden van huis vor
dert eenige toelichting!. Of de grond van
den landbouwer F. Dees zwaar of licht
was', is niét uitgemaakt door dien land
bouwer zélf, maar door de organisa-
)t i e der landbouwers. Deze heeft beslist,
dajt alleen ide polders Willem en Soele-
kerke zwaar zijin, en dus de Wisseinkère
kepolder, waar de glwd in kWesjtie ligt,
niet zwaar. 1
Van arbeiderszijde wordt verklaard, dat
deze beslissing gegèven is Ma 't slufiten
van het contract en dus buiten overleg
met de werknemers, die den grond als
zwaar taxeèrden.
Thans is de moeilijkheid jn zooverre
opgelost, dat Zaterdag j.l. het werk' her-
Vat is op de oude voorwaarde, behoudenis)
nader overleg tussóhen de besturen van
beide organisaties.
Nader meldt men ons: Het blijkt, dat
beide partijen steun voor hun opvatting
vinden in uitlatingen, die tijdens hét
overleg, dat aan de vaststelling van het
contract vooraf iginig, gedaan zijin. Daarbij
werd ter toelicntirr» ran het begrip
zware jgrond Igjezêjgjct„b.V. de Wil
lem- en Soelekèrkepölder". Dit wordt
aanjgjevoerd ter verdediging' van de be
slissing aan werkjgeverszijde.
Ter illustratie van het verschil in
zwaarte van Hen arbeid werd hij! dat over
leg gezegd: „wat men b.v. bij! N. Fj
doen kan voor 10 ct.. is op 't land. van F.
Dees zeker 11 ct. waard." Daarop berie
pen zich de werknemers, 't Is duidelijk
dat in gevallen als dit alleen de góede
trouw den wég der billijkheid kan aan-
wijlzen. 1
o
Uit Tholen.
Te S t. Maar tensdijlk is Zondag
nacht j.l. van den landbouwer J. C. Ne-
lisse eeu groote hooiklamp, staande in
een weide in de nabijheid van zijn hof
stede, Igeheel verbrand. De oorzaak is
onjbjekènd. Het hooi was verzekerd.
o
Uit Zeeuwseh-Vlaaaderen O. D.
Vrijdagmiddag geraakte de vrouw
van F. de R., te Axe l, die mét haar
kruiwagen voor een wage11 wilde uitwij'-
feen. onder den wagen, waardoor de
wilelen over haar lichaam reden. Zij!
werd in een nabijzijnde woning bin
nen gedragen. Eater kón zïjf .echter toch
met behulp van naar man, weer huis
waarts kéerèn, zoodat dit ongeluk mis
schien nog betrekkelijk ig)oed zlal afloopen.
De landho uwer sknechi M. te
Axel 'geraakte Vrijdagmiddag, doordat
hét paard; waarop bijl zat, uitgleed en
viel, onder het paard, waardoor hij een
been brak'. Geneeskundige hulp werd
ingeroepen.
tijdelijke leerkrachten bij het herhaiings-
onderwijs en bevelen daartoe aan de hee
ren J, Ruissaard, A. M. Overhoff en M
G. van den Bndè, allen onderwijzer aam
sebjool B.
KERKNIEUWS.
Ds. J. B. Ne|belembös heeft zich
met zijn jgjezin onttrokken aan het op
zicht van den Raad der Gereformeerde
Kerk te Middelburg.
Door Ds. Los te Voorburg' werd
voor hjét beroep naar de Geref. Gem.
te Poortvliet, bedankt.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Kamperland Ds. G. de
iWiijk le ZoutèLande.
Gereform. Kerk'.
Ds. B. Meijer heeft ivoor 't beroep
naar Meliskerke bedankt.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Het Stedelijk Orkest te 's-Her-
tojge nbo-sch.
Het Stedelijk Orkest van 's! Hertagen-
bosch, is, naar een med^idjeelïhg in den
gemeenteraad aldaar, opgeheven. Er was
f 50.000 moedig;- waarvan de gemeepte
f 30.000 bijdroeg; hét resteerendè kón
njet bijeen gebracht worden.
UIT DE PERS.
Het koopmanschap aan
jaagde kindjereri bijstaan.
Van de kinderen vertoefde een groot
deel reeds eerder in het buitenland,
o. a. meerderen in ons land.
o
Uit Walcheren.
Zaterdag is nabjj Wie stka peil©
gestrand de "Nederlaiidsche vracfatlolggCr
„Secundus". Het vaartuig kwam zonder
assistentie vlot en werd door de sleep
boot „Pernis" naar Vlissimgen gesleept.
Daar de logge1" echter veel water maakte,
Wérd deze tegenover het Badhotel op het
strand gezet en werd door den kapitein
een bergingScontract met den kapitein
van de „Pernis", beboerende aan de ree-
derij L. Smit en Co. te Botterdam, geslo
fte t Dep. Van Financiën ptetl' De „Secundus" kwam van Kopen-
Het Hand. schrjjft: (gen en was naar Antwerpen bestemd.
Zooals men weet, heeft het Depar-1 0
tement van Financiën eenïgen tijd. g|e-
leden den niet geringen blunder ge
maakt, de tarieven voor de gedwongen
ieening verkeerd te berekenen, ondanks'
het feit, dat aan ae nand der kohieren,
een nauwkeurige berekening! 'alleszins
mogelijk had moeten zijn. Deze vergis
sing heeft den Staat f 25 millioen gèkost,
met welk bedrag de opbrenigjst der Iee
ning ten achteren is gebleven bij de
raming. Het Ministerje van Financën
Uit Z u i d-B e v e 1 a n d.
De heer Jhs. Verschuure Nz. te
Ijerseke is met ingang van li Oct
benoemd tot kommies te water. Zijn
standplaats is nog niet aangewezen.
UitNoor d-B eveland.
Onze gèwone correspondent 'té
!Wii s'senker fce meldt ons:
Hei bericht in uw laatste nummer over
de staking der bietenrooiers alhier vor-
STUKKEN VOOR DEN GEMEENTE
RAAD VAN GOES."
Avondschiiool voor'
Ambachtslieden.
Daar voor den cursus 1920/21 de eerste
klasse der avondschool voor ambachts
lieden weder moet worden gesplitst, stelt
de commissie van toezicht óp het M. O.
voor, om voor dien cursus over te gaan
tot benoeming van tijdelijke leerkrachten.
B. en W. bieden den Raad de volgende
door den Minister van Onderwijs enz.
goedgekeurde voordrachten aanvoor
lijnteekenen de heer P. Kakebeeké; voor
handteekenen de heer J. Melse.
Verorde ning herha-
ling'sonderwij s.
B. fen "W geven den raad in overweging
om de verordening regelende het herha-
lingsonderwijs in de gemeente Goés zoo
danig te wijzigen, dat wordt bepaald, dat
de cursus voor het herhalingsonderwijs
begint op 1 October en duurt tot 1
April.
Met dit voorstel wórdt beoogt te voor
komen dat de duur van den cursus af
wisselt.
Oprichting Keu
ringsdienst.
Daar bij Kon. besluit van 19 Juli 1920
no. 33, de gemeente Goes Werd aangewe
zen vóór de vestiging Van een keurings
dienst als bedoeld bij' art 2 der Waren
wet, voor den keuringsdienst, 'omvatten
de de geheele provincie Zeeland, stel
len B. en W. den Raad voor te besluiten,
dat alhier een keuringsdienst als! bè-
doeld bij' art. 2 der Warenwet 1919 zal
zijn gevestigd en het college van B. en
Wt. te machtigen tot oproeping van sol
licitanten naar de betrekking van Direc
teur-scheikundige op een nader vast t©
stellen salaris. Deze directeur behoort te
zijn dokter in de chemie of artsenij bereid-
kunde, hetzij scheikundig ingenieur.
Voorstellen tót het vaststellen der noo-
dige verordeningen eh instructies inge
volge art. 5 der gemelde Wet, zullen den'
Raad tijdig bereiken.
P er s one el herha
lingsonderwijs.
De beer C. Kloosterman, hoofd van
het Herh al ingsonderwijs verzoekt ó(m voor
den cursus 1920/21 te worden ontslagen
van het te ven van 8 uren les in de week
en hem enkel de leiding te laten behou
den.
In verband hiermede stellen B'. en WL
voor deze 8 uren te verdeelen over drie
Een mooi, maar onpractisch
reclamebiljet.
Op de reclame-bordien kan men thans
een groot biljet zien, bedoelend! de aan-
aandacht te vestigen op de Invaliditeits-
en ouderdomsverzekering. Het is eén
plaat, ontworpen door den prof. Roland
Holst, en wat kunst betreft, zit er iets
zeer oorspronkelijks in de zwarte, vier-
fcanfHgJeblokte omlijsting met blauwen
binnenrand, en djaarbinnen de mooi ge-
teekende hoofdfiguur. Het geheel doet
denken aan een ontwerp voor gebrand
glas, met rustige harmonie van kleuren
en lijnen.
Maar we kunnen ons niet voorstellen,
dat met déze plaat het hoofddoel be
reikt wordt ,n.I. het volk te doen naden
ken over de voordieelen dier social© ver
zekering. De middenfiguur is een boog
schutter cEe zijn pijl richt op ja
eigenlijk alleen op de -weduwen- en ren
te, welke woorden, als men vlak' bij! staat,
te lezen zijn aan dè linkerzijde, terwijl
'op even onduidelijke wijze rechts is te
lezen: „voorzorgsmaatregelen", en bene
den, „ouderdoms- en invaiiditeitsverze-
ring". Terwijl bovenaan een gestileerd©
roos de „bestaanszekerheid" als doelwit
aangeeft.
Of echter door d,eze symboliek, die
bovendien zoo onduidelijk is, de men-
schen bereikt wordèn, (tie nu nog niet
weten wat d(e Raden van Arbeid brengen?
We vreezen dat die menscben langs d©
plaat zullen loopen ,zonder besef dat zij
hen bedjoelt, en zoo ze er al naar kijken,
zonder besef wat er mee bedo©ld wordt.
Voorts wordt het exemplaar, dat wijl
op hett kantoor hebben, zeer hinderlijk'
onjtsierd door een wit papier, op den
zacht gekleurden ondergrond geplakt, en
waarop men voor inlichtingen naar dén
den Raad van Arbeid wordt verwezen.
Die witte vlek vloekt met bet ontwerp.
ONDERWIJS.
Te Uitrecht is geslaagd voor het
prop. gérueesfc. examen, de heer A. C. J.
Tellier van Middelburg.
Te 's Gravenhlage slaagde voor de
Hoofdakte L. O. de heer M. P. Heijboer,
thans onderwijzer te Rotterdam.
Heerl. verfrisschend 25 et.
(Ingezonden 'Mededeel ingen).
(Ingezonden Medederiing).
DRAI5!t1A-vAiNVALKEhBURG'S
♦•jLEVERTR
g.-LEEUWARDEN
(Ingezonden M©dedeeling.J
ben te oordeelen, doch het maximum be
draagt f 10 per uur.
In het geheel genomen zal voor tijd
verzuim wel iets meer betaald wordjen,
dóch de reiskosten die voorbeen 5 cent
per K.M. bedroegen .zullen, nu het wer
kelijk betaalde wordt vergoed, eerder
minder dan meer bedragen.
Behoudens uitzondering wordt slechts
naar het tarief der 3de klasse berekend.
De rechter heeft de bevo©gdheid om
voor verblijfkosten een zeker bedrag to©
te schatten, hetzij voor een gehe©len dag
of voor een gedeelte van een etmaal. Ook
is de rechter bevoegd; om hetgeen aan
getuigen en deskundigen betaald wordt, te
balvèeren, bijv. wanneer zij reeds dioor
staat, provincie of gemeente bezoldigd
worden.
HANDEL, NIJVERHEID EN
VISSCHERIJ.
1 Het ontgaan van orders aan
Neder 1. fabrikanten.
Het Verbond van Nederlandsehe Fa-
hrikantenvereenigjngen heeft aan dein Mi
nister van Koloniën een telegram' ge
zonden van den volgenden inhoud:
„In verband met den steeds dalenden
markfenkoers ontgaan meer en meer
opdrachten aan Nederlandsehe fabrikan
ten, vooral in de metaalindustrie.
„Wij dringen er met klem bij Uwé
Excellentie op aan rekening te willen
houden met ernstig gevaar vóor onher
stelbare verschrompeling onzer me taal-
nijvérheid, tengevolge van voorbijgaande
invloeden. -
„Tevens boude Uwe Excellentie rekè-
ming met de onzekerheid omtrent tijd
stip van levering van in Dujtschland (ge
dane opdrachten/'
Geschillen tusschen Neder
landsehe en Duitsche firtna's.
De Nederlandsehe Kamer van Koop
handel voor Duitschland deelt medé, dat
tijdens de Jaarbeurs te Frankfort a. M.
aldaar een commissie tot beslechting
van geschillen tusschen Nederlandsehe
en Duitsche firma's zitting zal houden.
Het .secretariaat dezer commissie wordt
waargbtifomen door het Bureau van de
Nederlandsehe Kamer van Koophandel
voor Zuid-Duitschiamdv Ei bes tras se 60.
Aan dit bureau behóoren alle zaken,
die men aan de commissie ter bijleggjEMg
wfetóscht voor te leggen, tijdig te wor
den ingezonden.
LEGER EN VLOOT.
RECHTZAKEN.
Tarief in strafzaken.
Thans is het tarief voor het loekennen
van vergoeding aan personen, die ten
dienste der Justitie werkzaamheden ver
richten als getuigen, deskundigen, tolken
enz. gewijzigd'.
Met 1 Oct. a.s. gaan deze wijzigingen in
werking. Voornamelijk bestaat de wijzi
ging daarin, dpt ais regel voor reiskosten
niet een vast bedrag per K.M. wordt ver-
góed ,maar een bedrag overeenkomen d©
met de werkelijke reiskosten.
De vergoeding voor tijdverzuim, die
voorheen f 0.50 bedroeg, kan verhoogd
worden tot een maximum van f 3. De
rechter zal dit bedrag in billijkheid heb-'
ben vast te stellen.
Wanneer een getuige of deskundig©
wordt geacht .geen schade door tijdverlies
te hebben geleden b.v. in ai dje gévallen,
waarin het salaris doorloopt, zal hij geen
tijdverzuim vergoed krijgen.
Voor nachtverblijf kan in de toekomst
aan een getuige of deskundjge f 3 in
plaats van f 1.50 worden uitbetaalt^.
Ook dte aan deskundigen te betalen be-,
ïooningen ondergaan' verandering; ook
hier zal de rechter in billijkheid heb-
Hoofdofficier van gezondheid 2e kl.
P. J. Vastenou is overgeplaatst van Mid
delburg naar Willemsoord als chef van
de inwendige afdeeling! bij* het maritiem
hospitaal aldaar.
O f fi der-machin j s't 3e kl. G. W. J.,
Massa is te Willemsoord geplaatst aan
boord van Hr. jMs. panterschip Zeeland,
Officier-machdrujs!3e kl. F. J. Sie-
gèaithaler is overgeplaatst bij het vlieg
kamp de Kooy bij den Helder.
-o
Hulp a a n de Oostenrijks che
officieren.
Men meldt aan de N. Crt., dat de ge-*
JpemfcionMeerde schout bij nacht der Oos-
tenrijksche marine, Schanzer, zich eeni-
igeti tijd geleden tot de Algèmeene Ver-
leenjjging van Marine-officieren ïn Ne
derland had igericht, met het verzoek
of, ter leniging van den nood, waarin
verschillende Oostenrijksche zeeofficieren
verkeeren, niet een zeker aantal hunner
een tijdelijk verblijf in Nederland ten
i huize van Nederlandsehe marine^offic^e-
ren zouden künnen vinden,
i Aan dit verzoek is gaarne gevólg gte-
gèiven, zoodat thans een tiental Oosten-
