No. 212
168* Jaargang
n
BINNENLAND.
Uit Stad en Provincie.
SS JUIST WAT U NOODIG
HEEFT VOOR FIJNE KANT
Woensdag 8 September 1S20<
8,-
jüxmnement» prfjs per kwartaal; vooi
Middelburg en agentschap -VHssingen
I 2 30; per post en op de buitenwegen
f 2, 5a'
tWeefcabonnementen in Middelburg 18
cent per week.
Advertentieu30 cent per regel4 Inge-
sonden Mededeelingen50 cent per re
gel.- Bij abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen-
ran 1—7 regels f 2.10, elke regel meer 30
tent;
Kleine 'Advertentiën niet groe
ier dan vijl regels druks en waarbij is
aangegeven, dat zij in deze rubriek moe
ten geplaatst worden, 85 cent bij vooruit
betaling, Advertenties onder brieven of
bevragen bureau dezer Courant 10 ceni
Sxtra.
Bewijsnummers 5 cent per stuk.
Advertentiën moeten, willen ze nog In
blad van dienzelfden dag worden
a-pgenomen, uiterlijk 12 uur en 's Za
lerdags uiterlijk half elf aan ons Bu-
Ceau bezorgd zijn.
»Voor plaatsing van advertentiën, welke
na dien tijd inkomen, wordt niet inge-
belang om op de Vlaqmsche kust hel
eenvoudige beginsel dpj territoriale zee
|te huldigen met dien verstandig, dat,
in den vorm van een schikking1, het Ne
derlandsche recht nauwkeurig) omschre
ven wjorde. Zoodanig «jccoord zou te
beschouwen zijin als een ondercfeel van
de herziening der tractaten van 1839.
Maar dit verlieze men niet uit het
oog: het initiatief tot de nieuwe onder
handelingen dient van België uit te giaan.
Indien Nederland zich de vrije, vreed
zame doorvaart door de Wielingen bij
een verdrag verzekert, en voorts om
trent de veiligheid der vaart afdoende
bedingen .maakt, zal ons vaderland met
volle behoud van de nationale eer en
met ongekrenkte handhaving1 der natio
nale belangen het staatsgezag in de
Wielingen van Cadzand tot Zeebrugjgte
kuiataen prijs gjeven.
ZEVEN PERCENT.
De gemeenteraad van Dordrecht heeff
gaster besloten een leening te sluiten vail
3 rniJlioen af te lossen in 50 jaar, tegen
7 percent.
De (voorzitter deelde mede reeds wd-
ken gieteden met verschillende groote
bankiers over een levering van 6 pet.
Ie hebben onderhandeld evenwel zonder
succes; thans is er een aanbod van 7 pet.
en B. en W. meenfden daarop te moeten
ingagn hoewel zij zulks betreuren en hoe
wel zij erkennen, dat daardoor de duur
te in de hand gewerkt wordt.
Spr. zeide nog dien morgen tevergeefs
teen onderhoud te hebben gfchad met dien
minister van financiën, die naar aaulei
ding van spreker's opmerking dat toch
ook andere gemeenten geholpen j^zïjn
deed uitkomen, dat deze hulp slechts van
lij del ij ken aard is' geweest. Een bezwaar
van spaarbankgeiden noemde-spr. het. dat
Me geiden steeds voor de spaarders be-f
schikbaar mteeien zijn.
UIT DE PERS.
De W| ielinjgeu.
In het Utr. Dagblad werd, dezer djagen
door J. d'Aulnis de Bpiiypuil een ar
tikel gewijd aan „een schikking1 inzake
de Wielingen."
Hij' Wij'st er op, dat bij iedjere partij
blijkt de vrees' te: bestaan, djat zijl,
zonder .staatsgezag ever <fe Wielingjejn,
daar geen recht van dpprvaart heeft
en er afhankelijk is van de willekeur
per ajnjdlere.
Naar de regelen van het volkenrecht
echter is die vrees ong|ejgrond|. De sou-
vereini/teit (over eejn zeegebied is, ge-
tijk prof. nir J. de Lpu|ter (Het stellig
volkenrecht, I, ML 391), doet opmerken,
iets anders dan die over het grondge
bied. Juist pp het stuk van doorvaart
verschillen zij1. Volgens dien geleerden
schrijver mag in een territoriale ziee de
gezaghebbende staat |de blpple; of oh-
bchadelijke doorvaart „passage inof-
fensif' van vreemde koopvaardijsche
pen en van vreemde oorlogsschepen niet
beletten nog door heffing) van rechten
belemmeren. Die sftaat moge, op de
kustzee volledigle jurisdictie Uitoefenen
en allerlei maatregelen nemen in het
belang, der verdediging1, belastingheffing,
handelspolitiek, kustvaart, visscherij, po
litie, huipverleeninigl, veil igheiiflsdienst
neutraliteittaaar de vreedzame
doorvaart van vreemden hele t tien of be
lemmeren, dit mag hij niet.
Acht men voor dê verkonding tus-
pchen België en Nederland dit volken
recht een weinig betrouwbaren gtrpnd-
sfeg, welk bezwaar is er dan om de
rechten der partijen bij eten ondubbel
zinnig verdrag vast te stellen? Men be
hoeft strikt genomen niet eens itejts
nieuws te bepalen; men liegt vast wat
Volkenrechtelijk reeds1 bestaat.
Te meer is er voor .beide partijen
reden tot een accpord1, omdat het in die
Wielingen een twijfelachtig]rechtsge
bied geldj, een litigieus igleb.jOd, gfelijk
Op 3 Juni 1.1 .in d e vergadering der
Tweede Kamer is gezeg<l
De schrijver zet dat nadter uiteen, om
zijh artikel te besluiten met dé vpl-
geinde Opmerkingten -.
Er is ongetwijfeld, ook zonder raad
pleging van eeuwenoude documenten, voor
het Nederlandsche standpunt veel aan
jbe voeren. En toch, al had Neder
land bij de arbitrage, welke het tever
geefs heeft voorgesteld, jgelijlk giekregen,
Uit Middelburg.
Het Middelburgjsch Muziekkorps zal
Vrijdag) a.s., des avonds 8 uur,, een con
cert op de Markt geven.
Een persoon, die zondlgn, toe s te,mm in g
van den commissaris van politie langs
de huizen gel din zamel de, is dopr de po
litie aangehouden en buiten djei gemeente
gebracht.
De politie alhier heeft aange
houden J. die B. uit Kleverskerkte, die
bekende dé staarten van 5 paarden in
een weide aan den SchroeWeg te hebben
afgjesneden, het paardenhaar werd in be
slag Igtehjomen, tegien de B. is verbaal
opgemaakt.
Bij de politie werd aangifte gedaan
door een persoon, Icfet hij op den Blauwen-
dijk door een motorrijder was aangere
den, terwijl bleek dat deze, zelfde mo
torrijder op den Dam' pi onzachte aan
raking is geweest met een boom.
De politie zal dezen man, die blijkbaar
zijn motorrijwiel niet voldoende in zijn
macht heeft, bijzonder nagaan.
Uit Vlissingen.
Gisterenmiddag is op den Vlisspig-
schen straatweg een auto-ongeluk ge
beurd, dat betrekkelijk nog goed is af-
geloopen. Uit een zijweg kwam 'een
man op de. fiets aangereden, terwijl
Juist een auto passeerde. Die 'chauf
feur week zooveel mogelijk uit, "ten
einde een aanrijding te voorkomen,
tengevolge waarvan de auto in teen
sloot terecht kwam. De man Werd ech
ter toch nog aangereden, waardoor hij
bloedend aan het hoofd verwjpnd Werd.
Hij werd in het St. 'Jozeph'-ziekfen-
huis alhier verbonden. De inzittenden
uil de auto kwamen met fden schrik
vrij.
Later is de ,auto die [nog al gehavend
was uit de sloot gehaald.'
Op 63-jarig|en leeftijd is te Vlis
singen pverleden de lifeer J- M. Stu
art, OUd-lid; van den gemeenteraad. De
overledene hééft als bestuurslid van ver
schillende vereetnigpingen (Ie belangen
van de plaats zijner inwoniugi behartigd:.
Hedenmorgen is te VIis singe n
het lijk aangespoeld van een pnbejkendi
manspersoon! Het is naar het lijktenhuis
op de algtemeene begraafplaats overge-
braclit.
Gisterenavond i s brand uitgebroken
in de cabine van die Bellamy bip.scope
te Vlissingen. doordat de operateur,
daar er te weinig .stroom was, een
lamp onder het toestel had geplaatsjt-
De brand kon in dien aanvang' mejt
minimaxen worden gtebl;uscbt.
o
Uit NVialche ren.
1 In de Dinsdagmorgen gehouden ver
gadering van den Raad der gemeente
D o m !bur(g werd voorlbjopig vastgesteld
de Gemeenterekening over 1919 in ont
vangst op eon bedrag van f 31.607.55 en
in uitgaaf op f 28.362.84
Goedgekeurd werd de rekening van
hel Burg. Armbestuur in ontvang op
f 2983.17 en in uitgaaf op f 2192.99
De gemeenLeblegrooting voter "1921 werd
overgelegd in'ontvang en uitgaaf op een
bedrag van f 24.982101
Vastgesteld werd een verordening op
het financieel (bteheer van het Woning^
bedrijf.
Een uitvoerigte discussie werd gevoerd
omtrent verplaatsing 'der electrische cen
trale. Door Burg. en Weth zal daarom
trent nog nader overleg met de betrok
kenen worden gehouden.
Een verzoek van H. Bimtnel tot het
doen branldien van een lantaarn in de
zou dan de (toestand bevrejdigtend zijn j Sehuitvlotstraat werd ingewilligd
geweest? J Eervol ontslag wegens vertrek werd
ve onzekerheid van hetg|ejen men Ondier verleend aan J. Minderhoud alk lid van
souvereimteit pver e.en zeewater moet het Burg. Armbestuur
Verstaan, zjal steeds vraglen kunnen dtoejn
oprijzen en een bron van verwarring
zijtn. De beide regeetringen hebben in
den tegtenwoordigen stand vajn zaken
De heer van den Hage vroeg plaatsing
van een paal op de Markt om 'beschadi
ging der pomp te voorkplmen. B„ en W;
zullen deze doen plaatsen.
Op voorstel van den heer Van Sluijs
wordt besloten de termijn van oplevering
<der volkswoningen op 4 maanden te be
palen.
-o
Uit Zeeuwse b-V 1 a a n d e r e n W. D.
Allen, die bij' den bomaanval op
Sluis (1 October 1917)'stehade geledeD
hebben, ontvingen dezer dagen hun ver
goeding daarvoor. In totaal is uitgekeerd
f 51.000.
HET BEZOEK VAN MINISTER DE
VISSER AAN WESTELIJK ZEEUWSCH-
VLAANDEREN.
De minister was Dinsdag op zijn reis
naar Westelijk Zeeuwsch Vlaanderen ver-
jgézteld van de heeren jhr. mi*. C, Feiili..
isecrëjbaris-gjenjeraal1, W. de Bopr, chef
van de afdeelinjgi middelbaar onderwijs
en dr. G. H. Cpops, inspecteur van het
M.O.. \terwijl zich bij deze heerein later
voegden die leden van Gg'd! Staten de
heeren J. H. Blum, waarnemend com
missaris der Konipgin, jhr. mr. E. A.
O. de Casem'broot en J. A. van Rompu.
Bij aankomst van de boot te Bres-
kens, waren ter begroeting .aanwezig; de
heeren A. Mijs uit Oostburg:, voorzitter.
Ids. J. N. Paltist, uit Aardenburg, secre
taris, en D. H. van Zuijten uit Bresktens,
lid van het comité tot het verkrijgen
van een Hopgere Burgterschopl in Wes
telijk Z ee uw s ch-Vlaanlderen
Aan de haven' stonden drie auto's voor
het hpog|e gezelschap gereed en dopr
de be vlagde stralen werd hielt dprp uit
en over Groede Nieuwvliet en het ge
hucht Potjes naai' Cadzand; gereden.
Hier werd bij de kerk halt gehouden
eh uitgfestegen, dfaar de Mini sier den
wen,sch .te ktennen had geg$yd|n even
een kijkje te nemen in de kerk, waan
hij' den vorigen predikant, ds'. Breen,
eenmaal heeft bev|eistig|d. In hiel kerkge
bouw werd de minister opjg|e:Wacht door
den predikant ds. Dupuy en den kerker
raad.
De predikjant heette (feu hoogén g|ast
welkom en bracht hem dank voor zijn
bezoek, dat op hoogen prijs wordt gte-
steld. De minister dankte voior de ont-
viangst en de le den van den kterkeraad
voor hun laanwezigjheid, en uitte de hoop,
dat de Ned. Herv. Kerk te Cadzand mo-
[gte blijven het licht bij den kandelaar.
Slechts korten tijd kon vertoeft wor
den en nu ging het over Retra|n,chement
en het gehucht Ten Hpfsledfej naar
Sluis, waar voor het stadhuis werd
halt gehouden. Hier was liet de burge
meester, de héér J. C. L. A. Berkens, djie
d§p Minister en zijn gezelschap Verwel
komde.
Eerst werd nu een bezoek gtebracht
aan de Koninklijke Kantwerkschool, waar
de heer Kerbensjtein namtensi het bestuur
het welkom uitsprak, medejdjeiejlende Idat
he|t juist vacantie was, maar dat toch
alle leerlingen aan het Avejrk waren ge
gaan. Met groole belangstelling sloeg Z.
Exc. eeniige oo;genhlikken hét vlulggte werk
der werksters, waaronider vo.orjal 'twee
ouden van dagen in zijtn! bijzondere be
langstelling mochten deelen, jgadé en
hoprde met aandacht de mededeelingen
over de financieel e moeilijkheden, waar
mede look' hier gekampt wordt, aain. Door
een der dames bestuurslédenwerd den
Minister een fraai béwerkt Megdje aan-
gefioden, wat deze medé namens zijh
eebtgempote in dank aanvaardde terwijl
hij gaarne een tweedd medtenam vopr
Minister Ruijs de Beerenbrouck1, dfe mBn
ppk verwacht had, docht wiens tegjen-
woordig'heid elders vereischt Weird!
Alvorens het |g|e!b|0|UW te verlatten,
sprak de Minister de hppp uit,| dat het
de school goed moge gaan en dat men in
Noord-Nederland sfeteds meter het werk,
dat hier gewrocht wprdj.V zal giaan op
prijs stellen.
In de fraaie raadzaal met zijn rijk
verleden, werden énktele ververschingen
aangeboden, waarna spoedig' de reis-werd
vpprttgézet naar het «feel van djen tocht,
het evenals de anderte gepasseerde plaat
sen dopr vlagjgentopi in fetestigjewaad( ge-
stokten Oostburg.
Nadat Minister De Visser een kijkje
had giernpmen in het gebouw van de Am
bachtsschool, waar vpprloopigl de lessen
van de R. H. B. S. zullen plaats hebben',
kwam hij te ruim 'half twee
n het Beur s gf e b o u w.
Dit igebouw, waai' reeds meermafen
plechtige en ook koninklijke ontvangsten
plaats hadden, was geheel gevuld dtopr
de talrijke gen.oodi.gden, als giemiejenteA
besturen, directeur en leeraren, leerlin
gen en hun ouders', kortom honderderi
mammen en vrouwen1, diegevoefd|en daft
het voor het vierde' district vafn het. ondo
Zeeland een zeer belangrijke dhg was.
Alvorens de burgèmeestier, dfe heer H.
■S. Gratama, de reeds vermeldé verwelko
ming uitsprak, werd djopr het Onstburg-
sche Meisjeskoor onder, leiding van ds.
E. van Ruytemberg, het leersté couplet
van het Zeeuwsch Vlaamisch©, Volkslied
ten igehoore gébracht. f
Nadat dfe heer A. Mijls die opk re^dss rer-
mtelde toespraak had gehouden, waarhij:
hij nog mededeelde, dat 61 leer-
DE LEVER'S ZEEP-MAATSCHAPPIJ, VLAARDINGEN.
(Ingezonden Mededeelipg).
lingen tot de school zijn toe
gelaten, nam de heer J. H. Blum,
als waarnemend C omm is'sa riis
der Koningin en "zeide dat de Com!-
missaris der Koningin door uitstedigheïd
tot zijh spijt niet tegenwoordig kan zijh.
Maar dat |de heer mr, *Dijckmeester, al is:
hij met verlof, toch aan de belangen
van ZeeuscWh-Vlaanderen denkt, yblijkl
volgens spreker uit het volgende .door
het gemeentebestuur van Oostburg van ,uit
Arnhem van den Commissaris ontvangen
telegram
„Ontvangt mljhe gelukWenschen bij de
opening det Hoogere Burgerschool, moge
■de instelling de ontwikkeling van Wes
telijk Zeeuwsch-Vlaanderen bevorderen".
De heer Blum wees op dfe eigenaardige
samenstelling van de provincie Zeeland
zoo geheel anders Üan die diejr andere pro
vincies, Zeeland heeft geen bepaald cen
trum en is nu eenmaal in 5 deelen
(eigenlijk zeven) voormalige districten
verdeeld, geheel door hréede wateren
gescheiden, hetgeen vele moeilijkheden
oplevert, ook bij het 'Onderwijs, Idat uitgaat
boven het gewone volksonderwijs1, dus
bij ambachtsscholen en hoogere burger
scholen. Wlalcheren, Zuid-Beveland en
Schouwen hebben èen als centrum' van
zelf aangewezen plaats, maar in ZeeuWSch
Vlaanderen, inzonderheid in Westelijk
Zeeuwsch-Vlaanderen is' idit niet liiel gé
val, daar geen enkele 'gemeente boven
de 10.000 inwoners 'telt.
Spr. is geen bewonderaar "Van het Bur-
gerschoolonderwijs en h'oopt dat Minister
de Visser bij het vele goéde, dat hij reeds
deed, ook een algemteene herziening van
de wet op het M. O. zal voegen. Maar
waai' de Burgerscholen in haar huiidigem
vorm er eenmaal zijn mag geen streek
deze ontberen. Nu heeft Zeeuwsch-Vlaan
deren in de crisisjaren krachtig getóond
deel 'van Nederland te willen zijd, maar
heeft dan bok aanspraak er op in de ge
legenheid te worden gesteld zich eigen
te maken aan de Nederlandsche cultuur.
Spr. meent dat Oostburg gunstiger ge
legen is voor de schopl dan bijv. Sluis,
daar bet van alle kanten, vooral nu, een
iedjer fiets te bereiken is. Tevens; |s|
het een oude plaats die geheel de ge
schiedenis door bewezen heeft te wil
len behooren tot en b ijNederland., Nu
1 2 jaar geleden werd de Ambachtssbhool
geopend én het is toe te juichen, dat het
comité, inzonderheid zijn energieken
voorzittqjyde heer Mijls, zofn .gewerkf heeft
en nu zulk een groot succes1 heeft te
boeken. Maar ook is dank vers'chuldiigd
aan de Rijksregeering, die toont de be
langen van verder afgelegen streeken be
ter te gaan 'begrijpen, dan vroeger wel het
geval is geweest. Het gewestelijk 'bestuur
brengt dank aan den Minister en de an
dere heeren voor hun tegenwoordigheid,
waaraoor aan de plechtigheid hoogen
luister wordt bijgezet; maar naast ide
raadslieden van den Kroon, moge w'iji lojojk
de Hooge Vrouwe zelf niet vergeten die
steeds zooveel btelang stelt in ailesl wat
haar volk betreft. Toen Ged. Staten "op
tl Maart in het Paleis in den Haag op
audiëntie waren en H. M. zich eenige
oogènblikken met spreker onderhield,
waarbij het onderwijs ter sprake kwam1,
heeft de Landsvrouwe zonder eenige aah-
leiding van sprekter'si zijde gehieel spon
taan Haar blijdschap uitgesproken, dat
de bezwaren, 'die oorspronkelijk besit|ojn-
den voor het stichten der school te Opst-
burg, geheel uit den weg Waren geruimd.
Wat een voorrecht vofoh een Volk zulk een
vorstin te hebben. Met een gelukwensch
eri het uitspreken van de hoop, dat die
school tot bloei van de streek' in|oge mte-
dewëTken, eindigde de heer Blum.
Bede va;ti den
Mini Sji't e r.
Vervolgens nam Minister de Viseer het
woord en si abt zich aan bij1 de eerbiedige
hulde door den vorigen spreker gebracht
aan H. M. de Koningin, vooral in 'dit
'deel van ons vaderland, vol V(an histori
sche herinoteringen, waar een telg uit
het Oranjehuis streedt voor de vrijheid
en roemrijke overwinningen behaalde. Ge
lukkig is Nederland met een vorstin als
Koningin Wjlhelmina. God geve haar nog
lang- een zelfstandig vrij volk en "Neder
land in het bijzonder Zeeuwsch-Vlaan
deren schare zich rond haar troon en
kroon.
Dank brengt spreker aan het comité
voor haar arbeid. Het zou niet gekimd
hebben, dat de regeering geen steun ver
leende, bet was plicht na fden ijver en
toewijding voor deze zaak. Het was öim!
bepaalde redenen nog ieen duurdere
plicht, omdat de Hoogere Burgerscholen
een schakel zijn geworden in de volks1-
onlwikkeling, die Westelijk Zeeuwsch
Vlaanderen niet mag1 missen. De H. B S.
is th.ans: tweeledig, zij1 leidt onze jongelui
op voor den handel, de industrie enz,,
maar van lieverlede doet zij1 ook iets an
ders, dat wellicht nog meer preadoini-
neert.
Zij is de opleidingsschool voor mfe-
dicis pharmjaceuten, scheikundigen1 en
wellicht binnenkort ook voor juristen!.
Zij is dus een groot belang voor alle
rangen en stamdénf. Er is zelden een
onderwij sin rich ting geweest .zooveel om
vattend als de 'Burgterschool. Zij "leidt op
voor handel, universiteit en' voor tech
nisch onderwijs1.
Het was plicht van de rijksregeering.,
(omdat bleek dat er allerlei moeilijk
heden waren 'bij het schoolgaat» over de
Schelde, een dergelijke onderwijsinrich
ting hier tot stand te doen komen. Oost-
burg [wps als centraal punt de aangewezen
plaats en het heeft spr. verheugd. dhH
de andere gemeente geen naijver
toonden. Dank brengt spr. aan de ge
meentebesturen voor de glroote belang^
stelling. Idie ook in de toekomst niet mag
verflauwen.
Naast de voldoening aan een maat
schappelijke- noodzakelijkheid, was er nog
jeen ander Imlotief voor de regeerinlg om*
te stteunen. De voorzitter van het comité
'heeft het reeds gezegd, dat Nederland'
jmtet zijn naburen in de beste vriendschap
wil leven, en dat geen| agressivisme op;
zijn plaats is. Wij willen vrij zijn en
vrij blijven. Naast de zucht uaar .rede.
jstaat een begéerte om steeds meer zich'
zelf te zijn. fonildat Nederland heeft zijin)
eigen volksaard, zijn eigen! nationali
teit. Nederland is door den Al Ier-
booglste tot een eigen taak. een eigen roe*
ping bestemd. Het heeft de Koningin en
de régeering zeer verheugd- dat Zeeuwschj
Vlaanderen dit gevbelt. Het is spr. eert
genoegen en een eer hartelijk dank te
brengfen voor wat Zeeuwsch Vlaanderen
in dit opzicht heeft getoond. Het zou een,
heleediging zijn dit ook voor de toekomst!
te vragen.
Grooten 'dank brengt spr. aan de beide
Kamers der Staten-Generaal die zonden
een vraag' zonder een opmerking liet
wetsontwerp tot stichting der school heb
ben aangéntomten. Daarin ligt een vinger
wijzing dat het Zeeuwsch Vlaanderen ook)
in de toekomst niet ajan steun zal ontbre
ken. Als praktisch man verzekert spn
oprecht dat hij alle moeite zal doen-,
opdat zoo spoedig mogelijk een vast ge
bouw zal verrijzen tevens een bouwkun
dig sieraad voor deze streek.
Spr. zou hierméde kunnen; besluiten,
maar dit zou blijk gevten van weinig pae-
