SI1 HP till li Woensdag 80 Augustus 1919 fifo. 193 162* Jaargang Bij dit numtaer behoort een Bijvoegsel. A boon. pKija pen kwartaal te Midi- Jelbuxg! en bi| d© agenten in VUauDgjoni iK (Joes f 1.80, pet p«*t E 2.—. Ad vententi ën 20 peat f»B rejfcl. Bij abonnsment voet tegtiü, F&mQiebacichten en dankbelxiigngien ^aa 17 rebels i 1.50. Bovenstaande ttdvÊcteüliepi-iJzön v/ws den met 20 toes!#® wtfuorogiL DE BEDENKELIJKE GEHEIME BRIEF Met voldoening hebben we gelezen idat onze regeering aan baar gezant te Brus sel heeft opgedragen bij de Belgische re geering1 inlichtingen te vragen over de Maandag door ons gepubliceerde geheime brief van Minister Hijmans aan liet hoofd kwartier van hel Belgische leger inzake de Belgische propaganda iu Limburg. Met voldoening' maar ,ook met besef v,an 'de ernstige gevolgen die uit zulk een stap kunnen voortvloeien. Wanneer liet blijkt, of althans niet vol doende weerlegd wordt, dat de Belgische Minister inderdaad zulk een schrijven heeft verzonden, nadat de Belgische regeering zich vereonigd lieeft niet de beslissing1 van de Parijsche Conferentie van 4 Juni betreffende uitsluiting van iederen overgang van souvereinileit, dan zou daaruit een verschil tusschen offici- eele bewering', en ondekfeipindseh ge wroet blijken, dat wel eens kan leiden lot een afbreking van alle verdere bespre kingen. y j f iWant het is niet mogelijk voor onze afgevaardigden in onbevangen geest met de Belgische afgevaardigden in Parijs te onderhandelen, wanneer de Belgische re- geering tegelijkertijd in het verborgen' stookt tegen de beslissingen van Pa rijs in. De lermen van dezen brief zijn zooi als we ze ïiieL in een officieel regeermgssluld zouden, verwachten. Dat de annexi'onisti-1 sche pers op een geniepige wijze in deze 'LimburgSche zaak wipet is erg'; maar dat een minister uul doet is nog veel erger. En als we dan denken laan de uitlating on langs van Minister Van de Velde aan een (vertegenwoordiger van ,,Het Volk", ul dat de socialisten in do reg'ee,ring „slechts hun stem zullen geven aan een oplossing die de vriendschappelijke verhouding' der beide volken niet schaadt", dan vraagt men zich af, hoe het mogelijk is dat da eene minister zoo iets zegt, terwijl de andere minister in zojo'n geheel anderen fejeest handelt. Maar nu moet allereerst vaststaan wat er wajar is van den geheimen brief. Het .Vlaamsche Persbureau, dat liet stuk be kend maakte, zegt dat het authentiek is. En liet ziel er ook wel naar uit. Thans komt echter iuit Brussel aan de N. R. Crt. het volgende Havasf-bericht: De uittreksels uit de vertrouwelijke mededeelingen aan hel groote hoofdl- kwartier, die in enkele Nederlandj- sche bladen openbaar zijn gemaakt, mloeten wijzigingen bevatten (contien,- draient"), die ten doel hebben de be,1- teehenis van het document in een verkeerd daglicht te stellen. De ge publiceerde «tekst moet zijn (serait) verminkt, de datum vervalscht en het origineel moet niet door Ilifmaus bnderleekend zijn geweest. Als dit een tegenspraak moot beteeke,- nen dan is zij toch zeer zwak. En in ieder geval bevat zij de bekenlenisJ dat er een geheim schrijven van dien aard bestaat. Reden ie meer dus vtoor de vraag van pnze regecrïng. ■!IPi'iULW.?ac» BINNENLAND. NEDERLAND EN BELGIC. Belgische wensch en. De Belgische afgevaardigde te Parijs, Joud-mlnister P. Segers, heeft zich tegcn- Over een redacteur van de Antwerpsche Métro pole als volgt uitgelaten, meldt de N. R. CL: Luik maakt deel uil van Antwerpen'S Hinterland en Antwerpen heef ter groot belang bij, dat de Luiksclie in- en uitvoer infiet over Rotterdam gaalmaar uilsluitend langs Antwerpen wordt geleid. Dit moet worden mogelijk gemaakt door een kanaal 'dat Antwerpen en Luik verbindt en waar schepen van 2000 ton kunnen langs varen. Bclg'iê moet het recht bekomen om al het daartoe mopdigC water van de Maas af te tappen. Dit aflappingsrecht is een onzer bijzonderste cischen. Daarenboven heeft (Antwerpen nog behoefte aan een kanaal maar den Rijn over Roermond of Venlol Antwerpen moet een ware Rijnhaven worden. Het geregelde- verkeer langs den driehoek van walerwegen Antwerpen— LuikRuhrcrt eisclit verder nog, dat de hindernissen van de Nedérlandsche „en clave" Maastricht verdwijnen. Ook dit is een onzer aanspraken. De kwes tie-v. Groenendael. Men seint ruit Brussel dd. 19 dezer aan do Maasbode: De zaak van Groenehdael houdt hier ook de gemoederen bezig. De „Soir" her innert aan de verklaringen van Minister van Rarnebeek betreffende de slappen door van Groenendael ondernomen. Het blad wijst daarop op de redo van Mgr. Nolens te Roermond gehouden. Geheel Europa, zoo gaat het blad leu genachtig voort, weet Lhans, dal' talrijke Limburgiers, die van Groenendael ver tegenwoordigt, eisclien, dat voordat over hun lot worde beslist, zij met een gelieir me stemming en alle wenschelijke waar borgen over him toekomst kunnen wor den geraadpleegd. De Belgische openf- bare meening begint er zich over verwonderen dat de Belgische regeering or hare afgevaardigden te Parijs niet deze raadpleging in liet openbaar hebben ge waagd. Heeft zij niel talrijke delegaties ontvangen, waarvan men sprak? Ook te Brussel beslaat een kwestie-Groienendael. Is het waar of niet, dat bij de Belgische regeiering formeel een verzoek aanhangig is gemaald van een wettig verlegenwoorp diger van afgestaan Limburg ten gunste van een volksstemming jm Limburg? In dien dit juist is, waarom heeft de regeej- - dan nog geen gevolg aan zulk een slap gegeven? STEENKOOL UIT DUITSCHLAND. De X-correspondent van het Handels blad meldt. De perspectieven der Nederlandséhe kolenvoorziening zijn korten tijd geleden verre van gunstig geweest, in verba(nd met de omstandigheid, dat van Duifj- sche zijde bij het vaststellen der bepalin gen inzake kolenleveranties aan de ge associeerden nagelaten was, de aandacht te vestigen op de verplichtingen^ die Duitscliland len aanzien van Nederland op zich genomen liad: n.l, de levering van 90.000 tons teenkool, per hiuand lot ultimio December 1919. Het gevaar bestond dus, dat de leve ring naar Nederland zou moeten worden geslaakt in verband met de eisclien van den export naar Frankrijk. Wij' hebben reden te gelooven, dat thans kan worden ge lekend op voortzetting van de levering der contractueel vastgestelde hoel- veeiheden naar Nederland'. HET COLLECTIEF CONTRACT DER TYPOGRAFEN. De Alg. Ned. Typografenbond heeft per aangeteefcend schrijven van do pap troonsnorganisatie bericht ontvangen, di^fc deze het met de gezellen gesloten! col lectief arbeidscontract niet langer ver bindend en met ingang van Maandag; j.l. verbroken acht, als gevolg van het on wettig optreden der gezellen. Dit heeft echter nog geen onmiddellijk gfevolg ge had. Men wacht thans de resultaten af van de patroonsvergladering Van Donder dag a-s. Naar aanleiding van den inhoud van een manifest, dat Dinsdag door de afd. Amsterdam van den Algem. Nederl, Ty pografenbond is verspreid, de elt het al gemeen hoofdbestuur der patroonsbonden mee, dat de collectieve arbeidsoverecn'n komst in de typografie niet heeft opge houden te hes laan. Alleen aan den Algem. Nederl. Ty pografenbond is bericht, dat het algem. hoofdbestuur het contract mei' dezen bond beschouwt als door en met dien hond te zijn verbroken, „welke verklarin; aan liet oordeel der ajgemeene patroons^ vergaderingen a.s. Donderdag zal wor den onderworpen. Met de drie overige werlmemersb onj- den, den Kotlialieken, den Clrristelijken en den Neutralen wordt het contract vloortgezet. Met deze bonden worden dan ook 3 September de onderhandelingen! over hel nieuw te sluiten contract' voor Januari 1920 begonnen. De opmerking iu het bovenbedoelde manifest, dat -de eisclien voor het nieuwe contract thans' reeds door den A. N. T. BI. zonden kunnen worden gesteld, is on'- juist. Onderhandelingen kunnen niet worden gevoerd met den bond, die hel beslaande contract heeft verbroken, indien niet eerst deze misgreep geheel zal zijn hed- steld. DE E L. T. A De gebeurtenis van gisterenmiddag was het opstijgen van luitenant Versjtfeegh, die met „de Spijker" om. 6 uur de luclil in ging. Het was een aardig gezicht den „rush" over de luchtbrug wpar le nemen en in een minimum van tijd was het vlieg veld bezaaid met kijkers, die zich jn de lcoene demonstratie van den heer Ver- steegh verlustigden. Eienige „looping" enz. bleven niet achterwege. De wind stond slralc, maar hjj scheen den dapperen vlieger geen al te groolen «overlast (e bezorgen. Na de daling wachtte Versteegh een ovatie. Een Caproni toestel kwam eenige Secon den later, na een tocht van 4 uur, uit Parijs op liet E. L. T, AMerrein aan De B. A. T., die Maandagmiddag half vier bestuurd door majoor Draper naar Lenden slcóg, is daar óndanks den sten ken wind reeds half negen 's avonds aangekomen. De Ilaligansche dag, die morgen zou wezen, is lot Zondag uitgesteld. DE WETHOUDERSKEUZE TE 'S-GIÏA- VFNIIAGE Naar liet Haagsch Correspondenliebuj- rcau verneemt, is hel thans zoo goed als zeker dat er inzake de welho.iwler&'verkie!- zingen voor den nieuwen raad een over eenstemming tol sLand komjl! tussclien de verschillende raadsfracties en wel opdien grond., dal aan de sociaat-denilocralen twee zetels worden toebedeeld, aan de kathop lieken een, aan de anti-re vol ulioinnairen] een en aan de unie-liberalen een. DE GEWEZEN RUITSCIIE KEIZER Huize Doom le Doorn, aangekocht door den gewezen Duitschen keizer, zal n|ap genoeg onveranderd blijven, maar de bij gebouwen zullen met spoed worden ver bouwd. DE HERTOG EN DE HERTOGIN VAN BRUNSWIJK IN NEDERLAND De ex-hertog en de ex-hertogin van Brunswijk (dochter ran den ex-keizer) ko men zich, naai- de N. Crt. meldt, waar schijnlijk reeds in October, in Den Haag, metterwoon vestigen in liet perceel Bc- zuidenhoul 41, tot heden bewoond door mr. F. J. II. de -Wetstein Pfister. De ex-hertogin logeert reeds sinds eeni- gen tijd top de villa Mess te Schevcningen. UIT OOST-INDII5. Maatregelen legen S. I.-le iders Uit Weltevreden meldt liet Ned.-Ind. Pers-agentschap Sas,an Djajadiningrat, de conunissar.s v. het centraal bestuur der Sarelcat Islam, de broeder van den Regent van Senang, is onder politietoezicht gesteld, evenals Sosrokardono, cle secretaris van het cen traal bestuur te Soerabaja. Zaterdagmiddag is huiszoeking gedaan bij Sioekernoi, Voorzitter van de onderaf- deeling te Meester Cornells, waarbij alle papieren betrekking hebbende op den S. I-, in beslag zijn genomen, evenals schrif turen. waaruit onomslootelijk moet' blijken dat Soekerno geheel op de boogie was van het werken der beruchte afdeeling van den S. I. in de Preanger, Uit Stal ei Froviagie. kaal achter het café Rotteirdam aan den Kinderdijk, docli is llians ten huize van den Rijksbeursmcesler onderge bracht. Daar uit opschriften op eerstge noemde lokaliteit bleek, dat thans van wege den Schippersbond in die lokaliteit bevracht zou worden en hiervoor, waar het een perceel met vergunning betreft geen «ontheffing is verleend door den Minister, heeft de politie den caféhouder, aangezegd, 'dat het lokaal niet als parti culiere beurs mag' worden gebruikt, daar anders proces-verbaal zal worden opge maakt. Uit Züid-BevoUnfcL Maandagavond hadden een aantal regeeringsgcrlouwe oud-miliciens, gevolg gevend aan den oproep van bet plaatse lijk comité voor vrijw. landstorm le Goes zich verzamelt in de Prins van Oranje Onder de aanwezige aulorfleiten merk ten we op de lieer Ilajenius, burgemees- Ier van Goes, overste Klontje, comman dant voor de provincie Zeeland van den vrijw. landstorm, de heer Slegt, burge meester van Hoedeken^'Lexkc'de kape laan v. d. Eein, voorzitter van het comité Znfid-Bcveland West, 'de heer D. D. v. den Bout, de heer J. Plazier, de heer J. M. H. Slieger en de heer Lae^npes uit jVlji swingen. Nadat in een gloedvolle rede de kape laan P. van Dorp de laaie van de vrijwil lige landstorm had uiteengezet en bepleit wekte de reserve le luit. P. van Rees op tot toetreding bij "dit corps. Na afloop gaven zich een vijftal aanwezigen als lid op Dinsdagavond kwamen te N i s s e eenige ingezetenen bijeen, die 'en féést willen orgauiseeren om den jaardag der Koningin le vieren en vreugde le belui gen over den gesloten vrejJe. Een commis sie werd benoemd en op het programma voorloopig' gfeplaalsl kinderlfcaclajic, be doeling der armen, kinder- en volksspelen als m'ingrijden le paard «en per fiets, illu minatie epz. Uit ZeeUwsch-VlaandBren O. D. Naar aanleiding van het besluit van den raad van Terneuzen van 31 Juli, waarbij aan de industrieele maatschap pij te Amsterdam, als concessionaris voor de eleclricileitsa'JOrziening le Terneuzen» ontheffing is verleend van de verplichting lom aan alle ingezetenen voidoe|u)dö stroom te leveren en om hare centrale uit le breiden, is, naai* Het Volk meldt, door 41 ingezetenen, waai'van 5 reeds in het bezit van huis-installatie, een adres gen zonden aan Gedeputeerde Staten van Zee land Daarin vragen zij, hoewel genoemd raadsbesluit niel aan de goedkeuring' van Gedeputeerden is onderworpen, dal dit college zijn invloed op het geineentebe- s|tuur zal aanwenden, opdat bedoelL raadsbesluit alsnog zal teniet gedaan wor den. Mededeellngr) Uit Middelburg. - Vervuld van gemeng|de gevoelens| begaven we ions gisteravond naar liet Schuttershof alhier waar Eugèn de Rubini zou optreden. Het was in 't geheel niet zeker dat de bekeni.de telepaat een seonce zou geveniu Vlissingen immers was wegens le geringe «opkomst de voor stelling afgelast. Mapr hier was de belangf- stelh'ng1 alleszins redelijk le noemen: de eerste rang was zeer matig', de amdcre rangen echter waren goed bezet. Na een introductie door den impfes- sarioi die de noodige vingerwijzingen, welke de opdrachtgever te volgen heeft eerst duidelijk uiteenzette, bood zich al spoedig' iemand uit 't publiek aan als ge leider op le treden De «opdracht hield in een bepaald persoon uit «de zaal halen op 't looneel brengen en diens dasspeld aan een derde erbrf geliaalde bevestigen. Dit gelukte in korten lijd. We zullen niejf alle staaltjes van telepatisch vermogen noemen: met geringe vïirialies komen ze ten slotte vrijwel op hetzelfde neer. Na deze «experimenten met contact, trad Ru bini met de wichelroede op, welk optre den echter tot geen bijzondere opmerk^uf- gen aanleiding geefl. Vervolgens werd een pauze gehouden. Daarna voerde Rubini proeven zonder contact uit, die wel succes hadden Voor de massasuggestie bleken aanvankelijk slechts 2 personen in de zaal vatbaar Le zijn. Deze werden op hel looneel ge haald en met verschilleni.de personen er bij, gaf Rubini thans proeven vain auto matisme en hypnose te zien. De hypr mose was echter lang hiel ongevaarlijk cn daarom moest de vertooner liet publiek hierop liever niet onthalen. Een heer, die zich «daartoe had geleend, bleek zeer onldaan te zijn tengevolge van bet ex periment. Samenvallend, kunnen we de seance van Rubini wel geslaagd noemen, al had den we na al de reclame, die voor dezen tclepaalk gemaakt 'is, meer in teressante experimenten vcrwachb. Ook hier ter stede heeft de scliip- persactie thans liet ingrijpen der politie noodzakelijk gemaakt en wel om de vol gende reden. De Rijksscliippersheurs was tot voor eenigen tijd gevestigd in een lo- HERINNERINGEN AAN WALCHEREN. We ontvingen de volgende ontboeze ming als een bijdrage van dankbaarheid en bewondering: Gedurende de 4 oorlogsjaren dat het mij en mijn vrouw niet vergund was ons naar Frankrijk te begeven, was ik wel gedwongton binnen de grenzen te verblij ven van Nederland, waar het moeilijk viel een «oord le vinden dat mij nog onbekend was. Wij besloten naar Walcheren to «gaan, waar ik eertijds 6 jaar woonde, hetgeen ons zoo goed beviel, dat wij er 4 ach tereenvolgende jaren zijn teruggekeerd. Wat onze herinneringen len deze aan gaan, zijn die van de aangenaamste zijde. Maak ik vergelijkingen mcl Walcheren, meer speciaal dan Domburg on «omge ving, en de overig© streken vin Neder land, dau behoort ongetwijfeld Walelie- ren tol het mooiste, veelzijdigsle, klas- sicksle, karaktervolste cn beschaafdste •edeelle van Nederland. Het vormt een „builenlaudje" in Ne dei land. Het wordt helaas te cene en goddank gelukkig te andere zijde betrek kelijk weinig bezocht, doch zij die liet bezocht hebben, zullen met mij opgeto gen zijn over de veelzijdigheid cn pracht, die de natuur hier biedt. Zeker moet men hier te Domburg geen druk mondaine leven zoeken met den nasleep van dien, het mist gelukkig het vulgaire van Zandvoort en Scheveuingen, hel monotone van al de Nederlandsehe badplaatsen die «op elkaar gelijken al twee droppels water en alle ontbloot zijn van natuurschoon, en waar dit "ecm'igszins het geval is, het van povcren aard is. Ziet Domburg! Een boscli aan zee. Van uil de hotels, van uil de zee, onmiddellijk in bet bcsch, en wkt voor boscli! Ziet die allergezelligste laantjes van, piafc [gegroeide eikenboomen, ziet die beuken, eiken en kasLonjes, waarvan de meeste hun stammen geheel begroeid hebben met klimop, wingerd, of kamper foelie, dan die varens en mossen op Wen grond, ziet die zwaar begroeide, duinhellingen, alom weelde van planten- groeil Bezoek Wesfhove cn den ron den vijver in het gerkenbosch, omringd met zijn sparren en bruine beukeu, wat eeD idylle 1 Plaatst u daar op een der banken en vraagt u af; welke der Hol- landsclie badplaatsen biedt u zoo'n weelde? Zeker zijn de slrandpalen, de golf- brokers le Domburg niet bevorderlijk voor hel uitzicht op bet slrand, maar de golf slag voor het baden is er eveu krachtig als elders cn om zand te zien, kan wen «ook n!aar Zandvo«ort etc. gaan. Bezie nu eens ter afwisseling die «graan velden, de boomgaarden, de tuinen der villa s, de zeer zindelijk uitziende huizen en boerderijen, «opvallend zelfs voor, iemand die uit „Holland" komt. Ovc-ral welvaart en rijkdom, de kleinste huisjes, 'alle-s schitterend onderhouden. In Hol land ziet men paarden, zéker, maar ook die zijn liiér weer anders, zooals alles op Walcheren anders iswelk een beesten 1 welk een stevige mooie dieren! In Nederland is bet karakter der streek! h::ast overal verloren gegaan on hoewel helaas dit ook in Zeeland vermindert, valt er nog zeer veel te genieten. Zoo zijn ook hier de rijtuigen, de wa gens weer unique. Ziet men door het geheel land het banale Ulreclilscho teut- wagentje, op Walcheren de verrukkelijk witte huifkar, keurig gepoetst en ge schilderd in groen en paars, meL naam' van boerderij er op geschilderd en «dan van binnen gevuld mei die alleraardigste Zeeuwsche costumes, elegant cn rijk levens. Vergelijk die cosLumes en die typen eens met de smakolooze die men te Volen- dam en Marleen ziet en die imbécile ge zichten die Baedekor iederen vréemde-- ling opdringt. Waar in Nederland ziet men zulko heer lijke gebouwen als te Middelburg, zoo- als Abdij, Stadhuis, Provinciale Biblio theek, etc. En wat Vlissingen betreft, zeker heeft' hel niet de omgeving van Domburg, maar toch een «groote mate van! gezelligheid' en een aanleg dien men hier niet ver wacht. De bochtige hooge zeeboute va rd geeft een uitzicht op de Schelde, waati de passage der zeebooten vlak onder «den wal «gaat, een uitzicht dat men uergons aan de «doode stranden dqr andere ÏI,ol- landsche badplaatsen vindt En wat te zeggen van het Zeeuwschd volk? Dan kan ik niet anders verklaren dan dat de Zeeuwen wol tot de beschaafdj- Nederlanders behooren. Waar op mijn zeer talrijke fietstochten door heel Neder land ik reeds gewend ben «geraakt aan naschelden en onhebbelijkheden, de streek van Staphorst zelfs verre achter staat hij Nieuw-Guinea, zoo frappeerde en met mij de velo patiënten die ik nïmr Zeeland verwijs, de «groote mat© van welwillendheid en beleefdheid dier Zeeuwen. Wanneer men er wandelt tof fietst, men wordt er beleefdheidshalve! dcor de hecle. bevolking haast gegroet. Voor het eerst in Nederland bracht ik •maanden door in een slrcek, waar ik mij niet dagelijks ergerd'- aan de grpolsU\ losbandigheid en verwildering. Ik overdrijf niet als ik Walcheren be schouw als de heerlijkste luin in Neder land en zijn bewoners als de aangenaam ste g'astlieeren. FRANCOIS DOZY KUNST EN WETENSCHAPPEN. Een Kloet-album'. Door den uilgever N. J. Boon is een zeer fraai uitgevoerd album uilgegcvenj 'waarvan de bate ten goede komt aan de slachtoffers van de Kloet-mlbaiLting op 20 Mei jl. Het zijn prachtige, maar verschrikke lijke foto's, die in groot aantal in het album zijn «opgenomen. Ten deele hebben ze betrekking op de gevolgen der jongste uitbarsting, en bet wachten op die foito s heeft do uitgave van het album vertraagd, maar de beleekenis er ran verhoogd Ten deele geven ze afbeeldingen van de Kloet na vorige uitbarstingen, en van andere vuurspuwende bergen «op Java De bege leidende tekst verduidelijkt de belee kenis der foto's. KERKNIEUWS. G e r e fKerk'. Berac-pen le Serooskerkc (W.) II. M G. dé iWalle l© Zaanydag. ONDERWIJS. Te Arnhem slaagden voor het exa- jn hoofdacte de heerai A. Sellout 6© .lissin-gen en II. L. Meijer® to -1R i 11 li c m

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1919 | | pagina 1