HiDDËLBlIRGSGHE COl'RANT, mm 6|ÈrlSHSTSaDAM No. 180 Zataraag 2 Augustus 1919 i 62' Jaargang Dit aamme* bestaat uit TWEE bladen. EERSTE BLAD Abonn. prijs per kwartaal te Mid delburg en bij de agenten in Missi^gen •n Goes r 1.80, per post f 2.—. Advertentiên 20 cent por regel. Dij abonnement veel lager. Familieberichten en dankbetuigngen ran 1—7 regels i 1.50. Bovenstaande advertentieprijaen wor den met 20 fjo toeslag verhoogd. .NA VIJF JAREN Vijf jaar geleden, in de eerste dagen van Augustus 1914, waren we allen zoo'n beetje zenuwpatiënten in het ang stige voorgevoel van hel vreeslijke dat K-u komen. En toch heeft niémand toen werkelijk besefl höe eng1 het zou worden Nu is de jgToole ojorlojg woiorbij. Maar sterker dan ooit tevoren, kan op de tol vervelens toe misbruikte vraag Wach ter wat is er van den macht*? het melan cholieke antwoord komen: De morgenstond is gekomen en he l is nog naclit! MisKchien, kunnen we later inzien dat m,ii, in dit jaar, eon nieuwe heilstaat al in wording is. Maar op 't oogenblik zien we hel ïi(0g niet De morgenstond, de vïede, is gekomen, maar 't is nog nacht. Het pessimisme over het herstel van. iiet uitgemergelde Europa bleek juist. Djal herstel igaat in sommige landen met oen lerigende langzaamheid; en in andere landen is nog altijd het omgekeerde waar te nemén1 een verergering deir uitputting; Rusland, een staatkundig en maatschap pelijk moeras; Oosteayijk-Honlgarije een chaos mét do,or elkaar woelende belad- gen; Ouitschland een oven die maar niet goed trekken wil, en telkens vol dichtje rookwolken hangi. België, een volk dat door zijn over- wirmiaarsroes heen de nijping voelt van gebrek ,aan grondstoffen, gebrek aan werk, en gebrek aan... werklust, en dat zijn grootste haven, Antwerpen, ont- last ziet van het grootste deel van zijn vroegere handelsinteressennl. de üuit- ische, en verre van zeker is van een aan vulling door even waardevolle Fransche. Engeland een brouwketel in sterke gisting, volgens velen aan den vooravond van een revolutie, telkens lam gelegd! door stakingen, bedreigd in zijn over- heersohende handelspositie door ver zwakking van handelsvloot, en doidr dë vermindering van de productie van steen- kolen, die voor. den oorlog een van zijn voornaamste uitvoerartikelen vormden Frankrijk- vast op den stang gereden docr Clemënceau, maar gevaarlijk krib big, en mei neigingen om op hol te slaan; een volk dat verbteekt is door leegbloe- ding in den oorlog, en geen geld méér heeft om zich te versterken. Italië uitgeput;, n.og altijd operetle- achtig begcerend wal het' niet heeft en wel hebben wou, maar inwendig verleerd door die uilputtiujgsziekle. En de anderen? Och we zullen maar niet doorgaan. Want ze lijden eigenlijk allemaal, oorlogvoerenden en neutralen. 2tan dezelfde uilputtingskwaal, die de groote massa sterker aaneensloot en daarnoor macht deed krijgen over de ge zaghebbers van vroeger, die door dezelfde kwaal krachteloozer werden. Daardoor lijden wij in ons land jook. Niet zoo hevig als die andere volken. Maar die griep is ook hier. De uitputting verwekte duurte, de duurte verwekte Loon/ictie, de gelukte toonsaclie leidde tot nieuwe Iooneischen en tot ingrijpende eischen van medezeg- gingsehap. Begrijpelijk, en misschien met oen beteren algemeenen toestand als ein de, mlaar voorloopLg, zoolang het proces trijog in wording is, zien we Ioonsverhoo- ging naast prijsverhoogiag, en naast een bemoeilijking van het bedrijf, die veel op losse schroeven zet, en die individueel dd menschen voor vragen steil van welke ze geen oplossing zien. Brepg twee personen bij elkaar, die tojog geen kans hebben gezien hun be staan a,an. de nieuwe toestanden aan te passen, en ge zult binnen een minuut de verzuchting gehoord hebbenwaar moet het niaar toet We weten het ook niet We zien ver- vormingen, waarin een grondslag voor hetere dingen zit. We zien een toenemen - den invloed van de klasse der werkers, die te voren wel mochten,, zelfs móesten werken, maar niet mochten genieten. Maar we zien nu ook al 'l onvolledige vt»m hel hernieuwingsproces. We zien een overwicht van het georganiseerde arbei tdersdeel, dat zich steeds scherper af scheidt van liet nietligeorganiseerde, steeds sterker de neiging heeft tot beperking Van hun aantal (regeling van leerling wezen bij diamantslijpers, typografie o. a.), zoodit hel er veel van hcctV, of het slechts een nieuwe stand is die zich om' hciog werkt, met beneden-lating van nog een stand daarachter, welke echter zich 'allesbehalve gedwee toont, getuige hel bolsjewisme, spariacisme communisme. enz., de felste vijanden van de vakveree- nagingen. En liet droevige is, dat al die uiteen- loopende factoren, die woeling en strijd' eenzelfde neiging hebben belemmering en beperking van productie, terwijl ieder een Fielder inziet dat het eerst© noodige voor de Europeesche maatschappij t ic- neming van productie is. We hebben in de oorlogsjaren vaak ge zucht wanneer we wéér een nieuwen' inter ingingen. Maar we vreezen .cfot we ook n<u, na den vrede, nog cent (droeven winter te gernoet gaan, een win ter van duurte en Van veel beroering Van alle kanten komen berichten van do,n zeer zorgvollen toestand der steen kool voorraden. In Duitschland hebben de stakingen een achterstand veroor zaakt, die njog verergerd wordt door de gedwongen levering aan de Entente. In En,-eland is. door staking, verkorting van werktijd, en zélfs door het stopzetten van het pompen, de productie zoo ver ver- Imiuderd, dal de uitvoer <n.b. uil hel land van den gFoofsten steenkooluitvoerf - lol een minimum beperkt dreigt te worden. En hoe ver de gevolgen van kolengebrek zich uitstrekken, weten we van de vorige jaren. Maar men kijke ook niet te veel naai de steenkolen alleen. Nog altijd maakt de schaarschte aan wol, linnen en katoen de goederen nog veel duurder dan ze dloor de liooge arbeidsloonen al waren. Nog altijd kan men, nu hier, dan daar, ondervinden, dat lal van grondstoffen er nog niet voldoende zijn. Toch zal liet wellicht minder de scbaarschte zijn, die ons kwellen zal als in de vorige jaren, dan wel de duurte, een duurte die hel onvermijdelijk ge volg is van de verhooging der loonen, de boogie vrachtprijzen der schepen, die" door staking en door kolengebrclc slechtst voor een deel van him vermogen ger bruikt worden; maar ook van de mis schien nog dieper ingrijpende econol- misclie oorzaken van duur geld, en van steeds zwaarder wordende belastingen. De morgenstond is gekomen, en het is nog nacht. Uit Stad eo Provtsele. BINNENLAND. DE GEKLEURDE BROODKAARTEN. Vandaag ontvingen w ij'hel stel nieuwe broodkaarten, voor de 27ste periode welke kaarten geen cijfer-aanwijzing van het tijdvak en ook geen aanwijzing van de soort hebben; ze verschillen alleen van kleur Daar de eerste 'dier kaarten geldt voor liet 105ste tijdvak, dat Dinsdag a.s. 5 Aug. aanvangt, brengen we nog nog eens in herinnering dalt, bij be schikking van 12 Juli de MinjjsSfcer van Landbouw heeft bepaald, dat voor de 27ste peripde alst witte- broodkaarten, aanvullings kaarten voor wittebrood en da(ig- brood kaarten zullen gelden de bedoelde kaarten van verschillende kleu ren en wel voor het 105de tijdvak de paars ge kleurde; voor liet 106de groen; voor het 107de rood en voor het 108e zwart gekleurde kaar de kaarten VERVANGING VAN EEN KAMERUD. Op een 'gisteren te Utrecht gehouden con gres van den Platleladfdorsbond heeft liett Tweede Kamerlid, de heer Bos, uiteenge zet dat het hem Speet, dat hij tot Kamer lid gekozen was, omdait hij voor de func tie niets voelt. Hij iS met hart en ziel boer, daarom kan hij niet doen in de Ka mer wat men van hem verlangt. In de Kamer is alles politiek en spr. is geen ref clameman, dpch slechits' een stille werker in den wijngaard; daarom is hij er nieft op zijn plaats. Bovendien heeft slpr. veel te veel particuliere zaken ouderhanden-. Als dus de opvolging' hier geregeld werd zou hij als Kamerlid officieel bedanken. Na uitvoerige besprekingen werd beslo,- ten, dat de heer A. Braat dën lieer Bos als Kamerlid zal opvolgen. DE IIEER VAN VOLLENHOVEN. De redacteur van de Maasbode te Brussel seint aan zijn blad ddl. gisteren.; Ook enkele avondbladen melden, da® Van Vollenhoven Brussel spoedig1 zal verlaten. Ons is bekend, 'dat de kwestie-Van Vollenhoven weldra zal worden opge lost Op het NederlandScbe gezantschap waar vrij hedenmiddag inlichtingen in wonnen, was nog! geen enkel officieel bericht ingekomen. De berichten in de BrusSelsche pers zijh dus minstens ger nomen voorbarig. Uit Middelburg. Namens de arbeidersvereenigingeh in de bouwvakken te Mid del bil aan de afdeeling Middelburg van den Ne- derl. Aannemersbond en de vereeingiug Middelbui'gfs Bouwkring het volgende schrijven gericht De samenwerlcendc bouwvakvereenigin- gen ontvingen uw schrijven van 24 Juli. en vernamen daaruit, tol hunne groote teleurstelling, dipt uwe vereeniging op ge >- nerlei wijze wenscht te voldoen ;uln ons verzoek met 'is in onderhandeling te treden ov» r a 'edd,svoiorwaarden, die he ter overeen sic tomen mei datgene, wat in soortgelijke plaatsen is vastgesteld, en \veb be meer tegemoet komen aan onze bil lijke wensclien.. Daaruit meenen wij ie mogen afleiden, dat uwe vereeniging de ernstige gevolgen, die dpor deze hou ding is ontstaan, niet voldoende ouder de oogeu heeft gezien, aangezien onze or ganisaties iuw be-sluit lonaanaeinelijlk hebben verklaard, en dus onaangename verwikkel in gen daardoor niet kunnen uil- blijven. Wij doen hiermede nogmaals een beroep op uw verantwoordelijkheidsge voel in deze, cn verzoeken u dying?nd op uw bes-luit terug tekomen, opdat onze vereetuagfmgen niet genoodzaakt zullen worden, die maatregelen te moeten ne men, waartoe zij niet, dan in uite-sle instantie overglaan. Vertrouwende, dat u met ons alles in het \verk zult willen stellen om stagnatie in het bedrijf te voor komen, wachten wij uw antwoord m voor of op Woensdag 6 Augustus e.k. des mid- 12 uur. De muziekuitvoering op hel Molen water was gisleravlond, ten gevolg van de kermis, niet zoo druk bezocht als an ders het geval is. Toch bleelc, dat nog velen de muziek verkiezen boven liet dr.ukke loermisgewoel en van 'i©n, die naar het Molenwater gelogen warea, lean getuigd worden, dat zij werkelijk vo »r de muziek kwamen, want bijna zonder uitzondering stonden zij mei groote aan dacht naar het ten gehoore gebrachte te luisteren. Dit VlisNingeti. De lieer '4. A. Bouckaerf. inspec teur van liet Belgiscli loodswezen te Mis singen, is benoemd tot djreeteur van bet loodswezen te Antwerpen. De gjemeenteKreldening van v 1 i s- sii n ge n over 1918 sluit in ontvang met f 1.586 061.17, en dn uitgaaf met f 1.G53 512.96, alzoo met een nadeelig sol do van f 67.451.21. Dit WaicfaeicD Distributie te Wesltk'apelle bon 89 (suikerkaart) een half pond suiker, 3—8 Aug.; bon 90 (suikerkaart) een half pond suiker, 8—13 Aug. Het distributiekantoor is Voortaan geopend op Vrijdag en Zaterdag. Benoemd met 1 September tot le ambtenaar ter secretarie le Koude- kerke, de heer Wi. A. Kaan, ambt. ter secretarie te Berkhout. alhier, en Tol leerares in hel Engels'ch mej. A. Hëmmekam te Missïngen. Voor liet examen Franscli L O gisteren le 'shGravenliage geslaagd de heer. 'A. M. v d. Giesen 'te Middelburg. Te U'treeht slaagde voor het examen schoonschrijven M. O. de heer G. van Bor ven te Vliss'ingen. Voor acte Fransch 1. o. slaagde te Den Haag', mej. M, M. Boone, ondersvijzei- res te Kr u ib i ngen, vroeger te Mid delburg. De lieer JI. S. J. Hugp-nholLz van Axel is geslaagd voor het eindexamen aan de school voor suiker-industrie te Amsterdam. VERSCHILLENDE BERICHTEN. HOTEL-RESTAURANT (Ingezonden Mededeeling.) Uit Noord-Beveland. - Donderdagnacht heeft men le Coj- lijnsplaat getracht zich door inbraak toegang te verschaffen tot den gpudwinj- kei'Van den heer Joosse aldaar. Toen de bewoners Vrijdagmorgen in den winkel kwamen, ontdekten ze, dat een ruit was ingedrukt. Daar evenwel de etalagekast 's nachts nog 'door een luik aan de bin nenzijde van het raam is afgesloten, kom den de dieven hun slag niet slaan, zoodat het bij een poging' tot diefstal isi gebleven. Uit Zee uwsch-V laanderen O D. De Minister van Waterstaat heeft bev noemd tot buitengewoon opzichter J. C. de Jonge, te Ellenieet, en G. v. d. Klippel, te Oosterland, bij de werken van liet Kanaal van Terneuzen. Uil Zee uwscli Vlaanderen Wi. D. Op initiatief van den heer van Len- nep, voorzitter van den Nederl. Bond van Vrijwillige Burgerwachten .»verd te S c b' o o n d ij k e opgericht de federatie van vrijwillige burgerwachten, genaamd West Zecuwsch Vlaanderen. De burge meesters' van de J6 gemeent<.n en de commandanten van burgerwachten ver klaarden zich allen bereid zitting le nei- men in den raad der federatie. Benoemd werden tot voorzitter, onder voorzitter, secretaris en jiennflgimeester resp. de burgemeesters van Oostburg, Biervliet Sluis en 'Cadzand. DE E. L. T. A. Na het uitspreken der openingsrede door minister König en het bezichlgen, der reusaclitige lenloonslellingsliallver- eenigden zich gisteren de officieel ger noodigden in liet paviljoen, waarvan de frontzijde naar het vliegterrein is ger keerd. Om 3 uur ongeveer begonnen de vliegdenionstralieS. Op verschillende pun ten manoevreerden Hollandsclie vlieg- tuigen boven het terrein, die één voor daalden en zich vervolgens naast elkaar opstellen. Inmiddels waren de zeiten van de hangars, die pond het vliegveld zijn op gesteld, weggenomen, en werden ook de buitenlandsche machines naar blui- ten gereden. Het eerst steeg het Italiaanschc Loer stel, dat hier gisteren is aangekomen op, en bracht het publiek in bewone- ring door kranig uitgevoerde vrilles en tonneaux, looping Uie loiops en wat er verder op luchtaerobaliekte doen is Dit voorbeeld werd gevolgd door luit> vliegenier Versteegh en Fokker, welke laatste In zijn Fokkerloestel ,.het bijna onmogelijke verrichtte. Op een duize lingwekkende hoogte zette onze kranig0 landgenoot zijn motor stop, en daalde in een minutenlang plane, omderbror ken door allerhande manoeuvres op het [terrein. v i Bij aankomst verden zoovel aan Fok ker als aan luit. Versteegh door hel Elta-besluur met eenige toepasselijke woorden kransen aangeboden. liet zeer talrijke publiek heeft het den vliegers niet aan ovaties laten ontbreken. Toen om 5 uur de tentoonstelling'voor het publiek toegankelijk werd gestold, kwam er aansEonds groote belangstelt ring. Des avondS kwam het algemeen ber stuur der tentoonstelling met een aantal genoodigdën in het tentooinstelïïngsiresi- taurant aan een feestmaaltijd bijeen. Omtrent hel vliegongeluk nqg liet vol gende Blijkbaar had lüit- Bakker met zijn watervliegtuig op het IJ willen landen. Doch daar hij te dicht bij de machine fabriek daalde, heeft hij bij zijh pogin gen het gebouw te ontwijken liet bijge bouwtje niet gezien Zoodoende kwam zijn toestel in aanraking met het dak, waarvan een groot deel werd meege sleurd Het toestel werd daarbij geca- poteerd en raakte gedeeltelijk te water. Een vleugel kwam op het land terecht, de andere werd versplinterd. Toen het ongeluk bekend werd, sten gen onmiddellijk van de Elta verschil lende "Mollandsche en buitenlandsche toe* stellen ter assistentie op en ook eenige motorbooten waren onmiddellijk ter plaatse. Het ongeluk verwekte onder hetjnif bliek een zeer gedrukte stemming'. De toestand van luitenant Bakker is bevredigend. BUITENLAND. APOTHEKEN. Morgen zullen de navolgende apothe ken geopend zijn: Middelburg J. Wl van de Garde. Vtissingen C. G Baert. Goes: G. v. d. Hoek: ONDERWIJS Door het bestuur der Vereeniging voor Handelsonderwijs' alhier zijn aan de Middelbare Handelsdag11 en Avond school benoemd tot leeraar in hel boekn houden de heer A. Verhage, directeur 81 A- S. en leeraar R It B School te Zic- rikzee, tot leeraar in liet Duilsch de heer D. Kruijder, leeraar aan de R. H B. S. DU ITSCHL A N D'S EINDE EN Dl ITSCII- LANDS BEGIN. Door de Duitsche regeering is een Wlil- boelc gepubliceerd bevattende verschil lende documenten der geschiedenis ran de laatste maanden voor hel sluiten den wapenstilstand. De publicatie, die vojjjens de voorrede is gescliied om legenden te^en 1e gaan, brengt weinig feitelijk nieuws, maar ze geeft een vaak Iragisehen kijk op hel radelooze heen en weërslingeren lus- schen hoop en raees "Tn die dagen toen het voor ieder duidelijk ging worden, en toch eigenlijk nog niemand lieti goed wilde zien, dat het met Duitschland len eind© .liep. Ludendorff wilde in Juli nog' niet hooren over de mogelijkheid van een nc derlaag. Eerst op 10 September, zoo seint Wolff over den inhoud, tree'dl een gedeeltelijke wijziging in. Von Hindenburg betuigt nu zijh insftemming met een bemid delend .optreden vener neutrale mogend heid om tol een hespreking le komen en dat wet zonder uitstel. De pogingon lei den niet tol het doet. Intusschcn nia,ikt dc ineenstorting van Boelgarije den toe stand aanzienlijk moeilijker. Van 21 September af komt in de docu menten het denkbeeld tot uiting, om, voor hel aanloioopen van vredesonder handelingen IJechtsl roeksl bjj Amerika zich te wenden. Er worden toebereidselen .ge maakt. Op 29 en 30 September is staats secretaris von Hintze weder in het groo te hoofdkwartier. Hel resultaat der be raadslaging1 blijkt uil een telegram van von 'Ilintze aan zijn deparlenient te Ber lijn van 29 Septeml>er, des avonds 9.40, luidende Verzoeke op bevel van Z. M- en met toestemming van den rijkskan selier te We nen en to Konstantinopol vertrouwelijk mede te deelen, dat ili voor stel president Wilson vrede aan te bie den op den grondslag zijner veertien pun ten en hem uit te noodigvn te "Washington een vredesoop,fierentie lrijeen te roe pen, na uiLnoodiging tol een onmiddellij- ken wapenstilstand. Indien onze bondgje- niooten daarin toestemmen, zou de te vormen nieuwe rijksregeering langs een daartoe gescliiklen weg dit voorsDl aan Wilson doen, zoodat het eerste voorst©! slechts van haai" zou uitgaan Niog denzelfden avond gaan de tele grammen naar Weenen ein Pera. In deze dagen treedt de actie in een- nieuw stadium. De opperste legerleiding verzoekt thans dringend het vredesaanbod juist wegens het acuut gevaar van den militairen toestand onmiddellijk te ver zenden. In het rapport, dat de vertegenwoordi ger der opperste legerleiding op 2 Oc tober des ochtends voor de jiartrjlciders van den Rijksdag p^radd. komt ook m dezen grooteren kring de nood van den toestand scherp tot uiting. Prins Max ran Baden verzet zich ten hevigste legen de gèwenschle vredesacti© Op 2 October laat generaal Ludendorff zelf hem een onlw©rp-nola telef once ren, die in hoofdzaak met de l,atere woordelijk loveroeïnkoml. De prins houdt zijn be zwaren staande. Op 3 October -.belt hij schriftelijk de vraag: ,,Is de opperste- le gerleiding zich bewust, dat het aonknoo- pen van vredesonderhandelingen onder den drukkenden militairen toestand kan leiden tot het verlies van de Duitsehe ko loniën en van Duitsch gebied, met name van Elzas-Lolharingen en de Poolsche districten in het Oosten?"' Denzelfden dag legt Hindenburg, die ie Berlijn vertoeft, tegenover den rijkskan selier nogmaals schriftelijk de verklaring af, dat de opperste legerleiding blijft bij haai' eïsch tot onverwijlde verzending van het vredesaanbod. Na een breedvoerig^ bespreking onder de staatssecretarissen wordt de nota on der dezen druk van het opperste le^erbe stuur in den nacht van 3 op 4 October verzonden. De rijkskanselier verklaarde nog, dai hij den toestand van hel front nader wilde doen onderzoeken, en dat de generaals moesten worden gehoord. Ludendorff ver zette zich er legen, hjji zOu in het hooren van de generaals een bewijs van wan trouwen zien, en zeide reeds in dat geval ontslag le zullen nemen. Toch, toen op 15 October Amerika's tweede nota zulk een verslagjenheid in Duitschland ver- vekte, kwam er weer eenigle hoop op in de militaire hoofden. Ze meenden, dat de proteslstemrning, die overal opkwam, tot zelfs aan hel front, een gunstige gele genheid kon worden om den moed te doen herleven. Maar als Ludendorff dacht aan den toestand van het leger weifelde hij toch weer Duitsclüand moest toe.ge- de wapenstilstand was een maand laler gesloten. Het witboek, zoo telegrafeert de be richtgever von de N. R. Grt. uit Berlijn, is, ofschoon niet sensationeel, toch rijk aan boeiende bijzonderheden en vooral is het geschikt, wat ook de bedoeling Or- van is, om het Duitsehe volk ten volle duidelijk le maken, dat de débacle en de demoralisatie niet pas door de revolutie zijn veroorzaakt, maar dat integendeel dO omwenteling en de verwording bel hevolg waren van de nederlaag en van den ver- sehrikkelijken toestand, waarin het volk door den hopeloozen oorlog was geraakt. Uit het oordeel der verschillende bladen blijkt dan ook dat het Witboek een die pen indruk heeft gemaakt en zelfs in de al-D-dsclie pers is merkbaar, hoezeer de ze publicatie wondt gevoeld als' ©en zeer sterke zet der regeering. Tegelijk met de publicatie van het Wit-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1919 | | pagina 1