MIDDELRIRGSCHE COURANT
Dinsdag 29 Juli 1919
16V Jaargang
BINNENLAND.
Uit Stad ai ProTinele.
No. 176
Aboa», prijs per kwartaal te Mid
delburg en bij de agenten in Vlissingaa
•n Goes f 1.80, per past t 2.-.
Advertentiên 20 cent per regel.
Bij abonnement veel leger.
Familieberichten en dankbetuijpigpn
TAB 1—7 regels t 1.50.
Bovenstaande «dvectentieprijeen wor
den met 20 g toestag vachoogd.
DB WETHOUDERS-MOEILIJKHEID.
De S. D. A. P. heeft mei hel oog' pp
de naderende wethoudersverkiezingieii in:
de sterk verwarmde nieuwe geniöenlera-
den getracht een leidende positie ijn ie
nemleai door vooraf reeds haar plan te tor-
muleeren en bekend te maken. Daar
was ook aanleiding toe, nu de toeneming
in tal van gemeenten van haar raadsfrac
tie haar tot aanvaarding van de verant
woordelijke bestuursfuncties dwingt).
Het standpunt der S. D. A. overal
▼an gelijke richting, vindt men aangeduid
in die 16 dezer door ons gepubliceerde
nuotie van de afdeeling' Mïddfelburg djer
paxtjjj', waarin deze besloot:
iaan haar raadsfractie in over
weging te geven, slechts dan een
•wethouderszetel te aanvaarden, wan
neer met andere partijen, fe zanten
ten meerderheid uitmakend in den
Raad, overeenstemming kan worden
verkregen omtrent een vooraf vast te
stellen program van urgente punten,
in de komende periode te verwezen
lijken.
Maar daarop volgde dé veelbeteke
nende toevoeging:
„In bedoeld pr,ogram moeten als
urgente punten vporop staan" en
dan kwamen de onderwerpen die we
nu niet zullen herhalen.
Over die kwestie is een polemiek ont
staan, die voor verschillende gemeen
ten de aandacht verdient.
Vjau die besprekingen lijkt ons in het
bijzonder juist wat de Vrijz.-Dem. daar
over opmerkt. Dit orgaan schrijft:
„Hel is volkomen juist, dal een raads-
tfneerderheid de vier regeeringsjarOn met
een program ingaat. Te lang reeds is in
•vele gemeenten bestuurd zondercontact
met den bij de verkiezingen uilgesproken
volkswil. Dat is een fout, die zien her
haaldelijk heefl uitgesproken. Wethou
ders, die in een goed vertrouwen een be
noeming aannamen, vonden aanstonds!
daprna felle tegenwerking, als zij tracht
ten hun beginsel neef te leggen in ver-j
ordeningen. En omgekeerd stonden rjiads-
oneerderheden zeer vaak machteloos te
genover wethouders, die niet deden wat
van hen werd verwacht
Voor een regelmatig, sterk gemeentebe*
stuur is nopdig, dat in overeenstemming
met de raadsmeerderheid een program'
wordt vastgesteld. Dat staat vast voor
ieder, die democraat is in den goeden zin
van het woord.
Maar de vraag is: W'ie stelt dit
program vast
Het antwoord is waarlijk' niet moeilijk.
Het program moet worden vastgesteld
in gemeenschappelijk overleg tu&schen de
groepen, die gezamenlijk de wethouders
kiezen.
•Blijkt het niet moge lijk zulk een pro
gram in gemeenschappelijk overleg sa
men te stellen, dan wordt hierdoor duide
lijk, dat geen bestuursmeerderheid be
staat en moet dus een andere oplossing
worden gezocht.
Deze even eenvoudige als logische we$
wordt echter door de S. D. A P. niet
bewandeld
Zij zegtWij, als minderheid, ma
ken een program. De andere partijen
moeten "dit program' aanvaarden. Weige
ren zij dit, dan sluiten zjj de S. D. A. P
uit van deelname aan het bestuur en
zullen het odium hiervan moeten dragen
Dit optreden zet de zaken volkomen )op
den kop, een minderheidstyrannie wordt
Üiierdoor in het leven geroepen, die door
de andere partijen niet kan worden aan
vaard.
Wordt aan onze fracties medewerking
gevraagd op een program door de S.
O A. P. vastgesteld, een medewerking
die beteekent, dat wij op een sociaal- de
mocraat als wethouder mogen stemmen,
dan moei het antwoord zijn: Wirj willen
gezamenlijk met u, aan de liand van ons
ieigen program, een gemeenschappelijk
program samenstellen, dat dus zal bevat
ten, die eischèn, welke de samenwerken-^
de partijen gemeen hebben.
Hel is zeer wel mogelijk, dat onze
raadsleden legen het voorgelegde program
gfeen bezwaar hebben. Maar dan nog
moei aanvaarding1, naar onze tmsening,
uitblijven in den vorm, die de S. 1>. A.
P. voorschrijft, den vorm van het gedic
teerde program.
Gezamenlijk besturen moet 'worden
voorafgegaan 'door hel gezamenlijk pro
gram.
Weigert de S D. A. P. dit, dbn sluit
zij zich zelf uit van het gemeente
bestuur zooqIs zij zich in 1913 uitsloot
▼hm het landsbestuur"
TEGEN DE PROGROMS.
Zondag heeft de Joodsche bevolking
van Amsterdam uiting gegeven aan haar
verontwaardiging over de progroms ui1
Oost-E|uropa. Het begon met indrukwek
kende rouwdiensten in de overvolle sy-
nagoges. De opperrabbijn, A. S. Onder
wijzer hield ruim 1 uur in den namiddag
in de Ned. 1st. hoofdsynagoge een rede,
waarbij alle Ned. opperrabijnen tegen
woordig waren. Spr. sprak van de gru
welen, waarmee het Poolsche rijk ge
meend heeft zijn hergeboorte te moe
ten vieren en waarvan zoovele Joden het
slachtoffer werden.
Het concertgebouw werd daarna het
terrein voor een massa-meeting. Jn de,
in stemmige rouwton gehulde zaal voor
den achterpen volgens verschillende per
sonen het woord. De heer Onderwijzer
kcarakleriseerde dezen betoogdag in z'ijn
Openingsrede als een historische en wees
er op, dat de Joden uit alle macht
tegen de gruwelen moeten protesteeren.
Tevens gaf lig1 de verzekering zich te
verheugen, dal iook vele niet-Israëlieten
aan het anti-progrom-comité te kennen
hebben gegeven ie willen deelen in het
gevoel van verachting en verfoeiing over
wat in Polen is gebeurd.
Daarop deed mr. Prins eenigo prakti
sche mededee|in gen, p. a- dat tol nu
toe een bedrag was ingekomen van
f 54.200. Voorts werden toespraken ge
houden door vooraanstaande personen in
de Ned. Isr. wereld, terwijl mede terzelf
der lijd in den- tuin van het Concertge
bouw allerlei sprekers optraden, onder
wie de heer A. B. Kleereknoper en mr.
MendelS, lid en oud-lid der Tweede Ka
mer.
Enkele redevoeringen waren vlammen
de protesten tegen het Poolsch-Joodsche
drama gericht.
Aan het slot der meetings werd met
algemepne stemmen een resiolutie door
de vTtsi gaderhigen aanvaard.
Vervolgens werd buiten een lange
rouwstoet van meer dan tien duizend
betoogers gevormd. Een stille omgang
door de stad waS het slot van den anti-
pnogrom-dag.
ill A H. VAN DER RIESEN f
Op 80-jarigen leeftijd is te Ginnoken
ovérleden mr. 3. H„ van der Bicsen, die
tjot het vorig jaar lid djer Eerste Kamer
yms, en in weerwil van zijn leeftijd lot
het laatste toe eon strijdvaardige figuur.
UIT OOST-INDIË.
De moord op cointroi'e ur
De Kat Angel i no.
De Loc. verneemt uit Makas&ar-
Dc heer De Kat Angel ino werd ver
moord m kampong Seloempangan, op de
Noordkust, in de afdeeling Toli 'Foli. Aan
leiding tot den moord was de heerenn
dienStkweslie. De Kal kwam daar aan
met een landsjgroole, een districtshoofd,
een belastingschrijver en vvijf pradjoerits
:ter arrestatie van onwilligen, die per-
tintent geweigerd hadden heerendien sl' te
verrichten.. Nadat weigerend was geant
woord op liet verzoek van het kam
ponghoofd (om de onwilligcn eerst na de
poeasa te axrestccrea, viel de geheeld
levolking, voorzien van blanke wapens,
op De Kat en zijn volgelingen aan, die
als het ware geslacht werden. Aan een
oppasser, van den controleur gelukte
;hct te ontvluchten en na vier dagen
roeien per prauw in open zee den paket-
'stooraer Jan&sens te bereiken, die terug
keerde van Donggala, waarna twee
brigades infanterie, van Paloe, de inland-
scbe (arts en de assistent-resident en de
corttrplaur naar kampong Seloempangan
gen, waar men de bevolking, omringd
mc-l witte vlaggen!, op het strand ver-
cebigd aantrof. Zij gaf zich dadelijk na
de eerste sommatie over. Een commissie
overhandigde den ass.-resident een ver*
zoekschrifl, waarin vermeld stond, dal
de bevolking, onschuldig, doch dat
De Kat schuldig was en werd verzocht
-onderzoek aan Tjokroaminolo op te
dragen. Honderdtwintig personen werden
gearresteerd.
Na den moord heefl de bevolking de
Chineesche toko's geplunderd en de na
burige kampongbewoners gedreigd
pluuderd. In bezit van de bevolking wer
den aangetroffen veel geld en goederen,
>instig van de plundering. De overige
bevolking is hevig gebeten, op de moor
denaars, \\iji dezen ook hun eigen radja
hebben vermoord, zoodal thans al daar
twee partijen tel tegenover elkaar staan.
Vijftien dezer arriveerden, daar de over-
van Makassar met den resident' van
Men,ado en nog een brigade infanterie
Hel lijk van den vermoorde werd op
gegraven; hel bleek vreeselijk verminkt.
Het onderzoek wordt voortgezet- Voor-
loopig blijven daar in Bwool drie brigades
patrouilleeren.
De Kat was zeer bemind. Hij trad
mcnscblSevend Op en hielp dJ0 bevolking.
Uit Middelburg
In verband met hel inwerking tre
den van de Vuurwapenwet en het Vuur
wapen regiemen't op 6 Augustus a.s. vesn
ligen wij op verzoek 'van den Commis
saris van Politie alhier de aandacht
'op het feit, dal de bevoegdheid om een-
vuurwapen voorhanden te hebben enkel
'boekomst aan een publiek rechtelijk li
chaam, aan hem, die het wapen voor een
publiek rechtelijk lichaam onder zich heeft,
aan hem die ingevolge de bepalingen der
Wapenwet op den openbaren weg of op
eenige voor het publiek toegankelijke
plaats een wapen bij zich mag hebbel)
en aan hem, die tiet wapen voorhan
den heeft met schriftelijke algeme
of bijzondere machtiging' van het hoofd
van de politie zijner woonplaats of van
den Commissiaris der Koningin in de
provincie, waarin die woonplaats 'gelei-
gen is.
Allen die dus ongerechtigd een vuur
wapen in hun bezit hebben moeten
vóór 6 Augustus! a s. op Poliliefruf-
reau een formulier afhalen, waarop de
machtiging' kan worden aangevraagd.
Deze formulieren zijn verkrijgbaar te
gen betaling van 10 (cent.
Deze bepaling geldt ook voor wapen
handelaars, die bovendien een register
moeiten aanleggen, waarin door hen
moet worden vermeld alle ontvangen of
afgeleverde (verkochte wapenen of mu
nitie, met bijvermelding van de namen
cn woonplaatsen van hen1 van wie zij
de wapenen koopen en van hen aan
wie zij ze verkoopen. Dit register moet
worden ingericht naar eendoor den
Minister van Justitie vastgesteld model.
De verkoop van wapenen mag niet an
ders geschieden dan op 'afgifte van een
bon verstrekt door den Commislsaris van
Politie of door den Commissaris der
Koningin-
Degenen, die geen toestemming krij
gen om een vuurwapen voorhanden te
mogen hebben, zullen dit op een nader
door den Commissaris van Politie her
kend te maken plaats en datum moeten
inleveren.
- Donderdag, Vrijdag, Zaterdag, Zon
dag, Maandag, Dinsdag en Woensdag 31
Juli, 1, 2, 3, 4, 5 en 6 Augustus moeten
alle inrichtingen op de kermis om 12
tuur middernacht en de cafés om 12.30
gesloten worden; terwijl de mhzifik overal
om 12 uur zal moeten eindigen.
Donderdag, Vrijdag en Zaterdag 7, 8 ca
9 Augustus moeten alle inrichtingen op
de kermis om D/2 uur en de caïé's
|om 2' uur sluiten, terwijl de muziek over
al om U/s uur zal moeten eindigen.
Op Zondag 3 Augustus mag de kermis
aanvangen 's avonds ten 8 uur, hetgeen
pvpnfepns geldt voor muziek in de caïé's.
De voorstellingen die tijdens de ker
mis alhier in het Schuttershof zullen
werden gegeven, vervallen in twee
soorten.
De eerste drie dagen, nl. Zondag,
Maandag en Dinsdag, 3, 4 en 5 Aug.,
zal er een variété-gezelschap optreden;
direclie Circus Carré.
Van Woensdag 6 tot en met Zaterdag
9 Augustus treedt het tooneelgezelschap
Sluijters en Braakensiek van den Plan
tage-schouwburg te .Amsterdam op met
„Alleen op dc wereld", van Hector Ma-
lot, voor het ttponeel bewerkt door mevr.
De Vreker Verschuur.
Door de politie alhier zijn nogj-
maals opgespoord 139 lakens en 17 det-
kens, die nog ergens verborgen waren
ten die 'afkomstig zijn van "den diefstal
in de Loods op 'het Bolwerk.
Het Middelburgsch Muziekkorps /al
OP Vrijdag 1 Augustus 1919 ten 8 uur
een muziekuitvoering pp het Molenwater
lemse Jr. mét 6 stemmen tegen 1 stem
op den heer C. Wijkhuis.
De begronting van het Burgerlijk Arm
bestuur voor het jaar 1920, zijnde f 280,
in ontvang en uitgaaf, werd goedgekeurd.
De lieer Gideonse vroeg of, nu bijna
iedereen salarisverhooginjg krijgt, do se
cretaris-penningmeester van het burger-
lijk armbestuur geen aanspraak op ver-
booging van jaarwedde heefL
De voorzitter deelde mede, dat deze
ambtenaar zelf verhooging dit jaar niet
wenlschelijk acht met he!l! oog op de wei
nige inkomsten.
Bij de rondvraag verzocht de heer
Erancke het hout in den Golsfcinschen
weg te doen, opsnpeien. Bi. en WL zullen
hiervan goede nota nemen
In de Maandagmorgen teDomburg
gehouden vergadering van den gemeente
raad wertd de heer, G. v. d Putte herbe
noemd tot lid der commissie lot wering
van schoolverzuim.
Daarna werd de instructie voor den
schoolarts vastgesteld.
Mat algemeene stemmen werd besloten
de straatlantaarns evenals voor eenigo
jaren terug lot des nachts twee uur to
doen branden.
Besloten werd aan den kantoorhouder
van het hulptelegraafkantoor het bedrag
dat Biet Rijk uitkeert voor behandeling
van telegrammen boven de 2800 uit te bei
telen na affrek van de door hem reeds ges
noten jaarwedde-verhooging en do kos
ten van zijn vervanging.
Bij de rondvraag werden besprekingen
gehouden over de brandweer. Medtegjp.
deeld werd dat door B. en Wi. uitbreiding
is gegeven aan het personeel der brand
weer Alle personen echter boven 50-jari-
gen leeftijd zijn Vrijgesteld.
De rekening over 1918 werd aanger
boden in ontvang f 25.192.15s en uitgaaf
f 24.367.95.
o
Uil Z u i d-B e e 1 a n d.
De douane beambten te Hans*
eert hebben op de lioogaarls Zierib-
e 15 een partij van ongeveer 310
liter jenever ontdekt, niet gedekt doolr
document, bestemd voor België.
Uit Walchesea.
- Zaterdagmiddag vergaderde de raad
der gemeente St. Laurens.
Een schrijven van Gcd. Staten omtrent
het maken van een verordening tegen
hel verminken en houden van vogels
werd voor kennisgeving aangenomen, aan
gezien er voor het oogenblik geen aan
leiding bestaat tot het maken van een
zoodanige verordening.
De rekening over 1918 in ontvangst
F 9000,79, in uitgaaf f 8210,44y», alzoo oen
batig saldo van f 790,341/2, werd goed
gekeurd.
Op verzoek werd aan den onder-
brandspuitmeester W. Davidse ontslag
'erleend en in zijn plaats benoemd Matth.
Kwekkeboom.
Op een verzoek van de geiten re reeni-
ging „Onderling Belang" te St Laurens
óm een jaariijksche subsidie van f 10,
stellen B. en W! voor dit te verleeneni.
Dit werd aangenomen, in dier voege,
dat de subsidie tot wederopzegging toe
wordt verleend.
Aan den heer J. Gideonse werd op
zijn verzoek eervol ontslag verleend als
lid van het burgerlijk armbestuur en in
zijn plaat* benoemd de heer O. Wil-
Inge zon den Mededeel in g4
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Uit Z*«uwa«b-'Vtpacderen O. D.
- In de Zaterdag gehouden raadszit
ting te Sas van Gent werd o.m. me-
dedeeling gedaan van een ingekomen
schrijven van de Kamer van Koophandel
aldaar, betreffende het inrichten eenefj*
wekelijksche graanmarkt enzwaaraan
Burg. en Weth. voortoopig hun steun
hebben toegezegd.
De gemeenterekening over 1918 werd
aangeboden op een bedrag in ontvangst
van f 50.630,82, in uitgaaf van f 48.636,04,
goed slot f 1994,78.
Tot leden der schattingscommissie
voor de inkomstenbelasting werden be-
inioemd en herbenoemd de heeren Ch. L_
Waulers A. G. Stubbé, E. Geirnaerdt en
P. de Grof.
Een verzoek van de bouwvereeniging
om een voorschot van f 105.000 voor»
hei bouwen van 20 arbeiderswoningen
werd aangehouden, daar de vereeni-
ging hieromtrent nader nog eens wil con-
fereeren.
Besloten werd voor de gemeente te
nemen een half aandeel in de N. V.
Provinciale Electriciteitsmaatschappij.
Aan de commissie voor bewaking enz.
in Zeeuwsch-Vlaapderen werd een sub
sidie van f 30 verieend, terwijl een deel
der oude school werd verhuurd aan J.
Bruinings; om te dienen als autorepara-
tiewerkpLaats enz.
Door den heer Marquinie werd aange
drongen op beperking van hel personeel
van het distributiekantoor.
Te Axel zijn Zaterdag een fiets eo
een motorfiets gestolen. Van de laatste
waren de banden, de lanteren en de
hoorn afgenomen en de rest was onder1-
♦weg weggegooid onder aan een dijk.
Vit Zee u ws cb-Vl a a n d eren W. D.
Tc Biervliet was de Zondag-ker
mis slechts een afschaduwing van dio
in vorige jaren, en zelfs de dansgelegen
heden, 13 in getal, hadden geen druk
bezoek.
De katholieke landdag op Zoodag tel
Oostburg deed vele trouwe bezoekers der
Biervlietsche kennis wegblijven.
Het batig! slot van de anti-annexajiel-
feesten te Rietran chemen t op 20
Juni 1.1. gehouden stelt de teerlingen der
vier hoogste klassen in de gelegenheid
heden, Dinsdag, met hun onderwijzend
personeel', een uitstapje naar Vlissingen
te doen.
KERKNIEUWS.
Geref. gemeen lep
Tweetal te Middelburg- M. Hofman te
Rijssen en G H. Kersten te ïerseke.
Evang Luthcrsche Kerk.
Beroepen te AVildorvank-Veendam O.
D. Bleeker, proponent te Middelburg.
Bij beschikking van den Mmiste*
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen van 25 Juli 1919, no. 2813, iJd. C.,
is ingesteld een comm'. v. advies inzake de
herziening van de Loonen en verdere ar
beidsvoorwaarden der rijkswerklieden
werkzaam bij het algemeen, rijksarchief
en de rijksarchieven in de provinciën,
met opdracht: te onderzoeken in hoever
re loonen en arbeidsvoorwaarden, vvfSrkt ijd
enz. ©en herziening of verbetering be
hoeven en zijn in deze commissie bo-
inoemd 1»! lid en vjporzilter: mr, 11. Frtïin
Th. Azn., algemeen rijksarchivaris te
's Gravenhage, vroeger te Middelburgen
tot lid o. m. J. Janssen, ooncierge-binden
aan het Rijksarchief in Zeeland te dezer
stede.
ONDjEflWIJS.
Voor akte Fransch L. O. slaagde
Ob]. B F, Hfippé», ondeRwijzeres te E;*
mond aan de Hoef, vroeger te MiddeJr
burg.
te Rotterdam op het Mu
lo-examen voor diploma A- E. J. Sipkes
K. v. d. Hoek) te Ziérikzce, te
Utrecht voor diploma AW. Brouwer en
D. I: Hollestelle, beiden te Goes.
Bij Kon. besluit zijn. met 1 Sepr
tember benoemd tot leeraren aan Öo
R. H. B. S. te Neuzen, de heerefli G.
Wesfterliof en J. Wis&e, beiden thans lij
delijk leeraren aan dio school en is voor
het tijdvak van I Sept. '19 tot en met
31 Aug. 1920 benoemd tot leeraar aan
de R. H. B. 'S. te Oud-Beierland alsmer
de aan dip R. H. B. Scholen te Midc|eï-
harnis en te Byielle de hoar D. C. de
Jonge te Goes.
- Geslaagd voor do hpofdacte te Breda
o. a- de heeren J. J. de Vogelaar te Bier
vliet en P. de Kort te Axel.
RECHTZAKEN.
Arrcnd.-Re ebt bank Zierikzee.
In de zitting van 26 Juli werd veroor
deeld wegens
landlooperijB. F., 60 j., koopman;
z. b. w., gedetineerd, tot 3 d. h. eai plaat
sing in een Rijkswerkinrijchting voor 3
jaar,
wederspanïiigheid, lichamelijk lethel
ten gevolge hebbende- F. van den H.
24 j., sigarenmaker, Zierikzee, tot 1 w g.
straf, verduistering M. C. van Dj 21 j
zonder beroep, St Maartensdijk, bij ver
stek tot 1 m. gev. Straf;
mishandeling: R. G. den H 28 j., landj-
bouwersknechtSt. Annaland, tot lm.
gev. straf, voorwaardelijk, met een proef
tijd van 3 jaar,
diefstal- Ph. P., 36 jaar, arbeider, Ei
kerzee, tot 1 m gev straf, A B., 29 j
arbeider, Zierikzee, tot 1 m. gev straf
diefstal in vereeltijgSng C. K., (J8 j.,
landbouwer, G. B., 30 j., arbeider, en
L. J. C v. S., 18 j veldarbeider, allen
St Maartensdijk, ieder tot 1 m. gev. Straf;
mishandeling W. K., _10 j., z. b., Stj.
Annaland, teruggaaf aai1 ouders, zonder
toepassing' van eenige straf.
LANDBOUW.
Hel verkoopbureau der Z. L. M.
heeft, naar aan de Zeeuw wordt gig-
meld, de N. V. Zaadhandel en Boonf-
fcweekerijeii wed. P de Jongb te Goes
als haar vertegenwoordiger aangewezen.
Voor zoover mogelijk zal de afdeeling zaai
granen dier N. V. uitsluitend zaaigranen,
en -peulvruchten afkomstig van door de
Zeeuwsche Landbouw Maatschappij te
velde goedgekuerde gewassen in den lian-
del brengenJn de Werkwijze van het
verkoopbureau der Z. L. AI. is overi
gens geen wijziging gekomen.
Afzet pootpardappelen.
Het Pestuur van het Koninklijk Neder-
landsch Landbouw-Comité heeft het -sol-
gejide schrijven aan den Minister van
L N. cu II gezonden
Voor het komende oogstjaar zullen de
aardappelen voor tafelgebruik bestemd
van klei-, zojnd- en veengronden door
Rc^pering tjegon vastgestelde ^rautie-
