VIDDELBURGSCHE COURANT
Dinsdag 8 Juli 1919
162- jaargang
BIKHEMLAMC
Uit Stad 30 FrevM.
No. 158
Aboati. prijs per kwartaal te Mid-
dolbairj ©n bij de agenten in Vlissingen
én Goes f 1.80, per post I 2—.
Advertentiën 20 cent per regél.
Bijf abonnement reel lager
Familieberichten en dankbetuiRogen
ran 1—7 regels f 1.50.
Bovenstaande advertentieprijoen wor
den met 20 toeslaj verhoogd
VtT BERECHTING VAN DEN
EX-KEIZER
In Engeland.
Gisteren heeft Minister Bonar Law
fin feet Engelsche Lagerhuis, in ant
woord op een vraag, meegedeeld, (Lat;
lot in toe door de geallieerde regeenu-
gen oog geen verloogen zijn gericht lol
de Nederlandsclie regeering betreffende!
dc uitlevering van den voormaligen kei
eer. Echter worden de noodige stappen
ia deze zaak gedaan.
Dsalziel vroeg, of er inofficieel? me-
dedeteüngen (aan Nederland) waren ge-,
daan Bonar Law antwoordde Daar
over laat ik mij liever niet uit".
Murray vroeg, of hij (Bonar Law)
-"o st. (Lat niemand er bijzonder naar ver
langt dat de ex-keizer naar Engeland
worden gebracht (toejuichingen)
Bierop gaf Bonar Law geen antwoord.
D« twijfel, welke uit die laatste vraag
vtau Murray spreekt, en de daarop ge
volgde toejuichingen vinden hun ver
klaring iu talrijke ingezonden stukken
in Engelsclie bladen waarin verzet wordt
•tinge teekend tegen het plan om den
(ex-keizer te doen terecht staan
Do vroegere hoofdredacteur-buiten
land van de „Times", sir Valentine Chi
ve! heeft in een brief in dit blad met
kracht betoogd, dat het berechtingsplan
onverstandig en dwaas is.
Ia de „Westminster Gazette" komt
een ingezonden stuk voor, waarin er al
lereerst op wordt gewezen, dat Neder
land onder geenerlei verplichting staat
om te beletten, dat de keizer of die
kroonprins het land verlaten Daarna
merit de inzender op, dat uitlevering!
enkel in bepaalde gevallen mogelijk is,
onder welke gevallen het voor den rech
te* bren|gen vjan den keizer niet ge
bracht kan worden. Eeuwenlang is Ne
derland een toevluchtsoord cjeweest vopr
een ontelbaar aantal vluchtelingen uit
alle tanden. Het asylrecht is een heiliga
traditie iu de geschiedenis van Neder
land. welk land geen andere gedragslijn
aal volgen' dan die, welke in overeen
stemming is met zijn nationale eer.
De „"Westminister Gazette" schrijft in
een hoofdartikel
„Het is duidelijk, dat er oifder de
beSaarde en verstandige lieden ernstig!
getwijfeld wordt aan de wijsheid van
bet besluit dat door den eerste-minister
in het Lagerhuis is aangekondigd, n.l.
dat de ex-keizer te Londen zai moeien
terechtstaan." De „Westminster Gazette"
wijst dan op de oneenigheid die er ten
(dezen onder de geallieerden bestaat en
op de stemmen die er zich in Engeland
reeds tegen beginnen te verheffen. Hel
blad betoogt verder, dat onder deze om-
fctanliigheden de keizer, wiens positieJ
thrmh als gevolg van zijn smadelijke
vlucht, vernederend is, door een rechts
geding van twijfelachtige wettigheid
waarbij bovendien de rechters duidelijke:
Iblijken geven van het onderling oneens-
te zjjn een laatste gunstige kans zou
krijgen.
i tFen politieke medewerker van de
„Stor" schrijft in een artikel, waarin
hjj krachtig in verzet komt tegen het
pfen tot berechting van den keizer
Het eerste feit, waarmee wij rekening
hebben te houden is, dat het om den
keiaer in handen te krijgen noodig
jzou wezen te beginnen met het oefenen
vb» dwang op Nederland, om hem te
tSoen uitleveren. Hel is ondenkbaar, dat
de Koningin der Nederlanden met een
Duiischen Prins-Gemaal den keizer zou
Uitleveren, tenzij Zij daartoe werd ge
dwongen En aldus zou de Volkerenbond
ex mee beginnen, op de meest drastische
wijze, die maar mogelijk is, inbreuk te
maken op de onafhankelijkheid van kleine
volken. Wij zouden niet in oorlog,
miirir in vredestijd er mee beginnen.
"Nederland te dwingen den keizer uit
!e leveren Daarna zouden wij hem voor
een rechtbank brengen, die nij abso
luut zou weigeren te erkennen Stek
©ens. dat de centrale mogendheeden het
todden gewonnen en zij dc vorsten en
staatslieden van de enbente voor een ge
rechtelijke oommissie hadden •'©bracht,
door henzelf benoemd, wat zouden dan
wat zou de wereld hebben gezegd?
(Welke bevoegdheid heeft de Volkeren
bond om te trachten, den ex-regeerdcr.
vön een souvereinen staat, die geen lid
ia van dien bond, te berechten voor mis
daden, bedreven vdór'dat die bond in
tol leven was geroepen?"
Uit de Fr.jansche
Pers.
Be Parjjsche correspondent van het
Hbld. seint dcL 6 Juli Verschillend^ bla
den wijden artikelen aan de terechtstel
ling en geven een juist résumé van. de op^-
vatliugi der Nederlandsclie regeering wel
ke zich op een zuiver juridische basifg
plaatst
Sommige bladen zijn de meening toe
gedaan, dal Nederland, indien de uillever-
ring1 van den ex-keizer verzocht wordtp
hem zal beduiden dat hij vrijwillig voor
liet Hoog internationaal gereclitsliof dient
te verschijnen of anders hel land zal*.heb
ben te verlaten. In dit laatste geval zou
de ex-keizer zich alleen naar D>uits*ch-.
land kunnen begeven, waar dte regeenng
die hel vredesverdrag' heeft geleckendj,
hem zal moeten uilleveren
Hel „Petit Journal" zegt, dal de re
dactie van hel verdrag niet inhoudt dal
men de beschuldiging inzake de tijdens
den oorlog begane misdaden laat varen,
misdaden die.zoowel beslaan in hel schen
den Van de internationale moraal als in
het voorbereiden van den oorlog of het
schenden van de Belgische neutraliteit.
Volgens het algemeen oordeel der rechts
kundige adviseurs, kunnen de rechters
alle straffen, tot de allerzwaarste, toe
passen. Men gelooft echter niet, dat de
ex-keizer ter dood veroordeeld zal wor-
xden.
Nederlandsche
persstemmen.
Mr. H. Louis Israels spreekt in de
Tele gr. het vertrouwen uit dat de Ne
derlandsclie regeerjng als zjj1 de gevraag
de medewerking weigert, niet de klein
geestigheid zal hebben zich in het moeras
van het procesrecht te verstoppen. Er zal
geen juridische uitlevering gevraagd wor
den en zij kan andere meer deugdelijke
redenen aanvoeren, o. a. haar volkbmen
politieke onafhankelijkheid en onzijdig-
ïeid, die niet toelaten dat hier te lande
eenige vreemde Staat een politiek doel na-
AgÜ.
De N. R idt t e r d C r t. meent dat, indien
het rechterlijk ooilege door en uit het
midden der Entente zal samengesteld)
worden, het geding niet anders kan afloot-
pen dan met een veroordeeling', om d«3
eenvoudige reden, dat, zoodra de gfesve-
zen keizer zou kunnen bewijzen, dat b.v.
aan degenen, die in 1914 te St. Peters-
burg of te Parijs hadden ie beslissen, ten
minste evenveel schuld toevalt als aan
hem, en de rechter te Londen dit zou
gaan erkennen», aan het vnedestractaat zijn
geheele grondslag zou worden ontnomen,
en dus tevens de facto over het vredes-
tractaat zou worden vonnis geveld.
Daarom kan het Londensch geding, zoo
als de Entente hel thans op touw heeft
gezet, niets beters worden, dan een vera
tooning, waarvan de ontknooping van te
voren vaststaat, een publieke vermakelijk
heid voor het Londensche plebs, de le
zers van de Daily Mail en andere stui
vers-bladen, een goedkoope tooneelschik-
king voor een biosneooponderneming, die
een prikkelfilm wil hebben. Tegen het
uitzonderinglsreclit, dat door de uitleve
ring zou worden geschapen, ziet de X. R.
Crt niet op. Maar dan moeten wij zor4g
dragen, dat de eerste uitspraak over dit
recht en de verplichtingen die het oplegt,
een eerlijk©, onbevangen uitspraak zal
worden, en geen bespotting daarvan.
Het Nieuws V. d. Dag ?ou de heelej
juridische uitlegkunde en alle scrupules
en tradities opzij willen schuiven, en den
ex-keizer, zoo hg niet uit pigen bejwegngj
gaat, uitleveren aan een rechtbank, dié
zou moeten onderzoeken of, en in
hoever, redelijkerwijs Iran worden aange
nomen, dat „Wilhelm von Hohenzollera'
straf verdient, omdat hij den grooten oor
log uitgelokt, teweeggebracht, pf althaas
niet belet heeft. Maai" wel te versta ja
aan een re chtbank die dien naam ver
dient. En dat doet de ontworpen recht
bank niet.
Een interview met
Prins Hendrik
De „Daily News" geeft het volgende
verslag van een interview, dat haar cor
respondent te Bern Zaterdag 11. had ge
had met den Nederlandschen Prins-
Ge mlaal
Ik legde hem een verslag voor van de
rede van Lloyd George, gehouden op
Donderdag, waarin sprake was van
het terechtstaan van den voormaligen
keizer te Londen Hij zag er natuurlijk
tegen op, zich daarover uit te laten.
Zijn schouders ophalend en de lippen
toeknijpend, schudde hij het hoofd „Ik
kan over deze dingen niet spreken",
zeide hij: „Wij verkeercu in dezelfde
positie als Zwitserland. Wij hebben gast
vrijheid verleend, en wij kunnen er ons
niet mee bemoeien."
„Maar" wierp ik op „stel, dat
2S of 24 mogendheden een nota onder-
ieebénen, waarin zij de uitlevering van
den voormaligen keizer vragen, wat zal
Nederland dan doen9"
Na opnieuw een blik le hebben ge
slagen in het verslag van de rede, zeidc
hij Ik weet niet wat Lloyd Gporgc
bedoelt Duitschland heeft een belofte,
onderteekend, dat het den ex-keizer zal
uitleveren om terecht te staau, en in
dien Duitschland hem opcischt, zulten
wij verplicht zijn, zijn verzoeken in te
willigen
Ik vroeg den Prins, of hij den ex-
keizer of den kroonprins in Nederland
ontmoet had „Neen", antwoordde hij,
,Er was" zoo hield ik aan „een
bericht, dal U K. H den kroonprins
had ontmoet, toen deze op hel punt
stonjd het land te verlaten, en dat U
hem gesmeeeekt had te blijven."
„Dat weet ik", antwoordde de Prins
en hij noemde met een niet weer te ge
ven uitdrukking, het Londensche blad,
waarin het gestaan had.
„Mag ik dat bericht dan tegenspre
ken?" vroeg ik.
„Dat moogt u, ik heb hem niet ont
moet. Het is nonsens (dumme Sache
Ten slotte vroeg ik, of de tegenwoor
digheid van den Prins te Bern, de hoofd
stad van den Zvvitsersehen Bond, eenige
politieke beteekenis had; of het b.v. in
eenig verband stond met den Volkeren
bond. „Niet in hel minst" antwoord
de hij „ik ben hier als particulier en
incognito".
Hindenburg aan
Fioich.
Maarschalk Hindenburg heeft onder
dagteekening van 2 Juli aan maarschalk
Foch een open brief gericht, waarin liij
(zegt, dat hij het als soldaat met de langste
dienstjaren en als indertijd eerste mili
taire raadgever van zijn keizer en Iconing
het als zijn plicht Uit naam van het'oud©
Duitsche leger beschouwt, maarsclnAk
Foch. den opperbevelhebber als opper
ste vertegenwoordiger van de legers der
geallieerde en geassocieerde mogendhe
den, te verzoeken, er voor te ijveren, dat
worde afgezien van de eisch tot uitleve
ring van Z. M. den keizer.
,Als hoogste leider van een leger, dat
eeuwenlang als kostbaarste lichting de
tradities heeft hooggehouden van ware
soldateneer en ridderlijken geest, zult u
onze opvattingen naar waarde weten te
schatten. Om deze schandelijke vernedei-
ring van ons volk en ons leger verwij
derd te houden, ben Ik bereid, elk of
fer te brengen. In de plaats van den kei
zerlijken en koninklijken krijgsheer stel
ill mij daarom [hierbij' in persoon ten volle
en volledig ter beschikking van de geal
lieerde en geassocieerde mogendheden. Ik
ben ervan overtuigd, dat iedere andere of
ficier van het -oade leger bereid is, het
zelfde te doen."
GEEN OPHEFFING VAN DE N*. U 31.
Naar aanleiding van de berichten om-»
trent opheffing van de N U M in ver
band met te verwachten opheffing .der
agreements met de Geassocieerden wordt
van welingelichte zijde aan hel Corr.
Bureau medegedeeld, dat er van een
opheffing van de N. U. M nog geen!
sprake is, en zeer zeker ook geen ter
mijn kan worden ■genoemd, waarbinnen
een opheffing van dit lichaam kan wor
den tegemoet gezien.
Allereerst zal de Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel, zoodra de
agreements buiten werning zjjn gesteld,
moeten overwegen welke uitvoerverboden
kunnen worden opgeheven, en zal dus
het voortbestaan van de N. U M daarvan
afhankelijk zijn. Waar de N. U. M nu
sinds ruim iy2 jaar bemoeienis heeft ge
had met bet uilgeven van uitvoerconsen,-
ten zijn haar bureaux uit den aard der
(zaak op het spoedig uitreiken daarvan
ingericht, en zal, wanneer ten gevolge
van het opheffen van de agreements het
niet meer noodig zal zijn bij allerlei
commissies en bureaux inlichtingen jin
te winnen, in hel uitreiken van conseu,-
len gieen^rlei stagnatie ontslaan, wat bij-
het onderbrengen onder apdere fïu-
jreaux le vreezen zou zijn
Uitteraard zal bij liet opheffen van uit
voerverboden bel werk zeer venuindiereti
en zal het personeel in verhouding daar
toe aanmerkelijk "worden ingekrompen
en de papieren zakken zoo spoedig' mo
gelijk tot distributie wil overgaan
'(SI. et
NIEUWE BROODKAARTEN.
De minister van landbouw heeft be
paald, behalve de gewone broodkaarten
in omloop zullen worden gébracht
broodlcaarten van verschillende 1de uren,
voorzien van een aantal afseheurbaere
bons, vermeldende het géwicht van het
brood, hetwelk daarop lean worden ont
vangen, zonder aanduiding van de soort
en van het tijdvak.
Nader zal worden bekend gemaakt,
voor welke broodsoort en voor welk
tijdvak deze kaarten zullen gelden.
CStct.)
NEDERLAND EN BELGIE.
Het comité Huldiging Belgisch „Ko
ningspaar, dat al spoedig na zijn optre
den door de verwikkelingen in verband
met annexionistische plannen in Belgjië,
zxijn pogingen zag falen en daarom be
sloot zijn werkzaamheden te staken en
een afwachtende hpuding aan te nemen,
heeft in de goede resultaten te dien
opzichte door den Minister van Buiten-
landsche Zaken bereikt en in de tele
grammen, gewisseld tusschen de weder-
zijdsche vorstenhuizen, aanleiding gevon
den om "het ingekomen bedrag thans naar
Brussel op te zenden als een bijdrage in
den nood der Belgische oorlogsslachtof
fers.
NOG GEEN RIDDERORDEN.
Het Ned. Gorr. Bureau meldt, dat het
vooralsnog niet in de bedoeling der re
geering ligt reeds op 31 Augustus a s. 4©
sedert hel uitbreken van den oorlog op
geschorte verleening van onderscheidin
gen en de Nederlandsclie ridderorden op'
dien datum te bevorderen
Hngezlonden MededeelingJ
DF. 31 AIS UIT ZUID-AFBIKA.
De minister van landbouw, nijverheid
en handel heeft tot de burgemeesters
de volgende circulaire gericht
Ik heb de eer u snede te deelcn,
in den loop van deze imaand <!(e maïs,,
welke hel Zuid-Afrikaan&che volk ten
geschenke heeft gegeven aan de Neder
landsclie bevolking, lot raaïsbloem en
maïsgtries zal verwerkt zijn. De regee
ring meent in overeenstemming met de
bedoeling van de schenkers le hande
len door deze bloem en Jgries g r a t i
ter beschikking te stellen van de
houders van normaajl margari
ne kaar ten .Van eiken houder zal 750
gram kunnen worden verstrekt
ïn liet vertrouwen, dat de gemeente
besturen gaarne hunnen (medewerking
zullen verleene-n bij de distributie van
Ideze bloem en gries, heeft dc regie
ring, om onnoodige kosten le sparen,
besloten de bloem eh igjries onverpakt
aan de gëmeentebesturen te do.en toe
komen? Afzonderlijk zal het vereischte
aantal papieren zakken, welke 750 gram
mals, bloem of maisgries kunnen be
vatten, aan u worden toegezonden. Ik
zal het zeer op prijs stellen, indien u
tin ontvangst vjji de bloem en gries
Door Ged. Staten is bepaald, dat de
jacht op waterwild zal worden geopend,
op Maandag 14 Juli a s.
0
Uit Middelburg,
ij Kon. besluit van 4 Juli 1919
no G5 is
lo. met dankbetuiging voor de als zoo
danig bewezen diensten op zijn verzoek,
eervol ontslag verleend als lid van het
hoofdstembureau vtoor de verkiezing nu
de leden van de Tweede Kamer der Sta-
ten-Generaal in den kieskring XII (Mid
delburg) aan den heer mr. H. C. J.
Groot, vroeger al h ie r,
en zijd 2o benoemd
bi| voormeld hoofdstemburcau in den;
kieskring XII tjot lid, de* heer J. C. F. Lan
sen, lid der firma F. J. Larsen, schoe
nen-, laarzen- en lederhandel te dezer
stede, thans plaatsvervangend lidtot
plaatsvervangend lid, de heer F. E M.
Viseur, manufacturier alhier.
Op de gisterenavond gehouden be
stuursvergadering van Middelburg Voor
uit is in principe besloten "Woensdag- 3
September een feest te orgauisee<ren
In plaats van den heer X. Teronimus
die bedankt heeft werd tot voorzitter
gekozen de heer L. J. Mes,
Uil Vlissingen
Van het stoomschip Gothland van dc
Red Star Line komende van Antwerpen
en bestemd voor New-York is te Vlis-
ingen een stowaway van boord ge
haald.
In een druk bezochte vergadering
sprak gisteren te Vlissingen het Ka
merlid Krugt over het onderwerp „Vrou
wen ontwaakt". Spr. zette de positie der
vrouw in de proletarische niaalschappg
uiteen.
0
Uit Walcheren
Gisteravond met zonsondergang zijn
tusschen Soubijpg en Middelburg, ter
wijl zij fietsten op liet jaagpad, eeu da
me uit deze stad. een 'Belgische dame
en een lieer uit Amsterdam te water
geraakt Een der 3 personen was Spoe
dig weer op 'l Jdrooge en was nagenoeg
niet nat geworden. De beide andeven
stonden ooit weldra aan den Jfttht, maat
hei water droop aan alle kanten uit
hun kleeren. De fietsen die weinig
geleden liadden, konden hoewel zeer
vervuild, gelukkig nog' als vervoermid
del dienst doen
Te Arnemwiden is door B. er
W een iiuurcommissie in hel leven ge
roepen waarin de volgende lieercn zitting
hebben W. F Th. van der Bijl (voorzit-!
ter) P. J. KoiiseUiaker vertegenwoordi
ger verbuumers*;, A Schuit (vertegen wJ.
huurders), C. van Waarde en Joh Cruc«j,
(onpartijdig;, terwijl de heer Iluisen, se-
ccretaris dezer gemeente, toegewezen is
als secretaris der hum-commissie Tot re
serve leden «jjo benoemd B. dé Na ijer
(vertegenw huurders), J. K. Crucq vei-6.
verhuurders) en A. Joosse (onpartijdig).
Uit goede bron wordt ons lit Ar-
n emu i d e n gemeld, dat het personeel
der Zouterij- en Drogerij fabriek wegens
overtalligen voorraad a s. Zaterdag wordt
ontslagen.
De fabriek ligt al een poosje -til. Het
personeel der garnalen fabriek beslaat nog
uit 2 man De twee fabrieken, die hier
staan, helpen dus niet veel volk aan het
werk.
In den nacht van Zondag op Maandag
werd uit de schuur van J. Baaijens, land
bouwer te V e e r e, gestolen Vermist wor
den een fiets, een geweer, gerced!schap-
pen, paardentuig, en meer.
o
Uit Zuid-Beveland.
De Staatscourant van Maandag be'r
vat de Statuten der Vereeniging- Fede
ratie van vereenigingen van commis
sionairs in aardappelen groenten en
fruit in 'de provincie Zeeland" jjevest-
tigd te Goes
Te W:ol f aart 9d ijk liad Maandag
jl. het 6-jarig zoontje van den arbeider
Adr de W. het ongeluk zoodanig te valLen
het spelen, dat hij een sleutelbeen
brak.
Uil Zee u ws ch-VIaand e re n O. D
Onder de bijvoegjsels der Staats
courant van 7 Jidi zijn opgenomen
de statuten der vtridiedenvereen ,,Oas
Belang' te Hoek
In antwoord op de vragen van den
heer Oudegeest inzake de relletjes te
Sluiskil, waarbij de sociaal-democra
ten, die daar een verkiezattjgjsvcrgjaderingj
hielden, werden gemolesteerd, zeidfc de
minister, dat het hier een verboden ver
gadering betror, waarvoor namens liet mi
litair gezag geen toestemming was vers
teend en dat dus de sociaal-democraten
zelf verantwoordelijk waren voor het ver
zet dat déze vergadering bij de bevolking
uitlokte.
Het Volk meldt echter, dat iu verband
met een opgemaakt proces-verhaal we
gens het houden eencr verboden verga
dering' te Sluiskil deze zaak dezer dagen
voor het kantongerecht le Terneuzen
diende, waarbij ook de burgemeesters van
Terneuzen en Hoek werden gehoord. De
sociaal-democraten werden vrijgesproken:
daar het bleek, dal voor de vergadering
wel toestemming was verleend
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Zeelands deelname aan het
historisch feest te Arnlio ui.
Gisleren waren eenige personen in
de sociëteit „St. Joris" alhier bijeen-
gekomen op uitnoodiging van het be
stuur der Vereeniging tol bevordering
van het Vreemdelingenverkeer op Wal
cheren, onder wie mannen uit verschil
lende dcelen van Zeeland, om naar de.
u> Leen zetting van den heer D.- J. van
der Ven le komen luisteren over del
plannen voor hel Vaderlaudsch Histo
risch Volksfeest le Arnhem in Septem
ber a s. Na een korte inleiding van den
heer H J. G. Hartman verkreeg de heer
Van der Ven het woord, die o.a. cr
op wees, dat het feest een blijk mtoet;
geien van de nationale saamhorigheid
len die schelste waar het feest zal plaats
hebben, namelijk op het terrein van hel
Nederlandsch openluchtmuseum op de
Waterberg bij Arnhem, bij welks doel hij
nog even stil stond. Uit tal van streken
ven hel land zijn reeds zeer belangrijke)
toezeggingen van deelname aan het feest
ingekomen door volksspelen, volksloo-
necl, deelname aan den optocht, platte
landsnijverheid, enz
Ook uit Zeeland kwam reeds een blijk
van lust tot deelname "en wel van me-
julfrouw Cornelia Wdllenise uit Zaam-
slag. die hiervan uiting gaf iu een brief
aan den butgëineester van Arnhem ea
waaruit een correspondentie voortsproot
(lie tot vérdere oonnectie aldaar voerde
JMen wendde zich tot Vreemdelingen-,
verkeer, omdat ook in andere streken
deze vereenigingen reeds veel' hulp ver
leenden.
Ook Zeeland moet, naai" de spreker be-
"ogde zorgen goed vertegenwoordigd te
zyu door ringrijderijenoude wagen»,
volksspelen, kteederdipchren epz Wear-
