BÜR6SGHR COURANT. Dinsdag 1 Juli 1919 162* Jaargang Dit Stall eg ProTiogie. BINNENLAND No. 152 Afoonn. pp ijs per kwartaal te Mid- deltmig en bij de agenten in Vlissingen wc floes f 1.80, pep post I 2 Adreklentiën 20 cept per regel. BB abonnement reel lager. Familieberichten en dankbetuigng»n ma 1—7 regels f 1.50. Bovenstaande advertentieprijzen wor den iaat 20 f/t toeslag verhoogd. DB NIEUWE ORIENTEERING. Morgen, don eersten Dinsdag in Juli, worden de Slalcnzittingen geopend, waar in de Eerste Kamerverkiezingen zullen plaats hebben, - behalve in Zeeland, waar toevallig dit jaar geen der beide leden aftreedt. Maai' in de andere provincies zal nu een keus moeten worden gedaan voor ietaal 17 aftredende senaLoren. En bij gevolg is men daar voor de practisehe v!raag gesteldis het mogelijk, in de D.cuwe en zoo. geheel anders saümge- atelde Statenvergadering de oude groe- poertng «bij deze Verkiezingen le vol den 1 - een vraag die in de eerstvolgende vergadering wéér, en dan bok in Zee land. aan dc orde komt bij de verkiezing har. leden van Ged. Staten Nu zijn er provincies waar die vraag geen moeilijkheden oplevert. De enkele sociaal-democraten die in Limburg en in N.-Brabant erbij kwamen, veranderden dan» niets aan de katholieke overmacht. Mpar in andere provincies waar het [sterk groeien der socialisten en der katholieken, ten koste van de vrijzinni gen, zulk een geheel anderen toestand geschapen heeft, daar is druk achter de coulissen, en ten deele op open tooncel, gesproken over hetgeen er nu gebeuren moei. «Als voorbeeld In N. Holland treden nu af 1 Uniei- liberaal, 1 vrijz. dcmocr. en 1 &D.AJP. Maar terwijl tot nu toe de vrijzinnige partijen in de Staten met 33 ledên tegen 20 leden der S.D.A.P. nog allijd de over macht hadden, daalden nu de vrijzinnige partijen samen tot 19 stemmen, terwijl de S. D|- A. P er 22 heeft.^ Als daar die twee gToepen het met elkaar moeten uib- ruaken "wie er verkozen zullen worden moet er heel wat geschipperd worden. Men heeft dan ook al gezien dat de van 22 leden tot 33 gestegen reclilsctie pari-r tijen onderhandelingen hebben .gevoerd met de vrijzinnige partijen, zoowel over de verdeeling der Eerste Kamerzetels als over die van Ged. Staten. In Z. Holland hadden dip ante-revo lutionairen de eerste plaats «iet 27 leden. Maar ze zagen hun aantal dalen tot 17, terwijl de katholieken er van 10 opklom men tot 17, en de S. D. A. P. de toprscoj- «er werd door van 10 op 21 te klimmen. "Voor de katholieken geeft die uitbreiding «iet zoo heel veel aanspraak pp meer Eerste Kamer zetels, want ze hadden er al 4 van de 10. En ook niet voor Ged Staten, want ze liadden ïn dat college W 2 van de 6 zetels. Maar terwijl er tot nu toe één zetel vjan Ged. Staten voor een liberaal werd overgelaten, zullen nu de S. D- A. Pers voor zich ook dat voorrecht komen vragen, «daar de vrijzinnigen samen daaldj&n van ,28 op 15, terwijl de S. D. A. P. steeg van 10 pp 21. Onze lezers weten reeds dat daarover al gecorrespondeerd is door rechts met Öe S. A. P. nl. om èn aan de vrijzinmi1- ïgen èn aan de socialisten ieder een zetel nf te staan, maar dat de S. D. A P. weic gerde de verklaring af te leggen, dat zij zich op het wettelijk standpunt stelt En zoo géven de nieesie provincies in Zeeland minder dan eldprs omdat hier de verandering' niet gTool is ieder weer een eigen vraagstuk op, dat nog le moeilijker wordt omdat de onderdeelen vnn dat rechts-linlcs, ook al weer talrijker zijn dan tot nu toe: voor de vrijzinnigen kwamen de Economische Bond en dc Middenstanders er in verschillende pro vincies bij, de protestant'scli rcchtschen zagen een meer georganiseerd on sterke (Tbr.-Historische Partij groeien. En bo vendien vorderden hier en daar ook de Oud-Gere formeerden hun plaats in de zon. Y/e zijn daarom zeer benieuwd hoe de verkiezingen in de eerstvolgende Sta- teavepgaderiftgen zullen uitvallen. "Wpnt men lette wel: deze machtsver schuiving heeft plaats begelijkerlijd met het doodloopen van oude geestesstroo- mingen, die de politieke partijen tot nu loc tot groepen saümstuwden. De christelijke antithese moge telkens nog weer soms zelfs op zeer onge motiveerde wijze in de Kamers en el ders haar scheidingslijn rechts—links Ifekken, een feit is het toch, dat in de praktijk van t politieke leven nog veel ▼aker de partijen zich niét meer naar dio antithese groepecren. We hebben dat heel sterk gezien onder het vorige mi nisterie, dat, buitien do parlementaire partijen staande, maar saanugesteld uit vrijzinnigen, oen krachtige ondersteuning Kroeg van de katholiekenwe kunnen liet telkens bij dit huidige ministerie zien, dat meermalen met weerbarstig heid in de gelederen ran de christelijke partijen te maken heeft, en daartegen steun krijgt van links. En we zullen dat ongetwijfeld nog Veel vaker zien, nu dom" het aannemen van de onderwijs- .salariswet de financiêele gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs zeker heid is geworden, en de sclioolsLrijd dus feitelijk is beslecht. En als in September de wethouders gekozen moeten worden do|or de nieuw samengestelde gemeenteraden, dan zal het in tal van gemeenteraden niet meer mo gelijk zijn, die verkiezing volgens een verdeeling rechts—links te doen plaats hebben. We voorzien, dat dan. fn ver schillende gevallen katholieken naast S D A. P.-ers zitting zullen Ier ij gen in één college van B. en Wi- Trouwens: heb ben wij hier jn Middelburg niét reeds thans een anli-rev. wethouder in een vrijzinnigen raad? En lieeft men in de vraagstukken van dezen tijd :el gelegenheid aan dat rechts—links te denken? Maar al moge het/ duidelijk zijn dal dc oude groepeering haar einde heeft bereikt, het is heelemaal niet duide lijk hoe de nieuwe groepeering zal worden. Van de illusie van mr. Marchanl over de vereeniging aller democraten soc.- democralen, vrjjz.-dexniocraten en katli. democraten, is nog geen verwezenlijking bemerken. Wie noemt zich thans géén democraat I Het door sommige liberalen geopperde denkbeeld van een anti-socialistisch blok van vrijzinnigen en kerkelijken, is door andere vrijzinnigen en ook dopr rcchtsch afgewezen. Dat denkbeeld wortelde blijk baar te sterk in de November-dageii om nog door le leven in deze tijden, die weer heel andere verhoudingen le zien even. Ook wij behooren tot hen, die liet geenszins onmogelijk achten dat een verergerde economische toestand hel ter rein ook in ons land vruchtbaai' kan maken voor een revolutie-poging. Maar gelei op de zeer groote groep in de D. A. P., die, getuige haar verzeke ringen, maar vooral haar dagelijksch, praclisch werk in de politiek', in heel anderen geest leeft, zou fiet o. i. dwaas heid zijn de heele S. D. A. P. tot vijand te verklaren en alle andere partijen daar tegen te wapen le roepen. Dien kant zullen de zaken bij ons wel niet uitgaan, evenmin als in de richting van een algemeen samengaan ven een der kerkelijke partijen met do ocialisten, hoewel dat thans in Duitsch- and werkelijkheid is. Hoe dan wèl? We weten het niet. Wc gelooven zelfs, dat voor de toekom stige groepeering menschel ijke bedenk sels heel weinig zullen beleeken,en, en dat de betrekkelijke onverschilligheid van de ggoote menigte voor die vraagstukken daarvoor kenteekenend is. Iedereen voelt, dat er allerlei outzag- Jijke vervormingen in onze maatschappij in groei zijn, vervormingen waarop de politieke partij-strijd een uiters.t geringen invloed heeft. Maar die vervormingen zijn notg zoo vaag, dat niemand de juiste lijnen kan zien. En zoolang we niet we ien wat voor maatschappij er voortkomt uit hetgeen om ons heen broeit, zoo lang zal 't ook moeilijk zijn een politieke pariijgroepeering te vormen, anders dan op grond van den als tijdelijk erkenden toestand van het oogenblik. (heei'l toegelaten, maar alleen feitelijk het verblijf onder bepaalde voorwaar den in ons land heeft veroorloofd. De Vreemdelingenwet toch verleent' alleen bescherming aan den op wettelijke wijze toegelaten vreemdeling; zelfs bepaalt zij, dat vreemdelingen, die niet in liet bezit zijn van een reis- en verbljjfpas, over de grenzen moeten worden gezet. Of onze regeering dat ooit zal doen, is echter, zeer twijfelachtig. Die ontvluehtings-beschouwingen staan blijkbaar in verband meUTle onjuist ge ld «ken verhalen over den kroonprins. Inderdaad lijkt diens gedwongen verblijf op Wieringen veel op een gevangenschap of aliliants op een interneering. Gold vau den keizer dat hij na ziju aftreden' hier kwam als ambteloos burger, voor den kroonprins kon worden aangevoerd dat hij, behalve kroonprins, ook actief die nend officier Was, en dus geïnterneerd Werd toen hij over de grens kwam. Het zonderlinge van zijn geval is echter, dat bij op Wieringen werd vastgehouden, ter wijl alle overige Duitsche en andere ge ïnterneerden door ons werden vrijgela ten. En geer zeker zou hij als zoo danig niet meer mogen worden vastge houden pu de vrede geleekend is. Er is pooit gepubliceerd welke over wegingen onzer regeering geleid hebben lol hel verblijf op Wieringen. Als hel een wijze voorzorgsmaatregel is ge weest om hem afgesloten; te houden van :nvloeden van buiten, om samenzwerin gen le voorkomen, of om hem le be schermen voor zijn persoonlijke veilig heid, dan zou lief met beter kunnen zijn geschied. Maar hel is voor ons minst genomen een open vraag, of wij hem z.ouden moeten tegenhouden als hij naar Duitscliland wilde terugkeeren. Ze ker niet, zoolang er van de geallieerden nog geen enkel uitleveringsverzoek te zijnen opzichte is ingekomen. En dan, nog zal 't de vraag' zijn of dat wordt in gewilligd. N'e hel schrijven van het bovenstaande lazen we in een Reiuterbericht d.d. 30 Juni uit Londen, dat Bottomley in het Lagerhuis voeg of er maatregelen waren genomen in samenwerking met de Ne- derlandsclie autoriteiten om de ontsn_p- ping van den ex-kei zei' te voorkomen. Harmsworth antwoordde „De geallieer de regeeringen hebben door middel van haai vertegenwoordigers in Den Haa$ de Nederlandsche regeering gewezen op de noodzakelijkheid de gepaste stappen te doen. teneinde het vertrek van den ex- keizer uit Nederland te voorkomen." (Toejuichingen.) In antwoord op een nieuwe vraag .deel de Harmswprlh mede, dat lederhandel in- gefa met de Nederlandsche regeering over den ex-keizer waren geopend. Deze mededeeling verandert onze op vatting niet, dat de geallieerden geen en kel recht hebben onze regeerjng als noodzakelijkheid maatregelen «p te drin gen. teneinde te voorkomen dat de ex- keizer ons land verlaat. Pr»f. VAN HAMEL. Prof mr J. A. van Hamel is aange* zocht, zich aan het Iilbofd te slelLen van het juridieke departement van liet het algemeene secretariaat van den Vol kerenbond. Hij is de Twerkzaamheden daarvoor reeds begonnen. De bureaux, zijn lijdelijk gevestigd te Londen, in Sunderland House, welk gebouw fiji- delijk exterritoriaal zal worden ver klaard Uit Middelburg. Heden herdenkt de heer A. J. Ber- tou, kantoorbediende op hel postkantoor alhier, den dag, waarop hij voor 10 je; r bij de posterijen in dienst trad. Van deze 40 jaar is de heer Bertou er 36 jaar werkzaam op het kantoor alhier. Gedurende den geheelen dag had de jubilaris heden gjelukwenschen van supe rieuren en collega's in ontvangst la ne men. terwijl het personeel van het kan toor alhier den heer Berlou als souvenir een leuningstoel aanbood. Het programma voor hel eerste der abonnements concerten, morgejn Woensdag door het Middelburgsch Mu ziekkorps in den tuin van het Schutters hof le geven, luidt als volgt Le Pioupiou Royal, Haagman; Ouvertu- 'e van de operette „Le Manage aux Lan tern es, Offenbach, Gavotte uit "de ope rette „La Petite Marquise", Desmarqay; Dei Fróhliche Jagd", Herbstlied uit „Die vier JahresZeiten", v. BLon; Fantasie uit de opera ,,L' Africaine", Meijerbeer; De Padvinders komen I, Morks; Ouverture van de opera „Die Zauberflöte", Mozart; Rhapsodic Hongroise no. II, Liszt; Pi- caron Polonaise de concert (piccolo so lo;. Green; Espana, Chabrier. Indien liet slecht weer mocht zjjn staat ook de groote zaal ter beschikking van de bezoekers. o Uil Vlissingen De heer jhr. mr. A. A. van Doorn van Koudekerko, burgemeester van .V1 i s- en, lieofl tegen 1 October a s als zoodanig eervol ontslag gevraagd uit die betrekking, welke hij bijna 22 jaar, nl. sedert 15 October 1897, bekleedde. Uit Walcheren. In den nacht van Zaterdag ,op Zondag is bij een winkelier te W e s tf- kapelle in de bergplaats ingebroken, 's Morgens werden een 'paar vaatjes zeep, kaas en pakken tabak vermist Bij de polilie is aangifte gedaan, die een onderzoek instelt. Zondaghacht is bij den ijzeren toren te Westkapell{e,«en mijn gei- sprongen Bij paal 11. bezijden het dorp, en len noorden van den toren ïs ook een mijn aangespoeld; vermoedelijk zijn het Fransche (Ingezonden Mededceönjü weezen en dank gbzegd namens d« vergadering aan de kerkeraden djer ge meenten, die aanzienlijke giften hadden overgemaakt en aan de schenkers van die giften. Het was daardoor mogelijk het pensioen der weduwen op een bedrag van f 540 vast te stellen Met leedwezen werd opgemerkt, dat het fonds voor emeritus-predikanten niet ikx staat is een behoorlijk pensioen tiil te keeren en na uitvoerige discussies be sloten eene commissie te benoemen, die over deze aangelegenheid verslag zal uitbrengen Vervolgens waren aan de orde de door de Algemeene Synode der Ned. Herv kerk aangenomen reglementswijt- zigingen aan de Waalsche Reünie, els classicale vergadering, tot het geven? van hare consideratie» toegezonden Als leden van de oommissie tot de zaken der Waalsdie kerken werden benoemd de heeren G. de Cornu, predikant te Middelburg, A L. Breleij. pred le Grof- ningen en M. D van Lessen ouderling te Utrecht en tot hunne secondi de heeren P. Jalaguier, pred. te Rotterdam, Pijnacker, pred te Ngmegen, ea nir H. J. M Tijssens, ouderling te 's-Gravenhage Daarna werd de 104de Reünie met die gebruikelijke plichtplegingen door den voorzitter gesloten, die in het (bijzonder uit naam der afgevaardigden, mei groote dankbaarheid terugzag op de hartelijke en gulle ontvangst die hen van weg© den kerkeraad der Waalsche gemeente te Middelburg te beurt viel ÓNZE PLICHTEN TEGENOVER DEN EX-KEIZER. In ons vorig nummer hebben we het bericht vermeld, volgens hetwelk de Raad van Vier aan onze regeering zou ver zoeken ,,de bewaking van den 'gewezen keizer te verscherpen. Ais dat werkelijk zoo gevraagd zal worden, is dat dan niet een vergissing? Immers wij hébben den ex-kcizer niet te bewaken. Hij is bier niet als gevan gene, of als geïnterneerde. Hij vertoeft hier als een vreemdeling, aan wien om bijzondere redenen verzocht is een aan gewezen verblijfplaats te betrekken, zoo- dis ook met andere vluchtelingen is ge beurd. Maar als hij ons land zou willen eriaten, is er geen enkele wettelijke reden waarom wij hem dat zouden ten beletten, evenmin als dat het geval was met andere vluchtelingen. Uit A me rongen wordt aan het „Han delsblad gemeld, dat volgers daar toe pende geruchten de keizer zal vertrok ken. Er werd een ongewone stemming pp het kasteel waargenomen. iWelnu, als hij naar een ander land gaan wil, is hij daar volkomen vrjj in In het land van zijn bestemming moet men weten, ,of men hem' Wil toelaten, maar ènze regeering heeft seen recht hqtn dat te beletten. Van een ontvluch ting zou dan geen sprake zijn; en even min hebben wij ook maar eenige ver plichting tegenover de Geallieerden om te zorgen dat hij hier bljjft. Het „Hand." wijst er op, dat onze gecring zelfs het recht zou hebben liem uit liet land le zetten als haar dat g'. wenscht mocht voorkomen, daar zij hem niet op wettelijke wjjze, d. w. onder uitreiking ran een reis- of vcrblljfpae, ONZE VERTEGENWOORDIGING TE BRUSSEL. Het antwoord van den minister van bui tenlandsche zaken op de vraag! vjm den heer van Kol, inzake bet blijvend vervullen, door den heer van Volten- ljoven, van zijn betrekking' in. België luidt In de Memorie van Antwoord op het Voorloopig Verslag! der Eerste Ka mer, betreffende d© loopende begroe ting, pagina 4, werd met betrekking tot het gezantschap te Brussel bpgej- merkt, dat hoe gaarne ook geluisterd wordt naar wenken in het verslag' te berde gebracht, niettemin in begmseD iedere pressie moet worden afgewezen, die ten aanzien Van die benoemingen zou worden uilgeoefend. De ondergeleekende sloot zich bij die Jegenheid aan bij de leden, die van. oordeel waren, dat de regiering' het best in de gelegenheid is 4e beoordeej- len, hoe de posten moeten Worden be zet. en of en wanneer in die posten wijzigingen moeten worden gebracht. De ondergeleekende veroorlooft zicb als antwoord op de gestelde vraag'paar deze uiteenzetting van zijn standpunt te verwijzen In de raadsvergaderingMaandjag' te Veerfe gehouden, werd g|i keurd de rekening over 1918 van het Godshuis. Besloten werd de begrooling voor 1919 van het burgerlijk armbestuur te rug te zenden met verzoek, ze te wijf- zigen Als leden derschattingSoonimisSie voor de rijksinkomsten belasting wei-den herbenoemd dé heeren C. Maas, A Verstraate en A. Volkers en 5n plaats van den heer J. de "Bree, die niet meer in aanmerking! wenschte te kot- men, werd gekozen de burgemeester, De geloofsbrieven der nieuw gekozen raadsleden werden onderzocht aoor een commissie bestaande uit de heeren Maas, A. Verstraate en D. Bal, ep wciv den in orde bevonden. Overeenkomstig' een besluit der vori ge vergadering werd voor het Godshuis een 'regeling vastgesteld, betreffende de verrekening der medicijnen en genees kundige behandeling van de verpleegj- den. Het oude schoolgebouw, gedurend^ eenige jaren door de -Vlissingsche gas fabriek gebruikt, werd op gelijken vo©t verhuurd aan \V. Adamse, timmerman voor f 5 per maand. BELASTING OP DE VERMOGENSVER» MEERDERING. Het Volk meent te wetendat mi nister #e Vries het plan beeft laten varen van een, op gezette tijden le herhalen, belasting van 30 pel van de vermogtensvermeerctering van de laatste jaren. Volgens het blad schijnt de minister thans de meening te zullen deelcn van hen, die de heffiugHnTtens voorstaan Uit Schouwe n-D u i v e 1 a n d Te D ui v c n d ij k e is Vrijdag een lijk aangespoeld, vermoedelijk van een ITigelschen marinier. Het verkeerde in zeer verren staat van ontbinding en is op de algemeene begraafplaats begraven, Verder zijn op dien dag riog 2 mijnen aangespoeld. KERKNIEUWS. Waalstlic R o u n ie. In de derde Maandgs alhier geliou- den zittirigl der Reunion Wal tonne, wa pen aan de orde de "verschillendjc rap porten uit te brengen door -de daar toe aangewezen convmissiën njopenfe tten ëtaat der Waalsche fondsen en instel lingen. Uitvoerig word daarbij gesprot ten over do Waalsche weduwe en De Koningin en de Fransche Protestan ten. Zaterdag heeft do Koningin in het Huis ten Bosch in audiëntie ontvangeta dr. 'c". J. Knop, predikant te 's Gravenhage, die H M. uit naam van de „Société de I'his- tjoire du protestantisme francais", waar- hij correspondeerend lid voor Ne derland is. een brief overhandigde, waar van de Nederlandsche vertaling als volgt luidt Parijs, 7 Juni 1919. Aan H M. de Koningin der Neder landen. Mevrouw. ,.Met eerbiedige ontroering en diepe erkentelijkheid hebben wij" Uw Koninklij ke lojoodschap aan de Protestanten van Frankrijk ontvangen. Uw piëteit voor de nagedachtenis van den doorluchtige» ad miraal de Goligny heeft u woorden inge geven, welke onze harten hebben getrof fen en stceös het onderwerp onzer over peinzingen zullen bljjven, walpt door de grootheid van zijn karakter, de kracht van zijn geloof, zijn onderwerping aan Gods wil, moet admiraal de Coligny ons altijd tot voorbeeld zijn. ,Deze zoo nobele daad van Uwe Ma jesteit heeft voor ojts ook een ver ver leden doen herleven. Wij hebben in ofn- ze herinnering geroepen de tijden waarin onze voorvaderen, om trouw to Wijven aan hun geloof, hun dierbaar vaderland moesten verlaten, doch in de Vereenigdö Provinciën een zoo broederlijk onthaal •onden dat zijl die provinciën noemd«4i de Ark der toevlucht. Wnj zijn bij Uwe Majesteit de erfgenamen hunner laak baarheid en verbinden aan Uw naam de onuitputtelijke weldadigheid van prinses Maria van Oranje, die zeide Deze arme uitgewekenen boezemen mij een zoo groot medelij'den in I Uwe Majesteit heeft voor de Protestantl- sche kerken van Frankrijk een zoo wel willende belangstelling aan den da£ ge legd. dat wij, gedrongen door den wensch Uwe Majesteit den godsdienstigen ijver dier kerken te doen kennen, Haar ver zoeken een werk, aan dien arbeid van het Fransche Protestantisme gewijd in ontvangst te wllien nemen. Uwe Majesteit gelieve daarbij' de betui ging van onze eerbiedige hulde te tan- vaarden. Frank Puaux, voorzitter van de Socicté do l'histoire du pro testantisme francais". Dr. Krop overhandigde daarop lan H. M een in prachtband gebonden exem plaar van het werk' uitgegeven onder leiding van don heer Puaux, getiteld Les oeuvres du protestantisme frjmpais ao XlXe siècle, benevens andere uitgaven, be.trek!kmg hebbende op het innerlijk le ven van liet Fransche protestantisme. De Koningin onderhield zich geduren de vrij geruiinen tijd met dr. Krop over den inorcelon en religieuzen toestand into baar sjetoofsgenooten in Frankrijk.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1919 | | pagina 1