HlbDGLBURGSCHE COURANT.
Donderdag 26 Juni 1919.
BINIEMIAHD.
Dit Stad sa ProviMe.
8DITEMLAN8.
So. 148
162* Jaargang
BIJ dit nummer behoort een Bijvoegsel.
»B EX-KEIZER
In de volmacht, Zondag door <len Duit-
•'chen Rijksdag aan de regeering gegeven,
stond, dal deze het verdrag zou mogeri
teekenen zonder te erkennen dal Duilsch-
tand de bewerker is' van den oorlog en
Bjzonder de verplichtingen te aanvaarden'
doo» de art. 227—230 (betreffende dö
steal bepalingjen;) gesteld."
Dat voorbehoud is afgewezen en die
'<bepalingeu blijven dusJ iu het vredesver
drag staan.
'lïaor nu is 't eigenaardige, dal in art
227, betreffende den ex-keizer, aan
Duiléehland geen enkele verplichting
'werd opgelegd. "VVel in de volgende arti
kels. waarin sprake is Vaul de uitlevering
do»:* Duitschland van' de aan le wijzen
«personen die voor de 'krijgsraden van de
geallieerden zullen worden gedagvaard.
Maar in het artikel over den ex-keizer
wonll alleen gezegd, dat de geallieerde»
O. geassocieerde mogendheden Wil'.velml
II Von Hioheoizollern openlijk aanklagen
•wegens „zware overtreding van de in-t,
lernationale zedenwetten en liet heilige
gezag der verdragen."
Dan volgen- eenige mededcelingen .over
We instelling van een bijzonder gerechts
hof. Van Duilschiaufi is in dit artikel
"nergens sprake. Alleen bekrachtigt het
door onderleckcning van 't heelc verl-
drag ook die bepaling.
Maar wèl wordt in de laatste alinea
gezegd
geallieerde en geassocieerde mo
gendheden; zullen aan de regeering van
jNedei'Iand eeni verzoek richten, waarin
zij vïjagen den! vroegeren keizer ter wille
thd zijn ver-oordeeLing uit te leveren."
Zond ra de vrede geleékend is, kan; onze
regeering dus een dergelijk verzoek ver
wachten.
Wie hebben vroeger reeds geschreven
waarom we van harte 'hopenj "dat onze
regeer ij ig die uitlevering zal weigeren.
Wettelijk bestaat reeds het bezwaar, dat
onze wel, regelende de voorwaarden van
«e ui tie veringstractiateni, in de opsom
ming vanf misdrijven, volgens weifel
vreemdelingen worden uitgeleverd, niet
j&preekt van hel door het vredesverdrag
geformuleerde misdrijf. Alles wat naar
politiek fnisdrljf zweemt (behalve dan
een aanslag op een staatshoofd) is uiö
die wet gehouden. En| terecht!
Fn als daartegen mocht worden aange
leerd dat in dit geheel nieuwe geval van
strafvervolging, berustend op „gr.ondsla-j
jgen vfcui de hoogste politieke beginse
len onder, de volken", zooals het vredes
verdrag hel uitdrukt, wij ons fiiet moeten
vastklemmen aan eng-juridisclie bepalin
gen, dau. kan toch zeker daartegeno veri
er 'op gewezen worden). dat uit zed'e-i
lijkheidsoogpunl het een minderwaardige
daad zou wezen om een) vreemdeling^
fegén wien zoo weinig wettelijk lean wor
pen ingebracht, toch uitj te leveren niet;
ban een onpartijdige rechtbank, maar
aan een gerechtshof samengesteld do,on
!hen, die tot nu (joe zijn vijanden waren.
Het is te verwachten dat inj de geal
lieerde landen zeer heftig tegen ons te»
keer zal worden gegaan als wij weigeren.
jDiat cr dwangmaatregelen; legen ons gou
den volgen, gelooven we niet zoo gauw
au de omstandigheden ook de geallieer
den Tilopen geen nieuwe soesah op hun
hals le halen. Maar ook zelfs dan zou dat
minder erg' zijn, dan dc eeuwige smaad
tlie wij op ons zoudenf laden door al*
Ie wijken van/ de traditie die onze roem
Is geworden.
JD«L we om-een lief ding zonden willeln
•dat de keizer naar een| ander land was
gevlucht verandert aan die opvatting niets.
Al bobben ook wij' geen sympathie gehoa
itovr zijn houding in de oorlogsjaren
We bezien zijn daden toch nuchterder
dan zijn vijanden, die hem door de on
ophoudelijke beschimpingen zijn gaan be-
echouwën als een levende duivelLaten
wij dan ook nu nuchter blijven.
Onze regeering is, zooals men weet.
reeds voorbereid op een uitleveringsveiv-
aoek Ze heeft bijtijds het (om begrijpe
lijke redenen niet bekend gemaakt) oor
deel ingewonnen van een commissie va!n
•rechtsgeleerden. Bovendien schrijft de
wet haar voor het advies in te winnen;
Van de rechtbank onder welker rechtsgod
bied de lopgeëischte persoon zich be
vindt Dat juridisch advies zal zeker af
wijzend zijii
Maar het ontwerp zelf is er niet minder
gewichtig om. Het heeft ten doel, om
op den grondslag van het algemeen vor
mend onderwijs op te leiden voor am
bacht, nijVerlieid, scheepvaart, huishouden
en vrouwelijke handwerken.
De wet onderscheidt schoolonderwijs en
ouderwijs volgens het leerlingstelsel en
het schoolonderwijs wordt in lager en
middelbaar onderwijs onderscheiden j het
lager is bestemd voor den a.s. amjïftchts-
of handwerksman of bediende bij naadel
en administratie, het middelbaar is voor
as. patroons, bedrijfsleiders, opzichters,
feekenaars, e d. Het ontwerp stelt, in
verband met de geschiedenis van het
vak-onderwijs, dat uil het volk opkwam,
hel particulier initfatef op den voorgrond;
pas in de tweede plaatsi treedt de ge
meente op en schieten beide in initiatief
tekort dan eerst kan het rijk de oprich
ting van «scholen bevorderen. Hel rijk
zal voortaan 60 pet. in de netto-uitgaven
bijdragen, wat tot 75 pet. kan oploopen
voor sommige groepen van scholen, die
als centrum Voor een streek gelden. De
wet wil verder leer-overeenkomsten aan
moedigen, doch alleen waar geen school
opleiding bestaat.
We zullen niet de delajlbespreking vol
gen die tot verschillende amendementen
leidde Over het algemeen werd het voor
stel van alle zijden met ingenomenheid
begroet
De eindstemming werd tot een nader
tc 'bepalen dag uitgesteld.
KAMEROVERZICHT.
Tweede Kamer.
Zitting van Woensdag.
Hen belangrijk onderdeel van de on-
detrWijsregel ing heeft de Ivamer geduren
de twee dagen bezig gehouden, n il. het
'Wefebntwerp betreffende hel nijverheids
onderwijs zooals de Minister het noemde.
De heer Ketelaar viond „vakonderwijs"
beter "want je vraagt aan een jongen
niet. Wal doe je van je nijverheid)? maar
Wat doe je van je vak? Het kwam over
dal punt tot een vrij lange discussie en
zelfs tot een stemming, die n.b' langs
partij-lijden, rechts tegen links: liep! Een
beetje maf
NEDERLAND EN liELGIE
Het voortleven van het
annexionis me.
Dat het besluit van den Raad van
Vier 'inzake de herziening der Iractatten
ran 1S391 het arapexionisme in België
g niet gedood had, bleek reeds luide-
Jijk uit de uitingen; in sommige Belgi-j
•sche bLaden. Maar 'wie npg mocht twij
felen aan, dat voortleven, leze het vol
gend communiqué, door hel Comité do
Politique natioinjale gisteren gepubli
ceerd in de aninexionislische bladen:
.«Jsgeyojge het onderhoud, dat het co
mité met president Wilson gehad heeft,
is dit er toe gebracht', zijn program no
pens de herziening van het verdrag van
1839 nader te preciseeren.
Het comité vraagt ten opzichte van
i m b urg;
lo. ontruiming door Nederland, daar
Limburg juridisch Belgisch is geworden,
aangezien het in 1839 aan Nederland
.werd afgestaan door een verdjrag, dat niet
meer bestaat;
onmiddellijke opening van de eco
nomische grenzen van Limburg;
3o, overgave van Limburg aan een
(eigen Liniburgsch bestuur, in afwach
ting van, een volksstemming, in onder-
iafdeelingen bij geheime stemming on-
tdcr toezicht van den) Volkerenbond le
houden. Die onderafdeel ingen, welke
zich voor België uitspreken, keeren» di-?
eet tot het moederland terug. De be-
.woners, die dat wenschen, kunnen, hoe
wel er blijvende, de Nederlamdsche na-
ticnialiteit behoudeiv Voor het geval de
'meerderheid zich zou uitspreken voor
'Nederland, zou België het recht behou
den, een kanaal le graven van Antwerpen,
naar den Rijn do,or Limburg en daarover
jhet bestuur hebben in! de enclave van de
Maas:
■lo. Het kanaal Luik—Antwerpen te
Verbreeden en aan de Maas het noodigc,
jw'alcr voor beide kanalen te onttrekken
rij en zonjder toezicht van de douane te
gebruiken alle verkeerswegen, te land en
le water voor militaire en handels-
transporten', zicli to verdedigen tegen
Duilschland in het afgestane Limburg
W,at dc §cljelde betreft-
lo. vestiging van de Belgische sou-
■vereinileit op de wateren der Schelde tot
[aan liaar mond, behoudens servituten,
in te stellen ten behoeve der oeverbéJ
won er s;
2o. Belgische souvereinitcit over het
femaal én. de liavqn van Terneuzèn;
3o. controle door België vgn de uit
wateringssluizen van Vlaanderen op de'
Schelde;
-lo. recht van België voor zijn verde
diging te steunen op den geheelen linker
oever der rivier,
5o. opening van een vrij vaarwater
iter vervanging van de Oostorschelde"
We zullen maar niet veel over deze
eisehen zeir zeggen, die nog veel verder
gaan dan de afgewezen wenscheii van
Minister Hijmans. Ze verdienen o. i. al
leen aandacht als symptoom van dé stemb
ming die nog steeds een deel dier Belgen
behecrscht, een stemming! die zeker niet
bevorderlijk is vjopr de vriendschappelij(-
ke gezindheid: der besprekingen welke
nu tusschen de beide regëeringen. moei
ten gevoerd worden.
Deze proclamatie van hel genoemde
comité is niet de eenige publicatie van
dien aard In de „Temps" is Roland, de
Marès (ook een Belgi, de vroegere iioofdt-
redacteur van de Brussefeche Indépen-
1 dance) weer, heftig aan 't uitvaren tegen
de Nederlanders wegens hun weinig te
gëmoel komende houding. Ook liij draait
de zaak met een merkwaardige lucht
hartigheid om door aan de Nederland-
sche pers te verwijlen dat zij „met on
begrijpelijke lichtzinnigheid zware beiee-
digingen richtte aan hel adres van hun
buren."
Alsof niet van uit België de voor ons
nationaal gëvoel zeer kwetsende eisclien
kwamen, die de oorzaak werden van djit
geschil.
In hoever het genoemde comité ook
maar eenigé reden heeft uit het onder
houd met president Wilson nog1 eenige
hoop te pullen voor een wijziging' van
het besluit van den Raad van Vier welen
we niet.
Onder het uoodige voorbehoud zij uit
een correspondentie uiL Brussel aan de
„Times" aangehaald, dat president Wilson
die „naar hel scheen voor het eerst ver
nam, dat men een volksstemming in Lim!-!
"burg wilde" tot de delegatie van het geu
noemde comité zeide. „Wal gij nu vertelt
is van buitengewoon belang-en ik hel col'
u dal uwe mededeelingen zorgvuldig1 .zul
len worden bestudeerd."
Bij die studie zal dan toch zeker ook
-wel gelet worden pp hei adres dat reedis
van de Limburgers zelf uitging.
Uil Middelburg.
- Naar wij vernemen zullen de Zon-
da ga vopdcou eer ton nu de tuin van het
Schuttershof weer disponibel is, evenals1
vorige jaren door het Middelburg
Muziekkorps worden gegeven Het eerste
concert heeft plaats op 20 Juli
Bij de gisteren gehouden uefsninj
mei een deel der brandspuiten behaalden
de mannen vau spuit B de eerste pre
mie. door in 2 min. 30 sec. water le
geven terwijl de mannen van ;puit C
de tweede premie verwierven in 3 mi
nuten en 20 sec.
o—
Uit Walcheren
Aan den heer K. O os ling te A mei
den i& wegens vertrek ontslag1 ver
leend als correspondent der IntercomJ-
munate arbeidsbemiddeling'.
o
Uit Z u i d-B evelatid
- Te W o 1 p h a a r l s d ij k zal Woens
dag 2 Juli een groot zangersfeest worden
gehouden door den Zeeuwschen Zangers-
bond „Zang Veredelt", waaraan zal wor
den deelgenomen door 12 verecnigingen
met zamen pl.m. 500 leden Aanvang half
Lwee uur Het feestterrein is in de on
middellijke nabijheid van liet dprp op
den z.g'.n. KeidijkJ.
Een en ander zal worden opgeluisterd
.door de muziekvereeniging Excelsior van
's Heer Arendskerke.
Maandagmiddag1 om 2 uur vergader-
de de gemeenteraad van VGra vtë n -
polder Afwezig was de welliouder,
Paul met kennisgeving.
Eenige ingekomen stukken werden, vpor
kennisgeving aangenomen.
Een verzoek was ingekomen om voor
de wijkverpleging een hooger® subsidie
van de gemeente tc ontvangen. Op voor
stel van B en W. werd besloten de bij
drage met f 50 per jaar le verhoogen
Het verzoek der Spoorwegmaatschappij
Zuid-Beveland om verhoogde subsidie
werd mede ingewilligd.
Na een wijziging aangebracht te heb
ben in de gemeen tebogroolïng 1918 Werd
de vergadering', gesloten
Uit Schia,uwen-Duiveland
Door den Commissaris der Koningin
is aan den heer C. L. de Vos tot Neden-
veen Cappel te Z i e r i k z e e, als lid der
gezondheidscommissie, z.elel aldaar, eer
vol ontslag' verleend
cr—
Uit T halten.
Door Gedeputeerde Staten is aart
den heer C. J Boom, sluiter te StavejV-
nis se, met ingang' van 1 Juli as eed-
vol ontslag verleend als ontvanger der
rechten voor liet gebruik van tien Pro
vincialen steiger aldaar
Uil Zeeuwscli-Vlaanderen O. D.
Gisteren is (o. tm'. verschenen Staats bij.
nio. 305, wet van 7 dezer, tot verhooging
ivan het (maximum 'van liet rentelooz© voor
schot uit 's Rijles schatkist ten behoeve
van den aanleg en het in exploitatie bren
gen vart spoonveglijnen van IJzendijke
over Sas van Geut naar Drie Schouwen,
van Hoofdplaat naar Pyramide, van Phi
lippine lover Terneuzcn naar Zaamslag
cn Sas van Geut naar de Belgische grens
in dc richting van Selzacte. (VVifzigin^ van
de- wet van 15 Juli 1912. (Sl;,bl. no. 249).
In de Dinsdag te Axel gehouden
vergadering van dén gemeent®raadt
waarbij afwezig waren dc hoeren J. de
;Feijler met en F. Dekker zonder kenni.
j geving werd besloten tot hel aangaan,
1 eener geldleening, gropt f 4200, voort
vloeiende uit de distributie, leg®n ten
hoogste 5i/ï pet. en aflosbaar in drie
jaren, te beginnen met 1919.
Hierna bad die stemminjg plaats over
jhcL voorstel van den' heer J. de Feijter,
om allo vereeniginjgen inet 1 Jan. 1920
uil dc school le weren, behalve de land
bouw- en de avondtak teelten schoolDit.
voorstel, waarover in de vorige zitlinjgi
de stemmen slaakten|, werd verworpen
mot 8 tegen 1 stem, die van' den lieer
J. M Oggel. Aan het bestuur van den
Ifeeskring „Tol aanjgename verpoozing en;
nuttige uitspanning" werd tot wcierop-
jens toe met algemeene stemnvn ver-,
igunning verleend tot het gebruik maken
•vau een lokaal der o. 1. school; even
eens van de chr. zangvereenigiug „Azaf";
dclaar.
Een dergelijk verzoek van mej. P.;
de Visser, onderwijzeres in de handwer
ken, O in een lokaal voor het geven vai
•ouderwijis in die handweplcen, werd met
algemeene stemmen van de hand
•wezen. De rekeningen van het distri
butiebedrijf, dier gasfabriek over 1918
tori tv f 80.626,9ly2en'in uiig. f73.165.05)
cn van liet algem, burg. armbestuur over
J9JS (optv. i' 6677,50 en uitg. T 5505,59)
werden gesteld in handeu van een com
missie vau onderzoek.
Op voorstel van B. en W. werd beslo
ten met algeméenie stemmen aan dd
Christelijke Volksbibliotheek aTdaar een
suljsidic le verleenen van f 75: door het
bcstrur dier verecniginfg was f 150 ge
vraagd.
Aangezien dc rekening der gemeente j
over het dienstjaar 1917 door Ged. Sla-
ten van; Zeeland bij him besluit' van»,
21 Eebr. 1919 is vastgesteld en de admi
nistrateur van het levensmiddëlenbedri.jf,
de heer P. dé Pulter. op 1 Sept. 1917
uit zijn functie js getreden, wei-df be-,!
ton tot opheffing der zekerheidsstel-
ling van genoemden adiministraieur van
liet levensmiddplenbedrijf.
Aangaande een verzoek van het hoofd
bestuur van den Nederl. Christ'. Bond'
san personeel ia publieken dienst te
Rotterdam, om het minimum-loon van
dc werklieden der gemeente te brengen op,
f 22, werd besloten, hiermede bij de her
ziening der jaarwedden van "de gemeen
te-werklieden rekening Ie honden.
Aangehouden: tot een volgande- vergude-
i£ werd een verzoek van de Zeeuwscti-
Vlaamsche Tqamweg Maatschappij om, be
halve- de tegenwoordige bijdrage nog te
subsidieeren f 210 per jaar gedurende
20 jaren, of f 410 per jaar gedurende
10 jaren of in eens to betalen een som
van f 3260.
Vastgesteld werd een verordening om
trent het brand wezen. Met (algemeene
stommen werd aan B. en "Wi. «en crediet
veneend, groot f 700, voor de uitbetaling
van kosten voor de burgerwacht.
De geloofsbrieven der verkozen raadsl
ieden werden onderzocht en lol hunne
toelating werd besloten.
Op Voorstel vau B. en "W?. werd besloe
ten tot het aankoopen van een motor
voor de gasfabriek voor f 650.
De voorzitter stelde nog namens B. en
W voor out o,"er te gaan tot de automa
tische lanlaaniopsteking, waarvan de kos
ten zullen bedragen f 2000. Dit voorstel
werd aangehouden tot een volgende ver
gadering.
In besloten zitting werden beliandeld
vijf reclames inzake hondenbelasting.
Bij den aanvang der zitting sprak de
voorztiter woorden van dankbaarheid om
trent do goede oplossing der annexatie -
en het verkrijgen van den vrede.
(Ingezonden Mededeeling).
KERKNIEUWS.
- Te Nijmegen is! overleden in <Ien
ouderdom van 82 jaren de emeritus-pre
dikant dij. J. D». Looyen. De overledene
was voordien predilcant te Koeken gen.
Rossen, Sluis en Doesburg
ONDERWIJS.
Té Vlissingen slaagde vtoor di
ploma boekhouden bij de Vereen, van
Leeraren in de Handelswetejn schappen de
heer N. dc Jager, ambtenaar bij den Ar
beidsraad te Middelburg.
Benoemd tot onderwijzer aan do chr.
school tc Melidlcerke dc heer C. Tobse
te Serooskerke.
o
Eigenaardige stemming
Aan de R. K'. school te Asten werden
twee onderwijzeressen benoemd bij stem
ming door de gezinshoofden.
SPORT
- Bij den door de Postduivenvereerti-
ging „De Posthoorn" te Vlissingen
gehouden wedvlucht van Maastricht be
haalde de heer D. de Vries te Middel
burg den eersten prijS.
DE VERWARRING IN IH ITSCIILAND.
1 De strijd ,om 'de groiote vraag, voor,
welker beantwoording 'Duitschlancl dezsr
i dagen stond, heeft tot een verscherping
der hinnenlrtndsche crisi sgeleid, die niet
verdween met het kabinet-ScheideniannT
en evenmin werd opgelost door de vor
ming van hol ministerie-Bauer. In die
dagen van weinig hoop en groote vrees,
waarin het Duitsehe volk door nood en
geweld gedwongen werd een lot te aan
vaarden, waartegen iedere Duitscher in
hart en hoofd zich verzette, verscherpte
zicli dc strijd der partijen juist toen par
tijstrijd liet meest noodlottig was.
In eendracht was. de 'eenige macht ge
legen, en de Duilsclie partijpolitiek sloeg
een jammerlijk figuur. Klein gedoe van
partijbelangen, geinlrigeer achter de
schennen, gekonkel over ministerbaan
tjes speelden zich af voor de .oogCn van
heel de wereld, die op Duitschland waren
gevestigd, en meer nop dan welke perio
de sedert de November-revolutie ook.
boden de laatste dagen van dc vorig©
week een beeld van de, schijnbaar ho-
pelooze. verwarring, waarin Duilschland
is geraakt Van buiten af omdrongen.1
door oen vijandelijke macht, die door on-
derteekening van het vredesverdrag niel
veel aan vriendelijke gezindheid zal win
nen, èn die een bedreiging blijft voor
Duitschland, omdat zij, als de sterkst©,
hel door haar zelf opgeroepen Duitsehe
wraakgevoelen vreest, en het daarom nooj-
dig acht zich ertegen te wapenen, en
inwendig .doo3" partij- en broedergetwïsl)
•scheurd, gaat Duitschland een toe
komst tegemoet, die voorloopig slecht»
weinig goeds heeft tc brengen.
Zelfs do vrede werd voor Duitschland
een motief te meer voor onderlinge on-
eenigheid, en de eenheid, die noodig was,
kon slechts niet kunst- en intrige-werk
vordert verkregen En zulk een grondslag
is voor een eenheid zwak. Een groot ge
deelte van het Duitsehe volk had den
vrede willen verwerpen, die van buiten
af door de Entente en van binnen uit
nood -- door de socialisten en het cen
trum opgedrongen werd.
Voor socialisten en centrum was het
echter een daad van moed het odiiun
op zich te nemen van het besluit dor
onderleekening, wetend hoe groot de pp-
.'posiSie tegen -dat besluit, weiend ook ho»
lioe de oppositie durirom zou groeien tel
gen de daden (dier regecring in de toe
komst ook.
Het onmiddellijke gevolg was reedfc, dal
de derde groote mcerderheidsgroep der
Nationale Vergadering, de democraten,
zich afscheidde. En al zeide Schirfer, de
nieuwe leider der democraten, dan ook,
dat zijn partij daarom niet een partij der
oppositie Zou worden, zoo waren in zjjrt
woorden toch aanduidingen genoeg, dat
zij niet met de regeemig oolc op ander,
gebied, één richting zouden kiezen. Schif-
fe-r verklaarde namens de meerderheid!
der democraten - zij zelf waren net
onderling ook niet eens en scheidden zich'
bij de vredesvraa in een meerderheid
en minderheid, dat zulk een vrede
on vereen igbanr was met het economi
sche, geestelijke, kultureele, sociale, mor
reele en zedelijke bestaan ran liet Duit
sehe rijk en van het Duitsehe volk. Toen
het op stemmen aankwam, verklaarden zjj
zich tegen de onderteekening, en, waï
voor de toekomst der Duitsehe 'binnen-
landsche politiek van niet minder De-
fan g is, zij onthielden zich van stemming
over de motie .waardoor vertrouwen in
de regeering uitgesproken werd Deze
stemonthouding". aldus Schiffer, „is^geen
hulpelooislieid, or besluiteloosheid, maai*
zij beteelcent niets1 anders, dan de mede
deel ing, daL wij ons vrijheid van liande-
len voorbehouden. Waar de meeningen
der regeering met de /onze overctoisjtomP
men zullen wf samen denzelfden weg
gaan tot op het punt, waar onze opvat
tingten scheiden Van ons recht en ortz©
plicht tot kritiek zullen wij zonder de
minste reserves gebruik maken." En ftï
werd dan ook de oppositie-voering met
zooveel woorden uitgesloten, wat Schif-
fer zeide na te hebben geconstateerd
dat „de periode der coali tiorc-geering van
de drie partijen is afgesloten", klonk toch
nis een min pf meer bedekte verklaring
van strijd
Die 6tnjd wjordt van andere zijd©
reed* openlijk veaklaord. De wmserrB-
