Woensdag 23 April JSii» 1 4.1. Ê*- II 162' Jaargang rsn BINNENLAND. Dit Stad en Provincie. I o OS .ibone, pr^i per kwartaal te Mid- tiburg se. by de agenten ia Vtiasin/Jeo 3 GojSü 9 J.80. psr post J 2.—. 4 d v e r t e n t1 S n 20 cent per tegel Bij abonnement veeS lager, P-axaUiebStiebteii? en daskbatuigjvigeo -.2 1—7 roget* iifiO. jjnverjstaaade advertentieprijzen wos- ■ón mei 20 "S toedag verhoogd. fOMRERE PROFETim Hel is een zeer ernstige waarschuwing' dte de oud-minister Van Gijn ons voor tandt in een brochure „Wal de naaste Öj(\ IzaX,"brengen T (overdruk uit «Ie Haag- sclio Post). Het is op zich zelf al verre van overbodig nog eens te wijzen, 'op <Ie verarming der wereld ten gevolge van den oorlog, niet döor verlies van geld, maas door intering op onze stoffelijke (goederen, door het vete! te .snel verteren vtin voorraden die voor de komende jaren waren bestemd, door het weel te snel op- «Ej ten zonder voldoende reparatie van ma- «hines, spoorwegen, -schepen, huizen, door Coofbouw in de mijnen. enz. enz 0n het is nóg noodiger in 't licht te stellen dal de menschen nu juist het om gekeerde doen van wat iemand die zijn kapitaal zag inslinken, behoort te doen Waar bezuiniging door vermindering van levensstandaard voorgeschreven iS, ziet men een toeneming van vertering Dij zeer stelen die in de war zijn gebracht door Oö stijging van hun geld!-inkomen En lerwijl dal verlies zou moeten aansporen füt meer productie is het streven algew mefen naar beperking van den arbeidstijd, •to. verlioogSng der loonen We hebben het Zaterdag nog gehad •ver de dwaasheid om te doen alsof dp •ooinotoische waarheden van vóór den oorlog nu niet meer meetellen. In dat hoekje van mr. van Gijn hebt ge een uit eenzetting van de economische consef guentie» waartoe de toestanden en het «t(reven van het oogpnblik leiden De löctuur daarvan is benauwend We getopven met den schrijvex^dat, al ;baan we tt*o* het oogenblik nog bergop, we het diepste dal nog door moeten. En wie nu maar zijn blik vrij' genoeg houdt om zich nie» tot zijn eigen kleine omgfeving te bet itelen, vindt daar trouwens overal annt- wjjzingen van. "Wat we Zaterdag schreven over de •elTvernieUgïng1 van sommige industr^ën Hoor de steeds zwaardere arbeidjseikchen. vtonden we van morgén klemmend beves tigd door een rapport over de positie waarm de Westfaalsche steenkoolindustrie is gebracht dooi" de stakingen, de enorme loonei schen, en den sterk verminderden prbeiclstijd. Er is ai een gronde mijnmaat- schappij failliet; eenige andere die 30— €8 millioen mark schade hebben geleden «•dert November, verklaren aan het eind sfcn hun bestaansmogelijkheid 'te zijn ge- tomen, en overwegen stopzetting] van liet fcedrijf Volgens een rapport van een der jfropte mijnen moet op iedere ton steen kool 17 mark worden toegelegd En nog «orden de loonei schen steeds opgfedre" ven, de ^beidstijden steeds korter ge;- -ltaiga. Het gevolg is dat de maatschappijen •erst hun reserves opteerden, toen hun éredieten, en nu zelfs geen crediéteo, meer kunnen krijgen bij de banken. En onvermijdelijk is het dat het stopzetten ;rtm het mijnbedrijf liet heeie industrieele teven in Duitsehland doet ineenzakloen. Hier heeft men de voorbeelden uit de lüraktijk van wat mr. van Gijn in theorie betoogt. Of uit dat voorbeeld leering zal worden getrokken door anderent We vrcezen dat de meesten het alleen zullen voelen door de nooddruft zelf als het te ft©l ia HET VRAAGSTUK VAN DE GELD- POLITIEK. te de „Vaderlander" vouden we een rarstoq van een interessante rede door of. G. Vissering, president der Ned. Bank, deze maand gehouden voor een kïlng van genoodjgden van de Pro paganda commissie der Liberale Unie. We laten de hoofdzaken van het ver- liier volgen Met voorbeelden, ook ontleend aan oudere landen, aan het geldverkeer vam Sngeland en Duitschlarid tijdens den ffoolen oorlog, weixl ons zeer duide lijk aangetoond, dat alleen als behoor- ï$he dekking door edele metalen aan wezig is, het papiergeld In allerlei vorm speciaal bankbiljetten, in de Verschil lende stalen aanwezig, Vijn waarde kan hbehoudeu. Hicrbjf werd levens in het licht gesteld de groote beteekjenilsvan bet door spreker nldus gfenoemde „giraal ^Td" voor het geheele geldverkeer, in Snoei and veel meer dan bij ons bestaande ia <Ie daar algfemeen gebruikte chèque. Waal- allerwege veel goederen door de oorlogen zijn vernield, is een werkelijk je volg hiervan schaarschte van vele arti- zooals een Duitseli schrijver het betitelt, hoe reeds dadelijk na de eerste djagén van Augustus 1914 alle eerste levensbehoeften plotseling schaarsch werden door het hamsteren op groote schaal door het Rijl; zoowel als door de huisvrouwen en kooplieden.-Die schaarschte had als nood wendig gevolg het omhoog gaan der prij zen, die thans nog', dooreen genomen, meer dan tweemaal zoo hoog' zijn dan vóór 1914. En, waar in hel handelsver keer als regel goederen tegen geld in den een of anderen vorm worden verhandeld, moest natuurlijk ook hiervan de hoeveel heid grooter worden. Daarbij kwam, dat vele gouden en zilveren munten tijdelijk werden vastgehouden. Geen bezwaar was er toen dan ook tegen de uitgifte van zilverbons tot een bedrag van 71 mil'- lioen gulden, teminder omdat door liet verbod van gouduilvoer eh nog andere oorzaken, de Nederlandsche Bank meer goud dan ooi> onder zich had, zoodjat zeer voldoende dekking' voor de papieren circulatiemiddelen aanwezig: was. Is dan ook in ons land dé geldtoestand gezond;, in Duitsehland is dit geheel anders. Daar is de goudvoorraad uitgeput en dus gétn behoorlijke dekking aanwezig Hierdoor is de Mark zeer gedeprjeieerd, tot 20 cent, of bijna Va deel van vroeger. Een arbeider, die dus driemaal meer loon heeft dan vroeger, kan theoretisch voor zijn loon evenveel koopen als. vroeger, doch de schaarschte, die alles duur maakr te, brengt hem natuurlijk in veel ongun stiger dönditie Hierdoor blijkt, dat op zich zelf loonsverhoogüig, zelfs belangy- rijke, weinig' zegh Spreker is er mede be kend, dat ook in ons land-dit bij enkele leiders van vakvereenifeijlugen reeds is doorgedrongen, en dat deze ook zeer terecht zijn gaan inzien, dat de loonsver- hoogingén, waarvoor hun vereenigingen. strijden, niets beteekenen, als gelijktijdig de waarde van hel gjeld minder wordt Een ernstige waarschuwing meende spre ker in dezen kring hieromtrent te moeten doen hooren, nmidjjtf z. i. Jiieraan te weilnigj gedacht wordt in politieke partijen. Ook in ons land dreigen in dit opzicht ge1-, varen. De gbroote rijks- en gémecnteleer Iiingén vergropten de hoeveelheid „giraalg geld" inhooge mate, zonder dat daar dek king tegenover slaat. Giraalgeld uit reke- ningf-oourant, zooals cheques zijn, leve ren meesial hieromtrent geen gevaar op, omdat het saldo der rekeningj-courant bij den kassier steunt op in een of anderen vorm voorafgegane betalingen, doch de leeuingén van p u bl ie ke-l i. h amen zijn te vergelijken, zooals spreker het geestig noemt, met een kassiersleening] „,op liet eerlijke gezicht'". Zij kunnen dus zwelling/, of met èen vreemd woord „inflatie", van den voorraad circulatiemiddelen tot ge volg hebben. Hangt die grootere geldh voorraad samen met de hoogere waarde der aanwezige goederen, dan blijft de onderlinge verhouding tussclien circulatie middelen en goederen gelijk, doch deze tnoet ten ongunste van. de waarde van het geld veranderen bij „inflatie". Te weinig wordt dit meestal beseft, als publieke li chamen een beroep op de geldmarkt doen djoor het sluiten van leerlingen. In dit verband maakt spreker er melding' van dat de Nederlandsche Bank, dje niet en kel is circulatiebank, doch bovendien moei waken voor een gezonden geldtoe- toestand in ons land, er een einde aan heeft gemaakt, dat gemeenten „op het eerlijke gezicht", zonder dekking, bij de bankiers kunnen Ie/enen, wat, zooals met een herinnering aan de beruchte Novem berdagen werd toegelicht, tot groote sto ringen kon leiden, als de bankiers het geld in eens, opvroegen. Dergelijke pos ten worden nu niet meer door de Ned. Bank van de bankiers in onderpand ge nomen, waardoor dit euvel bestreden is. Tegelijk is het daardoor minder gemak kelijk voor de gemeenten geworden, om voor alle mogelijke dingen leeningen te sluiten. Dit is een belangrijke prikkel om in het belang van een behoorlijk even wicht in de finantiën van het Rijk de noodige zuinigheid tc betrachten. In dit verband merkt spreker op, dat aan de Ned. Bank conservatieve gevoo lens zijn toegeschreven, doch dat de Bank politiek volkomen neutraal staat. 7ijn lidmaatschap van de Lib. Unie toont aan, dat hij persoontijk zelfs zeer veel gevoelt voor de nooden van ons volk! Toch moet z.i. met meerdere voorzich tigheid de staat o. a. optreden bij het verschaffen van enorme bedragen - al weer door leeningen te verkrijgen I voor woningbouw. Op deze wijze toch zal de inflatie weer de thans verkregen verbeteringen aan loonen en traclemen- ten te niet doen en ontstaat een viciense cirkel. Hoogere tractementen en loonen, hoogere levensstandaard door de meer dere productiekosten enz. Op dit mo ment is in dubbel opzicht de kunst matige aanwakkering van den woning bouw af te keuren, omdat deze tevens tot prijsverhooging der bouwmaterialen moet leiden, ni. a. w. tegenhoudt de natuurlijke prijsverlaging, waardoor ^eigenbouw weer mogelijk zou worden, ïierst door de algeraeene prijsverlaging ■feal de verkregen loonsverhooging der arbeidersklasse tot haar recht komen gfevó wïen en glrondstofften. Daapn&ast veRkljwrf hfet „Auj^stbödarfy Ifcn een betere levenspositie medebrengen Öe Syiismiddekn in Maart. De opbrengst der Rijksmiddelen (hoofdsom en opcenten) over de mnand Ai aait 1919 be droeg ƒ21.787.726 tegen 19.157.708 over do uiaand Maart 1918. Het een twaalfde gedeelte dor rsioing 07er bet geheele jaar bedraagt ƒ18.603.375 Wij laten Uieronder volgen de inkomsten over eerste drie maasden van '919, vergeleken niet dor oer«!e drie van 1918". Middoloii. 1919 1918. Grondbelaat t 1.617.097 1 1.855.562 Person o-d 1.535.192 990 799 Inkomstonb 9 103.249 1-3.688 836 Div. en Taat. 203 020 Verojcg.bel. 1.039.149 909.187 8nik(*r 10 453.705 8.785.001 W$ja 272.806 436.958 Oudictiiloord 5.039.626 5.259.891 Zont 125.226 688.018 Biór 132 745 224.302 GeeDcLt 3,093.0 4 t 3 814.268 /regelrechten 4.047.927 3.441 b55 k&gistiuUcr. 7.001 21 i 6.059,429 Snoccagiw. 5 989.389 5.391.186 invoeirocut. 4.385.268 2.050.642 bond. zilver 191.814 179.347 GaerttiiJooa 207 227 Statistiekr 614 719 295 982 Mijnrecht. 5oo>piacn s 310.529 377.228 Stsutaloterjj s 194 22- 193.026 lucht, viaech 1.034 1.287 joodsgeldi.B 206 166 57.021 Totaal 1 56.307.990 54 737 687 Do opbrengst over de ioaan« Maart'19 der oorlogswinst- en verdsdigingsbelastingcn f 19.631.907; de opbreDget ovor de eerst6 drie maanden van genoemde belus- irgon vr.v; in dit jw f 51827.736 tegen f 61.182 540 in de >- ;rf,a;drii> maauflt»! vaa 't vorig jaar. De opcenten, geboren ten bate van bel Leeningionds 1914, gav»n ever Maar' ee_ opbrengst vaa 3.*78/<52. EEN TOEVAL? De heer H. W. Krop, inspecteur, der belastingen te Winschoten, nis candidaat der communistische partij gekozen lot lid der Provinciale Staten van Gronin gen, worm met Mei overgeplaatst naar Gorinchem, zoodat hij geen zitting als lid der Staten kan nemen, en ook zijn candidatuur voor den gemeenteraad van Winschoten vervalt. Ook vervalt de can didatuur van zijn echtgenoole, me vrouw Krop—Schurink, die door de S. D A P. voor den gemeenteraad gecan- dideerd was. KOLEN UIT AMERIKA Het „Hdbl." meldt, dat men er Uians toe is overgegaan, Amerikaansche scheepsruimte te charteren voor den aan voer van kolen naar Nederland. DE ZUID-AFRIK A ANSCIIE DEPUTATIE. In het sanatorium aan den HeemraadL singel le Rotterdam is opgenomen de Natalsche advocaat EL G. Jansen, lid der' Zuid-Afrikaansche Onarhankelijkheidsde- putalie, die wegjens ziekte (blindedarm ontsteking1) niet met de overige leden der deputatie le Plymouth van boord van de „Noordam" is afgegaan, doch gisterenavond met bedoeld stoomschip te Rotterdam is gearriveerd, De heer Wolmarans vergezelde zijn zieken landgenoot. structie voor den gemecntieopt vanger betreffende aansluiting bij den chóque- en girodienst. Vervolgens kwam ter tafel een adres van D. Bommetje ea, inhoudende een verzoek om aansluiting aan het gemeen teriool voor afvoer van vuil water. Een voorstel van den heer v. Sluijs om deze gelegenheid aan te leggen op kosten van de gemeente werd verwor pen. Besloten werd een tweede plan tc doen ontwerpen en de uitvoering over le Laten aan B. en W. Naai* aanleiding van een schrijven van Ged. Staten, verzoekende invoering van oen achturigen werkdag voor de werk lieden in gemeentedienst, staakten de stemmen. Hot bekende adres van den raad der gemeente Nieuwe-Niedorp werd voor kennisgeving aangenomen. Hierna werd in behandeling genomen de verzoekschriften van de kerkeraden van dc Ned. Iierv. Kerk on de Ger Gemeente met nog een derde adres, geteekend door 14 ingeztetejnen, vra gende afschaffing van de kermis. Ook was er een adres van eenigo neringdoenden, verzoekende de kermis niet af te schaffen. Weth. de Pagter wilde zulks uitge niaalct zien door in de gemeente een volksstemming te houden. Dit vond bij de meerderheid geen instemming. Na dat over de kwestie in den breedc van gedachten was gewisseld en de voorz. mol den heer de Visser zich tegen liet houden van de kermis hadden ver klaard, werd het voorstel van den bur gemeester om de kermis af te schaffen verworpen; dc .heer de Visser stemde vóór het Voorstel, Van Dr. Vaandrager waren schrifte lijke inlichtingen ontvangen omtrent de werkzaamheden van een schoolarts. Dr Vaandrager werd als zoodanig aange steld tegen een jaarwedde van f 100. Een adres van den Rijksontvanger, waarin deze officiéél de vraag stelt, oi en onder welke voorwaarden het ge meentebestuur in beginsel genegen is oen geschikte woning annex kantoor ter beschikking van het Rijk tc stellen,. werd aangehouden ter onderzoek en ter behandeling in een volgende ver gadering. o- Uit ZeeuwBCh-Vlaanderen O. D. De afdeeling Tel*neuzen van de- schjppersvereeniging „Sdhultevaer" ont ving in antwoord op haar desbetreffend! adres namens den minister van oorlog bericht, dat de brugover den West- beer te Neuzen zoodra mogelijk zal wor den herlegd. Uit Zeeu wnch-VJaendere u W, D Bjj kon. besluit is aan A_. E. V. Bonte, te St. Kruis op zifn verzoek., met ingang van 1 Mei 1918, eervol ont slag. verleend als lid ran het uitvoe rend bestuur van het waterschap der Sluis aan de Wielingen. Aan A. Bliek, te Biervliet is ,opi zijn verzoek, met ingang van li Mei 1919, eervol ontslag verleend als Öijk-« graaf van den Elis&betpolder (Bier-vliet) U. i t M i d d e t b u r g. Heden is dan toch eindelijk een aanvang gemaakt met het herstel ran de Concert- en Gehoorzaal alhier als resultaat van de besprekingen met de betrokken militaire overheid inzake de vergoeding van de schade, aan de zaal toegebracht tijdens het gebruik door de militairen. Althans wat de zaal en an dere lokalen betreft. Over het orgel zal eerst beslist worden wanneer na dc thans begonnen hcrstellingjslwerken dfc kast wordt verwijderd, dve om het (or gel is gebouwd. Ook ten opzichte van het Schutters hof zjjn de partijen tot oveirejeh'SQtem- ming gekomen Uit Walcheren. Zaterdagavond hield de gemeente raad van Domburg een openbare ver gadering; afwezig de heer J. P. Alme- kinders. Voor men tot de bespreking der pun- tun van de agenda overging, herinner de de voorzitter aan den jaardag van Z. li. H. den Prins der Nederlanden pn uitte voor hem de beste weusdhejnv Tlol leden der schattingscommissie Toor de Rijksinkomstenbelasting werden herbenoemd de h. h. G. de Pagter, J P. Almekinders en J. de Visser en be noemd dhr. L. Passenter Gz. Walging werd gebracht do in STUKKEN GEMEENTERAAD GOES. Voor de Donderdag te Goes te houden raadsvergadering1 is o.a ingekomen een verzoek van mej P. J. Gabriêlse, ondeiv wijzeres te Goes om haar voor hel bezit van hel diploma Handenarbeid afdeeling A, een jaarlijksche toelage van f 50 toe te kennen. Door het centraalbureau voor verifica tie en financieele adviezen der vereenig'ing van Nederlandsche gemeenten, is dc ad ministratie van het levensraiddelenbedrijf te Goes gecontroleerd en in orde bevon den. telleen de rekeningen „winkeliers en „leveranciers" waren niet geheel juist zoodat eenige overboekingen noodzake lijk waren Op 13 Maart j.l. was in kas f 1782.60, terwijl de ontvangsten bedroe gen f 4131.36 en de uitgaven f 2348 76 Waterleiding. Aan het ingekomen rapport van den Raad van Beheer der N V Waterleiding!- maatschappij Zuid-Beveland ontleenen wij dat het afgeloopen verslagjaar voor de N. V tot de ongunstigste gerekend moet worden welke nog doorgemaakt zijn ten gevolge van de stijging der materiaulpriji- zen en de hooge loonen Hel aantal aaiir siuftingén heeft een nadeeligen invloed ondervonden door de moeilijkheden onv de noodige materialen te krijgen en de verhooging der tarieven met 30 «/o De balans per 31 Dec. 1.1. sluit in actief en passief met een bedrag van f 1 588 810,55 terwijl'd e winst- en verliesrekening! over 1918 in debet en credit een bedrag' van ,f 87 127,73,6 aanwijst. Gasp rij s. Naar aanleiding van een schrijven de gascommissie stellen B. en W den raad voor met ingjang van 1 Mei den gas prijs te verlagen en te bepalen voor 'Goes op 13 cent per M* voor gewoon gas en 14 voor muntgas, voor WilhelmLnadorp -resp op 14 en 15 cent, en voor Ivloctingje resp. op 141/2 en !5>/a cent per M*. Deze verlaging! is mogelijk door de vermin ring van de kolenprijzen met f 7 per ton en in verband met de groote gaspro ductie tengevolge van de watergasinstali latie Cen trale Keuken Op advies van het bestuur der central© keuken stellen B. en W den raad voor, de centrale keuken van 3 Mei af le sluiten. Gods die nstonder- wij s Door den heer dr J. P Cannegieier te Middelburg is verzocht om met ingang van 1 Mei gebruik te mogen maken van een schoollokaal der M ULO school te Goes voor het geven van godsdienstonder wijs. B. en W. stellen voor dit verzoek in te willigen op voorwaarde dat de kosten der verlichting komen voor f"ekenmg van adressant, dat eventueel© schade door liem zal worden vergoed, en den concier ge een jaarlijksche vergoeding van f 5 zal worden betaald. Rekening-courant. B. en W. stellen den raad voor bij de Nationale Bankvereeniging een rekening- courant le openen ter voorkoming van hel sluiten van tijdelijk geldleeningen. De Nat Bank is bereid een provisievrije re kening te onderhouden met een renlever-, goeding voor creditbedragen van 1 "/o be neden het promessen disconlo der Ned Bank, terwijl voor debetstand een rente in rekening zal worden gebracht vau J,, o/o boven het promessen disconto dal momenteel 5 o/0 bedraagt. Als maximum tot hetwelk de opname mag geschieden, stellen B. en W. een bedrag van f 50.0Q0 voor Voorts stellen B. en W. voor hel toegestane cnediel van f 1000 tot hulpverleening aan crisi$- werkeloozen te verlioogen met f 500 en de zekerheidsstelling' van den nieuw te benoemen gemeente-ontvanger te l>epa- len op een bedrag; van f20,000 reële waarde. KUNST FN WETENSCHAPPEN. Gisterenavond heeft het gezelschap Noord en Zuid", bestaande uit enkele Belgische en Nederlandsche tooneeï- spelers, een revue en ceu tooueelstukj® met zang opgevoerd in den Schouw- hui'g Ofschoon er wel enkele (goede krachten mede werkten, stond het geheel, doordat de soufleur veel tc veel werk had, en liet opgevoerde als droog zand aan elkaar hing, niet hoog Hel publiek, dat boven den Schouw burg pood vulde, maar beneden slechts klein in aantal was, bleek vooral met de» zang te zijn ingenjomen Tot lid der redactie van de „N. R Crl." is benoemd de heer J Schravor, redacteur van „De Avondpost" 'daar- ^ór van de „Midd. Crl."). B. en W van Amsterdam stellen den raad voor, aan de naarnl. venn. Hel Concertgebouw, behalve het voor 1919 rcec(s toegestane subsidie van f 10.000, te verleencn een subsidie van ten hoog ste f 50.000, zulks onder voorwaarden door B. en W vast stellen, maar be paaldelijk wat betreft de rechtspositie en arbeidsvoorwaarden der orkestledeu, de volksuitvoeringen, en de benoeming van een gemeentelijken commissaris bf het bestuur van de naamt. vennootschap voornoemd Gisteren werden alhier voor de acte Vrije- en Ordeoef&pïmgen ge ëxamineerd 4 candidalen die allen slaagden, n.l. de dames A. E. Verwan del, Sas van Gent en E. A Verslraefeti1, Clinge en de lieeren H. .T. van Strieu. Wolphaartsdifk en J. R. M. Adriaanse, 's-Hcerenlioek. Geslaagd voor technisch ambtenaar bij den Rijkswaterstaat, uit Zeeland de heeren: V Amadio te Vlissingen; J. A Crucq te Middelburg; L. Douw te Roer mond, afkomstig uit Bruinisse; J. N F. van Dijke le 's-Gravcnhagc, afkomstig uit Kruiningen, W. Ileijboer te Nijinegenj, afkomstig uit Middelburg, C. W. Heule le Sirjansland, Wl H. J. v. 4. Hooft le Aardenburg; W. A de Jonge' ie Roer mond, afkomstig uit Goes. F. J Schijf te Roermond, afkomstig uit Middelburg. Bond van Zuid-Be veïaudsche Paardenfokkers Dinsdag! hield' de Bond van Zuïd-Bev. Paardenfokkers een algemecne vergade ring le Goes. De voorzitter, de heer D W Linden- bergh deelde mede dal het ledental is g*V stegen tol 134 Een voorstel van den voorzitter om f 50 subsidie beschikbaar te stellen voor het comité der aanstaand© Landbouwtentiojonstelling werd aangenot- men. De rekening en verantwoording over 1918 werd goedgekeurd, In ont vangsten op f 580.10 met inbegrip van het goed sjot van het vorig]» jaarf 910.25*

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1919 | | pagina 1