RGSCHE (101 RAM.
Woensdag 5 Februari 1919.
162* Jaargasn
illilKlill.
Bit Stil 18
No. 30
Afconn, pr^& per kwartaal te Mid-
CeÖsurg en bij de agenten in Vlissingen
en Goes f 1.80, per post f 2.—.
Advertentiên 20 cent per regel.
Bij abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
vtc 1—7 regels f 1.50.
Bovenstaande ad vertentieprijiien wordea
met 20 yo toeslag verhoogd.
LEVENSMIDDELEN VOORZIENING
ALS •GEMEENSCIIAPSZORG.
Dat op een Maandag le Amsterdam ge-
boudcn levensmiddelen-conferentie van
den Partijraad der S. D. A. P. en van
hoofdbestuurders der bij het N. V. V.
aangesloten vakbonden, een motie is
aangenomen in den geest van de redevoe
ringen der socialistische Kamerleden bij
*4 jongste distributie-debat, i& eigenlijk
geen nieuws, liet wekt zelfs eenige ver
wondering dat deze conferentie niet vóór
djat Kamerdebat gehouden is om aan de
woorden 'der socialistische sprekers meer
kracht bij te zetten. Nu heeft deze con
ferentie in de inleiding van den lieer
Bannes slechts een herhaling gebrach^;
vpn dat reeds in de Kamer gezegde; en
ïfe aangenomen motie heeft slechts be
krachtigd wat men reeds lang als wen-
Schen van die zijde kendezorg voor pror
Öuctie en aanvoer als gemeenschapszorg;
handhaving van voorziening beneden
kostprijs van brood', aardappelen en vel
gedurende den overgangstijd; en dan nog
Speciale wenschen voor goedkoop vel,
«ta voorziening voor goedkoope Idee-
ifltnfl.
Maar interressanter dan. raieidjng en
motie was Voor ons de lectuur van liet
Öebat volgens hel verslag in Het Volk.
Want hoewel die motie met algemcene
stemmen is aangenonfe®, zijn er bij hel
debat opmerkingen gemaakt, die niet ge
heel overeenstemden" met den geest van
deze opnieuw aangewakkerde actie. Ze
hebben zelfs merkwaardige klank-over
eenkomst met opmerkingen uit «iet-soci-
tiistische kringen over het belang van
een herstel van den vrijen handel.
Van de zijde van de handelaars kan
tnen steeds sterker het betoog hooren',
Bat de handel veel beter dan het amble-
Mtarsapparaat van de regeering, in staat
ia om snjel en tevens goedkooper de be-
UMKligde levensmiddelen hier le brengen.
En men legge daarnaast nu eens de vol-
afende opmerkingen van De Miranda, op
Seï© conferentie
„De vrije invoer van thee kan van
orbeiderszijde niet worden afgekeurd
omdat zij de macht over het artikel
uit handen van een combinatie neemt.
Regeeringsbemoeiing met met lioter
had een sterke prijsverhooging ten
gevolge en voor iets dergelijks moet
worden gevreesd bij het brood. In
Canada en Argentinië liggten groote
voorraden graan. Houdt de regee
ring het graan-monopolie in had*i
den, dan is nog vrij lang duur brood
te verwachten. De konkurrentie op
1 Öe markt van dit graan zal misschien
den boerenstand tijdelijk drukken,
knaar dat mag ons niet terughouden
daarnaar te. streven. Dat is de keer-
tijde van de medaille, dat vcrgele
toen niet. Ook bij den tabaksinvoer
- i en de kleedingvoorziening bestaat dit
gevaar."
En hoewel Vliegen sommige van deze
beweringen bestreed, stelde ook hij voor-
fip dat „wij", (dal zijn hier de sociaal-
oomocraten )óns in het overgangstijdperk
■iet aan de distributie moeten vastklem
den. Hoe eerder die kunnen verdwijnen
fcoe beter. En oók Sannes ontkende te
genover de waarschuwingen van de Mi-
tcanda, een distribuliemanjak te zijn.
Maar toch ging de motie met haar
Verklaring „dat, de levensmidelcnvoor-
idening in hel huidige stadium der maat
schappelijke ontwikkeling niet mag wor-
üen overgelaten aan hel particulier initia
tief der ondernemersklasse", er doorzon-
Öer landere verandering dan dat op aan-
'Rrang Van de Miranda er een wenscli in
Jfrerd opgenomen over zoo spoedig moge
lijke veriiooging van het broodrantsoen.
De waarheid is, dat de sociaal-jlemocra-
fceh met hun actie voor nog sterker staats
zorg in de voedingsvoorziening in moei
lijkheden komen, nu door het verslappen
Van den dwang der oorlogsomstandighe
den aan hel licht komt dat in gewone tij-
Ben de staatszorg niet het beste middel
is om zoo spoedig en zoo goedkoi
mogelijk in de behoeften te voorzien
En aangezien het nooit prellig is te
moeten erkennen dat men op liet ver
keerde paard heeft gewed, worden nu an
dere argumenten naar voren gebracht
voor de levensmiddelonVoorziening als
blijvende gemeenscliapzorg.
Het is waarscliijnlijk niet zonder re
den dat Vliegen in het nummer van Het
Volk van gisteravond zijn betoog op de
aonferenlie nog eens aangevuld heeft met
«en hoofdartikel over de toekomst, waar
van dö strekking is een waarschuwing
*egen den in den oorlogstijd gtevormden
taeetand, dal men n,u niet meer te doen
heeft met ondernemers, maar met or
ganisaties van de ondernemers.
Van zijn standpunt uit een verklaar
bare waarschuwing. Maar die ten slotte
toch in het gedrang komt door de klem
mende vraag o pwelke Wijfce wordt de le
vensmiddelen voorziening het beste en het
goedkoopste geholpen?
Ook zonder zulke waarschuwingen zul
len wel alle niet-socialisten thans over
tuigd zijn, dat in de eerstvolgende periode
een, zooal niet leidende dan toch voor
lichtende invloed zal moeten uïf^aan
van overheidswege. Maar de ervar.ngen
in den distributie-tijd opgedaan met de
algeheele leiding van regeering'sbureaux
hebben ons ook geleerd dat de uitschake
ling van ondernemers-kennis en handels-
inzicht de voorziening in levensbehoeften
beroofde van haar sterkste en meest doel
matige kracht, en levens van de voel
horens om te betasten wat en waar er
iets noodig'is, en hoeveel.
En ten slotte zullen ook de sociaal
democraten aan het begrip „gemeen
schapszorg" een veel zwakkere beleekenis
moéten geven dan naar voren komt in
hun mOlies van de laatste jaren.
DE ANTI-REVOLUTIONAIREN EN
VROUWENKIESRECHT.
Over de houding der anti-revoluti
onaire partij jegens het vrouwenkies
recht schrijft de anti-revol,utLonaire „Rot->
terdammer:" g#*
„Twee diagen staan, ma het Centra-
len-convent wel vast.
Ten eerste: niemand durfde de stel-
Sng aan dat er is een absoluut verbod
in do. Heilige Schrift, hetwelk de deel
name van de vrouw aan den politieken
slrijd ongeoorloofd maakt. Zeker, tal
van bezwaren, aan de natuur der vrouw
en het karakter der huidige vrouwenbe
weging ontleend, werden naar voren
gebracht om daarmee het vrouwenstem-
recht te bestrijden, maar verdei- waag
de ook dje warmste tegenstander niet
te gaan.
Ten tweede algemeen was de over
tuiging dat waar het vrouwenstemrecht
nabij is, het roeping is van de anti
revolutionaire partij om haar propa
ganda ook tot de vrouw uit te strekken
en tot hare politieke ontwikkeling krach-
mee te werken."
DE ONDERWIJSWETTEN.
Gemeld wordt dat de wetsontwerpen
tot wijziging van de wetten op het noo-
jger onderwijs en het middelbaar onder
wijs liet departement"" van onderwijs ver
laten.
TEGEN ANNEXATIE.
We ontvingen (li,et eerste nummer van
een blaadje dat op onbepaalde tijden zal
verschijnen. „Limburg bij Nederland".
Hel bevat verschillende artikelen, ont
boezemingen en comité-berichten in ver
band met de protestbeweging
DE VRIJLIBERALEN IN ZEELAND.
In de verleden week jehouden verga
dering van den Bond van Vrij-Liberalen.
kieskring Zeelanjdi, is het bestuur gekozen
als volgt
J. D. Viruly, Westkapelle, voorzitter;
Muskeijn, VHs's'ngen, vice-voorzitterBuij^
Ballot, Veere, secretaris; A. M. Koolwijk,
Missingen, penningmeester; Richel, Bors-
selen, lid.
STATENVERKIEZING IN ZEELAND
In de Donderdag te Goes gehouden
vergadering van den Prov. Bond van
lvalh. Kiesvcreeni gingen, werd in slrijd
met het vroeger genomen besluit, be
paald, dat bij a.s. Statenverkiezing de
Katholieken niet zullen uitkomen met
één caüdidatenlijst voor geheel de Pro
vincie, doch dal voor iederen Kieskring
op zichzelf staand© cand i dalenlij sten zul
ten zullen worden ingediend Deze ver
schillende lijsten zullen echter worden
'er bonden.
Het was alleen de Kieskring Sluis,
welke op het handelen in strijd mei
het vroeger genomen en door de kie
zers goedgekeurde besluit aandrong zelfs
met de bedreiging, dat, indien de ove
rige Kieskringen Loch met een gecom
bineerde cimdida lenlijst zouden optre
den, Sluis in ieder geval Zelfstandig
een eigen candidatenlijsl zou ind,enen.
In de bestaande vacatures werdén
benoemd tot ondcr-voprzitter de heer
J. W. Vienings te Goes en tot tweede
secretaris de beer F, Van Waesberghe
te Iiulst (Zei.)
Naar „Het Volle" meldt, is de defi
nitieve sociaal-democratische candidaten-
lijst voor alle Statenverkiezingen "in Zee
land als volgt vastgesteld: 1 G. F. Lin-
deijer, Vlissingen; 2. L. Onderdijk, Mid
delburg; 8 Dien Duiker, Terne uzen
■1. P. A. Perrels, Zierikzee; 5. -A. M.
Ovcrhoff, Goes; 6. W. P Cornelisse,
Middelburg; 7. J. de Meij, Vlissingen;
8. M. Pols, Goes; 9. C. L. Verbeke,
Zierikzee.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Handhaving van Engelsche
maatregelen Ier zee.
De blokkade-maatregelen worden, naar
het Hand in herinnering brengt, voor
zoover van toepassing op de Nederland-
sehe scheepvaart, nog steeds gehand
haafd.
Schepen op weg naar ons land moe
ten, als vroeger, een Engelsche haven
(Kirkwall of Falmouth) aandoen, om de
lading te doen onderhoeken óók de
post dus. -
Uitgaande schepen, die op Amerika
varen behoeven Engeland niet meer aan
te doen. Op de mail, die zij vervoeren
wdt dus ook geen censuur meer uit
geoefend.
Uitvarende Indische schepen dienen
echter wel een Engelsche haven binnen;
te loopen, en de post wordt ook ge
censureerd. TeT vergemakkelijking ech
ter wordt deze Vooraf naai- Engeland
gezonden De schepen nemen die dan
bij vertrek uit een Engelsche haven
weer op.
o
DISTRIBUTIE EN PRODUCTIE.
Broodkaarten
Het kan zeer zeker zijn nut hebben,
het publiek langs dezen weg er. nog(
eens aan te herinneren, dat het model
der broodkaarten weer veranderd is.
Op elke kaart bevindt zich nu het
volle gewicht van het broodrantsoen,
zoodat niet meer de halve, doch de
volle gewichtswaarde aan. bons wordt
afgescheurd. Zoowel bakkers als pu
bliek dienen daarop ter dege te letten
o—
De melkóorlog te Amsterdam.
De aanvoer aandemelkcentraleniuenom'
Amsterdam blijft nog zeer onbevredigend.
Volgens den melkhandel en ook volgens
de melkveehouders ligt de oorzaak daar
van vooral in de.i dandestienen melk-
aanvoer. Zij vervyicu aan het gemeente
bestuur dat het niets voor controle doet,
en dus zelf oorzaak der misère is.
De Bond van Melkveehouders heeft
nu besloten zelf een s Lr enge controle le
houden. Zoo zullen aan alle toegangen
tot de stad wachten geplaatst worden-,
/lie elkander zoodanig zullen aflossen dat
gedurende dag en nacht, onafgebroken
controle -wordt uitgeoefend op alle voer
tuigen (ook rijtuigen enz.), die Amsterdam
binnengaan of verlaten. De melkrijders
moeten toonen, dat de door hen in de
stad gebrachte melk inderdaad aan het
.hun aangewezen aanvoerpunt is afgele
verd. Zoodoende hoopt men te verhin
deren, "dat de slijters hetgeen thans her
haaldelijk voorkomt, de avondmelk bij de
boeren afhalen.
Namens den minister van landbouw is
medegedeeld, dat deze voornemens is,
bij de veehouders, die in .overtreding zijn.
het vee in beslag te doen nemen.
Uit Middelburg.
Blijkens de advertentie in dit num
mer van de Brandstoffendistributie al-'
hier zullen te beginnen morgen, Don
derdag, de bestelkaarten voor twee een
heden brandstoffen worden uitgereikt.
Men zie de advertentie voor de .data der
brandstof fenltaarten
De Vereeniging van Vrijzinnig Her
vormden a 1 li i e r hield gisterenavond in
het gezellig lichte zaaltje van haar ge
bouw in de Sint Pieterstraat weer een
van haar bijeenkomsten, waarvan het
doel is de 1 ontwikkeling, dé ont
plooiing in breedte en diepte van alle
menschelijke, geestelijke en lichamelijke,
kracht.
Het was thans de heer Gieben, die
een inleiding hield over hel onder
werp „Arbeid en rust" Na gewezen
te hebben op de thans overal gaande
tendenz naar verkorting van den ar
beidstijd, kwam spreker lot de vraag,
welke dan de maal is van den arbeid,
waarboven liij niet mag uitgaan tenzij
op straffe van uitputting of zelfs ver
nietiging van arbeid svermo'gjen Spreker
voerde zijn gehoor langs de paden der
medische wetenschap, gaf eenige ver
schijnselen, als oververmoeidheid, aan
als teekenen, wélke erop wijzen, dat
de maat zou worden overschreden, wees
op de ouderdomsvcrschijnselen, welke
bij overmatigen arbeid reeds jeugdig
grijsaards teekenen en kwam ten slotte
lot een beschouwing van de wonder
lijke werkzaamheden der levenscel, die
zich in den arbeid verbruikt en in de
rust weer opbouwt, en dit laatste des
te beter, naarmate zij, binnen zekere
grenzen, meer arbeid heeft verricht.
'Een in algemeenheid op bijzondere ge
vallen toepasselijk antwoord op de vraag
waar is de grens van den arbeid, waar
moet de rust noodzakelijk beginnen, is.
ook van medisch standpunt, niet te ge
ven.
Ei* zijn in alle afzonderlijke gevallen
zoo vele bijkomende factoren die daar
het antwoord op de vraag beïnvloeden,
factoren van erfelijkheid, van zieltelij-
ken aard, van alroholtono e.d. Rust en
arbeid vloeien in elkander over, gelijk
dc levenscel in arbeid en rust haar
kracht gebruikt en haar herstelt. Ar
beid alleen bedreigt het leven, maar
.ook de rust alleen. Daarom vraagt ge
zondheid naar lichaamsoefening, die ver
betering en scherper inslejling der le-
denmalen is.
Nadat een opgewekte, tot denken op
wekkende gedachtenwisseling op de in
leiding van den heer Gieben gevol'gjc
was gaf ds. Cannegieler in een oplimis-
tische beschouwing der pessimistische
opvalling van den arbeid als levenslast,
het talrijke gehoor het levensblijde in
zicht mee naar huis, dat in de afwisse
ling van het dagelijksche werk door
anderen, dan uit noodzakelijkheid ver
richten arbeid, de schijnbare tegenstrij
digheid van inspanning en rust wordt
overwonnen, de arbeidskracht- hersteld
en de rust geheiligd wordt.
In de Sociëteit St. Joris had gis
terenavond de jaarvergadering plaats van
de afdeeling Middelburg van het
Cenlr. Genootschap voor Kinder Her
stéilings- en Vacantielcolonies. De goed
gekeurde rekening toonde na onlvan'
sten f 1083.97J/2, waaronder een goed
slot 1917 ad f 333.23 en aan uitgaven
f 998.321/2 De rekening wijst aan ver-
pleegkójslen aan f 854 60. De rekening
werd goedgekeurd.
Blijkens het jaarverslag is het aantal
leden weer achteruitgegaan en bedraagt
212 tegen 226 in 1917, waardoor f 21
minder aan' contributie werd ontvan
gen. Dank zij het goed slot van 1917,
een bedrag van 12G. 8Si/s van de Zeeuw-
sclio vereeniging ter bestrijding, van de
Tuberculose en de giften die na eene
fopwekking van den voorzitter in de
courant werden toegezonden tot een be
langrijk bedrag, beschikte men overeen
tamelijk hooge som.
Op verzoek wezen de meeste dokto
ren een of meer patiëntjes aan voor
verpleging en brachten zij de noodi'gie
rapporten uit. Er werden 13 kinderen
uitgezonden, namelijk 3 naai* het Em
ma Kinderhuis te Wijk aan Zee; 6 in
het koloniehuis te Heel sum en 4 in het
Zeehospitium Zonneveld te Oostkapelle.
Daar men verplicht was de verpleeg-
tijd voor enkele der kinderen te ver
lengen en door de distributieregelin
gen werden veel extra uitgaven £fevor-
derd, en kostte 'de uitzending meer
moeite en zorg dan andere jaren. Het
resultaat van de uitzending kan slechts
matig genoemd worden. Wel was het
gewicht van het meerendeel der kinde
ren voldoende toegenomen. Maar dit en
de overige resultaten bleken weinig blij
vend te zijn. Veelal was dat een gevolg
van de Spaansche griep of van de on
voldoende voeding die op den duur
volgde Van ieder der uitgezonden kin
deren vermeldt hel verslag de resul
taten. Waar de verpleeg- en reiskosten
stijgen, de inkomsten der vereeniging
deden omdat men op vrijwillige giflen
geen staat kan maken, ^al de afdeeling
hare bemoeiingen moeien inkrimpen iu
stee van uitbreiden, zooals in deze treu
rige tijden van schaarschte en duurte
noodig zou zijn Dat blijkt o.a. hieruit,
dat er nu in Januari reeds beschikt
moeten worden over het batig saldo.
"Wenschelijk zal het derhalve zijn al
dus e indigt de secretaris en wij onder
schrijven dit gaarne dat er middelen
worden gevonden, waardoor de vaste
inkomsten aanmerkelijk zullen stijgen.
De heeren G. F Maris eu W C. de
■Graaff werden als bestuursleden, herfco-
- Het was niet een verpleegster maar
een verpleegden uit Iiinderzorg alhier
die gister door het ijs in de vest zakte.
o
Uit Vlissingen.
De mailboot „Zeeland" vertrok he
den van Vlissingen naar Gravcsend
met 31 passagiers en een groote hoeveel
heid postzakken.
- Te Vlissingen is opgericht eene
vereeniging voor Al/pmeenc Geestelijke
Ontwikkeling met aanvankelijk 80 leden.
Uit Walcheren
- Distributie te St Laurens
In de w.eck van 9 tot 15 Februari
a.s is verkrijgbaar op bon 59 en op
de kinderbon 26 21/2 ons suiker.
Vrijdag 7 Februari a.s. des namid
dags van 2 tot 4 uur afgifte van nieu
we bonbladen op de secretarie .4 2
cent per blad; elk dient zooveel mo
gelijk persoonlijk hier lom te komen,
aangezien voor zoekgeraakte bonbladen
geen andere kunnen worden verstrekt.
Tevens afgifte van pctroleumkaartcn
voor lichltooze gezinnen met opgaaf van
leverancier
Distributie te Vrouwepolder.
Bon 81: 2 ons rijsl, 85- 2»/j ons suiker,
86 la/a ons jam; 87 bij boterbon 3; 17.
2 ons erwten; 18. 2 ons boonen.
Distributie te Wiestkapelle
Deze week nog verkrijgbaar gesteld
op bon 151. 2 H.G. Gort; bon 152 D/s
H.G kaas en bon 18 (gezinsblad) één
pak kaarsen.
Uit Zuid-B eve land.
In de op 4 Februari j.l. gehouden
vergadering van ingelanden van den
Schengepolder werden tot gezwo
renen herkozen de heeren J L. de Ja
ger en N. de Müter, beider te Wol-
fertsdijk
In de gemeente raad s ve rgaderin'g t©
Waarde op Maandag was afwezig het
lid M. de Looze.
Allereerst had plaats de beëediging van
den heer Chr Glerum le Schore als
waarnemend secretaris en gemeente
ontvanger Diens bezoldiging werd vast
gesteld overeenkomstig het voorstel van
Burg, en Welh.
Het lid Weststrate wees "bij de rond
vraag op de gladheid der stralen; waarop
de voorzitter antwoordde de straten te
zullen doen bestrooien met zand
De heer J. J. Mol vroeg den voorzitter
inlichtingen omtrent de aftreding van de
leden der gascommissie.
De voorzitter zei dat in eene volgende
vergadering mededeelin'g omtrent die zaak
zal geschieden.
Uit Schouwen-Du ive land.
Naar de „Zierikz. Nieuwsb. ver
neemt gaat de laatste Zierikzee-
sche zoutziederij „de Zierikzeesche
Leijekeet" in andere handen over en
wel aan de Zeeuwsche voeder- en
kunstmesthandei v/h S. M. Boogerd t©
Middelburg.
Het verdwijnen van deze laatste zout
keet, zoo schrijft het blad, doet eenigs-
zins ■smartelijk aan, want niet deze
„keet" gaat de laatste van "vele „zie-
derijen" uit ons midden, de symbolen
van Zierikzee's bloeitijd. De opkomst
van ons stadje in de grijze oudheid
wordt toegeschreven aan de zoutwin
ning in den omtrek het zoogen, „da-
rinck delven", welk werk nog heden
ten dage te zien is voor stadgenoot en
vreemdeling op een schilderij in het
stadhuis op het voormalig militair bu
reau. Naast het delven, verrezen wel
licht heel gauw d£ zoutziederijen, waar
van Zierikzee er in de middelefeuwen
ongeveer honderd bezat. De asch
of „zelke" werd even builen de stad
op groote lioopen geworpen en in 't
laatst der vorige eeuw bezat de stad
een aardig spaarpotje op het grootboek
der Nat. Schuld van de verkochte asch
voor dc glasblazerijen. Het „zelke"ter-
rein duidt nog heden de plaats aan,
waar die asch jaren lang is bewaard
Het „darinck delven" hield in den loop
der tijden op en maakte plaats voor
den aanvoer van ruw zout uit Enge
land
De eenig overgebleven Zoutkeet Vl33*
wel is waar niet uit ons midden, daar
het gebouw blijft, al ondergaat het mis
schien verandering, d,och de eigenlijke
zoutindustrie verdwijnt Enkele Zierik
zeesche burgers hebben nog loffelijk©
pogingen aan(jewend om de industrie
voor de stad te behouden, doch het
heeft niet mogen balen en zoo verdwijnt
thans uit ons midden de oudste indus
trie van ons voorgeslacht.
Sic transit gloria mundi.'
o
Uit T li o 1 e n
Te Oud Vosscmeév werden in
de raadszitting van Dinsdag j.l. de jaar
wedden van de wethouders verhoogd van
f 65 op f 100,- van den ambtenaar van
den B. S. belast met de bijhouding der re
gisters van f 150 op f 200.
De aftrek voor noodzakelijk levenson
derhoud in het kohier van den hoofde-
1 ijken omslag werd gebracht van f 300 op
f 100. De aanslag voor honden werd ver
hoogd van f 3 per hond op f 5.
Tot voorzitter van hel Fonds Huijssen
van Katlendijke werd benoemd het lid
M A. Vermet en tot leden van het bestuur
de lieeren M. C. Polderman en Jb. dc La
tei-
De toelage van mej J Bruijnzeel,
plaatsvervangend tele foonlcantoorhoud ster
werd thans vastgesteld op f 2 voor eiken
dag waarneming
Verder werd besloten in verband met
de stijging van het aantal leerl in'rien der
O L school, dat op 15 Jan. j.l. boven de
200 is, een 5e leerkracht iop te (roepen en
wel een onderwijzer met verplichte hoofd
akte, terwijl als aanbeveling zal dienen
bezit landbouwakle. Verder zal het be
stuur der bewaarschool kennis gegeven
worden dat zoodra een 5e leerkracht is
aangewezen, het locaal thans in gebruik,
voor deze bewaarschool, zal moeten ont
ruimd worden
