P111?
li cM II r
162* Jaargang
ÜIS Stal «s Praviiflt.
Ho. 20
Vrijdag 25 Januari 1919,
Abono. prijs per kwartaal te Mid
delburg en bij de agenten in Vtissingen
en Goes f 1.80, per post f 2.—.
Advertentiën 20 cent per re
Bij abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
wn 1—7 regels f 1.50.
Bovenstaande advertentieprijzen worden
met 20% toeslag verhoogd.
KAMEROVERZICHT.
Tweede Kamer.
Zitting van Donderdag.
„Deugd en Eer" heeft ^gewonnen
Met 42 legen 40 stemmen, dus net op
het nippertje, heeft de Kamer de subsidie
vim f 10.000 aan de Nederlandsche opera
geschrapt, rechts tegen links; alleen twee
chr -hislorischen, de heeren Bakker en
Uohman, stemden tegen de schrapping.
Verwondéring wekt het zeker, dat alle
katholieken de benepen opvatting van den
heer Duvmaer steunden, want in hun
kringen is men toch zeker niet liang voor
een bezoek aan een opera. Hun woord-
vjoerder, de heer v. Wijnbergen, heeft
trouwens niet op principiêelen grond tot
schrapping geadviseerd. Hij wilde eerst
het oordeel van een commissie af
wachten.
Dus er zou nog kans zijn op een
herstel van dezen past op e
beigrpioting. We hopen het beste
Fn daarna is de aanval op minister
Ven IJsselsteijn begonnen.
Dat fhvtrbïj hst zwaarste vuur Van de
sociaal-democraten zou komen, was te
voorzien geweest.
De heer S a n n e s, die hun eerste
woordvoerder was, wees echter in den
aanvang van zijn rede een principiëel
verschil met den Minister aan, waarbij
velen zich niét achter de slocialisten zul
len scharen.
De minister, zoo zei hij, wil blijkbaar
too spoedig mogelijk terug naar de vrij
heid van bedrijf, en de arbeiders zien de
vrijheid der bedrijven niet graag. Maar
anderen verlangen er des te meer naar,
meenen we.
In ieder g^ral heeft volgens den heer
Sennes de "mvangrijke decentralisatie ten
gevolge gehad, dat de heele levensmid
delen voorziening niet meer voldoende
wordt beheerscht; voor welke bewering
de spreker in bijzonderheden stil stond
bjj het vleesch, de kleeding en de melk.
Die melkkweslie werd door den heer
Sannes ter sprake gebracht in den vorm
yjan een aan dit debat vastgehaakte in
terpellatie over den Amsterdamschen
tnelkooriog. Dat hij daarbij scherpe woor
den gebruikte tegenover de boeren die
«n de kinderen te Amsterdam de noo-
gc molk onthielden door andere boe
nen met messen te beletten melk te le
veren, was volkomen gerechtvaardigd.
Moar in het bijzonder vroeg de spre
ker naar het geschil-GoIijn. Als het waar
is, wat do heer Golijn in de bekende.
Amsterdamsche vergadering heeft gezegd,
tifcn behoort de minister daar niet te
blijven zitten. (De minister knikt beves
tigend.) Een misverstand kan spreker niet
waarnemen in deze zaak. Maar in elk
geval is volstrekte openbaarheid nood
zakelijk. Hoe staat het verder met deze
idaak, met de melkcentralisatie? Heeft de
minister deze centralisatie zelf ontwor
pen, Of is het een erfenis' van zijn voor
ganger? Heeft de minister ook steeds
«en rechtsgrond voor de inbeslagnemin
gen gehad? Hoe komt de heer Golijn aan
fel zijn beweringen? Heeft hij alles uit
den duim gezogen, of heeft de minister
eich maar slap geuit tegenover den lieer
Galijn? Spreker gelooft het laatste, al is
het onbegrijpelijk. Even onbegrijpelijk is
h«t optreden van den heer Golijn, die
penvioudig de boeren adviseerde ncgeen
de melkcentralisatie.
De heer Schaper Heeft de minis
ter van binncnlandsche zaken dezen bur
gemeester niets gevraagd?
De heër Sanne s: Deze lwlsjeWisti-
ische regeeringspersoon verklaarde den
boeren, zelfs eventueel geen gevolg te
zullen geven aan bevelen tot inbeslagne
ming. Inderdaad mag de minister van bin
nenldndsche- zaken den naam van dezen,
burgemeester wel in zijn zakboekje no
leeren, om hem bij zijn herbenoeming
«en verklaring te vragen. De minister is
len slotte voor do actie tegen zijn maat-'
negelen geheel gezwicht.Wie is nu mi-
Bister Van landbouw in Nederland?
Het eind van do-rede van den heer
Sannes bestand uit een vijftal vragen om
Opheldering ovor verschillende punten ia
due melkhtstorie.
Dht was eeö stoot recht op den Mi
nister af.
Maar er kwam ook een stoot, langs
é»n Minister heen, op den man achter
bom'
De heer Van Rappard vroeg,
hiöe rle verhouding is tusschen de hec-
Iyovink en Van Hoek eenerzijds te-
genover den directeur-generaal van de
•Woeling Cruiszaken (den heer Schim
v. d. Doeff). Deze direcleur-generaal i.
gfafcchiig en vaak heeft hij misstanden
gjHfMdhiiKAI, door belanghebbenden aan-'
gewezen Zoo spoedig als mogelijk is,
mat deze almachtige met zijn heelen.
staf aan dei dijk worden gezet, aldus
was de Krasse uitspraak van dit vrij-libe-
ïale lid. Hier wringt de schoen, hier,
moet opgetreden worden. Het is duide
lijk, dat de minister zich niet kan ont
trokken aan den invloed van dezen re-
gecringspersoon, zoo zei de spreker.
Vandaag zal de Minister op de interpel
latie van den hoer Sannes antwoorden,
en daar de hoer Schim v. d. Loeff daar
bij ook betrokken is, kan dan ook -diens
positie een beurt krijgen.
Behalve die distributie-zaken kwamen
gi leren de landbouwzaken ter sprake,
in «erband met de productie-maatregelen.
"e heer De W-ij kers booth de
Wi e e r d e s t e ij n was niet gerust. Uit zijn
cijfers bleek, dat de Veestapel achteruit
ging. Dat beteekent verlies van mest, dus
nadeel voor den landbouw. En spreker
is er tegen meer bouwland to hebben dan
weiland, omdat de overproductie van
Amerika eenmaal weer naar ons land zal
komen Dan hebben wij. te veri graan;
dan raceten er graanrechten komen, en
behouden we dus duur brood, en een
toe>Iag op den broodprijs.
Moet er dan niets gedaan worden?
Spreker gelooft, dat we meer moeten
gaan in de richting van de ontginini(n|g
en ontwatering van gronden. Wij blijven
aangewezen op de overproductie van
anaerc landen. En alleen uil de ontgint
nirigen kunnen we meer bouwland wij
nen, dal ons in tijden van nood moet
Leipen Maar daarmede zijn wij er niet.
uitvoer moet beier geregeld worden.
Het verder nachten van o is v©3 moet
worden voorkomen; uit Indië moet meer
vet komen, en voor ons vee moet kracht-
vx edcr aangevoerd worden. Tegenover den
groeten uitvoer naar Duitschland moe
ten Onze consuls in de entente-lanjdcn
een gnoe ter afzetgebied zoeken, opdat
de uitvoer zich in die richting her stelle.
En voorts drong deze spreker aan op
verbetering van het landbouwonderwijs.
De heer Weitkamp riep den Minis
ter, ten behoeve van de zandboeren,
toe verlos ons van uw ambtenaren, want
ze zijn Kwader dan gij zelf. De boeren,
worden in hun bedrijf door ambtenaren
geregeerd, die van den landbouw even
veel verstond hebben als spreker van de
telling van Pythagoras. (Gelach).
In het algemeen wordt op landbouw-
gf-bien te veel gecentraliseerd; er wordt
geen rekening gehouden met de ver
schillen tusschen het landbouwbedrijf in
verschillende deeleu van ons Land. Er
moet op dit gebied decentralisatie komen
onder leiding van de burgemeesters, die
de toestanden beter op de hoogte
zijn. dau de ambtenaren in Den Haag.
at deze Iandbouv/er de schuld v,an
de hooge vleeschprijzen aan de slagers
gaf, zij even aangestipt.^
In de Memorie van Antwoord wordt
A vondzdtting.
..Waterstaat" schijnt nu eenmaal voor
bestemd te zijn, een avondvlinder te
blijven, wat, in tegenstelling met an
dere avondvlinders, er niet toe bijdraagt
de belangstelling te vergroeien.
De heer De M uralt heeft gister e©n
pleidooi gehjouden voor staatsexploitatie
van het electrisch bedrijf. In elk geval
geve de Minister aan de staatscommissie
een ruime opdracht. Waarop de Mw
n i s t e r antwoordde, dat over de op
dracht aan de commissie nog overleg
wordt gepleegd.
Den lieer v. d. W'aerden deed de
Minister de toezegging1 dat een her
ziening der provinciale concessies wordt
voorbereid.
De heer Dresselliuys diende oen
molie in om dén Raad van State uit het
Tweede Kamer-gebouw ie krijgen, waar
die Raad nu de beste vertrekken bezet
op de belHetage, terwijl de Kamer den
indruk maakt van een juffrouw van één-*
hoog-jachter. De motie komt later in
behandeling.
Bij de Spoorwegen bleef de Kamer
steken.
Biiimiii,
DE WEG TUSSCHEN OOST- EN WEST
Z.-VL A ANDEREN.
Daar we Woensdag voor het schrijven
van liet Kameroverzicht slechts do be
schikking hadden over zéér beknopte cou
rantenverslagen, laten we hier over de
bovengenoemde kwestie nog enkele aan
halingen volgen uit het „Kort verslag'"
speciaal wat de voor-geschiedenis betreft
De heer De M ura 11 verwees naar
hetgeen hij bij vorige waterstaatsbegroo-
lingen over deze zaak heeft gezegd, om
duidelijk te maken dat dit protest gerecht
vaardigd was. Gedurende den oorlog is er
van het maken van den weg niets geko
men. Wel heeft het rijk d. w. z de domei
nen een groot gedeelte van de Braakman
ingepolder Om nu die gronden gjoed te
kunnen Verhuren, moest men wel een weg
maken. Zoo is door toevallige omstan
üigbeden de helft van dien weg reeds tot
stand gekomen op "s Rijks kosten
„Indien intussclien de provincie haar be
sluit indien zin 'mocht willen wijzigen, dat
de van de belanghebbenden gevraagde bij
drage zal worden verminderd, of wel, dat
die belanghebbenden geheel van hel ge
ven eener bijdrage zullen worden vrijge
steld, zal oudergeteekende daartegen, hoe
wel het in het algemeen billijk achtende,
dat zij, die bij den aanleg van wegen vau
hoofdzakelijk plaatselijke beteekenis recht-
stréeks belang hebben, in de kosten daar
van bijdragen, in dit bijzonder geval geen
bezwaar maken."
De redeneering lijkt heel mooi en zou
de welwillendheid van het rijk aan den.
dag leggen jegens de ingezetenen, maar
dezen weten zeer goed, dat de eerste
helft van den weg niet m hun belang,
maar in het belang van 's rijks schatkist is
gelegd.
Thans moet nog worden gemaakt het
gedeelte van de Isabellasluis lol de ge
meente Biervliet, Was het vóór den oor
log mogelijk, den geheelen weg te maliën
voor ongeveer f 120.000, thans is geble
ken, dal de helft van den weg, die nu nog
moét worden gemaakt. 3 ton zal moeten
kosten.
Indertijd is met veel moeile door be
langhebbenden f 30 000, hot geraamde 1/1,
bijeengebracht, zij het oolc onder protest.
De verder afgelegen gemeenten en pol
ders konden niet besluiten om een bij
drage te geven. Zij waren overtuigd, dat
de indertijd getroffen grensregelingen,
.speciaal die van 1843, de reden waren
van den wantoestand dat twee doelen van
Zeeuw-sch-Vlaanderen alleen te bereiken
waren langs een weg door België. Reeds
vóór den oorlog wilde men dien weg lie
ver niel gebruiken, maar thans is de te
genzin nog veel grooler dan vroeger.
Bij de begrootingen van 1915 en 1916
heeft spreker reeds gewezen op de gevol
gen van de grensregeling van IS43, ten
betooge dat de Staat dit werk moest ma-
Ken, desnoods dan met een bijdrage der
provincie. Minister Lely erkende, dat be
langhebbenden reeds meer dan een halve
eeuw op den verbindingsweg hadden aan
gedrongen. De toestand meende die Mi
nister mocht niet bestendigd worden.
In deze laatste zinsnede ligt reeds op
gesloten, dat wij hier hebben te maken
met een bepaald, bijzonder geval. Het
principe dat de belanghebbenden moe
ten meebetalen, gaal hier niet op en hoe
zonderling het ook moge lijken, idal een
amendement wordt ingediend om een wa
terstaatswerk te Jtrijgen, dat amendement
is volkomen gerechtvaardigd. Bovendien
erkent de Minister zelf, dat dit principe
mag worden losgelaten
De Minister stelt voor, dat het vierde
gedeelte kan worden gedragen door de
provincie, dan wel door het rijk. Daarom
heeft spreker zijn amendement ingediend.
De Staten van Zeeland hebben zich sterk
tegen die voorwaarden verzet Wat toch is
het geval Toen de goede verbinding over
het water door de aanslibbing slechter
werd, heeft het rijk daarvan het voordeel
gehad door gronden in le polderen en
duur te verkoopen en ook in den vorm
van belastingen van. die vette gronden.
Mag dan het rijk nog van de belangheb
benden, die achteruit gingen in hun com
qaunicatie, een bijdrage vorderen?
Daarop volgden de opmerkingen die
wij gisteren mede kort vermeldden
De heer Fruytier herinnerd eraan
dat het moeite heeft gekost in de Slaen
van Zeeland een meerderheid te vinden
voor een bijdrage in de kosten van den
weg De grootste reden lag hierin, dat er
vóór de scheiding met België een verbin
dingsweg bestond en dat onze regeering
dien bij tractaat van 1843 aan België
had afgestaan.
Het spreekt vanzelf, dat, als onze re
geering een dergelijk tractaat sluit, zij
voor de gevolgen daarvan inslaat. Zij had
een anderen verbindingsweg moeten aan
leggen, wat echter niet is geschied. Eerst
veel later stelde het rijk voor, dat een
weg zou worden gemaakt -.waarvoor het
rijk de helft zou betalen en de provincie
en de belanghebbenden de andere helft.
Sedert is de toestand veranderd De
Braakman is ingepolderd, maar er is
geen verharde weg, Het is zaak voor het
rijk om daar in den polder een verhardeu
weg le leggen, opdat het de gronden tegen
hoogeren prijs kan verkoopen. Er is ech
ter een gedeelte over, dat niet verbonden
is met het overige wegennet Er moet
dus nog een stuk weg komen om die
verbinding te maken. Als het in liet be
lang van het rijk is om in den polder
ccn verharden weg te maken, is het ook!
in hel belang van het rijk om die verbin
ding met het wegennet tot stand te bren
gen.
Wie de naast beljiTtghebbenden zijn, is
moeilijk na te, gaan De geheele streek is
belanghebbend en daardoor is hel een
rijksbelang.
JEJet financieel belang van hel rijk
brengt dus mede den weg spoedig aan
le leggen, vooral met het oog op verkoop
van den polder, waaraan spreker de voor
keur geeft boven verpachten
Het is van liet grootste beladg dat de
producten die in den polder groeien niel
over Belgischen weg worden vervoerd
Dan verdwijnen ze voor ons.
STAATSCOMMISSIE ALCOHOLVRAAG
STUK.
Eerlang kan vefwacht worden de in
stelling van een door den minister van
brntnqulandsc.he zaken bij de begroo-
lingsdebatten in de Tweede Kamer
reeds aangekondigde Staatscommissie,
betreffende het alcoholvraagstuk, aan
welke zal worden opgedragen de moge
lijkheid te onderzoek, zonder aan de
industrie een loiak toe te brengen, aan
het branderij-, distilleerderij- en likcur-
.tokersbedrijf een andere richting te
geven. Meer bepaaldelijk zal die com
missie hebben na te gaan, of het ter
wille van de bestrijding van het alco
holisme mogelijk is, de jjroductie van
gedistilleerd voor inwendig gebruik be
stemd, aanmerkelijk te beperken en, in
dien hel kan, op te heffen
Van de Staatscommissie zal als voor
zitter optreden de heer ,T C. L v.
d Lande, oud-lid van de Eerste Ka-
(N. R Ct.)
Mr. TROELSTRA
e heer Troclstra deelt aan het
Haagschc Correspondenlicbureau mede
dat liet bericht dat hij uit Zwitserland
tè 's-Gravenliage is teruggekeerd, niet
met de feiten strookt, daar hij tot dus
ver ons land niet verlaten had
Tevens kan worden medegedeeld, dat
Mr Troelstra en de haar Wibaut zijn
aangewezen als gedelegeerden van de
Sociaal-Democratische Arbeiders-Partij
naar de Internationale Socialistische Con
ferentie welke 27 dezer te Bern aan
vangt
BURGERWACHTEN.
De commissarissen der Koningin zijn
uilgenoodigd, an een of meer bijeenkom
sten den burgemeesters van hun gewest
mondeling de bedoelingen der regeering
ten aanzien van de burgerwachten uit-1
een te zetten. Indien zij het verlangen
daartoe te kennen geven, worden deze
bijeenkomsten bijgewoond door deskun
digen, die uit Den Haag worden gezon
den. Er zijn maatregelen getrofren om
de burgemeesters of kommandanlen van
burgerwachten, die zulks verlangen, ter
plaatse van voorlichting te dienen.
Voor de nabestaanden van leden der
burgerwacht wordt, naar de Nieuwe Crt.
meldt, een fonds bijeengebracht, dat
naar schatting binnen twee maanden
millioen zal bedragen.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
het opruimen der mijnen.
Op een vraag van den heer Zijlslra
heeft de minister van marine geantwoord:
Omtrent den stand van de opruiming
van de mijnen aan onze kust kan wor
den medegedeeld dat in de territoriale
wateren langs de eilanden in het noor
den van ons land nog wordt gezocht
naar mogelijk zich aldaar bevindende mij
nen. In het overige deel der territoriale
wateren bevinden zich zoover kan
worden nagegaan geen mijnen.
Ha mijnenvegen in de Noordzee is
doior de Brilsche regeering krachtig ter
hand genomen; van Nederlandsche^ijde
wordt hiertoe de meest mogelijke mede
werking verleend; ons beperkt materiaal
slaat echter niet too zelf eenigszins uit
gestrekte terreinen buiten de territoriale
wateren af te visschen.
De beantwoording van de vraag, of
mag worden verwacht, dat tegen den
lijd. dat de kuslvisscherij in de Noordzee
in het voorjaar een aanvang neemt, onze
vissxIiPÜs in normale veiligheid hun be
drijf kunnen uitoefenen, wordt fe veel
beheerscht door de weersgesteldheid dan
dal de minister op deze vraag een defi-
nilief antwoord kan geven.
Wijzigingen in den toestand worden
altijd dadelijk per Bericht aan Zeevaren
de n aan belanghebbenden bekend ge
maakt
o-
Op een ra ij n geloopen,
De zeillogger K-W. 167 Nederland Iï)
is gisteren dwars van Zandvoort op
een mijn geloopen. waarbij een gat
ontstond in het voorschip. De heraan-
ning is van boord gegaan en door een
Schenentngschen logger te Scheveningen
geland.
Het schip is op zijn waterdichte
schollen blijven drijven. Assuradeuren
hébben aan de Nieuwe Berging Mij. op
gedragen, het schip op te sporen en naar
IJmuiden te sleepen. De bergingsleep
boot Arsus is daarvoor gisteravond 5
uur uit den Waterweg vertrokken.
DISTRIBUTIE EN PRODUCTIE
De kolen uit België.
Men seint uit Brussel aan de N. R.
Courant
De Nederlandsch-Belgische gedelegfeer-
den, die zullen overwegen op welke
voorwaarden Nederland den uitvoer van
melkkoeien naar België zou kunnen toe
staan, zijn tot het resultaat gekomen,
dat tegenover den uitvoer uit Nederland
van elke koe de invoer moet staan van
100 ton steenkolen, af te halen in Luik.
Vandaag wordt de kwesljie overwogen
van den prijs, welfke bij benadering zal
zijn te betalen voor elk aan te koopen
beest.
Smeerolie
De minister van landbouw heeft met
ingang van 1 Februari ingetrokken d©
verbodsbepalingen op de aflevering en
het vervoer van alle soorten smeerolie
in eiken vorm.
De vleesch voorziening.
De Minister van Landbouw heeft in
getrokken de beschikkingen, houdend©
verbod van aflevering en vervoer va»
slachtpaarden, levende en geslachte var
kens, bokken en geiten, levende scha
llen en lammeren, verseh vleesch.
Voorts zijn ingetrokken de beschikkin
gen, houdende vaststelling van maxi
mumprijzen voor nuchtere kalveren, var
kens, schapen, geiten en bokken.
Pe trol'e um.
De Minister van landbouw heeft on
der intrekking van de distributieregeljng
voor petroleum van 29 September 1917.
vastgesteld een distributieregeling voor
petroleum, uitsluitend ten behoeve van
huishoudelijk gebruik en verlichting van
binnenvaartuigen, welke regeling Is op
genomen in de St. Crt. no. 19.
Déze distributieregeling zal in wer
king kunnen treden, zoodra aanvoer van
petroleum van overzee heeft plaats ge
vonden. De minister hoopt, dat zulks
binnenkort het geval zal zijn en dat zoo
mogelijk reeds in de tweede helft van
Februari met deze distributie leah worden
aar/gevangen.
De juiste datum kan echter thans
nog niet worden vastgesteld.
De melkdorlog te Amst e r dam.
Aan het antwoord van den Minister
van Landbouw op desbetreffende vra
gen van bet Kamerlid De Wijkerslootli
de Weerdesteijn on 11 een en wij, dat d©
vertegenwoordigers der melkproducen
ten hebben verklaard le kunnen waar
borgen dat indien het gemeenlebestuur
van Amsterdam het door de 'regelings
commissie uitgebrachte advies aanvaardt,
de melkleveranciers bereid zullen zijn
de melk <aan de aangewezen centrale
punten aan te voeren of te doen aan
voeren.
Deze commissie is bereids in hoofd
zaak tot overeenstemming gekomen
zij heeft voorgesteld het aantal cen
trale punten, waar gepasteuriseerd
kan worden, met één te vermeerderen
en daarnevens nog vier ontvangststa
tions waarvan drie buiten Amster
dam aan te wijzen, waar de melk
ontvangen wordt, om daarna verder
naar de pasteuriseerinrichtingen ver
voerd te worden.
Het aanwijzen van ontvangststations
buiten de gemeente zal ten gevolge
hebben, dat belangük minder voertui
gen naar Amsterdam" behoeven te gaan
zoodat voor een evcntueele opstopping
van voertuigen aan de centrale punten
geen vrees behoeft te bestaan.
Naar alle waarschijnlijkheid zal de
melkvoorziening, krachtens deze rege
ling, 27 Januari volledig in werking
treden.
UitMiddelbu tjg.
Door den keurmeester van visch
en schaaldieren 'alhier zijn heden voor
de consumptie afgekeurd een mand
schelvisch en een mand zet schol, af
komstig uit Arnemuiden
o
Uit Vlissjugen.
- Tc V1 i s s i n g e n is volgende week
verkrijgbaar 4 KtG. klei-aardappelenVj
pond bruine booncn. i/« pond groene erw
ten D/s ons kaas.- 1 stuk chocolade, D/ï
ons jam: 1 pond gecondenseerde, tapte
melk. Vo pond suiker en y« pond kinder
meel.
Uit Walcheren
Tc W c s t k a p e 11 e hebben Burg.
en Weth een huurcommissie ingesteld.
Ook voor deze gemeente zal het niet
langer geoorloofd zijn voor een woning
een hoogeren huurprijs te vragen dan
dir op of vóór 1 Jan 1916 gold Wordt
toch een hoogere prijs gevraagd dan
behoeven de huurders dezen niet te be
talen.
In bijzondere gevallen kunnen 'eige
naars van -huurwoningen bij de com
missie aanvragen een hoogere huur te
mogen eischen Deze aanvragen moet»
voor 1 Februari 1919 ingediend worden
by den secretaris' der commissie, den
heer J. de Vo3, gemeentesecretaris.
Leden van de oommissie zijn d»
raadsleden
