Woensdag 8 Januari 1919 III! IWIAKI. SM ia Praïtssli No. 6 Abotin. pi-ijs per kwartaal te Mid delburg en bij de agenten in Vlissingen en Goes f 1.80, per post f 2.—. Advertenliën 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Familieberichten en dankbetuigingen V5.ii 1—7 regels f 1.50. Bpvenslaande advertentieprijzen worden met 20 °/o toeslag verhoogd. REKENSOMMETJES. WE WEL NIET ZULLEN UITKOMEN. „De gewone tijd ter caudidaalstelling Voor do verkiezing van do leden der. Provinciale Stalen is de laatste Dins dag in Februari. Alsdan worden candidates gesteld ter vervulling van de plaatsen dei' leden die met den vol genden eersten Dinsdag van Juli moeien aftreden. Zoo zegt de nieuwe bepaling der wet, die tevens voor; de aanstaande Statenver kiezingen de evenredige vertegein'v/oor-- diging invoert, en bijgevolg worden de kie zer®, nu reeds eexiigen tijd verbijsterd' met berichten over groslijsten en lijsten van candid alen van verschillende partijen,. Eenvoudiger is hel werk der Staten verkiezingen er niet door geworden;. Maar het lijkt Uch erger dan bet is. Want nu geldt voor iedere provincie, wal bij de Kam rverkieziugen voor het heele land geld, n.l dal do heele provincie als één geheel telt, waarvoor de uitslag wordt berekend uil do samengetelde resultaten van de kieskringen. De kieskringen ondergingen in Zeeland een kleine wijziging in vergelijking mek de oude districten. Middelburg, Vlissin gen, Z.-Bevcland, Schouwen, en dc twee districten rail Z.-Vlaanderen bleven wat ee waren, behalve Z.-Bevelend, dat N.- (3e ve land moest afslaan aan een vergroe ien kring Tholen. In ieder van 'die kringen kan door, een partij een gelijkluidende lijst worden ingediend; maar er kunnen ook diverse} (Ijkten worden ingediend, die echter voor iedere partij onderling verbonden kun nen worden, en dus samen voor een pfirtjj meetellen. Maar over die techniek, welke ieder van dc Kamerverkiezingen kejil. zullen we nu niet uitweiden. Een andere vraag is, wat do vooruit zichten zijn voor de toekomstige samen stelling onzer Staten, die nu tellen 15 anti-revolutionairen, S R Katholieken, 18 'Vrijzinnigen, 1 Vrijz Democraat, dat is dus 23 rechts, en 19 links. Als het met deze Statenverkiezingen precies zoo toe ging als met de Kamer verkiezingen van Juli j.l., dan zou het makkelijk genoeg zijn. Dan zou men kun nen zeggen er zijh teen in Zeeland uitgebracht 501,315 stemmen, er zijp 42 Sta ten ze tel-, le verdeelen, de kies- deeler bij de Statenverkiezing is dus het eerste getal gedeeld door het tweede, /dus 1198. Dan kan men uit lekenen hoe vaak die kiesdeeler op liet ptemmencijfer van iedere partij ging, enf dan waren er heelemaal geen verkies zingen nsodig, en kon iedere partij int eigen bbcem uitrekenen wie er nfaar de Staten werd gestuurd, tot groot gemak ▼au stcmbureaux, ambtenaren, persmen1- schen enz. Mnar zóó eenvoudig gaat hel niet. Ten eerste is het zeer de vraag of do 21 partijen die zich in Zeeland hij. de Kamerverkiezing de weelde van een eigen csndidatenlijst veroorloofde, dit ook zullen doen hij de Statien-vjerkieziin/gl Rten tweede zijn al de kiezers van Juli niet onafscheidelijk verbonden aan' de partijen op wier lijst ze toen stem den. Er is nog altijd een heten -en weer vloeiing van kiezers-zonder-etiquet mpgelijk. Èn ten derde telt bij de Staten verkiezingen soms zeer sterk de plaatse lijke bekendheid van een candidaal mee. Maar een beetje kans-rekening is er toch wel le maken, al wordt vooral door de tweede en derde der genoemde fac toren iedere zekerheid weggenomen. Het makkelijkst is het bij de katho lieke» Die behaalden bij de verkiezin gen van 3 Juli in Zeeland 9554 stemmen Dit getal, gedeeld door den kiesdeeler (1198) geeft 7 'en laat een overschot van 1068 stemmen. Voor de protestanlsch-rechtschen is hel minder eenvoudig. In de Staten zooal. ze nn zijn, wordt zélfs geen onderscheid gemaakt lusschen anti-rev. en chr.-histor rischen! Dat zal nu uit zijn. Ze moeten ieder htm eigen etiquet hebben Als we dan de Christel ij k-IIistp- rischen afzonderlijk nemen, vinden we als hun stemmen cijfer in Juli (n.l. hel totaal van .hun twee lijsten) 4682, wat gedeeld door den kiesdeeler, een uitslag geeft van 3, cn een overschot van 1088. En als we bij de A n t i-R e v o 1 u t i o- nai ren samentellen de Staatk. Geref. en d» Chr. Soc. Partij, krijgen we Anti-Revolutionaii'en 10.421 Slaatk. Geref. 2270 Chr. Sociale Partij 187 12.878 Wat, gedeeld door den kiesdeeler, als uitslag geeft 10, met een overschot van 89S stemmen. Bij de Socialisten, hoe zal het daal' Loopen? Zullen de drie revolutionaire gx'oepen weer ieder afzonderlijk optre den? We betwijfelen hel, en daarom tel len we alle socialisten maar bijeen S. D. A. P. 4917 S. D. P. 237 S. P. 27ik* Chr .-Socialisten -106 5836 Gedeeld door den kiesdeeler geeft dat 4, met een overschot van 1044 En nu lest, maar allesbehalve best, de Vrijzinnigen. Hel tabelletje van hun cijfers is een harlekijns-pak. En zouden we dal au ook krijgen in de Staten, die tol dusver jian den vrijzinnigen kant slechts één, wat heller rood gekleurde;! vrijz.-democraal leenden? De meeste an dereu zullen zelfs moeite hebben zich bij pen der vrijzinnige partijen op grond van beginsel in te deelen. Ze zullen ten slotte altijd twee partijen over houden waartussclien hun keus weifelt. Loopen er misschien ddérom zooveel weg nog vóór de candidaatstelling? Dat allesbehalve opwekkend tafereel heeft dit jaar nog heel weinig kans ver eenvoudigd te worden. Van een concen tratie komt niets; de verhoudingen ma ken die onmogelijk. Dat hebben we te aanvaarden. En van een zoo zeer ge- wensche splitsing in twee groepen zijn er wel veelbelovende voorleekenen, maar zoo'n liergnoepccring zal hoogstwaar schijnlijk niel voltooid zijn vóór 'de candi- daalstelling dezer Statenverkiezing. Een feit is hel, dat hun totaal stem- menoijfer allesbehalve gering is. Want we nemen de vrijheid om óók onder het algemeen begrip „vrijzinnigen" le reke nen alle kleine neutrale partijen, die nu door eenlingen in de Kamer vertegen woordigd zijn. Misschien zullen enkele dier stemmen op andere partijen vallen, maar voor de gnooLe meerderheid lijkt ons dat toch juist. We kunnen voorloopiig dus niet anders doen clan het allegaartje bijeen tellen. De verdere glang van zaken zal uilmaken, hoe de zetels dezer groep verdeeld wor den over de partijen, die ten slotte aan den strijd blijken deel te nemen Eu als we de Julicijfers van allen mentellen, krijgen we Liberale Unie 10.269 Vrijz. Democraten 2972 Vrij-Liberalen 884 Economische Bond 1391 Neutrale Partij 128 Middenst. Partjj 437 Plattel. P. (links) 145 Verb. Dem. Weerm. 256 Alg. Staatspartij 402 Politie Partij 481 17.365 Gedeeld door den kiesdeeler geeft dat 14, met een' overschot van 593. Als we nu uit de bovenstaande gege vens het resultaat opmaken van de mo gelijke samenstelling der Prov. Stalen en don de vier nog niet verdeelde zetels toe wijzen aan de partijen met de grootste overschotten, daïi krijgen we Eerste Over- Aan- Aant cijfer schot vulling zetels Katholieken Chr.-Hist. 3 Anti-Rev. 10 Socialisten i Vrijzinnigen 14 1068 1088 11 1044 1 5 593 14 Merkwaardig is het zeker, dal deze .uit slag volgens evenredige vertegenwoordi ging zoo'n geringe wijziging' brengt in de partij-samenstelling der Staten, be halve dan 't verlies der vrijzinnigen aan de socialisten. Maar overigens klopt 't precies met den toestand, door de oude verkiezingen geschapen. Of hel nu zoo zal gebeuren? Och, we schreven als opschrift hierboven, dat deze rekensommetjes wel piet uit zullen komen, wat op zich zelf echter ook al weer een .gissing is. De gebeurte nissen in 't land en daarbuiten werken zoo sterk op de stemming van 't oogen- blilv, dat er geen enkele voorspelling over is tedoen, afgezien nog van de reeds in den aanvang door ons genoem de factoren, die op Statenverkiezingen invloed hebben. Alleen blijkt uit de bovenstaande cij fers, dat de kleine partijen niet de min ste kans hebben, en dat hun stemmen letterlijk zonder eenig nut zouden zijn. Tot nu toe hoorden wij er trouwens ge lukkig niet van dal ze zich in den strijd zullen mengen. ZELFBEPERKING. De Tweede Kamer begint haar werk wijze te herzien. De voorzitters van zeven fracties heb ben een reeks voorstellen lot wijziging van het Reglement van orde ingediend, waarvan de meeste de strekking hebben oiwioiodig werk af te schaffen Zoo zal o.a. door dit voorstel de commissie van rapporteurs 't recht heb ben zich in de afdelingsverslagen te bepalen tol hetgeen met het onderwerp direct in verband staal. Welke belang rijke gevolgen dat kan hebben, blijkt hieruit, dat dan bij hoofdstuk I der staatsbeschouwingen geen schriftelijk de- bal over de verkiezingen en partijen- verhouding meer wordt gehouden. De voorstellers verwachten niet ten onrechte dal de mondelinge beraadslagingen daar over dan een frisscher karakter '.uilen hebben Voorls worden wetsontwerpen, welke hoofdzakelijk van technischen aard zijn, niet meer in de afdeelingen onderzocht, maai' rechtstreeks naar bijzondere com missies verzonden. Van beleekenis zijn voorls de nieuwe bepalingen om de sluiting der debatten makkelijker te maken op een voorstel van den voorzitter of van vijf leden, waarover niet beraadslaagd mag worden. De voorzitter krijgt verder macht om een lid, dat door zijn gedragingen de ge- geregelde behandeling van zaken belem mert, voor een dag of voor een bepaal den tijd den toegang lol het Kamergebouw te ontzeggen. Tenopzichte van de vragen aan de Ministers wordt de gelegenheid tot mion- .deling antwoord geopend, waardoor zoo noodig nader mondelinge opheldering kan worden verzocht, zonder dal daar een interpellatie voor noodig is. De gedachten wisseling in de afdeelin gen wordt uitdrukkelijk als vertrouwe lijk bestempeld. NEDERLAND EN DE OORLOG Een Britsehc onder scheiding. Reuter seint uit Londen, dal blijkens een officieele mededeeljng de Engelsche konmg op voorstel van den president van den Board of Trade de zilveren medaille vioor dapperheid bij' het redden van men- schenlevens op zee heeft toegekend aan Cornells van den Heuvel, stuurman van de reddingboot van C adz and, en aan Jac. Misielje, Jac. I a Gasse, J C. Gales, I. Colpa, A. Bos. E. Dyselvnck en B, Daclman. 16 Augustus werd een Britsch vliegtujg met twee officieren boven Zeebrugge ernstig bescliadigd door afweergeschut. Van den Heuvel zag, dal de machine in het ongereede was geraakt en snelde heen om een Nederlandsch officier van gezondheid le waarschuwen voor liet geval zijn diensten noodig waren en deze officier telefoneerde naar Ooslburg om een ambulance-auto. IntnsscheSi riep Van den Heuvel vrijwilligers op om de red dingboot te bemannen en de andere genoemde mannen boden zich aan. De beschadigde machine was een eind bin nen de Nederlandsche territoriale wate ren en werd nog steeds aangevallen door twee Duilsche vliegtuigen. Van den Heu vel riep daarom naar de kuslbatterij om het vuur te openen en daarop vlogen de Duitschers weg. Hel Britsche vljeglujg1 was niet ita staat te landen en was ge noodzaakt te dalen op het mijnveld ter hoogte van Cadzand met het bovenste dek gelijk met de oppervlakte van het water. Ondanks hel groote gevaar daar- verbonden, redde de reddingboot de beide inzittenden, een hunner was érn stig gewond. Deze officier "werd, nagenoeg bewusteloos, voorzichtig in de redding boot getrokken, terwijl een andere boot. behoorende bij een patrouille-stoomvaar-.' tuig, zijn metgezel redde. De gewonde officier werd naar land geroeid en naar Ooslburg gereden, waar denzelfden avond zijn arm werd geamputeerd. Het mislukte bezoek a an den ex-keizer. Omtrent de dezer dagen te Amerongen aangewende pogingen om den gewezen Duitschen keizer te spreken, meldt het Nederl. Correspondenliebureau in Den Haag, dat hierin gemengd waren een ko lonel en eenige officieren van liet Ame- rikaansclie leger, die uit Brussel, waar zij verblijf bielden, een pleziertochtje in twee auto's naar Nederland hebben ge maakt. Van bewapening van de auto's of van pantsering van die voertuigen ;s niets gebleken. Toen de heeren, die vermoedelijk als burgers tot den journalist'ieken stand be hoorden, vernamen, dal zij den gewézen keizer niel le spreken konden krijgen, zijn zij vertrokken zonder dat de orde oj) eenigerlei wijze is verstoord gewor den. o Nieuwe schepen voor i H o 11 a n d-A m e r i k a-I ij n Tusschen de Engelsche regecring' en de Holland-Amerika-Lijn is, gelijk reeds met een enkel woord is gemeld, on langs een overeenkomst tol stand geko men, waarbij de maatschappij als ge deeltelijke vergoeding voor den indertijd door de Engelsche regcering' ili gebrujk genomen Statendam 'die, naar men weet tijdens den oorlog is getorpedeerd) een hoeveelheid Snaterinal voor het bouwen van nieuwe schepen ontvpngl van 60.000 Don, in den vórm van platen, spanten enz., terwijl de maalscliappij verder nog gerechtigd is om alle verdere benoodigd- heden voor de te bouwen Schepen in En geland je koopen. De Engelsche regee rmg zal voor een en ander «1e uitvoer vergunningen direct aan de maatschappij ter liand stellen. Verder heeft de Engelsche regcering! op zich genomen om aan de maatschappij elke maand een zekere hoeveelheid steenkolen te leveren, gedurende den tijd dal de schepen gebouwd worden. De maatschappij is van plan om met het beschikbaar gestelde materiaal 16 18 schepen le doen bouwen, waarbij dus vioor den bouw van elk schip op 3000 a 4000 ton is gerekend. Het wor den schepen van 8000 Lot 11.000 ton in houd. Er zijn thans reeds vier schepen van de maatschappij, ui. de Zijldijk, de Papendrecht, de Moordrecht en de Eigen Hulp, aangewezen om, de benoodigde ma terialen uil Engeland le halen. De maatschappij zal de orders voor het bouwen van <le schepen bij verschillende Hollandsclie werven plaatsen. DISTRIBUTIE EN PRODUCTIE De mei koor log le Amsterdam. De Minister van Landbouw heeft be sloten de nielkcenlralisalie te Amster dam door te zeiten, niettegenstaande het verzet der veehouders. Op last van den minister is het vee van een twintigtal melk vee h ouders in den omtrek van Amsterdam in beslag genomen en onder boereu verdeeld, ter verkrijging van een betere melk- voorziening van de hoofdstad. De minister heeft bevolen, dal er een onderzoek moet worden ingesteld naar de boeren, die in een van de vorige nachten een zekere hoeveelheid melk, die door zoogenaamde werkwil lige boeren naar Amsterdam werd ge bracht, in den Amslel uierpen. De schuldigen zullen streng worden gestraft. Zoowel de regeering als liet Amster- damsche gemeentebestuur hebben zich bereid verldaard, om, wanneer hel blijkt, dat de uitvoering der centrali satie zekere moeilijkheden oplevert voor de veehouders, zooveel mogelijk daarin, tegemoet te komen. In een gisteren ie A'dam' gehouden ver gadering van den bond van Melkvee houders werd medegedeeld, dat het hoofdbestuur besloten heeft, den boe ren aan te raden, zich niet tegen de Regeeringsmaalregélen te verzetten. Zij moeien dan het in beslag te nemen vee door de afdeelingsbesluren laten taxeeren, en dan zal de organisatie het door de boeren te lijden verlies ver goeden. Voorts werd nog zeer luidruchtig over deze melkkwestie gediscussieerd. Ten slotte werd een voorstel van den voor zitter aangenomen om het resultaat der besprekingen van de afgevaardigden uil het hoofdbestuur met het Rijksbureau voor Melk en Kaas af le wachten alvo rens verdere stappen (e doen. UitMidde Iburig. De gemeente Middelburg telde op t Januari 1918 8685 mannen e» 9748 vrouwen, totaal 18 433 In den loop van liet jaar hebben zich hier gevestigd 610 m. en 706 vr.; er wer den geboren 152 m en 166 vr., totaal 762 m. en 872 vr Ei* vertrokken 587 m. en *695 vr er overleden 156 m. en 166 vr., totaal 713 m. en 861 vr. Zoodat de bevolking vermeerderde met 19 m, cn 11 vr., totaal 30 Op 1 Jan. 1919 bedroeg zij 8701 man nen en 9759 vrouwen, totaal 18 463 Wij waren gisterenavond le gast in de Schouwburgbioscope alhier en za gen er een wetenschappelijke, een komi sche en een dramatische film. Er stónd nog meer op het programma, doch we konden niel den gcheelén avond blijven. De films waren zooals die van andere bioscopen meestal zijn. De „wetenschap pelijke' vertoonde een conservenfabriek in volle actie en bood een interessanten kijk op het bedrijf, van de dooreen war relende kudden af, tot aan de verzen ding dor verpakte busjes loe, met alles wal daar tusschen ligt, behalve - wijse lijk! het lugubere slaclitbedrijf zelf. De temperatuur in de zaal leed onder den lcolenuood Hel projectielichl kon sterker zijn. -- Blijkens een advertentie in djt nutn- mer zal de opvoering van „De Wapens neer", welke 29. Januari alhier zou i plaats vinden, niét doorgaan wegens ziekte der medespelendcn Q Uit Vlissingen. Met de „Le Nord" zijn van VI sin gen 650 Fransche officieren, d;e uit Duilsche krijgsgevangenschap waren onl slagen, naar Puinkerken overgestoken. Uit EWaloheren Distributie le Veere Verkrijgbaar op bon 104 2'/2 ons sui ker en bon 105 overleggen bij Rijks- boterbon der 13e periode Bij de stemming, Dinsdag te Yee- re gehouden, voor een lid van den geüneenteroadvac. J. Wc Götzlce, wer den 176 stemmen uitgebracht, waar- ouder 7 van onwaarde. De lieer J W. Maskusse kreeg 72, de lieer F. Mirine- boo 17, en de lieer A. P. Wouters 80 stemmen. De herstemming tusschen de lieeren Markusse en Wouters zal plaats hebben op Vrijdag, 17 dezer. Uit Zuid-Bevel and. ïn de Dinsdag le Goes gehouden vergadering van ingelanden van den Eersten Ballipoider werden op den staal van aanbeveling ter benoe ming van een plaatsvervangend dijk graaf geplaatst de lieeren J. A. Boot', P. Nieuwenhuijse en D, Bulijn, allen wonende Le Rilland en zulks ter voor ziening in de vacature ontslaan tenge volge het overlijden van den heer J A. van Weele. o Uit Scho uwen - D ui vel and, In de op Zaterdag j.l. gehouden raadsvergadering der gemeente "Brou wershaven deelde de voorzitter me de, dat er van den heer Van Noppen bericht is ingekomen, dat hij de be noeming tot Secretaris-Ontvanger de zer gemeente niel aanneemt. De voor zitter deelde mede, dat de Burgemees ter en Wethouders hunne aanbeveling van verleden week handhaven. Alvorens lol stemming wordt overge gaan, wordt op voorstel van den heer van Schelven overgegaan tol besloten vergadering. Na heropening worden stemmen op den heer H. G. vaa Sillevoldt, ambtenaar ter Secretarie le Havelte, uitgebracht (no. 1 en 3 stem men op den heel* Ph. H. Boersma. ambtenaar ter Secretarie te Mijdrecht, (no. 2) De eerste is dus tol Secretaris- Ontvanger benoemd. Deze wordt verder met 5 stemmen lot ambtenaar van den Burgerlijken Stand benoemd (2 stem men in blanco). Aan den heer H. M. Beye wordt op zijn verzoek eervol ontslag verleend als commies ter Secretarie, met ingang van' 16 dezer, wegens zijne benoeming to! Secretaris-Ontvanger der gemeente Dtii- vendijke. KAMER VAN KOOPHANDEL EN FABRIEKEN TE MIDDELBURG In de gisterenmiddag gehouden verga dering van de Kamer waren alle leden aanwezig. De voorzitter, de heer C. M. Ghijscn, wenschle de herkozen leden en het nieuw gekozen lid, den heer M. Boo- gerd. geluk en deed een beroep op de medewerking van laatstgenoemden heer. Spr. wenschte de leden allen geluk met hel nieuwe jaar en sprak den wensch uit, dal in 1919 de bloei van handel en nijverheid, inzonderheid van die te Middelburg, weder moge terug- keereii. Tot voorzitter werd herkozen de heer Ghijscn met 11 stemmen, legen' 1 op den heer mr J A. Heijse; lol plaatsvervan gend voorzitter de heer Heijse met 11 stemmen, tegefn 1 ioij» den heer jhr A. E Boddaert. Bij acclamatie werd tol bode herbe noemd de heer P. J. Tapper. Vervolgens had de trekking plaats van de maandcommissïes. In die voor de maanden Januari, Mei en September werd tot voorzitter gekozen de heer Ghijsen en tot leden de heeren Heijse en Boddaert, in die voor Februari, Juni en October tot voorzitter de heer Boasson en tot leden de heeren De Vos en Boogerd. in die voor Maart. Juli en November tot voorzitter de heer Boude- wijnse en lot leden de heeren Schuil» en Sprcnger. cn in die voor April, Augustus en December tot voorzitter de heer Fokker cn tot leden de heeren Ver- liago en Bosman. De rekening werd goedgekeurd. De bediening der station sloketten. Dc voorzitter wees er nog eens op, dat de toestand ellendig is De lieer Boddacrl zeide, dal op Oudejaarsdag menschen moesten blijven slaan tengevolge van de gebrekkige be diening. De lieer B'o sman zeide, dal juist op een drukken dag een nieuweling aan lvct loket werd gezet, terwijl cr dan werk was voor een geroutineerden ambtenaar Centraal ni a g a z ij n voor Posten Telegrafie Besloten werd overeenkomstig het rap port adhaesie te betuigen aan het ver zoek van „Handelsbelang" De heer Schulte deelde nog mede, dat verschillende Kamers van "Koophan del reeds adhaesie aan hel adres betuig den, en zond hel door aan handelsver- ccnigingen, terwijl een Tweede Kamerlid ook reeds zijn modewerking toezegde. Als

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1919 | | pagina 1