*jo 306
dinsdag 81 deoember 1s18
lie* jaargaii
Dij nummer bestaat uit TWEE bladen.
eerste blad.
wegens nieuwjaarsdag zal
morgen, woensdag, de jiiddel-
bllrgsche courant niet ver
schijnen.
Aboen. pr ij i per kwartaal te Mid
^Jtbjirg en bij de agenten in Vlissingen
wc Goes f 1.55, per post f 1.75.
/dvertentièn 20 oent per regel.
rbonBasKeot veel lager,
jnilisbericiiisft» en d*nkbeiutgiHgen
ii» 7 regels tl.50.
bovenstaand» fidvertenti.eprifZQn worden
2»et li$o toesiag verhoogd.
is* smul.
belangstelling in neder-
landsch west-indie
De belangstelling iln Ned. West-IndSë
ten vorige jare tot ulftng giekomen
op de kosteiooze spreekuren van de
heeren "W. D. H. baron van Asbeck',
J. J. C. Gavmans en Mr. P. Hofstede
CruO in het Bureau voor HaadelSS'a-
Hchfingen deed de voorloopfige com
missie besluiten iets meer permanents
tot stand te brengen. Dit werd bereikt
dqor 6 December j.l. eene Ver. Ka
men van Handelsinrichtïngen voor Ne-
derl. West-Indië op te richten, wel
ke vereeniging kortheidshalve zal wor-
cfeu aangeduid alls ^West-Indische ^Ka
mer, De Vereeniging stelt zSch ten doel
(art. 2) alles te doen wat de handels-
beteekenis van Ned. West-lndjê naar
voi-en kan brengen en in het bijzon
der datgene wat de zakelijke betrek
kingen tusschen Ned. West-Indië In
Nederland versterken lean.
Mei hel secretariaat der Kamer zal
het Bureau voor -Handelsinlichtingen te
Amsterdam zich kosteloos belasten.
Toch zal' de Kamer, die, wil zij haar
doel bereiken, verplicht is ©ene ac
tieve politiiek te voeren, middelen be
hoeven voor haren arbeid en derhalve
moet worden getracht haai* de noodige
inkomsten le verzekeren door het toe
treden van stichters, donateurs en le
de». Donateurs betalen eene jaariijk-
aclie bijdrage van f 25., leden eene
jaarfijksclie bijdrage van f 10.
de vijfde termijn van den
duurtetoeslag.
Op de vraag van den heer Romans!
heelt de minister van finahciên geant*
woord, dat de regeering in het ver-
Brouwen, dat de Staten-Generaal de des
wege aan te vragen gelden zulleji toe
staan, oesl'den heeft ten spoedigste over
te gaan tot uitbetaling van den 5den
termijn van den over 1918 genoten duur-
tebijslag. Mochten de gelden niet worden)
toegedaan dan zal de thans uit te be
talen termijn worden aangemerkt als een
voorschot op salaris en duurfcebijslag over
bel laar 1919.
statenverkiezing in zeeland.
Bet Partijbestuur der S. D. A, P., ge-
"»pc*rt Zeeland, heeft de volgende candida-
lenlijst voor de Prov. Staten opgemaakt.
3. G. F. Lindeijer, Vlissingen; 2 F. On
der dijk, Middelburg; 3. Dien Duiker, Vlis
singen; 4. P. A. Perrels. Zierikzee; 5. A.
M. Overhoff, Goes; 6. Wi. Cornelisse,
Middelburg; 7. J. de Meij, Vlissingen;
8. m. Pols, Goes; 9. C. L Verbeek, Zie-
rjkaee.
k> den kieskring Vlissingen zijn
van anlirevolutijonajre zijde voor de ProV.
Staten candïdaat gesteld de heeren G. van
Me Putte, H. J. E. Gerlach van St. Jo,os-
fend, beiden aftredend, I'. Merckens, oud
lid,, C. Boone le Ivoudekerke, en J. Ma
rijk Ie Vlissingen.
uit oost-indii5.
C to m m i va i e voör politieke her
vormingen.
Den 20,tea dezer is in het palcis
te Welle vreden de oommissie voor de
politiële© hervormingen geïnstalleerd. Oe>
Gpuverneur-Geueraal wees er daarbij op,
dat de politieke evolutie overal krachtiger
feworden is. I-Iij wcnscht Indiè geschikt
tc maken voor politieke instellingen i|n
verband met de veranderde omstandig
heden Het openbare leven, zooals dit,
aich ontwikkeld heeft in den Volksraad,
toonde eigen initiatief en een oniafhan*
kelljkc uitdrukking vian wat Jndië dacht
omtrent hetgeen op het gebied van re
organisatie noodig was. Het advies der
Gtommissie zal niet alleen zich bepalen
tot de plaats, die de Volksraad in het
gehteelc politieke samenstel Zal hebben
en de uitbreiding van zijn bevoegdheden,
«pk omtrent de reorganisatie van het
bestuur en de instelling van gouverne^
menlen on provinciën verwacht de regee
ring haar mcening.
uit de pers.
Sociale scholing.
Naar aanleiding van ©en aansporing
van dr Wortman in het Tijdschr. voor
Geneesk. voor velerlei sociale hervormin
gen op medisch gebied, schrijft de „Ne
derlander", dat voor een sociale drijf,
kracht door gansch e©n volk meer noo
dig is dan kennis.
Maai- daarnaast en daaronder is toch
de kennis onmisbaar. Kennis omtrent bet
algemeene karakter der hedendaagsche
sociale vragen, omtrent de strekking^ der
gegeven oplossingen, omtrent de drijven
de beginselen.
In dit alles is er groot tekort.
Reeds bij het Hooger Onderwijs aan de
Universiteiten.
Een onderzoek haar wat de medici ver
nemen omtrent sociale geneeskunde, be
roepsziekten, sociale prophylaxe, sociale
wetgeving, zou niet steeds tot bevredi
gende uitkomsten leiden! Men kah mr. in
de rechten worden zonder ooit iets van
de sociale wetgeving te hebben gemerkt
Maar eigenlijk denken wij nog niet eens
aan deze specialia. Hier is zeker veel te
doen. En herziening van gedoceerde vak
ken of examen-eisch zou reeds veel kun-
neih beteren.
Mdar wij zoudén de zaak graag nog
breeder hebben gezien, zoo schrijft de
Nederlander verder.
Niemand moet hebben kunnen studee-
ren aan een onzer Hoogescholen of in
een der vijf faculteiten van onze universi
teiten zonder te zijn ingeleid in de gro.ote
lijnen, die door gansch het sociale wil
len en streven onzer dagen heenloopen.
Wellicht is daarvoor de vestiging van
nieuwe leerstoelen noodig. Niet onmoge
lijk echter, dat reeds door het inleggen
van colleges voor alle faculteiten hier
royaal werk to verkrijgen ware Saam
werking van de academische leerkrach
ten. die thans spciaal-economisch, soci
aal-politiek, sociaal-medisch, sociaal-psy
chologisch, sociaal-ethisch doceeren, zou
zonder grool© verwarring van arbeid tot
uitnemend resultaat kunnen leiden. En
het inleggen van een algemeen colle'aje
althans aan de drie Rijks-hoogescholen
moet eveneens mogelijk zijn.
Indien maar straks niemand afgestu
deerd de maatschappij kan binnentreden,
die niet weet van de idealen en drijvin
gen, die in gansch het sociale streven
werken; niet iets weet van de toestan
den, waarop en waartegen het sociale
streven zich richt.
Maar wij gaan nog verder.
Ook ons voorbereidend onderwijs op,
de gymnasia ©n de hoogere burgerscho
len moet sociaal-voorbereidend zijn en is
dal met weinig moeite te maken. De
staathuishoudkunde moet minder louter-
economisch, meer breed-sociaal worden
gedoceerd, ïn de staatkundige geschiede
nis moet d© sociale geschiedenis meer
plaats erlangen.
Eigenlijk zouden wij nog meer begee-
ren. Onze honderden en honderden on
derwijzers moesten op kweekschool en
normaalles reeds vernomen hebben, van
wal er werkt en woelt in breede lagen
van ons volk
Opdat straks, wie in allerlei kring
meê de leiding geven en den gan'^ bepa
len, algemeen-sociaal zijn ingeleefd en
in staat zijin om het grootsche sociale
zoeken en hopen te verstaan.
Als dan speciale punten rijzen, speciale
nooden spreken, speciale wagen pijnigen,
dan is die algemeene bodem verkregen,
die aandacht waarborgt en begrip voor
het bijzondere.
Mogen deze gedachten de aandacht er
langen van onzen Minister van Onderwijs,
wiens eerste bëgr,ooting door frischheid
en vastheid verkwikt, die het sociale le-
.vcn kent, en die hier met weinig zoo veel
zou kunnen bei-eiken, althans belangrijk
voorbereiden.
nederland en de oorlog.
D.e petro leuin van den
e x-k roonprins.
Op vragen van den heer Duys heeft
de Minister van Landbouw meegedeeld,
dat ten behoeve van den gewezen Duit-
schen kroonprins op Wieringen' vanwege
het departement van landbouw geen ver
strekking van petroleum heeft plaats ge
vonden Na onderzoek ter plaatse is de«
Minister door den burgemeester van "Wie-
ringen meegedeeld, dat 700 L. petroleum
door het hoofd van den interncerings-:
dienst, den generaal Onnes», uit de voor
raden vaa den "Wierickerschans, bij Bo
degraven, voor bovengenoemd doel is
beschikbaar gesteld. De motieven zijn
den Minister uit den aard der zaak, on
bekend.
Ten belvoeve van deu gewézen Dnit-
schcn kroonprins hebben van de zijde
van het departement van landbouw geen
extra-toewijzingen van eeuig artikel plaats
gevonden terwijl dit ook, voor zoover
het den Minister bekend is, met uitzon
dering van het bovenstaande, niet dooi*,
andere a uforiteiten geschied is.
distributie en productie.
Gor t
Voor vegetariërs zal in de plaats
van het vleeschrantsoen ad 2 HG
per week een rantsoen van 1 H G.
gort beschikbaar worden gesteld.
Inbezitneming goederen.
Voortaan zullen de burgemeesters bij
inbezitneming van goederen een bij
zondere machtiging aan den minister
van Landbouw moeten vragen. De des
betreffende algemeene machtigingen zijn
ingetrokken.
v o
Grondstoffen uit Engeland
Volgens een inlichting aan het Ned.
Correspondentiebureau van iemand, met
de Engelsche industrie op de hoogte,
wekt de export van grondstoffen uit dat
land bevredigende verwachtingen.
ii ilïé «i pföiifisib,
Uit Middelburg.
We vestigen de aandacht op de
publicatie in dit nummer betreffende den'
verkoop op Donderdag a.s. van rijksklee-
ding alhier,
llcl was al hi e r bij sommige huur
overeenkomsten de gewoonte dat huur-j
der van huizen de eerste week huur
niet behoefden te betalen voor de zoo-4'
genaamde „„clioonmaakweek". In de
dezer dagen gehouden vergadering van
de Vereeniging van Eigenaren en! Ver
huurders van Gehouwen, is besloten om
met 1 Januari met deze gewoonte lei
breken, zoodal huurders tlurns verplicht
zuilen zijn oök de eerste week te be-s
talen.
Verschenen is het Adresboek voor
Middelburg 1919, van de N. V. Boek
drukkerij en Binderij, v./li. J. G. en Wi.
Altorffer. Evenals de vorige jaren is de
bruikbaarheid daarvan verhoogd, door
bijvoeging vande verdeeUngj der gemeen
te in wijken, een elphabctische lijst der
inwoners naar de beroepen, en een lijst
van instellingen en besturen, welke laat
ste rubriek belangrijk is uitgebreid: Het
adresboek is samengesteld door J. R.
Domenie, ambtenaar ter gemeente-seci-e-i
larie.
Bij de verleden week alhier
gepleegde inbraak in het pakhuis van
den heer .Jacques Hackenberg aan de
Pijpslraul, zijn, zooals het onderzoek heeft
luitgewezen, flesschen jenever, likeur en
■cognac on'vreetnd.
(In deu nacht van Vrijdag op Zater
dag werd ingebroken in het pakhuis van
den heer Rivière in de Korte Geere,,
waar voor ongeveer f 700 aan manufac
turen werd weggenomen.
Zondagavond werden door een agent
van politie twee militairen betrapt op
poging tot inbraak bij de firma Mes op
den hoek van de Markt en de Langevield.
Zij zetten het op een ioopen ejn zijn'
nog niet opgespoord.
Nog is bij de politie aangifte gedaan
Van diefstal van twee konijnen en oolc
van een rijwiel.
—o
Uit Vlissingen.
Door de politie te Vlissingen
zijn drie Belgen aangehouden, die in
een winkel waren binnengeslopen en
enkele kistjes sigaren hadden gestolen.
In hun woning werd' een huiszoeking ge
daan, en werden nog meer ontvreemde
sigaren gevonden.
Uit Walcheren
De hevige regens der laatste weken
en de Westen-wind, die het spuien
bijna geheet onmogelijk maakt, heeft een
groot deel van Walcheren weder in een
watervlakte herschapen, terwijl het water
in onze vasten bijzonder hoog staat. Moge
er spoedig een Oostenwind waaien en
de sluizen van den polder weder kunnen
worden opengezet, opdat het water spoe
dig zakke Juist in tijden als deze voelt
men weer des te meer de behoefte;
aan 'een stoomgemaal
Dislributie te Souburg.
Vrijdag 3 en Zaterdag 4 Januari wor
den op hel gemeentehuis aan vuil intgs-
broodkaarten voor kinderen van 12 tot
en m-i 18 jaar uitgereikt. Trouwboekje
moet worden medegebracht.
In de Maandag le Souburg
lioudea raadsvergadering werd o.m. be
sloten Mej. Luijmes, thans tijdelijk on
derwijzeres. als zoodanig te handhaven,
en haar salaris gelijk le stellen met dat
v!an een vasle leerkracht.
Voorts kwam in behandeling een adres
vdn de S. D A. P. te Souburg, iwaarin
tverzlocht werd ten eerste intrekking van
het colporta ere verbod
Na eenige discussie werd' besloten het
verbad te handhaven. Tegen stemden)
de heeren Jobso en Kolthuijzen.
Ten tweede een verzoek om restitutie
voor ga> in den ruimsten zin. Dit wordt
verworpen met 9 itemman. Voor een
matigen toeslag stemden de hoeren Jobs^
en Hollhuijzen.
Ten derJe: aanstelling van een hoofd
der «distributie volgens art. 145 der
meentcwet De voorzitter deelt hierop
mede, «Jol tengevolge van de vele werk
zaamheden, waarmede de Secretaris he
liast is, deze als hoofd der distributie
heeft moeten bedanken In diens plaats
is aangestela de heer Antheunisse.
Voorts werd verzocht om erkenning
van alle vakorganisaties in alle samen
te stellen commissies; botere bekend
making van de distributieartikelen ent
betere vcraseling derzeive. Deze punten
werden anngenomen voor kennisgeving.
Een voordel van B. en Wl om eeni
2eu ambtenaar ter secretarie aan le stel
len, word niet aangenomen, met het
(oog op den slechten toestand der ge-
meenle-financiëu. Voorwaardelijk werd
loog jst u n aan de Commissie van de thans
beslaande Zondagschool een lokaal der
Openb School te gebruiken voor Zondag
school
Voor jjeriniingsonderwijs hadden zich
3 le?rlingen aangemeld. Met het oogj
op den hrandstoffennood werd besloten;
dez.e cursus tot een volgend najaar te
verschuiven. De heeren Jobse en Kolt
huijzen stemden hier tegen. Nadat ntog
eenige punlen van ondergeschikt belaag
in de rondvraag waren behandeld, sloot
de voorzatter deze laatste vergadering
des jnars met dankzegging.
Bij beschikking van den ifiUjstei'
van Justitie, 'js benoemd tot schrijver
op jaarloon bij' het Departement van
Justitie, A. Dees, reserve-tweede-luite*-
nanl der vestingartillerie, te Oost-
k a p e 11 e
o
Uit Zuid-Bevaland.
De heer J. C. H. Hoilmann, deur
waarder le Middelburg, wonende te
Goes, aan wien eervol ontslag is ver
leend, bekleedde deze betrekking sedert
12 Augustus 1887.
Maandagvoorm. vergaderde de Raad
van 's Gravenpolder. Tot lid der
commissie tot wering van schoolverzuim
werd benoemd in de vacature-Schouten
mej Reraigius.
I)e "heer Verhulst stelt Voor den ge
meentewerker over 1918 een duurte-
toesl'ag te geven. Besloten werd 50 gld.
toe te sta m. De belooning der school-r
schoenmaakster werd gebracht van f 55
op f 75. ingaande 1 Jan. 1918.
De heer Verhulst dringt nogmaals aan
op verbetering van den Molendijk en be
pleit de totstandkoming eener verordening
op het beplanten der begraafplaats.
Uit T hol en
Bij de raadsvergadering le Tho-
1 e n war »n van de 675 kiezers opgekomen
425 Onwaarde 14. Gekozen "Wl. Moei-
ker (L.) met 209 stemmen; op Math. Ver
kammen uitgebracht 157 st.op M. M.
C. Haaïjer 42 stemmen
Uit Zetuwsch Vlaaadire» O. D.
- Te Neuzen is een comité gevormd
voor hel organiseeren van een grooten
anti-annexionistischen muziek- cn zang
avond. waarvan als leider zal optreden do
heer Dr Ten Bruggencate, directeur der
R). H. B. S.. terwijl enkele heeren voor.
hulp bij het iagtudcerren reeds medewer
king hebben toegezegd. O.m zal worden
uitgevoerd ..Hollands Glorie".
Naar lanleiding van een deswege
tol haar gericht verzoek van de liuur-
oommissie te Neuzen, die voortdurend
tal van verzoeken tot verlenging van huur
te behandelen krijgt van gezinnen wier
huur wordt opgezegd door eigenaars,
welke zelf de woning wenschen te be
trekken. wordt door het bestuur dei»1
woningbouwvereeniging aldaar voorbe
reid eene hunr-foewijzing aan gegadigden
naaf de -12 in aanbouw zijnde woningen,
waarvan vermoedelijk begin Maart oen
12-tal gereed zal zijn, en waarvan de
bouw- zeer voorspoedig is gegaan
Uit Zeeuwseh-Vtaanderen W. D
- Voor een vergadering te O o s t-
burg van honderden mannen on vrou
wen, trad Zaterdagavond op uitnoodigin-
van hei Jomïté van Actie tegen annexio
nistischo drijverijen, een drietal sprekers
top, Ds. van Ruytenberg, dhr. Borren-
bergs en Mr. P. van Bortel, die allen iri
pakkende redevoeringen ten sterkste légen
bedoeld drijven protesteerden. De inhou^
vhn alic speeches oncentreerde zich
op hot Wij zijn Nederlanders en willen
Nederlanders olijven. Spontaan zong de
geestdrift ge menigte het Nederlandsche
en Zeeuwseh-Vtaamsche volkslied en
toonde door voortdurend applaus in te
slemmvm met liet verzoek zich met de
driekleur 'e tooien tot de vrede zal
zijn geteckend, of, wat God verhoedej
tot machtige hand deze wegneemt. Ter
teekening werd gelegd een motie aan de
Ktoningiu, waarin protest werd aange-'
leekend tegen elk annexionistisch drij
ven en trouw beloofd aan Vorstenhuis
en Vaderland
(Daar wij zelf geen bericht van deze
vergadering ontvingen, ontleepen we dit
verslag aan ,,De Zeeuw").
kunrt en wetenschappen
zij die voorvoelen,
van Charles van Lorberghc.
De Belgische schrijver, Edgar Taut, die
dit boekje uitgaf, heeft het noodig geacht
„Les Flaireurs" van Charles van Ler-
berghe, den jeugdvriend van Maeterlinck,
in hel Nederlandsch le vertalen
Hel is voor ons altijd twijfelachtig <-f er
heb oef te is aan zoo'n vertaling. Zij1 die
den zeer bijzonderen geest van werk -o
dal van Lerberghe voelen, zijn gewoonlijk
wel zoo ver ontwikkeld, dat zij ook vol
doende Fransch kennen om het oorspron
kelijke te lezen. Dit is een opmerking,
die oolc t© maken valt bij de vertalingen
van de symbolische stukken van Maeter
linck Evengoed als daar, wordt ook in
dit werk de teere gedachtenlijn geweven
dooi* de woorden zeir, en het lijkt ons
haas! onmogelijk, die tcere lijn niet te
breken in een vertaling.
In ieder geval hebben wij er een ver
taling door van c©n belangrijk geschrift.
Echter van een kunstsoort, die o i nief
meer van dezen tijd is. Het werk behoudt
evenwel zijn belang omdat het volgens
meedeel ing van Tant in een woord Voor
af he! oorspronkelijk werk is waarnaar
Maeterlinck zijn „Intruse*' bewerkte. De
in die voorrede geweven lialelijkheden
ovc-r h©l succes* van Maefeijiuck zouden
echter heter achterwege zijn gelaten. Ze
zijn nog al laag bij den grond •- e
o
Het gulden boek
der zee.
Fenige jaren geleden, verscheen als een
kostbaar uitgevoerd boek onder boven-
slaanden titel een werk van de hand van
J W. J, baron van ITaersolte, luitenant
k i' zee, thans directeur van het Nat
Scheepvaartk Museum te Rotterdam,
welk werk ten doel had een inzicht te.
geven in den grooten factor van de Ne
derlandsch© weivaart het zeewezen met
zijn reederijen, loodsen, werven, vis-
sclierij. marine, enz, enz.
De uitgave was spoedig uitverkocht,
en toen een nieuwe druk werd voorbe
reid bleken er zooveel veranderingen le
hebben plaats gehad, dal slechts een
gedeelte van den tekst en de illustraties
Iconden worden gebruikt.
Zoo verscheen dan nu als een tendeele
geheel nieuw werk de tweede druk van
Het gulden boek der zee", weer rfffc
aar. interessante afbeeldingen, door-en
door Nederlandsch, en in zijn tekst een
boeiende gids voor leeken die iets meer
?n ons zeewezen willen weten, en een
volkom© samenvatting voor hen die al
die bij7,onderheden wel kennen maar
graag ze in één band op papier wijlen
zien. Ze zullen er trouwens nog over al
lerlei onderwerpen meedeelingen in vin
den die nieuw voor hen zijn, want het
boek is in alle opzichten brj".
De uitgever H. D. Tjeenk Willink Zn
te Haarlem heeft veel zorg aan de uit
voering besteed. De afbeeldingen zijn
talloos Niet minder dan 16 platen buiten
den tekst, en dan is er van de 260 blad
zijden bijna geen of er staat een afbeel-
ding-in-den-telcst op of tegenover, meestal
zelfs meer dan een.
ONDERWIJS.
- Bij de door de vereeniging voor
Mode-vakscholen te 's-Gravenliage de
zer dagen gehouden examens slaag
den mejuffrouw J. Sinlce voor leerares en
de dames J. van Cruyningen, M. Dekker,
C. Hack, C. Heijboer en C.Mieterse voor
ciostumière. Al deze dames zijn leer
lingen von de mode-vakschool alhier.
leger en vloot.
Eindiging diendtverlengjng.
In een Minislerieele beschikking be
treffende eindiging der djenstverlengïng
wordt medegedeeld, dat geen nadere
verlenging zal .plaats hebben van den
diensttijd bij de militie of de land
weer of van den dienstplicht van den
landstorm van hen, voor wie die dienst
tijd of dienstplicht werd verlengd tof
31 December 1918. De liierbedoelde)
personen, belioorende tot militie en
landweer, zullen van 1 Januar. 1919
af lol den landstorm behooren, tenzij
ze vroeger 40 jaar zijn geworden.
post en telegrafie.
Morgen, Nieuwjaarsdag, zullen de
Rijkstelegraaf- en de Post- en Telegraaf
kantoren geopend zijn van 8—10 uur
en van l--3i/£ uur, en 's avonds zooals
zulks is voorgeschreven voor den Zon
dagsdienst.
Hel Rijksteleftoonkantoor alhier zal
geopend zijn van 8—10 en 1—3vb uur;
's avonds is het gesloten.
