HL AMPONGWEET
in de commissie voor Tholen en SL
Piiilipsland de heer G. Doeleman le SL
Philipsland als lid (vac.);
in de commissie voor Noord- en Zuid-
Beveland de lieer J. Kooiman ie Krui-
uingen als plaatsverv. secretaris (vac.),
in de commissie voor Walcheren de
heer J. Kramer als voorzitter (vac.);
in de commissie voor Axel,' de heer
D. J. Dees als plaatsverv. voorz. (vac.).;
in de cmnmiisis voor Oostburg de
heer Bécu de Hullu als plaatsverv. voorz.
(vac.) en d heer F. Yntema als plaats
verv. secretaris (in plaats van M. Lucieer
te Oostburg);
in de commissie voor Hulst de lieer
W. de Do kker te Clinge als plaatsverv.
voofz (in plaats van T. Borm te Hulst).
Hierna werd gepauseerd en na de
pauze oen vergadering met gesloten deu
ren gehouden, die eerst om Ixalf vier
vras afgeloepen.
Na heropening van de openbare ver
gadering, waarin thans ook de regee-i
rings commissaris, de heer Collot d'Els-
cury aanwezig was, werd den heer Kiel-
sHti een mandaat verstrekt om de Z. L.
M. op de 20 Dec. te houden vergade
ring van het N. L. C. te vertegenwoor
digen.
De voorzitter deelde mede, dat in
de geheime vergadering besloten was|
den hoer Kiclstra, secr. der Z. L. M.,
een vast salaris van f 4000 toe te ken
en den heer van Dijk, 2e secr. der Z.
L M-, een salaris van f 2000. De voorz.
bracht heiden heeren hulde voor de wijzeb
waarop zij hun taak vervullen, waarna,
de heer Kiclstra, mede namens den heer.
van Dijk, dank betuigde voor de in
deze sal irisrcgeling belichaamde waar
deering en hun beider toewijding en
werkzaamheid toezegde in hel belang
(der Z. L M.
Hierna was aan de orde de begroo-
Tïng voor 1919. De begrooting van het
ting van het secretariaat wees aan in uit
gaven f 13.875, in ontvangsten f 4875,
dus een tekort van f 9000; de begrootioa
van het Landbouwhuis wooa Saa jQ 0ntv^
1000, in uitgaven f 4500, dus een tekort
van f 3500.
Wat het Land- en Tuinbouwblad be
treft, waren twee begroeiingen opge
maakt, in verband met het al of niet;
voortgaan met het zenden van gratis
exemplaren aan de leden.
Blijft dit wel het gevjal, dan wordt er
bij f 12.168 aan uitgaven en f 1168 aan
inkomsten, een tekort van f 11.000 ge
raamd
Ingeval geen exempl. worden gezon
den, zouden de inkomsten op f 10^840
worden geschat.
3n verbond hiermede werd de contri
butieregeling besproken.
De Voorz. wee-s er op, dat ge
tracht is te voorzien <in de onbillijk
heid, dat dealgemeene leden minder con,-
Iributie moeten betalen dan do gewone
leden.
De meeDingen op dit punt liepen n(og
al uiteen.
Z.oo was de heer Snijder er voor
de algemeene leden financieel zooveel,
mogelijk te treffen, ten einde hOn te prik
kelen gewoon lid te worden. De heer.
Deen daarentegen waarschuwde tegen
dwang en maande Lot voorzichtigheid aan.
Pij dc verdere gedachten wisseling vroeg
de heer Blom het bezit van ongeculli-
veerde duingronden niet in tianmerking
te doen komen bij het bepalen der con
tributie.
Op dil punt werd door den Voorz.
een nader onderzoek toegezegd. De
Voorzitter gaf in overweging bij de al-
gemeeDe ledenvergadering een co ril rib u-
ueregeling voor te stellen, waarbij de
abonnementsprijs van het L. en T blad
hij de contributie is inbegrepen.
De hoer Leenliouts, lid van het
dag. best., bleek echter van andere opinie!
en wilde het L. en T. blad los van
de contributie hebhen, daar er dan mis
schien meer zorg aan zou worden be
steed
Overeenkomstig hel denkbeeld van den
voorz. werd door de vergadering be
slot *1.
De hierop gebaseerde algemeene be-
grooung wees aan in ontv. en uitg.
f 30.463 55, met een tekort, vermoedelijk
le dekken uit het goed slot van 1918,
van f 8500 en oen post voor onvoorziene
uitgaven van f 363.55. Deze begrooting
zal aan dc algem. leden verg, ter goed
keuring worden aangeboden.
Met het oog op het vertrek der trei
nen konden verschillende leden do ver
gadering niet langer bijwonen en werden
inderhaast slechts enkele punten van de
nog zeer lange agenda ter sprake ge-,
bracht.
Zoo vroeg de heer van Dixhoorn
iijiicliling betreffende de huisslachlmig
van runderen door veehouders. De heer
C vau Weden betuigde in zijn antwoord
dat »»r door hem met kracht op zal
worden aangedrongen, dat er vergunning
zal w. rden verleend om in Januari 'of
Februari le slachten.
Door den heer S n ij d e r werd de hooi-
dislributie ter sprake gebracht en de
wenschelijkheid bepleit dpt in plaats van
hiorii vcor een gedeelte boouenstroo kan,
worden geleverd, temeer daar spr. uit
ee*h door heda voorgelezen schrijven van
den uireeteur van een provinciaal hooi-
bureau (vermoedelijk in N.-Brabant), ge
bleken is, dal de vrije verkoop van hooi
nog mogelijk is en er zelfs vervoerbe-
wijzen voor wordea verleend. Het hooi-
bureau heeft, zegt spr., bij de raming
van het te leveren hooi een onvergeef
lijke flater gemaakt, waardoor bij de
boeren terecht groote oppositie is ge
wekt.
De heer D. "W. Lindenbergh Her
innert aan de opheffing van de Bieta,
waardoor veel hielen en koolrapen van
hier aan de sleden worden geleverd^.
Spr ziet hierin een reden om de hooi-
dislributio grondig le herzien.
Dc heer Kielstra merkt op, dat
de Bieta zelf helaas nog niet is opge
heven, doch alleen de maximumprijzen en
vervcerbewijzen. Spr ziel hierin een zeeif
verkeerden maatregel van den Minister,
daar nu de r»ina-fide boeren, die met'
de Bieta gecontracteerd hebben, igevaar
loepen de dupe te worden.
Ook uii de vergadering werd hierover
grcot misnoegen geuit, waarna de voor
zitter werd gemachtigd om langs den
meesl aangewezen weg verzet aan te
tcekenen tegen dezen regeeringsmaat-
rcgel en op le komen voor da belangen
der contractanten.
Hierna werd nog uitvoerig van gedach
ten gewisseld over de hooidistributiie,
waarbij dc heer Kakebeeke, die moest
vertrekken, de leiding overdroeg aan den
heer Lecnhouts, die de vergadering iop
de gebruikelijke wijze sloot.
GEUEENTEBAAID VAN VLISSINGEN.
Vergadering van Vrijdag 20 Dec.
(Vervolg.)
Subsidie
PI. Steuncomité.
Tei aanvulling van het gisteren reeds
gemelde zij meegedeeld dat de heer Ti-
chc Iman het verzoek om subsidie na
der toelichtte als voorzitter van het
comité. Hij deelde o. a. mede, dat de
laatste week f 400 is uitgekeerd aan de
gedemobiliseerden. Gaarne wilde ;pr. in
deze vergadering een principiëole beslis
sing ia deze zaak zien.
De heer De M e jj keurdo scherp aï,
dal de jongens, die 4 jaar aan de greas
hebben gestaan, door oomité's pn ge
meenten geholpen moeten worden; htf
vraagt of Burg. en Weth. bereid zjjn,
evenals het gemeentebestuur van Am
sterdam, zich in deze tot de regeering
te wenden.
De heer Van Niftrik geeft volao-
men toe, dat het eigenaardig is, dat de
regeéring de zorg op de gpmeenle af
wentelt.
De heer II e n s 1 vraagt ol het steun
comité niet nog eens ecu beroep kan
doen op de particuliere hulp in dezen.
De heer Tichelman ziet hierin
geen succes; er is veel gegeven, maar
door een betrekkelijk gering aantal per
sonen, en men kan niet steeds blijven
vragen.
De heer M a n s e wees op het verschil
tusschen de uilkeeringen aau hen, die
door den oorlog getroffen zijn, en aan
de gedemobiliseerden.
Het voorstel tot openen van een blanco
crediet werd aangenomen.
Toeslag op licht.
Werkverschaffing.
Zooals reeds gemeld werd de toeslag
cp petroleuinprijzen goedgekeurd.
Tegelijk werd besloten voor 1919 een
crediet van f 25.000 te verleenen voor
toeslag op gas, eleclriciteit en petroleum.
Tevens werd wederom e&n crediet voor
werkverschaffing van f 50.000 voor 1919
geopend.
Verhuur grond
hotel Zeeland.
Door B. en Wi. wordt voorgesteld goed
te keuren een door den curator van de
failliet verklaarde N. V. hotel Zeeland
aanbevolen transactie inzake de huur
overeenkomst, Ook de commissie van
financiën vereenigt zich hiermee.
•Aldus besloten.
Vergoeding voor
telefoonstellingen.
Voor de stellingen op de scholen A,
B, D en E en op het stadhuis verklaarde
het Rijk zich bereid bij overname van
het telefoonnet, per jaar f 40 te betalen.
Zij wil voor de stelling op het hoofd
bureau en voor die op de oude school
C niet betalen, het laatste omdat daarover
slechts twee aansluitingen gevoerd wor
den. Met dit laatste kunnen' B. en Wi
zich niet vereenigeu, daar het aantal
daarvoor niet beslissend is. Zij stellen
voor, daarin gesteund door de commis
sie voor de financiën, voor zes gebo.u-
wen f 40 per jaar te vragen.
Aldus bestoten.
Ver pnehtiü
boomgaard!.
Daar de tegenwoordige pachter A. Jojf-
perse, voor den nieuwen pachttijd voor
een boomgaard bij" de vroegere hofstede
„Warwijk" slechts f 80 wil betalen, tegea
vroeger f 160 per jaar, stellen Burg. en
Weth. en de commissie voor de finan
ciën voor tot openbare verpachting oven
over te gaan.
De heer Van <Le Putte stelde ybor^
zulke kwesties aan de commissie rOptr
het grondbedrijf om advies te zenden.
Djt werd toegezegd en het rooistei
aangenomen.
Bijdrage too»
afkoop tollen.
Op verzoek van Ged. Staten stellen
B. en W. voor, de bijdrage in den af
koop van de tollen op Walcheren te ver-
hoogen en van f600 op f650 le bren
gen, in verband met de hooge rente,
ten minste 5 pCt., die de provincie tuoeS
betalen voor^de te sluiten leening. Da
commissie voor de financiën rere^aigt
zich met dit voorstel.
.Aldus besloten.
Afkoop sommen
voor tollen.
Burg. en Weth. en de cpmmissie voor
de financiën stellen voor zich te veiv-
eenigen met de door Ged. Staten aange
boden sommen voor afkoop van tollen
op den Middelburg-Vlissingschen straat
weg ad f 12.111 en voor den Koudekerk»-
Vlissingschen straatweg ad f 16.666.
De heer Staverman had het veel
eenvoudiger gevonden als de p no vinei©
het geld hield en cr de wegen van on
derhield; men zou dit aan Ged. Staten
kunnen melden. Dit zou allicht het be
gin tot oplossing van de wegenkwesüe
zijn.
De beer Van Niftrik is het hfer
volkomen mede eens en meent Dok, dal
Vlissingen in 'deze voor moet gaan da
de som aan Ged. Staten aanbieden, on
der voorwaarde dat de provincie deü
weg onderhoudt.
De heer Lacrnocs vraagt of, «14 de
bebouwing zich uitbreidt, de weg door
rioleering enz. toch niet zal moete»
worden onderhouden.
De heer Van Niftrik zegt, dat dan
het aangeboden kapitaal toch te klein
zou zijn voor onderhoud van den weg
en hij jgeLooft niet, dat de provincie
retributie zal heffen voor buizen of rjoft,
die in den weg wordei^ gelegd.
DE Indische Volksraad heeft de Indische regee
ring de bekentenis afgedwongen, »dat ten
aanzien der zorg voor de volksgezondheid een
hoogst pijnlijke en ernstige achterstand bestaat,
welke zoo spoedig mogelijk moet worden weg
gewerkt en dat het vraagstuk van de volks
huisvesting dringend voorziening eischt».
Eindelijk dan vinden de krachtige vertoogen
van hen, die al lang op noodige verbeteringen
aandrongen wij noemen de namen der doktoren
Bervoets, van Gorkom, Terburgh, de Vogel, jour
nalisten als Doeff, van Geuns, Later, Stokvis,
Vierhont, Wjjbrands, om ons bij enkelen te
bepalen, van verschillende regeeringsambtenaren,
en, last not least, van tal van gemeenteraden op
Java gehoor
«Hoe en in welke mate V Wat denkt de regee
ring te doen, waar en waarmede te beginnen
vraagt Tertius in het Koloniaal Weekblad.
«Enkele aangegeveh assaineeriDgsplannen wijzen
niet op een algemeen werkplan. Een erkenning,
dat er periculum in mora is, dat daar een eind
aan dient te komen, geeft bitter weinig. Eenig©
nadere aauwijzing, zjj 't slechts over het voor-
loopig entameeren commissoriaal, zoo al niet
daadwerkelijk van de beide vraagstukken, had
althans eenige voldoening geschonken», meent
hij. De oud-B B. man, nourri dans le sérail, is
wat wantrouwend
In de troonrede wordt er op gewezen, dat de
oeconomische bloei- van Indië dient te worden
bevorderd. Volkomen juist, want zonder het aan
boren van meer hulpbronnen geen geld voor de
vele, alle even hard noodige, verbeteringen, maar
mèt dien bloei nog veel meer gevaar voor de
volksgezondheid dan thans.
In dezen oorlog zijn wij allen min of meer
hygiënisch opgevoed. Wjj weten, dat, dank zjj
verschillende maatregelen op hygiënisch gebied,
de geweldige legers, niettegenstaande opeen-
hooping en. nauw contact onderling en met een
vank onhygiënische omgeving, niet gedecimeerd
zjjn door ziekten, als eertijds.
In Indië nu beschouwde men in het begin der
negentiende eeuw de vreeselijke cholera als voor
dat land van geen beteekenis. In geen vijftig
jaar had me* er toen van die ziekte gehoord
En thaus In het tjjdvak 18961914 hebben
wij persoonlijk er vijfcbolerajaren meegemaakt
Het sterk vermeerderde wereldverkeer is er de
oorzaak van. Thans heerscht hier de griep en is
het geheele volk er van onder den indruk. Maar
wij overdrijven niet, als wij beweren, dat die
vreeseljjke cholera in Indië honderd maal meer
droefenis stort in de harten der bevolking dan
de griep hier. Dan sterven in de groote centra en
dessa's heele kampongs uit, gebeurt het her
haaldelijk, dat menschen, ml gezond, na vier of
vjjf aren dood zjjn
Dit d« pai «Ltcemofa'af» blijkt, dat dfi
«hole ra ar al weer kaacsakt
Voor heel enkele jaren nog meende men, dat
de pers voor Indië van geen beteekenis was. Nu
weten we helaas heter 1 Nog meent men, dat de
vreeselijke gele koorts Indië niet zal bereiken.
Vooruitziende mannen, als Prof. van Loghem,
Dr. Swellengrebel, Dr. de Vogel, hebben reeds
gewezen op het mogelijke gevaar van infectie, nu
het Panamakanaal gereed is en er rechtstreeksche
verbinding ontstaat met landen, waar die ziekte
inheemsch is. Het sterk vermeerderde wereld
verkeer, de opeenhooping van menschen in
industrie- en handelscentra, de nauwe aanraking
der menschen, bevorderen in hooge mate de
verspreiding der vreeselijke ziekten als cholera,
pest, pokken, malaria, tuberculose, gele koorts,
syphilis, enz. Vermeerdering van verkeer, bloei
van handel en industrie brengen gevaren met zich
mee de suikerfabrieken b.v. zijn centra van
geslachtsziekten waartegen de bevolking dient
te worden beschermd.
Waar in onzen tijd de mogelijkheid gebleken
is de millioenen-lcger9 tegen ziekten, enz., te
beschermen, moet men toch ook heele bevolkingen
daartegen kunnen beschermen.
Zich zeiven beschermen, dat kunnen de Indone
sische volken niet. Daartoe zijn ze te arm, te
onwetend, te achterlijk, te zorgeloos. Dat moet
het Westersche intellect, het Westersche kapitaal
doen.
In de verbetering van de oeconomische
toestanden in de industrialisatie, hoe
noodig ook, ligt een groot gevaar; wij
herhalen het!
Wij willen dit uog heel kort eenigszins toe
lichtende vuile havensteden van Indië zijn even
zoovele voedingsbodems voor ziekteveroorzakende
organismen. Wanneer ziekten daar binnentreden,
verkrijgen ze er vasten voetze blijven er en
breiden zich uit. Door het sterke verkeer met de
binnenlanden verspreiden die ziekten zich over
het heele land cn ongetelde massa's vallen er aan
ten offer. De havensteden met hun woon- en
woningtoestanden, slecht, zooals men ze hier
niet kent, met hun kampongs, waar tuberculose,
typhus, pokken, dysenterie, malaria, enz. aan
talloozen .ontijdig een graf bezorgen, vormen een
doorloopend gevaar voor heel het 'grooto land
Die havensteden dienen gezond te worden
gemaaktHet odium b v. van Batavia, dat ze
de meest ongezonde stad ter wereld is, dient
van haar te worden afgewenteld.
Aan do dagbladen seint men het volgende nit
Soerabaja
l)e f-paansch* griep eisebt d«g»*lgk« meer slacht
offers. In de binnenlanden is de st rft verschrikkelijk,
in T-ischill-nde rirekm wordt de bevlking gedeci
deerd. In S erabaja *jjn binnen veertien d»gen 92
Europeanen «sterven en sterv n in de laatste twee
weken 100-125 inlanders dageljjta».
Uek in Batavia seerscht deze ziek'e volgens een
telerram van de vorige week, in hevige mate. Vnlg-na
een later telegram zim er op Java alleen reeds loOO.o OO
aeuehen nan de griep geitorven.
De gemeenteraden van al die steden willen die
ellendige toestanden gaarne verbeteren, maar ze
kunnen niet, de taak is zoo geweldig zwaar
Tientallen van jaren heeft het Nederlandsche
volk die steden grondig laten verwaarloozen. De
jonge gemeenten kunnen zonder hulp de verwaar-
loozing, «dien hoogst pijnlijken en ernstigen
achterstand», niet inhalen. Waarom hun geen
steun verleend met bijdragen, voorschotten e.d.,
als hier in Nederland b.v. geschiedt met woning-
vereenigingen
Wjj zouden nog heel veel kunnen zeggen,
zouden nog willen wijzen op de zoo geringe
bevolkingscijfers van Borneo, Sumatra, enz., op
het uitsterven der bevolking van eilanden, te
wijten voor een deel aan ziekten en hygiënische
misstanden.
Wij zouden nog kunnen wijzen op de ontzet
tende kindersterfte op Java en de andere eilanden,
op den invloed der wijd en zijd verspreide mijn-
wormziekte, die volgens prof. Kuenen vermoedelijk
de oorzaak is van 't geen wij laksheid en luiheid
van den Indonesiër noemen.
Wjj zouden de aandacht kunnen vestigen op
de totaal onvoldoende, ja practisch gesproken
totaal afwezige hulp bjj bevallingen en ziekten.
(Op 3 September 1918, lezen wjj, werden de
eholerapatienten in ^ïet allerdroevigst ingerichte
hospitaaltje voor besmetteljjke ziekten te Sema-
rang door koolies «verpleegd» Geen blaam
treft de Semarangsche mediciDie werken hard,
woekeren met hun middelen, die totaal onvol
doende zijn). En dat alles niettegenstaande het
zoo sympathieke streven van een Lim, een van
der Ley, een Bervoets, een Mevr. Stokvis, een
Winkler en enkele andere medici, de zending,
heel enkele cultuurondernemingen, een Mevr.
Hagedoorn, een Zuster van Yeen en enkel©
vrouweljjk© en mannelijke Javaansche pioniers op
't gebied van ziekenverpleging, om hierin ver
betering te brengen maar het bestek laat dit
niet toe.
Hel tijdstip zal aanbreken, waarop de hon
derden millioenen bewoners der tropen de
Westevsche volkeren rekenschap van hun hande
lingen zullen gaan vragen, ze voor het wereld
gericht zullen dagen. Ook Nederland zal moeten
verschijnen.
Dat oogenblik zal «poedig aanbreken, leze
ressen en lezers De achterlijke tropische volkeren
zullen den weg, waarover Gjj eenige eeuwen
hebt gedaan, in enkele tientallen van jaren
afleggen. Wjj, en vele oud-Indische menschen
met ons, verzekeren U dit 1
»Eeuwen lang», zullen zij dan zeggen, »hebben
wjj U door onzeL arbeid het leven met onze
kostelijke tropische gewassen veraangenaamd,
de laatste jaren U Uvr bettitxn door onze
tropische voortbrengselen mogeljjk gemaakt, de
laatste maanden voor Uwe vrijheden ons bloed,
gestort 1 Zonder de tropen geen telefoon, geen
telegraaf, geen rjjwiel, geen auto, geen tram,
geen handel, geen Industrie, geen verkeer, geen-
voldoende vet, niet genoeg zeep! Vele, zeer vele
milliarden hebt Gij, Europeanen, hiermee kunnen
vergarenGij bracht ons whisky, opium en
jenever, cholera, tuberculose, pokken, syphilia
en andere pestilentiën
Wat deedt Gij, hoogontwikkelde, beschaafde
Nederlanders, om Ons het leven dragelijk te
maken Gij hebt tienduizenden onzer laten
samenhokken in kampongs, waar Gjj dageljjk*
langs kwaamt, maar die Gij niet kendet, omdat
U de menschen, die er woonden, onverschillig
waren! Gij kwaamt er nooit in, behalve heel,
heel enkele welwillende HolJandsche mannen,
heel, heel enkele Hollandsche vrouwen. Deze
riepen al lang geleden Uwe hulp in. Gjj luis-
terdet niet naar hun stem 1 Daar, in die kam
pongs riejten ze waart de dood rond,
l/lopt er deur aan deur, jaar in jaar uit! Tallooi
zjjn de slachtoffers!"
„Waarom," zoo vragen wij, „zjjt Gij zoo
grenzenloos onverschillig geweest, wanneer het
gold de behartiging van onze belangen door
Uwe vertegenwoordigers Hoe konden Uwe
gemachtigden belangstelling toonen, als.ze wisten,
dat hun kiezers zoo onbewogen waren voor onze
nooden?. Waarom liet Gij, Nederlandsche Moe
ders en Vaders, onze kinderen verkommeren in
de ellendige krotten der nare stadskampongs, ten
prooi aan ziekten, waartegen wij ze niet konden
beschermen, uit onwetendheid en onvermogen?
Waarom nietP"
Zóó zullen de Indonesiërs dan kunnen spreken t'
Binnen enkele maanden zal de Nederlandsche
Vrouw, de Nederlandsche Moeder, met haar kiea-
biljet haar tropische zusters kunnen helpen. Zal
de Nederlandsche vrouw bet doen? Of zullen dn
de Nederlandsche vrouwen èn,de Nederlandsche
mannen zich weer afzjjdlg houden en uitsluitend
oog hebben voor eigen belangen en belarfgetjes 9
Zou het Nederlandsche volk zoo grenzenloo*
egoïstisch zjjn? Zou het 't Indische volk niet
willen helpen, waar het in tijden van grooten.
nood zelfs Belgische, Fransche, Duitsche mannen,
vrouwen en kinderen heeft verzorgd? Wjj meenen
van wel!
Onbekendheid met de toestanden zal men niet
meer kunnen voorwenden, want deze advertentie
is geplaatst in vele groote dagbladen, die geza-
menljjk hun lezeressen en lezers bjj millioenen
tellen.
A. 8. TILLEMA— H. F. TILLEMA,
WacnuiZBN. Oud-lid v. d. Gemeenteraad
van Semarang.
GRONINGEN, einde December 1913:
