Zaaigranen.
BSTERSCHAARSCHTE EN
VERHOOGD BROODRANTSOEN.
dp. h. mum,
noire werk van liet Congres van Weenen:
Doch "Wilson komt, en behalve flit, -
het zul niei gelukken nog lang de •stemc
men te smoren, die zich uiten willen
in protest.
Cachins woorden herinneren sterk
aan hetgeen Wilson zeide voor zijn ver
trek naar Europa, en waarhan wij in
Ons blad van 6 December een uitvoe
rige bespreking wijdden.
Dc socialistische organisaties van
Frankrijk hebben dan ook besloten de
komst van den Amerikaanschen president
met grootsclie beloogingcu te vieren. Do
rcehtsclie partijen zijn het daarmee niet
een.,, en vragen, waarom de socialisten
dergelijke bctoogingen niet Voor djen ko
ning van Engeland gehoudjen hebben,
toen deze zijn bezoek aan Frankrijk'
bracht. Alsof het den socialisten erom
te doen was, een staatshoofd te liulj-
digen, en niet uitsluitend^ dc begiri'soleu
die "Wilion mei zich brengt naar Eurüpa.
De verschillende leiders van vakver-
eenigingen cn socialisten hebben. intus-
scbcn reeds vergaderd over dje vast
stelling van liet betoogingsprogram. Soci
alistische kamerleden en de Algemeenc
Bond van den Arbeid, zullen den president
te Brest verwelkomen, en de hoofdredac
teur van de Humanité protesteerdo tegen
het voornemen der regeering, den presi
dent heel vroeg in den morgen te Parijs
te laten komen. Cachin wil ontvangst
over dag om een grootsclie manifestatie
mogelijk te maken.
De bekende Engolsche schrijver KL
Jerome gebruikte dc kolom, welke die
Daily Mail dagelijks ter beschikking stelt
voor vrije uitingen der Engelsche Arbei
derspartij, zoolang djeze nog niet be
schikt r>ver haar dagbladf, de Ilerald,
waarover wij den 6en December bericht
ten, iom zijn stemmen „op rood" bij
de a,s verkiezingen te motiveeren Hij
Schreef daarin o. a.:
Omdat ik geloof dial de eenige vred(e
die Europa kan redden,Neen „Wilson -
vrede" is, een vrede van verzoening*
die nan die door den oorlog verdwaasde
volken van Europa nieuwe verwachtingen
en inzichten zal geven. En de arbeidjars1-
partij is de eenige partij diie president
Wilson steunt. Buiten de arbeiderspartij
hoort men niets dan verzoeken om een
vrede, die de tegenstelling zou zijn van
een Wilvon-vrede, d[ie een vrede zou;
zijn, voorgeschreven door geweld, wraak
zucht, zelfzuchtigheid, en den geest van
onderdrukking een vrede dje Europa
een kokende ketel van haat en wanhoop
zou laf en blijven. De arbeiderspartij al
leen slaat tusschen ons en het bolsje
wisme.
DE VRIJHEID TER ZEE.
In een. door hem gehoudjen rede
voering te Dewsburg heeft Grey ge
sproken over de kwestie van de vrij
heid ter zee, cn zulks niettegenstaande
hij zelf bel zoo jammer vond, djat cr
zmoveei lover die kwestie gesproken wordt,
terwijl het begrip van „vrijheid ter zee"
nog niet eens is vastgelegd.
Grey constateerde, dat men in Enge
land met dje vrijheid niet erg dweept.
Maar dat is, volgens hem, de schuld der
Duilschers. Ilij acht hel vrijheidsbegrip
een echt Engelsch fabrikaat, waarop de
Duit^chers liet „made in Germany" heb.
ben gedrukt. Daarom willen de Engel-
schen er niets van weten. Hoe zou het
ook mogelijk zijn. dat er uit Duitschland
iets goeds kwam? Maar d!e groote fout
van de Duit-chers is dieze, dat zij het
vrije-zee begrip zóó toepassen, dat hel
Voor hen ook voordeclig is. Dat is ech
ter niet dc bed'ocling van de Engelschenf,
de zee vrij te verklaren voor een and'er
don hun eigen belang. En aldjxs acht
Grey de impopulariteit van het prin
cipe v:rk'aard.
Toch vreest Grey, Sat uit cïe kwestie
der zee-vrijheid moeilijkheden zullen
rijzen tusschpn Amerika en Engeland. De:
oorzaak van die moeilijkheid zal ge
legen zijn in hetgeen men eigenlijk onder
die vrijheid verstaat. Meent men, dat dj?
zee in vredestijd' vrij moet zijn, dan ban
Engeland zich daarmede volkomen ver
eenigen. Dan heeft, volgens Grey, nooit
een land dje zee zoo vrij gelaten, als
juist Engeland. Engeland heeft nloioit
voor zich het monopolie der vracht)-'
vhart tusschen bepaalde landen opge-
eischt, gelijk Amerika dat b.v. dfeed he
treffende de vaart tusschen de Ver
een igde Staten en die op de Spanjaarden
en dc revolutie veroverde Filippijnen. En
Grey meent zelfs zoowaar, dat Engeland,,
aanspraak mag maken op de bijzondere
dankbaarheid van de wereld,, omdat het
nooit haar vLoot heeft gebruikt om haar
eigen koopvaardijschepen in gunstiger
positie te brengen, dan d,ie van andfcre
landen. De wereld, mag blij zijn, dat En
geland nog schepen van andfere nalies
duldde op den grooten, wijden Oceaan.
En wat de vrijheid ter zee in oorlogs
tijd betreft, voegt Grey Wilson toe,
in ecnigszins meer parlementairen vorm',
dat hij d aar aver maar niet zoo'n gr»o>-
ler. mond moet opzetten. Want al had,
Amerika aanvankelijk dan ooüc eenige be
denkingen iegen dje blokkade vbji Duitsch-
fcind, bel heeft er ten laatste toch zelf
miel minder hard aan meegedaan, djan
•Engeland Wat wil Wilson djan niog?
Grey vergeet, of verzwijgt hij het
vtoor zijn hoorders met opzet in dezen
verkiezingstijd? dal het er niet om
gaal, of het beginsel van de vrijheid'
der zee in dezen oorlog en daarvóór
geldigheid; had of niet. Als de vrijheid!
der zee reedjs een vast geldend beginsel
was. had Wilson liaar niet, als punt 2,
in zijn 14 punten behoeven op te nemen.
De vraag is niet, of de zee tot nu toef
vrij of onvrij was, die vraag heb
ben dc feiten beantwoord;, maar of
zij vrij zal zijn in de toekomst, djan
wel öf één enkele nalie, of een com
binatie van volkeren zich wapenen zul
len, om aan anderen d,ie vrijheid te
ontzeggen
Het is te hopen, dat Wilson, die, naar.
hij in zijn afscheidsrede lot het Ver1,
eenigde Congres zeide, naar Europa ging
om van raad en adtvies te dienen betref
fende dc d|Oor heni Opgestelde begin?-
selen eener nieuwe wereldorde, de
staatslieden der Entente ervan zal welen'
te doordringen, dat de kwestie van de
vrijheid der zee, evenmin als do overige
punten \an zijn program, geen vragen
van onwel, of slechts hoofdzakelijk aca
demisch belang zijn, maar dat zij gericht
zijn op dc praktijk van ,-het völlle inter-
nationale leven. De kern van Wilson's!
program ligt in. het 14.de punt, d'c Vol
kerenbond. Churchill meent, dut de
volkerenbond de Britsche vloot nog niet
kan vervangen, en hij bedoelt dhanncd-e
wel, jdat het -maritiem sterke Engeland
zijn viool, en dus zijn opperheerschappij
over de zee, niet voor een Vollcerenbondi
wil geven.
Men wil den volkerenbond of men wil
hem niet daar -tusschen is geen weg.
Voor Engeland luidt dit alternatief aldus:
liet wii de zee vrijlaten voor alle natiën
of het wil de alleenheerschappij over
de zee. Ook djaar is geen middpnweg
En het is doelloos geschipper en aca'-
demiseh gedaas, wanneer die „New-York
Times" «jls vergelijk tot de oplossing
der moeilijkheid, het plan oppert, dat
de Engelsche en Amerikaansche vloot
niet zullen gebezigd worden om kwaad
le stichten of om den baas te spelen,
maar uitsluitend zullen gebezigd- worden
voor politiewerk in den volkerenbond^
Wanneer een volkerenbond tot stand,
komt, dan heeft vo,or geen enkel land
het bezit van een oppermachtige, alle
zeeën beheerschende vloot recht of redfen
van bestaan. Dan heeft alleen de volke
renbond, de gemeenschap van alle nalies,
die, ieder voor zich, slaan op gelijk
rechtsplan als de anderen, het recht
over die middelen te beschikken, die
hem beschermen kunnen legen den kwa
den wil van één, Wanjnjeer Engeland
alleen over een vloot beschikte, en deze
loot dan heette als politievlool ter be
schikking van den volkerenbond- te staan,
hoe zou die bond- zich dian beschermen
kunnen, als" het juist Engeland was, dat
het kwadë wilde? De grondslag van
een. volkerenbond is juist het gelijke
recht van allen, niet de oppermacht
van een of twee, onder wier voogdjij
de onderen slaan.
Dan is tenminste de „New-York World)'1
oprecht, a L zij tegenover Llovd George's
„choon-schijnenden oproep tot dje kie
zers, dat dteze niet hun stem zullen
uitbrengen op een candid/aat, die dpn;
oorloc «n hel hart draagt, als baar mee
ning steil. dal nog ondragelijker dan
het prijs teven van nationale doeleind,en,
(dat is een mooi woord/ voor doeleinden,
die dje ei?en natie groot maken ten koste
an aniere, die zwakker zijn) de ge
dachte zou zijn, dial de ifiillioenen, dje
op net slagveld zijn ged|o,od en «dje ver
dere millloenen, die zijn vermoordvan
honger omgekomen of op een andere
wijze hel leven verloren, allen zouden
zijn gestorven zonder döt dit eenig goed
zou hebben uitgewerkt.
Dit „goede" is djan natuurlijk het nog
sterker dan vroeger najagen der „nalio;-
nale doeleinden" als boven omschreven,
totdat cv wed/erom millioeneu op het
slagveld zullen worden ge dooft, en ver
dere millioenen vermaard' zullen wor
den of van honger zullen sterven'.
We hebben hier een samenvatting van
deze verdediging gegeven, omdat het stuk
veel te lang is voor onze plaatsruimte.
Over de rechtskwestie zullen we ons
geen oordeel aaumatigen. Maar wel wil
len we deze algemeeue opmerking niet
achterwege lalen, dal ook in dit stuk
de hoofdzaak vergeten wordt, waardoor
de beweging der activisten de afkeuring
van zoovelen heeft opgewekt, nl. dat ?,e
den steun voor hun streven zochten bij
den overweldiger van hun land, op een
oogenblik dat hun eigen landgenoolen
tegen denzelfdcn overweldiger streden.
En alle beLuigingen van oprechte vader
landsliefde en volksgenegenheid kunnen
dit feil niet wegredeneeren, dat voor ons
altijd een zielkundig raadsel en voor de
andere Belgen een ergernis is geweest,,
ook voor andere oprechte Vlaamsch-
gezinden, die meenen dat aan hun ztiak
daardoor veel kwaad is gedaan.
beknopte mededeelingen.
Gedelegeerden van beide partij
en zijn, voor de. besprekingen tol ver
lenging van den wapenstilstand, te
Trier bijeengekomen. De wapenstilstand
zou den 17den "December geëindigd
zijn.
Naar de N. 'R. Crl. verneem^
zal er aan het Belgische parlement ge
vraagd wdrden vervolgingen in te stel
len tegen de activistische Kamerleden
Henderickx en Augusleyns uit Ant
werpen.
De partijen van de liberale linken
zijde uit de Kamer hebben uit vader-
laudsche gezindheid besloten hel adres
van antwoord op 'de troonrede met
tot onderwerp van discussie te ma
ken. Zij hebben voorts besloten de
kwestie der lalen, m het bijzonder in
verband met het hooger onderwijs aan
een diepgaand onderzoek te onderwer
pen. De groole meerderheid van de
'.eden wil de tegenwoordige universie-
teil te "Gent handhaven.
Het adres van antwoord op de troon
rede bevestigt het recht van vcreenU
en het algemeen kiesrecht zonder
meer op een-en-lwintigjarigen leeftijd,
de aanstelling van raadslieden der je-
geering bij de ministerieel© "departe
menten en de gelijkheid van de talen.
Binnenkort zal minister Franck een
ontwerp van wet indienen, waarbij de
bevoegdheid van den kolonialen raad
wordt uitgebreid.
De strenge bepalingen omtrent het
groeten van Belgische militairen door
Duilschers te Aken zijn afgeschaft.
De groot-industrieelen uit "WesW
phalen, die beschuldigd waren van
hoogverraad, zullen vrij uit gaan. Het
is gebleken dat zekere Börsch, vroeger
kcllner, thans secretaris Van dé vei
ligheidscommissie van den arsolraad te
Dortmund, de heeren valschelijk had
beschuldigd. Hij bekende en is ge-7
arresteerd.
Uit Berlijn wordt gemeld dat het
aftreden van dr. Solf als minister van
buitenlandsche zaken thans vast staat.
Nog een republiek;
In N. Hongarije hebben de Oost-Sla-
waken een zelfstandige, onafhankelijke
republiek geproclameerd.
In een "verkiezingsrede zeide"Bo-
nar Law, als antwoord op een vraag*
of de "verkiezingen niet konden wor
den uitgesteld lot na terugkeer van de
troepen, dat zulks n*et mogelijk was.
aangezien de soldaten in geen geval
voor Augustus 1919 terug kunnen zijn.
DE VLAAMSCHE ACTIVISTEN
Men 7,ond ons toe een afschrift van een
„Open brief aan Em. v. d. Velde, Bel
gisch Minister van Justitie", onderteekemd
door „Hel Vlaamsch Komiteit", welk
stuk dc strekking heeft om voor de aan
gehouden Vlaamsche activisten te vra
gen onderzoek door een bevoegd rech
ter; vervolging alleen van verantwoor
delijke personen; behandeling als poli
tieke gevangenen, en bespoediging van
hel onderzoek.
Maar bovendien wordt daarin een ver
dediging gesteven van het Vlaamsche
aclivisme. De schrijvers protesleeren te
gen het aanhouden van de Kamerleden
Augusteyns en Henderikse, en noemen
de activisten: eerlijke Vlamingen wier
eenige misdaad is «tot ze het volk boven
alles lief hebben en daarojji weigeren de
laffe sleepdragers le worden der ver-
franschte bourgeoisie".
Uitvoerig wordt uiteengezet dat de ac
tivisten niet strafbaar zijn volgens art.
115, dal alleen spreekt van het verschaf
fen aan den vijand van onderstand van
krijgslieden, manschappen, geld, levens
middelen, wapenen of krijgsvoorraad,
Ontkend wordt dat de activisten de
trouw Van de officieren of soldaten aan
'l wankelen hebben gebracht. Voorts wijst
het stuk erop, dat dc activisten ook heb
ben gestreden voor het herstel van Bel-
gië's onafhankelijkheid, getuige
le. het protest van 20 Sept. '14 te
gen de opeisching en behandeling van
Vlaamsche werklieden door de Duilschers.
2e. de nota door prof. dr. Claus
Aug. '18 namens de pniomislischc groep
overhandigd aan rijkskanselier Hertling
to Spa, vragend herstel van België's on
afhankelijkheid
3e. dc ijver van de activisten voor
een politieke hervorming in het alge
ineen staatsverband België.
De Duitsch-Ooslenrijkers en Tje-
chen hebben nu toch wapenstilstand ge
sloten. De geschillen zullen aan de vre
desconferentie worden voorgelegd. -
AFLOOP VERKOOPINGEN.
Ten overstaan van notaris A
eeling is gisterenavond het heereDhuis,
erf en tuin aan de Bierkade wijk G no.
206 te Middelburg verkocht aan M
I. de Groot qq alhier voor f 9300.
BURGERLIJKE STAND.
Middelburg.
Van 12—13 Dec. Bevallen: J. A. van
Meer, geb. De Leeuw, d.
Getrouwd B. Luitwipler, jm. 28 j. met
P. BuijtmuD, jd 25 j.
OverledenJ. C Hartman, wedn. van
P. A. de Breekeit, 75 j
-119e STAATSLOTERIJ.
2e klasse, 4e Lijst. Trekking van Donder
dag 12 Dec.
f1000: 16166
f 400 6980 11291
f 100 20649
Prijzen van f 30.
10248 11926 19434 20323
marktberichten.
Goes, 13 Dec. Vi'ilingsvereeniging „Zuid
Beveland". Groote veiling van 12 Dec.
Kleins uien (zou'erij) f 7.10t 9.10, stek
uien 1 3.20 beide per 100 K G
Kleine veiliDgspruit n le srt. f 23-
f 26, sprniten srt. f 13 beide per 100
K.G., andijvie f 1.14f 1.50 per 100 krop.
NEEM in plaats van de 100 GRAM BROOD, die u nu eiken
dag méér kunt koopen voor Uwe W-Bons
EEN ZAKJE VERKASEN'S KLEINE BESCHUIT
U hebt d-tn voor uw extra raulaoon 10 kleine Beschuiten,
welke on geboterd nog eene ware delicatesse rijn
BET IS DE EENIGSTE 0PL0&3ING OM MET UW BOTER-
RANTSOEN NOG TOE TE KOMEN. Koop dus bij Uw
winkelier of bakker DAGELIJK3 voor 100 Gram W-BONS
1 ZAKJE VERHAGEN'S KLEINE BESCHUIT.
De Groninger Brandwaarborg Maatschappij,
gevestigd te- GKON1MGEK esz MIDDELBURG.
BijkantorenAmstepd^.ica oa Rotterdam
Pin - r-.uren - M- BROUWER en F. DIJKSTERHÜiS, Groningen <r.
I .Mr. P. DIELHMAN, Middel burg.
VEÜZEKERD KAPITAAL 188.008.081!.-
rjftijt schede AGENTEN op planteen waar niet veri- »wn r - j
Heden overleed zuchten kalm
mijn geliefde Echtgenoot, Vader,
Behuwd, Groot- en Overgroot
vader,
de Heer JAN BIMMEL,
in den ouderdom van bijna 87
jaar.
Uit aller naam,
Wed. J. BIMMELVerhasb.
Domburg, 13 Dec. 1918.
Met deze betuigen wij onzen har-
telijkeu dank voor de vele bewijzen
van deelneming, ondervonden bij bet
overlijden van onze diepbetreurde
Echtgenoote en Moeder, Mevrouw
C. M. A. VROOM—FRANKEMÖLLE.
H. J. VROOM
en Kinderen.
Middelburg, December 1918.
H. V.
en Zaadliandef
„WAECHEREK",
gevestigd {e SUddeHnurg,
Sir. F. A HANSEN.
Tel. Intercv 86.
Telegr.-Adres
HANSEN, Middelburg.
A f wezig
OOGARTS,
14, 15 en 16 December.
Allen die iets te vorderen hebben
van, verschuldigd zijn aan, of stukken
onder hunne berustiBg hebben, be-
hoorende tot de nalatenschap van
wijlen Mevrouw Wed- TAKVAN
EIJCK BUIJT, gewoond hebbende
te Middelburg en aldaar overleden
den 15 November 1918, worden ver
zocht daarvan opgaat, betaling oi
afgifte te doen veor 524 Decem
ber n.s. aan IZ4AK BOASSON
ZONEN'S EFFECTENKANTOOR te
middelburg.
Bij akte den 22 October 1918 ver
leden voor den ondergeteekende, zijn
gewijzigd de Statuten van de Coöpe
ratieve ^choenmakersvereeEiging»Ons
Belang", gevestigd te Middelburg.
Do akte vun wijziging is opgf-DO-
men in het Bijvoegsel tot de Neder-
landsche Staatscourant van Vrijdag
6 Decombar 1918 no. 285, volg
er 5574.
Notaris A. DE NEELING.
UITL,©TIMG,
Wy leveren U ZAAI-
TARWE, ROGGE en
GEE|§Tr zoowel goedge-
benrd te velde en op mon
ster, door de Zeenwscbe
Itiaatsclizipp^j van Land
bouw.
Traag prijscourant aan
waar IJ pr\jzen en voor
waarden van levering
Ie vindt.
^oliede Agenten gevraagd,
Des Donderdags op de
Harkt te Middelbnrg.
T.ïko p lijiisclirping.
Het houtgewas staande op een
perceel grond achter de villa van
wijlen den Heer ZIP tij den Noord
singel te Middelburg.
Aanbiedingen worden vóór 27 De
cember 1918 ingewacht ten kantore
van Notaris H. R, 8TRUVE te
Middelburg.
J. A. TAK Go. ontvangt!
GELDEN DÉPOSITO met rente
vergoeding, IhanB 2 pCt.
De C0MMIS8IE VAN DEN STEEN
WEG VAN WESTDORPE maakt
bekend aan de aandeelhouiers, dat
van de geldleening op dien weg zijn
uitgeloot de nummers
6, 89. 173, 197, 239 en 489,
en die uitgelote aandeelen zoo ook
de verschenen intrestcoupons betaal
baar zijn vanaf 2 Januari 1919, ten
kantore van den Secretaris-OntvaDger
te We8tdorpe, wijk A no. 191, iede-
ren Donderdac van 9 tot 11 ure.
Namens de Commissie voornoemd,
CAM. VAN WAE8, Voorzitter.
RATAL KEROKHAERT,
Secretaris Ontvanger.
De Burgemeester-Strandvonder
van Veere brengt ter kenni6 van
belanghebbenden, dat door hem
op 18 December 1918* des
vöormiddags te tien nren. ten
Raadhuize zal worden verkocht
een vat WIJN, inhoudende
pl. m. 450 L. Portwijn, gemerkt
„Vinho Coronado Oporto Pri-
meira Reserva", benevens eenig
HOUT.
„Middeibnrgsche Courant''
In het met 31 December a s. ver
schijnend nummer van ons blad wor
den, evenals vroeger, opgenomen
NILUWJAARSWENSCHEN.
Bij advertentie van 1—4 regels
60 cent. Elke regel meer 20 cent.
In de Naamlyst: per naam en per
regel 12 cent.
Alle9 bij voornitbetaling. Opgaven
worden ingewacht vóór of op
December a.s.
De Administratie.
Prijsopgaaf.
prijsopgaaf gevraagd voor
l het uitvoeren van 81eeperswerk ten
behoeve van het Bureau van
Fubrieage,
b. h6t uitvoeren van Loodgieters-
en leidekkerswerk, in en aan de
Gemeentegeb onwen
het ondeihonden der kachels iu
de verschillende Gemeentege
bouwen,
onderhoud van Brandbluschmid-
delen,
het verrichten van straatmakers-
werk- eö
t. het leveren van rivierzand en
grind, een en ander gedurende
het jaar 1919.
Aanbiedingen worden ingewacht
vóór ot op den 23 December a.s. aan
het Bureau van Fabricsge alwaar
dagelijks nadere inlichtingen zijn te
bekomen.
Middelburg, 12 Dec. 1918.
Burgemeester en Wethouders
van Middelburg.
P. DUMON TAK, Voorzitter.
J. F. YEEREN, 1. o. Secretarie.
